Zwemsport in Amerika model voor Japan Explosieve sfeer rond Nederlandse zwemploeg Fred Luke neemt afstand van medaille-jacht 989 Goud vow München? Pak1! mes en snij een plak. Water dagboek Tan een official 1 L,_ Begeleiding vormt kern van problematiek München 1972 München 1972 Mark Spitz onovertroffen vedette 'ÜfROUW/KVARTET VRIJDAG 1 SEPTEMBER 1972 SPORT T15/KI9 Als u dit leest verblijf ik waar schijnlijk nog steeds op bed. De dokter heeft mij namelijk ge zegd het bed te houden omdat ik een lichte verkoudheid heb opgelopen. Het is amusant om ondanks alles dat verhaal van tussen de witte lakens te vertel len. Zoals ik al eerder heb beschreven, heb ik enige tijd te Leiden rechten gestudeerd. In het begin van mijn studie heb ik toen al even kennis gemaakt met de topsport. Dat kwam om dat ik lid werd van het studen ten corps te Leiden. Op de aanmelding werd mij gevraagd of ik de kleuren van de univer siteit wilde verdedigen op sportgebied. En omdat het tij dens de groentijd was en ik kon kiezen óf roeien óf vier hoog het raam uit in mijn zwembroek, koos ik voor het eerste. Twee dagen later reeds werd ik 's morgens om half acht voor het botenhuis verwacht. Het bleek dat ik samen met enkele vriendjes de vier zonder stuur man zou gaan vormen. Het heeft even geduurd en enkele boten gekost voor ik het roeien precies onder de knie had, om dat het zeker voor een leek een gecompliceerde bezigheid is. Ten eerste moet je altijd achter uit roeien terwijl bij andere sporten verwacht wordt dat je vooruit gaat. Daarnaast zijn er wieltjes onder de stoelen ge maakt zodat je nooit echt lek ker zit en tenslotte heb je dan altijd die riem in je handen: dat levert ook problemen op. Kort voor onze eerste wedstrijd hoor den we echter dat we niet hard genoeg gingen en dat we als publiek mee moesten naar de jaarlijkse 'Varsity'. Dat is een wedstrijd waar alleen studenten aan mee mogen doen, zodat er sprake is van een gelijkvormig veld. Iets wat zeker ook voor het publiek zijn aantrekkelijk heden heeft. Onze taak was het om als onze ploeg zou winnen in het water te springen en naar de boot te zwemmen. Een vermakelijk incident, dat mis schien ook de kranten zou ha len. Zo is het op die gedenkwaardi ge zondagmiddag ook gebeurd Onze ploeg won en we zijn met z'n allen in het bar koude wa ter gesprongen. Daar heb ik een verkoudheid aan over ge houden, want ik toas vergeten verschoning mee te nemen naar huis. Daar ligt de oorzaak van mijn tijdelijke ongesteldheid Want toen ik gistermiddag langs die prachtige roeibaan die speciaal voor dit Olympisch feest is gegraven stond, Icwam dat hele verleden bij mij weer naar boven. En toen onze Oran je-zonen Luynenburg en Stokvis zo voortreffelijk voor de dag kwamen, kwam mijn studenten tijd mij weer geheel voor de geest. En voor ik het wist lag ik met mijn fraaie oranje-pak in het water te juichen, ook al zijn de jongens dan van de door linkse intriganten beheer ste Amsterdamse universiteit. Maar Oranje is Oranje! Toen ik, nadat ik bemerkt had, dat ik de zioemkunst niet geheel meer machtig was, door omstanders op het droge werd getrokken, merkte ik dat ik weer helemaal terug was in mijn jeugd Ik was zelfs vergeten verschoning mee te nemen! Een ding is mij ech ter wel weer duidelijk geble ken, als iedereen zo achter onze ploeg zou staan als ik, kwamen wij met goud beladen terug uit München. Van tussen de witte lakens spreek ik de hoop uit morgen weer fit present te zijn om onze jongens en meisjes in woord en daad te steunen. W* jan f« eestganger' Taguchi en Aoki nu nog voorposten Van onze speciale verslaggever MÜNCHEN Nobutak Taguchi en Mayumi Aoki zijn ongetwijfeld voorposten. Nu nog steunt de zwemsport in Japan op sensationele uitschieters. Maar het zal niet lang meer duren of de zwemsters en zwemmers uit dit land zullen in deze sport gevestigde naties als de Verenigde Staten en Australië nog serieuzer gaan bejegenen. De greep naar meer macht wordt zorgvuldig voorbereid. En precies zo als in de economie staat de opzet van de Amerikaanse zwemsport model voor de Japanners. Dat kan tegelijkertijd gaan betekenen, dat Japan niet alleen snel, maar ook met voortreffelijk materiaal zal komen. Mark Spitz op weg naar zijn vijfde gouden medaille in zijn niet te stuiten 'gold-rush'. Van onze speciale verslaggever MüNCHEN De onverwacht grote misère rond de Nederlandse zwemploeg heeft voor een explosieve sfeer gezorgd. De onrust breidt zich met de dag uit omdat de merendeels jonge zwemmers en zwem sters contact met het thuisfront gaan zoeken. Club trainers en ouders fungeren achthonderd kilome- meter van het Olympisch dorp in Nederland als klaagmuur van de ontgoochelde afvaardiging. 'München' is voor de zwem-équipe na luttele dagen al een ellendige kwelling gebleken. Radeloosheid en verslagenheid drukken de stemming voortdu rend naar een steeds lager peil. De kern van de problematiek schuilt in de begeleiding. Geprogrammeerd en stellig verwacht was, dat de leden van de ploeg tijdens het Olympisch toernooi hun persoonlijk beste presta ties zouden leveren. In plaats daarvan Is, vooral in vergelijking met het voorjaar, een scherpe terugval duide lijk zichtbaar. Wout Gerritse, coach van Anke Rijnders: 'Als ik dit alle maal zie, dan hadden we het afgelo pen jaar niets meer aan de opbouw van de training hoeven doen. Anke zwemt nu even hard als vorig seizoen.' Wout Gerritse is een van de clubtrai ners, waarop de beide nu verantwoor delijke bondsadviseurs, Nico van Dam en Jo Schreurs, een deel van hun teleurstelling afreageren. Gerritse is, als een van de weinige clubtralners, in München aanwezig. Officieel con tact heeft hij met zijn pupil nog niet gehad. Dat is hem verboden. Gerritse: 'Toen de ploeg na het trainingskamp van een week in het Olympisch dorp aankwam) is door chef d'équipe Van der Pol en Van Dam gesteld, dat de pupil, die tijdens de training of tij dens wedstrijden contact met de club- trainer zou zoeken, naar huis zou worden gestuurd.' POLITIE Vandaar de wanhoop, die in de zwem ploeg is geïnfiltreerd. Vooral nu de behoefte aan contact met de clubtrai ner tot een maximum is gestegen, moeten de begeleiders een soort poli- tie-werk gaan verrichten om nog eni ge concentratie in de ploeg te kunnen handhaven. Amersfoorter Wout Gerritse heeft de afgelopen jaren steeds weer tegen de ze vorm van begeleiding geageerd. De problemen, die twee jaar geleden tij dens de Europese kampioenschappen in Barcelona naar voren zijn geko men, herhalen zich in München in verhevigder vorm. De inspraak van clubtralners in de voorbereiding van de Olympische ploeg heette de afgelo pen maanden een voorbeeld voor de hele sportwereld te zijn. Totdat de ploeg ruim twee weken geleden uit Nederland naar het trainingskamp in Zuid-Duitsland vertrok, verliep alles vlekkeloos. Schreurs en Van Dan na men het werk van de clubcoaches over. Gerritse: 'Daar zit de fout. We zijn een vol jaar verantwoordelijk voor de pupil en op het beslissende moment mogen wij ons niet vertonen. Dat is waanzin. In het voorjaar heb ben we nog een gesprek met de zwembond gevraagd of we tenminste in het trainingskamp in Waldkraiburg aanwezig mochten zijn. Dat is gewei gerd.' In Barcelona forceerden de clubtrai ners toestemming om kort voor het begin van de wedstrijd vijf minuten Gerrit den Ambtman met hun pupillen te praten. De in München aanwezige coaches komen officieel niet verder dan hun tribune plaats. Ook de Australische trainer Forbes Carlile, verantwoordelijke man achter vedette Shane Gould, is niet in het begeleidingsteam van de zwem ploeg van zijn land opgenomen. Des ondanks volgt hij iedere training, bereidt hij zijn klasserijke zwemster zelfs kort voor de race nog voor. Gerritse: 'Als je daarmee teleurstel lende prestaties kan voorkomen, waar om dan niet. Ik wil niet eens mijn begeleiding van Anke noemen. Veel extremer is nog de situatie rond Hansje Bunschoten. Niemand name lijk kan Wil Bunschoten vervangen. Het is toch niet abnormaal, dat als zulke jonge kinderen drie of vier weken van huis zijn ze een stukje van hun eigen omgeving willen terugvin den? Het is een dwaze zaak, dat wel veertien jeugdwaterpoloërs, de voor zitter van de technische commissie en andere onbelangrijke officials in het dorp worden toegelaten, maar dat de clubtrainers nergens bij mogen. Als Hansje beter zwemt als Wil Bunscho ten bij haar is, laat haar dan alsje blieft komen.' FRONT De clubtrainers wisten meer dan een jaar geleden echter al, dat zij de uiteindelijke verantwoordelijkheid kort voor het begin van de Spelen aan de beide bondsadviseurs moesten overdragen. De tralnerswereld heeft op dat moment niet één front ge vormd en geweigerd tegen deze situa tie te ageren. Het verwijt van het duo Schreurs en Van Dam luidt nu. dat de trainers hun pupillen te weinig zelfstandigheid hebben bijgebracht. Vooral Wout Gerritse treft die aantij ging. Anke Rijnders zonder Gerritse in haar nabije omgeving gedraagt zich als een vreemdeling in Jeruzalem. Gerritse hierover: 'Ik vraag me af of ze allemaal wel zo zelfstandig moeten zijn. Als nu blijkt dat ze dat niet zijn, dan moet je zorgen dat ze een stuk van hun eigen omgeving bij zich krijgen. Ik weet wel, dat de zwem bond dan met de praktische onuit voerbaarheid hiervan aankomt, maar ik hoef helemaal niet in een mooi pak hier rond te lopen en official- kaarten op zak te hebben. In belang van de zwemmers en zwemsters had men best wat kunnen doen. En wat die zelfstandigheid betreft: dat ont dekt de zwembond nu toch niet plot seling. Ik neem aan dat Van Dam en Schreurs voldoende mensenkennis hebben om dat manco veel eerder te ontdekken. De ploeg is in het voor jaar ook twee weken naar Italië en Schoolslag-fenomeen Taguchi verbaas de deze week al met een wereldrecord en een gouden medaille. Vlinderslag zwemster Aoki had zich al eerder aangekondigd, omdat zij deze zomer als eerste de 100 meter onder de een minuut en vier seconden aflegde. Achter de twee toppers schuilt echter veel meer talent. De ontwikkeling van dit arsenaal is tot nu toe voor de Japanse zwembond het grootste pro bleem geweest. Maar ook de sportwereld van het Aziatische land is leergierig en nieuwsgierig. Zelfs tot een perfecte kopie bereid. Vandaar dat coaches naar vooral Australië en Amerika worden gezonden om in die zwem- mekka's de opbouw en de trainingsop- zet te bestuderen. Yutaka Terao volgde gedurende twee jaar een stage bij de Amerikaanse grootmeester Don Gambrlll ln Califor- nië. Hij assisteerde bij de opleiding van buitenlandse talenten. In decem ber 1970 is Terao naar Japan terugge gaan. Daar plaatste hij toen een bom metje onder de Japanse zwemwereld door de mentaliteit van zijn collega- coaches scherp te veroordelen. De be langrijkste ervaring, die de hoofdtrai ner van de Yodogawa zwemschool toen verkondigde was even simpel als toonaangevend. 'Er moet veel harder gewerkt worden.' Tot nu toe is slechts een lichte kente ring in de ijver van zwemmers en coaches gesignaleerd. Tekenend voor de nog geringe kracht en de beperkte conditie van de Japanners is, dat zij op dit moment alleen nog uitblinkers op de korte afstanden kunnen presen teren. Het kopiëren van het Amerikaanse systeem vergt een grote mentale aan passing. Een zwemmer is nu eenmaal rn radiootje. Vandaar, dat Terao in komende jaren geen revolutionaire sprongen verwacht. Ook hier echter tonen de vriendelijke Aziaten een ver moedelijk sterk overdreven bescheiden heid. Want wat Japan sinds de Olym pische Spelen in Tokio, acht jaar geleden, heeft gedemonstreerd is rond uit verbazend. Terao: 'De Spelen in ons land hebben een geweldige stimu lans voor onze zwemsport betekend. Don Schollander is bij ons nu nog razend populair. We wonnen tijdens dat toernooi maar een bronzen me daille: op de 4 x 200 meter estafette. Het was wel het sein voor een sterk verbeterde aanpak. Nu hebben we 200 overdekte 50-meterbaden, de scholen zijn ingeschakeld en coaches werden naar het buitenland gezonden om te kijken hoe daar gewerkt wordt.' Japan heeft in de eerste plaats een stevige basis gelegd. Het in Amerika ontdekte 'age-group-zwemmen' is vol ledig overgenomen. Kinderen van drie jaar worden op de kleuterschool met het zwemwater vertrouwd gemaakt. Tot en met de middelbare school vormt zwemmen een vast onderdeel ln het lesrooster. Terao: 'De basis is gelegd, talent is overvloedig aanwezig. Alleen moeten we nu verder. En dat is het probleem. De Japanse coaches zijn te lui. Soms besteden ze maar een paar uur per week aandacht aan hun pupillen. En dan nog hanteren ze een veel te zachte hand. Meer dan tien kilometer per dag wordt er zelfs door de top niet getraind. Als je als coach meer hardheid en een grotere arbeid gaat vragen, dan kijkt zelfs het grootste talent je verbaasd aan. Ze willen er niet alles voor doen. Als je teveel vergt dan stappen ze zonder meer weg. Dan komen ze ook nooit meer terug. Tien meter verder kun nen ze gaan boksen, Judoën of volley ballen.' Japan kent pas enkele echt volwassen zwemcentra. In Osaka heeft Olym pisch coach Kato de leiding over een topgroep, die in de kleine Aoki een absolute vedette bezit. Terao legt uit: 'Daar wordt de lijn aangegeven. Te veel coaches zijn er nog niet van doordrongen, dat er twaalf maanden per jaar getraind moet worden. Van april tot augustus wordt het tempo opgeschroefd. Dat vinden ze genoeg.' Kato is een Japanse Amerikaan. Die beseft, dat je niet mag verslappen. Zeker 99 procent van onze coaches zijn zelf vreselijk lui. Advertentie Wout Gerritse met pupil Anke Rijnders. West-Duitsland geweest. Toen heb ik dit argument niet gehoord.' Ook Wout Gerritse, niet meer dan Olympisch toeschouwer in München, voelt zich door het sterk tegenvallen de optreden van de zwemploeg ont goocheld. Desondanks wenst hij de totale opbouw naar de Spelen niet te veroordelen. 'Wat ik allemaal zeg klinkt erg zuur en als pure kritiek. Dat is het toch duidelijk niet. Als ik in de schoenen van Van Dam of Schreurs gestaan zou hebben, dan had ik het hier heus niet beter gedaan. Ik zou het jammer vinden als Van Dam (zoals aangekondigd, red.) zou stop pen. Op dit moment zou ik niemand weten, die het beter zou doen dan hij. Het is wel zaak, dat er zo snel mogelijk een gesprek tussen de advi seurs, de clubtrainers en de KNZB komt. Volgend jaar worden de wereld kampioenschappen gehouden. Daar mag dit probleem niet meer spelen. Maar als je op deze weg doorgaat, dan hink je weer op twee gedachten. De selectie, de opbouw, het kon allemaal niet beter. Alleen de vorm van bege leiding is opnieuw mislukt gebleken. Nu is noodzakelijk gebleken dat de trainers ook een stuk inbreng in de laatste voorbereiding moeten hebben.' Volgens ons kijkt u 't best naar de Olympiade met een gouden plak in de hand. Kaas uit 't vuistje dus. De vaderlandse medaille die twee kanten heeft: hartig lekker - en volgestouwd met proteïnen die de body goed doen en de tanden niet schaden. Goud voor München?. Pak 't mes en snij een plak. MÜNCHEN Fred Luke praat niet over medailles. Als enige atleet in de Amerikaanse atletiek-formatic neemt hij volledig afstand van de Jacht op eremetaal, records en topprestaties. Zijn religieuze instel ling bepaalt zijn loven, en als God beslist, dat Fred Luke met zijn ta lent als speerwerper een medaille verdient, dan zou deze er erg blij mee zijn. Meer niet. Fred Luke tekent bezwaar aan tegen sportverdwazing, het verbeten stre ven naar het steeds hoger, sneller en verder. Desondanks is hij ln München en heeft hij vier jaar lang iedere dag twee uur getraind. Het stugge doorzetten heeft hem met een beste prestatie van 84,56 meter een ticket voor de Spelen opgele verd. Fred Luke lijkt moeilijk te plaatsen tussen de fanatieke gouddelvers, die op roem azen. Luke (25): 'Ik lieb sport als hobby gekozen. Omdat ik zoveel talent gekregen heb, kan ik iets beter zijn dan anderen. Daarom heb lk veel voor het speerwerpen opgeofferd. De laatste vier jaar Is er nauwelijks tijd voor andere zaken geweest. Veertien uur per dag was ik in actie, voor mijn werk en de training. De winst, die Luke na vier jaar topsport heeft geboekt, is zake lijk gezien pover. 'Doorzettingsver mogen, discipline en verantwoorde lijkheid. Dat heb ik door de topsport geleerd. Dc atletiek heeft me alleen maar veel geld gekost. Mijn club kan de leden niet maat schappelijk begeleiden, omdat het geld ontbreekt. Tot de Amerikaanse selectiewedstrijden voor de Olympi sche Spelen heb ik geen steun ge kregen. We moesten zelfs dc reiskos ten naar het evenement zelf betalen. Ik heb het er voor over gehad, omdat ik het leuk vind*. Machinist Fred Luke uit Bellingham in Washington zal in het Olympisch atletiek-toernooi, dat gisteren begon, geen sprankje nervositeit vertonen. Zegt hij: 'Waarom zou ik? Ik beslis toch niet zelf over de prestatie, die ik ga leveren'. Luke vindt topsport onbelangrijk. 'De bijbel, het geloof, bepaalt mijn leven. Hiervan profiteer ik als ik me op een wedstrijd concentreer. Winnen of niet, het is altijd goed om hier in München te zijn. God heeft me hier neergezet. Wat hij verder met me gaat doen is zijn zaak'. Of Fred Luke de bonte carousscl van de wereld van de topsporters kan rijmen met zijn religieuze leven? Antwoordt hij: 'Als Je talent gege ven Is, dan moet je dat gebruiken. Dat is je plicht. Ik ben naar München gestuurd. If I do, I do, if I don't, I don't Als lk de speer nog geen tien meter weg krijg, dan zal ik niet teleurgesteld zijn. Ik ben namelijk absoluut nooit teleurge steld, wat er ook gebeurt. Een Olympische medaille hoef lk daarom echt niet te ontvangen'. Dc geringe successen die dc West- dultse sportmensen, ondanks jaren lange steun van de Sporthllfe, tot nu toe op de Spelen hebben breikt valt veel commentatoren zwaar op de maag. Hoewel een troost kan worden gevonden in het feit dat alles voortreffelijk loopt (volgens de Amerikaanse trainer Bowerman zijn de Duitsers zonder twijfel wereld kampioen organiseren en de Duit sers zelf laten geen gelegenheid voorbij gaan mensen voor de camera te halen die zeggen hoe goed het wel niet is), desondanks blijven dc Westduitsers mopperen. Op arbitrale beslissingen bijvoorbeeld, die vooral in Westduits nadeel zouden uitval len. In de DDR is dat niet onopge merkt voorbijgegaan en een weder- commentaar is niet uitgebleven. Op vriendelijk schertsende toon, waarin uiteindelijk de Bondsrepubliek werd gerustgesteld: ze hebben gelijk, er is inderdaad sprake van een 'wereld omvattende, onpartijdige samen zwering tegen de Bondsrepubliek'. Schoenen De FINA (Internationale Zwenife- deratie) heeft gisteren besloten, dat medaillewinnaars tijdens de ceremo nie protocoiaire geen sportschoenen met reclametekenen mogen dragen. De FINA kondigde deze maatregel aan bij monde van vice-president dr. Erich Gebhart, die tevens zei, dat er geen maatregelen tegen 3Iark Spitz zouden worden genomen, de man, die de schoenenaffaire in werking zette. Maandagavond hield de Ame rikaan twee schoenen in de hand, toen hij de gouden medaille kreeg omgehangen voor de 200 meter vlin derslag. Zowel op de televisie als in een Westduits blad, waarin de foto van deze huldiging werd gepubli ceerd met als onderschrift 'Olym pisch schandaal' waren de reclame tekenen op de schoenen zeer duide lijk te zien. De FINA meent even wel geen maatregelen te moeten ne men, omdat Spitz als verklaring gaf: 'Ik kon mijn schoenen niet dragen omdat mijn voeten nog nat waren. Cabrera Norbert Rufino Cabrera, die aanvan kelijk dinsdagmiddag tegen Ant- thony Richardson had moeten bok sen, blijkt minder ziek te zijn dan de Argentijnse officials dinsdagmor gen wilden doen overkomen. Dc Inschrijving van Cabrera werd dinsdagmorgen ingetrokken wegens ziekte van de bokser. De werkelijke reden is dat de 19-jarige bokser zijn vuistkracht op een verkeerd moment en tegen een verkeerde tegenstander had gebruikt. Maandagavond kreeg Cabrera ruzie met zijn kamergenoot Josc Vlcario. De ruzie werd beëin digd met een ferme klap van Cabrera, die zijn twintig kilo lich tere kamergenoot voor 10 minuten buiten bewustzijn sloeg. De voorzit ter van het Argentijnse Olympische Comité, Fernando Madero, besloot onmiddellijk na het Incident dat Cabrera naar huis moest terugkeren. Dinsdag werd hij ai op het vliegtuig gezet en woensdagmorgen was hij weer terug in Buenos Aires. Als ex- bokser overigens, want hem wacht een levenslange schorsing. Ziekenhuis Dc leiders van de Pakistaanse lioc- keyploeg vinden de kamers van hun spelers een bedenkelijke overeen komst met een ziekenhuis krijgen. Nadat strafhoekslagspeciallst Tanvlr Dar tijdens de trainingen voor de wedstrijden al door een knieblessu re was uitgeschakeld, kwamen er in drie wedstrijden nog vier spelers bij op de ziekenlijst. Voor de beslissen de wedstrijden van vandaag tegen Duitsland zullen in de basisploeg van de Olympische kampioen van '60 en '68 misschien ook Fazal Rch- man, Riaz Ahmed, Abdoel Rasjid en Islahoeddin ontbreken. MÜNCHEN 'Mark Spitz kan zich nu al de grote vedette van de twintigste Olympische Spelen noemen. De be snorde zwemmer uit de Verenigde Staten voerde het aantal door hem veroverde gouden medailles gistera vond op tot vijf. Een Mark Spitz in deze vorm zal vermoedelijk ook als schakel in de wisselslag-estafette en op de 100 meter vrije slag winnend uit het Olympisch bassin stappen. Vijf gouden medailles. De nukkige topzwemmer wordt belaagd en bewon derd. Hij weet, dat hij de topper van dit Olympisch toernooi Is geworden. Daarom ook voert hij nu dagelijks een perfecte show op. Hij zal 'er weinig van menen, maar nog steeds kijkt hij .ontroerd' naar het hijsen van de Amerikaanse vlag. Zodra de camera hem close-up in beeld neemt, slikt Spitz zijn allang verdwenen emo ties als een groot acteur weg. Deze week zorgde Spitz, naaar l.i jzegt onbewust, voor een incident, toen hij tijdens de ceremonie protocoiaire zijn schoenen in de hand hield. Hij de monstreerde die zo duidelijk, dat de halo ïvrttvOH hot rnor^tp. ken van een Westdultae schoenenfa* briek kon bestuderen. De felle reac ties beantwoordde Spitz gisteravond door na zijn solo op de 100 meter vlinderslag (wereldrecord: 54.3) barrei voets het rostrum op te stappen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1972 | | pagina 19