Zuid-Vietnam vreest
politieke situatie
na eventueel bestand
fPeron opgetogen
>ver 'eerste stap'
Vooroverleg Europese
veiligheids-top begint
Belgische regering
staat te wankelen
Roemenië pleit voor
atoombom-vrije
zones in de wereld
Geen EEG-eenheid
over een wederzijds
ontwapeningsgesprek
Begin van SALT 2
in Genève
'serieus'
Portugal wil onderzoek
van VN in Afrika
MacStiofain in
hongerstaking
riekse studenten
,uèt meerderheid
liet naar stembus
'DR iid Unesco
'Ké
Mos
TROUW,/KWARTET WOENSDAG 22 NOVEMBER 1972
BUITENLAND
T7/K7
SAIGON, PARIJS (Reuter, UPI, AP) Zuid-Vietnam heeft gisteren toegegeven dat ondanks zijn
hardnekkig verzet tegen het ontwerp-vredesakkoord, een bestand op handen is en het heeft het land
gewaarschuwd gereed te zijn voor een politieke strijd tegen het communisme. Amerika heeft zijn
wapenzendingen naar Saigon bijna voltooid, zodat de Zuidvietnamese luchtmacht plotseling de vierde
ter wereld is.
'Als het schieten voorbij zal zijn zal
een andere strijd de kop opsteken en
eïsti| het Zuidvietnamese volk zal hard
moeten vechten, als het in vrijheid en
democratie wil leven', zo verkondigde
radio-Saigon, de officiële spreekbuis
van de regering. 'Vanwege de nieuwe
ontwikkelingen in de internationale
betrekkingen zal er vroeger of later
een bestand komen', aldus het radio-
J station.
Met het oog op een naderend bestand
I heerst er op het ogenblik grote poli-
f tieke activiteit in het land. De rege-
uc&c atuviicii in iicu idiiu. uc 1 cgc-
ring is bezig volkscomité's te vormen,
die in de toekomst de activiteiten van
de Viet Cong en de Noordvietname-
zen moeten tegengaan. Radio-Saigon
meldde dat 27 groepen instructeurs
loor het land zullen trekken om de
bevolking op te leiden voor politieke
actie. Deze groepen zullen ook de
plaatselijke besturen helpen bij het
opsporen van saboteurs en bij het
verijdelen van sabotage-daden.
Rond Saigon zullen speciale groepen
worden gevormd om de bevolking
oor te bereiden op de 'ondergrondse
,1 J*njd' als de oorlog eenmaal voorbij
no l' 10 l)erichtte radio-Saigon. In be-
jaalde Zuidvietnamese provincies en
vooral die rond de hoofdstad behoort
de dag aan de regering en de nacht
aan de Viet Cong. Overdag proberen
regeringsfunctionarissen de politiek
van het regime in Saigon uit te
leggen, maar zodra het donker is
geworden verschijnen leden van het
Zuidvietnamese bevrijdingsfront, die
nauwkeurige richtlijnen geven voor
het gedrag tijdens het bestand.
Aanvallen
Naar vernomen wordt willen de guer
rilla-strijders tussen de dag waarop
het bestand wordt getekend en waar
op het in werking treedt, nieuwe
aanvallen doen. In de periode zouden
olie-opslagplaatsen, vliegvelden, artil
lerie-bases, oorlogsschepen en voor-
lichtingsbureau's van 'de Zuidvietna
mese regering moeten worden aange
vallen. Verder is opdracht gegeven
een vlag van het Bevrijdingsfront ge
reed te hebben, een reservevoorraad
rijst aan te leggen en inzamelingen te
houden, zodat elk dorp op eigen
kracht kan blijven bestaan. Ook moe
ten de wapens begraven worden, w jr
het geval de strijd weer hervat dient
te worden.
Amerika heeft er de afgelopen weken
voor gezorgd dat Saigon in de toe-
fpaafeuENOS AIRES (Reuter, AP, UPI) De Argentijnse oud-dictator
f «Juan Peron heeft gisteren verklaard dat de voornaamste politieke
"ali *artijen' vakbonden en werkgeversorganisaties het eens zijn gewor-
Jora'en over een gemeenschappelijke houding voor de terugkeer naar
ien constitutioneel bewind. 'De eerste stap is genomen', zei een stra-
i9el ende Peron, nadat hij vijf-en-een-half uur geconfereerd had met de
h'gei roornaamste leiders uit Argentinië
f d
et i lij noemde het gesprek van histori-
t h the betekenis, maar zijn rede gaf
uisi emig bijzonderheden. 'Wij zijn over-
elat engekomen dat alle Argentijnse bur-
1 zit irorganisaties een eensgezinde hou-
met ling aannemen,' zei de oud-president
lid il de 5.000 aanhangers, die tijdens de
dali nge vergadering buiten hadden ge
in acht. 'Maar ons werk begint pas,' zó
aarschuwde hij. Het was Perons eer-
flyd e uitgebreide politieke vergadering
inds hij vorige week vrijdag terug
eerde in Argentinië,
iinai odolfo Tecera del Franco, de leider
vooran 1,6 Volksunie, één van de gespreks-
n, h artners, verklaarde dat overeenstem-
ing was bereikt over de eis van de
eronistische unie, dat de verblijfsli-
liet van 25 augustus voor presidents-
andidaten geschrapt moet worden,
eron kan niet meedoen aan de presi-
p™ entsverkiezingen, omdat president
5ti eneraal Alejandro Lanusse bepaald
l eeft dat presidentskandidaten sinds
na 5 augustus van dit jaar in het land
a| loeten wonen om mee te kunnen
aen aan de verkiezingen van komen-
e maart.
Ni ijdens het politieke beraad in een
istaurant, niet ver van de villa, die
1 jj e peronisten voor 80.000 dollar heb-
N(v en gekocht voor him leider, hadden
Nj ch scherpschutters van de politie op
p0SYb e daken geposteerd. Sinds zijn terug
eer is Peron omgeven door strenge
)raaj eiligheidsmaatregelen. In de straten
olie
komst niet om wapens verlegen be
hoeft te zitten.
In korte tijd werd 10.000 ton
nieuw militair materieel overgevlo
gen. Een woordvoerder van het Ame
rikaanse Pentagon verklaarde gisteren
dat de bevoorrading kompleet was,
'op een paar dingen na, die nog
onderweg waren.' Dankzij deze massa
le hulp, staat de Zuidvietnamese
luchtmacht tenminste wat omvang
betreft op de vierde plaats in de
wereld.
Geleend
Tot de nieuwe uitrusting behoren on
geveer 600 vliegtuigen en helikopters.
De voorraden were en zo snel gele
verd, dat ongeveer honderd F5-straal-
jagers van Amerikaanse makelij ge
leend moesten worden van drie ande
re landen (Zuid-Korea, Formosa en
Perzië), omdat er slechts 20 in Ameri
ka voorradig waren. Naast de 120 F5-
straaljagers, kreeg Saigon 90 lichte
aanvalsvliegtuigen van het type A-37,
30 met propellers aangedreven bom
menwerpers, 30 transportvliegtuigen,
20 vliegtuigen van het type AC-119 en
meer dan 270 Huey-helikopters. Zo
doende heeft de Zuidvietnamese
luchtmacht nu meer dan 2.000 vlieg
tuigen.
Desondanks heeft Saigon zijn verzet
tegen het ontwerp-vredesakkoord nog
niet opgegeven. Volgens Vietnamese
diplomaten heeft president Ngoejen
Van Thieu een brief geschreven aan
president Nixon, waarin hij verzoekt
om directe onderhandelingen tussen
Zuid-Vietnam en Amerika over de
vredesbesprekingen. Thieu wil dat
Nixon het Zuidvietnamese standpunt
direct verneemt van of de minister
van buitenlandse zaken Tran Van
Lam of van de Zuidvietnamese 'Kissin
ger", Ngoejen Pgoe Doek. De brief
zou zondag overhandigd zijn aan de
Amerikaanse ambassadeur in Saigon,
Ellsworth Bunker.
Een foto van de villa in Gif-sur-Yvette, 25 km buiten Parijs, waar de
Noordvietnamees Le Doek Tho en de Amerikaan Henry Kissinger
elkaar gisteren ontmoeten voor hun geheime vredes-overleg.
BRUSSEL (ANP) De Belgische regering staat op wankelen, zo is
de mening van veel Belgische senatoren en volksvertegenwoordigers.
Gistermiddag kwam de regering-Eyskens bijeen voor een poging om
een oplossing te vinden voor de problemen, waarmee de socialisti-
sch-katholieke coalitie nu al wekenlang worstelt.
patrouilleerde^ agenten. Maandaga
vond opende de militaire politie het
vuur op een groep betogende aanhan
gers van Peron, zo is van politie
agenten vernomen. Een agent en een
betoger werden gewond tijdens de
schermutseling in de omgeving van
Perons villa.
LANUSSE
Generaal Lanusse die vier jaar
gevangen heeft gezeten tijdens het
negenjarige bewind van Peron zal
vandaag de buitenlandse pers ontmoe
ten in het rose geschilderde rege
ringshuis. Het zal zijn eerste ontmoe
ting zijn met de buitenlandse pers,
sinds de terugkeer van Peron. Lanus
se is niet erg enthousiast over de
terugkeer van de oud-president. De
Argentijnse president heeft gezegd
dat hij gereed is om Peron te ontmoe
ten, maar wanneer die ontmoeting zal
plaats vinden is niet bekend.
Van peronisten wordt vernomen dat
hun leider nu drie dagen rust zal
nemen op een boerderij buiten Bue
nos Aires, voordat hij zaterdag een
peronistische massa-bijeenkomst op de
motorracebaan van de stad zal bijwo
nen.
Geheim overleg
Inmiddels hebben de Noordvietna
mees Le Doek Tho en de Amerikaan
Kissinger gisteren voor de tweede
maal in het geheim vergaderd in hun
'definitieve' onderhandelingsronde.
Maar in tegenstelling tot andere ke
ren, vond dit gesprek plaats in het
voetlicht van de internationale pers.
Ongeveer 20 journalisten op motor
fietsen hadden Kissinger tijdens een
wilde rit door Parijs, dat door rode
stoplichten voerde, achtervolgd naar
de ontmoetingsplaats: een villa in Gif-
sur-Ivette, 25 km ten zuid-westen van
Parijs. Bovendien was het de journa
listen niet ontgaan dat Kissinger de
runch had gebruikt in een gerenom
meerd Parijs restaurant bij de Ameri
kaanse ambassade in gezelschap vao
een onbekende jonge vrouw met fraai
lang blond haar.
Kissinger zal zijn besprekingen van
daag onderbreken om in Brussel over
leg te plegen met president Soeharto
van Indonesië en diens minister van
buitenlandse zaken Adam Malik. Indo
nesië is één van de vier landen, die
verzocht zijn zitting te nemen in de
commissie, die toezicht moet houden
op een bestand. Na zijn bezoek aan
Brussel zal Kissinger onmiddellijk
weer naar Parijs vliegen.
Na afloop van het beraad, werd be
kend gemaakt dat premier Gaston
Eyskens vandaag voor de gescheiden
fracties van de Vlaams- en Franstalige
Christelijke Volkspartij in kamer en
senaat een verklaring zal afleggen
over zijn opvatting over de proble
men. De socialistische vice-premier
Cols zal tegelijkertijd zijn partijgeno
ten inlichten over het standpunt van
de premier.
In de wandelgangen van het parle
ment heerste gisteren de mening, dat
er vrijwel geen kans is dat de Belgi
sche regering het zal redden. Eén van
NEW YORK (UPI). Portugal heeft
de Veiligheidsraad gevraagd een dele
gatie naar de Portugese gebieden in
Afrika te sturen. Deze commissie zou
moeten onderzoeken of de bewering
van de bevrijdingsbewegingen, dat zij
grote delen van het Portugese gebied
veroverd hebben, klopt.
De Veiligheidsraad moet zich dezer
dagen uitspreken over een resolutie
die de bevrijdingsbewegingen in An
gola, Mozambique en Guinee wil er
kennen als enige wettige vertegen
woordigers van de bevolking. De reso
lutie wil ook, dat Portugal, met deze
bewegingen onderhandelingen begint.
De resolutie beveelt verder een wapen
embargo tegen Portugal aan.
De meerderheid in de algemene ver
gadering van de VN heeft eerder al
geweigerd in te gaan op de Portugese
aanbieding een delegatie naar Afrika
te sturen. De Afrikaanse landen rede
neren dat Portugal het recht niet
heeft zo'n delegatie uit te nodigen
omdat het niet namens de bevolking
kan spreken. Eerder heeft een VN-
commissie op eigen initiatief al een
onderzoek in Guinee ingesteld, en
daar geconstateerd dat Portugal in
meer dan de helft van dit gebied niet
meer de controle uitoefent.
de oorzaken van de huidige crisis is
het probleem van de Voerstreek. Deze
streek, die aan het Nederlandse Lim
burg grenst en 5.000 inwoners telt,
werd in 1962 overgeheveld naar de
franstalige provincie Luik, als on
derdeel van de afbakening van de
taalgrens. Vlaanderen moest het ge
bied rond Moeskroen met ruim 60.000
inwoners afstaan.
Sinds 1962 is het echter blijven rom
melen rond de Voerstreek. Het sinds
het begin van dit jaar optredende
kabinet-Eyskens ontwierp voor de
Voer een speciaal statuut, maar de
Belgische raad van state oordeelde dat
dit ongrondwettig was. Een ander
probleem dat een struikelblok voor
het kabinet-Eyskens dreigde te wor
den was de afbakening van de Brus
selse agglomeratie.
MOED VERLOREN?
Volgens kamerleden en senatoren zou
de regering in de ochtenduren al de
moed hebben opgegeven en van plan
geweest zijn af te treden. Op het
laatste moment echter werd besloten
het ochtendberaad af te breken om
het 's middags voort te zetten.
Een Belgische regeringscrisis zou niet
onmiddellijk behoeven te betekenen,
dat er ook algemene verkiezingen in
België komen. De mogelijkheid is
denkbaar dat de huidige katholiek-
socialistische coalitie uitgebreid wordt
met Liberalen.
DUBLIN (Reuter) Sean Macstio-
fain, de leider van de 'provisional
IRA' die maandag in Dublin werd
gearresteerd, is in hongerstaking. Hij
wil niet eten of drinken voor hij op
vrije voeten komt. 'Ik schat dat ik
twaalf dagen te leven heb', zo zei hij
dinsdag voor de rechtbank in Dublin,
waar hij werd voorgeleid. Zijn voorar
rest werd verlengd tot vrijdag.
WENEN (Reuter, UPI) Roemenië heeft voorgesteld in de hele
wereld atoombom-vrije zones af te bakenen als een eerste stap tot
wereldvrede. De Balkan zou één van die zones moeten zijn.
De Roemeense president, Nicolai
Ceausescu, heeft dit in Boekarest ge
zegd in een rede voor het centrale
comité van de Roemeense communis
tische partij. Hij hoopte, dat de in
stelling van die zones een van de
resultaten zou zijn van de Europese
veiligheidsconferentie, waarvoor de
voorbereidende besprekingen vandaag
in Helsinki beginnen.
'We moeten er voor zorgen, dat de
conferentie werkelijk leidt tot concre
te maatregelen teneinde een bewape
ningswedloop een halt toe te roepen.
Roemenië zal niet tevreden zijn met
algemene besprekingen zoals het
reeds zo lang durende ontwapeningso-
verleg in Genève', aldus de Roemeen
se president.
Hij hoopte ook, dat de onderhande
laars in Helsinki het eens zullen wor
den over 'plechtige afspraken' dat zij
hun wapens niet zullen gebruiken om
er andere landen mee te intimideren.
Hij noemde in dit verband het hou
den van militaire oefeningen bij de
grens van een ander land. Dit is een
duidelijke verwijzing naar Russische
manoeuvres bij de Roemeense grens.
Roemenië, dat binnen het Pact van
Warschau zoveel mogelijk een onaf
hankelijke koers probeert te varen, en
destijds de inval van Russische troe
pen in Tsjechoslowakije scherp heeft
veroordeeld, heeft lange tijd onder
zware druk van Moskou gestaan. Toen
Roemenië weigerde, oefeningen van
het Pact op zijn grondgebied toe te
staan, hebben de Russen vlakbij Roe
menië grote oefeningen gehouden.
De Roemeense president drong giste
ren ook aan op het terugtrekken van
buitenlandse troepen van het grondge
bied van andere staten. Hierbij doelde
hij kennelijk ook op de troepen van
het Pact van Warschau die nog steeds
in Tsjechoslowakije gelegerd zijn.
Ceausescu drong er ook op aan dat
besprekingen over troepenverminder
ingen niet worden gevoerd op basis
van blok tot blok. Alle landen moes
ten individueel kunnen deelnemen
aan besprekingen over militaire pro
blemen. Dit standpunt zal Moskou de
Roemenen waarschijnlijk niet in dank
afnemen. 'Wij willen niet dat de con
ferentie over Europese veiligheid een
abstracte bespreking over veiligheid
wordt. Het overleg over veiligheids
vraagstukken moet uiteindelijk leiden
tot de opheffing van de militaire
DEN HAAG (Reuter, UPI, ANP) De ministers van buitenlandse
zaken van de uitgebreide EEG, die twee dagen in Den Haag hebben
vergaderd hebben een gezamenlijke formule gevonden als basis voor
deelname aan de besprekingen over een eventuele Europese veilig
heidsconferentie, die vandaag zullen beginnen in Helsinki.
Ceaucescu
blokken, die door de meesten be
schouwd worden als verouderde over
blijfselen van de koude oorlog', ver
klaarde de Roemeense president.
Een commissie van de Noord-Atlanti
sche Verdragsorganisatie (NAVO)
heeft een resolutie aangenomen waar
in de rechtstreekse onderhandelingen
tussen Amerika en Rusland worden
veroordeeld. Volgens de commissie
hebben deze besprekingen 'ernstige
spanningen' veroorzaakt in het wes
terse bondgenootschap. Dit hebben di
plomaten in Bonn onthuld. De resolu
tie was gebaseerd op een geheim
rapport, waarin Nirons besprekingen
in Moskou worden veroordeeld. Vol
gens de commissie moet het westen
een gesloten front vormen op de vei
ligheidsconferentie in Helsinki. Deze
conferentie moet volgend jaar juni
beginnen, als tenminste de voorberei
dende besprekingen, die vandaag be
ginnen. slagen.
THENE (UPI). Bij de maandag
y ehouden verkiezingen aan de Griekse
jj niversiteiten en hogescholen hebben
studenten van slechts twee van de
faculteiten waar werd gestemd,
iiders gekozen die niet welwillend
giste *an tegenover het bewind van pre-
-1»™' ''er George Papadopoelos. Dit heb-
studentenknngen gisteren in
iene gezegd.
Trf jar de regeringswoordvoerder Byron
jj amatopoelos meedeelde, had slechts
procent van de naar schatting
c. 2JD.OOO studenten zich laten registre-
ïn. Van dit aantal heeft 90 procent
«lgenomen aan de eerste verkiezin-
en sinds het huidige militaire be-
!f jj 'nel in 1967 aan de macht kwam.
is oor de verkiezingen hadden de stu-
,nn !?ten van de i^idische faculteit van
Athene en de technische hogeschool
de hoofdstad al laten ""eten, dat zij
y-ft zouden stemmen, omdat in de
«""bereidende commissies onvoldoen-
studenten zitting hadden. De stu
nten aan de universiteit van Saloni-
namen hetzelfde besluit uit protest
.'en een 'procedure die alle studen-
sturf" misleidt en beledigt'.
2i*°'Scns regeringswoordvoerder Sta-
atopoelos werden maandag 350 stu-
®"ten aan genoemde instellingen
li Dor hoger onderwijs in Athene ver-
151 reven' toen zij probeerden de verkie-
-""len te saboteren. Hij sprak van
!5J »8'
/uw "Toristen'.
'A kklJS (AP). Oost-Duitsland is
i nsdag met algemene stemmen geko-
'n lid van de Unesco, de opvoed-
'aafl tndige, wetenschappelijke en cultu-
'e organisatie van de Verenigde Na-
es- De DDR is het 131ste lid van de
j nesco.
stemming over de toelating van
,|tm -t-Duitsland geschiedde tijdens de
;tpr >tzitting van de algemene conferen-
ui' 1 van de Unesco in Parijs. De
5 nesco s de eerste VN-organisatie.
'arvan Oost-Duitsland lid is. West-
"'tsland is reeds lang iid.
Moskou wil status quo en rem op westelijke propaganda
DEN HAAG (ANP) Na jarenlang aandringen van de Sowjet-Unie, herhaalde oproepen van de
landen van het Warsehau-pact en tegenverklaringen van westelijke zijde begint vanmiddag om drie
uur in Helsinki het overleg dat moet leiden tot een conferentie over Europese veiligheid en sa
menwerking, kortheidshalve wel als CEVS aangeduid.
De ambassadeurs van 32 europese
landen, de Verenigde Staiten en Ca
nada zullen zich in het studenten
centrum Dipoli even buiten Helsinki
bezighouden met het vaststellen van
de procedure, agenda, tijd en plaats
van de conferentie, alsmede de vorm
die zij zal aannemen Wat dit laatste
betreft denkt men aan achtereenvol
gens een inleidende conferentie van
ministers van buitenlandse zaken,
een commissiestadium waarin docu
menten worden uitgewerkt en een
afsluitende ministersconferentie
voor het goedkeuren der documen
ten. Naar westelijke opvatting dient
het zwaartepunt van de onderhande
lingen in het commissiestadium te
vallen, maar de Sowjet-Unie wil lie
ver beslissingen in de eerste fase,
die de commissies zouden moeten
uitwerken Een conferentie op het
niveau van staatshoofden zou dan
haar goedkeuring moeten geven.
Van westelijke zijde gaat men 'in
positieve geest' naar Helsinki omdat
er een duidelijk nieuw tijdperk in
de verhouding tussen Oost en West
is ingetreden, onder meer door de
regeling omtrent Berfijn die in het
communiqué van de ministeriële
NAVO-ztting van juni 1971 in Lissa
bon nog als een uitdrukkelijke voor
waarde voor een multilaterale voor
bereiding van de veiligheidsconfe
rentie werd genoemd. Verder ver
wijst men naar de Duits-Russische
j en Duits-Poolse vredragen en het
basisverdrag tussen de Bondsrepu
bliek en de DDR.
Niettemin zijn de verwachtingen
aan westeldijke zijde niet hoogge
spannen door de 'verschillende op
tiek' waarmee de problemen door
Oost en West worden benaderd. Men
ziet als voornaamste wens van de
Sowjet-Unie een bevestiging van de
status quo: erkenning van wat door
en na de tTweede Wereldoorlog is
bereikt. De Sowjet-Unie heeft zich
voorts uitgesproken voor ontbinding
van de NAVO en de organisatie van
het Pact van Warschauw en vervan
ging daarvan door een Europees vei
ligheidsstelsel, waarvan het Westen
vreest dat het mogelijk door de
Sowjet-Unie zal worden beheerst.
Het Warschau-Pact heeft nog als
belangrijke wens 'de uitbreiding van
de handels-, economische, weten
schappelijke en technische, betrek
kingen tussen de Europese staten,
gebaseerd op het principe van gelij
ke rechten met als doel ontwikke
ling van politieke samenwerking'.
Het Westen hoopt dat de betrekkin
gen tussen Oost en West kunnen
worden verbeterd door geleidelijke
afbraak van de barrières binnen Eu
ropa via samenwerking op het ge
bied van handel, economie, cultuur,
wetenschap, techniek en milieube
heer. Maar bovenal door meer men
selijke contacten en vrijere uitwisse
ling van ideeën en informatie. Ook
wil men een codificatie van de spel
regels die het gedrag tussen de Eu
ropese staten dienen te beheersen.
Ten aanzien van deze codificatie en
genoemde grotere uitwisseling ver
wacht men bij het voorbereidend
overleg moeilijkheden bij de formu
lering van de agenda, die het Wes
ten in het algemeen niet als louter
een vluchtige aanduiding van onder
werpen wil zien. Aan Oostelijke
kant is al van 'ideologische agressie'
gesproken wanneer het zou gaan om
het openstellen van de grenzen voor
westelijke propaganda. De Sowjet-
Unie zelf heeft voorgesteld op de
Veiligheidsconferentie een verkla
ring aan te nemen over de beginse
len die ten grondslag zullen liggen
aan het gedrag van de Europese
staten onderling, zoals niet-inmen-
ging in eikaars binnenlandse aange
legenheden en territoriale onschend
baarheid, principes die onder meer
aan het handvèst van de Verenigde
Naties kunnen worden ontleend Het
Westen wenst dat deze beginselen
voor alle Europese staten zullen gel
den, dus ook voor de verhoudingen
tussen de Oosteuropese staten onder
ling. Dit is echter in strijd met de
opvatting van de Sowjet-Unie dat
het internationale socialisme (solida
riteit) zijn eigen rechten en plich
ten met zich meebrengt.
Wat het veiligheidsaspect betreft
wenst men aan Westelijke en ook
aan neutrale kant dat er op de
conferentie over Europese veiligheid
en samenwerking wordt gesproken
over maatregelen van militaire aard
als kennisgeving vooraf van belang
rijke troepenbewegingen en weder
zijdse uitnodiging van waarnemers
bij manoeuvres.
Volgens enige neutrale en Westelij
ke landen, waaronder Nederland,
zou de veiligheidsconferentie voorts
een beginselverklaring moeten aan
nemen over wederzijdse en even
wichtige vermindering van strijd
krachten in Europa: Zoals gemeld
zullen de voorbesprekingen hiervoor
eind januari in Zwitserland begin
nen. Frankrijk, dat wel al lange tijd
een krachtig voorstander van de Eu
ropese veiligheidsconferentie is. wil
echter niets te maken hebben met
dat overleg. De Sowjet-Unie is met
het Westelijke voorstel voor bespre
kingen over evenwichtige verminde
ring van strijdkrachten akkoord ge
gaan maar wenst de problemen van
de Veiligheidsconferentie en de ver
mindering van strijdkraohten ge
scheiden te houden, in tegenstelling
tot het Westen.
Omtrent de duur van het voorover
leg in Helsinki staat nog niets vast.
De Sowjet-Unie is voor een korte
periode. Het Westen, dat een gron
dige voorbereiding wenst, is bereid
na kerstmis naar Helsinki terug te
keren, waarbij het zelfs mogelijk
zou zijn dat men pas in april-mei
gereed komt. Aan Westelijke zijde
beschouwt men het vooroverleg als
een aftasten van do mogelijkheden
zonder dat vaststaat dat de conferen
tie zelf ook werkelijk doorgaat. Om
taktische redenen zou schorsing van
het overleg ingeval van een onbevre
digende gang van zaken een oplos
sing uit de moeilijkheden .kunnen
zijn.
Omdat er binnen de EEG met
name tussen Frankrijk en de overige
leden nogal wat verschil van opvat
ting bestaat over de taak van een
dergelijke conferentie, laat het in Den
Haag bereikte akkoord nogal wat vra
gen open. Afgesproken is dat in Hel
sinki de ambassadeur van het land
dat het voorzitterschap van de EEG-
raad bekleedt, namens alle landen van
de gemeenschap het woord zal voeren
over zaken, die naar het oordeel van
alle aangesloten landen onder de be
voegdheden van de EEG vallen.
Ook zal in Helsinki een vertegenwoor
diger van de Europese commissie aan
wezig zijn, maa rhij zal niet aan de
besprekingen deelnemen. Hij zal zich
in Helsinki bezighouden met kwesties,
waarvoor de commissie bevoegd is.
Eén van deze kwesties is de gemeen
schappelijke handelspolitiek tegenover
het oostblok, die vanaf I januari een
feit zal zijn. Andere zaken, zoals ver
dragen over industriële, technische en
wetenschappelijke samenwerking, val
len buiten de bevoegdheden van de
EEG. zodat de aangesloten landen
daarover hun individuele standpunten
naar voren kunnen brengen.
Het grootste knelpunt van de Haagse
vergadering is geweest het formuleren
van een gemeenschappelijk EEG-
standpunt over de wederzijdse troe
penvermindering. Frankrijk is van
mening dat de EEG niet de juiste
instantie is om hierover als blok te
onderhandelen met een ander blok.
Na afloop van de vergadering zei de
Franse minister van buitenlandse za
ken, Maurice Schumann dan ook dat
wederzijdse troepenvermin dering zijns
inziens geen onderwerp was dat op de
agenda van de voorbereidende bespr-
kingn in Hlsinkei diende voor
komn.
De Russische SALT-onderhandelaar Wladimir Semjonow (r.) be
groet zijn Amerikaanse tegenvoeter Gerard Smith.
GENEVE (Reuter, UPI) Zonder
veel omhaal begonnen gisteren delega
ties van Amerika en de Sowjet-Unie
aan SALT 2, de nieuwe onderhande
lingen over beperking van strategi
sche bewapening. Als resultaat van de
meer dan twee jaar durende SALT 1
werden eerder dit jaar in Moskou de
verdragen getekend waarin beide lan
den hun anti-raketsystemen beperken
(tot elk hoogstens twee bases) en
voor de komende vijf jaar een pla
fond vaststellen voor hun aanvalsra-
ketten.
SALT 2 zou wel eens de volle vijf
jaar kunnen gaan duren, omdat het
doel, een definitieve beperking van
aanvalswapens en naar men hoopt
zelfs een vermindering, technisch bij
zonder ingewikkeld is. De grondge
dachte is dat het 'evenwicht' moet
worden gehandhaafd, en dat hangt
niet alleen af van het aantal atoomra
ketten, maar ook van de kracht en
het aantal van de kermladingen en de
nauwkeurigheid waarmee zij hun doel
kunnen treffen, en zelfs van de geo
grafische ligging van beide landen.
Als men het over het evenwicht eens
is volgt het controleprobleem: vanuit
een fotokunstmaan zijn wel raketten
te tellen, maar valt niet vast te stel
len of er één of tien afzonderlijke
ladingen onder de neuskegel zitten.
Hoofdonderhandelaars zijn weer on
derminister Wladimir Semjonow en
ambassadeur Gerard Smith, die tij
dens SALT 1 een goede persoonlijke
verstandhouding opgebouwd hebben.
Na afloop van de eerste zitting zeiden
de Amerikanen dat het optreden van
de Russen werd gekenmerkt door 'de
zelfde mate van concentratie en ernst'
als bij de vorige werd getoond.
Meer dan dit soort Informatie valt
voorlopig niet uit Genève te verwach
ten.
