Dr. Vermooten werpt
ons de handschoen toe
Visitekaartje van
Pinksterbeweging
Barbecue doet u het lekker zelf...—
Maaihuis kinderen mogen hier
pH^FIevohof
vandaag
Raadslid twijfelt
aan milieubewust
zijn van B. en w.
Trouw
K wort et
Najaarspuzzel 1972
IRISETTE
uw probleem
ook hel; onze
Bercepings-
werk
Alfrink: in bijzaken
royaal zijn
'We moeten leren
leven met polarisatie
Interview met
drs Tamminga
Boebenetalage
TROUW/KWiARTET VRIJDAG 6 OKTOBER 1972
KERK/BINNENLAND
T2/K2
door ds. A. A. Spijkerboer
door ds. A. A. Spijkerboor
Als de kerk in Amsterdam zich niet grondig herziet, zal er in het jaar 2000 geen kerk meer zijn in
Amsterdam en daar kunnen we God dan alleen maar voor danken.' Met deze harde, aan wijlen ds.
\ossers toegeschreven uitspraak eindigt het pas uitgekomen boek 'Hervormd Amsterdam in de crisis
1960 1970'. Het is het laatste werk van de helaas juist op de dag van het verschijnen van zijn boek
overleden Amsterdamse godsdienstsocioloog ds. W. H. Vermooten.
Niet alleen uit de laatste zin. maar
ook uit het hele boek spreekt een
grote zorg over het lot van de her
vormde gemeenten in Groot-Amster
dam: de schrijver was de hervormde
kerk in Amsterdam blijkbaar zeer toe
gedaan. Als een uiting van uit grote
toewijding geboren zorg zou ik dit
boek dan ook willen bespreken.
In het eerste hoofdstuk vertelt de
schrijver over de steeds weer met
volharding ondernomen, maar ook
steeds weer mislukte pogingen om de
verschillende hervormde gemeenten,
die op het gebied van de burgerlijke
gemeente Amsterdam liggen, te vere
nigen. Het is voor een buitenstaander
nauwelijks te geloven, dat wie in de
Haarlemmermeerstraat woont tot de
aparte hervormde gemeente Amster
dam-Sloten behoort, dat de bewoners
van de Overtoom zich mogen rekenen
tot de hervormde gemeente van Ara
sterdam-Centrum. dat een paar kilo
meter verder naar het Noorden de
hervormde gemeente van Amsterdam-
West opduikt, terwijl we in het Oos
ten geconfronteerd worden met de al
even onafhankelijk optredende her
vormde gemeente van Amsterdam-Wa-
tergraafsmeer. Het is allemaal 'histo
risch gegroeid' en fusie stuit telkens
weer af op financiële bezwaren: ge
meenten, die zich nog vrij aardig
redden, voelen er maar weinig voor
om hun hebben en houden in te
brengen in een groot geheel, over
welks beleid ze maar weinig te zeggen
zullen hebben.
Dr. Vermooten wordt niet moe te
betogen, dat het bestaan van niet
minder dan acht zelfstandige her
vormde gemeenten in Groot-Amster
dam, een goed beleid en een goed
gebruik van de beschikbare man
kracht ten zeerste bemoeilijkt. Moet
niet iedere onbevooroordeelde lezer
hem daarin gelijk geven?
'Wat een gehannes' verzucht de lezer,
en dezelfde verzuchting ontsnapt hem
ook bij de verdere lectuur van dit
hoofdstuk. Het bevat een naar ik
aanneem aan de hand van notulen en
jaarverslagen opgesteld verslag van
de wederwaardigheden van de her
vormde gemeente van Amsterdam tus
sen 1960 en 1970. We kunnen er van
alles in lezen, van de anti-kerstkapel
van Prast tot de matinen van Over-
bosch. Wat is er niet allemaal onder
nomen! De schrijver roept telkens,
alsof hij met hardleerse en ondeugen
de jongens te maken had, orthodoxe
dominees voor de klas om hun een
berisping of zelfs een oorvijg toe te
dienen. Maar achter deze bladzijden
moet voor de betrokken gemeentele
den en ambtsdragers veel teleurstel
ling en gewoon menselijk verdriet
schuil gaan. Er is werkelijk van alles
geprobeerd om de mensen bij het
evangelie te betrekken en om, onder
de bedrijven door, tot een fusie van
al die verschillende hervormde ge
meenten te komen, maar het is de
hervormden telkens bij de handen
afgebroken. Het ging niet meer.
De grote stad
ADVERTENTIE
'One Way Day' in Utrecht:
Dit boek brengt de lezer tot de ge
dachte, dat de hervormde kerk in
Amsterdam zich niet heeft weten aan
te passen bij de samenleving van een
moderne grote stad, en dat zij eigen
lijk nog werkt met vormen, die pas
sen bij een klein burgerlijk of zelfs
agrarisch levenspatroon. We verne
men zelfs, dat wij nog steeds om tien
uur 's zondagmorgens kerk houden,
omdat onze voorouders dat een ge
schikte tijd vonden: ze hadden dan
genoeg tijd om eerst hun koeien te
melken.
Waarom zou de schrijver er geen
gelijk in hebben, dat de hervormde
gemeente van Amsterdam geen vor
men heeft weten te vinden, die pas
sen bij mensen in de grote stad? Het
is heel goed mogelijk, dat dat inder
daad zo is. Maar je zou dan wel graag
van de schrijver horen welke vormen
een Jezus Christus belijdende gemeen
te in de grote stad zou kunnen vin
den om bij de tijd te zijn. Blauwdruk
ken hoeft een godsdienstsocioloog niet
te leveren, maar hij zou toch tenmin
ste de richting aan kunnen geven,
waarin we volgens hem moeten gaan.
Daarover is in dit boek niets te
vinden. Telkens ontsnappen de schrij-
Dr. W. H. Vermooten
ver uitspraken over de inhoud van
het belijden van de kerk. Dat hij de
orthodoxie, van welke snit dan ook,
inet wil, is duidelijk. Maar het is niet
duidelijk wat het belijden van de
kerk dan wel voor hem betekent. Op
die manier wordt een gesprek over
moderne vormen, die een Jezus Chris
tus belijdende gemeente zou moeten
vinden wel erg moeilijk.
De bellen, die dr. Vermooten op
tafel legt zijn overigens wel verplette
rend: van de 12.049 in 1967 in Am
sterdam geboren kinderen was 14.2
pet protestants, 23,1 pet rooms-katho-
liek en 62.1 pet geen kerkgenootschap.
Op 1 juli 1967 was 73.6 pet. van de
belijdende leden van de hervormde
gemeente Amsterdam ouder dan 45
jaar. Wat deze cijfers betekenen kan
ook een kind begrijpen: als het zo
door blijft gaan, zijn er in het jaar
2000 in heel Amsterdam nog vier
hervormde kerken over, waarin 's zon
dags dienst wordt gehouden. De be
zorgdheid van de schrijver is dus
maar al te goed te begrijpen en dat
de liefde voor de kerk hem ertoe
brengt deze bezorgdheid uit te spre
ken, kan de aandachtige lezer niet
ontgaan.
De rednetfe behoudt zich het recht voor om
ter opname In deze rubriek ontvangen me
ningsuitingen verkort weer te geven. BIJ
publlkatlc wordt met de naam van dc
inzender ondortekend. Brieven kunnen wor
den gezonden aan dc lieer Job, C. Francken.
secretaris van de hoofdredactie van Trouw-
Kwartet, Postbus 85». Amsterdam.
Tweede auto èn
zoveelste kind
Zoals zo vaak. wanneer twee mensen
twee verschillende meningen verkon
digen. hebben natuurlijk beiden
(prof. Roscam Abbing en dr. G. Dek
ker) gelijk. Het merkwaardige vind
ik. dat ze niet in dc gaten hebben
(dit in elk geval niet met zoveel
woorden zeggen) dat ze elkaar volle
dig aanvullen. Het één kan niet zon
der het ander. Immers: hoe meer
kinderen (mensen), des te groter het
potentieel dat een tweede huis en een
tweede auto wil.
Met meer dan twee kinderen wil je
een tweede auto om ze veilig naar
school te krijgen, want met drie op
de fiets gaat niet en ze zelf laten
fietsen onder de negen jaar gaat hele
maal niet. En zo komen we in de
cirkel. Waarom worden we niet meer
gewezen op de relatie tussen de din
gen? We halen alles uit elkaar en
zien soms de simpelste verbanden niet
meer.
P.S. Het mooiste zou zijn: twee gezin
nen hebben drie kinderen, twee hui
zen en één auto. Maar wie wil daar
aan'
Zaandam
B.Schuman-Zcelenberg
het gebied van de ambtelijke salaris- Sociologie
sen en pensioenen. Ten aanzien van
deze zake heeft de Kamer een andere
verantwoordelijkheid dan de regring.
De Regering voert terecht de onder
handelingen in het georganiseerd
overleg in de rol van werkgeefster.
De Kamer staat daar als zodanig bui
ten, maar h eeft u iteraard het ree ht
dergelijke problemen aan de orde te
stellen op het vlak van het sociaal-
economische beleid.
UTRECHT 'Onze Way Day' noemt
evangelist Ben Hoekendijk de mani
festatie die hij zaterdag 14 oktober
gaat houden in het Utrechtse congres
centrum. Het wordt een soort Jezus-
festival met veel muziek, waar ieder
een met iedereen kan praten over
Christus en christendom. De happe
ning, die van 's morgens tien uur tot
's avonds tien uur duurt, vormt de
afsluiting van de in de afgelopen
maanden door de Puttense prediker
in vijftig plaatsen gevoerde aktie te
gen druggebruik. De 'Opwekkings-
krant' (verspreid in een oplage van
100.000 exemplaren) behoorde tot de
wapenen waarmee hij ten strijde trok.
De 'One Way Day' ('één Weg: Jezus'
is het internationale advies van de
Jesus-movement) zal zowel een evan
geliserend als een demonstratief ka
rakter hebben. Door middel van
vele tientallen stands presenteren zich
talrijke zendingsgenootschappen en
andere christelijke organisaties op een
soort beurs, die de naam 'Oswald
Smithstraat' draagt Van 's middags
half drie af wordt een muzikaal pro
gramma gepresenteerd, waarin talloze
jongeren de kans krijgen te getuigen
van hun geloof in Jezus. Onder meer
komen de muziekgroepen 'The Car
penters Tools' van Youth for Christ,
The Lighters en The Burning Candles
voor het voetlicht De laatste groep
voert 's avonds om zeven uur een op
de bijbel geïnspireerde musical op.
De organisatoren willen niet alleen
buitenkerkelijke jongeren bereiken
met het evangelie, maar ook aantonen
dat er in Nederland 'nog andere
jeugd is dan degenen die zich laten
meeslepen door een sterk afnemend
normbesef.' Ben Hoekendijk: 'Er is
gelukkig óók nog jeugd die niet mee
doet aan druggebruik, immoraliteit en
losbandigheid.'
Gedurende het festival zijn gebeds
ruimten en pastorale werkers be
schikbaar voor degenen die dieper
willen ingaan op wat zij over Jezus
Christus krijgen te horen. Ben Hoe
kendijk zelf spreekt 's avonds in aan
sluiting op de musical, 's Middags
worden de programma's gepresenteerd
door jeugdleider Nico Biljou en zen
deling Kees Goedhart.
Volgens Ben Hoekendijk zal de 'One
Way Day' ook een 'visitekaartje van
de Nederlandse pinksterbeweging en
aanverwante bewegingen' zijn.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Het Amsterdamse
gemeenteraadslid Van Antwerpen
(D'66) heeft verduidelijking gevraagd
op het antwoord van B. en W. over
de lozing van giftige afvalstoffen op
de grachten door de universiteit. In
het antwoord stond dat 'mag worden
verwacht dat aan de eisen van de
hinderwet zal worden voldaan'. Van
Antwerpen verbaasd zich over deze
vage, ontwijkende zin en vipaagt waar
om er geen aanzegging is gedaan om
ten spoedigste het lozen te srtaken. Ge
beurt dit niet, dan acht hij het mi
lieubewust zijn van het college onge
loofwaardig.
Jesus People
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leldse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J. de Berg (waarnemend)
Dagelijks bestuur: B. Bol, Den
Haag;dr. E-Bleumlnk. Paters-
wolde; mr. G. C. van Dam,
Nootdorp; W. A. Flbbe, Rot
terdam; J. lanser, Utrecht;
drs. J. W. de Pous. Den Haag;
J. Smallenbroek, Wassenaar.
Overige leden van het alge
meen bestuur: K. Abma, Am
sterdam; H. A. de Boer, IJmui-
den; Th. Brouwer, Assen; mr.
dr. J. Donner, Den Haag; J.
van Eibergen, Schaarsbergen;
mr. K. van Houten, Wagenin-
gen; de. O. I. Hylkema, Bllt-
hoven; Jac. Huijsen, Delft;
mevrouw M. C. E. Klooster-
man-Fortgens, Voorschoten;
mevrouw J. G. Kraayeveld-
Wouters, Heerhugowaard;
prof. dr. G. N. Lammens.
Naarden; ds. F. H. Lands
man, Den Haag; H. de Mooij,
Rijnsburg; prof. dr. G. C. van
Niftrlk, Amsterdam; H. Otte-
vanger, Buitenpost; mr. dr. J.
Ozinga, Lunteren; dr. A. Veer
man. Rijswijk (Z.-H.); H. H.
Wemmers, Den Haag; drs. R.
Zijlstra, Oosterland (Zld.).
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 27Ó - 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768). Gem.giro
X 500.
Wanneer je zo'n groep jongelui ziet
met grote borden 'Volg Jezus' en
wanneer je hoort dat ze ook lezen in
de bijbel met elkaar dan is het uiter
lijk wel in orde, maar wat is de bron
waaruit dit alles ontspringt? Zien zij
in Jezus de Zoon des Vaders, Die in
de wereld is gekomen om zondaren
zalig te maken? Ik vrees met grote
vrees dat zij in Hem een medestrijder
zien voor recht en gerechtigheid op
deze aarde, en dan één van de zg. vele
andere strijders zoals een Mao, Gand
hi, Lenin of Marx. Hij hoort dan in
het rijtje martelaren thuis die gestor
ven zijn voor een principe van 'verbe
ter de wereld begin bij jezelf.'
Deze vrees werd één dezer dagen
bewaarheid, want op een bepaald
adres is het biljet met de naam Jezus
verdwenen en hangt nu de beeltenis
van Ché Guevara. Daarom wil ik
vooral de ouders van opgroeiende kin
deren waarschuwen om toch goed te
onderzoeken in welk milieu hun kin
deren terechtkomen. Nogmaals; ik wil
niet oordelen maar wel beproeven, en
manen tot grote voorzichtigheid
Dordrecht
L. Vos
Kiesdrempel
De pogingen welke al geruime tijd Ruurlo
van katholieke zijde worden onderno-
men om de kiesdrempel te verhogen,
waardoor het aan reeds bestaande en
eventueel in de toekomst nog op te
richten (kleine) partijen vrijwel on
mogelijk wordt gemaakt om tot het
parlement door te dringen, illustreren
voldoende de angst die in KVP-krin-
gen leeft voor het verlies van lucra
tieve Kamerzetels.
Blijkbaar beseffen de KVP'ers dr. Th.
van Schalk, c.s. niet dat het telkens
ontstaan van nieuwe partijen voort
vloeit uit het onloochenbare feit dat de
in het parlement vertegenwoordigde
kongsi's tegenover de kiezers in ern
stige mate tekort schieten.
De politiek is een onderonsje van
regering en oppositie geworden. Want
ook deze laatste is slechts schijn.
Wanneer de ex-gereformeerde socialist
drs. Den Uyl ook maar een greintje
democratisch besef zou Dezitten, dan
was reeds lang door hem en zijn
Solitieke vrienden op afschaffing van
et stelsel der waarborgsommen aan
gedrongen, opdat aan alle Nederlan
ders hetzij individueel dan wel collec
tief de mogelijkheid geboden wordt
ongeacht de financiële status op
waarlijk democratische wijze van het
passieve kiesrecht gebruik te maken.
Zolang deze eis niet is ingewilligd,
bestaat er tussen het 18de eeuwse
Nederland met zijn regentenheer
schappij en de huidige schijndemocra-
tie dan ook geen principieel ver
schil.
Rotterdam A. Smit
De bedoeling van dit laatste is stellig
niet een georganiseerd overleg te
doorkruisen, al kan een ongelukkig
gekozen tijdstip wel deze schijn wek
ken. Volstrekt duidelijk is echter, dat
regeringsstandpunt in het georgani
seerd overleg op het moment van het
stel 1 en der vragen (20 juni j.L ons
volledig onbekend was.
Den Haag
dr. A. J. Vermaat
Palestijnen (3)
De controverse officiële kerken -
IKOR over Israël en de Palestijnen
zal lang duren en onverkwikkelijk
worden, als er niet eens een begin
gemaakt wordt met oprechte en even
wichtig gedoseerde voorlichting. Ver
reweg de meeste Nederlanders blijken
niets te weten over de Tsionistische
periode van 1897 - 1947 en zijn over
de daarop volgende periode erbarme
lijk eenzijdig ingelicht.
Sedert de principiële veroordeling van
het antisemitisme een hechte band
smeedde van wederzijds begrip tussen
grote groepen Joden en niet-Joden, is
door het begrijpelijke wantrouwen
van in hoofdzaak Oost-Europese Joden
en door de Nazi-terreur een vaak
betreurenswaardig onoprechte stroom
van informatie over argeloze lezers,
luisteraars en kijkers uitgestort.
Het zal heel moeilijk zijn en veel
morele moed vergen om in dit alles
klaarheid te brengen. De poging ertoe
zal toch gewaagd moeten worden, en
het zijn in de eerste plaats de kerken
en het IKOR die zich hun verant
woordelijkheid in deze terdega bewust
moeten zijn en zo nodig bewust ge
maakt moeten worden.
In het laatste hoofdstuk van zijn boek
komt de schrijver op voor het goed
recht van de godsdienstsociologie. Om
kort te gaan: de sociologen hebben
wel wat beters te doen dan statistie
ken te maken, waaruit de predikanten
dan conclusies mogen trekken. 'De
taak van de socioloog bestaat erin om
vanuit een onderzoek van de omstan
digheden en de leefwereld van deze
mensen, b.v. een groep intellectuelen,
te begrijpen, waarom de kerkdienst
voor hen niet meer functioneert.'
(blz. 201). Dr. Vermooten spreekt
over van buitenaf werkende krachten,
die het proces van de ontkerkelijking
bevorderen en hij noemt dan o.m. de
invloed van het technisch-industriële
arbeidsproces (de eerbied voor de
prestaties van wetenschap en techniek
neemt toe, zodat religieuze waarden
hun gezag verliezen) en liet geestelijk
klimaat in de grote stad (utilismé,
pragmatisme, materialisme en eude-
monisme zijn kenmerkend voor de
stedelijke bevolking). Van binnen uit
wordt het proces van de ontkerkelij
king bevorderd door de conventioneel-
orthodoxe prediking, die in hpofdzaak
alleen nog de eenvoudigen van geest,
de minder ontwikkelden en de oude
ren aanspreekt.
In dit laatste hoofdstuk komt de pro
blematiek van de kerk, niet alleen in
Amsterdam, maar in onze hele verste
delijkte samenleving, op een beklem
mende manier aan de orde. Juist de
door de schrijver niet zo bijzonder
gewaardeerde orthodoxie zal er goed
aan doen deze dingen in hun volle
gewicht op zich af te laten komen.
Een zin over de moderne stedeling
trof me zeer: 'Waarheid wordt niet
meer gevonden in een geschonken en
geloofde openbaring, doch moet zich
zelf praktisch in het handelen bewij
zen.' Daar wordt ons de handschoen
toegeworpen. Ik maak me sterk, dat
een moderne, niet krampachtige, maar
open orthodoxie deze handschoen op
zal kunnen nemen. Ze zou daarmee
het antwoord geven, waarop dit boek
recht heeft.
ADVERTENTIE
koekjes bakken van eigen deeg.
t Flevohof
DE ARME HAD NIETS.
Nathan gaat in het verhaal dat hij
aan David vertelt nog even door op
dat feit dat er een rijke en een arme
man was. Hij geeft nu de orde van
grootte aan, waarin deze rijkdom en
armoede tegenover elkaar stonden
'De rijke man had zeer veel schapen
en runderen; de arme had niets, be-
halve één klein ooilam, dat hij had
gekocht en opgekweekt.' De kloof ij
behoorlijk, of liever: onbehoorlijk,
We moeten goed weten om welk ver
schil het gaat 'tWas niet in de g
van 'ik een beetje meer dan jij', het
ging niet om een inflatiepercentage of
een paar regeltjes verschil in de tabel
van de Inkomstenbelasting. De arme
had niets. Bijna had ik geschreven:
hij laat zich verleiden om te zeggen
dat de arme niets had, maar moet
zichzelf onmiddellijk corrigeren: nu
ja, hij had een ooilam. Maar ik heb
geen recht om te denken dat de
profeet zich versprak. Hij bedoelde
waarschijnlijk precies wat hij zei: de
arme had niets. Want dat ooilam kun
je verwaarlozen. Dat betekende in het
kader van maatschappelijk bezit niets,
'tls de vraag of hij er wel ooit toe
zou kunnen komen om het te slachten
en het te gaan eten. Straks worden de
kinderen van de arme man genoemd.
(Van de rijke man lezen we alleen
maar dat hij 'bezoek" kreeg). Kinde-j
ren kunnen zich nogal eens opsta:
opstellen als het gaat om het doden
van huisdieren. Nee, hij had niets.
Hij had kinderen en een troetelbeest,
dat was alles. Er staat ook niet dat de
arme man ongelukkig was. Daar was
de profeet veel te wijs voor, om de
dingen zo voor te stellen. Het gaat nu
om de kloof en niets moet dat ver
sluieren. Want door de kloof kan
straks dat onmenselijke gebeuren dat
die rijke man dat ooilam afneemt
Een verhaal dat van trek tot trek tot
nadenken zet. Daarom staat het ex
ook (2 Samuël 12)
Dr. W. H. Vermooten, Hervormd Am
sterdam in de crisis, 1960-1970 Uitge-
Edward B. Plooij verlj ten Have, Baarn 1972; 24,-.
ADVERTENTIE
Verduidelijking
Naar aanleiding van een kritisch kom-
mentaar van de zijde van NCBO
op door mij gestelde vragen aan de
Minister van Binnenlandse Zaken zijn
op 1 september j.l. in Tr.Kw. enige
uitlatingen van mij gepubliceerd, die
door e en o nvolledige wee rgave enig
misverstand gewekt moeten hebben. Zo
was het de bedoeling om duidelijk tot
uitdrukking te brengen, dat de be
staande oorzaak tot de inflatiebestrij-
ding de achter grond vormde van het
aansnijden van bepaalde vragen op
Op 23 september is onze grote Najaarspuzzel gestart die duurt
t.e.m. 27 januari 1973.
f 40.000,aan prijzen waaronder vier IRISETTE donzen dek
bedden met afneembare overtrek t.w.v. f 195,
donszacht slapen onder een donzen dekbed
Beschikbaar gesteld door
Claushuis-Deuth Co. te Barneveld
Doe mee en win een van de prachtige prijzen!
mi
Brieven «11e niet zijn T»orz!en van naam en
adres kunnen niet In be!ian«leling worden
genomen. Getielmhondlng la verzekerd. Vra
gen «Ue niet onderling met elkaar In verband
staan moeten ln afzonderlijke brieven worden
gesteld. Per brief dient een gnlden aan post
zegels te worden Ingesloten. Adres-, redaetie
Trouw-Kwartet, postbus 94», Botterdam.
Herhaling van een niet goed opgelost
probleem: Stel dat het theoretisch
mogelijk is dat een automobilist ver
trekt met een snelheid van 1 km per
uur, waarbij hij iedere km zijn snel
heid verhoogt met 1 km en 'n afstand
van 100 km wil afleggen, zonder na
tuurlijk te moeten remmen of vaart
verminderen. Hoeveel tijd heeft de
man nodig om op de plaats van be
stemming te komen en wat is zijn
gemiddelde snelheid?
Antwoord: Op dit probleem hebben
een groot aantal van onze lezers hun
krachten beproefd. Veel brieven ont
vingen we, ook veel verkeerde oplos
singen. Gelukkig kan onze expert de
juiste berekening geven: de automobi
list doet er 5 uur, 11,2 minuten over
en heeft een gemiddelde snelheid van
19,28 km per uur. Wij maken onze
abonnees er wel op attent, dat deze
sommetjes ons te veel tijd kosten en
dat deze rubriek voor andere grote cn
kleine problemen bedoeld is.
Vraag: Hoe luidt de Latijnse naam
voor hazelaar, wat betekent de soort
naam? Waar komt hij vandaan of is
het een Nederlandse boom? Waarvoor
wordt het hout gebruikt? Waar en
hoe wordt de hazelaar aangeplant?
Antwoord: De Latijnse naam van ha
zelaar is corylus, familie Corylaceae
Coryllus avellana, gewone hazelaar.
Deze is afkomstig uit Europa. De
naam is afgeleid van het Griekse
woord korys of helm en wijst er in de
verlatijnste vorm op dat de nootjes
met een soort helm bedekt zijn. Avel
lana is een Latijns woord met de
betekenis losgescheurd. De aanplant
geschiedt niet zozeer om het hout dan
wel om de sierlijkheid van de bloei
en om de vruchten. De Europese
hazelaar kan 5 meter hoog worden.
Als sierstruik plant men ook de cery-
lus avellana var. maxima purpurea,
die twee meter hoog kan worden, met
donkerbruin blad, en de corylus Ame
ricana uit Centraal, Oost- en Noord-
Amerika, die tot drie meter hoog
wordt met fraaie bladverkleuring in
de herfst.
Hazelaars doen het als kleine bomen
en struiken goed op niet te droge
grond. Men plante ze in 't najaar of
vroege voorjaar. Na het vruchtdragen
snoeie men niet Hoogstens neemt
men een enkele oude tak weg. De
plantafstand is vier meter in het
vierkant
Vraag: Wie was de kunstenaar L. T.
Asperslagh? Mij is niet meer bekend
dan dat hij rondom 1928 de dorpskerk
van Nieuwerkerk aan den IJssel bij
de restauratie voorzag van glas-in
loodramen met bijbelse voorstellingen.
Antwoord: Het geslacht Asperslag(h)
is zeer actief geweest en is dit nog, in
de kunstnijverheid. Wij kennen drie
broers Louis Franciscus (Leu), 1893
tot 1949, dus niet L. T., Alexander
Pieter (Alex), 1901, woont te Voor
burg, en Hendrik Josef, 1906 tot 1964,
voorts diens dochter Marijke van
Moorssel Asperslag, geboren 1935. De
broers woonden en werkten tn de
buurt van Den Haag en in België. Zij
waren leerlingen van de academie van
ho-Hpnde kunsten in Den Haag.
AKEN (KNP) —'Mén zal de huidige
uittocht uit de kerk, met name van
vele jonge mensen, niet tot staan
kunnen of mogen brengen door con
cessies in wezenlijke geloofszaken.
Maar men kan zich wel eerlijk de
vraag stellen, wat in de kerk bijkom
stig en wat wezenlijk is en tot elke
prijs dient te .worden behouden. Zou
het niet waar kunnen zijn, dat de
houding van de kerk in wezenlijke
zaken geloofwaardiger zou zijn, indien
zij in bijzaken een groter ontvanke
lijkheid zou tonen en meer vrijheid
en meer pluriformiteit? Behoort de
vrijheid van de kinderen Gods niet
evenzeer tot de evangelische waar
den!
Adus kardinaal Alfrink in Aken,
waar hij preekte tijdens de reünie
van priesters, die (evenals hijzelf)
tijdens hun studie te Rome gewoond
hebben op het Animacollege voor
Duitstalige studenten
Van een verslaggever
DRIEBERGEN 'Polarisatie, de ver
scherping van tegenstellingen, is een
ramp waar we in de kerk mee zullen
moeten leren leven', zo werd op het
instituut Kerk en Wereld te Drieber
gen geconcludeerd na een dag beraad
van theologen en sociologen uit ver
schillende kerken.
Het beraad werd ingeleid met stellin
gen van dr. C. Graafland uit Amster
dam en de sociaal-psychologe, mej.
drs. E. P. J. Jansen van de Vrije
Universiteit te Amsterdam. Over het
ontstaan van polarisatie werd vastge
steld dat deze wordt opgewekt door
gevoelens ten opzichte van elkaar, die
voortkomen uit vooringenomenheden
die men niet wenst te laten corrige
ren
Voor het kerkelijk leven is het van
het grootste belang dat die gevoelens
en vooringenomenheden worden opge
spoord en dat de christenen weer de
draagwijdte zullen beseffen van kern
woorden als verzoening en verlossing,
zo stelde de conferentie vast.
Aan de studiecommissie 'Oecumeni
sche evangelisatie', die de dag organi
seerde, is gevraagd het gesprek over
polarisatie met theologen en mensen
van de gedragswetenschappen, met na
me sociologen en psychologen, voort
te zetten om daardoor tot meer hel
derheid over de achtergronden van
polarisatie te komen.
NED. HERVORMDE KERK
Aangenomen: naar Lemel (toez.): P.
J. Mackaay, pred. voor buit. werkz.
(secr. raad van de zending) te Oegst-
geest.
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Oldenzaal:. R. Oranje,
kand. te Amsterdam; te Groningen-
N.O.: F. Strikwerda te Santpoort (als
ziekenhuispred.).
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen: te Rozenburg: J. B. K. de
Vries te Spakenburg.
Bedankt: voor Mariënberg: T. Dekker
te Capelle aan de IJssel.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt: voor Werkendam: C. de Rid
der te Nunspeet (verb. ber.).
Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM In het televisiepro
gramma 'ander nieuws', dat de NCRV
morgen om 22.25 uur via Nederland 2
uitzendt is een interview opgenomen
met drs. J. Tamminga, de toekomstige
hoofdredacteur van Trouw en de
Kwartetbladen.
In deze rubriek zal ook zendelinge
Betty Smit weer te zien en te horen
zijn. Zij spreekt over liet grote aantal
reacties, dat zij ontving na het tv-
gesprek met Jan van Hillo, een
maand geleden.
Tenslotte wordt aandacht besteed aan
de Amerikaan. Ralph Nader, die zich
bezighoudt met campagnes tegen ver
keerde reclame.
'Dat kan iedere vrouw' door David
Reuben. Uitg. Hollandia te Baarn. 314
blz. Prijs: ƒ19,50.
Zoals in elk voorlichtingsboek is ook
de Amerikaanse psychiater Reuben er
in zijn boek op uit misverstanden en
vooroordelen betreffende de seksuali
teit uit de weg te ruimen. Dat lukt
hem hier en daar er zijn ten slotte
nog al wat taboes op dit vlak, maar
Reuben slaagt er ook in om en pas
sant een aantal nieuwe misverstanden
en vooroordelen te creëren. Dit keer
zijn de slachtoffers vrijgezellen, alco
holisten, homoseksuelen, oplichters en
'mannen die geen carrière weten te
maken'. Hij weet ten minste haarfijn
uit te leggen hoe een vrouw, die een
'vibrerender seksueel leven' wenst, de
ze categorie kan onderkennen, ontlo
pen of tijdig de bons kan geven. Als
oriëntatiepunten beveelt de auteur de
toekomstige bruid het eetgedrag en
de manier waarop haar partner zijn;
auto behandelt aan. Want, weet de
arts Reuben, 'een verwaarloosde, de
fecte, slordige auto wijst op een ver
waarloosde, defecte, slordige persoon
lijkheid diep in zijn binnenste!
Afgesleten banden en de dood tarten-1
de remmen wijze op roekeloosheid in
andere belangrijke opzichten. Maar de
ware sleutel is de manier waarop een
man rijdt'. Met dit soort geleuter
weet Reuben een belangrijk deel van
zijn boek te vullen. Nog bonter maak
te hij het waar de seksuele techniel
ter sprake komt. Blijkens de foto's in
het boek zijn kennelijk alleen acroba
ten of op zijn minst buitengewoon
lenige mensen in staat tot wat hij een
'vibrerender seksueel leven' noemt
l\
