lu zz m i PUZZELMEE DOE MEE MET PEZZELMEE VAN TROUW-KWARTET Opbrengst glasactie voor de Waddenzee Kamerlid-priester heeft ruzie met Duitse bisschop uw probleem ook het: onze Postzegel- nieuws Boekcnetalage OPLOSSING OPGAVE D: Hier volgen de namen en adressen der prijswinnaars van de 3e etappe van de marathon puzzelwedstrijd „Puzzelmee' ROUWK.WARTET ZATERDAG 4 NOVEMBER 1972 BINNENLAND T21/K21 3 maal 10 gulden aan prijzen AMSTERDAM De eerste opbrengst van door huisvrouwen bij De Spar teruggebrachte statiegeldloze flessen en glazen potten, een bedrag van tienduizend gulden, is ter beschikking gesteld van de landelijke vereniging tot behoud van de Waddenzee. De vereniging zal het bedrag bestemmen voor de uitgave van een boekje over de Waddenzee en een geïllustreerd knipblad voor scholieren. De Spar hoopt binnen een jaar 50.000 gulden te kunnen overdragen aan de vereni ging tot behoud van de Waddenzee. Bij Albert Heyn, waar ook bij ver scheidene supermarkten containers zijn geplaatst voar afvalglas, wordt het geld, dat men krijgt va de Vere nigde Glasfabrieken te Leerdam voor het ingezamelde glas, overgedragen aan de stichting Alle Hens, die zich bezig houdt met het inzamelen van glas, papier en blik. Deze stichting schenkt op haar beurt het geld aan de landelijke vereniging tot behoud van de Waddenzee en aan de Raad voor milieudefensie. C KRUISWOORDPUZZEL Horizontaal: 1. deftig, 5. opgewekt, 10. niet harde slag, 12. papegaai, 13. plaats in Limburg, 15. bergweide, 17. klap, 18. lichte bedwelming, 20. reus, 22. boom, 23. rund, 25. voorvoegsel, 26. lidwoord, 27. aantrekkelijkheid, 31. kindergroet. 32. heden, 34. lang van duur, 41. klein kind, 42. familielid, 43. tot, 44. foei, 45. opgeworpen hoog te, 47. bloedhuis, 49. leed (Z.N.), 51. grondsoort, 53. Ierland, 55. eer, 58. plechtige gelofte, 59. rugtas, 60. praal. Verticaal: 1. stijgbeugel, 2. wenk, 3. lutemmertje, 4. voorzetsel, 6. rivier in Rusland, 7. opgegeven werk, 8. peulvrucht, 9. brede grove lat, 11. reeds, 14. vrucht, 15. spil van een wiel, 16. pers. voornaamw. 17. gelijk, 19. Europeaan, 21. keurig, 24. water N. Br. 27. vis, 28 spinneweb, 29. biljartstok, 30. nauw, 33. landmaat, 35. water in N. Br. 36. dwaas, 37. muziek noot, 38. wilei, 39. denfcbeedd, 40. slot rede, 45. twijig, 46. rivier in Italië, 47. voertuig, 48. oevergewas, 50. tijdreke ning, 52. maanstand, 54 koor van angers, 56. water in Friesland, 57. deel van de bijbel. Oplossing t.e.m. woensdag a.s. per briefkaart zenden aan: Trouw Kwar tet, Postbus 859 Amsterdam linksbo ven vermelden: weekendpuzzel. OPLOSSING VAN VORIGE WEEK Hor. 1. tarra, 5. Tepel, 9. pedel, 13. lama, 15. ges, 16. moet, 17. An, 19. dole, 21. rand, 22. N.V. 23 man, 25. recensent, 28. lee, 29. prak, 31. Ahr, 32. tik, 33. meer, 34. Egir, 36. temen, 38. nier, 40. adat, 42. nel, 43. mond, 45. Aa, 47. niet, 49. menu, 50. el, 51. aria, 52. militie, 53. sado, 54. ra, 55. Peel, 57. snek, 59. e.a., 60. Epen, 61. sas, 63. trui, 65. ader, 66. genet, 68. auto, 70. eker, 71. bar, 72. lap, 74. Leda, 76. sen, 77. favorabel, 80. mos, 81. sr. 82. mare, 83. Eris, 85. Lt, 86. Luik, 87. les, 89. iers, 91. nadir, 92. basis, 93. dinar. Vert 1. tramp, 2. R.L., 3. rad, 4. Amor, 6. eg, 7. peen, 8. es, 9 .pont, 10. eed, 11. dt. 12. lever, 14. Alea, 16. mank, 18. nare, 20. Echt, 21. rein, 22. Neer, 24. naga, 26. eren, 27. stel, 28. Leed, 30. kidnapper, 33. minuskuul, 35. Rai, 37. mediaan, 38. non, 39. paard, 41. temen, 43. meent, 44. sloop, Van onze correspondent ARNHEM De priester David van Ooijen uit Huissen, Kamer lid voor de Partij van de Ar beid, heeft ruzie met de bis schop van Munster. Bisschop Heinrich Tenhumberg heeft Van Ooijen een boze brief ge stuurd toen de pater was opge treden in een politieke bijeen komst in de Duitse grensplaats Kleef, nog wel een bijeenkomst van de SPD. 'Duitse priesters mogen geen politiek bedrijven, en het zelfde verwacht ik Van Nederlandse priesters', liet de bisschop weten. rater Van Ooijen heeft de hooggeplaatste geestelijke een brief terugge schreven, waarin hij vertelt dat hier een priester al sinds 1880 wel aan politiek mag doen. Hij heeft er meteen het verwijt bij gedaan dat in Duitsland veel katholieken alleen kunnen stemmen, en niet echt kiezen 'door het zwijgen van de kerk.' Brieven die niet zijn voorzien van naam en adres kunnen niet In behandeUng worden genomen. Gebetmhonding Is verzekerd. Vra gen dlc niet onderling met elkaar In verband staan moeten ln afzonderUJke brieven worden gesteld. Per brief dient een gulden aan post zegels te worden Ingesloten. Adres: redactie Trouw-Kwartet, postbus 948, Rotterdam. 46. ara, 38. til, 49. mis, 50. Ede, 56. eer, 58. era, 60. eden, 61. sero, 62. sela, 64. item, 65. aker, 66. gave, 67 tabé, 69. odol, 70. Essen, 71. bark, 73. Peri, 75. aster, 77. fair, 78. roes, 79. lied, 82. mui, 84. Sri. 86. Ld, 87. la 88. si 90. Sn. De prijswinnaars van vorige week zijn: C. A. Beider, Hazelaarstraat 20, Put- tershoek; D. A. van de Donk, Juliana- straat 31, Nieuw-Beijerland en ds. A. Sirag, Nachtegaallaan 12, Rotterdam. Vraag: Mijn moeder en haar ouders waren Friezen. Mijn grootvader was beurtschipper van Lemmer op Am sterdam. Hij sloeg overboord en ver dronk. Toen ik 8 jaar was stierf grootmoeder. Altijd sprak zij Fries met moeder, ook tegen mij sprak zij Fries. Nu ben ik 65 jaar. Op de televisie hoor ik soms Fries en daar door kwam bij mij de lust weer boven om Fries te leren. In boekwin kels kon men mij niet helpen. Waar zou ik de nodige boeken kunnen krij gen? Antwoord: Vraag eens in een leeszaal in een grote gemeente naar de volgen de werkjes: G. v.d. Woude, Frjemd wurdt eigen, leerboek voor het aanle ren van het Fries, speciaal voor niet- Friezen, ook geschikt voor zelfstudie, Ljouwert, 'De Terp', 1960, 105 bladzij den; K. Fokkema, Beknopte Friese spraakkunst, 1969. U zou ook in de boekwinkels kunnen vragen of ze het verder voor uw willen nagaan in ('de') Brinkmancatalogus. Ook kan u contact zoeken met het Selskip four Fryske taal en schriftekenisse (Frysk Selskip 1844), secretariaat: Rengerswei 80, Oenkerk (De heer H. Boersma). Vraag: Ik bezit een sterk ruikende citroenplant. Kan zo'n plant in de slaapkamer geplaatst worden of is dit slecht voor de gezondheid? Antwoord: Er zijn verschillende ci- troenplanten: de zogenaamde citroen geranium (pelargonium radula var. roseus met niet-opvallende lila-rose bloemen. Deze scheidt zeer sterke reuk af als er per ongeluk iets langs de blaadjes strijkt De blaadjes legt men wel in vingerkommen. Dit is een kamer- en kasplant. Voorts de artemisiabronatum, een borderplant met sterke citroengeur en citroenmelisse, overblijvende volle- grondplant, die ook in kamers wordt gehouden. Deze geurt sterk. Zelf heb ben we ervaring met de citroengerani um als kamerplant. Het lijkt ons beslist geen geschikte plant voor een slaapkamer. Het is niet voor niets dat men in ziekenhuizen 's avonds de planten en bloemen buiten de deur zet. Wij zouden bloemen in de slaap kamer 's nachts willen beperken tot een eenvoudig boeketje van een paar, beslist niet-geurende bloemen. Slaap kamers hebben neiging stoffig te wor den: Hoe minder er staat, hoe beter. Laat u nooit verleiden, primula's in de slaapkamer te plaatsen. Vraag: Ik ben in bezit gekomen van enkele schilderijen, tekeningen e.d. Een schilderij voorstellende korenveld met tarweschoven, boerenkar, geladen met graan, een bruin en een wit paard. De drie boeren zijn naar ik meen 19de eeuws gekleed. Signatuur A. B. Schuring naar Noordijk '42. Voorts een pentekening of kopie van een landschap met Oudhollandse houten watermolen, met handtekening J. M. Graadt van Roggen 1905, en boven de tekening: Published Franqois Buffa et fils, Amsterdam. Zij is bruinachtig uitgevoerd. Tekeningen 'Ouderijn' en 'Knotwilgen', zwart wit gesigneerd E. D. Jesra. Tenslotte waterverfschilderij (aquarel?) van een oud stadsdeel met water, bruggetje, oud vrouwtje, kerk toren en wat oude huisjes, nogal kleurrijk. Er onder staat Impr. Ad. Valcke. Voorts een vignet met omge keerde C en een K er door heen, en 160. Antwoord: A. B. Schuring komt in de grote kunstarchieven niet voor. Wel Willem Frederik Noordijk, een veel zijdig man, die in impressionistische trant schildert, aquarelleert, tekent en etst. voornamelijk landschappen, die- renfiguren en bloemen. Het tweede stuk is een kopie naar Johannes Mat- theus Graadt van Roggen (1867-1959), die schilderde, aquarelleerde, tekende, etste, lithoigrafeerde en etsen repro duceerde. E. D. Jesra komt in de kunstarchieven niet voor. Er was een schilderes C. G. Kritzler (1863-1894), die met een Moinat was gehuwd. Deze schilderde en tekende uit liefhebberij naar motieven uit Amsterdam, Baam- brugge, Abcoud--. Het cijfer kan het aantal afdrukken betekenen of het nummer van de afdruk. Dus geen origineel. Vraag: Wat betekent in de bijbel de term 'Stok des broods'? Antwoord: Jesaja 31 1 spreekt van stok dies broods en stok des waters. Hij gebruikt voor stok de term mis- jan, die in het woordenboek van Gese- nius vertaald wordt met steunenden staf. onder verwijzing naar Psalm 18 vers 19 en 2. Samuel 22 vers 19. Misjén betekent steun. De Septuagin ta vertaalt dit met ischus, kracht. Ludwig Köhler schrijft in zijn boek Kleine Lichter dat hij zich vele jaren het hoofd had gebroken over de bete kenis van deze term tot hij in een van de zuidelijke landen zag hoe een platte korf gebruikt werd van wilgen hout, in welker wamden stokjes waren gestoken, waaromheen kleine ronde broodjes waren opgestapeld. Ook in Arabische landen zijn deze korven in gebruik. Dit zou zeer aannemelijk lijken als de term stok des waters niet was ge bruikt. De verklaring van het woor denboek en van de Septuaginta lijkt meer voor de hand te liggen. De jaarlijkse kinderpostzegels van Ne derland, die a.s dinsdag 7 november weer in omloop komen, zullen, gezien de ontwerper en de afbeeldingen, die PTT zo geslaagd heeft uitgekozen voor dit jaar, hun weg wel vinden. De drie prinsjes Willem Alexander, Jo- han Friso en Constantijn, gefotogra feerd tijdens hun spel door prins Claus, moeten de opbrengst van de toeslagen nodig voor de zo sympathie ke doeleinden, zeker stimuleren. Hoe wel ik eerst thans de informatie uit 'Tunesië kreeg over een aldaar in de vorige week uitgegeven serie postze gels, maak ik er toch alsnog attent op omdat de postadministratie van dat land sinds enkele jaren zulke geslaag de. moderne, kunstzinnige en toch aansprekende zegels pleegt uit te ge ven. Deze keer zes zegels met de volgende afbeeldingen: een visser, een mandemaker, een muzikant, drum mers bij een Aissaouia-bijeenkomst een bloemenkoopman en een berber- bruidje. Voor de verzamelaars van het onderwerp 'religie op postzegels' is deze week door de Filippijnse poste rijen een tweetal interessante zegels uitgegeven, die het feit helpen her denken dat Fernando de Magalhaes (14701521) met enkele schepen uit Portugal op ontdekkingsreis ging en in maart 1521 op de Filippijnen te recht kwam. Het was op le paasdag van dat jaar (31 maart) dat op het strand van Limasawa de eerste gods dienstoefening werd gehouden. Op de zegels is een muurschildering van Carlos V. Francisco aan deze plechtig heid gewijd, gereproduceerd. Donder dag 9 november a.s. komen weer twee series zegels van Israël in omloop waarvan er een zeker ook voor die zelfde ondenverpverzamelaars van be lang is. De hier bedoelde serie omvat een drietal zoals steeds fraaie zegels met afbeeldingen van enkele Hanukka-lampen. Deze lampen zijn in zwang gekomen ter herdenking van het feest van tempelwijding (hannuk- ka is inwijding) of liever herwijding van de tempel, die tijdens de bezet ting onder de Syrische koning Antio- chus Epifanes danig ontwijd was (1 Makk 4). De lampjes die oorspronke lijk van klei waren, zijn in de loop der tijden ware metalen kunstproduc ten geworden en werden bij de Joden over de hele wereld aangetroffen. Op de herdenkingszegels zijn afgebeeld: een hanglamp uit Marocco, een staan de lamp afkomstig uit Polen en een zilveren in de vorm van de 8-armige kandelaar van Duitse oorsprong, Zij stammen alle uit de 17e tot 19e eeuw en zijn thans in het bezit van het Israël-museum in Jerusalem. De twee de serie, die op dezelfde dag zal verschijnen, is een vervolg op reeds vroeger uitgegeven zegels met afbeel dingen van landschappen. De volgen de gezichten zijn thans aan de beurt: de woestijn van Juda, de tuin van Gan Ha'Shlosha, een reservaat in Gallx lea. En Avedat in de Negeb-woestijn en een panorama van de belangrijkste havenstad Haifa. Een stil-leven van de kunstenaar Ken Davies is door de Amerikaanse posterijen gekozen als ontwerp voor de herdenkingszegel van 8c ter gelegenheid van het 120-jarig bestaan van de 100.000 leden tellende Amerikaanse Apothekers-organisatie. Op de zegels zijn te onderscheiden: het apothekersvignet, de Schaal van de godin der gezondheid Hygeia, een vijzel met stamper en twee ouderwet se medicijnflesjes. Tenslotte een tip voor de Sinterklaas der filatelisten. De 1973 Stanley Gibbons 'Stamps of the World'-catalogus. de zogenaamde 'simplified' is weer verschenen. Met zijn 2000 pagina's in één band en zijn inhoud van ruim 162.000 postzegels waarvan 32.000 met afbeeldingen is deze catalogus een prima zij het vereenvoudige uiteraard naslag werk o.a. voor thema-verzamelaars (Prijs 32,50). J. J. M. Kiggen 'Intiem gedrag* door Desmond Mor ris. Uitg. Bruna te Utrecht 240 blz. Prijs ƒ14,50. Het gedrag van dieren bestuderen en daaruit conclusies trekken voor het menselijke gedrag mag dan weten schappelijk soms een hachelijke on derneming zijn, van Desmond Morris kan in ieder geval worden gezegd, dat hij zijn bevindingen uiterst smakelijk weet weer te geven. Ook zijn vorige boeken De naakte aap en De mensentuin getuigden van dat ta lent. In Intiem gedrag waarin overigens veel van zijn vorige boeken terugkomt behandelt de zoöloog Morris iedere vorm van lichamelijk intimiteit, van een vriendelijk klopje op de schouder tot de coïtus toe. Steeds probeert hij de oorsprong van de menselijke contact-handelingen te achterhalen en er eventueel een nieu we betekenis aan te geven. Zijn con clusie is dat de moderne stedeling met zijn emotionele harnas fysiek on genaakbaar is, maar tegelijkertijd lijdt aan een emotionele vervreem ding. In de steeds dichter bevolkte wereld is zegt Morris de mense lijke intimiteit er niet eenvoudiger op geworden. Bij gebrek aan geborgen heid wendt hij zich tot substituten voor liefde die geen vragen stellen en als voorbeeld laat de auteur dan bij voorbeeld het huisdier opdraven. De 'gemiddelde' kat wordt duizend keer per jaar geaaid, beklopt of gelief koosd. Volgens Morris doen we dat omdat we door de culturele beperkin gen in onze menselijke contacten wor den geremd. Bij zo'n voorbeeld vraag je je onwillekeurig af welke culturele beperkingen het huisdier er toe drijft zich onophoudelijk te laten strelen. Maar Morris geeft daarop geen ant woord. Het boek waarin de menselijke gedragingen model staan voor het ge drag van dieren moet dan ook nog worden geschreven. E. D 1 dynastie D 4 doelpunt D 7 dakstoel D 10 dwarskop D 13 diagnose D 16 dekschuit D 19 doelmatig D 22 donatrice D 25 drijfjacht D 5 diefstal D 8 diacones D 11 douanier D 14 damschijf D 17 denksport D 20 dogmatiek D 23 dorpeling D 3 driftkop D 6 dauphine D 9 dynamiet D 12 document D 15 dagelijks D 18 diepblauw D 21 dolspijker D 24 dragoniet WINNAARS OPGAVE D: le PRIJS Bosch vaatwasser Top Hit Super Luxe met wateronthardinstallatie H. Swaving-Fokkens, Felland 24, Onnen Post Haren, Gron. 2e PRIJS Aristona draagbare t.v. voor buiten en binnen, voor boot, caravan of tuin, maar ook als twee de toestel in huis t.w.v. 599,— J. H. Toorman, Witteveenlaan 24, Ermelo 3e PRIJS 1 week volledig pension voor twee personen in Hotel Dreyeroord te Oosterbeek 190,— p.p. t.w.v. 380,— H. Damsteeg, Seb. v. Noyestraat 24, Eindhoven 4e PRIJS Amateur werkbank voor de hobbyman t.w.v. 195,- J. S. Spoelstra, Doevelskerc 19, Zwijndrecht 5e PRIJS Sheaffer vulpenset t.w.v. 137,50 J. ten Kulve, Vennecoolstraat 8, Hilversum 6e PRIJS Sheaffer vulpenset t.w.v. 100,— G. Borneman, Brinkstraat Hardenberg 7 PRIJS Verlichte Reliëfglobe, beschikbaar gesteld door De Eerste Nederlandse Globe Industrie te Zwolle t.w.v. 95,— H. VerbeekGorissen, Oosteinderweg 302, Aalsmeer 8e PRIJS Een doos bevattende 6 flessen Palos Sherry, Pale Dry, de avontuurlijke sherry van Siebrand t.w.v. 43,80 M. H. Smit, Biezen 1, Barendrecht 9e en 10e PRIJS „250.000 Puzzelwoorden" beschikbaar gesteld door Uitgeverij Luitingh N.V. Publishers te Laren elk t.w.v. 24,90 Thierry Toorenburgh, Calvijnhof 25, Hilversum D. van Zuilen, Wachterstraat 38, Zaandam 11e PRIJS 1 x 2 enveloppen met 6 Repper stokjes 4- een bus Repper spray t.w.v. 7,65 C. Hoevenaar, Korte Nieuwstraat 7, Sprang Capelle 12e t/m 20e PRIJS een ballpoint t.w.v. 4,50 Zuster D. v. Sevenhoven, Irisstr. 33, Woerden T. de Jong, Raadhuisweg 105, Reeuwijk M. van Leuven, Lange Neul 418, Bussum H. Roest, Oud-Avereest 10a, Balkbrug W. Willemse, Gorechtkade 41, Groningen H. Snijder, Vossenburcht 6, Tollebeek A. v. d. Mheen, De hoge bomen 46, Drachten J. Aarnink, v. Heutszlaan 12 1, Ede A. Bevaart, Pr. Hendriklaan 13, Zuidland Z.H. De coderingen van de antwoorden op de vragen van opgave G uit de Puzzelmeekrant van Trouw-Kwartet vindt u onder 25 advertenties in deze krant De briefkaart met uw oplossing voor opgave G dient uiterlijk 15 november a.s. in het bezit te zijn van: Puzzelredactie Christelijke Pers, Postbus 859, Amsterdam. Heeft u de speciale Puzzelmeekrant van Trouw-kwartet gemist? Vraag er dan snel een aan. De grote puzzelwedstrijd „PUZZELMEE" is nog maar net begonnen. Twintig weken lang zijn er om de veertien dagen voortdurend flinke prijzen te winnen. In totaal maar liefst zo'n 45.000 aan prijzen en er komen dagelijks prijzen bij. le PRIJS Bosch Vaatwasser Top Hit Super Luxe met wateronthardinstallatie 2e PRIJS Aristona draagbare t.v. t.w.v. 599,— 3e PRIJS Buitenlamp, beschikbaar gesteld door Pako B.V. te Rhenen t.w.v. 315,— 4e PRIJS Een Irisette donzen dekbed met lakenover- trek, beschikbaar gesteld door Claushaus Beuth en Co. t.w.v. 195,— 5e PRIJS Times Atlas t.w.v. 185,— 6e PRIJS Sheaffer vulpenset 774 t.w.v. 137,50 7e PRIJS Inventum automatische koffiefilter t.w.v. 119,— HIER VOLGT DE PRIJZENLIJST VOOR OPGAVE G: 8e PRIJS Verlichte Reliëfglobe beschikbaar gesteld door de Eerste Nederlandse Globe Industrie t.w.v. 95,— 9e PRIJS Sheaffer vulpenset 444 t.w.v. 91,95 10e PRIJS Sheaffer vulpenset 440 t.w.v. 72,— 11e PRIJS Inventum mini Grill Type H.G. I t.w.v. 59,50 12e en 13e PRIJS 2 x 1 Soft Skin badset t.w.v. 44,50 14e PRIJS Een doos bevattende 6 flessen Palos Sherry, Pale Dry, de avontuurlijke sherry van Siebrand t.w.v. 43,80 15e PRIJS Een boek „250.000 Puzzelwoorden" beschik baar gesteld door Uitgeverij Luitingh N.V. Publishers te Laren t.w.v. 24,90 16e PRIJS Een Fend Vision boy 2 kl. ballpoint t.w.v. 15,50 17e PRIJS Zareska kussenpakket beschikbaar gesteld door Hageo N.V. Hengelo t.w.v. 14,50 18e PRIJS Wildebras Constructiedoos, beschikbaar ge steld door 't Poppenrijk te Steenwijk t.w.v. 10,50 19e PRIJS Een Fend Vision Frualette 1 -kl. ballpoint rond t.w.v. 20e PRIJS 2 enveloppen met 6 Repper-stokjes plus spray beschikbaar gesteld door Sabri Pet- supplies te Oosterhout t.w.v. 21e t/m 30e PRIJS 10 x 1 Sheaffer ballpoint t.w.v. 9,50 7,65 4,50 DE WINNAARS VAN OPGAVE G WORDEN BEKEND GEMAAKT IN ONZE KRANT VAN 18 NOVEMBER A.S. BMBaTiT Ht WIWHTO WUil

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1972 | | pagina 21