999
Alternatieve opening mislukt
10
Opening zonder moeilijkheden
egiracht imponeert
p zeer zware baan
Opening
München
1972
München
1972
dagboek van
een offioial
Lu-
jan f. eestganger'
hlitie massaal op de been tijdens vredig feest van de andere jeugd
3»
mateurbepaling
de helling
Daan Nanning
vervangen
Plezier om
klein foutje
Televisie en kranten
zonder Spelen-kritiek
TTAOÜW/KWiARTET MAANDAG 28 AUGUSTUS 1972
SPORT T8/K9
We hebben het waarschijnlijk
meest ontroerende deel van de
Olympische Spelen al achter de
rug. Ik bedoel dan de feestelij
ke opening. Voor het eerst heb
ik als lid van onze nationale
ploeg mee mogen lopen. Een
bijzondere eer. Tussen al die
landen sloegen de Oranje-zonen
en Oranje-dochters beslist geen
slecht figuur. En zeker niet om
dat onze ploeg gekleed ging
in stijvolle doch eenvoudige kos
tuums.
Tevoren reeds hadden wij afge
sproken dat wij, wanneer wij de
heer A. Brundage zouden passe
ren, voor een vrolijke groet zou
den zorgen. Op de televisie is
waarschijnlijk ook wel te zien
geweest, dat de heren enthousi
ast de hoed afnamen, terwijl de
dames vriendelijk wuifden. On
ze Oranje-equipe toonde ook
een voortreffelijke discipline.
We vergeten dan maar even
het spreekwoord zegt immers
waar gehakt wordt vallen spaan
ders dat in de tweede bocht
rij drie even uit de pas geraak
te. Mijn rij (rij twee!) viel
dacht ik zeker op door de uit
stekende discipline die gehand
haafd werd. Ik had tevoren dan
ook aangedrongen zoveel moge
lijk hockeyers en roeiers in
mijn rij te plaatsen. Vooral om
dat ik mij met deze sportlui
zeer verwant voel.
Wat verder te zeggen van dit
imponerende défilé van Jonge
sportlui? Natuurlijk er vielen
een aantal zaken op. In negatie
ve zin bijvoorbeeld enkele Afri
kaanse landen. Deze landen
hebben het de afgelopen dagen
waarschijnlijk te druk gehad
met protesteren, om enigszins
disciplinair deze welkomstronde
door het prachtige Olympische
Stadion te kunnen maken. Er
werd in die ploegen voortdu
rend gelachen en gepraat En
dan denken ook nog enkele van
die landen dat ze in zogenaamd
nationaal kostuum op een
groots feest kunnen verschij
nen Wij stoppen elk jaar vele
miljoenen aan deze landen toe
om hun beschaving een beetje
op peil te brengen. Van dank
baarheid, wij vragen er niet om
maar een klein gebaar wordt
altijd gewaardeerd, getuigt het
dan niet om in lange jurken
trots rond te stappen. Dit moet
iedereen een doorn in het oog
zijn geweest. Neen, dan Neder
land en bijvoorbeeld de uitste
kende Amerikaanse ploeg met
hun voorbeeldige parade.
Van de afmars heb ik weinig
gemerkt, omdat ik toen het
Olympisch vuur werd binnenge
dragen onze ploeg kwijtraakte.
Ongelukkigerwijze kon ik hen
niet meer terugvinden, zodat ik
mij bij een vreemde ploeg
moest aansluiten om weer bui
ten het stadion te komen. Bui
ten bleek dat ik midden tussen
de Russen liep. Maar ik geloof
dat iedereen wel heeft kunnen
zien dat ik er niet bijhoorde.
Als het niet aan de kleur van
het colbert was, dan toch zeker
aan de kwaliteit van de stof. De
knieën kwamen er bij mij ten
minste nog niet doorheen!
m onze speciale verslaggever
uiten
s pro
te
iet
iendn|ii
se 1
Ier
it v
ant
KNCHEN Een eeuw geleden liet de laatste koning van Beieren,
Idwig II, tegen de donker beboste Alpenhellingen enkele kastelen
jerzetten, waarvan het ontwerp van een kunstig banketbakker had
tanen zijn. De scheppingen van dromer Ludwig II mogen zich he
in ten dage nog steeds in een opmerkelijke Beierse belangstelling
trheugen. Hoewel wat goud lijkt niets anders is dan geverfd hout,
Iepen de bouwsels grote bewondering bij de bezoekers op.
rïlfde soort bewondering valt nu
het kostbaarste dak ter wereld,
«sproten aan het brein van de
kttgarter architect Behniscli en met
p 188 miljoen DM meer dan tien
(er zo duur als aanvankelijk was
pacht, ten deel. Op de openingsdag
i de spelen van de XXe Olympiade
jen niet alleen onder het grote dak
|000 mensen naar een schouwspel
veelal met plechtig wordt aange-
id, maar keek dat deel van
nchen dat niet thuis voor de tele-
ie zat, naar alleen maar dat dak.
aangelegde heuvel van waar alles
overzien, was geheel bedekt met
en, kijkend naar Behnisch' crea-
die wat vorm betreft tot de meeste
keke ter wereld mag worden gere-
te n<
A te
a nsei
ilicopter
td aa
Jarei J"
haar
er de
oest< j,.
ische
ste
itsten
;lpi
entai
-
resta lf
liim
Zoa
niet
event
te g<
te
;rkte
i. No
kits
t zag er geruststellend uit: het dak
nd er stevig en onwankelbaar, een
icopter cirkelde rustig boven alles
id en de Duitse atleten hadden via
van de boulevard-bladen 'het
in vette letters de verzekering
«even dat zij zullen strijden tot ze
bij omvallen. Blijkt bovendien dat
itie en leger alles goed in de hand
bben en dat opmerkelijk veel meis-
gehoor hebben gegeven aan de
■oep hun dimdl-jurkje aan te trek-
dan krijg je helemaal het gevoel
je nergens aan hoeft te twijfelen.
ch twijfelde de politie nog wel,
nt het had in het uitgestorven hart
München toch agenten gepos-
rd. Zij concentreerden zich op de
j glischer Garten, een langgerekt
rk waar vooral het jonge deel van
ichen zich met muziek, kralen en
Je vermaakt. Daar, zo had de Free
«mpic Commune aangekondigd, zou
i alternatief openingsfeest worden
louden. Maar, aan de voet van de
iten Chinese toren, bleef iedere
;e uit en de enkeling die toch nog
de overgaan tot het aangekondigde
ven van een bomkrater werd door
agent en een Duitse herder daar
snel vanaf gebracht. Dat de
-ïicopter toch nog het Oberwiesen-
Jji verliet en koers zette naar de
glischer Garten om daar minuten-
g boven de bijeenkomst te blijven
igen, vond zijn oorzaak in het feit
rdt a
endri
jury
he S
anks L
ligei
ultsll
dat ondanks de verlopen demonstratie
de grasmat wel vol mensen zat.
Jesus-beweging
Honderden jeugdige uitdragers van
het evangelie, beter bekend als leden
van de Jezus-beweging, waren name
lijk naar het park getrokken om daar
op de dag dat in München bijna
'niemand' werkte, hun arbeid voort te
zetten. In totaal zijn een paar duizend
leden van de beweging naar München
neergestreken na hun arbeid eerst in
alle uithoeken van de wereld te heb
ben verricht. Een koffiebar in
München is als tijdelijk hoofdkwartier
ingericht en van daaruit trekken ze
met hun goede humeur, gitaren, bon
go's en omvangrijke hoeveelheden
pamfletten de stad in. Niet voor de
Olympische Spelen, wel omdat de Spe
len zoveel mensen trekken. Ron, Ame
rikaan en midden tvintiger. vertelt
hoe hij sinds kerstmis met zijn vrouw
door Australië. Nieuw-Zeeland en
Zuid-Afrika is gereisd, hoe hij auto
en alle andere bezittingen verkocht
om zijn bekeringswerk te kunnen
doen en waar hij over praat: 'Niet
taat
nan
ieder r
ads
aag
coi i
illen
kan kl
ling
Zelft
oelpt il
nt
e o]
it
1 O'
t
het F
vei
ke i
schi
was
e va
er de kwaliteit van de Olympische
libaan is al veel gezegd. Er is veel
tiek op geweest en niet van de
ste de beste. Karl Adams, de West-
itse roeiprofessor vindt het alle-
al maar niets. Jan Wienese merkte
dat er bij zijwind wel eens boei-
Bchillen zouden kunnen optreden.
Karei Muys, de Nederlandse coach
de Westduitse kanoploeg heeft
zijn bedenkingen. Alleen Thomas
i lier, voorzitter van de international
roeibond (FISA) vindt het eigenijk
naai prachtig: 'We hebben kun-
zien dat de baan in geweldige
Litie is. Alle kritiek ten spijt heb
er geen slecht woord voor ever',
omas Keiler staat in die mening
na alleen. Bij alle deelnemers viel
dfteren wel enige kritek te horen,
ar om de teleurstellende prestaties
i de meeste Nederlandse ploegen
de eerste dag aan de toestand van
baan te wijten, gaat tever. Het is
idelijk dat er zich aanpassingsmoei-
';heden hebben voorgedaan. Vanuit
prettige omstandigheden in Sankt
ritz is voor sommige ploegen de
kennelijk tekort geweest om aan
zwaardere water te wennen. De
.pfca-vier met stuurman bijvoorbeeld
•j alificeerde zich weliswaar voor de
Ive finales (door in een serie van
r derde te worden), maar de ma-
tr waarop was niet zo erg briljant,
ina drie lengten achter de sterk
iiende Oostduitse vier eindigde La-
in een moeizaam tepo. Chef d'équi-
Jan de Jong: 'Laga moet duidelijk
nog aan de baan wennen. Door die
zware baan zakte het tempo op de
tweede helft naar een bedenkelijk
punt. De overgang van de start naar
het temporoeien was ook heel traag'.
Alleen de acht van Aegir ontkwam
aan die indruk. De Groningers roei
den een uitstekende race een lang
zame eerste 1000 meter, daarna voluit
en werden tweede achter de Russi
sche acht. Luynenberg en Stokvis
moeten het in de herkansing probe
ren. Roel Luynenberg: 'Dat vind ik
eigenlijk niet zo erg. Dan kunnen we
nog een beetje wennen. Al moet ik
zeggen dat deze baan zwaarder is dan
de Bosbaan bij tegenwind'.
De zware baan en de start hielden
waarschijnlijk ook Luttikhuizen en
Kieft uit de halve finales. De Neder
landers hadden een goede start, hiel
den de koppositie lang vast, maar
moeten op de laatste 500 meter toch
weer afhanken. Ook Veenemans-
Bruyn, de dubbeltwee, moet het via
de herkansingen proberen. De Neder
landers hadden de pech in de serie
tegen de ongenaakbare Russen Timos-
hinin-Korshikov uit te moeten komen.
Jan Bruyn: 'Het viel me wel tegen,
dat die Russen zo hard doorgingen.
Maar naar mijn mening hebben we
uitstekend geroeid. Misschien was on
ze afstelling een beetje te zwaar, al
hoewel we hem al aanzienlijk lichter
hadden gesteld. Belangrijk is wel dat
we de Westduitsers tien seconden ach
ter ons hielden. In Luzern waren dat
er nog maar zes.
t sfe
ÜNCHEN Jack Kelly, voorzitter
n de Amerikaanse Atletiekbond en
van het dagelijks bestuur van het
mpisch Comité van de Verenigde
hen, heeft gisteren in München
rklaard dat er in zijn land plannen
e staan om bij het IOC voorstellen in
dienen aangaande een herziening
n het begrip 'amateur' in het inter
zonale sportwezen.
- plannen komen in januari 1973
n de orde in de vergadering van
t Amerikaans Olympisch Comité en
door illen. indien goedgekeurd, bij het
S-congres in Varna (Bulgarije) op
fel worden gebracht,
racni at zal dan een stormachtige verga
ring worden', aldus de heer Kelly,
ij vinden dat het liegen en bedrie-
parc n om te kunnen deelnemen aa-
ede i llympische Spelen onmogelijk lan-
ddenfcr kan worden getolereerd. Ons voor-
e lis iedereen amateur te noemen,
100 aalve degenen die een duidelijk
n - trfcontract heeft in zijn tak van
ympt >ort'
"menteel is het zo (de beroemde
indwgei -6 van de IOC-reglementen). dat
K-t verboden is geld te verdienen aan
een Ie sportbeoefening en een gedelijke
niteneloning te ontvangen voor het ge-
'rinf.TUik van naam of foto voor commer-
erenlRie doeleinden'.
mod
Jigd.
De beste Nederlandse military-ruiter
Daan Nanning, die door een blessure
van zijn paard Mowgli niet in de
samengestelde wedstrijd kan uitko
men, zal worden vervangen door de
38-jarige winkelier Piet van der
Schans uit Barneveld. deze start met
de negenjarige schimmel 'Eminent'.
MÜNCHEN De Duitsers gaan er
prat op dat zij de spelen naar eigen
patent vrijwel vlekkeloos organiseren.
Tot nog toe bleek inderdaad dat alles
zo 'pünktlich' verliep, dat veel men
sen er eerder wanhopig dan blij om
werden. Daarom was er voor zeer
velen bijna een opluchting dat er
tijdens de eerste dag van het Olym
pisch roeitoernooi toch iets mis ging.
Om exact 9 33 uur klonk er een harde
knal. En direct daarop viel de gehele
electrische installatie bij de roeibaan
uit. Geen tv-lijnen, geen radio, geen
speaker en geen uitslagenbord meer.
Alleen, en dat was eigenlijk ht geluk,
de tijdwaarneming werkte nog, die
stond op een ander systeem gescha
keld.
over dogma's, maar alleen over je
persoonlijke relatie met God.' Het
Vondelpark herleefde in München, en
dat is toch eigenlijk wel wat onver
wacht, zo midden in Beieren
Aanzienlijk minder vriendelijk en
zacht ging het toe op de Gollier-Platz,
waar aan het eind van de middag de
na veel geharrewar toch toegestane
demonstratie zou beginnen. Een de
monstratie van het Westduitse Viet-
namcominté en de Westduitse Com
munistische Partij, die zich richtte
tegen de Amerikaanse bombardemen
ten in Noord-Vietnam en de Olympi
sche Spelen. Niets, zo meldde de luid
sprekerwagen vooraan de lange stoet,
hebben de autoriteiten nagelaten ons
tegen te werken pas op het laatste
moment werd toestemming gegeven
naar de Karlsplatz te trekken. Grote
straten werden daarbij echter verme
den zorgvuldig werden de duizen
den demonstranten dooe de politie
door zijstraten gevoerd. Het motto
van de demonstratie was dat het im
perialisme enerzijds in Vietnam vol
kerenmoord pleegt en anderzijds in
München een vredesfeest organiseert
De bourgeoisie viert in München
feest, het volk betaalt. In het Duits
en het Engels werd hierop twee uur
lang gewezen en München werd
gevraagd wat het aan dure flats voor
atleten, een ondergrondse en accom
modaties voor enkele topsporters
heeft, wanneer er in onvoldoende ma
te huizen, scholen, zwembaden en le
gio andere voorzieningen voor de
Dienstmeisjes
Ook de aanwezigheid van 25.000 solda
ten (volgens de organisatoren ingezet
als dienstmeisjes voor alles), van
8.000 politieagenten en een direct be
schikbare politie-reserve van nog eens
12.000 man, stak de demonstranten
een show van het Westduitse milita
risme, waarover de legerleiders nooit
onzekerheid hebben laten bestaan dat
die dankzij de Spelen een na twee
wereldoorlogen op zijn zachtst gezegd
geschonden aanzien kan oppoetsen.
Tijdens de demonstratie hadden de
politie-agenten weinig moeite om.
evenals in de middag op het Oberwie-
senfeld en in de Englischer Garten,
de zaak in de hand te houden. Op
nieuw waakte de helicopter voor het
geval dat massaal ingrijpen noodzake
lijk zou zijn. Het bleek, tijdens de
officiële demonstratie, niet nodig.
Wat overbleef was het feit dat er
uiteindelijk toch nog, ondanks de
moedeloze stemming van de Westduit
se anti-olympiërs, gedemonstreerd is.
Maar Duitsland en de rest van de
Wereld hebben er weinig van gemerkt
ondanks de aanwezigheid van dui
zenden journalisten.
Van onze speciale verslaggever
MÜNCHEN Wie zich tegen het miljarden verslindende Feest van de Jeugd
van de Wereld keert, is er bij voorbaat van verzekerd dat zijn populariteit en
aanzien snel daalt. Veel kranten stappen daarom maar aan kritiek voorbij,
want met boze lezers is het slecht eten. Bovendien verdient het ook weinig
aanbeveling openlijk een zo de nationale trots voedend gebeuren als de Spelen
van zijn feestelijke mythe te ontdoen. De Suddeutsche Zeitung bijvoorbeeld
vond dat, volgens Klaus Heinrlch Meyer, politiek commentator bij die krant,
daarom de kritiek maar moest worden geweerd.
Ook op de televisie is het moeilijk andere dan officiële geluideu te laten
horen. In juni bijvoorbeeld werd een programma over kritische Olympia-
litcratuur opgenomen, maar de Bayerische Rundfunk zond de film van drie
kwartier niet uit. In plaats daarvan kwam een ander Olympisch programma,
met in de laatste tien minuten een aanval op de sportkritische literatuur.
Volgens Hans Klein, tegen een maandsalaris van 12.000 mark perschef van de
Spelen, ging het om snertstukken en het parlementslid dr. Erich Riedl (CSU)
stelde zelfs dat de mensen die deze boeken schrijven Ln feite handleidingen
schrijven voor bommenleggende groepen als de (inmiddels na een grote klop
jacht opgerolde) Baader-Meinhof-Gruppe. Dit nu gaat Ulrikc Prokop ('Sozio-
logie der Olympischen Spiele') en Hans-Horst Henschen en Reinard Wetter
('Anti-Olympia') te ver. Hun uitgeverij, Carl Hanser Verlag, heeft dan ook,
toen Riedl weigerde zijn woorden terug te nemen, een proces aangespannen
tegen het parlementslid. Een gecompliceerde affaire, die nog maanden kan
voortslepen.
MÜNCHEN Na de 85 minuten
durende Intocht van de ploegen nam
Avcry Brundage zaterdagmiddag
voor de laatste maal plaats op het
podium om bondspresident Gustav
Heinemann uit te nodigen de tradi
tionele openingswoorden te spreken
Dit was het begin van een serie
gebeurtenissen, waarvan het nut
niet iedereen meer overtuigt: het
binnendragen van de Olympische
vlag. het ontsteken van het vuur en
het afleggen van de eed.
In de ploeg van Spanje had Franci
sco Ochoa-Fernandez kort tevoren
tegen de regels van het IOC ln de
vlag gedragen. Skiër Ochoa, die
goud veroverde op de slalom in
Sapporo, was niet gerechtigd aan
het défilé deel te nemen, omdat hij
niet geaccrediteerd was als deelne
mer of official. Ochoa verklaarde,
dat hij op verzoek van zijn nationale
Comité zijn training speciaal hzd
drager van de nationale vlag te
fungeren.
Niet aanwezig bij het openingsfeest
was de als eregast uitgenodigde be
roemde atleet Paavo Nurmi, 'de vlie
gende Fin', die tussen 1920 en 1928
afht gouden medailles veroverde. De
75-larlgc Nurml was ziek en mocht
Helsinki niet verlaten.
Het aloude dijenkletsen vormde een voornaam onderdeel van het bombastische programma, dat de opening van de Olympische Spelen
omlijstte. Op de foto: een groep Beierse 'atleten', die zich aan de Schupiatte Dans waagden.
De officiële opening s znder ern-
bnnen lies vreloalidig verliep ging b
ten het Olympisch stadion op het
moment dat Gustav Heinemann de
twintigste Spelen nogal nadrukkelijk
voor geopend verklaarde, een pro
testdemonstratie van start. Duizen
den jongeren liepen door de straten
van München met spandoeken waar
op leuzen waren geschreven als:
twee voorbeelden van Imperialisme:
volkerenmoord ln Vietnam en de
Olympische vredesvertoning in
München. De mars was georgani
seerd door de pro-Chinese beweging
tegen imperialisme, welke geassocie
erd is met dc 'Vrede in Vietnam-
comité's' in Westdultsland en West-
Berlijn. De demonstratie werd beslo
ten met een vergadering op een
plein in München.
Enkele Rhodeslërs hebber zich tij
dens de openingsceremonie toch ver
toond. Met dc nationale vlag in de
hoogte marcheerden zij dwars door
het publiek. De Rhodesische groep
bestond uit elf personen van diverse
leeftijden. Zij maakten het V-teken
naar mensen die hen bekeken en
zongen Rhodesische liederen. De
groen die hoe langer hoe groter
werd. omdat steeds meer Rhodeslërs
annsloten. wandelde het stadion in
en gingen onder het schreeuwen van
Rhodesië tussen het publiek zitten.
Onder de lawaaiige Rhodeslërs waren
drie leden van de afgewezen Rhode,
slsche ploeg. ZIJ droegen groene T-
shlrts met het woord Rhodesië er ln
het wit opgeschilderd. De ordebewa
kers hebben geen staopen onderno
men de zingende Rhodeslërs tot
kalmte te manen.
Een dag voor de opening heeft de
Westduitse minister van buitenland
se zaken. Walter Scheel, verklaard
dat de Olympische Spelen 1972 in
München geen gelijkenis zullen ver
tonen met die van 1936 in Berllin.
toen Duitsland door de nazi's werd
geregeerd. In een welkomstbood
schap aan de tienduizend deelne
mers in Mtlnchen zei Scheel dat de
[)e eerste medailles tijdens de
20e Olympische Spelen zijn
gevallen tijdens het pistool
schieten. De Zweed Kagnar
Skanaker kreeg goud.
Spelen van München zullen bewijzen
dat West-Dnltsland in een sfeer van
vrijheid en van ontspanning de her
innering aan de nazi-dictatuur zal
kunnen overwinnen.
Tegelijk met de officiële opening
van de Olympische Spelen ging za
terdag het Olympische culturele pro
gramma van start. In het Olympi
sche park stond een 4 meter hoge
stapel dozen van zacht-board. Plotse
ling sprong een van de dozen uit de
stapel en zes Italiaanse straattoneel
spelers. als clowns gekleed, kwamen
te voorschijn en begaven zich tussen
het publiek. Het programma van
zaterdag.werd verzorgd door een
experimentele toneelgroep uit Rome.
Het IOC heeft verder nog groepen
uit Argentinië, Frankrijk, Zwdden,
Japan, Westdultsland en de VS uit
genodigd aan het cultureel festijn
deel te nemen.
Voor Zuld-VIetnam, dat slechts een
deelnemer, de schatter Hoang Thi
Huong, naar de Olympische Spelen
heeft gestuurd, zijn de Spelen al aan
een eind. Huong eindigde bij het
onderdeel pistoolschieten als 56ste
van de 59 deelnemers. De Zuid-
Vietnamees zal zo spoedig mogelijk
naar huis vertrekken om verder te
oefenen.
Generaal Idi Amin, president van
Oeganda, heeft zaterdag bekend
gemaakt ervoor te zullen zorgen dat
meer Afrikanen sporten gaan beoe
fenen. welke nu gedomineerd wor
den door Aziaten en Europeanen.
Hij doelde hiermee op cricket en
hockey. De Aziatische cricketers, die
het hoofdbestanddeel vormen van
het Oegandese nationale team, heb
ben geweigerd volgende week uit te
komen In een toernooi met Kenia
en Tanzania, omdat Amtn alle Azia
ten met een nlet-Oegandees paspoort
liet land heeft uitgezet Om dezelfde
reden hoeft Kenia besloten het crlc-
krttoernooi te boycotten. Amin
verweet de Kenlase president Milton
Ohote toen. dat hij cricket en hoc
key door Aziaten en Europianen Het
beheersen. Maar hij, Amin, zou er
wel voor zorgen, dat Oeganda bij
het volgende toernooi met een ge-
eel zwart team zou verschijnen.
Herbert Rehbein ls een wannaar van
de Olympische Spelen van MUncben.
wiens naam nooi top een scorebord
zal verschijnen. Rehbein, de Duitse
componist van de fanfare, die bij
elke medaille-uitreiking zal worden
gespeeld, ontvangt namelijk Iedere
koer een som geld. De componist
heeft er geen Idee van wat hij gaat
krijgen, maar ingewijden hebben
hem verteld, dat de royalties tot
500.000 mark kunnen oplopen.
