edankt voor de chaos
Voorbereiding van Montreal gaat gewoon door
München
Bedankt
wacht
kater
München
1972
iij het afscheid van IOC voorzitter Avery Brundage
dagboek van
een official
rle 1
er i
H
J
[QLT/KVARTIST DINSDAG 12 SEPTEMBER 1972
SPORT T9/K11
een hin-
neemt, droeg het meest bij aan de gouden me-
voor zijn equipe tijdens het laatste evenement op
c Spelen. West-Duitsland veroverde het goud voor de
e van de Verenigde Staten.
Lord Killanin, de opvolger van Avery Brundage, staat nu
voor de taak om de lekken in het zinkende Olympische
schip te dichten. Hij is in ieder geval al begonnen met
wat water bij de 'Brundage-wijn' te doen door het be
grip amateur wat ruimer te willen interpreteren.
De NederlandseOlympische ploeg keerde gisteren uit
München terug. Wim Ruska werd op Schiphoji opgewacht
door zijn echtgenote en zijn kinderen Michael en Mo
nique, die de deugdelijkheid van het Olympisch goud
wel even wilden testen.
gte
men
lanf:
ook
an onze speciale verslaggever
UNCHEN Tussen Helsinki en München liggen twintig jaren. Een
triode waarin de Olympische Spelen uitgroeiden van een eenvoudig
getogen sportfeest tot een gigantisch en beangstigend spektakel.
Jaar meer dan dat kenmerkte de Olympische beweging zich die twee
^^fjcennia door de nadrukkelijke aanwezigheid van Avery Brundage,
nu 85-jarige Amerikaan die zijn ogen steeds dichter toekneep voor
werkelijkheid en die steeds feller, voorbijstappend aan mens en
itschappij, zijn wereldvreemd idealisme met hand en tand ver-
.teravond mocht de 'jeugd van de
nneld' afscheid nemen van de Grote
jijze Leider; die 'goeie gezellige ke-
die de dankbaarheid voor zijn
rt^Wwijde jacht op hersenschimmen
[Tlmeg toegeworpen via een staande
jntie en via de levensgroot oplich-
ide woorden 'Thank You, Mr. Brun-
age'. Het was echter een afscheid dat
undage zichzelf waarschijnlijk an-
rs had voorgesteld een afscheid
werd overschaduwd door de
oordpartij in het Olympisch dorp en
het vliegveld Fürstenbruck en dat,
ïde maar niet uitsluitend door deze
eden beurtenissen, liet IOC voor de zwa-
Ui taak stelt de huidige Olympische
isis tot een bevredigende oplossing
ltal brengen.
opni rery Brundage laat voor zijn Olym-
inset sche vrienden een chaos achter.
tuatif
ieveS
ville'.
tdankt München, bedankt
EST-Duitsland, bedankt mijn
heer Brundage. Het waren de
eerste woorden die ik van harte
moest uitspreken toen wij giste
ren op Schiphol aanlcwamen.
Want ondanks alle incidentjes
hebben we toch twee onvergete
lijke weken in München achter
rug. En daarom kan ik het
'en maar jammer vinden dat
vij zo vroeg zijn terug gekomen
daardoor de sluitingsplech-
jheid hebben moeten missen.
I Hoe verschrikkelijk triest is dat
■m/] eigenlijk. Mij is immers nu ook
llty kans ontnomen om de heer
Brundage persoonlijk te be-
"vken voor zijn voortreffelijke
werk van de afgelopen jaren.
I Gelukkig waren we gisteren
echter op tijd terug om in de
avonduren de slotceremonie
vanaf de televisie te kunnen
volgen. De NOS heeft zijn taak
,jn deze woelige dagen ten volle
begrepen. Natuurlijk is er het
een en ander aan rechtstreekse
rij
afii
wijl
o&i
was
uitzendingen vervallen. Onze
volksaard eist dat. Het amuse-
juub, nent van de Spelen is terecht
teruggedraaid om daarvoor in
ae plaats zo hoorde ik van
mijn vrouw een ernstige film
als 'De verloedering van de
Steps' of een sober muziekspel
ehn '7ij en ikke' op onze scher-
PSG)
sdif
van
ibine-^
or
;uT<k
illes
oopte
ingeo
PO'
dvraK
ictie
nes 8
te brengen. Maar de NOS
tee/t zijn taak ook begrepen,
door de slotceremonie iwel
rechtstreeks uit te zenden. De
hommage die aan de heer A.
Brundage werd gebracht ver
dient het ten volle om in zijn
eenvoud en soberheid als voor
beeld van een gepaste hulde in
onze huiskamers binnen te ko
men.
En we hadden zowaar even
toch ook de Nederlandse vlag
in beeld. Want nu iedere deel-
len "e,ner was vertrokken had men
bijv» r Kamerbeek het verzoek gedaan
- T-onz nationale driekleur trots
en fier rond te drageti op het
sluitingsfeest. Bravo voor deze
Welle en adequate oplossing.'
En dan is het nu weer uitkij
ken naar hel volgende Feest
l>an de Jeugd van de Wereld.
Want als München iets heeft
aai u. 'Mngetoond, dan is het wel dat
ondt ze woelige wereld niet kan
zonder het rustpunt dat Olympi
sche Spelen heet. Ook ik zal mij
gaan voorbereiden op een
nieuw Olympisch feest.
Adieu München, ik hoop er in
Montreal weer bij te zijn.
'Hun' beweging is een speelbal gewor
den, een uitstekend middel voot wel
ke manipulatie dan ook de Spelen
en de sport zijn in een dermate
technocratisch stadium gekomen, dat
het traditionele Olympische idealisme
(overigens doorspekt met een ver
dachte zweverigheid) nauwelijks nog
weerklank vindt. De Olympische be
weging wankelt.
Avery Brundage heeft er alles aan
gedaan dat te voorkomen. Principes
zijn voor hem het hoogste goed en de
in zorgeloze rijkdom verkerende mil
jonair uit Chicago heeft niets nagela
ten zijn dubieuze Olympische stand
punten door te voeren. Brundage
richtte zich daarbij op twee hoofdza
ken: de sportmensen die aan 'zijn'
Spelen deelnemen en de Spelen zelf.
In het eerste geval slaagde hij ten
dele. in het tweede geval in het
geheel niet.
De sportende jeugd moet, in de ogen
van Brundage, in de eerste plaats rein
en zuiver (om zijn terminologie aan
te houden) aan het Feest deelnemen.
Hij ging geheel voorbij aan het feit
dat de topsport zo snel volgens de
principes van het cAtius, altius en
fortius evolueerde, dat amateurisme
tot niets anders dan ontoelaatbare
uitbuiting kan leiden. Hoe lofwaardig
amateurisme op zichzelf ook kan zijn.
in de huidige sportsituatie is het een
onmogelijke en onmenselijke zaak.
Maar van menselijke aspecten trekt
Brundage (getuige zijn houding voor
Nazi-spelen van '36, bij de, slachtpartij
onder Mexicaanse studenten en zijn
fanatieke oproep van vorige week om
De Griekse vlag ging traditiegetrouw
ceremonie.
voorop bij de siuitings-
de Spelen door te laten gaan) zich
niets aan. In donderende toespraken
keerde hij zich tegen degenen die
omwille van het presteren zich dank
zij dat presteren gedeeltelijk in hun
levensonderhoud konden en moesten
voorzien.
Het succes van die jacht was beperkt:
Amerikanen, Oosteuropeanen en Afri
kanen gaan als pseudo-amateurs door
het leven slechts een enkeling
werd, als 'afschrikwekkend voorbeeld'
gestraft en uitgesloten. Nog minder
succes had Avery Brundage met de
Olympische Spelen zelf. Politiek, com
mercie, nationalisme, gigantische
van deze smetten moesten die Spelen
vrijblijven. Brundage wilde de team
sporten (ploegen die een land verte
genwoordigen) schrappen, de in han
den van fabrikanten gevallen winter
spelen zouden eenzelfde lot moeten
ondergaan, het programma zou moe
ten worden beperkt, de soberheid zou
voorop moeten staan.
Hoewel Brundage ;ook hier .gespierde
taal niet schuwde,'maakte hij zichzelf
op deze punten belachelijk door zijn
tegenstrijddlgheid. Geen discriminatie
naar ras of wat dan ook, ds een nobel
streven, maar wordt een vals streven
wanneer dezelfde man zich fel verzet
tegen de uitsluiting van landen die
discrimineren naar hartelust. Nog on
geloofwaardiger wordt Brundage wan
neer hij zich enerzijds keert tegen
nationalisme, maar hij en zijn mak
kers anderzijds zonder mankeren twee
Amerikaanse negeratleten naar huis
sturen, die niet de in hun ogen
noodzakelijke eerbied voor de vlag en
het volkslied van de Verenigde Staten
kunnen opbrengen.
Het bontst maakt Brundage het ech
ter wanneer hij over vrede en ver
broedering praat. Dat begrip blijkt
alleen beperict te zijn tot het terrein
waarop de Spelen plaatsvinden en de
tijdsduur van de Spelen. Alles is
goed, wanneer vertegenwoordigers
van landen die met elkaar in oorlog
zijn. ongewapend in 'Olyjnpia' strij
den - dat de oorlogshandelingen aan
het front doorgaan, doet niét ter zake.
Maar o wee wanneer die' gruwelijke
realiteit binnen het Olympisch strijd
perk zichtbaar wordt. Öan is het
Feest in gevaar, moet de terreur een
halt worden toegeroepen en duurt het
uren voor de sport wordt afgebroken.
Het Olympisch ideaal wint het dan,
getuige zijn emotionele toespraak tij
dens de herdenkingsbijeenkomst, van
de menselijke apsecten -bovendien
kan hij het niet 'laten bij <jie gelegen
heid de Afrikaanse actie itot uitslui
ting van Fhodesië in één-adem met
de Palestijnse guerrillas te*noemen.
Avery Brundage was geheel kansloos
tegen de commercie en ^de groei.
München was een commercieel milj ar
den-spektakel, dat legio vraagtekens
achterlaat. De opvolger van. Brundage,
de Ierse lord Riillanin, is bereid tot
stapjes vooruit Of dat voldoende zal
zijn de Spelen door de huidige crisis
te slepen, is een open vraag. Lord
KMlinan zal in ieder geval diep in
zijn hart niet achter het massale
'dankjewel, Brundage' kunnen staan.
HANS SCHMIT
Van een speciale verslaggever
MÜNCHEN Het Feest Is over. Wat rest is een forse kater. Wat de 'Vrolijke
Spelen' hadden moeten worden, eindigde in een alles overschaduwend bloed
bad dat alleen maar twijfels achterlaat. Twijfels aan de wijze waarop de
politie is opgetreden, aan de methode die Is gekozen om de gijzelaars te red
den maar ook twijfels aan de Spelen en de voorlichting over de schiet
partij, die op degenen die de vertoning in Miincliens perscentrum bijwoonden
de wrange indruk achterlaat dat op alle mogelijke wijzen met de waarheid
is gesold om het Olympische Feest te redden.
Maar evenmin ais toen de Spelen nog waren te redden, was het doel dat de
Westdultse bondsrepubliek via deze Spelen nastreefde, reeds voorbijgescho
ten. München 1972 moest het aanzien van Duitsland na twee keer de wereld
in een oorlog te hebben gestort, een duw in de goede richting geven. Aan
vankelijk lukte dat: de militairen waren het toonbeeld van vriendelijkheid,
van bereidwilligheid, van hulpvaardigheid. De neo-nazistische krachten in de
Beierse hoofdstad hielden zich stil, kortom: de wereld kreeg een vriendelijk
en vrolijk Duitsland te zien. Door een moordaanslag verdween dit beeld ech
ter wat bleef waren de Spelen van de angst en de terreur en de vraag
hoe al die mensen anderhalve dag later weer vrolijk de topsporters konden
toejuichen.
München heeft echter niet alleen een morele kater achter gelaten. Wanneer
iedereen naar huis is. krijgt München, Beieren en de Bondsrepubliek nog een
rekening gepresenteerd. Allereerst die van de ontruiming van het Ober-
wicsenfcid. De ontmanteling en ombouw van het complex vergt evenveel
geld als de gehele Spelen van I960 in Rome en wat dan blijft staan, is weinig
meer dan een pronkstuk een Beierse specialiteit zoals de wortsjes en de
kastelen van koning Ludwig II. Alleen voor een enkele topsportmanifestatie
kunnen nog tienduizenden mensen zich op het Oberwiesenfeld vermaken
maar hel geld dat dat heeft gekost, weegt nauwelijks op tegen het tekort
aan openbare voorzieningen, aan zwembaden, scholen, bejaardencentra.
Evenmin is München verlost van het tekort aan woningen. Weliswaar worden
de flats ln het Olympisch dorp en het persdorp verbouwd en tc koop aange
boden, maar deze woningen zijn zo duur, dat ze nauwelijks te verkopen zijn.
Vierkamerflats van tussen de 146.000 en 200.000 mark bieden geen oplossing
voor de nood van woningzoekenden, die immers veelal tot de minder bemid
delde categorie behoren. Ook openbaart zich na de Spelen het probleem van
de gastarbeiders in alle hevigheid. De stad heeft 230.000 werknemers uit
andere landen, van wie een groot deel werk vond bij de bouw van het com
plex op het Oberwiesenfeld. De werkgelegenheid is na de Olympiade echter
kleiner geworden en zorgt ongetwijfeld voor een terugslag. Ook onder de
Duitsers zelf, want veel arbeidskrachten werden ten behoeve van de Spelen
aangetrokken uit het economisch zwakke Noordfranken en Bayerische Wald.
Moeilijkheden dreigen eveneens voor de hotelhoudende middenstand, want
het aanbod van bedden zal de komende jaren nog ver de vraag overtreffen.
HANS SCHMIT
Spelen in '76 in het teken van de techniek en de commercie
las f, eestganger
MÜNCHEN De voorbereidin
gen voor de Olympische Spelen
van 1976 in Montreal gaan ge
woon door. Aan de mogelijkheid
om de Spelen in Canada te schrap
pen, hebben de organisatoren
geen moment gedacht. Louis
Chantygni, perschef van het orga
nisatiecomité: 'De voorbereiding
van zo'n groot evenement kan je
niet zomaar stopzetten. Bovendien
moet je natuurlijk nooit toegeven
aan dergelijke acties als hier in
München. Dat willen die terro
risten juist. Je moet overeind blij
ven, altijd, ook als-je huilt'.
Louis Chatygni, die vlot voorbij gaat
aan 't feit dat niet het stopzetten van
de Spelen maar de bevrijding van 200
gevangenen het doel van de Zwarte
September-guerrilla's was, zat 15 jaar
in de journalistiek en heeft daarnaast
vele functies bekleed in het Canadese
politieke leven. Hij is door zijn erva
ringen op velerlei gebied gekozen als
perschef van de Canadese organisatie.
Chantygni weet dat evenementen als
de Olympische Spelen publicitaire
trekpleisters zijn. Actiegroepen rich
ten hun acties zoveel mogelijk op
plaatsen, waar de pers het sterkst is
vertegenwoordigd. 'Wij konden van te
voren weten dat er iets zou gebeuren,
maar aan dit soort misdaden denk je
niet. Je vraagt je af of je na zo'n
aanslag die mensen toch niet te veel
publiciteit geeft. Zij krijgen eigenlijk
wat ze willen, maar je zit met het
dilemma dat de mensen recht op
informatie hebben, ,dus je moet wel'.
VEILIGHEIDSMAATREGELEN
Het organisatiecomité in Montreal
had al rekening gehouden met onge
wenste gebeurtenissen voordat de aan
slag in München plaats vond.
Chantygni: 'We werkten al aan veilig
heidsmaatregelen. Wat die precies zul
len zijn is nog niet bekend, daarvoor
is de organisatie in een te vroeg
stadium. Maar we gaan zeker niet
paniekerig worden. Dat zou de geest
van de Olympische Spelefa niet ten
goede komen. We moeten zo voorzich
tig mogelijk en zo veilig mogelijk de
organisatie opbouwen'.
Ue rga:ii:>atie in Montreal is nog in
een beginstadium. Het meeste geld is
uil nog ioe aan research besteed. De
volledige begroting is ijog niet klaar.
Montreal heeft het grote voordeel dat
de stad weinig aan de infrastructuur
hoeft te doen. Sinds de wereldten
toonstelling leiden er grote autosnel
wegen naar Montreal en is er een
perfect net van onder- en bovengrond
se treinen. De hotelaccommodatie is
toereikend voor een zeer groot aantal
bezoekers. De stad zelf is verantwoor
delijk voor de sportaccommodaties,
daar gaat een groot bedrag in zitten.
Het organisatiecomité zal voor alle
kosten van de organisatie opdraaien.
Verder dragen de regering van de
stad Montreal en de federale regering
de kosten. Op welke manier is nog
niet bekend. Louis Chantygni: 'Ik kan
me voorstellen dat de regering het
hele transport van deelnemers en be
geleiders op zich neemt. Verder zijn
alle organisatoren in dienst van de
regering, en krijgen wij een salaris
van overheidswege uitbetaald. Uit te
levisie- en filmrechten valt ook nog
een hoop te halen. Op die manier
moet een sluitende begroting te ma
ken zijn'.
BEGROTINGSBEWAKING
Dat dachten de Westdultse organisato
ren ook, maar het totaal bedrag aan
kosten van deze Spelen vertienvoudig
de zich jaarlijks. Chantygni Is daar
niet zo bang voor: 'WIJ hebben hier
van geleerd. We zullen een betere
begrotingsbewaking invoeren'.
De Spelen van Montreal zullen anders
worden dan die van München.
Chantygni hierover: 'Elk land zal op
zijn eigen wijze dit soort evenemen
ten inrichten. De Mexicanen hebben
niet geprobeerd Japan te evenaren en
de Duitsers hebben geen enkele po
ging gedaan om Mexico te kopiëren.
De Spelen zullen in een heel ander
raam staan dan waar ook'. Of de
Spelen ook na Montreal nog zullen
bestaan, weet ook Chantygni niet. Hij
ziet wel een duidelijke andere benade
ring van het evenement. De Spelen
zullen, volgens de Canadese perschef,
meer en meer ln het teken van de
techniek en commercie komen te
staan. 'Binnen het raam van het IOC
natuurlijk', zegt hij, 'maar die regels
kunnen sterk veranderen. Dat zie ik
eigenlijk wel gebeuren. De commercie
bijvoorbeeld is niet te stoppen. Je
moet toch leven met het idee dat er
maar twee of drie fabrikanten in de
wereld zijn, die de beste sportartike
len maken. De sportmensen kiezen
voor het beste materiaal en dus gaan
ze naar die fabrikanten. Reclame
komt daar vanzelf uit voort. Je moet
er alleen voor zorgen dat het binnen
de perken blijft. Ze moeten het niet
De trots van München. Montreal zal het ongetwijfeld nog weer beter en dus duurder willen doen.
overdrijven'. Ook de publ-citeit over
de Spelen zal veranderen. De Spelen
van München worden al de televisie-
Spelen genoemd. Dat zal in de toe
komst nog sterker worden. Chantygni:
'Ik zie het er van komen dat journa
listen de wedstrijden tijdens de Olym
pische Spelen alleen nog maar via
geslqten televisiec rcuits zullen zien.
te gigantische
hen gebouwd
omdat er anders al
accommodaties voor
moeten worden'.
FACILITEITEN
Juist voor de pers Is Chantygni met
vijf medewerkers naar München geko-'
men om te leren. Montreal zal het
nog beter doen. Chantygni: 'Wij wil
len nog meer faciliteiten geven. Het
nog gemakkelijker maken voor de
journalisten om te werken. De meeste
problemen hier hebben wij nu wel
ontdekt. En de meeste hebben wij
ook al opgelost'. Chantygni noemt een
aantal dingen die in Montreal soepe
ler zullen verlopen. De accreditatie zal
eenvoudiger worden. Geen aparte
kaarten voor de verschillende discipli
nes. De faciliteiten bij aankomst in
München een langdurige affaire
moeten eenvoudiger worden. Chantyg
ni: 'Als iemand hier aankomt zullen
wij hem meteen naar zijn kamer
brengen. Dan kan hij uitrusten en na
een paar uur terugkomen om alle
papieren op te halen'. En zo zijn er
meer dingen die verbeterd kunnen
worden. Alleen vraagt Chantygni zich
af of het aantal journalisten zich nog
verder omhoog zal moeten bewegen.
Chantygni: 'Als er nu 4.000 zijn vraag
je je af waarom het er geen 6.000 of
10.000 zijn. Maar je kan ook zeggen:
'Èr komen er maar 2.000. Zo langza
merhand vraag je je af of de Spelen
alleen maar voor de persvertegen
woordigers georganiseerd worden'.
OPWELLING
Montreal is bezig, druk bezig zich
intensief voor te bereiden. Men kan
zich afvragen wat het voor zin heeft.
Een eerste opwelling bij de Canade
zen na de aanslag in München, was
zich beraden over de vraag welke
landen op de Spelen zouden mogen
worden toegelaten. Enkele officials
bereiden een voorstel voor om tijdens
het septerabercongres van het IOC te
komen tot een wijziging van het toe
latingsbeleid. Volgens de Canadezen
zouden de Spelen alleen maar toegan
kelijk mogen zijn voor landen, die op
dat moment niet in een geladen con
flict betrokken zijn. Ze gaan daarmee
terug naar het aloude idee van de
Spelen. Bij de Grieken werden de
oorlogen gestaakt als de Olympische
Spelen begonnen. Nu wil men van de
Spelen gebruik maken om landen te
vragen zich van gewapende conflicten
te onthouden. De practische proble
men die een dergelijk voorstel met
zich meebrengt, hebben de Canadezen
voorlopig af doen zien van het indie
nen ervan. Chantygni: 'De Spelen los
sen natuurlijk geen wereldproblemen
op, maar toch kunnen de Olympische
gedachten de mensen misschien bij
elkaar brengen'.
POLITIEKE KWESTIE
Verandering van de Olympische re
gels met betrekking tot de toelating
ziet Chantygni niet zo snel gebeuren.
Er staat nu dat elk bona fide Olym
pisch Comité lid van het IOC kan zijn.
Het organisatiecomité kan niet uitma
ken wie wel of niet naar Montreal
mag komen. Wij kunnen ook niet
uitmaken wie er wel of niet bona fide
is. Dat is binnen het IOC een politie
ke kwestie'
