VOETBAL IN
WANKELT
BETAALD
EUROPA
dappel en de
buitenwereld
ROUW/KWARTET ZATERDAG 16 DECEMBER 1972
SPORT T19/K19
■FEYENOORD 'DOODZIEK' VAN
VELE 'ONREDELIJKE KRITIEK'
door Richard Matthijsse
maak mag ik natuurlijk niet hebben,
maar achteraf mag je je gelukkig
prijzen dat we Jan Mulder niet heb
ben. Wat zouden we niet bekritiseerd
zijn geworden als zich bij ons gemani
festeerd had wat Mulder nu heeft
(knieblessure, red.).
De tweede transferperiode zit cr op.
Er is niets uit de bus gekomen.
Brox: 'Lubanski wilde graag bij
Feyenoord spelen. We hadden ook
interesse in hem. Zijn club Gornik
stelt zich op het standpunt dat Lu
banski een ambassadeur is en niet
voor zijn dertigste Polen kan verla
ten. We hebben met het bestuur ge
sproken. Als de situatie mocht veran
deren, zal men zich met ons verstaan.'
Wordt Feyenoord kampioen?
Brox: 'Wanneer dit elftal niet meer
geplaagd zou worden door blessures,
wanneer het zijn vorm kan krijgen
met de sterkste formatie, ja, dan zijn
we dit seizoen tot grote dingen in
staat.'
'Dialoog'
Na het prettige onderhoud met Guus
fan onze sportredactie
piSTERDAM Voetbal geldt nog altijd als de voornaamste vorm
'an het bieden van passieve recreatie. Een in Europa en Zuid-Ameri-
i al jarenlang bestaande situatie. Niettemin is de qua aantal werk-
ïmers betrekkelijk kleine bedrijfstak in gevaar. Het teruglopen van
i actieve-passieve belangstelling is geen typisch Nederlands ver-
chijnsel. In vrijwel geheel Europa kan momenteel een dalende ten
ens gesignaleerd worden. Het tempo van die ontwikkeling is ver-
itrustend. Er wordt binnenkort (en dat moet niet al te sterk gerela-
veerd worden) een kritieke fase verwacht.
aar er steeds meer geld in tech-
sch/medisch/organisatorische aspec-
n van het voetbalbedrijf geïnves-
erd wordt, constateren de leiders
•k, dat de grootste bron van inkom
en. de recettes, steeds meer uitge-
md wordt. Met andere woorden, de
schikbare reserves worden veelal
ngesproken en waar geen kapitaal
'er is, wordt op grote schaal en
ak nauwelijks verantwoord geleend.
het ogenblik natuurlijk waarop
schuldeisers zich eindelijk onge-
'st beginnen te voelen en bij de
!'Jkte instanties om maatregelen ver-
eken,
ligt derhalve een enorme opdracht
r de Europese voetbalunie te
|Chten. Het betreft minder een zaak
or de FIFA, de alles overkoepelen-
wereidorganisatie. want in Zuid-
nerika heeft voetbal nog 'greep' op
bevolking, terwijl in Azië en voor-
'n Afrika een toenemende interesse
lieten wordt. Specifiek Europees
obleem dus. De UEFA evenwel
eft nog nooit een visie ontwikkeld
laruit een concreet beleidsplan ge
ren zou kunnen worden,
verschillende leden van de UEFA
nmelen maar aan en verzinnen ei-
o ideale oplossingen. Zoals Roger
«t, manager van Stanraard Luik.
van het Belgische bondsbestuur en
rtegenwoordiger voor zijn land in
UEFA. dat doet. Recentelijk sugge-
itde hij: 'Verbreed het doel met 73
ïtimeter en verhoog het met 23
itimeter. Voer in, dat buitenspel
it meer mogelijk is buiten het
«schopgebied. En bepaal verder,
t een team dat meer dan vier
e'Punten in een wedstrijd maakt.
een grotere waardering in punten
krijgt, terwijl ër voor uitslagen met
een verschil van meer dan vier doel
punten nog eens meer punten ver
strekt worden.'
Aardige opmerkingen van Roger Pe
tit. Suggesties die wellicht de aantrek
kelijkheid van voetbal als kijkspel
verhogen, maar toch geen waarborg
vormen voor een opleving van deze
branche. En dat is toch beslist nodig,
want zelfs traditionele bolwerken wor
den door slijtage aangetast. Engeland
en Duitsland, door de jaren heen
naties waar de grootste toeschouwers
aantallen geregistreerd werden, ver
keren in zorgen. Vooral Duitsland
waar de belangstelling schrikbarend
terugloopt. Dr. Gerhardt, perschef van
de DFB, wijt dat voor een voornaam
gedeelte aan Milnchen '72, aanduiding
voor het overtrokken gebeuren dat
Olympische Spelen heet. Hij: 'Ik ge
loof, dat hier sprake is van een tijde
lijk verschijnsel. Het publiek was
doodziek van sport na Münchens mas
sale festival. Juist op het moment dat
de 'honger naar de bal' weer toenam,
zette het slechte weer in. En dan is
er uiteraard de kwestie van het grote
Bundesliga-schandaal, dat toch wel tot
gevolgen heeft gevoerd. De show zélf
is attractief genoeg. Duitse ploegen
propageren over het algemeen aanval
lend voetbal.'
In Engeland verwacht men dat de
opkomst in het seizoen 71-72 van
ruim 26 miljoen zeker met één mil
joen zal slinken. Hetgeen een diepte
punt voor de na-oorlogse jaren zou
betekenen. Toch bestaat er in Enge
land een ideaal leefklimaat voor de
betaalde voetbalorganisaties. De <-om-
Ecn beeld dat mogelijk wat zorgen oproept, maar dat veel bestuurders van voetbalclubs uit de zorgen zou
helpen. Want de stadions in Europa zijn lang niet meer zo goed gevuld dat de toeschouwers er letterlijk
uitbarsten.
petitie is interessant, spannend: weke
lijks wordt de ranglijst opnieuw ge
schud. De wedstrijden zélf boeien,
omdat de voetballeiders doorgaans
weigeren enige concessies aan het op
het continent zo veel voorgeschreven
resultaatvoetbal te doen. En de televi
sie mag slechts spaarzaam beelden
van league-wedstrijden uitzenden. In
de jacht op méér geld om de uit de
krachten gegroeide huishoudingen
toch draaiend te houden (naast de
competitie de FA Cup, de League Cup
en nog enkele gesponsorde wedstrij
denreeksen zoals de Texaco Cup)
moeten de clubs een overvol wed
strijdschema afwerken. Het gevolg:
het publiek wordt overvoerd met
voetbal en blijkt inmiddels het verza
digingspunt te hebben bereikt.
In Midden- en Oost-Europa hebben de
huidige ontwikkelingen de meeste
zorg gewekt. In Zwitserland valt het
nog mee, dankzij vooral de steun die
het betaalde voetbal ontvangt van ge
fortuneerde industriëlen, maar Oos
tenrijk verkeert in een duidelijke im
passe. Dr. Heinz Gerö, voorzitter van
de Oostenrijkse voetbalbond: "Ergens
is het begrijpelijk. Op de televisie
worden veel u>' cbrarht
van de Europa Cup-wedstrijden. Het
publiek is dan niet bereid entreegeld
te betalen voor voetbal van minder
kwaliteit, dat in onze nationale com
petitie wordt gepresenteerd.' En Hans
Tschank, voorzitter van Austria FC:
'Onze clubs zijn niet in staat geweest
om zich aan te passen aan de commer
ciële aspecten van dit bedrijf. Er
worden te veel amateurs gebruikt.
Eerlijke mensen, maar bepaald niet
geschikt voor topfuncties in voetbal.'
De meest frappante ontwikkeling
heeft H"n"-»rüo doorgemaakt. Bevolk-
t*n -ii!;e jaren 'vijftig*
(Puskas e.a.) wekelijks 40.000 toe
schouwers de stadions, nü zijn cijfers
van 2000 eerder regel dan uitzonde
ring. Zelfs een ploeg als Ujpest Dosza.
veelvoudig kampioen de laatste jaren
en succesvol in de Europa Cup, kan
niet meer rekenen op een legioen
supporters. Endre Farsang, de voorzit
ter: 'Ondanks al onze triomfen taant
de belangstelling. Opmerkelijk, niet
waar.'
Hongarije hunkert naar nieuwe talen
ten van het kaliber Puskas en veron
derstelt dat dót de oplossing voor het
probleem is. Dat is het niet, althans
niet alleen. Zoals in Spanje en Italië
bewezen wordt. Twee voetbalnaties,
die van 1955 tot 1970 als toonaange
vend beschouwd werden. Dat zijn ze
niet meer, maar ondanks het verlies
aan prestige in het buitenland, is de
belangstelling voor de nationale com
petities groter dan ooit. De eerste
acht weken van het huidige seizoen
vormden in Italië zelfs een record.
Bijna 120.000 toeschouwers méér dan
ooit tevoren in eenzelfde periode. De
oorzaak? De competitie heeft de laat
ste jaren veel aan spanning gewon
nen. Vorig jaar werd pas in de laatste
wedstrijd beslist wie gekroond werd
tot kampioen (Juventus), en ook nu
kan er nauwelijks gesproken worden
van een afscheiding. Hetzelfde is het
geval in Spanje, waar Barcelona, Es-
panol, Valencia, Atletico Madrid en
Real Madrid gemengd zijn in het
gevecht aan de top.
Die gegevens verlies aan internati
onaal aanzien en tóch een stijging van
de belangstelling door het spanningse
lement in de competitie zouden - -
het uitgangspunt moeten vormen van
een uitgebreide studie over de toe-
stand van het Europese voetbal. Uit
het daarbij samengestelde rapport zijn
wellicht belangwekkende conclusies
en oplossingen te trekken.
(Voor dit artikel werd gebruik ge
maakt van speciaal door het persbu
reau UPI verzamelde gegevens).
Nederland: belangstelling loopt terug. Jaarlijks rond tien procent. Oorzaak:
gebrek aan spanning en weinig avontuurlijk voetbal.
België: belangstelling loopt terug, al is het nog niet zorgwekkend.
Duitsland: belangstelling loopt terug. Veel clubs in financiële moeilijkheden.
Oorzaak: Olympische Speeln en Bundesliga-schandaal.
Engeland: belangstelling loopt terug. Oorzaak: overvloed aan wedstrijden.
Frankrijk: belangstelling verandert niet.
Zwitserland: belangstelling vermindert. Nog geen onoverkomelijke financiële
problemen.
Oostenrijk: belangstelling loopt hard achteruit. Oorzaak: gebrek aan kwaliteit
en een overvloed aan tv-voetbal. Om exploitatie te sluiten worden veel spelers
geëxporteerd.
Italië: belangstelling neemt toe. Oorzaak: spannende competitie.
Joegoslavië: belangstelling loopt terug. Oorzaak: resultaatvoetbal en verlies van
vedetten als Skoblar en Sekularec.
Rusland: belangstelling loopt terug. Oorzaak: geen impulsen in overwegend
statisch voetbal.
Hongarije: belangstelling daalt tot bijna het nul-peil. Oorzaak: gebrek aan
successen van nationale ploeg en aan grote talenten. Verwend publiek dat geen
genoegen neemt met minder.
Tsjechoslowakije: belangstelling vermindert. Oorzaak: spelers zélf koesteren
geen ambitie meer om zich snel te ontwikkelen en publiek kent andere ont
spanningsmogelijkheden dan alleen het volgen van een voetbalwedstrijd.
Bulgarije: belangstelling loopt achteruit. Oorzaak: drie maal per week een
direct verslag van een wedstrijd op de televisie.
Portugal: belangstelling verandert niet.
Keurt u het goed dat Happei weigert
informatie te verstrekken. Feyenoord
is toch gebaat bij een zo goed moge
lijke public-relations. Het publiek
heeft er bovendien recht op zo goed
mogelijk te worden geïnformeerd. De
manier waarop de trainer zich nu
gedraagt, vormt alleen maar anti-pro-
paganda.
Brox: 'In de afgelopen jaren is Hap
pei vrij redelijk omgegaan met de
pers. Over hetgeen er geschreven is
na de desillusie in Belgrado, was hij
in zijn wiek geschoten. Bij zijn terug
keer is gesuggereerd dat hij zijn ont
slag zou krijgen. Men heeft zelfs niet
geschroomd daarover te schrijven. Dat
heeft hem iets gedaan. Ik geloof dat in
het leven een heleboel dingen de tijd
moeten hebben. Als we dezer dagen
weer volop <"ver vrede hebben gezon
gen. bestaat de kans dat Happei zijn
zwijgzaamheid laat varen. Ik zie het
niet als anti-propaganda. Men moet
iemand rust gunnen. Mag deze man
a.u.b. teleurgesteld zijn. Niet alleen
in het spel van Feyenoord en de
uitschakeling uit het Europa-Cup III-
toernooi, maar ook wat de pers daaro
ver heeft geschreven. Ik kom tot de
onbegrijpelijke ontdekking dat we
maar slecht spelen in de ogen van de
pers. Haarlem bij voorbeeld verloor
in het stadion met 1-0. Als je dan
later leest dat Haarlem de overwin
ning verdiende, dan vraag ik me af
hoe komen ze daar bij.'
Onzin
Maar het was toch niet best?
Brox: 'Natuurlijk, over het spel van
Feyenoord waren we niet tevreden,
maar dat je de mindere van Haarlem
bent geweest, is klinkklare onzin. Het
moet niet die kant opgaan, we winnen
alsmaar en we staan bovenaan. Er
komt natuurlijk in bepaalde situaties
kritiek los. Ik geloof dat in die kri
tiek ook wel onredelijkheid kan schui
len door bepaalde teleurstellingen die
men meemaakt. Daar moet men voor
waken. Dat is duidelijk. Dat men een
sportclub kritisch begeleidt, vind ik
een goede instelling.'
De belangstelling voor Feyenoord
loopt terug Dat moet u toch te
denken geven?
Brox: 'Onze publieke belangstelling is
niet zoveel teruggelopen. Pas aan het
eind van het seizoen kun je daar een
oordeel over geven. Er is bij ons een
aantal jaren geweest dat we een grote
rol in de voetballerij speelden. Maar
het is natuurlijk veel te simpel ge
zegd: als die vergrijsde man (oud
voorzitter Cor Kieboom, red.) op de
middenstip gaat zitten, komen er al
30.000 naar Feyenoord. Dat vind ik
een waanzinnige opmerking. Of
Feyenoord daar zelf niet aan heeft
gebouwd. Dat heeft het wel. Met top
voetbal, jaar in jaar uit. Daarom kan
men de publieke belangstelling bij
ons niet vergelijken met die van wie
dan ook. Het publiek laat ons niet in
de steek, zeker niet als je twee pun
ten voorsprong hebt op Ajax.'
Toekomst
Hoe ziet u in dit verband de toekomst
van het Nederlandse voetbal?
Brox: 'Ik zie die met het stijgen van
de kostenfactor hoe langer hoe moei
lijker worden. In Nederland, Duits
land, België en Italië is het geen
Brox volgt een (toevallige) confron
tatie met trainer Ernst Happei en
ontwikkelt zich de volgende onthut
sende dialoog.
Kan ik u even spreken?'
'Nein?'
'Waarom niet?'
'Ik praat niet tegen de pers.'
'Maar Belgrado is toch al lang weer
vergeten.'
'Niets mee te maken.'
'Kan er geen gesprek gearrangeerd
worden met de journalisten om het
met u uit te praten?'
'Nein.'
'Er moet toch een redelijk gesprek
mogelijk zijn.'
'Nein. ik praat niet.'
"Morgen dan na afloop van Feyenoord-
Go Ahead?'
'Nein, want dan ben ik weg.'
Public relations bij 'topclub' Feyen
oord, een boeiende zaak!
OTTERDAM Trainer Ernst Happei van Feyenoord, bewierookt
ii gekritiseerd, heeft de oorlog verklaard aan de vaderlandse pers-
ledia. Journalisten die zich tot hem om informatie wenden, worden
eggesnauwd. De onbarmhartige kritiek die op de Stadion-formatie
eerdaaldc na de uitstoting uit het toernooi om de UEFA-Cup (OFK
elgrado) en de felle, maar snel bezworen crisis (Van Hanegem) in
gen gelederen heeft Happei er toe bewogen voor de buitenwereld
zwijgen als het graf.
et bestuür van Feyenoord, allerminst gelukkig met de huidige si-
atie, heeft (nog) geen aandrang op Happei uitgeoefend zijn koppi-
houding te laten varen. De hier en daar opduikende veronderstel-
ig dat de Oostenrijker aan zijn laatste seizoen bezig is bij de club
e hij in 1970 leidde naar de meest glorierijke periode (Europees-
wereldkampioen) uit haar bestaan, staat daar wellicht mee in ver-
ind. Bovendien voert Feyenoord met twee punten voorsprong op
jax de ranglijst van de eredivisie aan. En die voor velen zaligma-
mde omstandigheid werkt natuurlijk in het voordeel van Happei,
schoon de huidige prestaties van de Rotterdammers het legioen
ïog) niet in opperste verrukking hebben kunnen brengen. De pu-
ieke belangstelling loopt iets terug, maar die trend is overal in het
staalde voetbal te bespeuren.
anager Guus Brox (55). vangt bij Feyenoord de soms striemende
appen op. Veel van de op hemzelf, Feyenoord en Ernst Happei ge-
chte kritiek acht hij in hoge mate onrechtvaardig en soms gemeen,
rox, sinds 1964 als manager aangesteld, kan terugblikken op episo-
is van grote voorspoed: seizoen '64-'65 kampioen van Nederland en
ikerkampioen; en '67-'68 de tweede plaats (achter Ajax);
8-'69 nationaal en bekerkampioen; '69-'70 tweede plaats (achter
jax) en Europees kampioen; '70-'71 wereldkampioen en landskam-
oen; '71-'72 tweede plaats (achter Ajax).
a de (botte) weigering van Ernst Happei van gedachten te wisse-
n over Feyenoord en daarmee verband houdende zaken, toonde ma-
iger Guus Brox zich wel bereid nader in te gaan op een aantal ac-
ele kwesties en vragen.
vetpot. Bijna iedereen heeft steun
nodig, van overheid of van industrie,
en clan werkt men nog met rode
cijfers. Dat is een ontwikkeling waar
de clubs aan kapot gaan. Men zal zich
ernstig op deze situatie moeten bezin
nen. Er zal een diepgaand en verant
woord onderzoek moeten gebeuren
naar de belangstelling van het pu
bliek.'
Hoe is de verhouding tussen Happei
en u?
Brox: 'Ideaal. Ik werk goed met die
man samen. Van mijn kant kan men
nooit tot de conclusie zijn gekomen dat
er geen goede samenwerking zou zijn'.
Gaat Happei weg aan liet eind van
liet seizoen?
Brox: 'Ik kan er niets over zeggen.
Hij heeft die wens niet te kennen
gegeven en ik heb geen enkel idee
wat hij wil. Na Belgrado is daar het
nodige over gesuggereerd. Toen heb
ben Happei en ik gezegd: we proberen
samen het einde te halen met een
goed resultaat.'
En daarna Rinus Michels?
Brox: 'Speculaties. Er wordt in een
bepaalde periode zoveel gesuggereerd.'
Aankoopbeleid
Er is voortdurend kritiek op het aan
koopbeleid van Feyenoord. Spelers als
Posthumus, Maiwald, Schoenmaker en
Ladinsky hebben zich niet waar kun
nen maken.
Brox: 'Ik beschouw die kritiek als
hoogst overtrokken. Posthumus en
Maiwald waren voor ons probeersels,
die er wel of niet zouden kunnen
komen. We hebben die mogelijkheden
onderzocht en zijn ons geen builen
gevallen. Schoenmaker, ja dat betreur
ik, heeft zich nog niet waar kunnen
maken.'
Nog niet?
Brox: 'Ik ben van al die aantijgingen
inmiddels kotsmisselijk geworden.
Wij. de transfercommissie, Happei en
ik vinden dat we alles in het werk
hebben gesteld het elftal te verster
ken. We kochten dit jaar Ressel, Kris-
tensen, De Jong en Reitsma. Dat zijn
spelers die bewezen hebben dat ze in
de top kunnen meedraaien. Ik ben
van mening dat we een brede top
hebben. Als je ziet dat we zondag in
de bekerwedstrijd tegen Haarlem (0-
Jan Mulder
Ajax met Jan Mulder.
Brox: 'Dat is een hoogst vervelende
zaak geweest. We hadden naar ons
gevoel duidelijke afspraken gemaakt.
De houding van de betrokkenen is
niet goed te praten. We hadden een
heleboel rotzooi kunnen trappen
maar in die omstandigheden stel je
geen prijs meer op die man. Leedver-
HAPPEL
Brox: 'Ik acht het wel degelijk moge
lijk dat hij bij Feyenoord in de
toekomst een grote rol gaat vervullen.
Lex Schoenmaker is een goede voet
baller, daar ben ik rotsvast van over
tuigd. Als bij Feyenoord spelers een
paar jaar op de reservebank zitten,
heeft iedereen daar commentaar op.
Bij andere clubs hoor je daar nooit
iets over. Over Ladinsky zijn wij niet
ontevreden. Als gevluchte Hongaar
heeft hij aanpassingsmoeilijkheden.
Dat je een nog betere spits als La
dinsky wilt hebben, ja daar zegt u me
wat.'
Achter het net
Er wordt vaak gezegd dat Feyenoord
bij het zoeken naar goede spelers
altijd achter het net vist en dat het
pas actief wordt als andere clubs ook
belangstelling tonen. De Zweed
Edström bijvoorbeeld en Gerd Müller.
GUUS BROX
3) zonder Israel, Jansen. Hasil. La
dinsky, Schoenmaker en Vos speelden,
dan kan toch niemand beweren dat
het met Feyenoord niet goed zit. We
behoeven helemaal niet naar het bui
tenland om spectaculaire spelers los
te peuteren. Gerd Müller (het West-
duitse voetbalkanon, red.) was voor
Feyenoord een onhaalbare zaak. Het
is niet verantwoord twee miljoen aan
transfergeld uit te geven en Müller
zelf nog een bruto-salaris van een
miljoen te laten verdienen. Wat
Edström betreft, die hadden we al zo
lang in de gaten. Daarom word ik
ziek van al die opmerkingen over
achter het net vissen. Noem me een
Nederlandse club op. die ons te vlug
af is geweest.'
