Boebenetalage
uw probleem
B B
ook het; onze
TROUW/KWARTET DINSDAG 19 DECEMBER 1972
Der Reichstagsbrand door Walther
Hofer, Edouard Calic, Karl Stephan,
Friedrich ZipfeL Arani Verlag Ber
lijn, 249 bLz., 34,50 Mark.
Bijna 40 jaar geleden 27 februari
1933 werd het Rijksdaggebouw in
Berlijn in brand gestoken. Voor Adolf
Hitler, pas sinds 31 januari rijkskan
selier en met nog maar een beperkte
greep op do macht bleek deze brand
een Wodans geschenk. Deze 'brutale
misdaad' schonk hem de gelegenheid
af te rekenen met aartsvijand nr. 1:
De Communistische partij, welker
schuld zondermeer werd aangenomen.
Bliksemsnel werd er gehandeld. Hit-
Ier bleef legaal: Een noodverordening
'ter bescherming van Volk en Staat'
werd afgekondigd'. Op grond daarvan
werd de communistische partij opge
heven, werden de Marxistische kran
ten verboden en werd een groot aan
tal linkse leiders en functionarissen
gearresteerd. Het vonnis van 23 de
cember 1933 bracht vrijspraak voor de
communistische beklaagden: Torgler
(Duitser), Dimitrow Popow en Tanew
(Boelgaren), maar de nazi-dictatuur
bleef gehandhaafd.
Van der Lubbe werd tot het schavot
veroordeeld. Het vonnis nam aan dat
communistische helpers hem bij de
brandstichting hadden geholpen. Be
richten en geruchten aangaande de
Rijksdagbrand werden in de volgende
jaren nog af en toe vernomen. Maar
de opvolgende gebeurtenissen in de
jaren van Hitlers en Mussolini's dicta
tuur, van de tweede wereldoorlog en
bij de daarop volgende jaren waren zo
overstelpend en nadrukkelijk dat de
hele Rijksdagbrand in vergetelheid
scheen te zijn geraakt Maar dat was
6chijn. Voor het internationale comité
dat tot opdracht had oorzaken en
gevolgen van de tweede wereldoorlog
na te gaan is de Rijksdagbrand een
onopgelost probleem, dat alleen al
terwille van de 'historische waarheid'
moest worden opgelost. Een aantal
geleerden heeft onlangs 'Der Reichs-
tagsbrand-Ein wissenschaftliche Do-
kumentation' gepubliceerd. Daarin
doen zij verslag van hun onderzoek
naar de stichter(s) van de Rijksdag
brand.
Hun niet verrassende vaststelling is
dat de eenvoudige Marinus van der
Lubbe nooit alleen met wat in de
olie gedrenkte vodden in de kolossale
zittingszaal 11.000 m3) zo doeltref
fend brand kon hebben gesticht, dat
praktisch het hele gebouw (met alle
nevengebouwen) in vlammen opging.
De onderzoekende geleerden zijn tot
deze vaststelling gekomen op grond
van een aantal voor hen afgelegde
getuigenverklaringen van deskundige
technici en na de bestudering van het
nog aanwezige uit 1933 stammende
documentatiemateriaal.
De door Fritz Tobias in zijn in '61
verschenen boek over de Rijksdag
brand geponeerde en door tal van
argumenten gesteunde stelling dat
Van der Lubbe wel degelijk in z'n
eentje de brand heeft gesticht, wijzen
de historici minachtend, soms fel-pole-
misch, van de hand. Maar minachting
en een fel-polemische toon kunnen
geen steekhoudende tegen-argumenten
vervangen. De redenering van een der
auteurs prof. Hofer komt er op neer
dat een zo ingrijpende historische ge
beurtenis als de Rijksdagbrand niet zo
maar door een simpele figuur als Van
der Lubbe kan zijn bedacht en uitge
voerd.
Daar moet in de gedachtengang van
prof. Hofer minstens een hele organi
satie achter staan. En dan niet de
Communistische partij maar de
NSDAP. Het eerste deel van deze do
cumentatie over de Rijksdagbrand
geeft geen nieuwe feiten, brengt geen
overtuigende argumenten. Het ver
meerdert alleen maar de twijfel aan 't
zinvolle van dit ondernomen werk. Wat
doet het er nu toe of en door wie Van
der Lubbe geholpen is.
C.T.
Alles over het paludarium door I. M.
Alevcn en C. van den Berge. 120 blz.
15.90. Agapornisscn en andere
dwergpapegaaien, door Thijs Vriends.
136 blz. ƒ19.90. Uitg. L. J. Veem
Wagenlngcm
Een paludarium zou je een kruising
kunnen noemen van een aquarium en
een terrarium. Het is een ruimte
waarin een oever nagebootst is, zoals
een aquarium als een stukje sloot,
rivier of meer, een terrarium als een
brok oerwoud of woestijn is ingericht.
Het komt erop neer dat de ruimte,
vele malen groter dan een aquarium
en vooral hoger en dieper, in het
onderste gedeelte water, waterplanten
en vissen bevat als een gewoon aqua
rium, de achterwand tot aan de licht-
kap beplant is met allerlei planten
die een tropische atmosfeer verlangen
en die huisvesting verlenen aan daar
voor geschikte amfibieën en reptielen.
Met de grote hoeveelheid elektrische
apparaten waarover we heden ten da
ge beschikken is zelfs zonder veel
technische kennis een volautomatisch
werkend paradijsje te scheppen, waar
in de gevoeligste planten en dieren
tot hun recht komen.
Hoe een paludarium te bouwen en in
te richten is, kunt u leren uit een
boek van twee experts op dit gebied,
waarin tevens een hoofdstuk is opgeno
men over de technische beveiliging
die daarbij onmisbaar is. De voor een
paludarium het meest geschikte plan
ten en dieren zijn beschreven en vele
afgebeeld. Mij moet van het hart dat
ik de plantentekeningen wat te schets
matig vind en lang niet alle te ge
bruiken om bepaalde soorten te her
kennen.
Vogels houden in zo'n exotisch stukje
binnenhuisnatuur raden de schrijvers
niet aan. Wel wordt de mogelijkheid
geopperd kleine vogeltjes in een heel
groot paludarium onder te brengen,
maar daar horen de agapornissen ze
ker niet bij, waarover het boek gaat
van ornitholoog Thijs Vriends. Aga
pornissen, ook bekend als insépara-
bles vanwege hun gehechtheid aan do
partner, zijn kortstaartige papegaai-
tjes, die door hun postuur, aardige
gedrag en gemakkelijke kweekbaar-
heid geliefde kooivogels zijn gewor
den, die de parkieten allang van hun
eerste plaats zouden hebben verdron
gen als ze niet zoveel duurder zouden
zijn in de aanschaf. Vriends houdt al
meer dan vijftien jaar agapornissen,
dus hij kan uit een rijke ervaring
putten. Het aardige van zijn boek is
dat hij veel veldervaringen toevoegt
aan de natuurlijk onmisbare gegevens
die het verantwoord houden van deze
vogels mogelijk maken. Naast de Afri
kaanse agapornissen zijn ook andere
dwergpapegaaien als hun Zuid-ameri
kaanse tegenhangers de Forpus-dwerg-
papegaaien en de Aziatische vleer
muispapegaaien in dit boek onderge
bracht.
H. v. H.
'Gezonde sex, gezond huwelijk' door
dr. F. Burjhard. Uitg. La Rivière en
Voorhoeve te Zwolle. 248 blz. Prijs
15,90.
Aan de hand van een aantal praktijk
voorbeelden doet de Duitse arts Burk-
hard een poging duidelijk te maken
dat veel kwalen in laatste instantie
hun oorzaak vinden in een geslachts
leven vol problemen. Dankzij een 'o-
penhartig gesprek' verdwijnen de
psycho-somatische klachten meestal
als sneeuw voor de zon.
Het Wietboek - Handboek voor de
marihuana-verbouw door Bill Drake.
Bewerking: Theo Uittenbogaart Uit
gave: Van Gennep Amsterdam. Prijs:
ƒ4,50, 55 blz.
Bill Drake is de schrijver van 'The
Connoisseur's Handboek of Marijuana'
en van 'The Cultivator's Handbook of
Marijuana'. Van dit laatste werkje is
'Het Wietboek' de door Theo Uittenbo
gaart gemaakte Nederlandse bewer
king. Het Wietboek heeft als onderti
tel 'Handboek voor de marihuana-
verbouw' meegekregen en dat dekt de
inhoud van dit overigens fraai geïllu
streerde boekje volkomen.
Op een droge, zakelijke en soms zelfs
saaie manier doet Drake uit de doe
ken. wat er allemaal niet voor komt
kijken, voordat je nog eens een 'joint'
van eigen teelt kunt roken. Ook al is
het verbouwen van wiet op zich een
eenvoudige bezigheid je stopt de
zaadjes in de grond en je laat ze al
dan niet verder groeien daarmee
alleen ben je er nog niet Een tevre
den roker mag dan geen onruststoker
zijn, hij wil wel graag kwaliteit en
daarbij is een zekere vakkennis toch
onmisbaar.
Voor die vakkennis zorgt 'Het Wiet
boek', waarbij voornamelijk twee din
gen worden behandeld: hoe je wiet
verbouwt en hoe wiet groeit Meer is
ook voor een eenvoudige amateur
teler van dit kruid niet nodig. De
beginnende wiet-verbouwer hoeft ver
der niet bang te zijn om in deze
activiteiten te worden gestoord door
politie-ingrijpen, want het verbouwen
en laten groeien van wiet (Windke
ringsbesluit 1958) is in ons land niet
strafbaar.
Al met al een uiterst handig boekje
vuur diegene, die niet meer afhanke
lijk wil zijn van een of andere duiste
re dealer en die wil weten, wat hij
rookt. Want door zelf wiet te verbou
wen, krijgt hij, als het goed wordt
gedaan, niet alleen een goed produkt,
maar ook zijn vrijheid terug. En zeg
nu zelf, er gaat toch niets boven je
eigen onafhankelijkheid.
K. de L.
Uit grootmoeders keuken, door Ria
Hollcman; uitgegeven door Van Dls-
hoeck in Bussum; 179 blz.; prijs
9.90. Het volkomen wijnboek door
Wina Bom; uitgegeven door Meijer
Pers nv. op initiatief van Albert Hevn
n.v.; 159 blz.; prijs 12,50 in de AH-
winkels, daarna 17,50 via postbus
7840 in Amsterdam.
Na de hausse in grootmoedermeubi-
lair (email, lampjes, stoelen en ledi
kanten) komen nu ook de grootmoe-
dereetboeken, soms gedrukt op Oudhol
lands papier, soms ook in aangepaste
spelling en moderne kaft. Zo'n boekje
is het kookboek van Ria Holleman.
Uit oude kookboeken en recepten-
schriften uit het eind van de vorige
eeuw stelde ze een boek samen waar
in de heerlijke herinneringen (bitter
koekjespudding, drabbelkoeken en wa
tergruwel) afgewisseld worden met
vreemde en soms zelfs onsmakelijk
klinkende gerechten als olipodrigo.
huisbak, apenjus en kalfsogen met
zuring. De beschrijving van dit soort
gerechten is dan meestal wel gerust
stellend. Om alles helemaal zo echt
mogelijk te doen smaken, heeft Ria
Holleman in een uitgebreide inleiding
een paar richtlijnen opgeschreven, zo
als het gebruik van petroleumstelle
tjes, de echte boter, het warmhouden
van koffie en de verwerking van be
schuit in een vijzel.
Ook Albert Heyn is weer met een
kookboek gekomen. Of eigenlijk geen
kookboek, maar een lees- en proef-
boek over wijn. Wina Bron stelde het
samen (het lijkt sprekend op eerder
verschenen wijnboeken van haar
hand) en het is bij AH voor 12,50
te verkrijgen. De indeling van dit
mooi geillustreerde boek: algemene
inleiding over wat wijn is, hoe het te
kopen en te drinken, de wijnen van
Frankrijk, Duitsland, het Ibe
risch Schiereiland, Italië en nog wat
'losse' landen. Tenslotte dan een paar
zakelijke gegevens over soorten fles
sen. classificaties, wijnjaren en de
combinaties van wijn met eten. Een
lekker boek, vooral ook vanwege de
historische en geografische bijzonder
heden die over de wijnen en hun
geboortestreken werden opgenomen.
A.H.
Koken 'con amore' door Sofia Loren.
Uitg. Meulenhoff te Amsterdam. 232
recepten. Prijs 8,95.
In het voorwoord van koken 'con
amore'. dat voor een zeer schappelijke
prijs verkrijgbaar is in de winkels
van de Gruyter, zegt de filmster Sofia
Loren dat er voor het schrijven van
dit boek twee dingen nodig waren:
tijd en liefhebberij in koken. Het ene
heeft ze door de filmerij altijd weinig
gehad en het tweede is altijd ruim
schoots aanwezig geweest. Eerst toen
'La Loren' in verband met de komst
van Carlo junior op medisch advies
rust moet houden, vond ze de tijd om
haar culinaire experimenten op papier
te zetten.
Het resultaat van een aantal maanden
experimenteren en schrijven is geen
gedegen verhandeling over de kook
kunst. maar het biedt wel een goede
dwarsdoorsnede van hetgeen er in de
Italiaanse keuken wordt bereid. Ze
geeft overigens zelf te kennen, dat de
toepassing van haar recepten in het
buitenland tevens een speurtocht naar
de soms typisch Italiaanse ingrediën
ten kan inhouden. Omdat er hier en
daar op vervangende mogelijkheden
wordt gewezen zal het vinden van
deze ingrediënten in Nederland niet
al te veel moeite kosten. De enkele
keer dat er bijvoorbeeld pijnboompit
ten worden gevraagd daargelaten. De
bereiding van de recepten die vaak
een persoonlijke toets van Sofia Lo
ren hebben meegekregen zal over
het algemeen geen moeilijkheden op
leveren. ze zijn niet moeilijk, goed
gerangschikt en ze bieden voor de
ware liefhebber ook nog mogelijkhe
den om zelf te experimenteren.
E.
wv I
Brieven die niet 2l]n voorzien van naam en
adres kunnen niet In behandeling worden
genomen. Gehclmhondlng Is verzekerd. Vra
gen die niet onderling met elkaar In verband
slaan moeten ln afzonderlijke brieven worden
gesteld. Per brief dient een gulden aan post
zegels te worden Ingesloten. Adres: redactie
Trouw-Kwartet, postbus 948, Rotterdam.
Vraag: Ik heb een oud bordje vol
kleine barstjes. Is dat nu kraakporse
lein?
Antwoord: Die naam heeft niets met
de barstjes te maken, maar dateert
uit de tijd, dat de watergeuzen de
Spaanse en Portugese koopvaardij
schepen enterden. Deze schepen
(krak, of kraak geheten) hadden bij
hun lading die uit het verre oosten
stamde vaak grote hoeveelheden fijn
Chinees porcelein, dat in de lage
landen, zeer populair was. Te Delft en
te Rotterdam legden de Hollandse
pottenbakkers zich er op toe eveneens
een dergelijk produkt te vervaardigen.
Men kende nl. de kunst van het
porseleinmaken hier toen nog niet
Kraakporselein is figuurlijk een bena
ming voer iets dat mooi en heel
breekbaar is. Die barstjes zijn
scheurtjes in het glazuur, die door
verontreiniging aan het licht kwamen
en nochtans een porseleinen voorwerp
een boeiend cachet kunnen geven.
Vraag: Hoe kan ik zelf gaatjes maken
in een dubbele glasplaat?
Antwoord: Daarvoor is een heel speci
ale kostbare boor met een laag toe
rental nodig. Een amateur maakt be
slist scherven. Voor een paar kwartjes
kunt u dit werk bij een glashandel
laten doen.
Verwijzing: naar aanleiding van een
vraag over uitgebreide informatie in
zake houtwormverdelging: wij vesti
gen de aandacht van geïnteresseerde
lezers op de informatiebladen 20 en
23a van het Houtvoorlichtingsinstituut,
James Wattkade 73, Amsterdam.
Vraag: Kunt u mij zeggen onder wel
ke gemeente de gehuchten Achter
kamp en Voorkamp ressorteren?
Antwoord: Deze heel kleine buurt-
schapjes, vallen onder de gemeente
Dalen in Drente.
Vraag: Sinds een paar weken heb ik
pijnlijke kloven bij duim en vingers.
Weet u er iets op?
Antwoord: Een paar vragen aan u: Is
uw menu verantwoord samengesteld?
Waar wast u uw kopjes mee af?
Vetonttrekkende middelen beperken
zich niet tot een gebruikte juskom,
maar bewerken uw handen en nagels
en passant óók. Gebruikt u uw keu-
kengeyser heel dikwijls en droogt u
uw handen wel goed af? Gaat u wel
eens met vochtige handen zonder
handschoenen naar buiten? En dan
nu een paar adviezen: Naast de kraan
in de keuken hoort een potje hand
crème: uw drogist zegt u wel welke.
Als u beslist die synthetische spullen
moet hanteren, trek dan huishoud-
handschoenen aan. Zalf uw handen
's avonds met een mengsel van glyca-
rine met olijfolie of glycerine met
rozewater, of een ander winterhanden
middel van uw drogist. En in plaats
van een koekje of een snoepje een
paar extra sinaasappelen eten.
Vragen betreffende uitvaartverzeke
ringen en hoge kosten van begrafenis
en crematie komen veel voor.
Antwoord: Als men de kostenstijgin
gen nagaat sedert het jaar waarin een
verzekering werd afgesloten, begrijpt
men wel dat verhoging van premie
bittere noodzaak is. Indertijd werden
de kosten van een eenvoudige uit
vaart geschat op ƒ400,-. Dat kan men
nu op 1200,- of 1400,- stellen. Een
randgemeente van een grote plaats
vraagt voor de huur van een graf
voor 30 jaar 600,- daarna kan de
huur telkens voor tien jaar worden
verlengd (elke keer 200,-). Daarbij
komt 200,- aan grafrechten (na toe
stemming openen en sluiten van het
graf), 55,- voor gebruik van de aula
(inclusief het spel van een organist).
Voor niet-bewoners van deze gemeen
te wordt het dubbele berekend (re
kent u zelf maar uit wat de sympa
thieke gedachte van het begraven
worden in de geboorteplaats voor na
bestaanden betekent!).
Gedeputeerde Staten van een provin
cie kunnen deze bedragen verhogen
en zullen dit zeker doen, want onder
houdskosten, salarissen personeel, kos
ten van wegaanleg- en onderhoud,
zand e.d. stijgen voortdurend. De kos
ten bij een crematie zijn hiermee
evenredig. De kist wordt inderdaad
mee verast. Bij een begrafenis kan in
geval van moeilijkheden een nader
onderzoek worden ingesteld. Zoiets is
bij crematie onmogelijk. Elke gemeen
te heeft een rijks-lijkschouwer, die
mét de verklaring van de huisarts dat
de overledene een natuurlijke dood
gestorven is, toestemming geeft tot
het sluiten van de kist en deze kist
op verschillende plaatsen verzegelt.
Dit stempel wordt nauwkeurig verge
leken met wat op de verklaring staat,
die op het crematorium overhandigd
moet worden. De hitte van de ovens
is dermate groot, dat het aanwezig
zijn van de houten kist geen verschil
maakt. Tegenwoordig wordt geen pro
ces-verbaal meer opgemaakt bij een
crematie. Men behandelt een crematie
juridisch niet anders dan een begrafe
nis.
Vraag: Vanwaar stamt de merkwaardi
ge puntenberekening bij lawntennis.
nl 15-15-10 en de vierde, die nooit
genoemd wordt, ook van 10?
Antwoord: Tennis is een h
spel, dat terug te voeren zou
de zesde eeuw voor Christus,
huidige vorm werd het
seerd in 1881 door de US
tennis Ass. en hier te lande
duceerd in 1889 door Mayor
field. Wat de merkwaardige
treft: daar weet niemand iets
over te zeggen, alleen dat er
Engelse tradities zijn waarvan
sprong ook niet bekend is.
Vraag: In 1965 werd
lening verstrekt. De
is in mijn bezit,
afbetaald en rente
echter nog een aflossing open
1969 en ook de rente komt niet
regelmatig binnen. Wat moet
doen om dit bedrag binnen te
gen? Brengt dit dan kosten
mee?
Antwoord: Wij raden u aan
deurwaarder in overleg te
het innen van deze som,
regelmatig zaken doet bij en viiEj"^
bepaalde bank, waar men ook de
ge maatregelen zou kunnen
Een deurwaarder weet nu
aan welke touwtjes hij moet
te trekken en wat er
moeten gebeuren. Natuurlijk
een dergelijke aotie onkosten,
(daar moet u meteen naar
maar op déze manier hebt u helfF",,:
niets.
