Deze rampen haast niet te voorkomen'
bij de
ze
leren het nooit...
rond
op de tong
vierkant
in de fles
Ramp
BOKMA
SS( ,eral plotseling rook en vuur....
psport
ftningin leeft mee
malarm liep
fet sisser af
'Het was in een
oogwenk gebeurd'
het allerbeste
Het weer
Zeventien relschoppers
maandag voor de rechter
EEN ZELDZAAM GEBEUREN
IN ZIJN ARM DE LAMMEREN
JpBK
'tLICHTSCHIP EN '(HAVENTJE
Jff/KWARTET ZATERDAG 26 AUGUSTUS 1972
BINNENLAND T3/K5
a
i, Met ivaren geen brokkenmakers, maar geivóne automobilisten
'an een onzer verslaggevers
'OEN HAAG, HILVERSUM Bij de huidige omvang van het autoverkeer is het
wel uitgesloten verkeersrampen te voorkomen. Er zullen zich in de toekomst on-
wijfeld tvel méér catastrofale kettingbotsingen voordoen. In deze zin lieten
ichillende deskundigen zich gisteren uit in htm commentaar op de verkeersramp
fij Breda.
i woordvoerder van Veilig
keer Nederland zei: 'Je
t geneigd om na zulke on-
bespiegelingen te
'den op de manier van 'ze
len te hard' en 'ze bewaren
'oldoende afstand.' Maar we
[eten ons wel realiseren, dat
bij zoiets betrokken
1 raken.'
1 het grote aantal mensen,
t bij dit ongeval betrokken
blijkt wel, dat het iedereen
overkomen. Dit is niet
een stel brokkenmakers ge
weest, maar gewone, gemiddel
de automobilisten.'
Het is mogelijk om grote au
towegen te beveiligen op een
wijze, die vergelijkbaar is met
de beveiliging van spoorwe
gen. De weg wordt daarbij
verdeeld in vakken. Zodra er
binnen zo'n vak iets gebeurd
is, springt het sein op onvei
lig, zodat de achteropkomende
automobilisten tijdig kunnen
stoppen.
Maar bij een grote verkeers
drukte en bij mist zouden er
zich ook met zo'n veiligheids
systeem wel kettdnigbitsdngen
kunnen voordoen. Het zou bo
vendien een uiterst kostbare
zaak worden, wanneer men al
le autowegen van een derge
lijk systeem zou moeten voor
zien.
Het ongeval bij Breda is de
ernstigste kettingbotsing in
Europa van de laatste jaren.
In Frankrijk vielen tot dasver
de meeste slachtoffers bij een
verkeersramp op de Autoroute
du Nord op 26 februari van
dit jaar: 12 doden. In Enge
land verloren in september
1971 tien mensen het leven bij
een enorme ketingbotsing in
de buurt van Manchester. Bij
een ongeval op 21 juli van dit
jaar in Neder-Saksen telde
men acht doden.
Tot gisteren was de ernstigste
kettingbotsing in Nederland
die van 9 oktober 1970 op de
weg Amsterdam-Den Haag bij
Schiphol. Daarbij waren tach
tig auto's betrokken. Er vielen
zes doden en zestig gewonden.
Overigens hebben zich wel
verschillende mander omvang
rijke ongevallen voorgedaan,
waarbij meer slachtoffers te
betreuren waren. De afgelopen
twee jaar waren er zeker vier
botsingen, waarbij zes of meer
doden vielen. Botsingen met
drie of vier slachtoffers ko
men vrij frequent voor.
Bij Veilig Verkeer verwacht
men niet, dat er zo'n omvang
rijke verkeersramp als giste
ren bij Breda veel invloed zal
hebben op het algemene rijge
drag. 'Velen zullen de eerste
dagen waarschijnlijk wel wat
voorzichtiger rijden, maar zo
iets zakt al gauw weer weg.'
Onderzoek gevraagd
Het KVP-Kamerlid Cornelis-
sen heeft de ministers van
verkeer en waterstaat en van
volksgezondheid gevraagd een
onderzoek in te stellen naar
de ramp. De resultaten van
dit onderzoek moeten naar
zijn mening aan de kamer
worden meegedeeld. De heer
Cornelissen dringt aan op het
treffen van maatregelen om
de verkeersveiligheid op de
autosnelwegen te vergroten.
Nagegaan moet worden of de
invoering van verkeerssignale-
ring om weggebruikers tijdig
te mformeren over dreigende
gevaren (gladheid, mist, op
stoppingen) kan worden be
spoedigd. Ook zal, naar de me
ning van het Kamerlid, in het
onderzoek moeten worden be
trokken of andere voorwaar
den kunnen worden gesteld
aan het vervoer van gevaarlij-
ke en licht ontbrandende stofi
ten.
evoegd V
heer Q
tander JL
wed 1 1
'We
Sas
de L,
een verslaggever
rarm
orlich 5DA 'Ze leren het nooit of ze moeten er zelf bij betrokken zijn geweest en dan is het meestal te
J geve verzuchtte gistermiddag een van de korpsleden van de rijkspolitie, terwijl bij mistroostig naar
r leii meulende puinhopen van de verkeersramp bij Breda keek- Volgens hem was er veel te bard ge-
n, toen vrijdagochtend in alle vroegte op de rijksweg van Rotterdam naar Breda ter hoogte van
i6enbeek, voor de automobilisten plotseling een dichte mist opdook. Bovendien zaten de auto's te
ortee i0P elkaar.
isen, die in de omgeving van het
hKk i
wonen, beamen het: de mist
lkj dicht dat voorzichtig rijden
Uüiden was. "De auto's raasden door
jan ineens die reeks klappen ach-
.„n ilkaar. Even later stonden diverse
■Iff ms in lichterlaaie', vertelt een
in een naburig café.
ilaatselijke bevolking sprak giste-
met ontzetting over de verkeers-
p. Overal in de omgeving werd
its over dit onderwerp gesproken.,
rijkspolitie kan zich geen grotere
6(M5
Advertentie
Olympische medaille heeft een
2 te achterkant. Lees erover in het
we nummer van Hervormd Neder-
Ik abonneer mij
op/vraag een
proefnummer
van/Hervormd
Nederland.
"ds 2
ichol
30-83
225-
ijauw ONUMMER:
tarl
16,— per halfjaar;
per jaar. Abonnementen kun-
elk ogenblik ingaan.
r
de m
[Jmu
iv. 1 vi
helvi
r 83-! LM:
- ingevuld in BLOKLETTERS - in
elop (zonder postzegel) verzenden
pal yormd Nederland,
(voordnummer 1776, Den Haag.
HAAG Koningin Juliana en
is Bernhard hebben vrijdag vanuit
o Ecole in een telegram aan bur-
leester P. J. A Baetens van Prin-
ieek hun medeleven betuigd met
leed van de getroffenen door de
[eersramp.
een onzer verslaggevers
STERDAM In geen van de zes
asterdamse vestigingen van Ameri-
nse bedrijven, die woensdag en
derdag per brief met bommen
den bedreigd, zijn gisteren explo-
en gevonden.
ondanks gaven de bedrijven hun
ir ds^011661 «üg0 tijd vrijaf, omdat in
brieven was gezegd dat de bommen
elf uur 's morgens zouden ont-
ffen. De gebouwen werden door-
ht door zes politiemensen van het
eau bewapening, geassisteerd door
man van het parate peloton. Het
oton werd ook ingeschakeld om de
Irijven te bewaken, nadat ze door
personeel waren verlaten,
bedreigde bedrijven waren: Genei
Electric, Honeywell, PanAm, IBM,
erry Rand en General Tire. Sommii
bedrijven gaven hun personeel
kerwaf van tien tot een uur gistermid-
Hoijg. Het bureau bijzondere zaken van
L Amsterdamse recherche conelu-
siferde uit de inhoud van de brieven
de bommen-actie was gericht
en de Vietnam-politiek van de Ver
gde Staten-
verkeersramp in de Nederlandse ge
schiedenis herinneren.
Ooggetuigen, die in de kilometerslan
ge Me hebben gezeten, vertellen dat
ze in de dichte mistbank terechtkwa
men, nadat er voordien ruim zicht
was. 'Overal waar je keek was plotse
ling rook en vuur en hoorde je gillen
de mensen. Het was een onvoorstelba
re chaos. In paniek geraakte mensen,
al of niet bloedend of brandend, ren
den rond de wrakstukken. Vrachtwa
genchauffeurs probeerden branden te
blussen.'
Ook volgens een der chauffeurs werd
er, ondanks de mist erg hard gereden.
Vervolg van pagina 1.
Om een overzicht van de situatie te
krijgen cirkelde de rijkspolitie met
eenvl iegtuig boven de kilometerslan
ge file verongelukte voertuigen. In
veel gevallen moesten kraanwagens
er waren er vijftien ingezet wrak
ken naar de brandweerkazerne in Bre
da brengen. Daar werden de toeenge-
perste auto's verder uit elkaar getrok
ken om te zien of er zich nog slach
toffers in bevonden.
Kraanwagens en diepladers waren de
gehele dag bezig wrakstukken weg te
slepen. Het verkeer tussen Rotterdam
en Breda werd omgeleid via rijksweg
17 naar Roosendaal.
Gevaar
De bemanning van een Porsche van de
rijkspolitie, die vrijdagmorgen op pa
trouille ging van Breda naar Rotter
dam, had de dichte mist bij Prinsen
beek opgemerkt De mannen waren
uitgestapt en hadden de automobilis
ten gemaand vaart te minderen. Enke
le ogenblikken later vloog aan de
andere kant van de weg de ene auto
na de andere op zijn voorganger,
nadat een personenauto plotseling
langzamer was gaan rijden, aldus de
rijkspolitie. Het gevolg: tientallen
personenauto's en vrachtwagens scho
ven op elkaar.
Geluk gehad
Enkele uren na het gebeurde kwam
een vrachtwagenchauffeur, met zijn
voet in verband, hinkend terug naar
de plaats des onheils. Hij vertelde:
'Het was allemaal in een oogwenk
gebeurd. Ik heb geluk gehad.' Na op
zijn voorganger gebotst te zijn had hij
de voorruit uit de verwrongen cabine
gedrukt en was hij eruit gesprongen.
Uit een van de tankwagens voor hem
had hij een vloeistof zien druppelen,
die vlam vatte. "Vrijwel op hetzelfde
ogenblik stonden zeker tien auto's in
lichterlaaie. Ik heb nog enkele men
sen, die bewusteloos waren, uit hun
auto gehaald en mensen die al dood
waren weggesleept', aldus de chauf
feur.
Veel slachtoffers liepen, volgens oog
getuigen, als verdwaasd rond. Er
werd geschreeuwd en gekermd.
Vrachtwagens, tankauto's en perso
nenwagens lagen schots en scheef
door elkaar. Midden in de lange rij
van gekreukelde auto's laaide een
enorme vuurzee op. Een van de tank
auto's was uit elkaar gespat; overal
lagen brokstukken.
De rijkspolitie had aanvankelijk geen
overzicht van de ramp en schakelde
een vliegtuigje in om aanwijzigingen
te kunnen geven. Uren na het onge
luk werden nog slachtoffers tussen de
puinhopen aangetroffen. De mist was
Dit beeld bood de ravage op de rijksweg bij Breda vanuit de lucht
gezien.
na anderhalf uur vrij snel opgetrok
ken. Tegen de middag was het op de
weg, die een troosteloze aanblik bood,
opvallend stil geworden. Mensen zaten
verslagen langs de weg en keken naar
het werk van de brandweer tussen de
brokstukken.
Mannen van de rijkspolitie waren
langs de kant van de weg bezig met
het identiiceren van de doden. Dik
wijls was dit onmogelijk doordat de
lijken verkoold waren en de autopapie
ren waren verbrand. In het geval
van een geheel verkreukelde deux-
chevaux stond de politie helemaal
voor een raadsel: zelfs het autonum
mer was niet leesbaar meer.
Velen informeerden bij de politie-
instanties of zich familieleden onder
de slachtoffers bevonden, maar op die
vragen kon de politie meestal geen
antwoord geven omdat zij met man
en macht bezig was met het verlenen
van hulp waar dat nog mogelijk was.
Tot laat in de ochtend smeulden de
vrachtauto's. Met snijbranders moes
ten mensen uit de wrakken worden
bevrijd. Het werk van de brandweer
werd bemoeilijkt doordat de lading
van twee tankauto's bestond uit een
gekoelde chemische stof, die ontploft
bij vier graden Celcius. In verband
met ontploffingsgevaar weid besloten
de lading over te tanken in andere
tankauto's.
Rond twaalf uur was een deel van de
vangrail in de middenberm wegge
haald; hierdoor kon een kilometers
lange file in de richting Breda in
tegenovergestelde richting worden
weggeleid.
In één tankauto bevond zich de zeer
brandbare vloeistof vinyl-acetaat In
verband met het aanwezige brandge
vaar werd deze tankwagen 's middags
weggesleept, waardoor het treinver
keer een uur moest worden stilgelegd.
De NS deelde later mee dat het trein
verkeer ongeveer drie kwartier was
vertraagd en om kwart over twee kon
worden hervat.
Namens het provinciaal bestuur van
Noord-Brabant was de gedeputeerde
mr. G. Ph. Brokx op de plaats van de
ramp. Minister Udink van verkeer en
waterstaat was gistermiddag aanwezig
om zich te informeren over de omvang
van de ramp.
VRIJMAKEN
Vrijdagavond werd met man en macht
gewerkt om de weg vrij van wrakken
te maken. Werklieden stonden klaar
om de verbrande weggedeelten op
nieuw te asfalteren. Ongeveer twintig
politiemensen waren bezig met het
identificeren van de doden. Ook rustte
op hen de taak familieleden met de
slaahtoffers te confronteren.
(Advertentie)
BOK A/IA
Meer zon en warmer
Van onze weerkundige medewerker
Het tijdstip waarop het bij Ierland
vastgenagelde hogedrukgebied de vrij
heid verkoos, is erg goed gevallen. De
verplaatsing ervan in de richting van
de Noordzee geeft zodoende juist tij
dens het weekend kans op een door
gaande weersverbetering. Geen mieze
rige storingen meer dan, maar droog
weer met langere zonnige perioden.
De temperatuur sluit zich bij deze
mooiweer-trend aan en gaat zich be
wegen op een middagniveau tussen 20
en 25 graden, het voor het gevoel
aangenaamste niveau.
Ook de opening van de Olympische
Spelen te München zal bij gunstig
weer verlopen. Dit weekend wordt het
in München tegen de 25 graden en de
kans op een bui is erg klein. Er is
verder (natuurlijk) een in ontwikke
ling verkerende onweersstoring boven
Zuid-Frankrijk, maar die wijkt in eer
ste aanleg met de zuidoostelijke hoog
testroming uit naar de westelijke de
len van de Britse eilanden. Om 7 uur
gisteravond was de luchtstroming bo
ven de Lage Landen tot op een
hoogte van 17.000 meter nog altijd
tussen noord-noordoost en noordwest.
Het is altijd boeiend de intensivering
en uitbreiding van zo'n Franse on
weersstoring op de weerkaarten te
volgen. De eerste tekenen van donder
kwamen uit Biarritz in het uiterste
zuidwesten van Frankrijk Die ver
schijnselen werden in de ochtend en
vroege middag waargenomen. De
neerslag was gisteravond niet meer
dan twee mm. Om één uur 's middags
meldden Pau, Ag en aan de Garonne,
La Rochelle en Limoges die typische
middelbare wolkensoort; altocumulus
castellanus, in de instructie omschre
ven als 'met uitstulpingen in de vorm
van torentjes of kantelen, of in de
vorm van cumulusachtige vlokken.'
Om vier uur 's middags zagen de
waarnemers in Nantes en Perpignan
ROTTERDAM Voor de politierech
ter zullen maandagmiddag zeventien
Rotterdammers terechtstaan, die tij
dens de rellen in de Afrikaander Buurt
werden gearresteerd. Zij horen tot de
in totaal 82 Rotterdammers en Turken,
die in de rellenweek door de politie
in Rotterdam werden aangehouden.
De zeventien verdachten moeten te
rechtstaan op verdenking van geweld
pleging en vernieling.
tiSSb SNEEUW
OPKLARINGEN
REGEN
HAGEL
r-rV. BEWOLKING
tO MAX.TENP.
JO HIN. TEMP.
WINDRICHTING
ze ook al, wat wees op een uitbre^
ding naar het noorden en oosten van
de wolkenaktiviteit. Pau rapporteerde
de karakteristieke onioeerslucht, be
kendstaande als 'ciel chaotique' met
ongeordende bewolking op diverse ni
veaus. Tot gisteravond zeven uur was
er overigens nog maar heel weinig
pluinaals In Zuid-Frankrijk tot stand
gekomen.
Weerrapporten wan gisteravond 7 uur; maxi
mum-temperaturen van gisteren en neersla*
tussen 's morgens en 's avonds 7 uur.
Amsterdam licht bevr, 19. 0. De Bflt nr.
bow, 19. 0. Deel en hal/ bew. 19, 0 Eelde rw
bew, 18. 0.3. Eindhoven iw bew. 20, 0. Den
HeUder zw bew. 19, 0. Luchth. Rtd rw bew,
19. 0. Twente rw bew, 17, 0.1. Vltsslngen sw
bew, 20. 0. Zd. Limburg rw bew, 20, 0
Aberdeen rw bew, 10, 0. Athene onweer. 23.
42. Berlijn licht bew. 19. 0. Bordeaux licht
bew. 28. 0. Brussel half berw, 20. 0. Frank
fort rw bew, 20, 0. Genève on bew, 24, 0.
Helsinki Hcht bew, 15, 4. Innsbrucg onbew.
23, 0. Locarno ljcht bew, 25. 0. Londen
onbew, 25. 0. Luxemburg onbew, 18. 0.
Madrid licht bew. 30, 0. Malaga rw bew, 28.
0. München licht bew, 21, 0. Nice onbew. 24.
0. Osto onbew, 21, 0. Parijs onbew. 24, 0.
Oslo onbew, 21, 0. Rome onbew, 27, 0. Split
licht bew, 28, 0. Stockholm geh bew, 14. 0.2.
Wenen rw bew, 21, 0. ZUrich onbew, 23. 0.
Casablanca rw bew. Istanboel licht bew, 28,
1. Las Palm as licht bew. 24. 0. Tunis onbew,
27. 0. Kopenhagen licht bew, 19, 0. Lissabon
licht bew. 26, 0
HOOG WATER 27 augustus: VUsslngen le ge
tij 3.26 2e getij 15.35, Haringvliet a.d. Zee-
rijde 5.02—17.23. Rotterdam 6.19—18.16,
Scheveningen 4.2716.51, IJmulden 5.01
17.25, Den Helder 9.47—21.47, Harllngen
11.49, Delfzijl 1.31—13.36.
28 augustus: Vlissingcn 3.59—16.11, Haring
vliet a.d. Zeezijde 5.4018.04. Rotterdam
6.56—18.59. Scheveningen 5 03—17.28. IJmul
den 5.40—18.05 Den Helder 10.20—22.21. Har-
lingen 0.07—12.23, Delfzijl 2.11—14.17.
29 augustus: VUsslngen 4.3518.47, Haring
vliet 6.21—18.44, Rotterdam 7.37—19.41.
Scheveningen 5.42—18.06, IJmulden 6.21
18.46. Den Helder 10.49—22.51, HarUngen
0.43—12.59. Delfzijl 2.50—15.00.
(Advertentie)
Daar kan men toch wel van spreken als het eerste boek van een
onbekende auteur nauwelijks acht maanden na verschijning zijn
VIERDE DRUK beleeft.
Welnu, dat is heit geval met de veelbesproken Zeeuwse roman
door Cornelius Lambregtse
i.
ZIJN
arm
Omvang 350 blz. Prijs geb. 14.50.
"Een ontroerend boekWat bovenal
treft is de kennis van de kinderziel Wie
dit verhaal van Fransje Westrate gelezen
heeft, vergeet het ventje niet meer. Wat
dat betreft durf ik het op één lijm te stel
len met BARTJE van Anne de Vries. Ik
ben blij met diit boek, dat naar mijn over
tuiging méér dan één druk beileven zaL
Blij om meer dan één reden. Koop het en
laat het uw kinderen lezen!"
RUDOLF VAN REEST
"U mag wel weten: dit boek heeft me wat
gedécLn, en het heeft me aan het denken
gezet. Om meer dan één reden. Mag ik er
enkele noemen? Om de fijne psycholo
gische tekening van de leef- en gedachten-
wereld van de "hoofdpersoon* Fransje Wes-
trate. Naast de Groningse Tiielco van
Oaltje' en de Drentse "Bartje' neemt de Zeeuwse Franse Westrate beslist
een eigen plaats in". ANNIE VERDELIHAN
"Ik heb dit boek met ontroering gelezen. Het is een diepere dimensie
het symbolisch verhaal van het kind des Heren, dat door diepten heen
en over heuveltoppen, tussen gericht en genade, de weg vindt naar
huisWij worden tegenwoordig overstelpt met referaten over vol
wassen geloven. Ais we het allemaal hebben weten te verwerken, kunnen
we als een soort tegenwicht dit bode lezen". H. ALGERA
Eerder verscheen eveneens een VIERDE DRUK van de bekende dubbel-
rotavan
door A. M. de Moor-Ringnalda
Omvang 350 blz. Prijs geb. 14.50.
Deze tweedelige familieroman speelt in de der
tiger jaren en verhaalt het wel en wee van de
familie Dam: Vader en moeder Dam en hun
zeven kinderen. Eén van die duizenden gezin
nen die in die tijd met werkloosheid en geld
zorgen te kampen hadden.
"Deze boeken staan m.i. aan de top van chris
telijke romanlektuurHeel hartelijk aan
bevolen aan oud en jong.
Ds. P. VISSER
"De schrijfster heeft de ideale combinatie
van een warm, bewogen hart en een vaardige
pen in deze boeiende roman bewezen".
Ds. L. H. KWAST
"De bedoeling van beide boeken is een schil
dering te geven van het gewone alledaagse leven van de mensen in ge
reformeerd kader en daarin is Mevrouw de Moor wederom goed geslaagd".
WILLEMIEN S. DE GROOT
Deze boeken kunnen binnen enkele dagen in uw bezit zijn als u gébruSc
maakt van de bestelbon. Zend deze, voorzien van uw naam en adres (in
blokletters s.v.p.) zonder postzegel aan:
UITGEVERIJ T. WEVER ANTWOORDNUMMER 5 FRANEKER
Zend imij de volgende boeken BESTELBON
rechtstreeks/via boekhandel:
ex. IN ZIJN ARM DE LAMMEREN. Prijs 14,50
ex. t LICHTSCHIP EN t HAVENTJE. Prijs 14,50
Naam Datum
Straat Hamtekening
Plaats
Doorhalen wat u niet wenst CP
geleidelijk meer
zon
