UISHOUDSCBOOL NIET
LLEEN VOOR 'ARME'
'DOMME' MEISJES
liifjfê igehts hnks remits
handhaving van het Christelijk Principe.
Geen wikken of wegen,
Stem Principieel: <J
ABMA
iw geleden begonnen als 'Industrieschool'
Kerstkrant voor géén geld
Schadevergoeding
voor slachtoffers
geweldmisdrij ven
Vrouw verdrinkt
Een bank
die iedere spaarder iels
te bieden heeft
Kies een vaste koers:
- W/KWARTET DINSDAG 28 NOVEMBER 1972
BINNENLAND
T11/RHL11
Van alle honderd meisjes die van de basisschool afkomen, gaan er
drieëndertig naar de huishoudschool. Bij elkaar zitten er zo'n 120.000
meisjes op het lager huishoud- en nijverheidsonderwijs (Ihno); de
doorstroming naar het middelbaar beroepsonderwijs is tamelijk groot:
ongeveer zestig procent.
De huishoudschool bestaat nu al ruim honderd jaar. In 1865 werd de
eerste industrieschool in Amsterdam opgericht. Twintig jaar later
kwam in Den Haag de eerste kookschool en vlak na de eeuwwisseling
ontstond het landbouwhuishoudonderwijs dat speciaal voor meisjes
van het platteland bedoeld was. Uit deze drie vormen van huishoud-
onderwljs ontstond het officiële huishoud- en nijverheidsonderwijs.
Oorspronkelijk leidde het liuishoudonderwijs op voor het huishouden,
dat van de meisjes zelf of van de mevrouwen bij wie ze later als
dienstboden zouden gaan werken. Dat is nu wel wat anders: er wor
den nog wel kooklessen, naaidvakken en huishoudelijke vakken ge
geven, maar daarnaast is er ook aandacht voor algemene vormende
vakken zoals wiskunde en talen. Een andere naam voor het huishoud-
onderwljs zou dan ook gewenst zijn. Er is wel eens voorgesteld het
praktisch algemeen voortgezet onderwijs te noemen, afgekort: het
'pravo!'
A\VERTENT1E
inze onderwijsredactie
'Op de lagere
werd er verschil gemaakt
de kinderen die naar de
havo of hoger gingen en
nderen die naar de leao, lts
uishoudschool gingen. De
ie groep kreeg bijvoorbeeld
en ontleden, dat kreeg de
r knappe groep niet. Dat
ik niet eerlijk. Gelukkig is
de huishoudschool niet zo.
leggen ze ook niet: daar ben
dom voor. Je mag zelf we-
rat je wilt worden'. Dat is
itaat uit een opstel van een
oudschoolleerling uit Zwol-
ijk blijkt eruit, dat dit meisje
:t heeft dal de wereld in-
d is in domme en knappe kin-
en dat zij bij de domme men-
jort. Het onderwijs heeft zich
last aan dat idee van 'dom' en
Alleen de huishoudschool is
eze leerling een instelling waar
per dom of knap gezeurd wordt
lar je je redelijk vrij kunt
en.-
lishoudschool. en eigenlijk het
•gere en middelbare beroepson-
s, heeft altijd te maken gehad
Doroordelen. Kinderen die goed
leren, gaan naar de middelba-
ool. De anderen die beter met
anden kiinncn werken, gaan
et beroepsonderwijs. De 'hoofd'-
en zijn de knappen, mensen die
ireiken en daar meestal behoor-
ee kunnen verdienen. De ande
deren worden gauw 'dom ge-
ze zijn maar tot op zekere
in staat iets in de maatschap-
bereiken en kunnen alleen in
leringsgevallen veel geld ver-
later. Om het allemaal nog
ckelder te maken, valt die
pan 'dom' en 'knap' ook meestal
aculeuze wijze samen met de
lijn die er tussen de sociale
bestaat. 'Arm en dom' levert
dijk makkelijk een beroepsop-
op 'knap en bemiddeld' re
in een voortgezette schoolop-
ast heeft de huishoudschool
k nog te maken met vooroorde-
er de rol die mannen en vrou-
gezin en maatschappij moeten
:n. Een meisje dat niet zo
an leren en daarbij ook nog uit
ger sociaal milieu komt. gaat
Les in nuttig handwerken (naaien en breien) op de Utrechtse huis
houdschool in 1895.
Met dergelijh,- aankleedpoppcn
probeert men in 1972 de belangstel
ling voor een goede opleiding op te
wekken
naar de huishoudschool. Een jongen
uit datzelfde milieu komt op de lts
terecht. En ondank.-, alle dooi stro
mingsmogelijkheden die de mammoet
wet biedt, kost het in de praktijk
ontzettend veel moeite over die dikke
streep tussen beroepsonderwijs en 'ge
woon' onderwijs heen te stappen.
Vooral voor kinderen uit de arbei
dersklasse is het bijzonder moeilijk
dat onderwijs te velgen dat bij hen
past, ongeacht milieu en sekse.
ADVERTENTIE
Een citaat uit een ander opstel: 'De
reden waarom ik naar de huis
houdschool gegaan ben is dat het
hoofd van de basisschool mij niet
intelligent genoeg achtte voor een
opleiding athenaeum-havo-mavo. Ik
was het er zelf helemaal niet mee
eens. m'n moeder ook niet.
Toen ik naar 't hoofd van de school
toeging, dat had ik beloofd, zei hij me
dat ik toch eigenlijk best naar een
hogere school had gekund, omdat de
cijfers uitstekend waren. Maar ja. ik
zat toen eenmaal op de huis
houdschool en moest er daarom wel
mee doorgaan, hoewel de pret er voor
mij wel een beetje ai was'.
Tien tegen één dat dit meisje he* wel
op die 'hogere' school had mogen
proberen, als haar moeder zelf een
uitgebreide opleiding achter de rug
had en wanneer het gezin tot de
notabelen van het dorp behoord had,
De vooroordelen oye; de mogelijkhe
den die er in bepaalde milieus aanwe
zig zijn. worden net zo goed op de
basisschool als overal elders in de
maatschappij in stand gehouden.
Nou kan het erop lijken dat de huis
houdschool door ons beschouwd wordt
als het absolute dieptepunt binnen
het Nederlandse onderwijs, waar
zoveel mogelijk mensen vanaf gehou
den moeten worden. Dat is niet zo.
De huishoudschool zou een prima op
leiding kunnen zijn, die voor een
bepaalde groep kinderen (en dat is
een grote groep) precies dat onder
wijs biedt dat zij nodig hebben. De
huishoudschool is niet alleen schuldig
aan de vooroordelen: minstens zoveel
schuld hebben de andere intellectuelc-
re onderwijsvormen en uiteindelijk is
vooral de maatschappij met alle hok
jes die er bestaan voor arm. dom,
Tijk, arm, man. vrou.v, schuldig.
Dat er in het basisonderwijs gese
lecteerd wordt en welke gevolgen dat
heeft voor het lager beroepsonderwijs
blijkt uit het volgende citaat uit een
rapport over onderwijsvernieuwing
bij het lager beroepsonderwijs te
Soesterberg (WIBOS): 'Selectiedoel en
selectievorm werken duidelijk in de
hand dat de groep die niet voor mavo
of hoger onderwijs geschikt geacht
wordt automatisch een plaats in het
beroepsonderwijs krijgt. Vanzelfspre
kend werkt de maatschappelijke (min-
der)achting voor deze vorm van on
derwijs door tot de ziel van dit onder
wijs. De leerkrachten vertonen dan
ook het bekende scai* aan reactiever
schijnselen, die liggen tussen woede
en apathie, gevoelen^, die slechts bij
uitzondering de bror. van verantwoord
onderwijs kunnen vormen'.
Verloop
(ADVERTENTIE)
J«
aar
Of die maatschappelijke 'minderach-
ting' er ook de oorzaak van is, dat het
verloop onder leraressen op de huis
houdschool groot is. is niet bekend.
Veel leraressen gever, maar een paar
jaar les, om dan daarna te gaan
trouwen. Vernieuwingen dringen op
zo'n manier langzaam door, omdat er
geen continuïteit is. Daarbij komt dan
nog het bezwaar dat de leerlingen op
grond van het gedrag van hun lera
ressen gaan denken dat met het hu
welijk het werken ophoudt. Je werkt
tot je trouwt en omdat de meeste
meisjes willen trouwen, is een be
roepskeuze iets van het tweede plan.
Dat veel meisjes inderdaad nogal vage
ideeën hebben over een beroepsoplei
ding en de vooropleiding die daan-oor
nodig is, blijkt ook uit de opstellen.
'Ik wist nog niet wat ik zou willen
worden, maar pas toen ik op de
h lishoudschool zat wist ik het:
Gymlerares. Maar ja, dat kon ik hier
niet. Dus moest ik maar een ander
beroep kiezen, nou, dat werd dan
dierenartsassistente en daar blijf ik
nou nog bij'.
Niet alleen wordt de keuze om naar
de huishoudschool te gaan vaak bui
ten de meisjes om gemaakt, ook over
de mogelijkheden van het huishoud-
onderwijs wordt kennelijk weinig
gepraat op de basisschool. Je kunt
met de huishoudschool als basis best
een paar kanten «o. maar je kunt er
niet alles mee gaan doen. En dat zal
je dan moeten weten voordat je een
definitieve keuze maakt over de vorm
van voortgezet onderwijs die je wilt
gaan volgen.
Nu wordt ook het lager hno vierjarig,
net zoals de rest van 't lager beroeps
onderwijs. De eenjarige brugperiode
wordt met één jaar verlengd, zodat de
leerlingen iets meer tijd krijgen om
na te denken over wat ze na de
huishoudschool gaan doen. Maar dan
zitten zc al wel op de huishoudschool
en dan zijn ze voor een belangrijk
deel al gedetermineerd. Mocht later
blijken dat een leerling eigenlijk iets
anders had willen en kunnen doen,
dan is het al gajw te laat.
Middenschool
Een van de oplossingen voor dit pro
bleem zou de middenschool kunnen
zijn, een school waar alle kinderen na
de basisschool naar toegaan en waar
ze de gelegenheid krijgen om drie of
vier jaar lang algemene vorming te
krijgen, zodat een werkelijke beroeps
opleiding pas gekozen hoeft te wor
den als ze wat ouder zijn.
Ook de Commissie tot bestudering
van onderwijsmethoden voor het alge
meen vormend nijverheidsonderwijs
voor meisjes, die een rapport 'Lager
huishoud- en nijverheidsonderwijs in
nieuw perspectief' uitbracht, heeft het
over die middenschool 'waar het lhno
een geheel eigen en waardevolle bij
drage aan zou kunnen leveren, door
de inbreng van de daar ontwikkelde
en beproefde concepten, zoals:
een school waarin de praktische
leerweg alle aandacht kan krijgen;
een school met daadwerkelijk on
derwijs tegenover het alleen theorie-
werkelijke;
de differentiatie van leerlingen in
eerste instantie naar hun belangstel
ling en pas in tweede instantie naar
hun intellectueel niveau'.
Het eerder genoemde rapport van de
WIBOS dringt ook aan op de vorming
van een middenschool Voor het zover
is kunnen er wel enkele moeilijkhe
den verwacht worden, b.v. van de
kant van de leerkrachten die 'anders'
les zullen moeten gaan geven. Een
wat functionelere lerarenopleiding is
dan ook nodig, zegt de WIBOS.
Daarnaast zouden ook de ouders wel
eens problemen kunnen gaan opleve
ren. 'Men wil. als vader zijnde (en als
moeder toch ook dachten we, red.)
voor zijn kind een zekere toekomst en
men meent dat aeze alleen gerea
liseerd kan worden volgens het oude
onderwijssysteem' Een goede en mi
me voorlichting aan leerkrachten en
ouders over wat er in het onderwijs
van de toekomst gaat gebeuren, zou
deze moeilijkheden kunnen ondervan
gen.
Marle wordt wijzer
Om de voorlichting op de basisschool
een handje te helpen gaat de actie
groep 'Marie word wijzer' dit najaar
aan alle meisjes in de hoogste klassen
van de basisschool een Rapport voor
Later uitreiken. Deze actiegroep legde
al eerder de nadruk erop dat meisjes
er verstandig aan doen een vak te
leren omdat hun toekomst zelfs als ze
trouwen, helemaal niet zo zeker en
geborgen is als ze zelf en hun ouders
vaak schijnen te denken. Het Rapport
voor Later wil voorlichting geven
over een paar beroepsmogelijkheden
voor meisjes en de vooropleidingen
die voor die beroepen nodig zijn. Het
Rapport kén alle Maries een beetje
wijzer maken.
Heeft u familie, vrienden of tennissen in het buitenland?
Plezier ze dan met het spectee kerstnummer van onze
"Weekeditie voor het buitenland" wekelijkse uitgave van
NRC Handelsblad voor Nederlanden in
den vreemde, d.w.z. buiten Nederland 'en
België. Met uiVjoerig verslag over ons
reilen en zeilen. In
politiek, economie,
cultuur, sport, fami
lieteven. Kortom over
alles wat nieuws is in
Nederland en daarbuiten.
Dat kost u niets.
^Hun naam en adres is
voldoende. Wij zorgen
dat ze die bijzondere krant vóór
de Kerst in de bus krijgen. Met onze
complimenten. Stuur ons onderc aande
bon ingevuld in open enveloppe zonder
postzegel meteen toe.
XRC HANDELSBLAD
"Weekeditie voor het buitenland"
Antwoordnummer 534. Rotterdam
Goed idee! Stuur uw speciale Kerstkrant gratis naar:
Naam:_
Straat:-
Plaats-
Land:—
Mijn naam:.
Straat:
Plaats:
Handtekening--
I
DEN HAAG Slachtoffers van ge
weldmisdrijven zullen maximaal
25.000 schadevergoeding kunnen
krijgen uit het Rijksschadefonds ge
weldsmisdrijven. Dit blijkt uit het wets
ontwerp dat minister Van Agt voor
de instelling van het fonds heeft
ingediend. Voor 1973 is een miljoen
gulden voor het fonds uitgetrokken.
Slachtoffers of hun nabestaanden krij
gen alleen een uitkering als de schade
niet verhaald kan worden en zij die
schade zelf niet kunnen dragen. Het
geweldmisdrijf moet in Nederland of
aan boord van een Nederlands vlieg
tuig of schip gebeurd zijn. Het scha
defonds zal worden beheerd door een
onafhankelijke commissie bestaande
uit een rechter, een officier van justi
tie, een advocaat, een deskundige op
het gebied van de sociale verzekerin
gen en een door het ministerie te
benoemen secretaris. De regering ziet
het wetsvoorstel als een voorlopige
regeling om ervaring mee op te doen
alvorens tot een definitieve wetgeving
hierover te komen. Minister Van Agt
heeft voorts een wetsontwerp inge
diend om de rechter ruimere moge
lijkheden te bieden schadevergoeding
toe te kennen in geval van ten on
rechte ondergane voorlopige detentie.
MONNICKENDAM De 20-jarige
mejuffrouw J H. Smit uit Amsterdam
is gisternacht door verdrinking om
het leven gekomen toen de auto waar
in zij meereed na een botsing met
een tegenligger van de rijksweg 7 bij
Monnickendam het water inschoot.
(ADVERTENTIE)
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK
De S.G.P. doet niet mee
aan politiek gedraai:
Vandaag elkaar in de hoek trappen en morgen In hetzelf
de schuitje meevaren!
Stop met de slechte gewoonte alleen maar kritiek te
hebben op regering, politie of leger. Wij willen
HANDHAVING van het door God gegeven gezag,
WAARDERING voor de politie, STEUN aan een goed
georganiseerde krijgsmacht.
Dèt is zeker: stemmen op de S.G.P. betekent een tegen
gaan van geestelijke ontwrichting, konsekwente bestrij
ding van druggebruik, pornografie of legalisering van de
abortus.
S.G.P.stemmen komen niet achteraf
toch in de verkeerde hoek terecht!
De meeste Nederlanders hebben het nog nooit zo goed
gehad. Waarom dan zo ondankbaar? Onze eerste taak
moet zijn nog achtergebleven groepen nu daadwerkelijk
te helpen. Dat betekent: geen dwaze subsidies, maar
evenwichtige bestrijding van de inflatie. Laat de gulden
niet wegteren, daar is niemand mee gebaat; dat fs
onrecht t.o.v. gepensioneerden, bejaarden, kleine zelf
standigen en gehandicapten, dat Is fnuikend voor de
werkgelegenheid.
Ons politiek denken en handelen moet een oprechte
weerklank van de Bijbelse waarden zijn.
Staatkundig
Gereformeerde Partij
INLICHTINGEN:±PARTÏJ~BUREAU STAATKUNDIG GEREFORMEERDE PARTIJMOLENSTRAAT 3, GRIJPSKERKE Zld
