O
inhoud
RIANTE VILLA
IE HUUR
te RUSUIUK (ZH)
De oplossing van uw woonprobleem vindt U op deze pagina
u I BREDERO VASTGOED N.V.
DE BILT
luxe herenhuizen
VIANEN
exclusieve
bungalow
LOPIK
hoekwoning
ONZE OPDRACHTGEVER
BOUWT VOOR U:
H. v. d. VEGTE Jr.
TE KOOP:
APOLLOLAAN 100 te AMSTERDAM
Fa. W. J. RECOURT ZOON
Bij de verschijning van Jezus
Aan de Winston Churchlll-laan te
Rijswijk (aan de rand van de
Plaspoelpolder) is een modern
kantorencomplex van ca 20.000 m'
verrezen. Het bestaat uit twee torens
van tien verdiepingen, die worden
verbonden door een eigen parkeer
garage.
BIJ de opzet van-de gebouwen is
rekening gehouden met diverse
gebruiksmogelijkheden. De huurder
kan de ruimten naar eigen Inzicht
Indelen. Er kunnen zowel kleine
kamers als grote ruimten worden
geformeerd. De gebouwen zijn geheel
voorzien van airconditioning.
De locatie van het complex Is
uitstekend. Het ligt in de directe
nabijheid van de rijkswegen naar
Amsterdam, Rotterdam en Utrecht.
Op geringe afstand ligt het
NS-station Rijswijk. In de parkeer-
behoefte wordt voorzien door de
parkeergarage, die plaats biedt aan
440 auto's.
Het eerste gebouw is reeds verhuurd
Het andere wordt In verdiepingen of
helften daarvan aangeboden Een
brochure wordt U gaarne op verzoek
toegezonden Nadere Inlichtingen:
nieuwe gracht 6 utrecht telefoon 030-335633 telex 47053
én door de directiemakelaars:
Falkenburg Co
Denneweg 62
's-Gravenhage
Telefoon 070 - 63 19 89
Makelaarskantoor Gemako NV
Nassaupleln 16
's-Gravenhage
Telefoon 070-60 19 07
TE KOOP TE LEERDAM
RUIME HOEKWONING
met schuur en c.v. (aardgasj en voor- en achtertuin.
Ruime doorzonkamer, moderne keuken. 3 slaapkamers
op Ie verdieping, vaste trap naar 2e verdieping, waarop
4e slaapkamer.
Te aanvaarden: 1 februari 1973.
Vraagprijs: 64.000,k.k.
TE KOOP TE ASPEREN
GROOT HERENHUIS
(helft van 2 onder 1 kap)
met C.V. (olie) en grote tuin
Ind.: grote hal met toilet en open trap, woonkamer
opp. 40 m2, ruime, moderne keuken, bijkeuken met CV-
ruimte
Ie VERDIEPING: 4 grote slaapkamers, grote badkamer
met ligbad en 2e toilet.
2e VERDIEPING grote zolder.
In overleg leeg te aanvaarden.
Vraagprijs: 140.000,k.k.
NABIJ LEERDAM
PERCEEL BOUWGROND
waearop een BUNGALOW gebouwd mag worden.
Vraagprijs: 31.000,k.k.
TE KOOP TE RHENOY
bij Leerdam
gerestaureerde BOERDERIJ
met 1100 m2 grond en schuur van 100 m2 vloer
oppervlak.
In overleg leeg te aanvaarden.
Vraagprijs: 137.500,k.k.
Bemiddeling:
Makelaar-Taxateur o.g.
C. M. VAN DEN BERG, Lid N.B.M.
LEERDAM, Recht van ter Leede 18. Tel. 03459 - 394.
In aanbouw zijnde
met berging en voorzien van c.v.-gas Gunstig
gelegen t.o.v. Utrecht., Oplevering medio 1973.
Koopsommen v.a. 91.500,v.o.n.
Onder moderne architectuur gebouwde
grondopp. 1200 m2. Bevat living (100 m2), luxe
keuken, 4 slaapkamers, badkamer, douchekamer
en dubbele garage. Voorzien van c.v.
Vraagprijs f 275.000,— k.k.
Moderne
met c.v.-gas en berging. Grondopp. 280 m2
Bevat woonkamer, keuken, 3 slaapkamers, dou
che en zolder.
Vraagprijs f 72.000,— k.k.
Gaarne zenden wij u onze woninggids
voor UTRECHT e.o. toe.
Makelaarskantoor o.g.
E. van Bokhorst
Stadhouderslaan 7, Utrecht.
Telefoon 030 - 513250 - 511543.
recreatiebungalows
zelfbouwbungalows
systeembungalows
scholen en kantoren
v.a. 24.510,-
v.a. 30.000,-
v.a. 65.000,-
(eventueel verplaatsbaar)
Ook bij de aankoop van uw BOUWTERREIN
kunnen wij bemiddelen.
Alle inlichtingen bij:
MAKELAARSKANTOOR
WIJHE, Prinses Bernhardlaan 7 GIETEN
Postbus 16 Asserstraat 4
Telefoon 05702- 1688, met telefoonbeantwoorder.
Geheel vrijstaand, met grote rustige tuin aan het water.
Bevattende negen kamers, drie badkamers, c.v., garage.
Spoedige vrye oplevering in overleg.
Erfpacht 1.864.-; lasten 1.085.- per jaar.
Koopsom 410.000.- k.k.
Bijzonder geschikt voor praktijk en/of kantoor aan huis c.q. consulaat
INLICHTINGEN:
makelaars o.g.
LE IDS EG R ACHT 50 AMSTERDAM-C. TEL. 230513.
door ds. E. Pijlman
De HERE is gekomen van Sinaï
en over hen opgegaan uit Seir.
Hij is in lichtglans verschenen
van het gebergte Paran
en gekomen uit het midden
van heilige tienduizenden
aan zijn rechterzijde zagen zij
een brandend vuur.
la. Hij heeft de volken lief
(Deuteronomium 33,2)
Want de genade Gods is verschenen,
heilbrengend voor alle mensen,
om ons op te voeden, zodat ivij
in deze wereld leven,
verwachtende de zalige hoop
en de verschijning van de heerlijkheid
van onze grote God en Heiland,
Christus Jezus
(Titus 2, 11-14)
Het is niet gebruikelijk om het kerstfeest te
noemen naar de verschijning van Jezus. Toch is dat
woord verschijning een bijbels woord. Het speelt
bij de geboorte van de Heer een bepaalde rol.
Zacharias spreekt in zijn lofzang van 'de Opgang
uit de hoogte', die naar ons zal omzien 'om hen te
verschijnen die gezeten zijn in duisternis en scha
duw des doods'. We vinden het vooral bij Paulus.
maar dan in tweeërlei betekenis, nl. zowel voor de
menswording van de Zoon van God als voor zijn
wederkomst.
Het Griekse woord voor verschijning is epiphaneia
(epiphanie) en is afgeleid van een werkwoord dat
betekent: tonen, zich tonen, verschijnen. Het wordt
soms in het Latijn vertaald met adventus, de
komst, dc aankomst.
Het zg. Driekoningenfeest (6 januari) heet sedert
de vierde eeuw het feest van de Epipahnie en is
eigenlijk een oosters kerstfeest dat de westerse
kerk, toen het nabije oosten ook op 25 december
overging, van het oosten overnam.
In de oudheid wordt epiphanie gebruikt voor de
komst van de veldheer of vorst die in een slag,
waarbij de kansen wisselen, beslissend ingrijpt. Hij
verschijnt op het toneel en het pleit is beslecht.
Hij komt, ziet en overwint. Bepaalde vorsten ont
vingen daarom de bijnaam 'Epiphanes', zo b.v.
Antiochus de Eerste. De bijnaam betekende zoiets
als: de manifeste, dc man die zich getoond heeft,
zich heeft laten gelden. Soms wordt het woord
epiphanie ook gebruikt voor de komst van een
vorst, het bezoek dat hij aan een bepaald deel van
zijn rijk of een bepaalde stad brengt. Daar is hij
dan, in levenden lijve en ten aanschouwe van zijn
onderdanen. Het woord heeft iets koninklijks.
Is dat soms te herkennen in wat Paulus schrijft (2
Tim. 1, 10) over 'dc verschijning van onze Heiland,
Christus Jezus, die de dood van zijn kracht heeft
beroofd?' Op het slagveld van de dood is Jezus
verschenen en heeft een einde aan de strijd ge
maakt.
Titus 2 is een oer oude epistel-lezing op kerstfeest.
Daar bedoelt Paulus ongetwijfeld hetzelfde als hij
het heeft over de genade Gods die heilbrengend
verschenen is. De woorden leven en bevrijden,
komen er in voor.
Men kan zich afvragen of Paulus dit woord voor
het komen van Jezus uit de Griekse vertaling van
het Oude Testament heeft opgevangen. Het komt
daar niet zo vaak voor, wel weer vaker in de
boeken van dc Makkabeeën en dan voor betoningen
van macht tot hulp in de strijd.
Het moet haast wel zo zijn dat Paulus aan de zegen
van Mozes gedacht heeft (Deut. 33). Ook daar komt
God als een 'Opgang uit de hoogte', Hij komt
heilbrengend van dc Sinai, Hij verschijnt in een
lichtglans, 'uit het midden van heilige tienduizen
den', men denke aan de velden van Effrata.
't Is net alsof Mozes cr de diepe beweegreden van
God op laat volgen als hij zegt: 'Ja, Hij heeft de
volken lief'. Gods komen met zijn verbond en wet
op de Sinai is een komen dat gemotiveerd wordt
door zijn liefde tot dc volken. En ook die volken
ontbreken in zekere zin niet in de woorden van
Paulus als hij spreekt van een genade, 'heilbren
gend voor alle mensen' en even verder (Titus 3, 4)
van 'de goedertierendheid en mensenliefde (phi-
lanthropia) van onze God en Heiland' die versche
nen is.
De verschijning van Jezus heeft als die van de
vorst in dc oudheid iets verrassends. Er was
spanning: boe zou de strijd uitvallen? Maar daar
verscheen de heilbrengende veldheer. Hij besliste
het gevecht. In de woestijn ligt het murmureren als
een grauw kleed over het uitgetrokken volk. Naar
welke kant zal hun lot vallen? Ze zijn er niet
gerust op en telkens weer gaat hun verlangen uit
naar 'de vleespotten van Egypte', een zekerheid die
ze in hun herinnering, zoals dat vaak gaat, oppoet
sen.
Maar dan komt de HEER met zijn verbond en
woorden. Het pleit wordt beslecht. Ook de omstan
digheden van de geboorte van Jezus worden door
spanning gekenmerkt. Er is een volk dat geen
heldere voorstelling meer heeft van waarop en op
wie het wachten moet, dat weliswaar de wet niet
loslaat, maar die dan wel van Gods heilsbedoelen
losmaakt. Allerlei inzichten hebben hun vertegen
woordigers in Jerusalem en sommigen gaan in de
heuvels tot aktie over, want wachten is een moeilij
ke zaak en verwachten nog meer.
En dan komt de Messias, verrassend, onverwacht.
Het vorstenhuis weet er niet van, evenmin als de
geestelijkheid, onderdrukking en vrijheidsberoving
gaan door. Maar dan is Hij daar. Hij verschijnt.
God maakt zich manifest in de geboorte van Jezus
in Bethlehem. De genade Gods is heilbrengend
verschenen. Het wordt werkelijkheid, vlees en
bloed: Hij heeft de volken lief.
Die verschijning is beslissend, zoals de wetgeving
voor Israël beslissend was. Mèt de exodus behoort
die 'opgang' van de Heer uit Seir, de woestijn, tot
zijn machtige daden, zonder welke Israël niet leven
kan. De dood klimt in de vensters als dit vergeten
en veronachtzaamd wDrdt. Zo komt de Messias. De
strijd is in volle gang. Het volk, onder de volken
die de HEER liefheeft, wordt bedreigt met onder
gang. Geen enkele poging tot bevrijding heeft een
kans van slagen. Alles loopt op niets uit. De
vrijheidsstrijders, de dolkendragers uit de heuvels
van Galilea weten er van. Alles hangt hieraan. Zal
deze naam en dit geheim bestaan? Zal dit doorgege
ven blijven worden? Zal het beloofde heil op
kunnen tegen de machten die het willen wegdoen
of zal het weggespoeld worden zoals zoveel mense
lijke hoop is ondergegaan?
Maar dan komt Hij. De Messias verschijnt beslis
send op het slagveld, in deze strijd van volk tegen
volk, ras tegen ras, klasse tegen klasse, man tegen
man. De hoop vlamt op in het licht, daarbuiten in
de donkere velden om Bethlehem heen. De genade
Gods is heilbrengend verschenen, want Hij heeft de
volken lief. Hij is een God van de philantropia.
Niet straks pas als het kind een man is en zijn
leven eindigt aan een kruis. Maar nu al staat het
komen van de Messias onder dit teken van: Hij
heeft de volken lief.
Dat zal de Messias straks bevestigen, tot de dood.
Hij zal gehoorzaam zijn aan deze diepe motivatie
Gods. aan dit beminnen van de volken, gehoorzaam
tot de dood, ja tot de dood des kruises. Maar het
tweede ja is niet een verrassing ten aanzien van
het eerste. Beslissend is dit komen. Hij komt met
vrede en met heil. Zo komt Hij al in de wereld.
Alles wat nu gebeuren zal, wat Hij zal doen en
ondergaan zal alleen verstaan kunnen worden onder
dit voorteken: God heeft de volken lief. Aan Hem
zal het nu niet meer liggen. Het licht straalt nu
overal. Hij komt de volken troosten
Wij sluiten er intussen onze ogen niet voor dat dit
komen, deze verschijning de schijn tegen heeft.
Niemand weet er vrijwel van. De engelen laten al
gauw een donker veld achter. Het heil wordt,
vanwege het gevaar dat daaraan verbonden is, niet
van de daken geschreeuwd, maar het gaat 'als een
vreemdeling' naar Egypte.
Wij kunnen de komst van dit heil blijkbaar niet
aan. Het sluipt meer de wereld binnen dan dat zijn
komst te vergelijken is met de joyeuze entree van
een vorst, voorafgegaan door herauten en bejubeld
door een duizendkoppige schare. De schare die
niemand tellen kan ligt nog ver. Hij is ook een
andere koning. Zijn komen wordt niet zozeer geken
merkt door vertoon van macht als wel door beto
ning van nederigheid en liefde.
De IIEER heeft de volken lief. De lichtglans is nog
versluierd, maar er zal een doorbraak komen. Van
die doorbraak, door kruis en opstanding heen,
schrijft Paulus: de genade Gods heeft zijn heilvolle
epiphanie beleefd, heilbrengend voor alle mensen.
Gods philantropie, zijn mensenliefde is gebleken In
Christus Jezus.
Dit is een kerstfeest, sterker dan die van het
kribje, het stalletje en de herdertjes. Het kerstfeest
van de verkleinwoorden wordt hier verzwolgen in
de vreugde van de grote woorden, waaraan mensen
alle eeuwen door hun harten zullen ophalen en
hun levens zullen meegenomen weten in een gang
naar voren, naar Gods toekomst, als eens en
voorgoed manifest zal worden hoezeer Hij de vol
ken bemint.
En juist omdat Hij de volken bemint, hoe zouden
wij ze dan kunnen vergeten? Hoe zouden wij dan
kunnen doen alsof het niet waar was en er stond:
Hij heeft de volken van het westen lief. Wie wat
wil vieren in deze dagen, hij viere dit, in bezinning
en vreugde, in stille blijdschap en manifeste be
schikbaarheid.
Aart Jansen en zijn vrouw hebben
bijna veertig jaar de landheer
van Groot Spriel gediend. Wat zij
daarover kunnen vertellen, werd
opgetekend door Jac. Lelsz.
pag. 5
Henk Biersteker heeft een aantal
uitspraken van de Griekse
wijsgeer Celsus verzameld waaruit
blijkt dat de volgelingen van Jezus
in die beschaving een heel
andere indruk maakten dan,
bijvoorbeeld, bij ons.
pag. 11
Nog steeds hebben de Amerikanen
een schuld bij de Indianen. Er werd
wel over schadeloosstelling
gepraat, maar de schuld is nooit
voldaan. Een verhaal van Prof.
dr. J. W. Schulte Nordholt.
pag. 13
Guillaume Tijssens raakt beslist
niet in paniek als ze hem
geblinddoekt de St. Pietersberg
zouden insturen. Hij is dan ook al
zo'n kleine zestig jaar gids van
deze (enige) nederlandse berg.
pag. 15
'Toen ik zei dat het gezag niet van
God komt, maar van de mensen,
werd het doodstil in de kerk...',
CNV-voorzitter Jan Lanser in een
interview met Klaas van der Veen.
pag. 21
Twee gedetineerden praten met Noud
van Iperen over kerstbeleving binnen
gevangenismuren.
pag. 24
Zolang de mens bestaat heeft hij
gezworven. De auteur R. Blijstra
geeft een bespiegeling van wat
die mens tijdens dat reizen
en trekken ervaren kan.
pag. 35
Aan dit kerstnummer werkten mee:
Henl: Biersteker, R. BlijstraHuib Goudriaan,
Noud van Iperen, H tiltbn de JongFred
Lammees, Siplte van der Land, Jac. Lelsz
Peter Onvlee, ds. E. Pijlman, Jan Roclfs, Peter
van Roon, prof. dr. J. W. Schulte Nordholt,
Frank Tiesing, Klaas van der Veen, dr. Bas
If ierenga, Johan Winkier en C. G. van Zweden.
