Patiënten Pompekliniek
zijn weer in opspraak
dichtbij
Grote belangstelling voor
duizenden vergaderingen
Hnmentaar
I Basis-verdrag
Loon voor werkende
jonge ambtenaren
op vormingscursus
Rattenval of kattenkogel
tOUW/KWARTET DINSDAG 7 NOVEMBER 1972
BINNENLAND 11 K7
Het is duidelijk dat de regering van de
Bondsrepubliek er naar streeft, vóór de
belangrijke Bondsdagverkiezingen van
19 november haar 'Ostpolitik' zoveel
mogelijk af te ronden. De verdragen
met Rusland en Polen zijn met wat
moeite veilig de haven binnengeloodst.
Met de DDR is al een verkeersverdrag
gesloten, dat de instemming van de
Bondsdag kreeg. En het basis-verdrag,
d»t de beide Duitse staten willen slui-
Im om tot normalisering van hun
betrekkingen te komen, lijkt voltooiing
ie jaderen. Als gevolg van de ver
voegde verkiezingen blijft alleen het
overleg met Tsjechoslowakije nog in
het beginstadium steken.
Begrijpelijk is dat men van de zijde van
0 de oppositie niet erg gelukkig is met
het feit, dat de regering van kanselier
Willy Brandt nog vóór de verkiezingen
1 een belangrijk succes op tafel wil depo-
neren, dat ongetwijfeld in politieke
munt zal worden omgezet. De christen-
zijn van oordeel, dat de
regering wederrechtelijk
een overeenkomst probeert af te slui
ten. Zij beroepen zich op het feit, dat
de Bondsdag ontbonden is. als gevolg
waarvan de regering geen rekening en
verantwoording kan worden gevraagd.
Met het definitief paraferen van een
akkoord zou tot na de verkiezingen
ftwacht moeten worden.
Uit het feit, dat de 'grote vier' in de
afgelopen weken de Oost-Westduitse
onderhandelingen met grote belangstel
ling hebben gevolgd, kan worden afge
leid dat zij de handelwijze van Brandt
juist achten. Blijkbaar menen zij dat dc
bezwaren van de oppositie die niet
I geheel ten onrechte zijn geuit, teveel
zijn ingegeven dooi de vrees dat publi-
katie van een akkoord de regeringspar
tijen winst zal brengen. Om voltooiing
van het basis-verdrag mogelijk te ma
ken hebben de grote vier dan ook de
eigen besprekingen over hun rechten
en plichten in Duitsland als geheel
1 (nadat de beide Duitse staten lid van
de Verenigde Naties zijn geworden)
met succes afgesloten. Wat dat inhoudt
is nog niet geopenbaard.
Het is nu de taak van de beide Duitse
staten, de besprekingen over het basis
verdrag (dat een reeks van andere
overeenkomsten mogelijk moet maken)
tot een goed einde te brengen. Er zijn
twee problemen, die vorige week nog
zulke moeilijkheden opleverden, dat er
van een crisissituatie sprake leek. De
DDR voelt weinig voor het inwilligen
van de eis. dat de Bondsrepubliek in
Oost-Berlijn de belangen van de Wèst-
berlijners zal behartigen. Ook verzet zij
zich tegen een clausule, waarin de
eenheid van de Duitse natie wordt
vastgelegd. D.e kunst is nu. voor deze
kwesties een formulering te vinden, die
voor beide partijen aanvaardbaar is.
De Westduitse onderhandelaar bevindt
zich in een nadelige positie, omdat hij
vóór de verkiezingen van 19 november
in Bonn met de stukken op tafel wil
komen. Doet hii teveel ogenschijnlijke
concessies dan kan de oppositie daar
gebruik van maken om te proberen de
kiezers er van t* overtuigen, dat
Brandts onderhandelaar te haastig te
werk is gegaan en genoegen heeft
genomen met afspraken, die onvol
doende garanties bieden. Met name zal
dit gelden voor de kansen op hereni
ging, die de oppositie ondanks
erkenning van de onveranderlijkheid
van de huidige situatie zoveel moge
lijk wil openhouden.
Kanselier Brandt moet er rekening mee
houden dat de oppositie geen genoegen
zal nemen met Westduitse verklarin
gen, die bij het verdrag gevoegd zullen
worden, zonder dat de DDR er aan
gebonden is. Willen de twee genoemde
problemen per verdrag geregeld kun
nen worden, dan moeten de autoritei
ten van de DDR de Bondsrepubliek
een heel eind tegemoet komen. Met
slimme formuleringen alleen kan niet
worden volstaan. Zo kort voor dc
verkiezingen zou dat neerkomen op het
vragen om moeilijkheden.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Leerplichtvrije, wer
kende jongeren in dienst van de over
heid, die op vrijwillige basis een
halve dag vorming genieten, krijgen
vooralsnog hun loon doorbetaald.Dit
heeft minister Geertsema (binnen
landse zaken) laten weten op vragen
uit de Tweede Kamer.
De nu geldende regels voor doorbeta
ling van loo alerplichtvrije ovher-
eidspersoneel beneden de 20 jaar zul
len volgens de bewindsman voorals
nog van kracht blijven.
Minister Geertsema si van oordeel dat
het voorbarig is te spreken an in
voorbereiding zijnde maatregelen om
de doorbetaling van loon aan werken
de jon geren te staken. Dit hadden de
PvdA-kamerieden mej. Barendregt en
Masman in hun schriftelijke vragen
aan de minister gedaan.
Van een onzer verslaggevers
NIJMEGEN Begin dit jaar ontvingen onder anderen de minister
van justitie en de Nijmeegse hoofdcommissaris van politie een brief
waarin 'een aantal buurtbewoners' zijn ernstige verontrusting uit
spraak over 'het toenemen van het aantal ontsnappingen uit de Prof.
Pompekliniek te Nijmegen'. Kort ervoor was een door veertien pa
tiënten uit de kliniek gevormde inbrekersbende opgerold.
De verontruste buurtbewoners, die
zich verenigden in het 'Aktiecomité
beveiliging Prof. Pompekliniek', wer
den uitgenodigd voor een gesprek met
de geneesheer-directeur van de om
streden inrichting en, een paar weken
later, met enkele hooggeplaatste amb
tenaren van het ministerie van justi
tie. Dit laatste onderhoud was gear
rangeerd door de staassecretaris van
justitie, mr. J.H. Grosheide.
Nadat de buurtbewoners hun grieven
hadden toegelicht, leek de rust rond
om de Prof. mr. W. P. J. Pompekliniek
te zijn teruggekeerd. Begin september
werd deze illusie wreed verstoord
door het Nijmeegse gemeenteraadslid
W.F.M. Claas. In schriftelijke vragen
aan burgemeester mr. Th. J. de Graaf
repte de KVP-er van een toenemend
aantal door patiënten gepleegde delic
ten en van stijgende onrust onder de
Nijmeegse bevolking.
Het raadslid refereerde aan de eerder
door de buurtbewoners genomen stap
pen en wilde weten of er nog steeds
geen doeltreffende maatregelen waren
genomen. In zijn vragen laakte hij de
bescherming van delinquenten ten
koste van de burgers, en stelde hij
duidelijkheidshalve dat die burgers
recht hebben op hun bezittingen.
De burgemeester heeft de vragen van
zijn partijgenoot nog niet beant
woord. Hij zou daarmee wachten, zo
valt op het Nijmeegse stadhuis te
horen, totdat hij een gesprek zou
hebben gehad met staatssecretaris
Grosheide, die zich andermaal in de
door de Pompekliniek teweeg ge
brachte problematiek zal verdiepen.
De heren De Graaf en Grosheide
hebben elkaar gisteren in Den Haag
ontmoet.
Niet pluis
Wie de begin van dit jaar door de
buurtbewoners verzonden brief leest,
kan zich moeilijk aan de indruk ont
trekken dat het in de omgeving van
de vijf jaar bestaande Pompekliniek
niet pluis is. De briefschrijvers gewa
gen van gemiddeld twee ontsnappin
gen per dag, gevolgd door 'inbraken,
diefstallen, molestaties en aanrandin
gen.' Afgaande op die informatie, ben
je geneigd de omwonenden gelijk te
geven dat ze 'met klem protesteren
tegen deze gang van zaken'.
De geneesheer-directeur van de Pom
pekliniek, de psychiater J. R. N. Maas,
toont zich wat moedeloos, nu dat
protest door toedoen van het raadslid
Olaas dezer dagen nog eens is onder
streept. Dat de burgemeester van Nij
megen heeft gemeend zijn heil in
Den Haag te moeten zoeken, stemt
ook al weinig gelukkig. 'Ik vraag me
af', zegt hij, 'of het wel zinvol is, je
grote broer erbij te halen'. Het pro
bleem. vindt de heer Maas. had in
Nijmegen opgelost moeten worden.
Dat er van een probleem gesproken
kan worden, ontkent de directeur van
de omstreden kliniek niet. Het komt
geregeld voor dat patiënten ontvluch
ten en zich, al dan niet in de omge
ving van de kliniek, schuldig maken
aan diefstallen. Van molestaties en
aanrandingen is volgens de heer Maas
slechts zelden sprake: er worden voor
namelijk economische delicten ge
pleegd. Maar, voegde hij eraan toe.
kortgeleden, in de periode waarin het
raadslid Claas zijn vragen stelde,
heeft een ontvluchte patiënt nog een
vrouw aangerand.
De buurtbewoners verlangen dat de
deuren van de Pompekliniek wat min
der gemakkelijk opengaan. De inrich
ting herbergt ongeveer zeventig pa
tiënten, voor het merendeel mensen
die met de justitie in aanraking zijn
geweest en ter beschikking van de
regering zijn gesteld; ze genieten een
betrekkelijke grote bewegingsvrijheid.
Moeten de deuren niet op slot, gezien
de risico's die aan de bewegingsvrij
heid zijn verbonden? De heer Maas
voelt er weinig voor. 'Het is gewoon
een feit', zegt hij, 'dat er in onze
maatschappij mensen zijn voor wie
we zorg moeten hebben, mensen die
in enorme nood zitten, die bij ons
horen. Wat moet je daarmee doen? Je
kunt ze allemaal op Rottumeroog zet
ten, of je kunt ze castreren. Maar de
maatschappij heeft het mogelijk ge
maakt dat deze kliniek er is. Dat
betekent dat er een voortdurende
spanning zal bestaan tussen het be
lang van die groep mensen in de
kliniek en het algemeen belang. De
vraag is hoe je tot een zo groot
mogelijk evenwicht tussen die belan
gen komt. Dat is een spanning die
niet ds op te heffen'.
Spanning
Iemand die door een patiënt uit de
Pompekliniek is bestolen, of aange
rand, zal uit deze visie vermoedelijk
weinig troost putten. Je zult maar net
het slachtoffer zijn van een verstoord
of nog niet bereikt evenwicht, je zou
dan wel eens het gevoel kunnen krij
gen dat je aan die spanning geen
boodschap hebt.
De heer Maas ziet dat anders: 'De
hele matschappij zit toch barstensvol
spanningen. Er is spanning tussen
gemeenten en de regering, er is span-
nig tussen mensen die met elkaar
omgaan, en ga maar door. Het is
waar. er is een zeker risico. Als de
maatschappij dat risico niet wil ne
men, als ze de kliniek wil sluiten, dan
moet ze dat doen. Ik zal me ertegen
verzetten, maar als u vindt dat het
zou moeten gebeuren, dan zou u moe
ten proberen ervoor te zorgen dat het
zover komt'.
Relatief gezien, vindt de heer Maas
ook nog, is het risico lang niet zo
groot als je uit zo'n brief als die van
de buurtbewoners zou concluderen.
'In Nijmegen', zegt hij, 'worden per
jaar een kleine 4000 delicten ge
pleegd. Daarvan werden er in 1970
maar 16 gepleegd door patiënten die
uit de Pompekliniek waren gevlucht'.
Statistieken zo blijkt ook nu weer.
spreken meestal een andere taal dan
in opgewonden brieven wordt gebe
zigd. Jaarlijks, releveert de heer Maas
vallen 600 kinderen ten slachtoffer
aan het verkeer, terwijl maar 1,1 kind
per jaar door toedoen van een misda
diger, niet eens altijd een ter beschik
king gestelde om het leven komt.
Degenen die in de omgeving van de
Pompekliniek wonen, zullen natuur
lijk wel het gevoel hebben dat zij
meer dan anderen de kans lopen dat
het uit de statistieken rollende 1,1
kind uitgerekend het hunne is. De
heer Maas levert weerwerk met be
hulp van vergelijking: 'De meeste
moorden worden gepleegd door men
sen die het dichtste bij je zijn. Ie
mand die trouwt, begeeft zich in een
uiterst gevaarlijke situatie. Is dat dan
een reden om niet meer te trouwen?
Moet je het huwelijk dan maar ophef
fen?'
Zijn 'buren', vindt de geneesheer-di
recteur van de Pompekliniek, zouden
de zaak ook eens op een andere
manier moeten bekijken. Ze zouden
naar zijn mening in letterlijke zin
wat minder kortzichtig moeten zijn.
'Je moet ook kijken naar de lange
termijn. En dan zie ja dat in de
afgelopen vijf jaar van de 27 patiën
ten die met proefverlof zijn gegaan,
er maar twee gerecidiveerd hebben'.
Met andere woorden: zonder een in
richting als de Pompekliniek zou de
maatschappij er bepaald niet veiliger
op geweest zijn.
Worsteling
Terugkomend op zijn uitlating dat er
in dc Pompekliniek mensen zitten
'voor wie we zorg moeten hebben',
zegt de heer Maas: 'Voordat die men
sen bij ons terecht kwamen, was er
allang iets met ze aan de hand. Ze
komen vaak uit ontstellende ellende
toestanden. Het blijkt bijvoorbeeld
dat ze bij uitzondering vervolgonder
wijs hebben gehad. En dat, terwijl ze
gemiddeld bovennormaal begaafd zijn.
Van de Nederlanders, gaan er, geloof
ik, twee op de honderd naar een blo-
school. Bij ons zou er dus één op een
blo-school gezeten moeten hebben,
maar het zijn er tien. En zulke men
sen, die toch al minder geëquipeerd
J. R. M. Maas: toenemende roep om 'law and order'.
zijn. daar wordt, als ze bij ons zitten
dan nog weer eens tegenaan geschopt.'
Dat 'schoppen', door op hun rust
gestelde burgers, komt de heer Maas
intussen niet geheel onbegrijpelijk
voor. 'Je hebt de neiging lastige men
sen te isoleren. Wat doe je met
lastige kinderen? Die zet je in de
hoek. Dat doe ik zelf ook, hoor. Als
mijn zoon lastig is, dan zet ik hem
ook in de hoek'.
De lijn van de lastige kinderen door
trekkend naar de lastige patiënten in
de Pompekliniek, zegt geneesheer-di
recteur Maas: Het is voor mij ook een
probleem, waar ik mee bezig ben. Er is.
ook bij mij, een voortdurende worste
ling tussen het geloof in de ruimte,
in de positieve kracht van conflicten,
en tussen de angst en onzekerheid.
Ook in een zaak als deze is er onder
scheid te maken tussen een conflict
model en een harmoniemodel. In de
grond van mijn hart geloof ik in dat
conflictmodel, geloof ik dat botsingen
goede gevolgen kunnen hebben. Maar
aan de andere kant heb ik ook be
hoefte aan rust. Dan denk ik: ik wou
dat ik nu eens twee jaar rust had. dat
ik niet met u over die problemen
hoefde te praten'
Dat praten doet de heer Maas niet
met zichtbare tegenzin. Hij gaat het
gesprek ook niet uit de weg, nu er
eenmaal deinig om 'zijn' kliniek is
ontstaan. 'Ik ben', zegt hij ter verkla
ring, een groot voorstander van open
heid. Iedereen heeft er recht op te
weten wat er bij ons gebeurt. Ik vind:
de gemeenschap stopt er geld in, dan
ben je ook verplicht verantwoording
af te leggen'.
De gemeenschap mag zelfs op meer
rekenen. Als bepaalde leden daarvan
vinden, dat er in de Pompekliniek te
veel risico's worden genomen, wordt
de deur wat meer dichtgehouden.
'Zulke protesten van de buurtbewo
ners', zegt de heer Maas, 'hebben
natuurlijk een weerslag op het beleid.
Je riskeert wat minder. Ik erger me
niet aan die protesten. Ze horen erbij.
De maatschappij bepaalt mee wat de
grenzen zijn die wij moeten trekken
Er is, ook in dat opzicht, een voortdu
rende wisselwerking. Ook ons huis is
een deel van de maatschappij'.
Autoritair
Dat er vanuit die maatschappij dit
jaar al voor de tweede keer is geroe
pen dat de Pompekliniek te ver gaat,
verbaast de directeur niet. 'Sinds een
jaar of twee, drie', constateert hij
niet zonder zorg, 'is het verlangen
naar 'law and order' toegenomen.'
Wel tekent hij daarbij aan dat een
wetenschappelijk onderzoek onder de
inwoners van Nijmegen heeft uitge
wezen, dat degenen die in de omge
ving van de Pompekliniek wonen,
meer autoritair zij ingesteld dan de
rest van de Nijmegenaren.
Dat geroep om orde met betrekking
tot de Pompekliniek, is naar de me
ning van de heer Maas voor een deel
terug te voeren op onwetendheid. In
februari heeft hij een gesprek met de
buurtbewoners gehad Het is bij die
ene ontmoeting gebleven. Volgens de
heer Maas is zijn voorstel het contact
voort te zetten, van de hand gewezen.
Als dat niet was gebeurd, zou de
onrust wellicht wat minder zijn geste
gen dan het raadslid Glaas zijn vra
gen aan de burgemeester constateer
de. De Pompekliniek mag dan, naar
de woorden van de geneesheer-direc
teur een 'glazen huis' zijn. de omwo
nenden is het glas kennelijk met door
zichtig genoeg. 'Ze denken', zegt de
heer Maas, 'dat de mensen die er
zitten, dat het leeuwen zijn'.
Politiek niet meer in Den Haag
DEN HAAG De Eerste Kamer
behandelt vandaag en morgen de wij
ziging van de inkomstenbelasting, de
verhoging van het schoolgeld en de
begrotingen van Binnenlandse Zaken
en Justitie.
Deze onderwerpen leveren voldoende
stof voor de discussie op (het is
tegenwoordig al een bijzonderheid dat
dc Senaat twee dagen per week verga
dert), maar voor de rest is het Haagse
Binnenhof onbelangrijk geworden
voor het politiek debat. Het woord is
nu aan de kiezers, die zich overal in
het land op de duizenden verkiezings
bijeenkomsten kunnen laten horen.
Juist de komende weken kruipen de
Tweede-Kamerleden uit hun Haagse
schulp om zich bloot te geven.
In de nacht van donderdag op vrijdag
vorige week, omstrekt kwart voor één,
tikte Tweede-Kamervoorzitter mr. Van
Thiel voor het laatst met zijn hamer
op de brede lessenaar voor de grote
voorzittersstoel. Het moet voor hem
geen gevoelloos routinegebaar zijn ge
weest. De Tweede Kamer ging op
verkiezingsreces. Woensdag 6 decem
ber komt men nog een keer in een
formele vergadering bijeen. Dan zal
Van Thiel definitief de Tweede Ka
mer verlaten.
De afscheidswoorden, in den regel
gevat in spirituele speeches, zullen
deze keer op hem zelf slaan. Donder
dag 7 december komt de nieuw geko
zen Tweede Kamer bijeen, die dan
naar alle waarschijnlijk dr. Anne
Vondeling van de PvdA als voorzitter
bij de Koningin zal voordragen. Een
belangrijk zittend leven wacht hem.
Dat is mogelijk zijn onbewuste drijf-
(ADVERTENTIEJ
U bóft als u van vis houdt
«Wijting lekkerbekjes om te watertanden...
1 kg wijtingfilets, 80 gr. bloem, 1 ei, zout,
1 dl melk, slaolie of frituurvet. De wijtingfilets
door een deegje halen van bloem, ei, zout en melk
en dan goudbruin bakken in dampende slaolie of /ffiSh i
frituurvet. Warm opdienen. Kostelijk! 'fllRi?
Vïs houdt fit
f bij het Produ
weg 20, Don Haag.
veer, dat hij in deze verkiezingscam
pagne dwars door Nederland van Cad-
zand (Zeeuws Vlaanderen) naar Leeu
warden afwisselend loopt en fietst.
DUIZENDEN
De nieuwe Kamervoorzitter levet zo
zijn eigen bijdrage aan het verkie
zingsspektakel. dat- en de voortekenen
wijzen er op belangrijker en ener-
verender wordt dan in het verleden
het geval is geweest. De partijbureaus
zijn overstroomd met verzoeken om
geachte sprekers voor de verkiezings
vergaderingen. Op de jeugdbijeenkom-
sten zijn vooral forums geliefd, waar
in alle partijen zijn vertegenwoor
digd. De jonge kiezers kunnen dan
een eerlijke keus maken.
De Tweede Kamerleden van de KVP
spreken alleen al in ongeveer duizend
verkiezngsbijeenkomsten. De grootste
partij, de PvdA, zal zeker niet achter
blijven. De ARP en CHU zijn ook
altijd goed voor weer een duizend
vergaderingen. Laten we het totaal
aantal inspraak-vergaderingen van de
kiezers op ruim vijfduizend stellen.
Elke gemeente in Nederland zal meer
dan eens geachte afgevaardigden wel
kom kunnen heten. En het is niet zo,
dat het dan gaat om vergaderingen
van kiesverenigingen, waar vaak vijf
tot vijftien belangstellenden plegen te
komen.
Denk niet, dat de confessionele broe
der-kamerleden van KVP, ARP en
CHU veel samen zullen optrekken.
Wie de vele afzonderlijke vergaderin
gen van KVP, ARP en CHU in het
land ziet, moet wel tot de conclusie
komen dat de voorzitters De Zeeuw,
Veerman en Van Verschuer, die van
daag het gezamenlijke verkiezingsma
nifest zullen vaststellen, wat te vér
voorop dreigen te gaan lopen. Pre
mier Biesheuvel bijvoorbeeld treedt
maar drie keer (vanavond in de Rot
terdamse Doelen) gezamenlijk met
KVP en CHU op. Hij voert een
persoonlijke, eigen campagne. 'Ik ga
alleen maar de ARP verkopen', heeft
hij gezegd.
Juist deze verkiezingsperiode onthult,
dat het met de samenwerking tussen
de confessionele partijen aan de basis
niet zo lekker zit. In Zeist hield
de calvinistische voorzitter van een
gezamenlijke verkiezingsbijeenkomst
een bezinnende en principiële inlei
ding. De aanwezige KVP-ers hoorden
deze woorden verbaasd aan en ver
klaarden later, dat de speech van de
voorzitter, die dacht het zo goed te
hebben gedaan, desastreus was voor
de politiek.
Na zijn inleiding zei de voorzitter, dat
in overleg met de CHU toch was
besloten vóór de heren Andriessen,
Veerman en Van Verschuer aan het
woord kwamen een kort gebed uit te
spreken. Het werd op een veront
schuldigende toon aangekondigd. Dit
was geen waardige vertoning. Veel
aanwezige KVP-ers hielden hun ogen
dan ook open. Zo gaat het aan de
basis. Dit komt er ook uit op de
verkiezingsvergaderingen.
Het politiek debat is van het besloten
Haagse Binnenhof verschoven naar de
rc t van het land. Dat is uitermate
belangrijk. In de nu stille Tweede
Kamer worden geen beslissingen meer
genomen. De grote beslissing, door de
stemmers valt op woensdag 29 novem
ber. Vandaar die duizenden vergade
ringen, die een bewijs zijn van een
levende politiek en van een bestaan
de onvrede.
Het goed geoefende legertje scherp
schutters op het Amerikaanse deel
van de vliegbasis Soesterberg heelt
geen klagen over gebrek aan tverk:
het barst er weer ran de katten en
honden die. vindt men. het beste
maar meteen afgeschoten kunnen wor
den. Hei zijn allemaal zwervers
die dieren die in de bossen rund-
urn hei vliegveld huizen en zich zelfs
op dc startbanen wagen, wat ze daar
natuurlijk niet kunnen hebben.
In die bossen zitten zeker een paar
honderd van die zwerfdieren, zegt
voorzitter 't Hart ran de Soester afde
ling van dc dierenbescherming, die
vooral de katten naar de keukens
trekken omdat daar veel en goed eten
te halen valt. Die honden en katten
weten heel precies waar ze moeten
zijn, want de Amerikanen springen
ontzettend royaal en nonchalant, met
voedsel om Op de Nederlandse vlieg
basis is dat anders; daar hebben ze
ook niet zo'n last van de zwerfdieren
Officieel voeren is natuurlijk ook op
het Amerikaanse deel verboden, maar
dat schijnt toch stiekem te gebeuren
Alles wat over is. wordt in en mis
schien ook naast vaten gesmeten; dat
voedsel is voor de varkens bestemd
De honden en katten, zegt de heer
't Hart. leveren op de basis echt wel
gevaar op voor vertrekkende, en lan
dende straaljagers Daarom vindt hij
het ook wel begrijpelijk dat ze daar
de dieren dan maar liever neerschie
ten, maar vrede heeft hij er als
dierenbeschermer niet mee Hij en
zijn collega's zien best mogelijkheden
om de zioerfdieren op een andere
manier van de basis te verwijderen,
'maar daar krijgen we van die Ameri
kanen de kans niet toe. Wij zouden
met kattenvallen willen werken, maór
het is voor ons en voor iedereen
trouwens streng verboden, Ameri
kaans gebied. Zelfs de Nederlandse
basis komen we haast niet op. Het is
Dutch
Oud-Rotterdammer Karei Lindemans
is er over begonnen. Hij woont al
lang in Californië. maar sinds hij drie
jaar geleden secretarispenningmeester
van de Amerikaans-Nederlandse club
Avio werd, loopt hij met steeds vaste
re plannen rond: er moet een dorp
komen, waar gepensioneerde Neder
landse immigranten gezellig samen
van hun oude dag kunnen genieten,
echt op z'n Hollands. Want het moet
tegelijk een toeristische trekpleister
worden, dat moeten de bewoners wel
voor hun eigen dorp over hebben.
Maar daar krijgen ze dan ook een
typisch Hollands stukje Amerika voor,
zo'n kilometer of vijftig ten zuidoos
ten van Los Angeles. Architect Jan
van Gaale. oorspronkelijk uit Haar
lem, woont al een weekje op het
terrein, wil er een restaurant openen
en volgens plan een winkelcentrum
bouwen, een replica van de Zaanse
schans en een echte polder met dij
ken, een sluis en een veerpont.
Iets meer dan vierhonderd huizen
zullen er staan, allemaal twee onder
één kap. De toekomstige bewoners
er zijn intussen al 170 aanvragen
binnen, zelfs van naar Nederland te
ruggekeerde immigranten krijgen
er een woonkamer, twee slaapkamers,
een badkamer en een keuken tot hun
beschikking, waarvoor ze tussen de
130 en 140 dollar huur moeten beta
len. Zo gauw tachtig procent van de
huizen besproken is, kan de bouw van
dit Nederlandse dorp starten. Nu is
er alleen nog maar een maquette,
maar als alles goed gaat zal de hele
bouw niet meer dan een jaar of drie
in bealag hoeven nemen. En als het
idee aanslaat, blijft het ook niet bij
één zo'n 'Dutch village', zegt Karei
Lindemans, die nu als over Califor
nia's grenzen uitkijkt naar mogelijk
heden voor meer van die dorpen.
Taboe
Privé-detectives, vermagerings- en
zwangerschapsinstituten zijn op het
nieuwe taboelijstje gezet van de IBA
(independant broadcasting authority),
die in Engeland de commerciële tele
visie exploiteert en dat binnenkort
ook met een commerciële radio-om-
roep gaat doen. Dat betekent dat dit
soort detectives (omdat niet te zeggen
is wie wèl en wie niet bonafide zijn)
en de zwangerschapstestinstituten
(die met abortus in verband gebracht
zouden kunnen worden), niet meer op
de televisie te zien zijn, althans niet
meer in 'ster'-vorm. Zo'n zwanger
schapstest-reclame zou bovendien een
hoop mensen kunnen kwetsen, zoals
pas nog dertig procent van de kijkers
zich persoonlijk gegrepen voelde door
e< reclamespot over artikelen voor
vrouwelijke hygiëne. Zulke dingen
zijn voortaan ook taboe op de Engelse
t.v., net als reclames voor voorbe
hoedsmiddelen, die de IBA niet ge
schikt vindt om aan het hele gezin te
vertonen.
wel eens geprobeerd. Laatst nog, toen
een honcl gewoon werd uitgelaten,
achter een haas aanrende en ver
dwaalde De eigenaar kon 'mniet
meer terugvinden en het was duide
lijk dat de hond binnen de omheining
van de Amerikaanse vliegbasis terecht
gekomen was. We hebben het gepro
beerd, maar we mochten er niet kij
ken Die hond heeft niemand ooit
teruggezien. Wij zijn er voor vrijwel
honderd procent zeker van dat ook
die hond is doodgeschoten.'
De heer 't Hart is er aan de andere
kant van overtuigd, dat de Amerika
nen zelf ook wel eens geprobeerd
hebben de dieren te vangen, maar dat
is onbegonnen werk 'Die dieren heb
ben er alleen maar schoppen, klappen
of een kogel te verwachten. En dan
zijn ze toch al zenuwachtig door het
enorme vliegtuiglawaai. Ze zijn door
lopend op hun quivive. Zo'n hond of
poes vang je niet makkelijk.'
Het probleem is niet van vandaag of
gisteren. Het is grotendeels ontstaan
doordat mensen hun huisdieren voor
het gemak in het bos achtergelaten
hebben. Een poging tot sterilisatie is
nooit gedaan, zodat er van een formi
dabele aanwas gesproken kan worden
Afschieten zal op de vliegbasis ook
niet afdoende helpen. De dieren zul
len blijven komen, omdat weliswaar
de één ze probeert dood te schieten,
maar de ander ze blijft voeren. Mis
schien. hoopt de heer 't Hart, valt er
ooit non eens een gesprek te organise
ren tussen dc dierenbescherming van
Soest en Zeist die allebei evenveel
met de vliegbasis te maken hebben
en de commandant van de basis,
zodat ze samen de mogelijkheden kun
nen bespreken om iels voor de hon
derden zwerfdieren te doen 'zonder
dat ze allemaal voor de bijl hoeven te
gaan. Het probleem is bij ons al lang
bekend, maar tot nog toe kunnen we
er gewoon niets tegen doen.'
Trouwdag
Oud-hoofdonderwijzer Ten Bokum uit
het Overijsselse Hengelo heeft een
behoorlijk aantal pensioengerechtigde
jaren achter de rug. Hij is nu 93 jaar
oud, zijn vrouw 92 en samen met vele
anderen hebben ze dit weekeinde voor
de zeventigste keer hun trouwdag ge
vierd. In die zeventig huwelijksjaren
heeft deze tak van de familie Ten
Bokum zich uitgebreid met twaalf
kinderen (van wie er nog tien in
leven zijn), zestig kleinkinderen en
vijftig achterkleinkinderen.
Hallo Het experiment met fel
gekleurde telefoontoestellen, die de
PTT in het district Arnhem houdt,
wijst uit dat de belangstelling voor
oranje telefoons verreweg het grootst
is. Ook groen ivoor, en rood liggen
redelijk in de markt, maar voor het
blauwe kleurtje bestaat duidelijk wei
nig animo. Hond - Voor hun drie
miljoen honden - vooral herders, taks
hondjes en poedels - geven de West
duitsers per jaar ruim 2 miljard gul
den uit, waarvan 1,2 miljard aan
voedsel, een half miljard aan trim
men, stambomen en medicamenten en
de rest aan alle mogelijke flauwekul-
letjes. Taalboekje - Binnenkort
krijgen alle bijna 1600 Turken,
Spanjaarden, Marokkanen en de enke-
leingen uit nog andere streken die bij
de Spoorwegen werken, een boekje in
hun eigen landstaal, waarin ze alle
gegevens over hun spoorbedrijf kun
nen lezen en verder bijvoorbeeld, hoe
het zit met hun pensioen, verlofdagen
en reiskostenvergoeding naar thuis.
Een aantal grote bedrijven heeft het
zelfde al lang geleden gedaan.
'We kunnen rustig zeggen, dat de motor 'verzopen' is
