Afscheid van hobbyisten
'Nooit de Brundage van de KNVB willen worden'
TROUW/KWARTET VRIJDAG 13 OKTOBER 1972
SPORT T25/K25
VANMIDDAG IN UTRECHT leidt Jos Coler (64) voor de laatste
een vergadering van de sectie betaald voetbal van de KNVB. Coler,
die 12 jaar lang als sectievoorzitter deel uitmaakte van het dagelijks
bestuur van de bond, neemt vervolgens 11 november op de algemene
bondsvergadering afscheid als bestuurder. Hij blijft ook daarna
voorlopig nog enkele functies vervullen. Zo zal hij zijn plaats als
vertegenwoordiger van de KNVB in het elite-wereldje van UEFA-
bonsen pas afstaan als zijn zittingstermijn verstreken is.
AIS OPVOLGER van Jos Coler is inmiddels gekozen mr. J. Hoge-
tooning, die vorig jaar in het sectie-bestuur werd gekozen en door
de clubs uit het betaalde voetbal als enige kandidaat naar voren
is geschoven. Gestemd hoeft er dus niet meer te worden.
HOGEWONING IS niet alleen qua leeftijd maar zeker ook wat be
treft benadering van een andere generatie als Jos Coler. Hoge-
woning benadert de problematiek van het Nederlandse voetbal be
roepsmatig, trefzeker en zal zich naar buiten doen kenmerken als
de harde onderhandelaar van de KNVB. Coler is meer de gematigde
figuur, een praktijkmens, die voortdurend bereid is compromissen
te sluiten.
IIET VERTREK van Coler sluit een periode in het voetballen af,
waarin het mogelijk was dat de bedrijfstak betaald voetbal gerund
werd door hobbyisten. Onder Hogeivoning zal dat niet het geval
zijn. De gezellige bond, die de KNVB ivas en waar altijd nieuws
viel te putten, zal verzakelijken. De geïnteresseerden zullen binnen
kort een veel duidelijker beleidslijn kunnen herkennen, maar soms
toch ook wat heimwee voelen opborrelen naar dat andere tijdperk
met die kleurrijke incidenten.
door Hans Schmit en John Linse
ZAKELIJKHEID ALS
VOETBAL-MEDICIJN
AMSTERDAM Jacques Hoge-
woning, in het dagelijks leven
directeur personeelszaken van
het verzekeringsconcern Delta-
Lloyd, neemt de leiding van de
sectie betaald voetbal over op een
moment dat deze bedrijfstak in
zorgelijke omstandigheden ver
keert. Hoewel het Nederlandse
voetbal een periode van onge
kende sportieve successen door
maakt, staat, een enkele uitzon
dering daargelaten, vrijwel iedere
betaalde voetbal-organisatie voor
grote financiële tekorten
Mr. Hogeworomg, via de organisatie
van de clubs (FBO) al eerder in het
sectie-bestuur van de KNVB gekomen,
is er echter van overtuigd dat door
een zakelijke benadering en het ont
wikkelen van een gelijkluidende visie
binnen de voetbalbond (bij zowel de
profs als de amateurs) de huidige
zorgwekkende ontwikkeling ten goede
te keren is. Met het nieuwe sectie-
bestuur is de 'infiltratie van de nieu
we zakelijkheid' voltooid. Naast mr.
Hogewoning werken mensen als mr.
Kernkamp, mr. Tripels en mr. Van
Vloten, die ieder met een kleine
groep deskundigen dat deel van de
problematiek zullen aanpakken dat
ook op hun vakgebied ligt.
Het denken over en de benadering
van het betaald voetbal heeft nu ook
ln het sectie-bestuur een nieuwe in
houd gekregen. Wat is het verschil
tussen de oude en de nieuwe stijl?
Hogewoninig: 'Ongenuanceerd en on
volledig kun je zeggen dat het bestu
ren van vroeger werd gekenmerkt
door de sportieve kant van de voetbal
lerij. Er werd veel over de sport zelf
gesproken, maar langzaam maar zeker
is het accent meer op de zakelijke
kant gekomen. En, weer ongenuan
ceerd, werd vroeger geprobeerd spor
tief een goed produkt te maken, nu
moet je het omdraaien. Nu moet je je
zakelijk zo opstellen dat je in staat
bent (een sportief goed produkt te
maken. Een voorbeeld van deze veran
dering: mijn vriend Schuurman van
Willem II heeft dit aan den lijve
ondervonden. Vroeger zat het stadion
altijd stampvol als je nu naar de
tribunes kijkt, zie je de verschillen
duidelijk'.
Het lijkt, gezien de positie van de
clubs en het feit dat in Nederland al
vanaf 1954 betaald voetbal wordt ge
speeld, wat Iaat dat het voetbal pas
sinds kort als een echte bedrijfstak
wordt benaderd. De vrees kan bestaan
dat de zwenking te laat is gekomen.
Hogewoning: 'Wat is op tijd? De din
gen komen die moeten. Zo is ook de
FBO gekomen en van daaruit is de
aanzet gegeven. Ik geloof dat dat, nog
net, op tijd is gebeurd'.
Cirkel
Emoties, voortkomend uit club- en
voetballiefde, hebben de helderheid
lang vertroebeld. Er wordt nu over
zakelijkheid gesproken. En, alweer za
kelijk gezien, bevindt het profvoetbal
zich in een situatie die ook op andere
terreinen van de samenleving niet
onbekend is: de rijken worden steeds
rijker en de armen worden steeds
armer. Die cirkel moet worden door
broken. Hoe denkt u dat te realise
ren?
Hogewoning: 'Als we praten over een
nieuwe aanpak, betekent dat inzicht,
dat je kunt verkrijgen door markton
derzoek. We zullen zo veel mogelijk
elementen van het voetbal moeten
onderzoeken en we zullen marktge
richt moeten worden. Daarbii komen
talloze aspecten naar voren. Zo zal je
je moeten afvragen wanneer de vraag
var. het publiek naar voetbal het
grootst is, of de spel-systematiek en
methodiek wel goed is. of er te verde
digend of te aanvallend wordt ge
speeld, of de discipline van de hele
show betaald voetbal wel goed is.
En daarbij denk ik dan ook aan
oefenmeesters, scheidsrechters, grens
rechters. Een enkel voorbeeld: wan
neer een speler wordt gewisseld,
grijpt een trainer die gelegenheid
vaak aan nog even wat taktische tips
te geven. In veel gevallen komt daar
dan onmiddellijk de grensrechter op
af dat begrijpt het publiek niet en
zo'n optreden is in feite ook niet
nodig. Verder kun je je afvragen of
de dag waarop wordt gespeeld wel
goed is. Daar is een fundamenteel
onderzoek voor nodig. Is de indeling
van de competitie, van augustus tot
mei, wel goed? Er is altijd gezegd:
zoveel clubs, dus de competitie duurt
zo lang. Maar misschien moet je het
wel omdraaien; het aantal clubs, en
dus de lengte van de competitie, op
de belangstelling afstemmen. De be
langrijkste vraag van het moment is
echter of het spanningselement wel
groot genoeg is. Het antwoord is nee
het krachtsverschil is daar te groot
voor'.
Jeugdopleiding
Wat ziet het sectie-bestuur als de
oplossing voor dit kernprobleem?
Veel tijd is er niet meer.
Hogewoning: 'Ik denk in de eerste
plaats aan een gerichte jeugdoplei
ding, zodat het aanbod van talenten
groter wordt. In de bond zijn. ruw
geschat, een 150.000 jongeren tussen
de twaalf en zestien jaar. Je moet er
in kunnen slagen daaruit zeventig,
tachtig spelers te halen en het is
nog niet te laat daarmee te beginnen.
Een ander aspect bij het te grote
verschil is de promotie- en degradatie.
Die kan dan ook aantrekkelijker wor
den. Bovendien, wanneer je zeventig
spelers recruteert, komen die uit een
groep van pakweg zo'n 700 spelers. Er
vloeien dus meer dan 600 spelers
terug naar het amateur-voetbal dat
daar dan ook bij gebaat is. Het gevolg
zal zijn dat de amateurs gaan dringen.
dat de behoefte aan een klasse van
onafhankelijken ontstaat en dan is
de noodzakelijke aansluiting al gevon
den. Dat lijkt een leuk verhaaltje,
maar om het te realiseren zal eerst
binnen de KNVB een gelijkluidende
visie moeten ontstaan. Het amateur
voetbal moet inzien dat het puur
eigenbelang is mee te werken aan een
zo goed mogelijke top. We zullen
moeten proberen de problemen uit
hun historische verhoudingen te ha
len en ons aller belang vinden'.
Er zijn nog meer oplossingen te vin
den, zoals bijvoorbeeld de recette-de
ling.
Daarnaast hebben minder bij liet
voetbal betrokken mensen ontwikke
lingen en/of wegen geschetst, die
eveneens het overdenken waard zijn.
Zo wees drs. Da Silva op de mogelijk
heid dat kunstmatige concurrentie
ontstaat wanneer rijke clubs kleinere
opkopen en daarin hun talenten voor
bereiden. Een soort holding-maat
schappij, hoewel dat de geloofwaardig
heid niet ten goede komt.
Hogewoning: 'Ik blijf de gerichte
jeugdopleiding de beste oplossing vin
den. De recette-deling is eigenlijk een
lapmiddel, hoewel het in de over
gangsfase wel van belang kan zijn. Ik
ben geen principiële tegenstander van
de recettedeling, maar het ligt alle
maal zo emotioneel, dat je er nog niet
aan kunt beginnen. Wat die kunstma-
.tige concurrentie betreft, het idee is
niet zo vreemd en het is economisch
te realiseren. Ir. zekere zin gebeurt
het momenteel ook al. Het transfersy
steem igeeft er aanleiding toe je
ziet steeds meer dat spelers worden
uitgeleend en dat is een primitieve
aanzet. Toch is dat geen fundamentele
oplossing, het accent moet op het
aanbod blijven liggen'
Subsidie
Het betaald voetbal vraagt subsidie.
Maar de argumenten waarmee wor
den op rationele grenden, onder andc-
JACQUES HOGEWONING
ren door drs. Van der Kar, aangeval
len. Indien bijvoorbeeld door uitzen
ding van wedstrijden voor de televisie
anders clubs minder toeschouwers
zouden trekken, zou de televisie dege
ne moeten zijn die moet betalen en
niet de overheid.
Hogewoning: 'Een paar jaar terug
hebben we met de NOS onderhandelt,
maar de zaak is toen in een emotione
le sfeer gekomen en wij zijn onder
druk gezet, we kregen de openbare
mening tegen. Weinigen zagen toen
echter dat het contract op de lange
duur nadelig zou zijn voor het voet
bal. Maar als het publiek tv-voetbal
wil en wij blijkelijk een publieke
taak hebben, zeggen wij tegen de
overheid: help ons uit de vicieuze
cirkel'.
Terug naar dc voetbalbond. In de
sectie betaald voetbal bestaat een stre
ven naar zelfstandigheid, maar hier
voor is geen meerderheid gekregen.
Wat ziet u als het ideale patroon?
Hogewoning: 'We willen het liefst een
rechtsvorm waarin de bedrijfstak be
taald voetbal zelfstandig is. Om tot
overeenstemmimig te komen, is het
noodzakelijk dat er gelijkgericht wordt
gedacht. De procedure-vorm komt dan
pas op de tweede plaats. In de sectie-
besturen zijn duidelijke veranderin
gen geweest: in beide besturen zijn
mensen gekomen die de problemen
eigentijds willen benaderen. Er wor
den momenteel informele gesprekken
gevoerd en ik zeg: laten we eerst
kijken hoever we kunnen komen.
Wanneer we het morgen eens worden
samen de jeugdopleidingen te organi
seren, dan beginnen we daar overmor
gen mee. We moeten pragmatisch ope
reren, alle aktuele problemen aanpak
ken'.
Weinig democratisch
Het nieuwe sectie-bestuur kan dat,
want er staat een eindvisie vast.
Onderdelen van die visie kunnen wor
den gerealiseerd, zonder dat dat doel
verloren raakt. Dit sectie-bestuur
heeft daarmee een voorsprong op be
sturen uit het verleden. Toch is er nog
één onduidelijkheid. Het betaald voet
bal bestaat uit diverse groeperingen
belanghebbenden: de clubs, dc spelers,
dc scheidsrechters. De sectie vertoont
echter grote overeenkomst met de
organisatie van de clubs. Wie een
FBO-vergadering bezoekt, treft dezelf
de mensen aan als op een vergadering
van de sectie. De spelers en scheids
rechters zijn op sectie-vergaderingen
hooguit als waarnemers aanwezig. Een
weinig democratische situatie.
Hogewoning: 'We zouden graag zien
dat hierin verandering kwam. Er is
ook een poging ondernomen de spe
lers in de sectie op te nemen, want
wanneer het zogenaamde vierluik was
aangenomen, zou de Vereniging van
Contract Spelers in zowel het bestuur
als de vergadering zijn vertegenwoor
digd. En. als je de een binnenhaalt,
komen ook de anderen. Nu het vier
luik is afgewezen, laat dit nog op zich
wachten. Het is jammer dat dergelijke
zaken niet in een sportwetgeving zijn
geregeld; nu moet alles worden ge
toetst aan het burgerlijk wetboek en
bij het opstellen daarvan is nooit
gedacht aan de arbeidsverhoudingen
in het betaald voetbal. Het zou plezie
rig zijn als dat werd geregeld het
feit dat het niet is geregeld, bewijst
welke prioriteit sport in Nederland
heeft'.
(foto Wubbo de Jong)
JOS COLER
DEN HAAG 'Ik breng dat niet
zo graag naar voren waarom ik
dadelijk opstap. Toen ik mijn be
sluit aankondigde heb ik als voor
naamste reden genoemd de ge
zondheid van mijn vrouw. Ver
volgens werd er van allerlei kan
ten naar de toestand van mijn
vtouw geïnformeerd. De telefoon
stond niet stil. En eerlijk gezegd,
de gezondheid van mijn vrouw is
niet zorgwekkend. Het zijn ge
woon privé omstandigheden ge
weest, die me tot deze beslissing
hebben gedwongen. Voorzitter
van het bestuur betaald voetbal
zijn impliceert, dat je vrijwel
dagelijks voor de bond op stap
bent. Overdag werd mijn aan
wezigheid opgeëist door mijn
tinna en 's avonds door de
KNVB. Al 12 jaar lang. Daar
moet je eens een punt achter zet
ten. Deze bezigheden maken het
v'oor mijn vrouw niet gezelliger'.
ffrtüurlijk hebben er ook andere mo
lieven en rol gespeeld. Ik heb een
*tftijd bereikt om mijn zetel af te
tean. Ik ben nu bijna 65, als ik me
«ad laten herkiezen was ik 68
pweest, voordat een ander zich had
Kunnen presenteren. Je moet wel
Wen beseffen, dat je tegenwoordig bij
een leeftijd van 65 jaar al voor een
"Me zak versleten wordt. Dat was
n°o-t de bedoeling geweest. Ik heb
j>00>t het verlangen gehad een Avery
orundage van de KNVB te worden,
"wlist niet'.
tOLTlNE
Als je zolan^ voorzitter van een be-
•uur bent ga je op een gegeven
r°ment op je routine breien. Je
®°pt njet meer 0p je tenen. De
-Panning om voortdurend direct te
«nen reageren rond ontwikkelingen
ga je missen. Daar komt bij, dat de
aanpak veel harder is geworden. Vin
niger. Dat ligt me niet zo. Volgens
mij is dat ook niet de juiste benade
ring. In een grote bond als de KNVB
met 900.000 leden moet je altijd com
promissen sluiten. Er zijn zoveel ver
schillende geledingen die zich betrok
ken voelen met het beleid. En er ook
werkelijk bij betrokken zijn. Het is
toch logisch, dat beslissingen binnen
de KNVB weerstand oproeper. De
belangen van het amateurvoetbal zijn
nu eenmaal anders dan die van het
profvoetbal. En die van de zaterdaga
mateurs kunnen weer verschillen met
die van de zondagamateurs. Met die
verschillende belangen heb je reke
ning te houden en dan kom je altijd
bij compromissen terecht. Ik heb de
indruk dat een figuur als Hogewoning
dat wel geleerd heeft in he': jaar. dat
hij als sectie-bestuurder is opgetre
den'.
NIET SCHREEUWEN
'De KNVB blijft altijd een roerige
organisatie. Dat kan niet anders in
een- situatie met zoveel vogels van zo
verschillende pluimage. Strubbelingen
zul je altijd voorkomen. Maar ten
slotte is er voor elk probleem een
oplossing. De bond zal zich er hopend
uit redden. Dat is 85 jaar lang ge
beurd. Met zachte drang en dat zal
mijn opvolger wel ervaren als hij hel
al niet ervaren heeft bereik je
meer dan door luidkeels te schreeu
wen. Een voorbeeld. Het betaalde
voetbal veronderstelde dat 11 novem
ber eindelijk zelfstandigheid ko-n wor
den afgedwongen. Ik heb daarvoor
gewaarschuwd. Dat het onmogelijk
was. Maar toch werd e.' constant op
aangedrongen. En wat zien we nu?
Die beslissing zou uitgesteld worden
tot de volgende bondsvergadering. Je
moet nu eenmaal de medewerking
van de amateurs hebben. En die zou
er niet zijn. De reglementswijziging
zal '?t aanvaard worden. Een derge
lijk voorstel moet bij de amateurs een
veel langere weg bewandelen dan bij
'e profs. Afdelmgsvergaderingen. dis
trictsvergaderingen en wa'. er niet
meer aan moet worden besteed. Twee
tot drie maanden voordat het doorge
voerd kan worden. Of je nu wel of
niet loopt te schreeuwen. Door die
zgn. harde aanpak bereik jc vaak
alleen maar dat de sfeer, waarin zulke
voorstellen behandeld moeten worden,
vertroebeld wordt'.
AUTORITAIR
'Toen ik Toon Martens als voorzitter
opvolgde was het nog mogelijk om je
autoritair o. te stellen. Je kon veel
kwesties doordrukker. Je persoonlijke
inbreng was veel groter. Dat kan niet
ïeer in dit inspr. aktijdperk. Soms
was het wel prettig om autoritair op
te treden, nu.ar het heeft me weinig
moeite gekost om me aan te passen.
Op zichzelf is het een normaal ver
schijnsel. In gewone bedrijven heeft
zich een identieke ontwikkeling vol
trokken. Maar ik vind wel dat een
bestuur de baas moet blijven. Dat er
geregeerd kan worden. De gezagsver
houdingen moeten gehandhaafd blij
ven. Ik heb een hekel aan dreigemen
ten, aan acties. Als bestuurder ten
minste. Want persoonlijk raakt het
me niet. Punt is dat het betaalde
voetbal schade kan leiden. Ja. dat
vind ik toch wel een bezwaar van
deze tijd. Dat scherp stelling nemen.
Conflicten worden niet meer uit
gepraat, maar uitgevochten. Zoals die
suggestie van een sportloos weekeinde
als protest tegen de voorgenomen be
perking van sportsubsidies. Sorry
hoor, maar daar zie ik het nut niet van
in. Daar versterk je de tegenstellin
gen alleen mee'.
STIMULEREN
'Nadat de VVCS zich had geïnstal
leerd, is de FBO gekomen. Het is
vrijwel onbekend, maar het toenmali
ge sectie-bestuur heeft de komst van
en werkgeversorganisatie gesti
muleerd. Het was zelfs een suggestie
van ons. Maar aanvankelijk heeft de
FBO-groep zich op paden begeven die
niet helemaal tot de competentie van
die organisatie hoorden, ik denk aan
de kritiek, die er werd uitgeoefend op
het contract, dat de KNVB bij de
NOS afsloot voor het verslaan van
voetbalwedstrijden. Ik slaagde er toen
in het principe van de \rije nieuwsga
ring te doorbreken. Daar was ik ge
weldig trots op. Nee, dat is werkelijk
zo. Dat contract bracht toen 2V3 ton
op. De FBO vond echter, dat de
opbrengst 7>i ton had moeten bedra
gen. En dat werd ook regelmatig
verkondigd. Later is er bij die onder
handelingen met de NOS ook de FBO
ingeschakeld. Ik heb het altijd leuk
gevonden dat ook met hun aanwezig
heid geen betere contracten waren af
te sluiten. Nou ja, het is logisch dat
de overeenkomst voor 2 jaar nu opge
trokken is tot ruim 8 ton. Maar. de ex-
FBO'ers die nu zitting hebben in het
bestuur hebben zelfs ervaren dat een
dergelijke kwestie beter afgehandeld
kan worden door een rustig gesprek.
Dat zo'n zaak opgebouwd kan wor
den'.
KRITISCH BEGELEIDEN
'De huidige voorzitter van de FBO,
Herman Choufoer zegt altijd dat een
werknemersorganisatie een kritisch
begeleider van het bestuur betaald
voetbal moet zijn. Kijk, dat vind ik
nou ook. Het is de taak van de FBO
om attent te zijn. Dal ze bepaalde
ontwikkelingen signaleert en de
aandacht cr op vestigt. Maar het be
stuur moet het beleid bepalen. Hop
dan ook: ik geloof dat de FBO zich
juist opstelt. Met Choufoer kan ik
ook bijzonder goed opschieten. Hij
ziet het wel goed'.
VERGAARBAK
'Vroeger was een voorzitter een alge
mene vergaarbak. Dc meest vreemde
problemen werden hem voorgelegd.
Op een vc-gadering van de sectie
kwamen alle kwesties in één keer
naar voren. Sentimenten laaiden hoog
op. Toen kostte het leiden van een
vergadering veel meer moeite dan in
de laatste jaren. In '.c verschillende
organisaties wordt voortdurend vooro
verleg gepleegd. Dc aanpak is zakelij
ker. In mijn zittingsperiode is het
niveau van de clubbestuurders ook
opgeschroefd. Er wordt meer gede
legeerd naar terzake deskundigen per
sonen. Dat heb ik ook gedaan. Als er
in een vergadering nu een de finan
ciën betreffende vraag wordt gesteld,
geef ik het woord aan de op dat
gebied gespecialiseerde bestuurder.
Soms ben je gewoon, niet meer in
staat op vragen als niet specialist
antwoord t n. Daarom moet je al
deze problemen afschuiven r. ur de.
^sbetre'fei j ojn'.
NIET C RECT
'Die kwestie met Thijs Janse.. heeft
me nooit lekker gezete.i. Als het be
taalde voetbal van mening is. dat :n
bepaalde bestuurder op nd van
zijn kwaliteiten verva-gen moet wor
den, geef die man dan de gelegenheid
om zijn ontslag aan te kondigen. Ik
heb het nooit correct gevonden, zoals
Hogewoning destijds de plaats innam
van Thijs Jansen. Maar ik heb de
indruk dat men daar achteraf zelf ook
een beetje spijt van heeft gehad. De
samenwerking binnen het bestuur
met de ex-FBO-ers was overigens niet
slecht. Zeker niet. Trouwens ik ben
zeer tevreden over mijn opvolger, Ho
gewoning dus. Hij was ook mijn keus
geweest. Al is er weer geen juiste
procedure gevolgd. Binnen het be
stuur is er nooit overleg over de
nieuwe voorzitter gevoerd. Niet offi
cieel althans. Er is hier en daar
gepolst naar de meningen, maar ik
vind het normaal als het voltallige
bestuur zich akkoord verklaard over
de voorzitter. Ik veet dat sommige
mensen er zich gepikeerd door heb
ben gevoeld. Dat ka.' mc levendig
voorstellen. Lel wel: Er is te goeder
trouw gehandeld. Oneerlijke bedoelin
gen hebben er nooit achter gezeten'.
VOLDOENING
'De meeste voldoening van mijn werk
heb ik gevon 'en in de opzet van de
opleidingen. liet KNVB-sportcentrum
is gerealiseerd, er is een jeugdplan
Nederland, er zijn hooggewaardeerde
opleidingen voor trainers. We moeten
oppassen, dat die zaken niet verwaar
loosd worden. Dat is wol eens het
geval geweest na het vertrek van
Georg Kessler, die een formidabele
organisator was. Maar, dut moet bena
drukt worden, de aandacht voor die
pro-' 'en noet ver: rpt worden'.
POPULAIR
'Populair zijn is erg gcmahhelijk, ik
heb daar nooit naar gestreefd. In zo'n
grote bond moet je het algemeen
belang kunnen zien. Dan kwets je
uitera-rd soms andere standp .en.
Maar het is eenvoudiger oppositie te
voeren dan te besturen. Dat zal ieder
een ervaren. Ik vindt de KNVB een
prachtige instelling, een mooie bond.
Erg goed georganiseerd. Ik ben er in
de loop der ji.. van gaan houden.
En de liefde ervoor zal niet -fzwak-
ken, als ik op deze post verdwenen
ben'.
