TECHNIEK BEPALEND
Mensen als schietschijf minder leuk
Nederland
op de
Spelen
lichtpunt
in zwem-duisternis
Wilma van Gooi niet
bij laatste zestien
Oranje-zeilers
eindigen voorin
Troostprijzen voor
Laga en Nereus
Wouter Leefers
maakt zich waar
Kleiduivenschutters
raken achterop
Brigitha
München
1972
Superstokken brengen nieuwe dimensie in spectaculair nummer
München
1972
TROUW /KWARTET ZATERDAG 2 SEPTEMBER 1972
SPORT T23/K23
Wilma van Gooi kwam gisteren op de 100 meter in ak-
tie. De Udense atelete overleefde nog wel de eerste se
rie, maar werd daarna op het nippertje toch gewipt.
Handtekeningenjagers rond Valeri Bortsov. De Rus won
gisteren de 100 meter heren. In de finale voerden voor
het eerst sinds jaren de Amerikanen niet de boventoon.
Shane Gould zette haar goudrush gisteren voort. De
Australische won de 200 meter vrije slag in uiteraard
een tijd die als wereldrecord in de boeken zal komen.
De Amerikaan Bob Seagren in actie met de 'oude' stok. Seagren kwam overigens wel door de kwalifi
catieronde.
De uitschakeling van Kjell Isakkson
vormde niet de enige verrassing, want
ook de Amerikaan Steve Smith, goed
voor 5,50 meter, faalde en oud-wereld
recordhouder Christos Papanicolau
struikelde over 5,10 meter. Toch bete
kende Isakssons voortijdige vertrek
het grootste verlies, want juist de 25-
jarige Zweed heeft er dit seizoen met
de Amerikaan Bob Seagren toe bijge
dragen dat het polstokhoogspringen
een onverwacht grote vooruitgang
kende. Een progressie die voorlopig
door Bob Seagren een eindpunt bij
een hoogte van 5,63 meter heeft ge
vonden. maar die volgens Isaksson er
Hans. Schmit
de komende twee jaar toe kan leiden
dat de lat in de buurt van 5,80 meter
moet worden gelegd.
TECHNIEK
Verantwoordelijk voor die vooruit
gang is grotendeels de techniek. In de
Verenigde Staten zijn superstokken
ontwikkeld (de sky pole catapole),
waarmee vooral Isaksson en Seagren
elkaar dit voorjaar tot ongekende
hoogten opjoegen. Drie keer verbeter
de Isaksson het wereldrecord (uitein
delijk tot 5,59 meter) - voordat Seag
ren, in Mexico pas na 7Vï uur strijd
Olympisch kampioen, hem kon over
klassen. Een jacht echter die niet
alleen tot records, maar ook tot erger
nis leidde. Want de Amerikaanse
stokken (46 gram lichter dan de glas-
fiberstokken en bij de greep 0,06 mm
dunner) wekten bij vooral de Europe
se atleten grote woede op. Vanwege
de oneerlijke concurrentie (de stok
ken zijn nog niet overal te verkrijgen
en wie ze wel had ontvangen, klaagde
dat de tijd te kort was om er ver
trouwd mee te raken) werd dan ook
eind juli besloten het gebruik ervan
op deze Olympische Spelen niet toe te
staan. Kort voor het begin van de
Spelen werd de beslissing echter weer
ingetrokken. Het gevolg was een toe
nemende onrust in het dorp, die zelfs
tot een protestbrief in het eigen dag
blad van het dorp ('Village News')
leidde. En volgens de door sportbe
stuurders al zo lang hooggehouden
welles-ndetes traditie werd daarop
weer het gebruik van de stokken
verboden. Bob Seagren: 'De omschake
ling is niet zo'n groot bezwaar het
brengt echter wel moeilijkheden op
het psychische vlak'.
MOEILIJKHEDEN
Kjell Isaksson echter kwam niet aan
de fase toe waarin de spanning zo
groot wordt dat dergelijke zaken een
beslissende rol kunnen spelen. De
moeilijkheden begonnen begin juli,
na zijn terugkeer in Zweden. Daar
voor had Isaksson (en sportleraar
die echter nog niet in functie werkt)
de winter in Californië doorgebracht,
waar het klimaat wat aangenamer is
dan in Zweden. Bij zijn terugkeer
echter blesseerde hij bij wedstrijden
in Nyköping een spier in zijn rechter
dijbeen. Rolf Ljungqvist, arts bij de
Zweedse ploeg, over de lijdensweg
van de man die ervan overtuigd was
in München één van de spectaculair
ste onderdelen van de atletiek te
winnen: 'Hij had toen in Nyköping
5.40 meter gesprongen, maar kon drie
weken lang niets meer doen. Bij de
Zweedse kampioenschappen, een
maand later, kreeg hij weer last, op
een andere plaats, vlakbij de oude
blessure. Hij heeft toen rust gehou
den en het was tot kort voor de strijd
onzeker of hij wel zou starten. Bij de
training haalde hij echter een redelij
ke hoogte. 4.80 meter, en omdat hij
erg graag wilde, is hij toen toch
gestart. De tijd is echter te kort
geweest om een dergelijke blessure te
kunnen laten genezen'.
Terwijl Bob Seagren (een gelegen
heidsacteur voor televisiespots, die
zich na München ook in de filmwe
reld stort) met zijn oude stok vooral
nog de concurrentie van Wolfgang
Nordwig heeft te duchten, gaat het
onderzoek naar hoe het materiaal nog
meer kan worden verbeterd, door.
Want vooral bij het polstokhoogsprin
gen is de vooruitgang in grote mate
afhankelijk van de techniek. Toen
tien jaar terug de glasfiberstok de
metalen stok verding, sprong het pres
tatieniveau vooruit. Eenzelfde ontwik-
kelikng lijkt nu te zijn ingezet en de
mogelijkheden worden nauwkeuriger
onderzocht dan ooit. Op de afdeling
sportontwikkeling van de universiteit
van Massachusets woi;dt onderleiding
van Gideon Ariel gewerkt aan een
computeranalyse van de sprong boven
5,63 meter van Bob Seagren. Men
hoopt hiermee meer te weten te ko
men over wat er met de stok en de
mens tijdens de sprong gebeurt en
welk patroon de horizontale en verti
cale krachten vertonen.
Maar polstokhoogspringen is niet
vanwege de technische aspecten (die
in sport toch al de mens dreigen te
overvleugelen) zo spectaculair het
is vooral het spel van durf en moed
dat zo aanspreekt. Een zenuwslopend
karwei, dat een hele dag in beslag
neemt. En dat iedere keer opnieuw
eindigt in een val van vele meters.
Een avontuur dat snelheid vraagt
(Isaksson loopt de 100 meter in 11,0
seconden) e n kracht. Een avontuur
echter dat gisteren voor Kjell Isaks
son een voortijdig eind kreeg.
Van onze verslaggever
MÜNCHEN Polstokhoogspringen is een langdurige aangelegen
heid. Na de kwalificatie staan de acrobaten met de lange, zwiepende
stokken urenlang op de baan voor een beslissing is bereikt. Het duur
de gisteren echter slechts kort voor het gevecht, dat juist in Mün
chen alle elementen voor een sensatie-volle trainer droeg, een de-
mensie verloor. Na drie sprohgen in de kwalificatie verdween de
Zweed Kjell Isaksson geblesseerd uit de strijd: hij was er niet in ge
slaagd een hoogte van vijf meter te bereiken.
MÜNCHEN Het gezegde oefening
baart kunst schijnt toch niet altijd
op te gaan. De enige twee vertegen
woordigers van Zuid-Vietnam, beide
uitkomend op een onderdeel waarbij
een wapen te pas komt, hebben het
niet ver gebracht. IIo Minh Thu,
een van de twee vechtjassen is er
echter niet rauwig om. Hij is, hoe
wel zijn Olympische rol is uitge
speeld, nog in het Dorp gebleven,
speelt ping-pong, is vaak op de
schietbaan te vinden om te oefenen
en geniet met volle teugen van het
Olympische Festijn. De 43-jarige
marktkoopman Thu: 'Ik vind het
helemaal niet erg, dat ik gefaald
heb. Voor mij is belangrijk, dat ik
hier niet op mensen maar op schiet
schijven kan schieten.'
Vlak voor de Spelen zouden begin
nen, wist Thu nog altijd niet of hij
bij het Feest aanwezig zou zijn.
"Mijn land is zo druk aan het oor
logvoeren, dat er geen tijd af kan
om even mijn paspoort in orde te
maken', vertelde de Zuid-Vietna-
mees, die als hobby aankomende
politie-agenten in Saigon leert hoe
met het pistool om te gaan.
Thij zelf heeft het schieten geleerd
van Amerikaanse soldaten, die in
Saigon gestationeerd waren. 'Het
was voor mij een grote dag, toen de
Amerikanen in Zuid-Vietnam kwa
men. Zij waren erg goed voor mijn
gezin en hebben mij de beste schut
ter van Zuid-Vietnam gemaakt.' Thu
vindt het jammer, dat Zuid-Vietnam
niet met meer sporten op de Olym
pische Spelen vertegenwoordigt is.
'Iedereen in Vietnam moet vechten.
Als dit niet zo was, zouden we hier
beslist geen gek figuur geslagen
hebben met voetbal, zwemmen, wiel*
rennen en judo.'
Ho Minh Thu heeft in 1969 bij de
kampioenschappen van Zuid-Azië,
een gouden medaille behaald. In
München echter moest hij met een
voorlaatste plaats genoegen nemen.
Discriminatie 1
De Internationale Schuttersfederatie
(UIT) heeft gisteren een voorstel
van de Sovjet Unie, om Rhodesië en
Zuid-Afrika uit de bond te gooien,
verworpen. Een official van de
Schuttersfederatie verklaarde, dat
het Russische voorstel afgekeurd
was, omdat de Russen een te vage
omschrijving geven, waarvan zij
Rhodesië en Zuid-Afrika nu precies
beschuldigen. "Volgens onze regels
moet een aanklacht helder en duide
lijk zijn. Op grond hiervan hebben
we het voorstel verworpen', aldus de
official, die ermeteen aan toevoeg
de, dat Rhodesië en Zuid-Afrika de
komende twee jaar als leden aanblij
ven.
Discriminatie 2
Niet alleen hele volkeren of rassen,
maar ook de vrouwen voelen zich
nog altijd gediscrimineerd. Het aan
tal ontevreden vrouwen in het
Olympisch dorp groeit met de dag.
Vooral de Amerikaanse meisjes vin
den dat het feit, dat de dames
achtergesteld worden vanaf de tijd,
dat zij hun eercte race lopen, tot de
tijd, dat zij de Olympische top berei
ken geen uitzondering, maar regel
is. Het medische team bijvoorbeeld
bestaat uit zes heren en is in het
mamiendorp gevestigd.
Niet zelden is verlegenheid de
gemiddelde leeftijd van de zwem
sters bijvoorbeeld is 17 jaar er
de oorzaak van geweest, dat jonge
meisjes met gynaecologische proble
men blijven rondlopen.
De Amerlkaantjes geloven ook, dat
zij op elk gebied slechts de helft
krijgen, van wat de mannen ontvan
gen.
De discriminatie is al begonnen bij
de pre-Olympische Spelen. Terwijl
de mannen zich mochten voorberei
den in een kamp, waar het klimaat
ongeveer gelijk is aan dat van
München, moesten wij in Illinois
blijven, waar het vreselijk warm
was.De discuswerpster Ólga Con-
nely zegt: 'Zij behandelen ons als
schapen. De mannen mogen zelf be
slissingen nemen. Wij niet Blijk
baar gaat men hier van de stelling
uit, dat vrouwen daarvoor geen her
senen hebben.
Afgevoerd
Bij het bokstocrnool zijn twee
hoofdscheidsrechters en zes hulp-
scheidsrechters van de in totaal 41
man op 'grond van onvoldoende
prestaties' uit het toernooi gezet. De
Nederlander Jan Krom is een van
de slachtoffers.
Vooral de Afrikaanse en Latijnsame-
rikaansc landen hebben verscheide
ne keren heftig geprotesteerd tegen
wat zij noemen 'het gegoochel met
cijfers' van de hulpscheidsrechters.
'Alleen de landen van het oostblok
en de met hun verbonden Cubanen
hebben voordeel', aldus een Venezo
laanse woordvoerder. Dit werd hef
tig tegengesproken door het Duitse
jurylid Hermann Krause, die zelfs
zover ging met te beweren, dat er
geen officiële protesten waren bin
nengekomen.
'Uitpraten'
Twee Argentijnse boksers zullen
nooit één stap in de Olympische
ring zetten. Vlieggewicht José Vicca-
rio en lichtmiddengewlcht Norberto
Rufno raakten namelijk geblesseerd
bij een verschil van mening, dat zij
op een nogal krachtdadige wijze wil
den 'uitpraten'. Hoe het gevecht ont
staan was, wist niemand, maar een
ding is zeker, de vechtjassen hadden
niet gedronken. En dat schijnt in
het Olympisch dorp nog al flink
gedaan te worden.
Blijven
Drie Tsjechische bezoekers aan de
Olympische Spelen, die met een
reisgezelschap naar München waren
gekomen, hebben politiek asiel in
West-Duitsland gevraagd.
Te laat
Een Rus lag gisteren in conflict met
de Schuttersfederatie. De wereld
kampioen kleiduivenschieten (skeet)
Yuri Tsuranov gooide zijn geweer
over zijn schouder en weigerde ver
der te schieten. De 36-jarige Rus
had de eerste dag 6G maal raak
geschoten, maar toen hij de volgen
de dag zijn reeks wilde voortzetten,
vertelde een jurylid hem, dat hij
een aarden duifje te laat had ge
raakt. Zijn totaal werd terugge
bracht tot 65 punten. Na protesten
van Russische zijde is de gehele
jurystaf rond de tafel gaan zitten.
Tsuranov kan vandaag rustig door
schieten, maar het punt in minde
ring blijft gchandhaalfd.
Souvenirs
Prins Amarty, middengewlchtbokser
uit Ghana, koopt en verkoopt sou
venirs in het Olympisch dorp. 'In
Ghana kunnen wij op geen enkele
manier aan vreemd geld komen en
daarom heb ik een koffer vol Gha-
nese kunstnijverheidsartikelen mee
genomen. Ik verkoop die artikelen
en van de opbrengst koop ik hier
zelf souvenirs', vertelde de prinse
lijke bokser.
Enith Brigitha zorgde voor een beetje licht in het duister. Eindelijk leverde
een Nederlandse zwemster een tijd van internationaal formaat af. Enith
Brigitha (17) zwom zich gisteravond met een tijd van 1.06.5 als vijfde in de
finale van de 100 meter rugslag, waarvoor vanavond de medailles verdeeld
worden. Bondsadviseur Nico van Dam, eindelijk opgelucht: 'De tijden, die
Enith vandaag gemaakt heeft zijn briljant. Als ze 1.06.8 had gezwommen,
hadden we langs de kant ook hard staan klappen. Dit is een prestatie waar
je de hele week al op hoopt'.
Toch heeft Enith Brigitha nog niet alle druk van zich afgezet Van Dam: 'Je
kon al voor de halve finales merken, dat Enith meer gespannen was dan
's morgens tijdens de series. Toch heb ik het gevoel, dat het nu allemaal iets
gemakkelijker gaat'.
Hansje Bunschoten eindigde in de finale van de 200 meter vrije slag als
zesde. Ook de Naard-zwemster verbeterde haar persoonlijk record door een
tijd van 2.08.4 neer te zetten. Anke Rijndcrs, die op deze afstand haar Eu
ropees record aan de jonge Oostöuitse Andrea Eifc kwijt raakte, kreeg wei
nig reden tot tevredenheid. Als achtste was de Amersfoortse zwemster nog
net tot de eindstrijd doorgedrongen. Verder dan een zevende plaats in de
voor haar teleurstellende tijd van 2.09.4 kwam zeniet. Anke Rijnders, een
van de zwaarste tegenvallers tijdens het Olympisch zwemtoernooi, kijkt uit
naar de dag waarop ze de atletiek- en basketbalwedstrijden in München kan
gaan bezoeken. Zij zegt: 'Ik ben misschien een beetje te lief voor mezelf
gweest. Ik ben geneigd tijdens de training gauw te zeggen, dat ik niet meer
kan. Mijn trainer, Wout Gerritsc, weet me toch weer te inspireren. Meneer
van Dam kent me niet zo goed en reageert heel anders maar als er met mijn
prestaties iets scheef is gelopen, dan heb ik dat volledig aan mezelf te wij
ten. Dat heeft niets met de begeleiding van de ploeg te magen.'
Wilma van Gooi is er niet in geslaagd door te dringen tot de zestien beste
sprintsters, hoewel de uitschakeling op de honderd meter tot stand kwam
met een verschil dat zich aan het menselijk waarnemingsvermogen onttrekt.
Nadat zij zich in de eerste serie ondanks een wat zwakke start zonder moei
te had geplaatst (zij werd derde in 11,43 sec.), finishte zij gistermiddag in
de kwartfinales na opnieuw een trage start gelijk met nog drie atletes
achter de Amerikaanse Iris Davis en de Westduitse Elgard Schittenhelm.
Tussen de Cubaanse Carmen Valdes, die uiteindelijk op de derde plaats
(goed voor de halve eindstrijden) beslag legde en de Bulgaarse Ivanka
Vaikova, die zesde werd, bestond een verschil van slechts tweehonderdste
van een sekonde: 11,46 tegen 11,48. Wilma eindigde ais vijfde, haar tijd was
11,47 sec.
Overigens was Wilma van Gooi in eerste instantie niet aangewezen voor de
honderd meter, op welke afstand zij dit seizoen haar Nederlands record op
11,1 sec. bracht. Het NOC wees haar aanvankelijk alleen aan voor de twee
honderd meter, maar besloot haar zij is immers toch aanwezig in Mün
chen ook op de honderd meter in te schrijven.
Van het zeilfront is er nog een Nederlandse combinatie kansrijk in de jacht
op eremetaal. Ben Staartjes en Ben Kurpershoek bezetten in de Tempest-
klassc de vijfde stelling, nadat zij gisteren op de laatste wedstrijddag voor
de rustperiode tot maandag wordt er niet gezeild tot een negende
plaats kwamen.
De Flying Dutchman van Imhoff en Korver kwam gisteren als zevende bin
nen, terwijl Kees Douze bij de Finnjollen een elfde stelling bezette. Beide
combinaties zijn echter vrijwel kansloos voor een plaats bij de top-drie.
De Lage vier met stuurman en de dubbel twee Veenemans-Bruyn van Ne
reus hebben gisteren de kleine finales van de Olympische roeiregatta, waar
in om de zevende tot en met de twaalfde plaats in de eindrangschikking
wordt gestreden, gewonnen. De acht van Aegir werd derde.
Laga, dat aanvankelijk in voorlaatste positie lag, roeide een zeer goede twee
kilometer en gaf de concurrentie in de slotfase geen schijn van kans. Nog
duidelijker was de superioriteit van de dubbel twee, die al zeer snel de lei
ding nam en de verwoed aanvallende Zwitserse twee Ruckstuhl-Isler niet
dichterbij liet komen.
Routine weegt bijzonder zwaar op de Spelen. Ook Ab van Grimbergen, coach
van het hockeyteam, is zich dat goed bewust. In de basisopstelling van het
team staan André Bolhuis, Pieter Weemers en Jeroen Zweerts op de cen
trale posities in de vijfmans middenllnie. Voor André Bolhuis kwam er na
de wedstrijd tegen Polen voorlopig een gedwongen rustperiode. Bolhuis
kreeg toen een knie van Spits dermate stevig tegen de dijbeenspier aan, dat
hij trekkebenend de wedstrijd beëindigde. Hij wordt nu iedere dag om de
twee uur gemasseerd en speciaal behandeld om hem voor de wedstrijd tegen
Mexico weer fit te krijgen. Door de blessure van Bolhuis kreeg HGC-er
Wouter Leefers (19 jaar oud) de kans om zich een plaats in het team te ver
overen. Dezelfde Leefers, die in het Wagenerstadion de uitblinker was toen
Pakistan kort na het behalen van de wereldtitel met 31 werd verslagen.
Het is tekenend voor de huidige kracht van het hockeyteam in de breedte,
want behalve Leefers moet ook keeper Jan Willem Buy, Paul Litjens en
Flip van Lidt de Jeude erop rekenen dat ze niet altijd eerste keus zijn. Die
anderen hebben hun kans niet zo nadrukkelijk gegrepen als Wouter Leefers,
die vooral tegen Nieuw-Zeeland uitstekend speelde en de Nederlandse
Nieuwzeelander Jan Borren uitschakelde. Het is zelfs de vraag of Wouter
Leefers niet de voorkeur verdient boven Jeroen Zweerts of André Bolhuis
als er tegen Pakistan of India gespeeld moet worden. De Pakistaanse coach
Zaka Uddin heeft Leefers zien spelen als rechtsbuiten in de oefenwedstrijden
en hij oordeelde: 'Als Leefers meer in het centrum van de Nederlandse aan
val wordt opgesteld, wordt de aanvalskracht zeker met 30% verhoogd. Lee
fers is zeer beweeglijk, snel en kan de bal razendsnel behandelen. In feite
is hij in zijn speelwijze het meest verwant met het Aziatische speltype'.
De Nederlandse kleiduivenschutters zijn op de tweede dag van het toernooi
sterk teruggevallen. Ben Pon en Eric Swinkels, die op de eerste dag een ge
deelde achttiende plaats bereikten, zijn nu teruggevallen naar respectievelijk
de zesentwintigste en de tweeëndertigste stelling. Het klassement wordt aan
gevoerd door de Oostduitser Michael Buchheim, die de Spanjaard Marina
van de eerste plaats verdrong. Ben Pon: 'Dat had ik al voorspeld. Die Marina
leefde ver boven zijn stand'.
