Moderamen: Kuitert doet
niet recht aan de
synodale besluitvorming
>o
De Kopten in de knel in Egypte
Pater Blasius
schreef SOS-brief
Trouw
K wartet
Bisschoppen
begrip voor
teleurstelling
Verkavelingsplan
m werkplaatsen'
-'/kiesverenigingen
mmëm
lil i h/iI1,1 J
vandaag
Beroepings-
werk
Nieuw verbond
voor bouwbedrijf
Boekenetalage
TROUW/KWARTET DONDERDAG 14 DECEMBER 1972
KERK T2/KJ
Van een onzer rdacteuren
ENSCHEDE Het moderamen van de generale synode van de gereformeerde kerken (Dordrecht
19711972) heeft in de vragen, welke zijn opgeroepen door liet in het VU-magazine gepubliceerde
interview met prof. dr. H. M. Kuitert, aanleiding gevonden een verklaring uit te geven. Van dr. A.
Kruyswijk te Enschede, praeses der gereformeerde synode, ontv ingen wij het volgende stuk.
'Wij zijn van oordeel dat prof. dr. H.
M. Kuitert met zijn opmerking: 'De
bedoeling van die uitspraak wis ook
dubbelzinnig te zijn' door hem
gemaakt in een interview, gepubli
ceerd in het decembernummer van
het VU-magazine (Trouw/Kwartet be
richtte daarover op 6 december jl.,
red.) niet recht doet aan de syno
dal e ontwikkeling en besluitvorming.
Wel verre van voor de ambtsdragers
een situatie te scheppen, waarin 'een
mens er over mag denken zoals hij
dat het liefste doet' stelde zij in de
aanvang van haar besluit, 'vast te
houden aan uitspraken van de genera
le synoden van Amsterdam 1967/68 en
van Sneek 1969/70, met betrekking tot
de vragen aangaande Genesis 2 en 3';
het gehele besluit kan dan ook slechts
tegen de achtergrond van die vroege
re uitspraken worden gelezen.
Het zou te ver voeren om die uitspra
ken hier te herhalen. Slechts valt te
herinneren aan de vaststelling van
Sneek 1970, 'dat prof. Kuitert met
zijn ontkenning van de historiciteit
van de zondeval niet in overeenstem
ming was met de uitspraken van Am
sterdam 1967; vooralsnog behoefden
echter geen nadere beslissingen te
volgen, omdat toch met blijdschap
mocht worden geconstateerd dat een
stemmigheid bestond in het belijden,
dat de schepping goed uit Gods hand
is voortgekomen en dat de mens de
zonde uitsluitend aan zichzelf te wij
ten heeft.
Nu het voortgezet gesprek met prof
Kuitert over deze dingen tot een
afsluiting is gekomen, was het de taak
der nu gesloten synode om een uit
spraak te doen over de resultaten
ervan. Dat zij tot vrijwel algehele
eenstemmigheid heeft mogen komen
(slechts één ouderling stemde tegen),
is niet geweest het resultaat van een
toevlucht tot dubbelzinnigheid.
Die eenstemmigheid is uitsluitend ge
vonden door de eerlijke begeerte om
elkaar vast te houden, zonder de
grondovertuiging van de Kerk geweld
aan te doen, namelijk:
a) dat God de wereld goed geschapen
heeft:
b) dat de mens. die ook goed gescha-
Dr. A. Kruyswijk
pen was, in moedwillige ongehoor
zaamheid zich heeft afgewend van zijn
God;
c) dat deze val en ongehoorzaamheid
van onze eerste voorouders, zoals die
als een gebeuren in Genesis 3 wordt
geopenbaard, in Schrift en belijdenis
een fundamentele plaats inneemt en
van wezenlijk belang is voor de ver
kondiging van het Evangelie;
d) dat de mens van deze schuld
alleen bevrijd kan worden door het
verlossend heilshandelen van God in
de tweede Adam, zijn Zoon en onze
Heer Jezus Christus.
Dat hier zeer fundamentele dingen
worden gezegd, behoeft geen nadere
toelichting. Maar evenzeer is duide
lijk, dat een zekere marge is aange
bracht. Zonder de uitspraken van Am
sterdam en Sneek los te laten heeft
de synode in het bovenstaande de
mogelijkheid geopend voor het staan
de houden van bepaalde afwijkende
opvattingen, nadat in het 'voortgezet
gesprek' in versterkte mate was geble-
De redact'e behoudt ilch het recht voor om
ter opname In deze rubriek ontvangen me
ningsuitingen verkort wecr te geven. Bi)
publtkatie wordt met dc naam van de
Inzender ondertekend. Brieven kunnen wor
den gezonden aan de lieer Joh. C. Francken.
secretaris van dc hoofdredactie van Trouw-
Kwartet, Postbus 859. Amsterdam.
Oeganda
bezuiden de Sahara, hebben nog gene
raties lang hulp nodig. De geschidenis
van de laatste jaren heeft het wel uit
gewezen. Daar waar de blanken weg
gingen verviel het land prompt weer
tot chaos, despotisme en volkeren
moord. Het drama van Oeganda be
gint pas. Men volge het met aandacht.
Zutphcn
Lanser
Zo nu en dan wordt vriend Lanser op
de korrel genomen. Zo ook j.l. vrijdag:
Materialist in strijd met de democratie,
met de chr. democratie, hij moet zich
bekeren. Dit oordeel is er volkomen
naast. Het kan gebeuren dat een de
mocratie, zelfs een chr. democratie,
onrechtvaardige verhoudingen laat be
staan, minderheden achterstelt. Een
democratie is geen waarborg voor het
goede Lanser zegt: 'Het evangelie ze
gent geen onrechtvaarige verhoudin
gen maar ontmaskert die, voert tot be
vrijding en vernieuwing'. Het komt
voor. dat je juist daarom keihard neen
moet zeggen tegen een maatschappij,
onderdeel van onze democratie. He
laas ook die mensen krijgen dezelfde
verwijten te horen als vriend Lanser.
In het begin van onze eeuw stelde Slo-
temaker de Bruïne reeds vast: 'Het
christelijke geweten moet voortdurend
gewekt en gescherpt worden, door
veelvuldig gebruik te maken van de
Heilige Schrift, om telkens zijn vonnis
te doen horen. Chr.-Sociaal bezig zijn
betekent de toestanden meten met het
Koningkrijk Gods en al wat daarmee
strijdt bestrijden.'
Zaandam K. Beernink
Huize Christina
Wij lezen in Uw blad 'Trouw' van
7 december dat president Amin nu
ook de missionarissen en zendelingen
het land uitzet. Zij die de paters en
broeders van Mill-Hill (en trouwens
van alle katholieke of protfjtantsche
missies in Afrika) aan het werk ge
zien hebben, zal dit pijnlijk verwon
deren.
Is het volk van Oeganda al zoover
ontwikkeld dat het de hulp en kennis
van blanke zijde niet meer nodig
heeft? Met een aktie als die van 'Kom
over de Brug' voor de deur, komt het
optreden van Amin wel op een onge
lukkig moment. Aan de ene kant Dit is de waarheid over Huize Christi-
vraagt men geld en arbeid voor de na, gepubliceerd door de groep oudste
ontwikkeling en aan de andere kant meisjes: geheel uit eigen initiatief:
trapt men de ontwikkelaars eruit. Wij 1. Wij vinden het vrij normaal, dat
brachten 35 jaar in midden-Afrika wij 2 k 3 keer per week weg mogen
door en. men kan ons geloven of niet, en om 10.45 weer binnen horen te
maar de volken van dit continent, zijn; in het weekend om 11.30 uur,
behalve als er een feestje is, dan
krijgen we de sleutel mee. Clubavon
den tellen niet mee.
2. De kleding wordt nooit verscheurd.
Soms wordt het een week achter ge
houden, maar dan heeft het eerst een
week rondgezworven.
3. het slaan van de kinderen gebeurt
vrijwel nooit of zij moeten het bloed
onder de nagels van de leiding van
daan gehaald hebben. Soms is een
klap goed voor iedereen.
4. Het is ccn lachertje dat wij na
bepaalde tijden niet meer mogen
eten. Zelfs om 10.00 is het met geldi
ge reden nog mogelijk om te eten.
5. Wij zijn allemaal erg blij met de
leiding. Wij vinden het fijn dat zij
soms in hun vrije tijd nog bij ons
blijven.
6. Bij vaak te laat thuiskomen wordt
zelden huisarrest toegepast. De kinde
ren worden niet genegeerd, maar ge
holpen.
7. Onze indruk van B. M., Release en
sosjale loenit was niet zo best. Men
maakte sigarettepeukjes uit op d*
grond, men zat met de voeten op de
stoelen en men zat boven op de pick
up. Wij leren dat hier echt niet zo.
En als wij zomaar voor leugenaars
worden uitgemaakt dan krijg je wel
een a-sociale indruk van B.M. en
consorte. Wij worden niet altijd ach
terna gezeten om om 11.00 uur in bed
te liggen, want dit stuk stelden wij
om over twaalven op. Het enige wat
wij nog zeggen is: 'Drie hoertaatjes
voor Huize Christina'.
Den Haag
Namens Groep Groten
15/18 jarigen
Bezoekers en vaste vrienden:
L. van Kessel
N.S.A. Rood
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
Drs. J. Tamminga.
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020-22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768). Gem.giro
X 500.
DEN BOSCH (KNP/ANP) De Ne
derlandse bisschoppen 'kunnen zich
voorstellen, dat veel priesters en leken
teleurgesteld zijn en in hun vertrou
wen geschokt' door de recente benoe
mingen in het bisdom Roermond.
Zij hopen, 'dat de gelovigen en pries
ters, die zich in de afgelopen jaren
hebben gewijd aan de vernieuwing van
de kerk volgens het tweede Vaticaanse
concilie, zich voor de kerk zullen blij
ven inzetten, zonder zich te laten ont
moedigen.'
De bisschoppen hebben dit gezegd in
een communiqué na afloop van hun
maandelijkse bisschoppenvergadering
in Den Bosch. Volgens het communi
qué hebben zij 'in aanwezigheid van
mgr. Gijsen de situatie in het bisdom
Roermond en de terugslag, die deze
in alle andere diocesen heeft, breed
voerig en diepgaand besproken. Zij
hebben zowel ampel als openhartig ge
discussieerd over de bezwaren welke
rond de recente benoemingen door de
bisschop van Roermond zijn gerezen.'
Vorige week ontsloeg bisschop Gijsen
de personeelschef van zijn bisdom en
diens naaste medewerker. Tevens stel
de hij zonder overleg twee nieuwe vi
carissen aan. Zaterdag houdt de soli-
dariteitsgroep Limburg van rond hon
derd priesters een bijeenkomst in Sit-
tard, die bedoeld is als een betoging
voor het voortzetten van het beleid,
zoals dit voor de benoeming van bis
schop Gijsen in Limburg werd gevoerd.
Bisschop Gijsen schijnt nu ook het
groot-seminarie in eer te willen her
stellen. Hij heeft de contactraad van
de hogeschool voor theologie en pasto
raat in Heerlen laten weten, dat hij
wil, dat de priester-studenten weer in
één gebouw gaan samenwonen. De stu
denten wonen thans verspreid door
Heerlen op kamers
de discussie voor gesloten houden. r
In het gisteren uitgekomen 'synode- VOOITlP-r 11IIPII
nummer' van het blad "Waarheid en UHCII.
eenheid', waarvan de ^«formeerde geen industrialisatie
BRIELLE De voorbereidingscom
missie voor de ruilverkaveling van
Voorne-Putten heeft het ontwerpplan
voor de herindeling van dit Zuidhol
landse eiland bekendgemaakt Het
plan zal bij uitvoering honderd tot
honderdtien miljoen gulden gaan kos
ten. Uitgangspunt van het plan is, dat
het eiland niet geïndustrialiseerd
moet worden (zoals Rotterdam wil),
maar dat het bestemd moet blijven
voor land- en tuinbouw, wonen en
recreatie.
De grootste kernen zullen Hellevoet-
sluis en Spijkenisse worden. Het wa
terbeheersingssysteem zal worden ver
beterd ep de agrarische grond zal
worden verkaveld, wanneer het plan
doorgaat. Hierbij zal rekening worden
gehouden met de noodzakelijke
schaalvergroting van de bedrijven in
verband met de mechanisatie. Ook bij
de aanpassing van het wegennet gaat
het plan van deze schaalvergroting
uit. Het plan voorziet verder nog in
de aanleg van vier grotere landschaps-
g'-'gteden, waarin opgenomen zullen
v v rlen een aantal bestaande natuur-
g «den.
mt1
ken, dat de mening van dr. Kuitert
minder ver afwijkt van de opvatting
der Kerk, dan aanvankelijk kon wor
den gevreesd. Daarin zuilen wij el
kaar moeten verdragen, binnen de
ruimte van de Kerk.
Schuilt hier gebrek aan eerlijkheid?
Dit zou het geval zijn, indien dr.
Kuitert gelijk had met zijn gedachte,
dat vele predikanten bij de bepaling
van hun stem het oog hadden op 'de
mensen in de gemeente die het niet
kunnen meemaken'. De synodeleden
hadden hun eigen verantwoordelijk
heid in het bepalen van de koers der
Gereformeerde Kerken. Waarbij zij de
overtuiging mochten hebben, dat een
eventueel noodzakelijke toelichting
van de te nemen besluiten voor de
gemeente op een andere wijze zou
kunnen worden geregeld.
Overigens moet aan prof. Kuitert wor
den toegestemd, dat de synode in
haar beslissing zich geheel kerkelijk
heeft willen gedragen. Juist om die
reden bestond er geen mogelijkheid
tot het sluiten van een compromis in
dubbelzinnigheden'.
Tot zover de verklaring van het mo
deramen der generale synode. Wij
ontvingen een aantal ingezonden brie
ven over deze zaak, waarvan er intus
sen enige geplaatst zijn; we zullen nu
verontrusten hun stem laten horen,
eindigt hoofdredacteur dr. E. Masse-
link uit Rotterdam zijn kritische be
schouwing over de synodale uitspraak
annex getuigenis als volgt:
'Een van alles en nog wat verklarende
kerk gaat plat, maar een kerk die de
HERE de God van Abraham en de
God en Vader van onze Heer Jezus
Christus belijdt en verwacht, vaart
op met arendsvleugels. De synode
heeft gesproken. Het woord is aan de
kerken. Wie hier agitatie in ziet, is
dom en slecht: het is een oproep tot
gebed, tot verootmoediging, tot schuld
erkenning, tot getuigenis, geloof,
hoop en liefde. Tot het: ik geloof,
daarom sprak ik. Wereld en duivel
lachen om verklaringen, maar op de
belijdenis bouwt Christus Zijn ge
meente'.
In hetzelfde blad schrijft drs. A. W.
Meeder uit Ooltgensplaat (die in een
aan de synode aangeboden minder
heidsnota uitsprak dat prof. Kuiterts
visie zich niet verdraagt met het be
lijden der kerk) over het synodaal
getuigenis onder meer dit:
'Met dit getuigenis in de brievenbus
van de gemeenten zijn tevens de
ambtsdragers aangezet om in het offi
ciële spoor te blijven, hen door
Schrift en confessie gewezen.
liCIl All.II llcUUcli LC IIUCUUI *J\Jl 0
eigenmachtige spelbrekerij. De ARP VPrailflPrPTl
!e vernacht zonder meer van tCiailUCICIl
Zij zullen zich hebben te hoeden voor o
elke
Synode
hen, dat zij bij de vervulling van hun
ambtelijke arbeid hiermee (d.i. met
de bedoeling en de boodschap van het
getuigenis) ernstig rekening zullen
houden
En ik voor mij: het heeft mij op het
kardinale moment volledig aan vrij
moedigheid ontbroken om mij met
een neen te onttrekken'.
Van een officiële standpuntbepaling
van de vereniging van verontrusten
in de gereformeerde kerken 'Schrift
en getuigenis' is nog geen sprake.
Men is in besloten kring met deze
dingen bezig en men hoopt begin
volgend jaar een publieke vergadering
te houden.
DEN HAAG De plaatselijke kies
verenigingen van de ARP moeten
worden veranderd in politieke werk
plaatsen. Dit is de belangrijkste aan
beveling van een anti-revolutionaire
werkgroep, die het probleem heeft
bestudeerd hoe weer de interesse te
krijgen van de jonge kiezers. Een
tweede belangrijke suggestie is de
ARJOS na verloop van tijd op te
heffen. De jongeren mogen niet apart
worden behandeld, maar moeten als
volwaardige leden in de partij worden
opgenomen.
Oude fundamenten van een school, waarop het gemeenschaps
huis van Kupang kan worden gebouwd.
door Ton van der Hammen
Miljoenen werklozen in een land
met zoveel mogelijkheden als Indo
nesië, waar nog verschrikkelijk
veel werk verzet moet worden,
blijft, hoewel economisch haarfijn
te verklaren, spontaan bezien, een
onbegrijpelijke zaak. In elk geval
naar westerse maatstaven niet te
accepteren: je wilt er alles aan
doen! Meer oosters lijkt het om
deze gesel maar lijdzaam, in doffe
berusting als kennelijk onontkoom
baar te ondergaan. Kupang, de
vijftigduizend inwoners tellende
hoofdstad van Timor, maakt hierop
geen uitzondering.
Leegloop allerwege. Jongelui tot
en met middelbare opleiding, slen
teren nietsdoend in de stad rond,
of zitten urenlang apatisch en
loom voor zich uit te staren. Ze
worden van dag tot dag arbeids-
schuwer en krijgen steeds minder
belangstelling voor wat dan ook.
kom ov«r da brug
giro 7600
Opgevangen worden ze niet. Er is
in de hele stad geen enkele accom
modatie, waar ze iets zinvols zou
den kunnen doen.
Pater Blasius Fernandez kan dat
niet langer nemen. Hij wil méér
voor zijn jonge landgenoten, dan
een handjevol in een kleine primi
tieve ruimte op te vangen. Hij wil
een gemeenschapshuis, waar hij
met hen bezig kan zijn. Qewoon
ontspannend, maar ook opvoedend,
waarvoor hij uit de jongeren een
kader kan vormen. Om daarna sa
men dan maar onbetaald werk te
zoeken, zodat ze arbeid leren waar
deren. Dat werk is er genoeg:
armen helpen, inspringen bij een
voudige huizenbouw, gewassenver-
betering in tuinen, gezinsvoorlich
ting (family-planning). Waarvoor
ze uiteraard eerst zelf gevormd
moeten worden. Welnu, dat alles
kan in een gemeenschapshuis,
waar de jongelui zullen komen als
er in eerste instantie goede ont
spanningsmogelijkheden zijn. Zo te
horen een uitstekend initiatief.
Maar hoe kom je aan de gelden als
je weet dat de kerken elke maand
de brandkast schoonvegen?
Pater Blasius heeft de stoute
schoenen aangetrokken en een
SOS-brief aan Kom over de Brug
geschreven. In zijn beste Neder
lands, dat immers zijn taal niet is.
Ondamks geldnood heb ik gespaard,
maar ben nog maar op de helft,
schreef hij. Er is nog 18.500
gulden nodig. Maar dan kunnen
we ook aan de gang gaan op de
fundamenten van een voormalige
school om binnen een jaar ons ge
bouw te hébben.
Simpel maar doelmatig. Waar we
les kunnen geven, lezingen hou
den. een bibliotheek kunnen open
stellen. films kunnen vertonen,
muziek kunnen maken. Waar we
's avonds weer andere jongelui
kunnen opvangen, die wel werk
hebben, maar geen eigen huis.
Waar ook het muziekkorps kan
oefenen, feestjes, zoals bruiloften
kunnen worden gehouden en to
neelopvoeringen, want we hebben
hier niets. Al blijft de hoofdzaak
met de werkloze jongelui bezig te
zijn.
Het gemeenschapshuis, is voor ie
dereen bedoeld, licht pater Blasius
Fernandez toe: voor protestanten
en islamieten, voor katholieken en
hindoes. Dat is hier trouwens niets
nieuws. Met al die geloofsgroepen
voerde ik in de openlucht wel
stukken op over de lijdenstijd.
Wat dat betreft ervaart men hier
geen onderscheid.
Dit was het laatste artikel in deze
Kom over de Brug-reeks.
-
1,1
Pater Blasius Fernandez
door H. Biersteker
De verkoeling van de relaties tussen Egypte en de
communistische wereld heeft een opmerkelijk bij
effect: de kopten komen er lelijk tussen te zitten.
Deze christelijke kerk met de oudste historische
rechten in Egypte vormt met zijn zes miljoen
leden een zesde deel van de bevolking. De kopten
zijn er wèl bij gevaren toen de wat meer gesecula
riseerde islamiet Gamal Abdel Nasser de fanatieke
moslim-broederschap buiten de wet stelde. Chris
telijke minderheden gedijen trouwens in landen
met een islamitische meerderheid blijkbaar het
best onder geseculariseerde bewindvoerders die de
rechts-religieuze druk enigszins kunnen weerstaan.
Zo zouden de Indonesische christenen nog wel
eens naar een Sukarno kunnen terugverlangen,
wiens filosofie een grappig mengsel was van wat
hij van zijn moslims vader en zijn hindoese
moeder had meegekregen.
President Sadat van Egypte behoort tot een van
de vele islamietische orden die onder Nasser
lange tijd een teruggedrongen bestaan hebben
gevoerd maar die nu weer opbloeien. In een
poging het moreel van de Egyptenaren wat op te
vijzelen heeft Sadat die orden waarin vele
leden van de moslim-broederschap zich breed
maken alle ruimte gegeven. Sadat maakt nu
wel misbaar over zogeheten pogingen van imperia
listen en zionisten om tweedracht te zaaien in
Egypte, maar hij heeft zélf de krachten opgeroe
pen die zich tegelijk tegen het communisme en het
christendom keren omdat zij het communisme be
schouwen als een late uitloper van de christelijke
cultuur.
Op de universiteitsgebouwen in Cairo stond vol
gens de waarneming van een correspondent van
Le Monde gekalkt: 'Jeruzalem kan niet bevrijd
worden door de legers der atheïstenEn voor
bepaalde moslimse leiders in Egypte zijn de
christenen de bondgenoten van de atheïsten. In
pamfletten die na de mislukte staatsgreep op 12
oktober in Kairo circuleerden werd deze toege
schreven aan koptische officieren die hun weg
naar boven in de hiërarchie belemmerd zagen en
die Sadat wilden dwingen om meer kopten in zijn
kabinet op te nemen. De laatste koptische minis
ter belast met de portefeuille van toerisme
was vorig jaar al verdwenen.
Volgens de Neue ZUrcher Zeitung is het juist, dat
de koptische exponenten van het arabisch socialis
me veel meer openstonden voor de marxistische
denkbeelden dan de islamitische. Nadat in 1971 de
SBmiMMi
Minaretten beheersen het stadsbeeld van
Cairo zoals windmolens het landschap van
Kinderdijk.
linkse groep rondom minister Ali Sabri met hem
ten onder ging, proclameerde Sadat een nieuwe
maatschappij, gefundeerd op 'geloof en weten
schap'. En dat geloof was de Islam, die werd
erkend als de voornaamste inspiratiebron voor
alle wetgevende arbeid.
Sindsdien zijn de klachten van de kopten niet van
de lucht. Die worden onder meer opgesomd in een
telegram dat namens de koptisch-orthodoxe, de
koptisch-katholieke en de koptisch-evangelische
kerken reeds in augustus van dit jaar naar Sadat
werd gestuurd. Eerst gaat het tegen de 'sectari-
sche en kwaadwillige maatregelen' van het Wafk-
ministerie. dat zich met wat bij ons zou heten
'geestelijke goederen' bezighoudt. Door bepaal
de decreten zou het mogelijk zijn koptisch grond
bezit te onteigenen eenvoudig door er een moskee
op te projecteren. Het bouwen van koptische
kerken zou aan strenge beperkingen zijn onder
worpen. Verder klagen de kopten dat voor hun
zonen examenresultaten niet meer de doorslagge-
'KERSTVREDE'
Miljoenen mensen hangen in deze
dagen aan hun radio, verdringen el
kaar voor het televisie-journaal: is de
vrede in Vietnam er al? (De gedach
te, dat er ook mensen zijn die deze
vrede met afgrijzen zien aanbreken:
niets meer te verdienen; handel in
verdovende middelen krijgt een klap;
protituées zonder werk'; nachtclubs
die moeten sluiten;' carrière in ge
vaar). In september is het ons al van
officiële zijde voorgehouden: vred» !rc
vóór de kerst! Met verbijstering zul-
len velen zich afgevraagd hebben j.
waarom dit alles in dit laat stadium
van de oorlog nog zo lang moet duren
en waarom tot de laatste dag de v
bommenregens moeten voortgaan.
Vooral wanneer zij vernemen dat al
in 1969 vrede gesloten had kunnen
zijn wanneer men toen met het terug- ÏL
trékken van 90 pet. van de Noord- x
Vietnamese troepen genoegen had ge- r.
nomen. En vooral als men zich herin- L
nert dat Johnson indertijd verklaarde
dat ieder redelijk mens kon inziend
dat de strijd tegen de Amerikaanse
overmacht zinloos bloedvergieten r(je
meebracht. Was de strijd tegen de
anderen, die nü blijken niet overwon-
nen te kunnen worden, dan niet zin
loos? Maar goed, wie zal zich niet m
verheugen in vrede in Vietnam? Lie- S
ver dit uur dan het volgende. Maar m
hoe het ook zij, laat niemand op de
sinistere gedachte komen om deze
vrede 'kerstvrede' of zoiets te noe
men. Een grotere vloek is nauwelijb W
denkbaar. Ik weet niet of men bewust g
gestreefd heeft naar een vrede vóór m
de kerst, alsof deze vrede ook maar
één uur uitstel lijden kon. Iedere
poging om bewust een en ander te gf
laten samenvallen inclusief een daar- j
toe dienend uitstel kan alleen maar
als de allergrootste huichelarij van J
allle tijden bèkemmerkt worden. Ge- i
zien de ruim zes miljard ton munitie g
neergeworpen op dit arme land, ge- jg
zien ook de (officiële) miljoen doden
die deze 'bevrijdingsoorlog' gekost i
heeft. Als er in deze dagen vrede i
komt in dit geteisterd gebied van g
zuid-oost-Azië, dan past ons als mensen
alleen maar schaamte en stilte. En, 3
kerstvreugde is nog heel wat anders. gj
GEREF. KERKEN
Beroepen te Laren: drs. F. W. Fokke-
ma te Zweeloo.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Wetsinge-Sauwerd en tl
Zaamslag: E. Woudt, kand. te Bun
schoten.
DEN HAAG Gisteren is in DenEjy
Haag het Algemeen Verbond Bouwbe- eer
drijf (AVB) opgericht. Dit verbond m
komt 1 januari in de plaats van de y 5
stichting Raad van Bestuur Bouwbe-
drijf. In het AVB zijn de organisatie
van ondernemers in de bouwnijver- nj,
heid verenigd.
De opdracht van het AVB is
behartiging van de collectieve belaA»,
gen van het bouwbedrijf. Teneinde §2-]
een zo breed mogelijke basis aan dit
toporgaan te geven zijn niet alleen LE
functionele en structurele organisa-
ties, maar ook de gewestelijke vereni
gingen alsmede de jongerencontacten jjjjt
in het AVB vertegenwoordigd.
Het bestuur van het AVB wordt ge-101,1
vormd door een college bestaande uit
32 leden.
Het secretariaat van het AVB is gé jje]
vestigd: Benoordenhoutseweg 21, Der 25
Haag. tel. 070—245008.
vende criteria zijn om al dan niet door te mogen
studeren; dat ze uit overheidsfuncties worden
geweerd en dat ze in publikabies worden verdacht
van samenzwering met zionistische kringen
hetgeen wel weer heel iets anders is dan heulen
Evenals andere Egyptenaren plegen ook de kopten
zich over het algemeen nogal sterk uit te druk
ken. Zij verklaren tenslotte liever het martelaar
schap tegemoet te gaan dan in eigen land verne
derd te worden. Maar zelfs ingewijden, die zich
niet herinneren de soep ooit zo heet gegeten te
hebben als die van weerszijden werd opgediend,
geloven nu wel dat er voor de kopten reële
bedreigingen zijn. De voornaamste daarvan is de
steeds grotere invloed van Khadaffi, de leider van
de in aanzien snel gestegen buurstaat Libye, die
zijn militante buitenlandse politiek onderbouwt
door terug te grijpen op de meer rigide islamiti
sche wetten en zeden. Het handje-afhakken we
gens diefstal spreekt daarvan wel het meest tot de
verbeelding overigens niet tot de verbeelding
van Sadat, die daar niets voor voelt. Evenmin
voor een herinvoering van een alcohol- en vlees
verbod of de sluierdracht voor de vrouw in het
openbaar.
Persoonlijke status
Wat zelfs door een mondjesmaat toegeven van
Sadat echter wèl onmiddellijk bedreigd wordt is
de zgn. 'persoonlijke status' voor de christenen op
grond waarvan deze niet behoeven te voldoen aan
bepaalde door de Koran ingegeven voorschriften
waar zij gewetensbezwaren tegen hebben, maar
zich ook van bepaalde vrijheden die de Koran
toestaat kunnen onthouden. Bijvoorbeeld van de
mogelijkheden tot een voor de man zeer geriefelij
ke huwelijksontbinding. Het aantasten van die
status was tot dusver ook met een beroep op de
algemeen geldende wetgeving niet mogelijk. Het
heeft de regering Sadat in niet geringe verlegen
heid gebracht dat in zijn land. waar moslims en
christenen toch redelijk met elkaar omspringen,
de laatste maanden uitbarstingen van volkswoede
tegen koptische kerkdiensten hebben plaatsgehad,
waarbij slachtoffers zijn gevallen en kerken wer
den verwoest. Een parlementaire onderzoekcom
missie kwam tot de slotsom 'twee kijven twee
schuld'. En inderdaad, de kopten vormen een
trotse minderheid die niet over zich laat lopen.
Kha
UK
'Strohalm of staf?' (ondertitel: Wt
beweegt de gebedsgenezer?), door li-
ze Stilma, ds. A. Klamer en dr. X UJV
Zeegers. Uitg. Semper, Agendo, Apel^VR
doorn, 93 pag. Prijs ƒ8.90. 7351
In dit boek geeft eerst Lize Stilma
'n aantal reportages van door haar bij
gewoonde samenkomsten met gebeds
genezers. Jammer is dat zij de be 180
langstellende lezer aldoor voor dl
voeten loopt met haar eigen opmer
kingen, die soms behoorlijk flauv
zijn, zoals deze: 'Een man gaa
achter het rijtje staan met de rechter
hand omhoog, alsof een paraplu hei
zojuist door een windvlaag is ont rich
rukt.' Ook herhaalt de schrijfster ziel
zelf regelmatig; bovendien heeft a ,in
het vaag over 'deze week' of 'dea
avond' zonder de zaak behoorlijk ti 1120
dateren (trouwens, ze documented
überhaupt niet) kortom, dit dee
van het boek is bepaald niet sterk. I
zei hierboven: jammer en dei
zwakke inzet is dóérom zo jammer
omdat IKOR-dominee Klamer er
psychiater Zeegers zulke goede veria
len weggeven. Bijdragen die bewogen
maar niet geëmotioneerd zijn. Ds. KB
mer zit met name dwars (en hier lij
de reden van zijn medewerking aai
deze uitgave) dat in de kringen va1
de gebedsgenezers een geloofsdicla
tuur heerst, die bijv. hierin tot uit NI]
drukking komt dat men de (niet op
nezen) mensen dwingt te geloven i «le
hun óngelovigheid. Zowel ds. Klami ged
als dr. Zeegers attenderen er op da Alp
een wonder iets anders is dan dj In
natuunvetten opzij zetten. De door dr
Zeegers geschreven hoofdstukken zijj
erg eerlijk en openhartig. Natuurlij"
kan gebedsgenezing succes hebbel
zegt hij', want het is een techniek djj
op allerlei manieren invloed kan he'
ben.' Ik beveel dit boekje gra»
aan. men moet zich dan maar nil
ergeren aan de verhalen van Lf
Stilma, je kunt ze eventueel oveö
laan, want ds. Klamer heeft ook eer
paar sprekende voorbeelden.
