echten tegen
bierkaai'
eestig verteld
Japans prijzenspel
is ondoorgrondelijk
--autobiografie
lmpremieres van deze week
izierige kijk op
ifische technieken
~M
Eén op elke vijf tweedehands
auto's bij handel te duur
Voor eerste hulp
meer en betere
posten bepleit
Opel Commodore GS/E met grotere motor
Tweeliter VW-Porsche
l4|rff KWARTET VRIJDAG 22 SEPTEMBER 1972
BINNENLAND/AUTO/FILMS TPOZHUS9/K17
het oorlog is tussen mannen en vrouwen wat wapenstilstan-
niet hoeft uit te sluiten is een denkbeeld dat (ook) de satiri-
humoristische en soms dwaze Amerikaanse schrijver en teke-
James Thurber (18941961) met plezier verkondigde. Hij te-
graag, grappig en schijnbaar onbeholpen, wijfjes en man-
altijd op jacht om elkaar te krijgen of te ontlopen.
ekeningetjes waren voor regis-
lelville Shavelson de bron voor
m 'Vechten tegen de Bierkaai'. Ze
•r of en toe ook leuk in ver-
al gaat het in dit geval om een
mensen.
daarvan, Jack Lemmon, is een
Thurber, ook zo'n tekenaar, die
en. huwelijk, kinderen en hond
omdat hij er bang voor is, en
oor die vijanden tenslotte toch
gen wordt, want er is ook nog
als het bloempje van liefde. En
zijn is ook niet alles. Hij wordt
t, en na veel vruchteloos verzet
led gevangen, door Barbara Har-
Is een gescheiden vrouw met
inderen van zeven tot zeventien,
ijgt het er heel moeilijk mee
ar eerste man, Jason Robards,
iomt opdagen. Want die zwer-
fotojournalist is een vlotte ke-
rwijl Jack een stuntel is, die
echt kan zien, en misschien wel
lordt. Dat is een reden om zich
le trekken, en ook nog een
enteel gevaar in deze comedy,
laar komt het verhaal gelukkig
erheen. Vertrouwen krijgt Jack
na een onderhoud met zijn
arige stotterende nieuwe doch-
dat heel leuk gespeeld wordt
isa Gerritsen.
eschiedenis is wel geestig ge-
De dialogen zijn spits, de
s zijn aannemelijk. Jack Lem-
eet zijn bijziende onbeholpen-
net alle ongelukjes en vergis-
die daarbij komen, goed tussen
le zielige en al te grappige te
Hij is, goed geregisseerd, een
acteur voor het fijnere komi-
erk met enige diepte. Barbara
als het pittige resolute vrouw-
oppervlakkiger, met minder nu-
lason Robards heeft geen moei-
het losse, avontuurlijke type.
rollen, ook de kinderen, staan
in. Melville Shavelson heeft
satirirische kijk op snobs en
intellectuelen - op literaire recepties -
dankbaar overgenomen. Hij maakte ook
leuk gebruik van de tekeningen, die
soms tot leven komen. Ze voeren
oorlog in de nacht met de twee
echtgenoten, als die dronken vrienden
worden, en ze verbeelden, tegen het
slot, Thurbers, wel wat simpele, ge
schiedenis The Last Flower. Nog een
aardigheid van Shavelsons regie is,
dat hij Jack Lemmon in verschillende
taferelen zichtbaar laat dromen en
hoorbaar laat denken.
Ber Huising
(Amsterdam-Calypso, 14 j.).
Chinese filmweek
in The Movies
Er is weinig of geen gelegenheid om
in Nederland Chinese films te zien.
daarom valt het initiatief van The
Movies om er een week aan te wijden
ten zeerste toe te juichen. Er worden
vertoond: de operafilms Taking Tiger
Mountain oftewel De Verovering van
de Tijgerberg, The White Haired
Girl, oftewel Het meisje met het wit
te haar en Red Lantern, de, gewone
speelfilms Mine Warfare en Surprise
Attack en verder nog een soortement
Chinees journaal en een film over de
inmiddels befaamd geworden acupunc
tuur. Ze hebben allemaal Engelse on
dertitels. Vooral in de opera-films
worden basis-thema's gebruikt, waar
van diverse varianten bestaan. Tijdens
de culturele revolutie werd de strek
king vaak drastisch herzien.
In het verstrekte materiaal zal men
vergeefs naar regisseurs zoeken, al
leen het collectief dat de film maakte
wordt vermeld. Al deze films zijn
strijdfilms, ze gaan óf over de strijd
tegen de Japanse overheersers, óf
over de revolutie, óf over de oorlog
in Korea. Het zijn instructiefilms in
de ruimste betekenis van het woord:
men dient eruit te leren hoe men
jtelauWj
56
oupé.
3mfort, I
aar
>re 6. tel.
tje N.V.
tel. 0181s
off. DA
SRDAM Het voor de
leestal erg duistere proce-
i de grafische technieken
op een plezierige manier
doeken gedaan op een ten-
filing die 'Prentpraat' heet
van 27 september tot 17
r wordt gehouden in het
is te Hazerswoude.
orden de drie hoofdprincipes
grafische techniek: hoogdruk,
k en vlakdruk getoond en hun
toepassingen worden met
1de n geïllustreerd. De voor
zijn zo gekozen, dat naast
van enkele honderden jaren
moderne prenten in dezelfde
zijn geëxposeerd. Door mid-
een aantal foto's is het voor
gemakkelijk te zien hoe een
een kopergravuren een ets
itho ontstaat.
ledendaagse en oude grafiek is
Bommeïr 2emaakt waarbij het accent
de prentkunst van eigen land.
prenten van Lucas van Ley-
fndrik Goltzius en Adriaen van
[met daarnaast uit onze tijd
feil o.m. Jenny Dalenoord, Aat
M. C. Escher. Peter Struyc-
■I A. Schotel. Van beroemde
ndse grafici zijn o.a. vertegen-
d Piranesi en Gustav Doré.
Campbell's
show
Ising
©AM Met Ken Campbell's
u', met nachtvoorstellingen in
kun je lol hebben. Iets an-
le bedoeling niet. De show is
oals die wel in paradetentjes
ïmis wordt gegeven. Met veel
en lawaai, met oeroude trucs
at het hier geparodiërd wordt,
slukkingen. Er wordt gegoo-
gehypnotiseerd, er zweeft een
worden diep droevige balla-
®gen, er knapt een opgebla-
estieboezem. Het publiek mag
dappels gooien en voor de
faarlijke toeren van Sylveste
de menselijke bom, die ook
fd nog dn brand steekt, moet
Mickery-trappen af, naar het
iatsje de nachtlucht in. En
het, welgemoed en lacherig,
jongens van de show, en
achter het orgeltje, bren-
brutale, meeslepende vrolijk
hun onzin.
'auze komen zij met Stonehen-
The Ancient Brit, een oude,
le burlesque-(variété)kluoht,
ten, hebzucht, gierigheid, ja-
moord in het stenen tijd-
Het afdrukken van een litho
perk. Low (lage) comedy zoals dat in
het Engels heet en dan heel low.
Waarbij de groep zowel te laag ais te
hoog gegrepen heeft, want zulk ruw
lachwerk wordt alleen leuk met heel
goede komieken, en het komieke van
deze spelers is, schreeuwerig, druk,
onbeheerst en overdreven, meer gek
dan grappig. En nogal smakeloos, al
zitten er wel goed dwaze momenten
in.
De Road Show wordt, gedurende twee
weken, gegeven in nachtvoorstellingen
in Mickery, alleen op donderdag, vrij
dag en zaterdag, en komt dan nog in
zeven theaters van het circuit. Op
maandag 25 september, van 19.30 uur
af, worden er in Studio Bellevue en
op het Leidseplein, televisie-opnamen
van gemaakt, met publiek dat gratis
toegang krijgt.
Openbaar Kunstbezit
wordt niet duurder
AMSTERDAM Wat er volgend jaar
ook allemaal duurder gaat worden, de
populaire cursus Openbaar Kunstbezit
niet. Hoewel papier-, druk- en ver
zendkosten (en B.T.W.) volgend jaar
weer hoger zullen zijn, heeft men
toch enkele mogelijkheden weten te
bedenken de kosten te drukken. Ver
der biedt de dit jaar begonnen samen
werking met Vlaanderen enig soulaas:
een grote gezamenlijke oplage is stuk
ken goedkoper dan twee kleinere. In
grote lijnen gezien blijft Openbaar
Kunstbezit hetzelfde bieden als het
vorig seizoen. Er zijn zelfs enkele
verbeteringen. De typografie bijvoor
beeld werd veranderd, waardoor de
teksten prettiger leesbaar Avorden en
er zullen op die tekstbladen meer
zwart-wit illustraties komen. En meer,
zij het kortere, televisie-uitzendingen.
De opbergband is ook verbeterd: ge
makkelijker omslaan, geen ontsieren
de metalen knoppen meer op de rug
en minder risico van verkleuren.
Tenslotte zal, zoals ieder jaar, onder
hen die hun abonnement tijdig heb
ben betaald, een groot aantal kunst
werken van levende Nederlandse kun
stenaars worden verloot. De hoofd
prijs is of een gebeeldhouwd, geschil
derd of getekend portret van win
naar/familielid of een reis voor twee
personen naar Italië.
Amsterdams Toneel
geeft tekst van
gespeelde stukken
AMSTERDAM Het Amsterdams
Toneel gaat, om het publiek zoveel
mogelijk in te lichten over de voor
stellingen, en het bovendien nog een
herinnering mee te geven, behalve
het gebruikelijke programma ook de
volledige tekst van het stuk uitgeven.
Het eerste boekje bevat de twee een
akters, 'Thuiswerk' en 'Alleen voor
Mannen', van Franz Kroetz, vertaald
door Gerrit Kouwenaar, die op 29
september in de Brakke Grond in
première gaan. De boekjes zijn voor
1,90 verkrijgbaar bij het Amster
dams Toneel en in de theaters waar
het speelt.
Raad voor de Kunst
zonder functie als
er geen geld komt
DEN HAAG De Raad voor de
Kunst protesteert tegen het ontbreken
van een samenhangend kunstbeleid.
De Raad heeft voor de toekomst geen
functie als hem de toerusting wordt
onthouden die onontbeerlijk is voor
een zorgvuldige advisering op macro
niveau.
Dat schrijft prof. dr. J. Idenburg,
voorzitter van de Raad, in een inlei
dend artikel bij het jaarverrslag over
1971. Hij concludeert dat een vrucht
bare ontwikkeling van het kunst- en
cultuurbeleid, die een levensnoodzaak
is van het hele Nederlandse volk, in
het algemeen de inzet vereist van
meer terzake geschoolde mankracht
dan er thans dienstbaar aan is.
De adviezen van de Raad berusten tot
op heden niet op een systematische
en becijferde analyse. Zij kunnen er
niet op berusten, omdat de Raad geen
overzicht heeft van de doelstellingen,
resultaten en begroting van de kunst
instellingen, en omdat hij noch in
zijn samenstelling, noch in zijn bu
reau is toegerust tot het uitbrengen
van dergelijke, technisch doorwrochte
macro-adviezen.
In de regel zijn de adviezen even
incidenteel als de beslissingen van de
minister, aldus prof. Idenburg.
Literaire onderscheiding
voor Belg Gilliams
BRUSSEL De voornaamste Belgi
sche lliteraire onderscheiding, de drie
jaarlijkse staatsprijs ter bekroning
van een schrijversloopbaan, is toege
kend aan de 72-jarige Vlaamse dich-
ter-schrijver, Maurice Gilliams. De
prijs bestaat uit een bedrag in geld
van ruim 10.000 gulden.
Maurice Gilliams, van geboorte een
Antwerpenaar, debuteerde in 1917
met de dichtbundels 'Dichtoefeningen'
en 'Dit is van dat monniksken'. Deze
bundels werden gepubliceerd onder
het pseudoniem Floris van Mercken.
Zijn grootste faam verwierf hij met
de in 1936 versohenen roman 'Elias,
of het gevecht met de nachtegalen'.
Li het Singer Museum te Laren
wordt van 6 tot 16 oktober de 12e
Herfstflora een tentoonstelling van
herfstbloemen, bessen, fruit gecombi
neerd met verschillende vormen van
kunst gehouden.
Het Nederlands Centrum voor
Volksontwikkeling organiseert van 6
tot 10 november een cursus 'Simula
tiespelen in het Vormingswerk' in het
centrum 'Kerk en Wereld' te Drieber
gen. Inlichtingen kan men krijgen bij
het NCVO, postbus 351. Amersfoort,
telefoon 03490-31114.
Rosita Bloom, Natascha Eamnuels,
Marijke Philips en Wendela Vos be
ginnen op 5 oktober in het Amster
damse Desmettheater hun cabaret
'Zeg Het Met Vrouwen'.
Op 70-jarige leeftijd is in Parijs
overleden Pierre-Henri Simon, auteur
van o.a. 'Les hommes veulen! pas
mourir' en lid van de Académie Fran-
gaise.
In de Eindhovense Stadsschouw
burg worden op 13 en 14 oktober
Nederlandse Koordagen gehouden
waaraan zeven koren met in totaal
500 zangers deelnemen.
Van een verslaggever
DEN HAAG Voor het verlenen
van eerste medische hulp bij ongeluk
ken en acute ziekten in en rond de
eigen woning moeten meer goed uit
geruste eerste hulpposten worden in
gericht Daarbij is de huisarts de
eerste verantwoordelijke. Dat zegt de
centrale raad voor de volksgezondheid
in een advies aan minister Stuyt
De huisarts dient daartoe voldoende
bereikbaar te zijn, aldus het advies.
Men zal voor de eerste hulpverlening
volgens de raad een regionale keten
moeten opbouwen, waarin huisartsen,
specialisten, ambulancediensten en
ziekenhuizen samenwerken en tot een
juiste verdeling van de lasten komen.
De centrale raad voor de volksgezond
heid staat positief tegenover het in
schakelen van part-time arbeidskrach
ten in de gezondheidszorg. De raad
wil dit niet zien als een noodmaatre
gel om tijdelijke gaten in het perso
neelsbestand op te vangen maar als
een maatschappelijke ontwikkeling
van blijvende betekenis.
door Sicco de Jong
Opel Commodore GS/E: herkenbaar aan iets gewijzigd front.
General Motors introduceert begin ok
tober een speciale uitvoering van de
Opel Commodore met grotere motor.
Het is de GS/E, die een zescilinder
2,8 liter motor met elektronische ben-
zine-iinspuitiing krijgt. Deze motor is
dezelfde als die van de Opels Admiral
en Diplomat: het vermogen bedraagt
160 DIN-pk en is goed voor 200 km
per uur.
Uiterlijk onderscheidt de GS/E zich
van de in maart geïntroduceerde
Commodore door een hogere voor
bumper met mistlampen. Stuurbe
krachtiging is standaard. Er zijn een
sedan en een coupé-versie, die resp.
ƒ20.583,— en ƒ21.044,— kosten. Als
extra is a 1.539, automatische
transmissie leverbaar.
VW-Porsche 914: nu in twee uitvoeringen.
Het gezamenlijke model van Volkswa
gen en Porsche, de VW-Porsche 914,
heeft nu ook een tweeliter versie
gekregen. De 1,7 liter uitvoering blijft
in produktie. De 1,7 liter motor heeft
80 DIN-pk vermogen; de 2 liter komt
op 100 DIN-pk. Het prijsverschil be
draagt 559,de 2 liter-versie kost
18.992,—.
Behalve de nieuwe versie met snelle
re acceleratie en een topsnelheid van
ruim 190 km per uur heeft het duo
VW-Porsche het gezamenlijke model
voor 1973 nog enkele detailverbeterin
gen gegeven. De 914 heeft nu een
matzwarte bumper voor en achter,
een versnellingsbak waarmee gemak
kelijker geschakeld kan worden en
minder warmte in de kofferruimte
achter de middenmotor, doordat de
motorruimte beter geïsoleerd is.
ANWB-steekproef
Volgens een steekproef uit de ANWB-
Technokeuringen in de maand juli is
één op elke vijf door de handel
aangeboden tweedehands auto's te
duur. In drie van de vier gevallen,
waarin de prijs te hoog was, heeft de
ANWB adspirant-kopers ontraden de
wagen, waarmee zij kwamen, te ko
pen. Dit vanwege het grote verschil
tussen de technische conditie van de
wagen en de vraagprijs. Van de door
particulieren aangeboden auto's werd
zelfs in twee op elke vijf gevallen de
koop ontraden.
Uit de steekproef komt naar voren,
dat de koper het minste risico loopt
bij officiële dealer-bedrijven, die een
occasion-garantie kunnen geven. Hier
bij was in 5 pet van de gevallen de
koop op grond van een irreële vraag
prijs niet doorgegaan. Dit steekt ge
middeld gunstig af tegen de 15 pet bij
de gehele autohandel en de 40 pet bij
particulieren, maar het is nog een te
hoog cijfer. Over de 'particulieren'
merkt de ANWB nog op, dat dezen
'niet zelden lieden blijken te zijn, die
zuiver professioneel in auto's doen'.
De steekproef betrof 334 keuringen en
is als zodanig niet representatief,
maar wel een duidelijke indikatie. Er
blijkt ook uit, hoe belangrijk een
ANWB-keuring is, terwijl die bij vele
transakties verreweg de meeste
niet wordt aangevraagd. Een steek
proef uit de aankopen zonder Techno-
keuring zou zonder twijfel nóg ongun
stiger uitkomsten te zien geven.
De ANWB heeft twee jaar geleden
ook zo'n steekproef genomen en con
stateert dat sedertdien de resultaten
iets gunstiger zijn geworden. Dit
schrijft men o.m. toe aan het fielt, dia*
thans meer bonafide handelaren, vaak
dealers, in eigen bedrijf gekeurde wa
gens verkopen.
Jack Lemmon, Jason Robards en Barbara Harris in 'Vechten tegen
de Bierkaai'
moet leven en als het nodig ls te
sterven voor volk en partij.
Van enige vormvernieuwing is geen
sprake, men krijgt zelfs de indruk dat
die wordt geschuwd als de pest. Het
is ook heel gemakkelijk om recht
hartelijk om de films te lachen, van
wege het tot in het extreme doorge
trokken zwart-wit schema, het primi
tieve heldendom dat erin wordt ver
heerlijkt en de gebaren en mimiek
die alles driedubbeldik onderstrepen.
Maar dan moet men wel bedenken,
dat ze niet gemaakt zijn voor Wester
se aestheten, dat ze begrepen dienen
te worden door Chinese boeren in
kleine dorpjes, die over geen filmer
varing beschikken en geen boodschap
hebben aan geraffineerde verfijning,
alleen maar aan duidelijkheid. Mao
en de zijnen zagen zich na de geslaag
de revolutie voor de gigantische taak
gesteld dè honger uit te bannen en
een natie op te bouwen.Om te slagen
was het nodig, dat de Chinezen ver
antwoordelijkheid werd bijeenge
bracht voor leven en lot van de
naaste. Door de eeuwenlange ver
scheurdheid van het land was name
lijk een grote apathie gegroeid: alleen
de eigen familie telde, de rest kon
letterlijk doodvallen. Men had behoef
te aan voorbeelden, en in de films die
na 1949 zijn gemaakt worden dan ook
altijd arbeiders en soldaten ten voor
beeld gesteld. Of de manier waarop
dit gebeurt en de vorm waarin het
leerstuk is gegoten ons in het Westen
naïef en grof en ongenuanceerd voor
komt... dat zal hun daarginds een zorg
zijn. Ze hebben wel andere problemen
aan het hoofd.
Amsterdam-The Movies, 14 jr.
Filmbeeldjes
De Inbreker, van Frans Weisz,
gaat in tien bioscopen de derde week
in, en loopt dus goed.
Blue Movie draait trouwens ook
nog in zeven Nederlandse bioscopen.
Bert Haanstra heeft zijn Bij de
Beesten Af binnenkort af, Fons Rade-
makers is klaar met de opnamen voor
Because of the Cats, Paul Verhoeven
gaat goed met Turks Fruit, Geen
Paniek schiet aardig op, Pim en Wim
werken aan V.D., George Sluizers Jo-
ao ivas al lang klaar, Louis van
Gasteren is bezig met Een Winterdag.
Liga 68 in Groningen komt, op de
maandagavonden in Cinema Palace,
met Kozintsjevs Hamlet, Grazia Zia
van Samperi, Buster Keatons General,
Verborgen Fort van Kurosawa. Her-
zogs Dwergen-opstand, Watkins' Cullo-
den, Le Petit Soldat van Godard,
Widerbergs Kinderwagen, surrealisme
van Bunuel en Vigo en Lesters Petu-
lia.
In de Vredesweek 24 septem-
ber-1 oktober, werkt Cineclub met
Vietnam-films als Wintersoldier, Cam
bodja. Vietnam is voor de Vietname-
zen, De Strijd om Haiphong, en ande
ren.
De Peetvader (The Godfather
naar Mario's Puzo's roman over de
maffia, een film die in de USA kassa
records van de laatste jaren sloeg,
komt de volgende week in Tuschinski
en Nöggerath, Amsterdam, Metropole
en Corso, Den Haag, Thalia en
Grand, Rotterdam.
In een tijd, waarin Europese auto
merken gemiddeld twee keer per
jaar hun prijzen met 3 a 4% ver
hogen, worden de Japanse auto's
soms ineens met 5% afgeprijsd.
Deze maand werd eerst de prijs
van de goedkoopste Toyota Corol
la met 300,verlaagd en thans
is de goedkoopste Mazda 818
500,goedkoper geworden. Dit
in weerwil van de in Japan aange
kondigde prijzenpolitiek, die er
volgens de Japanse autofabrikan
ten op gericht zou worden het ex
portoffensief in Europa te mati
gen. Het prijzenspel, dat nu opge
voerd wordt, is ondoorgrondelijk.
De opmars van de Japanse automer
ken Toyota. Datsun en Mazda gaat
ook in Nederland onafgebroken voort.
Dit jaar zal het drietal 8 pet van onze
personenautoverkoop voor zijn reke
ning nemen tegen 5 pet vorig jaar. In
1971 is in alle Europese landen de
verkoop van Japanse merken reeds
sterk gestegen: in Nederland. Enge
land. Portugal, Zweden en Zwitser
land bereikten de Japanners meer dan
een verdubbeling van hun verkoop.
Dit jaar is Toyota in Zwitserland
opgeklommen van de achtste plaats
bij de autoverkoop naar de tweede
positie, direct achter Opel. De export
van Datsun naar Engeland nam in de
eerste acht maanden van dit jaar toe
van 4.500 naar 24.500. Inmiddels zijn
in Japan berichten gelanceerd, dat
Nissan Motor, de fabrikant van het
merk Datsun, overweegt om in Enge
land en Nederland de prijzen met
circa 3 pet te verhogen. Bij de impor
teur, Datsun Nederland N.V. te Sas-
senheim, is hiervan echter niets be
kend. Toyota en Datsun hefoben nog
maar één keer hun prijzen verhoogd:
een jaar geleden toen de koers van de
Japanse yen op voorhand van de reva
luatie steeg. Het ging toen om prijs
verhogingen van rond 5 pet. Mazda
volgde deze tendens niet Toyota ver
laagde aan het begin van dit jaar de
prijs van de Carina zij het met het
verwijderen van de radio met
ƒ1.000,— tot ƒ8.999,—. De Mazda 818
Sedan is nu van ƒ9.495,tot
ƒ8.999,in prijs verlaagd en de 818
Sedan de Luxe van 9.895,tot
ƒ9.499,In juni was het model 1300
van Mazda al ƒ300,goedkoper ge
worden.
De prijsverlagingen hebben doorgaans
een sterk effect op de verkoopcijfers,
ook al omdat daar prijsverhogingen
van de Europese automerken tegenover
staan. In de praktijk komt het er op
neer, dat Toyota en Mazda voor enke
le modellen bij voorbaat de prijsstij
ging door de fiscale maatregelen per
1 januari a.s. die ruim 3,5 pet zal
bedragen vóór hun rekening ne
men.
De prijsverlagingen, zo vlak voor een
te venvachten najaarshausse, dulden
er op dat het exportoffensief van de
Japanse auto-industrie nog bij lange
na met is ingetoomd.
