f utrechts hartteam
an St. Antonius
>p hoog niveau
Obstakels op weg naar beter onderwijs
in doublé!
Nü: uw giro
voor Palermo
2 Is je nog eens
vat weet.
Arbeiderspers
MA
R
K
1
1
GS Zeeland voor
zeehaventerrein
bij Baalhoek
Ton buit bij overval
op Groningse bank
Papoea's doen
beroep op VN
Te grote klassen en onzekerheid bij de leraren:
Het weer
CNV-bonden:
gemengde vorm
loonstijgingen
ÊjLljj feÉ
BLIJ ZIJN
ALS KINDEREN
lOUW/KWARTET ZATERDAG 2 DECEMBER 1972
BINNENLAND T3/K5
ADVERTENTIE
ran onze redacteur wetenschappen
TRECHT Het hartteam van het St. Antoniusziekenhuis in Utrecht voert dit jaar ongeveer 375
jen hartoperaties uit, ongeveer evenveel als de a ndere centra in Nederland samen, zei gisteren prof.
F. L. Meyler bij de viering van liet 25-jarig be staan van het team, dat hij de bakermat van de
artchirurgie in Nederland noemde.
fat in dit niet-universitaire zieken-
lis is opgebouwd, is ook het enige
a bestaande centrum dat aan te
ellen eisen aan volwassenheid vol-
net, haalde prof. dr. J. Nieveen nog
;ns aan uit het rapport van de
immissie Hartchirurgische centra
in de Gezondheidsraad, waarvan hij
lorzitter was.
n met minimale investeringen in
ïimte en mankracht zouden wij in
aat zijn, het aantal operaties nog
>ns te verdubbelen. Deze onthulling
eed in kleiner gezelschap de econo-
isch directeur van het St. Antonius-
ekenhuis, dr. L. P. de Jong. DajrT-
ee ging hij dan wel lijnrecht in
gen de aanbeveling van het rapport
an Nieveen, die een capaciteit van
50, hooguit 350 operaties per cen-
um aangeeft.
lesmeerd
rgumenten voor een uitbreiding van Dr. C. L. C. van Nieuwenhuizen
(ADVERTENTIES)
idties aan de tapde humoristen, de
orders, de doorzeurders, de gein-
aems, de communiceerders, de lol-
oeken, de drinkers, de zwijgers, de
orlachers. Tussen deze vrolijke ob«
tvatiesdoorprentenover'hetzuipen
de rampspoed' van Peter Vos. (160
z,flO,«.)Iniedereboekhandeltekoop.
125 16 10 8 5 21 23 1 12 7
Termijn van Indiening T-biljet
voor teruggaaf loon- en/of
dividendbelasting over 1971
sluit op 31 december a.s.
Het ministerie van Financien
vestigt er de aandacht op dat
de T-bi!jetten ter verkrijging
van teruggaaf loon- en/of
dividendbelasting over 1971,
vóór 1 januari as. dienen te
zijn ingeleverd bij de Inspec
teur der directe belastingen
van de plaats waar belang
hebbenden op 31 december
1971 woonden.
MIDDELBURG Gedeputeerde sta
ten van Zeeland zijn voor de ontwik
keling van een zeehaventerrein bij
Baalhoek in Oost Zeeuws Vlaanderen.
Een meerderheid van het college wil
beginnen met de aanleg van haven
en industrieterreinen, ook al is cr
nog geen beslissing genomen over de
aanleg van het Baalhoekkanaal. Gede
puteerde staten zeggen dit in een
nota over industrievestiging bij Osse-
nisse of Baalhoek, die gisteren is
uitgebracht.
In Zeeuws-Vlaanderen is deze nota
met een zekere spanning tegemoet
gezien. De gemeente Hulst is een
sterke voorstander van industrialisatie
langs het toekomstige Baalhoekkanaal;
Terneuzen had liever een industriali
satie van Ossenisse gezien.
Volgens GS moeten op korte termijn
planologische maatregelen genomen
worden, die rekening houden met de
ontwikkeling van de arbeidsmarkt van
Oost Zeeuws-Vlaanderen. De werkgele
genheid is, zo menen GS, in dit gebied
weinig rooskleurig te noemen en
moet verbeterd worden.
De aanleg van de zeehaventerreinen
bij Baalhoek zou het beste in samen
hang met de aanleg van het kanaal
worden uitgevoerd. Dit zou volgens
GS de goedkoopste oplossing zijn. Zij
menen dat Baalhoek een gunstiger
concurrentieposilie heeft dan de in
dustriegebieden bij Ossenisse en de
Axelse vlakte. De keuze van de terrei
nen voor een zeehavenindustrie kan
volgens GS nog ingewikkeld worden
omdat over het Baalhoekkanaal onder
handeld moet worden tussen Neder
land en België. De mogelijkheid moet
onder ogen worden gezien, dat de
regering een andere beslissing voor
staat dan het college van GS van
Zeeland, zo schrijven zij in de nota.
GRONINGEN Gisteravond om
kwart over zes is een bankoverval
gepleegd op het bijkantoor in Gronin
gen van de Nederlandse Midden-
standsbank aan het Herenpledn. Een
vijftal mannen zag kans een buit van
100.000 gulden te maken.
De mannen waren gekomen in een
rode Fiat, die gestolen bleek te zijn
in Assen. Met deze wagen verdwijnen
zij ook om vlak bij het bankgebouw
over te stappen in een groen-wit of
blauw-wit Volkswagenbusje. In het
bankgebouw dat open was, sprongen
zij over de balie en konden een greep
naar het geld doen. Er is ook gescho
ten. Het is niet bekend of gebruik
gemaakt is van een alarmpistool of
van een echt pistool. De alarmcentra
le-Noord werd ingeschakeld. Alle we
gen in een straal van 70 km om de
stad werden afgezet.
de werkzaamheden werden door leden
van het hartteam aangedragen. Chi
rurg A. L. E. M. S. Schaepkens van
Riempst: door de grote ervaring die
we langzamerhand hebben opgedaan,
loopt alles nu veel gesmeerder. Het
onderzoek vóór de operatie is enorm
verbeterd en kost minder tijd. De
operatie zelf wordt met minder men
sen en sneller uitgevoerd. Iemand
waar we om acht uur mee beginnen
gaat bij wijze van spreken één
uur de operatiekamer weer uit. Dat
betekent dat in diezelfde ruimte die
dag nog iemand geholpen zou kunnen
worden. En ook de nabehandeling is
verbeterd. Dingen die we vroeger
moesten uitzoeken, weten we nu ge
woon.
Anesthesist G. A. Schrink: de intensi
ve care afdeling (waar patiënten na
de operatie enkele dagen elektronisch
bewaakt worden) was een paar jaar
geleden, toen we 140 operaties per
jaar deden, iets overbezet. Nu lopen
we naar de 400 toe, en ik zie op
diezelfde, niet vergrote afdeling gere
geld lege bedden. Het aantal sterfge
vallen is ook aanzienlijk gedaald. Dok
ter Schaepkens: voor een eenvoudige
vervanging van een hartklep ligt de
mortaliteit op één h twee procent, dat
is in vergelijking met het buitenland
volstrekt aanvaardbaar.
Dr. De Jong meent dat de hartchirur-
gie veel beter in enkele grote centra
(duizend of meer operaties per jaar)
kan worden geconcentreerd. Genees
heer-directeur Capetti valt hem bij:
'het is bepaald niet nodig dat elke
universiteit een eigen hartcentrum
heeft. Het Antoniusziekenhuis zal zijn
opvattingen binnen enkele weken in
de vorm van een 'contra-rapport' bij
de minister van volksgezondheid op
tafel leggen.
Troosteloos
Dat het allemaal zo goed gaat in
Utrecht betekent overigens niet dat
het makkelijk gaat. Cardioloog dr. C.
L. C. van Nieuwenhuizen. die van het
begin al deel heeft uitgemaakt van het
hartteam, stelt wat troosteloos vast
dan research in een niet-academisch
ziekenhuis officieel niet bestaat.
Alleen verpleeg- en behandelingskos-
ten mogen in de verpleegprijs worden
doorberekend (en dat betekent toch
al dat de Utrechtse ziekenfondsen
bloeden voor de andere, want wij
behandelen patiënten uit het hele
land). Met subsidies van de Hartstich
ting, en incidenteel van het departe
ment van volksgezondheid, handhaaft
men het niveau dat voor een hartcen
trum onontbeerlijk is. 'Maar we leven
van de hand in de tand, en de
broodnodige meerjarenplanning is on
mogelijk'.
Vetes
In zijn jubileumrede had dr. Van
Nieuwenhuizen eerder ontkend dat de
uitbarstingen die bij het oprichten
van hartteams in ziekenhuizen nogal
eens voorkomen, altijd worden veroor
zaakt door vetes tussen specialisten.
'Zij hebben veel meer te maken met
een onvoldoende inzicht in de wer
king van een ziekenhuis in het alge
meen, en van het hartteam in zo'n
ziekenhuis in het bijzonder.
In het Sint-Antoniusziekenhuis is het
team door 'aanslibben' in de loop van
25 jaar gegroeid, en heeft daardoor
nooit zulke acute reacties opgewekt,
zij het dat er wel tegenwerking is
geweest. In feite is de oprichting van
een team een revolutionaire ontwikke
ling binnen een ziekenhuis, een in
breuk op 'langbestaande en tot verou
dering neigende structuren'. Over de
organisatieproblemen van het zieken
huis, aldus dr. Van Nieuwenhuizen, is
het eerste woord nog maar nauwelijks
gesproken.
Als waardering voor het werk van het
hele team werd dokter Schaepkens
van Riempst (de oudste chirurg) be
noemd tot officier in de orde van
Oranje Nassau. Zoals bekend werd
gisteren zijn collega H. A. Huysmans
voorgedragen als hoogleraar in de
hartchirurgie aan de Utrechtse uni
versiteit, als opvolger van prof. Wie-
berdink.
'andaag 'n heugelijke i
r is 'n kwart mille vooi
Sint is content, maar niet voldaan
de giftenstroom moet breder gaan
Nóg vijftig mille voor de Waldenzen
dat staat voorop bij al m'n wensen
Ik reken op Trouw en het Kwartet
Daarom, graag allen opgelet
Geef dra aan mij, voor Sinterklaas
't gaat om 'n Sicillaans soulaas
Een kinderbad, 'n speelplaats is 't streven
heel zinvol om daarvoor iets te geven
Geloof me, Nederlandse protestanten
u beschouw ik als m'n béste klanten
Een giro is geen pepernoot
helpt wél Palermo uit de nood
Giften onder vermelding: Soulaas voor Palermo, via het centrale giro
nummer van de N.V. De Christelijke Pers, Amsterdam, 26 92 74. Of: op
haar rekening bij de Ned. Middcnstandsbank, Herengracht Amsterdam,
rekeningnummer 69 73 60 768. Voor Amsterdam en omgeving: gemeente
giro X 500.
DEN HAAG De 'hoge raad van
volksvertegenwoordigers van West-Pa-
poua Melanesie' heeft een beroep
op de VN gedaan Indonesië onder
druk te zetten om West-Irian onafhan
kelijkheid te verlenen. Indonesië zou
het voorbeeld moeten volgen van Au
stralië dat het oostelijk deel van het
eiland voor 1976 zelfstandig wil ma
ken.
De VN moeten ook een einde maken
aan het kolonialisme van niet-blanke
volkeren, aldus een verklaring die op
de 11e viering van de 'nationale dag
vrij west-Papoua' door de 'hoge raad'
gisteren in Den Haag is aangenomen.
De 'hoge raad' vertegenwoordigt niet
alle in Nederland wonende Papoea's.
Een deel, onder wie Nicolaas Jouwe
heeft zich aangesloten bij de organisa
tie 'Door de eeuwentrouw'. De 'hoge
raad', acht het niet juist dat ontwik
kelingshulp voor het westelijk deel
van Nieuw-Guinea via Indonesië
wordt verstrekt. De door de 'hoge
raad' vertegenwoordigde Papoea's me
nen dat de Nederlandse bevolking wel
sympathiek staat tegenover het stre
ven naar onafhankelijkheid van
Nieuw-Guinea, maar dat de Neder
landse regering politiek niet in staat
was de Papoea's in het westelijk deel
het zelfbeschikkingsrecht effectief te
laten uitoefenen.
ADVERTENTIE
Prisma herenhorlóge in doublé
Uit de Prisma Manager Serie.
Met datum en auto- MO.
matische opwinding Hf#»"
(ADVERTENTIE)
M
-
het oudste en meest verkochte merk voor electrische treinen.
Reeds een complete trein met transformator vanaf 49,50.
Wat weet u van...
democratisering,
partijen en partijenstelsels,
kabinetsformatie,
het parlement,
belangengroepen,
gemeente en provincie
recht en rechtspraak,
sociaal-economisch beleid,
welzijn en milieu,
woningbouw, onderwijs,
ontwikkelingshulp en
ontwapening?
REGEREN - REAGEREN
eon algemene cursus burgerschapskunde.
De prijs voor deze uit 40 lesen bestaan
de schriftelijke cursus bedraagt slechts
f 25.—. Vraag nadere inlichtingen onder
vermeldinq van de letter T, bij
STICHTING
BURGERSCHAPSKUNDE
Postbus 349 LEIDEN
Telefoon (01710) 46603
Van onze ondenvijsredactie
AMSTERDAM Te grote klassen en on zekerheid bij de leraren vormen de groot
ste twijfels op de weg naar minder selectief onderwijs in de brugklas. Dit blijkt
uit een onderzoek van liet Amsterdams research instituut voor toegepaste psycho
logie (R.I.T.P.).
Drs. P. de Koning van het
R.I.T.P. heeft een studie ge
maakt van de problemen die
zich voordoen bij de vorming
van brede brugklassen; dat
zijn brugklassen waarin alle
kinderen, ongeacht hun latere
bestemming, tenminste één
jaar bij elkaar blijven. In de
meeste gevaller. gaat het om
brugklassen voor mavohavo-
v.w.o., enkele brugklassen
overbruggen de kioof tussen
mavo en lager beroepsonder
wijs, en één school (Bijlmer
meer) heeft zélfs één brugpe-
riode voor alle kinderen van
l.t.s. tot gymnasium. Het
R.I.T.P. heft een enquête ge
houden onder de leraren van
negen scholen met brede
brugklassen. Daarbij ging het
vooral om de mogelijkheid
binnen zo'n gemengde brug
klas' rekening te houden met
de verschillen in tempo, aan
leg. belangstelling, enz. In
vakjargon: hoe kun je diffe
rentiëren binnen heterogene
brugklassen.
Behalve de grote klassen en
de eigen onzekerheid voerden
de leraren een groot aantal
andere problemen aan. Door
de te grote klassen konden zij
onvoldoende aandacht geven
aan iedere leerling afzonder
lijk. Ze vonden ook dat er te
weinig leer- en hulpmiddelen
waren waarmee de leerling
zelfstandig kan werken.
Verder misten zij hulp en be
geleiding bij het beoordelen
van de leerlingen (minimum
eisen en goede toetsen ontbre
ken). Wat hun eigen inbreng
betreft vonden ze dat het weg
val en van traditionele werk
vormen veel onzekerheid
schept. Een belangrijke groep
leraren noemt ook de verzwa
ring van de eigen taak als
probleem.
'Voorstudie'
Het onderzoek van drs. De Ko
ning (waarvan deze enquête
een onderdeel is) is eigenlijk
slechts een 'voorstudie' waar
op verder onderzoek moet vol
gen. Brede brugklassen met
gedifferentiëerd onderwijs
blijft volgens hem een mooi
en vaag ideaal, wanneer er
geen praktisch en gedetail
leerd werkplan komt.
In zijn rapport aan de stich
ting voor onderzoek van het
onderwijs (die de subsidie
gaf) beschrijft De Koning de
ontwikkeling in de richting
van een veel massaler voortge
zet onderwijs. Daarbij is in
alle westerse landen een nei
ging zichtbaar om de selectie
uit te stellen. Dat betekent
dat de leerlingen na hun
twaalfde zolang en zoveel mo
gelijk bij elkaar blijver). De
Nederlandse brugklas is maar
een zwakke afschaduwing van
dat ideaal door het voortbe
staan van aparte schooltypen
die tot in de brugklas schei
dingen aanbrengen. De meest
radicale vorm van dit ideaal is
de middenschool.
Even goed
Van onze sociaal-economische redactie
UTRECHT De Christelijke Metaal-
bedrijfsbond en de Christelijke Be
drijfsgroepen Centrale, die 1 januari
fuseren tot de Industriebond-CNV,
willen de loonstijging van volgend
jaar gieten in een gemengde vorm
van een procentuele verhoging en een
voor iedereen gelijk bedrag. Voor de
compensatie van prijsstijgingen zou
bij voorkeur een procentuele verho
ging met een minimum en een maxi
mum moeten worden gegeven.
De twee bonden zeggen dit in hun
gisteren geformuleerde uitgangspun
ten voor de komende cao-onderhande
lingen in het metaalbf drijf en de
industrie. De bouwvakbonden willen
de gehéle loonstijging in de vorm van
vaste bedragen gieten, van 8 tot
8,50 per week.
De CMB en CBU menen dat bij de
verdeling van de loonstijging van 3,5
procent (exclusief prijscompensaties),
die in het centraal akkoord is over
eengekomen, de positie van de laagst
betaalden voorop moet staan.De twee
vakbonden zijn voorts van mening dat
de voorgenomen geleidelijke werktijd
verkorting van 42,5 uur tot 40 uur en
de verlenging van de vakantie van 18
tot 20 dagen niet versnipperd moeten
plaatsvinden. Daarom stellen ze voor
deze vakantieverlenging volgend jaar
in één keer in te voeren en de
werktijdverkorting op een later tijd
stip eveneens ineens.
Volgens CMB en CBU moet in de
komende cao-onderhandelingen voor
rang worden gegeven aan verbetering
of invoering van de niet-materiële
arbeidsvoorwaarden die betrekking
hebben op het sociale beleid in de
ondernemingen. Genoemd worden on
der meer: uitbreiding van de facilitei
ten voor het vakbondswerk binnen de
bedrijven, bescherming van de daarbij
betrokken kaderleden; het overheve
len van een deel der onderhandelings
bevoegdheid over arbeidsvoorwaarden
naar een zelfstandig optredende vak
bondsdelegatie binnen de onderne
ming; het personeelsbeleid (waaron
der met name de positie en salarië
ring van oudere en minder valide
werknemers) en verhoging van de
ondernemingsbijdrage aan de vak
bondsfondsen voor uitkering aan de
leden.
Verwacht wordt dat de onderhande
lingen over de nieuwe metaal-cao niet
vóór 20 december zullen beginnen. De
drie vakbonden zullen hun ontwerp
voorstellen eerst nog onder één noe
mer moeten brengen en vervolgens
met hun leden bespreken.
In de gisteren voortgezette onderhan
delingen over de BOUW-cao is het
verschil van mening over de gewenste
looptijd in volle omvang blijven be
staan. De vakbonden handhaafden
hun standpunt dat er een een-jarig
contract moe* komen. De werkgevers,
die nog steeds een driejarige cao
willen, zullen zich nu eerst intern
gaan beraden alvorens de onderhande
lingen vrijdag worden voortgezet.
Orkaamvinden
Van onze weerkundige medewerker
De gevaarlijkste stormen in ons land
worden veroorzaakt door afsplitsingen
van een moederdepressie: secundairen
genoemd. Maandag 13 november, is
dat nog weer eens gebleken. In de
vroege ochtenduren vormde zich bo
ven Noord-Nederland, aan de zuidzij
de van een oceaandepressie, aangeko
men vlak ten noorden van de Wadde
neilanden, een jonge loot, die sterk
uitdiepend zijn weg over Noord-Gro-
ningen naar Noordwest-Duitsland ver
volgde. Overeenkomstig hiermee zakte
de barometer in Leeuwarden lager
(959,5 millibardan op de Waddenei
landen (Terschelling 959.8 millibar).
In Uithuizermeeden werd 956*6 milli
bar waargenomen, in Hamburg 955
millibar. (De aanvankelijk gemelde
935 millibar recordstand van de Bran-
daris is achteraf onjuist gebleken).
Vlak langs de baan van zo'n secundai
re doen zich niet altijd de grootste
verwoestingen voor. Ook 13 november
bleek dat de zwaarste schade werd
aangericht in een gebied dat begon 20
tot 30 kilometer zuidelijker. Het is
bijzonder ongelukkig geweest dat in
die orkaanzone rich iuist de bossen
van Zuidoost-Friesland, Drente, de
Veluwe en Noordwest-Duitsland heb
ben bevonden. Ook bij een onderzoek
naar de schade aan agrarische bedrij
ven bleek dat deze in Zuid-Friesland
groter was dan in Noord-Friesland.
Op 30 september 1911 (na een zeer
droge zomer) was het ook secundaire
van een depressie boven de toenmali
ge Zuiderzee, die het Haagse Bos
verwoestte. Het kerntje kwam bij
Hoek van Holland het land binnen.
Gistermiddag was het vooral raak in
Noord-Ierland, waar het station Malin
Head een windstoot van 126 kilometer
per uur (12 beaufort) registreerde.
Op negen kilometer hoogte in dat
gebied woedde een straalstroming van
maar liefst 256 kilometer per uur.
Een schip ten zuidoosten van Schot
land rapporteerde zuid-zuidwest 10 en
golven van acht meter, ook het ei
landje Ouessant voor de Franse ivest-
kust gaf een stoot door van 10 Beau
fort. Dit weekend blijft het in ons
land wisselvallig met nu en dan regen
of een bui bij krachtige of harde
winden uit zuidwest tot west, en over
het algemeen wat boven normale tem
peraturen.
BEWOLKING
MAXTEMP.
MIN. TEMP.
WINORICHT ING
HOOG WATER 3 december Vlisslngen:
0.07Haringvliet aan do Zeezijde: X.43-
14.05: Rotterdam: 2.56-15.03; Scheveningen
1.21-13.39; IJmuidcn: 2.00-14.16; Den Helder:
5.34-18.05: Harlingen: 7.48-20.25; Delfzijl:
10.00-22 38. 4 december: Vlisslngen: 0.47-
13.01; Haringvliet aan de Zeezijde: 2.25-14 44:
Rotterdam: 3.35-15.42; Scheveningen: 2.03-
14.17; IJmulden: 2.40-14.52: Den Helder:
6.22-18.45; Harlingen: 8.34-21.02; Delfzijl:
10.46-23.18
(ADVERTENTIE)
Uit buitenlandse rapporten
blijkt, aldus De Koning, dat
de vier procent hoog begaaf
den in een ongeselecteerde
groep even goede prestaties le
vert als in voorgeselecteerde
groepen. Ook voor de minder
briljante leerlingen'biedt het
systeem voordelen: ze blijven
langer in het onderwijs en
bereiken over het algemeen
een hoger niveau. Een laatste
argument voor brugklassen
zonder voorselectie is dat de
:gere sociaal-economische mi
lieus hier meer aan hun trek
ken komen.
De heer De Koning wijst op
de noodzaak van gemeenschap
pelijke minimum-doelstellin
gen die door de hele groep
gehaald worden. Dat is nodig
om het niveau van het onder
wijs te garanderen en ook om
te weten hoe ver de differenti
atie .moet gaan.
Zojuist verscheen
een nieuw boek van
Prof. Dr. A. A. van Ruler
DR.AA.VAN RULER
EEN BOEK
VOOR
VOLWASSENEN
EEN BOEK
VOOR VOLWASSENEN
Deze bundel biedt een verzame
ling van artikelen, die prof. Van
Ruler heeft geschreven voor di
verse dag-, week- en maandbla
den. Uit de vele artikelen die er
waren heeft mevr. Van Ruler
een keus gemaakt, waarbij zij
zich heelt laten leiden door on
derwerp en karakteristiek. Eigen
lijk komt hier de hele theologie
van Van Ruler op tafel. De lezer
krijgt daarvan een uitstekend
beeld, ook ai is hij niet theolo
gisch geschoold. Het was een
opvallende eigenschap van Van
Ruler, dat hij de moeilijkste be
grippen en gedachten zo een
voudig kon zeggen, dat ze glas
helder lijken en voor vrijwel
iedereen toegankelijk zijn.
Blij zijn als kinderen:
een diep boek
een blij boek
een fris boek
Blij zijn als kinderen:
Een waardevol geschenk!
zó was Van Ruler!
Schitterend gebonden 19,90
Verkrijgbaar bij de boekhandel
Een uitgave van
KOK KAMPEN
