^Verkiezingen voor
verdeling zendtijd
Ookü!ldep°stc'ro
Koninklijke landgoederen
in groot landschapspark
Schrijftafelmoordenaars niet bestraft
Veel Zuidhollandse boeren
denken over ander beroep
PvdA-commissie stelt voor:
tind «waren
Werkloosheid
g stijgend
HIV wil kabinet van
h ogressief-confessioneel
Nieuwe Mercedes
Mr. Toxopeus
in Grijpskerk
'ontvoerd'
Surinamers eisen
vervolging agent
Actiegroepen willen nieuw
onderzoek Oosterschelde
Grote Navo-oefening
Verdachte aanslag
Heintje hoeft niet
bij zitting te zijn
Het tveer
■trouw
OUW/KWARTET DINSDAG 12 SEPTEMBER 1972
binnenland t3/k5
ie.
'ïYin onM Haag» redactio
Jj EN HAAG Een commissie van de PvdA heeft voorgesteld voor de verdeling van de zendtijd tus-
en de omroepverenigingen een keer in de vier jaar omroepverkiezingen te houden.
1 e commissie, die haar rapport over
Ie-' e gewenste wijzigingen in de om-
"Jjepwet aan het partijbestuur heeft
r ngeboden, geeft als reden voor deze
er irkiezingen op, dat het tegenwoordi-
t systeem van de verdeling van de
in ndtijd op basis van het aantal leden
i een aantal abonnees op het om-
10 «pblad niet meer voldoet.
1 »t rapport van de P\'dA-commissie is
itemd voor het voorjaarscongres,
datum van de indiening van het
(jy pport, verzekerde commissie-voorzit-
r Jan Nagel, heeft dan ook niets
et de komende verkiezingen te ma
le
efo: it,
voorstel is, dat iedere stemgerech-
;de Nederlander elke 29-ste februari
ir de stembus gaat en een stem
14 tbrengt op een omroepvereniging,
nieuwe zendtijd-verdeling gaat dan
1 oktober van het schrikkeljaar in.
Jurende de maanden januari
iruari voor de 'schrikkelverkiezing'
ogen de omroepverenigingen
en enkele vorm via radio of televi-
verkiezingspropaganda voeren,
n de verkiezingen mag deelgeno
om worden door de omroeporganisa-
s, die al zendtijd bezitten en kandi-
t-zendgemachtigden. die in het
dat aan de verkiezingen vooraf-
als aspirant-zendgemachtigde
ertjliben uitgezonden. Bij de voorge-
rtapde omroepverkiezingen zal men
meer werken volgens getallen,
ir percentages. Een c-omroep moet
n4 procent van het aantal uitge-
achte stemmen halen, een b-omroep
irocent en een a-omroep 12 procent,
heer Nagel dacht, dat wanneer de
roepverkiezingen nu gehouden
e i^irden, de situatie niet drastisch zou
onderen. Alleen zou de Tros ver-
V: ledelijk een hogere status verove-
de
tent
id« t bezwaar tegen het nu geldende
Vr leem is, dat de verdeling van de
dtijd eigenlijk niet wordt bepaald
;anl
en i
noii
idsvi
Jan Nagel
door de programma's maar door het
bijkomende produkt, het omroepblad.
Financieel sterke omroepen maken
van dit blad een aantrekkelijk pro
dukt. Een ander bezwaar is, dat een
minderheid van de Nederlanders, na
melijk de houders van luister- en
kijkkaarten de verdeling van de zend
tijd bepaalt. Wie twee keer lid is,
'stemt' ook twee keer mee over de
zendtijdverdeling. Het omroepbladen-
systeem is op den duur niet meer als
graadmeter te handhaven.
Het voorstel van de PvdA-ers Jan
Nagel, Philip van Tijn, Joris van den
Berg, en' de Kamerleden R. ter Beek,
G. Brautigam, W. Meijer en J. J.
Voogd moet nog uitgewerkt worden
en de commissie acht zeker varianten
op haar voorstel aanvaardbaar. Aan
het uitgangspunt van de omroepwet,
dat het bestel pluriform is, wil de
commissie niet tornen.
Ze doet nog de volgende suggesties:
De toelatingsdrempel van de aspi
rant-omroep (15.000 leden) moet ver
hoogd worden;
Het minimumbedrag van een lid
maatschap stijgt van 5 tot 13
(aanpassing aan de inflatie);
De regelmatige zendtijd voor de
politieke partijen moet vervallen. Toe
lichting: de uitzendingen zijn zo
slecht, dat ze de politiek geen goed
doen;
De NOS krijgt veel minder zend
tijd. Toelichting: men eigent zich
zendtijd toe, die niet in overeenstem
ming is met het karakter van de NOS.
Programma's als Ter Visie en Panora-
miek horen niet bij de NOS thuis,
zoals ook verstrooiende programma's
als films en quizzes.
Wat het toezicht op de uitzendingen
betreft werkt de wet volgens de com
missie betuttelend. Zo zal de volgende
hoogdravende zin uit de wet moeten
verdwijnen: 'De uitzendingen mogen
niets bevatten, dat gevaar oplevert
voor de veiligheid van de staat, de
openbare orde of de goede zeden.' De
staat heeft voldoende middelen om op
de programma's toe te zien en de
burger kan altijd naar de rechter
gaan, aldus de commissie.
De PvdA-commissie heeft zich ook
beziggehouden met de kabeltelevisie.
De commissie is van mening dat de
regionale organen, die straks de ka
beltelevisie exploiteren, aan democra
tische eisen moeten voldoen. Verte
genwoordigers van de pers en de
culturele en maatschappelijke organi
saties zouden zeggenschap moeten
hebben over de kabeltelevisie. Ook is
een rechtstreekse vertegenwoordiging
van de bevolking nodig. Het belang
rijkste is, dat het betreffende orgaan
volstrekt onafhankelijk is, ook tegeno
ver een instelling als de NOS.
ligd
°f,4
X HAAG In vergelijking met
wg« jaar geleden is de werkloosheid
M ei bij mannen als vrouwen en in
leeftijdsgroepen toegenomen. De
v# tjatreerde arbeidsreserve van
neen en vrouwen bedroeg eind
lutus 104 300. Weliswaar beteken-
dit een daling in één maand met
.(JU 0- maar toch is de situatie ook
geleken met een maand eerder er
hei 1 beter op 8eworden
Voc nmider worden van de werkloos-
?e!u n augustus wordt namelijk ver-
n toukt door het gunstige seizoen.
rigeert men de cijfers met het oog
nei de seizoensinvloeden dan steeg de
,m rk.oosheid in augustus met 3 300
952 kwam de geregistreerde arbeidsre-
en ve OP 126.900.
danks het gunstige seizoen steeg de
m rkloosheid in augustus verder voor
- groepen van handel- en kantoor-
[j rsoneel en horeca-personeel. De toe-
ling van de werkloosheid onder
A 4 mannelijk handels- en kantoorper-
tent ?el is in vergelijking met augustus
fpi tig jaar zelfs twee en een half maal
ia h groot. Een oorzaak is het groot
ren lta' inschrijvingen van leerlingen,
rcei 1 de school hebben verlaten. Over
es r andere beroepsgroepen kan gezegd
rffl irden, dat de daling groter is dan
en t laar geleden of dat er een lichte
ling is te constateren tegenover een
1901 ging een jaar geleden.
l9el0 t aantal werkloze mannen daalde in
gustus met 3.100 tot 79.000, dat is
irds; -pet van de mannelijke beroepsbe-
iviQ Jng- Het aantal werkloze vrouwen
leres t in augustus toe met 2.100 tot
Kn 100. Dat is 1,9 pet van de vrouwe-
:n' e beroepsbevolking.
en i hoogste werkloosheidspercentages
FM- ar mannen worden gevonden in
f. ord-Brabant, Zeeland en Overijssel
Dtp k 3,3 procent). Het laagste in
echt (1,9). De rayons van de' ar-
ijhol dsbureaus waar eind augustus het
op? ogste percentage werkloze mannen
k; Drkwam, waren Etten-Leur (7,3 pro-
ma'S nt), Tilburg (5,2), Oostburg (5,3)
n \i 1st (5) en Enschede (4,9). Van de
lijd» r grote steden had het rayon Am-
jfdam het hoogste percentage, te
l ten 3,5, gevolgd door Rotterdam
ike j tt 3,0, Den Haag met 2,9 en Utrecht
SÜ 1 23.
e
p'i "RECHT Het CNV acht de vor-
Kul ng van een minderheidskabinet
i c r °ëst ongewenst en geeft de voorkeur
inset n een combinatie van 'de zes poli-
■om; eke partijen, die samen een progres-
Rijn; '-confessioneel meerderheidskabinet
mm .den kunnen vormen en al herhaal-
ijk toezeggingen in die richting
evei! ""co gedaan'.
de v" i CNV onderschat de partijpolitieke
rdutf enstellingen niet. In de verhouding
i a 'en Progressief en confessioneel zit
d«_ 1 oud zeer. Maar dat neemt niet
■te«s g dat er weer een beleid moet wor-
n gevoerd. Volgens de grote meer-
'7Ü !t'd v*n ('e bevolking moet dat
st n Bericht zijn op vernieuwing en
i -i t rander»n van toestanden op sociaal-
h w onomisch terrein,
'«n» Part'Jen. die zeggen deze
en i 'lsle,'ingen na te streven, mag wor-
a verwacht dat zij al het mogelijke
M i ld om Sezamenlijk zo'n be-
zeri1 e Saan voeren. Op zo'n beleid
We niet wachten tot alle partij-
ijoot 2„ie ,ruzies zijn uitgevochten en
nn" rilnge striJ(l een duidelijke
n if NV 1 opgeleverd,' aldus het
GRIJPSKERK De commissa
ris der Koningin in Groningen
mr. E. H. Toxopeus is gisteren
door het gemeentebestuur van
Grijpskerk 'notvoerd'. Burge
meester A. Mulder van Grijps
kerk buitte het werkbezoek van
mr. Toxopeus aan zijn gemeente
uit om hem te laten zien dat in
het naburige Friesland in kleine
dorpen wel woningwetwoningen
kunnen worden gebouwd.
Grijpskerk krijgt mondjesmaat
woningen toegewezen. Elk jaar
mag deze gemeente tien woning
wetwoningen bouwen. Veel te
weinig naar de zin van het ge
meentebestuur, dat dagelijks
jaloerse blikken werpt naar de
naburige Friese dorpen Burum
en Warfstermolen. Mr. Toxopeus
toonde zich verwonderd over
het feit dat in deze Friese ge
meenten grote uitbreidingsplan
nen gerealiseerd kunnen wor
den. Waar halen ze de bewoners
vandaan? vroeg hij. Hij zegde
toe de zaak voor Grijpskerk te
zullen onderzoeken.
(ADVERTENTIE)
Dc nieuwe grote modellen van Mercedes-Benz, die begin oktober geïntroduceerd
zullen worden, zijn een 280 S en 280 SE niet zescilindermolor en een 350 SE
met V 8-motor. Daimler-Benz heeft dit nu officieel bekendgemaakt. Tevens heeft
de Duitse fabriek de eerste foto van de nieuwe Mercedes vrijgegeven.
Vooral het front heeft een verandering ondergaan, die evenals trouwens de
gehele lijn meer overeenkomt met de kleinere Mercedes 200-250-serie. De
koplampen zijn in plaats van verticaal nu horizontaal geplaatst. De motorver
mogens van de drie nieuwe modellen zijn 160, 185 en 200 DIN-pk.
dab makkelijk!
Dc Postgiro
is voor en van ons allemaal.
Op initiatief ran koningin Juliana
Van een onzer redacteuren
DEN HAAG Op initiatief van koningin Juliana zullen de koninklijke landgoederen in Wassenaar
deel gaan uitmaken van het nationale landschapspark 'het oude duinlandschap'.
AMSTERDAM Naar aanleiding van
het vrijdagavond door een Amster
damse politieagent in het Vondelpark
geloste dodelijke schot op de 23-jarige
Surinamer Paul Heesbeen hebben zes
Surinaamse organisaties in een verkla
ring van de gemeente Amsterdam en
van de Nederlandse regering geëist de
agent wegens moord gerechtelijk te
vervolgen.
De onder de naam '8-septemberbewe-
ging' actievoerende Surinamers eisen
verder dat de Amsterdamse politie
'haar racistische optreden tegen min
derheidsgroepen onmiddellijk staakt
en dat het politieapparaat grondig
wordt doorgelioht op de aanwezigheid
van notoire racisten'.
De '8-septemberbeweging' zal indien
niet aan de eisen wordt voldaan, zelf
'tot de bewuste vormen van zelfverde
diging overgaan, met alle gevolgen
vam diien'. Alle Surinamers worden op
geroepen 'het initiatief voor de verde
diging en bescherming van hun men
selijke rechten in eigen hand te ne
men'.
De zes organisaties, die zich achter de
verklaring hebben gesteld, zijn: Vere
niging Ons Suriname, Surinaams Re
volutionair Volksfront, SASA, Suri
naams Actiecomité, Cara'fbisch Cen
trum en de Surinaamse studentenver
eniging Nijmegen.
Intussen hebben de Kamerleden Roet
hof en Van Thijn (PvdA) minister
Van Agt (justitie) gevraagd een na
der onderzoek in te stellen naar de
omstandigheden waaronder de Surina
mer in het Vondelpark is neergescho
ten. Bij dit onderzoek moet, naar de
mening van beide Kamerleden, in het
bijzonder aandacht worden geschonken
aan de vraag in hoeverre de reactie
van de betrokken politieman in eniger
lei evenredige verhouding stond tot
het vergrijp, waarvan het slachtoffer
werd verdacht.
YERSEIvE Een nieuwe onafhanke
lijke commissie van mensen uit ver
schillende vakrichtingen moet onder
zoeken of er in plaats van de afsluiting
van de Oosterschelde andere mogelijk
heden bestaan die zowel de veiligheid
waarborgen als het tegenwoordige
unieke milieu in stand houden. Dit
vragen negen verenigingen van actie
groepen in een petitie aan de leden
van Provinciale Staten van Zeeland.
De Staten gaan vandaag opnieuw over
een eventuele sluiting van de Ooster
schelde praten.
DEN HAAG 300 schepen, 700 vlieg
tuigen en 64.000 militairen uit tien
Navo-landen nemen deel aan de oefe
ning "Strong Express' die van 14 tot
28 september zal worden gehouden in
het noordelijk deel van de Atlantische
Oceaan. Er zullen onder meer twee
amfibielandingen worden uitgevoerd
op de Noorse kust.
Het gaat hierbij om de Horsten, het
buiten Duivenvoorde, en de landgoe
deren Zuidwijk en Santhorst, die gele
gen zijn tussen Wassenaar en Voor
schoten. Het nationale landschapspark
zou deel gaan uitmaken van het grote
recreatiegebied 's-Gravenwoude, dat
omstreeks 1980 gereed moet zijn en
het gebied tussen Den Haag, Delft,
Zoetermeer en Leiden omvat.
Om ook de koninklijke landgoederen
in het natuurgebied onder te kunnen
brengen, heeft koningin Juliana de
stichting 'Horst en Voorde' in het
leven geroepen, die zich ten doel
heeft gesteld de bescherming van de
natuur en de recreatie in deze kroon
domeinen te bevorderen. Het initia
tief van de Koningin komt kort na de
mededeling van minister Vonhoff van
CRM, dat de studie naar de vorming
van nationale landschapsparken voor
lopig wordt stopgezet.
Het plan voor het nationale land-
Van een onzer verslaggeefsters
BRUSSEL Het Belgische ministe
rie van justitie heeft, op verzoek van
de perschef van Heintje, meegedeeld
dat de man die ervan verdacht wordt
moordaanslagen te hebben gepleegd
op de Nederlandse zanger in 1970 en
in april van dit jaar, binnen afzienba
re tijd in Verviers zal moeten voorko
men. Eerst zal nog bepaalde ontbre
kende informatie worden verzameld.
De verdachte S. M., een 24-jarige
Duitser, verblijft op het ogenblik in
Duitsland. Hij is daar naar toe gegaan
nadat de Belgische justitie hem in
augustus op vrije voeten stelde.
Volgens het Belgische ministerie is de
verdachte niet gedwongen om tijdens
de zitting aanwezig te zijn, omdat er
geen verdrag tot uitlevering bestaat
tussen België en de Bondsrepubliek
Duitsland. Ook bestaat er geen moge
lijkheid tot strafovername door Duits
land, waardoor het onmogelijk is S.
M. in Duitsland te doen vervolgen.
schapspark 'Het oude duinlandschap'
is al enkele jaren oud. In 1970 kwam
de werkgroep milieubeheer van de
Leidse universiteit er voor het eerst
mee aandragen. Het gebied is een
landschap met een fractie natuur,
veel duinbossen, zg. hakhoutcom
plexen en oude boerderijen. Het is
hetzelfde gebied waar doorheen aan
vankelijk de inmiddels beruchte pro
vinciale weg, de z.g. 'Leidse Baan'
gepland was.
Dat is ook één van de redenen, waar
om de werkgroep milieubeheer zo fel
in verzet gekomen is tegen de plan
nen voor de aanleg van de Leidse
Baan. Het gebied bezit de rijkste
vogelstand van heel Zuid-Holland, ter
wijl er meer hazen zitten dan waar
ook in Nederland.
Het plan omvat 2000 ha. Daaronder
vallen onder meer de al eerder ge
noemde kroondomeinen, het weidevo-
gelgebied van de Duivenvoordse Pol
der, de parken 'De Pauw", 'Rust en
Vreugd', 'Oud Clingendael' en 'Wit-
tenburgh'.
Het gehele recreatieschap 's-Graven
woude is een tientallen miljoenen
guldens vergend project. Twee dein
daarvan, de watersportgebieden 'Delft-
se Hout' en 'De Vlietlanden' zijn aL
voor een deel gerealiseerd. Het eerste
moet vooral de recreanten uit Den
Haag-zuid, Delft, het Westland en
Rotterdam gaan trekken, terwijl de
Vlietlanden bestemd is voor de inwo
ners van Den Haag-noord, Wassenaar,
Leidschendam, Zoetermeer en Leiden.
Als het plan klaar is, en zoals de
zaken er nu voorstaan zal dat nog wel
even op zich laten wachten, biedt 's-
Gravenwoude recreatiemogelijkheden
voor ongeveer één miljoen randstede
lingen. Toch gaat de realisatie niet zo
gnel als aanvankelijk in de bedoeling
lag.
Er leven al geruime tijd-wrijvingen
DEN HAAG Prins Claus zal don
derdag 21 september in het Congres
gebouw te Den Haag een benefiet
avond bijwonen ten bate van 'The
flying doctors' in Afrika.
Deze avond wordt georganiseerd door
de Stichting voor Medisch Werk in
Afrika (MEWA) en de Africa Medical
and Research Foundation (AMRF) in
samenwerking met de KLM.
tussen de gemeenten, die in de kosten
van dit ambitieuze plan moeten bij
dragen, en die verenigd zijn in het
Haags intergemeentelijk overlegor
gaan (Den Haag, Rijswijk, Voorburg,
Delft, Wassenaar, Zoetermeer, Leid
schendam, Voorschoten, Nootdorp,
Pijnacker en Zoeterwoude). Deze ge
meenten weigerden aanvankelijk zich
vast te leggen op een kostenverdeling,
die misschien over enkele jaren al
weer achterhaald is
Eurokoelte
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Een groot aantal boeren in Zuid-Holland overweegt van beroep
te veranderen. Dit kwam aan het licht bij een onderzoek van het Landbouw-
Economisch Instituut onder gehuwde veehouders en akkerbouwers jonger dan
60 jaar en met een betrekkelijk klein bedrijf.
Van de ondervraagden overweegt achttien procent van beroep te veranderen.
In 41 procent van de gezinnen wordt wel gedacht over beroepsverandering.
Vooral de wat oudere boeren met betrekkelijk kleine bedrijven willen hun
boerenbestaan wel beëindigen. Alle boeren, die van beroep willen veranderen,
hebben een voorkeur voor een beroep, dat verwant is met de landbouw. De
dienstverlenende sector komt op de tweede plaats. Een beroep in de bouw- of
metaalsector of 'kantoorwerk' wordt weinig begeerd. De helft van de onder
vraagde boeren, die ermee op wil houden, heeft al een ander beroep op het
oog. Voor de meesten blijkt dat geen beroep te zijn, dat aan de landbouw
verwant is. Dat komt doordat er maar weinig openstaande arbeidsplaatsen in
die sector zijn.
Van onze weerkundige medewerker
De laatste' dagen is een belangrijk
hogedrukgebied van de oceaan komen
opzetten. Zoals zo vaak eerder in de
afgelopen zomer profiteren wij er ech
ter niet of nauwelijks van. Evenals
zijn voorgangers in juli en de eerste
drie weken van augustus verplaatste
het zwaartepunt ervan zich naar de
Golf van Biskaje en blijft daardoor
het betere weer in hoofdzaak gereser
veerd voor Frankrijk en ten dele ook
Zuid-Engeland. Op onze breedte blijft
de eerstkomende dagen de aanvoer
van koude lucht uit het poolgebied
voortduren, ivaarin periodiek buien
tot ontwikkeling komen. Aan dit on
gerief werkt ook een depressie mee
tussen IJsland en Noorwegen. Uit het
IJslandse drijft momenteel een rand-
storing in zuidoostelijke richting,
waaromheen zich wel eens een wat
meer aaneengesloten regengebied zou
kunnen vormen. De temperaturen
Uwamen gisteren bij lange na zo hoog
>niet meer als vorige week. Om vier
uur 's middags lazen wij op onze
thermometer 11 graden Celsius af. In
Hamburg was het zelfs niet warmer
dan 10 graden en München 9 graden
tegenover zondagmiddag 23. Het kou-
Jront, dat Zondagavond München pas
seerde met onweer en 14 mm regen,
Jieeft sindsdien grote vorderingen ge-
ynaakt in de richting van de Balkan,
fjet was gisteren Oostenrijk, Zwitser
land, de DDR, Hongarije en Polen al
voorbij, waar in hoofdzaak westelijke
uyinden geen hogere temperaturen dan
12' tot 15 graden toestonden. Om vier
uur 's middags was Suwaiki het enige
Poolse station in het uiterste noord
oosten) dat nog in de warme zuidelij
ke stroming lag (22 graden), teriwijl
op datzelfde moment het meer weste
lijk in Rusland gelegen voormalige
Koningsbergen al niet meer dan 13
graden bij westelijke wind rapporteer
de. In het 40 km meer oostelijk gele-
gen\ Wilna was het toen nog stralend
zonuTweer bij 25 graden Celsius. Zelfs
in G\riekenland gaan de thermometers
na doortocht van. het koufront kelde
ren. Maar vanuit Zuid-Engeland via
Franikrijk breidt zich tegelijk wel een
weerfsverbetering in de richting van
het Alpengebied uit.
Mr. C. F. Riiter over de bijzondere rechtsplegin
Van een onzer verslaggever»
AMSTERDAM Bij de Bijzondere Rech tspleging na de Duitse bezetting zijn eigen
lijk alleen de uitvoerders van het misdadig systeem bestraft. De mensen, die achter
de schrijftafels liet beleid uitstippelden of de opdrachten verstrekten, zijn helemaal
niet of veel minder zwaar gestraft.
Tot deze conclusie komt mr.
C. F. Rüter in een uitvoerig
artikel over de bijzondere
rechtspleging in het juridisch
studentenblad 'Ars Aequi'.
Mr. Rüter, wetenschappelijk
medewerker van de universi
teit van Amsterdam, geeft als
voorbeeld de lotgevallen van
de staf van rijkscommissaris
Seys Inquart. Deze was de
hoogste Duitse beleidsambte
naar in bezet Nederland en is
in Neurenberg ter dood ver
oordeeld. Maar van zijn Haag
se staf heeft niemand terecht
gestaan. Van zijn vertegen
woordigers in de provincies
en hun naaste medewerkers
zijn er vier berecht, voor mis
drijven zoals roof. doodslag,
vrijheidsberoving. Voor zijn
aandeel in de organisatie van
de jodenvervolgingen heeft
niemand van deze 153 Duit
sers terecht gestaan.
Ander voorbeeld: De Duitse
rechters, die hier in de oorlog
werkzaam waren en tal van
doodvonnissen hebben uitge
sproken, zijn allemaal onbe
straft de grens over gegaan.
Lichter gestraft
De beleidsfunctionarissen, die
wel berecht zijn, kwamen er
over het algemeen met veel
lichtere straf af, dan de uit
voerders van dat beleid, zo
toont mr. Rüter aan. Binnen
de kring van die uitvoerders,
waren de hogere organen dan
ook nog weer beter af dan de
lagere. Voorbeeld: Fischer en
Aus der Fünten werden bei
den ter dood veroordeeld, hun
chef Harster kreeg 12 jaar en
kwam dankzij gratie in 1955
vrij. Zijn beide ondergeschik
ten zitten nu nog gevangen.
Störer, de chef van Kotalla
(de andere van dc drie van
Breda) was in 1960 al vrij.
Mr. Rüter rekende uit, dat
uitvoerders gemiddeld drie
maal zo zwaar gestraft zijn,
dan mensen, die het beleid
uitstippelden, met uitzonde
ring van de allerhoogste nazi-
bonzen. Rüter zegt, dat alleen
de mensen, die het gezicht
van het Duitse regime vorm
den, adequaat zijn berecht
Dat waren de allerhoogsten en
de lageren, die de arrestaties
uitvoerden, mishandelden ver
horen afnamen en dergelijke.
De grote middenmoot, die in
werkelijkheid een groot deel
van deze misdrijven bepaalde,
maar niet naar buiten trad, is
de dans ontsprongen.
Mr. Rüter wijt deze tekortko
ming in de bijzondere rechts
pleging aan gebrek aan in
zicht in de machtsverhoudin
gen bij de bezetter, maar
vooral ook aan gebreken in
het Besluit Buitengewoon
Strafrecht dat in 1943 in Lon
den werd genomen en in 1947
is gewijzigd. Aanvankelijk vie
len de Duitsers in Nederland
niet onder dit BBS. De Duit
sers, die zich niet gewoon aan
misdrijven hadden schuldig
gemaakt, maar alleen uit
hoofde van hun functie vielen
er niet onder. Dit werd met
Harster kwam dankzij gratie in
1955 vrij. Zijn beide onderge
schikten zitten nog gevangen.
de wijziging van juli 1947 ver
anderd. Tegen die regeling
heeft mr. Rüter bezwaar. Vol
gens hem is toen het misdrijf
tegen de menselijkheid in fei
te herleid tot 'normale' misda
den zoals moord, mishandeling
enz.
Buiten schot
Het zicht op de oorzaak van al
deze wandaden, het misdadig
systeem, is weggevallen, zo
verwijt mr. Rüter. Tal van
misdrijven, die van achter de
schrijftafel werden gepleegd,
zijn daardoor buiten schot ge
bleven. Het waren daden, die
in een normale maatschappij
volstrekt veroorloofd zijn,
maar onder een misdadig"
overheid niet minder verwer
pelijk zijn dan moorden, mis
handelingen enzovoorts.
Mr. Rüter gaat ook uitvoerig
in op de wijze, waarop
opgelegde straffen zijn uitge
voerd. Hij stelt, dat er ten
aanzien van de Duitse delin
quenten tot 1961 een gratiebe
leid is gevoerd met een duide
lijke lijn. In de periode 1950
tot 1961 hebben alle kabinet
ten meegewerkt aan het ver
vroegd in vrijheid stellen van
veroordeelde Duitsers. Na
1960 is. afgezien van Lages,
geen enkele Duitser meer vrij
gelaten. De Nederlanders, die
in 1960 vanwege hun wanda
den in de oorlog nog vast
zaten, zijn na die tijd wel
allemaal in vrijheid gesteld.
Juni 1964 waren ze uit de
Nederlandse gevangenissen
verdwenen. Mr. Rüter noemt
het opmerkelijk, dat er in
1963 wel een storm van ver
ontwaardiging opsteekt als er
wordt gepleit voor de vrijla
ting van de resterende Duit-
regen
tti'yi'
Jïk.
<*L
sers, maar dat de aankondi-
ging, dat de laatste Nederland
se oorlogsmisdadiger zal wor-
den vrijgelaten, geen noe-
menswaardige reacties op
roept
De drie van Breda zijn een
toevallige restpost, het gevolg
van een breuk in de lijn, die
aanvankelijk is gevolgd. Wie
deze breuk wil bestendigen
moet goede gronden hebben,
zo meent mr. Rüter. Die
grond kan niet zijn, dat we
ons nu eindelijk bewust wor
den van de verantwoordelijk
heid voor de slachtoffers. De
overheid moet zich niet iden
tificeren met de slachtoffers;
daarmee zijn ook de slachtof
fers niet .gediend, aldus mr.
Rüter. Het Nederlandse volk
is na de oorlog in meerder
heid in gebreke gebleven ten
opzichte van de slachtoffers.
Dat is niet af te kopen met de
gevangenhouding van drie
Duitsers, die hier toevallig
nog zijn. De bijzondere rechts
pleging was een symbool van
hoe met recht op onrecht
wordt gereageerd. Op deze ma
nier wordt het een alibi voor
hen, die eigen falen en eigen
schuld doorschuiven naar de
Duitsers, ook al zijn er nu
nog maar drie, aldus mr.
Rüter.
tilqa sneeuw
onweer
min. temp.
windrichtino
Weerarpporten van gisteravond 7 uur; max-
temperatui* van gisteren en neerslag tussen
's morgens en 's avonds 7uur.
Amsterdam regenbul 14 gr 0.1 mm Da Bilt
bew 14 gr 2; Den Helder regenbul 15
2; Luchth etd licht bewolkt 15 gr 1; Twente
half bewotttt 13 gr 7; Vllsslngen licht
bewolkt 14 gr 3; Zd Limburg regenbul 14 gr
0.1; Aberdc^t Zwaar bew 11 gr 0.1; Athene
onbewolkt 29 gr 0; Barcelona HJaf bewolkt
19 gr 0; Berlijn half bewolkt 18 gr 0;
Bordeaux zwtear bew 10 gr 0; Brussel licht
bew 16 gr OJ Frankfort geheel bew 16 gr 0;
Geneve onbekvolkt is gr 0mm Helsinki half
bewolkt ozo 23 gr 0 mm: Innsbruck half
bewolkt 13 g^- 0; Kopenhagen licht bewolkt
16 gr 0; Llcabon onbewolkt 25 gr 0 mm;
Locarno onbewolkt 21 gr 0: Londen xwaar
bew 17 gr bi Luxemburg zwaar bew geen
opgave MadËd licht bewolkt 27 gr 0 mm;
Malaga onbs%rolkt 25 gr 0; MaUorca licht
bewolkt 25 ge 0; Munchen zwaar bew 10 gr
Omm; Nice onbewolkt 24 0; Oslo licht
bewolkt zw lp er 0; Parijs half bewolkt 16
gr 0; Rome half bewolkt 25 0; SpUt onweer
25 gr 8; Stockholm zwaar bew 18 gr 1;
Wenen half bewolkt 12 gr 0; Zurich onbe
wolkt 15 gr 0] Casa Blanca zwaar bew 24 gr
0; Istanboel licht bewolkt 25 gr 0; Las
Palmas onbewolkt 23 gr 0; New York niet
ontvangen: T«* Avlv licht bewolkt 28 gr 0;
Tunis licht beswolkt 31 gr -0.
17.06; Haringvliet aan de Zeezijde: 6.31
18.50: Rotterdam: 7.41-19.46; Schevenlngen:
5.59 -18.16; Llmulden: 6.39 18.56 Den
Helder: 10.39 - 22.56; Harllngen: 0.54 - 12.56
- Delfzijl 2.53 15.01.
