KOM OVER DE BRUG
De moeilijke dialoog
Paus Paulus betreurt
wijziging doopsformuiier
GPV overweegt een
initiatief-ontwerp
Rapport kinderbijbels
in goedkope uitgave
Sadat dreigt fanatici
streng te straffen
Nieuwe tekst
Statenvertaling
verschijnt niet
Trouw
K wart et
vandaac
Beroepingsw
Boekenetala
TROUW /KWARTET DONDERDAG 16 NOVEMBER 1972
KERK
Zo stelde je jezelf op je
reis door Indonesië: Noord-Sumatra,
Java, Timor, tientallen, misschien
wel honderden malen voor. Mijn
naam is Ton van der Hammen. Ik
ben een journalist uit Nederland
van de protestants-christelijke
dagbladen Trouw/Kwartet en bezoek
uw land voor de actie 'Kom over de
Brug'. Het is de tweede actie onder
kerkmensen in Nederland, nu ook
samen met rooms-katholieken.
Gemikt wordt op vijftig miljoen
gulden, als extra schep op de
'gewone' bijdragen van uw broeders
en zusters in het westen voor
zending en missie. Komt het bedrag
bijeen, dan zal daarvan in uw land
twaalf miljoen worden besteed.
Meestal volgde dan de vraag: Hoe
gaat u dat dan doen in Nederland?
door
Ton van der Hammen
Antwoord: In mijn krant hoop ik
over mijn indrukken te rapporteren.
Hetzelfde doen collega's van mij in
andere bladen, voor rdaio en tv. Met
nog andere activiteiten, geleid door
het actiebureau in Oegstgeest, zoals
bijvoorbeeld een speciale Kom over
de Brug-boot, die nu al door
Nederland vaart, informatie via
boekjes, ook voor kinderen, een
werkboek voor wie wat dieper in de
missionaire problematiek wil
duiken, vormt allemaal de aanzet
voor de eigenlijke actie, die in de
week van 10 tot 15 december wordt
gehouden.
Zo'n 25.000
vrij willig (st)ers gaan maandagavond
11 december persoonlijk een
enveloppe met nog weer eens
informaties aanbieden bij alle in
kerkelijke administraties
voorkomende adressen. Hun vraag,
na aangebeld te hebben: Neem
kennis van wat de bedoeling is,
beraad u over uw bijdrage in uw
gezin (richtlijn 1 procent van uw
gezinsinkomen) en maak van deze
enveloppe een enveloppe-met-
inhoud. Vrijdagavond 15 december
komen we antwoord halen. De
bedoeling is, dat via de tv nog
dezelfde vrijdagavond de
totaaluitslag zal worden
bekendgemaakt. Dat zal dan wel in
de nachtelijke uren worden.
Goed, dan zei je dan. Stamelend in
wat woordjes bahasa Indonesia, of
wat beter ging, in het Engels, of,
nóg beter, in gewoon vertrouwd
Nederlands. Maar tegelijkertijd
vroeg je jezelf wat bangelijk af: als
we dat bedrag nu maar halen. Wat
een verwachtingen wek je eigenlijk
met dit te zeggen. En je mediteerde,
hoog boven de wolken, of 's avonds
voor de slaap kwam in je zoveelste
gastvrij ter beschikking gestelde
bed: een offer uit Nederland? Haha,
wij grijpers naar 'second life',
automobilisten, sociale
pakkettentorsers (van de wieg tot
het graf; we doen niet minder),
kortom: verwende kinderen die aan
'de andere kant' geboren worden en
daar mogen blijven leven.
Gemeenplaatsen? Toegegeven. Maar
weer oorspronkelijke constateringen
geworden, na met de ogen van de
gemiddelde Nederlandse christen,
die uit een soort gewoonte of
bijgelovigheid, al of niet regelmatig,
zijn zendingsbijdrage betaalt, wel
eens in een zendingsblad neust met
het vage idee 'dat de velden er,
geloof ik, wit zijn om te oogsten', in
een klein stukje Indonesië, die
immense staat, te hebben
rondgekeken.
U moet het maar zo beschouwen. Ik
mocht er even met üw ogen kijken,
met üw oren horen en met üw
mond praten. En ben nu, namens u,
wat beduusd terug, na eventjes wat
te hebben meegedraaid met het
gebeuren in een, wat we plegen te
noemen, zich pas ontwikkelende
staat.
Een oordeel? Kom, kom. Zoals de
steeds weerkerende vraag: 'En, hoe
was het in Indonesië?' na je
terugkomst in feite als een soort
lachertje op je aankomt, waarop je
dan met 'mooi, adembenemend,
vermoeiend' etcetera wat duf
reageert. Maar goed, dat kan nu niet
meer. In de komende weken moet ik
wat met u over een paar stukjes
Indonesië praten. Onder het motto:
Kerken helpen kerken.
Is het eigenlijk wel hulp? Ik
dacht: ja. Maar voldoende?
Dat niet, maar wat is voldoende?
Dat is, om nu maar een willekeurige
greep te doen, niet alleen geld
daar kan nooit genoeg van zijn
maar dat is ook als volken, als
volkje en volk, elkaar na zoveel
eeuwen een heel klein beetje willen
begrijpen. Dat kan bijvoorbeeld zijn:
niet beginnen de anderen te
beoordelen, maar eerst jezelf, als je
meent hulp te moeten geven, c.q.
ontvangen. Jezelf als donor, of hoe
je heten mag, proberen weg te
denken/schenken. Grote woorden
maar toch.
In die richting onder meer zou je
het kunnen zoeken als je het wilt
hebben over het spanningsveld,
waarin iedere zendings- en
missiearbeider of -arbeidster, die het
met God wil wagen en mijn
indruk is, dat die er heel wat
moeten zijn verkeert. Moeilijk
om daar zo maar ineens iets van
mee te beleven, laat staan er wat
van over te brengen. Maar we
hebben nu eenmaal afgesproken, dat
ik het ga doen.
Tongentaai
Snoepen
D« redactie behoudt ilch het recht voor om
ter opname ln deze rubriek ontvangen me
ningsuitingen verkort weer te geven. BIJ
fiubllkatic wordt met dc naam van de
nzender ondertekend. Brieven kunnen wor-
den gezonden aan de heer Joh. C. Francken.
secretaris van de hoofdredactie vac Trouw-
Kwartet, Postbus 859. Amsterdam.
Harde feiten
Met groeiende verbazing las ik de
recensie van prof. Kuitert over het
boek van K. J. Popma 'Harde feiten'.
Als prof. Popma stelt, dat Genesis ook
in de eerste hoofdstukken feiten
meedeelt, neemt Kuitert hem dit niet
in dankbaarheid af. Geen wonder,
want Kuitert aanvaardt ze niet als
feiten, die zo zijn geschied. Maar nu
mag Kuitert niet als een soort tegen-
verwijt zeggen: 'U knoeit zelf ook met
de feiten'. Zo maakt de recensent het
zich erg makkelijk; hij wijst op enige
zwakheden in Popma's boek. en leidt
de aandacht af van de hoofdzaak, nl.
dat Popma weer eens duidelijk zegt
dat Genesis feiten meedeelt en ook
wijst op de betekenis van het feit. En
dat doet weldadig aan, als men kennis
nam van allerlei uitlegkundige kunst
stukjes van Kuitert e.a. b.v. dat
Adam een 'leermodel' zou zijn. Nu
drijft Kuitert wat de spot met enige
ondergeschikte punten in dit boek
b.v. met hetgeen Popma zegt over het
dierentemmen. Maar op de hoofdin
houd van dit boek gaat de hoogleraar
(vanuit zijn standpunt wijselijk) niet
in. Prof. Kuitert is m.i. trouwens
nooit sterk geweest in de dialoog met
zijn opponenten. En was er voor Kui
tert geen reden om na lezing van dit
boek zich ook eens zelf te onderzoe
ken en te bidden: Zie of bij mij een
schadelijke weg is?
Breukeleo M. J. Arntzen
Uw verslag over de charismatische
theologenconferentie lijkt met zake
lijk niet onjuist maar tegen de titel
waaronder het geplaatst is heb ik
grote bezwaren. Ik ben geen demon
strant van geestesgaven of 'tongen-
taal'. Ik heb als voorbeeld de joodse
rabbi genoemd die voor een groep
leerlingen slechts eenmaal de naam
van de Here mag uitspreken die ei
genlijk nooit door een jood op de
lippen mag worden genomen. In zo'n
sfeer van diepe eerbied klinkt mij het
woord 'demonstratie' als een vloek in
de oren.
De gaven en de ervaringen van de
Geest zijn geen merkartikel waarvoor
in demonstraties reclame wordt ge
maakt. De toon maakt de muziek. Je
kunt Bach vermoorden als je er jazz
muziek van maakt. Voor zo iets zijn
we op deze conferentie gelukkig be
waard gebleven. Mag ik meteen een
mededeling van onze kant corrigeren.
De Kruiskring is nog niet aangesloten
bij de Charismatische Werkgroep Ne
derland maar overweegt toetreding
nog.
Schiedam Dr. J. Kraan
Kappersstoel
In Trouw van 4 november wordt
tweemaal onze aandacht gevestigd op
het probleem van de tandcariës. Als
oorzaken worden daar aangewezen de
verkeerd evoedingsgewoonten van de
mens in de westerse samenleving en
daarbij tevens het grote snoepver-
bruik. Voor mij is echter een vraag
in welke mate ook de erfelijkheid een
rol speelt. Er zijn mensen die veel
snoepen en toch een keurig gebit
hebben en anderen, die trachten van
kindsaf hun gebit cariësvrij te hou
den door geen snoep, witte suiker,
witmeel e.d. te gebruiken en niette
min cariës zien optreden: Is er iets
bekend over de gebitstoestand van
jeugdige suikerpatiënten?
Voorlichting aan kinderen heeft tot
nu toe weinig resultaat, zegt prof.
König. Moet de oorzaak van dit gerin
ge resultaat niet in de eerste plaats
bij de ouders worden gezocht. Zij
hebben het kind reeds in zijn eerste
levensjaren op alle mogelijke manie
ren snoepverslaafd gemaakt. Het is
dan voor het kind bijzonder moeilijk,
zo niet onmogelijk, om het geleerde
in de praktijk te brengen.
St. Johannesga.
Mevr. F. Thoomes-Kingma
ROME (AP) Woensdag voor een
menigte van zesduizend mensen spre
kend over 'De duivel en het mysterie
van het kwaad', zei paus Paulus het
te betreuren dat in het herziene
doopsformuiier van de r.k. kerk min
der nadruk wordt gelegd op de zg.
uitdrijving, dat gedeelte van de plech
tigheid waarbij de priester de duivel
beveelt de dopeling te verlaten. Over
de herziene uitdrijvings-passage, waar
aan hij zelf drie jaar geleden zijn
goedkeuring had gegeven, zei de paus:
'Ik weet niet of dat wel realistisch is.'
De paus sprak er ook zijn teleurstel
ling over uit dat moderne theologen zo
weinig belang stellen in de bestudè-
ring van de invloed van de satan op
individu en gemeenschap en in plaats
daarvan het zoeken in psycho-analyti-
sche, of psychiatrische studies. De
paus noemde ook sex en verdovende
middelen als invalspoorten van de
duivel.
Waarnemers menen dat de paus in
zijn toespraak (ook) reageerde op de
zich uitbreidende satans-cultussen in
de gehele wereld.
DEN HAAG Fractieleider Jonge
ling van het GPV heeft dinsdag op
een verkiezingsbijeenkomst in Den
Haag verklaard dat zijn fractie over
weegt een initiatiefwetsontwerp dn te
dienen over de abortus. Het GPV is
een felle tegenstander van iedere vorm
van legalisering van abortus of van
versoepeling van de bestaande abor
tusregeling.
AMSTERDAM Het rapport kinder
bijbels, oorspronkelijk gemaakt door
een studiecommissie van het Neder
lands bijbelgenootschap en de katho
lieke bijbelstichting voor intern ge
bruik, ontmoet grote belangstelling.
Vandaar dat het hoofdbestuur van het
bijbelgenootschap besloot dit rapport
(dat tot dusver voor 25 gulden ver
krijgbaar was voor discussiedoelein
den) dn een goedkope uitgave te pu
bliceren; de prijs wordt ongeveer 8
gulden.
CAIRO (Reuter). President Sadat
heeft als reactie op de recente onlus
ten in Egypte tussen kopten en mos
lims gedreigd, dat hij een ieder, die
in de toekomst tot ongeregeldheden
aanzet tussen de verschillende reli
gieuze groeperingen van de bevolking,
streng zal laten bestraffen. Hij sprak
op een besloten bijeenkomst van de
Arabische Socialistische Unie (ASU)
de enige politieke partij van Egypte.
De president, die een onderzoek heeft
gelast naar de moeilijkheden in de
plaats Khanka, waaT een kerk en een
aantal winkels en huizen van kopten
door moslims in brand werden gesto
ken, zei tot de politieke leiders van
de ASU, dat de belangrijkste zorg van
het land moet uitgaan naar de bevrij
ding van de door Israël bezette gebie
den.
De Egyptische pers heeft zich scherp
uitgelaten over de religieuze troebe
len. Zo schreef in het blad Al Akhbar
één van de redacteuren Moessa Sabry
- zelf een kopt: 'Ik beken voor God.
dat mijn broeder - de Egyptische
moslim - mij tolerantie heeft geleerd
en mij liefde heeft gegeven'. Het was
volgens Sabry niet zo vreemd, dat er
individuele fanatici werden gevonden
onder de moslims en de christenen,
maar dat waren 'dank zij God slechts
een handvol'. Het zou 'een misdaad
zijn die ons heiige land zou laten
bloeden en een messteek door onze
eigen handen dn onze eigen borst zou
zijn' om na een klein incident de
gevolens vrije baan te geven en deze
te exploiteren.
Het vooraanstaande blad Ai Ahram
schreef in een commentaar dat de
nationale eenheid altijd één van de
oudste Egyptische tradities is geweest
en dat deze eenheid nu meer dan ooit
tevoren gehandhaafd moest blijven.
Volgens hejb blad Al Goemhoeriya
staan diegenen'jüeTdereligie misbrui
ken om de nationafleeephëld xan het
volk aan te tasten, zeer Ver .van- de
ware betekenis van de religie. 'Zij
zijn tegelijkertijd vijanden van de
religie, vijanden van God en vijanden
van het volk'.
AMSTERDAM Het hoofdbestuur
van het Nederlands bijbelgenootschap
deelt mee bericht te hebben ontvan
gen dat zijn adviescommissie voor de
Statenvertaling haar arbeid in eerste
instantie heeft voltooid. Het heeft ook
moeten kennis nemen van de medede
ling, dat het voorlopig niet binnen de
verwachting ligt dat het werk van
deze commissie en dat van de gerefor
meerde bijbelstichting kan worden ge
coördineerd.
Het hoofdbestuur acht het, gehoord
de adviescommissie, niet juist dat te
gelijkertijd twee nieuwe teksten van
de Statenvertaling zullen verschijnen;
het heeft derhalve besloten de ver
schijning van de door deze commissie
voorbereide tekst op te schorten en
intussen zorg te dragen voor de ver
spreiding van de oude tekst van de
Statenvertaling.
Het hoofdbestuur heeft zijn grote
dank uitgesproken voor-het werk in
de afgelopen jaren van de adviescom
missie onder voorzitterschap van ds.
W. L. Tukker en hoopt dat de com
missie de meerdere tijd die beschik
baar komt zal benutten om de arbeid
aan de voorbereiding van een nieuwe
uitgave ook in tweede instantie te
voltooien, zodat het Nederlands Bij
belgenootschap (te zijner tijd met een
getrouwe en ook voor de jonge gene
ratie verstaanbare tekst van de Sta
tenvertaling uit zal kunnen komen.
Ik heb een prettig gesprek gehad met
Hette Visser, maar in de weergave
ervan is een misverstand geslopen. Ik
zei niet dat je van de kappersstoel
geen preekstoel moet maken, maar
dat ik er soms voor moest oppassen
van de kappersstoel geen preekstoel
te maken, want dat is niet altijd tot
eer van God. Nog een punt: het
woord zondagssport is in het gesprek
niet gevallen, ik praatte noch praat
over zondagssport. ik ben daar name
lijk een tegenstander van.
Veenendaal
Rik Valkenburg
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J. de Berg (waarnemend)
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768). Gem.giro
X 500.
Ervaringen DDR
De heer Ruppert is geïrriteerd, door
dat de heer Rozijn schreef, dat bij de
muur mensen worden doodgeschoten,
die de DDR willen verlaten. Ruppert
vindt wat daar aan de grens gebeurt,
evenals hier op de Dam niet represen
tatief voor beide landen. Het te
gendeel is waar. Immers de Damsla-
pers juist bewijzen de grote vrijheid
in Nederland. In geen totalitaire staat
komen 'Damslapers' voor. De vele ge
dode vluchtelingen bewijzen de enorm
grote onvrijheid in O.Duitsland. Im
mers de drang naar vrijheid moet
buitengewoon groot zijn, wil men er
zijn leven voor inzetten. Ruppert is
geïrriteerd over een ingezonden stuk.
Kan me niet herinneren, dat Ruppert
in het verleden kennis heeft gegeven
van zijn irritatie inzake het vermoor
den van vluchtelingen. Ruppert mag
de waarde van een mensenleven wel
eens wat hoger aanslaan.
door H. Biersteker
Rondom de jaarwisseling word' in Bangkok in
Thailand de volgende wereldzendingsconferentie
gjlioud^n in de reeks, die in 1910 is begonnen.
Het thema luidt 'Salvation today': het Heil van-
d ug. De drie grote vragen die er aan de orde
komen zijn als volgt geformuleerd:
1. Volgens welke maatstaven kunnen christenen
de vele manieren waarop het Heil wordt ervaren
naa- waarde schatten als werkelijke uitdrukkingen
van Gods menigvuldige genade7
2. In hceverre staan de worsteling en de verwach
tingen van mannen en vrouwen in de wereld van
vandaag in verband met de verkondiging van het
Heil?
.i. Wat is de verhouding tussen reddend geloof en
run antwoord in gehoorzaamheid in concrete situa-
Dc vragen duiden er al op dat, zending en
".ange'iratie midden in een proces van heroriën
tering zitten waar zij nog niet uit zijn. De blijde
Kerk fit de wereld
Gameren
A. Jonkers
Dr. Leakey jr.
Wat ben ik blij met zijn ontdekking:
mensen van 25 duizend eeuwen terug.
Het is een prediking van groter ernst
dan die van de Club van Rome: bij
zo'n verleden mag je niet leven met
een of twee, ja ik ben royaal, mis
schien nog vijf eeuwen voor de boeg.
Wij hebben een kuituur gebouwd op
het plunderen van de aarde en het
verstoken van fossiele brandstof. Wij
vervuilen de lucht, wij doden het
leven in de zeeën, wij vullen riolen en
rivieren met verzeept en ontzuurstoft
water. Wij leven prettig en keuvelen
over lonen en inflatie maar of het
door kan gaan dat blijft achter de
horizon. De mensen van dr. Leakey
leefden primitief en in gevaar, maar
zij lieten de wereld de wereld en na
honderdduizend generaties staat de
wereld nog. Politici kunnen er niets
aan doen. die zitten in het schuitje en
ze moeten varen. Dominees en
pastoors misschien: laten die eens pre
ken over dc Rechabietenen, om in de
kersttijd over Johannes met zijn
sprinkhanen en zijn wilde honing.
Amerongcn P. Verburg
expansiedrang van de eerste zendingsconferenties
is hier niet meer te herkennen. Het westen zélf is
endirgsgebied geworden. De westerse conferentie
gangers maken deel uit van het machtigste econo
mische blok in de wereld, dat niet van plan is
vrijwillig lets van die macht af te staan. De
verkonó-ging voor zover die in de Derde Wereld
geschiedt wordt zeker bij de protestanten
behainga door de kerken aéar en de westerse
Werken assisteren voornamelijk nog. De kerken
daar .'-•'aan als kleine 'kuddekes' voor heel gemene
verleidirgen en problemen die hen toegrijnzen uit
niaatschappelijke verschijnselen als tribalisme,
jacht op een bestaansminimum, ontworteling van
families enzovoort
Minderheidjes
ln Azië zijn zij kleine maar opzichtige minder-
hrdjes omringd door de massieve meerderheden
van levende wereldgodsdiensten als de islam, het
hndoeisme en het boeddhisme. Ook in Thailand
is de kerk zo'n minderheid in een boeddhistische
samer cvmg. Er zullen ook boeddhisten naar de
«.ji xërentie in Bangkok komen om deel te nemen
•tan ten dialoog. Begin vorig jaar stuurde het
centraal comité van de wereldraad een aanbeve
ling vend met verschillende richtlijnen voor de
dialoog met belijders van andera godsdiensten en
rui Kreeg daarop in het algemeen gunstige reac
ties «mug. Maar er waren cok bedenkingen, zoals
'»s het geen verraad aan de opdracht tot verkondi
ging9' 01 'is het niet een beleefde nieuwe manier
om weitjes te winnen?' De kritiek varieerde
tussen deze uitersten.
Gevoeligheden
Dr. Stanley Samartha, directeur van het pro
gramma voor de dialoog met mensen van
levende godsdiensten en 'ideologieën' van de
wereldraad van kerken.
Dj In'.ïëi Stanley Samartha die speciaal bij de
-a<reldpóad is aangesteld voor deze zaak wordt
me: mcede te betogen, dat de dialoog geen
ne i nksel is van hobbyisten, maar regelrecht
voortvloeit uit actuele situaties waarin christenen
•i .h m vele delen van de wereld bevinden. Zojuist
is een memorandum verschenen van een dialoog
u'<j ;n juli van dit jaar in Broumana in Libanon
w «rd gehouden tussen christenen en moslems.
Over c:ai memorandum werd niet gestemd maar
het had wel de algemene instemming. Onder de
deelnemers van islamitische zijde was de Indonesi
sche minister van godsdienstzaken, een hoogleraar
in islamitisch recht van de Al Azhar Universiteit
in C?'to en een sheik uit Tanzania. De meeste
christelijke deelnemers kwamen uit landen van de
Derde Wereld
Verschillen
E-n ;>aar citaten uit het memorandum:
'Wij hebben aanvaard dat de dialoog niet een
uogrng is om verschillen te onderdrukken maar
mist oin ze openhartig en kritisch te onderzoeken,
samen met hen die van een andere traditie
komen. Inplaats van genoegen te nemen met een
soort fjootste gemene deler hebben we af en toe
spanningsvelden betreden. Toch durven we te
hopen op enige toenadering, niet in een ongedul
dig syncretisme, maar in openheid voor Gods
voruoe leiding'.
'Wij :;ien dat van de buitenwereld de uitdaging
tot one godsdienstige gemeenschappen gericht
wordt dat deze zich nooit meer zullen laten
gebruiker als instrumenten van haat en verdeeld-
n*»id :n de samenleving. Alleen als wij ons daar
vuii r.fkeren mogen wij als godsdienstige mensen
anderen uitdagen de laatste vragen te stellen van
«lood en leven, van waarheid en goedheid, van
tprgeving en verantwoordelijkheid of van werke
lijke gemeenschap en lijden'.
WAARSCHUWING
Het behoort tot de 'christt
zijn medemens te waarschuw
een put, een steen of een add
weg. Vandaar. Ik hoef u niet
waarschuwen voor de Casterei
dendokter, zijn praktijken het
einde, hij kan niet langer
voor prijzen variërend van 35
gulden verkopen. Intussen is j
de meelijwekkend genoeg, t
minst voor zijn gezin, dat hij j
een laatste slag toebracht. Ik
ik u ook niet meer be! I
waarschuwen tegen al diege
langs de deuren gaan om arg
informeren of u in het bezit 1
een pick-up om u vervolgens V
lijke voordelen bij de aansd I
grammofoonplaten voor te sp
Geen mens zal daar toch nog
pen! En wat te denken van
boek-aanbiedingen en die ei
waar je vrolijk en monter aan
het staat er immers alles zo
en welvaarderig bij? Een hele
in dit genre gewerd mij deze
in de aanbieding van een t
werk, waarvan mij verklaard i
ik deel één gratis kreeg. Dei
zou op mijn intekening er me
gedaan worden en dat kon
natuurlijk binnen tien dag«
terugsturen. Je bent nooit erg I
gebonden als je het leest, ma
sen, kijk uit voor de kleine li
Wqet waaraan je begint, want
niets 'aan deel één. Dat kan e i
begrijpen. Maar ook tegen zi I
thoden zal ik niemand, beho
waarschuwen. Maar de kwad
komen, de dagen van de koe i
Laat u niet beetnemen. Laat
wijsmaken' dat u de econoi
muleert, 't.\yordt alleen maa
Koop alleen \vat ,a nodig I
vergeet de kinderen ruet, u
kan je moeilijk de dupe laten
van onze inzichten.Laat 'u n
slepen door de nog betqre_ï
goed is goed genoeg, en'j
reclame dde u brutaalweg.^
dat u dom bent als u er
ingaat. Overweeg alle dingei
U weet zelf wat u nodig h
hoeft niemand u aan te prat
christelijke waarschuwing in
met wat werkelijk van ons j
wordt in de komende maand
soberheid die wij misschien 11
de grond af aan moeten lere
die ons zelf en hen die b.v
opbrengsten van Kom over 11
zitten te wachten, zal helpen. 1
NED. HERVORMDE KERK
Beroepen: te Baarn (voor i
ting van zwakzinnigen Eemoi
J. v. d. Waal te St. Nicolaai
vormingscentrum De Oorspi
Bunschoten: J. H. Cirkel te
ven; te Amsterdam-W: C. v. i
te Gorkum; te Oosterland: J.
blom kan. te Rotterdam; te A!
Hetebrij te Hoogvliet
Bedankt: voor Putten: E. M.
te Rijssen; voor Onstwedde:
gindewe? te Emmeloord.
Benoemd: tot vormingsleidi
Poelgeest te Oegstgeest: H.
Hoogstraten te Middelharnis:ni
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Antwerp,eh':"G. M j
Dronrijp
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen: te Vroomshoop: J.
Groeneveld kand. te Utrecht.
GEREF. KERKEN (vrijg. b.v.
Beroepen: te Schiedam: L.
Blokhuis te Wezep.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen: te Nunspeet: M. 1
te Werkendam.
Tenslotte deze zin over godsdienstvrijheid: 'Wij
moeten heel nauwlettend toezien op onze bescher
ming van de godsdienstvrijheid Het gaat hier
nut slechts om de rechten van enige godsdiensti
ge minderheid maar ook over de rechten van
ieder individu. Terwijl we aanvaarden dat beide
godsdienstige tradities een missionaire roeping
nebben za' toch proselytisme moeten worden ver
in der,, hetzij door een meerderheidsstreven om
een m.rderheid te dwingen zich te conformeren,
hetzij door een minderheid die economische of
cu'.tu-ele lokmiddelen gebruikt om zijn gelederen
ln versterken. .Het is in het bijzonder onwaardig
ort dc kwetsbaarheid te exploiteren van de onge
schoolden, de zieken en de jongeren'.
Ik durf te voorspellen dat deze gemeenschappelij
ke uitspraak geschiedenis zal maken. Hier is in de
dialoog een gevoeligheid van de moslems naar
boven gekomen ten aanzien van door de westerse
kerken gefinancierd onderwijs, medisch werk en
jeugdwerk in hun midden. Als de Indonesische
minister van godsdienstzaken, prof. Mukti All, die
erbij was zich hier in zijn beleid op gaat beroe-
cju. kon er nog wel eens heel wat zwaaien! En
tich is het van groot belang dat die dialoog jn
Libanon dit naar boven heeft gebracht. Want
govoe.igheden zijn er niet om genegeerd te wor
den.
Dr. W. J. Berger, prof. dr.
ma, dr. Paul W. Pruyser, tf
we met ons geloof? Brochure i
van de Tweede serie Geestelijk
gezondheid onder redactie var
G. M. Wellen. Uitg. Ambo 1
hoven, 55 blz., 3.75.
Wat doen we met ons geloei g
doet ons geloof met ons? Hoe e
wij elkaar daarmee? Praten c
loof kan worden misbruikt o:
onttrekken aan je verantwoord
den. Protestanten en humanis
ten in dit opzicht met dezeH
lijkheid als de rooms-katholii
hun Katholiek Nationaal Bure
Geestelijke Gezondheidszorg
verenigd met de andere 'zuil
het Nationaal Centrum voor G
ke Volksgezondheid. Onze
broeders weten dat het oi
ook 'anders gelovenden' bezi
Ze weten ook dat het beter v
mens is wat zorgvuldiger
geloof om te gaan. Men hoo
van elkaar te leren. In deze b
worden overwegingen aangebod
rond deze thematiek zijn be:
door een groepje leden van de
lieke Centrale Vereniging vc 1
telijke Volksgezondheid, t.w.
tels, W. Berger, F. Buytend
Haarsma, C. Kuitenbrouwer, l
Moor, N. Vendrik, H. Suèr, u
Steeg, A. de Waal en J. Wellei i?
dr. F. Haarsma voegt er enkel
logische kanttekeningen
Tenslotte spreekt de NederlaW
rikaanse psycholoog Paul Pru>"
verwachting uit over ons gods
gedrag in de jaren 1970-19: g
constateert o.a.: 'Er is meer
ring naar troostende godsdiei
aanvaarding van een onrustig
geloof' (40). Net als bij ons!
