Boeddhistische religie
is nog werkelijkheid
Deze wereldraad-zitting
werkte door naar kerken
Trouw
K wartet
Bij belver spreiding
Beroepings-
werk
Boekenetalag
Opbloei kerkelijk
leven in Egypte
TROUW/KWARTET VRIJDAG 25 AUGUSTUS 1972
Hollandse protestant blijft in Japanse tempels een vreemde
KYOTO, Japan, juli
Is liet inderdaad zo dat de oude wereld verdrongen is door een nieuwe? Zijn de legenden van vroeger,
over de goddelijke oorsprong van de keizer, ja van het gehele Japanse volk (zo rigoureus uit de
schoolboeken gebannen door Mac Arthur en zijn democratiserende Amerikanen) inderdaad sprook
jes geworden, de tempels musea, de geheimen ontluisterd? Of is het zo dat het wezen van het volk
bewaard is onder het technische vernis, de natie zichzelf gebleven in alle stormen van buitenaf?
Een vluchtige reiziger zoals ik kan
zulke vragen niet beantwoorden, al
leen maar vertellen wat hij waar
neemt. Een verlichte vriend vertelt
ons glimlachend dat de religie wezen
lijk heeft afgedaan, de Japanner is
een voorbeeld van de vierde mens
geworden, de mens zonder bindingen,
religieus, nationaal of wat dan ook.
gewoon een wereldburger. Maar wat
wij zien doet ons aan die eenzijdige
belichting vam de toestand twijfelen.
Hier in Kyoto zijn er wel een paar
tempels die overstroomd worden door
toeristen en daardoor ontluisterd zijn,
tot lege hulzen van het verleden zijn
geworden. Maar er zijn er tientallen,
wat zeg ik. honderden andere, en in
vele daarvan, zo hebben wij het ge
zien, leeft de religie, trekt de mensen
aan.
Vanmiddag wandelden wij door de
enorme houten poort van een tempel
in het oosten van de stad, mooi
gelegen tegen de heuvels aan. Die
poort zelf is een fantastisch stuk,
daterend van het begin van de 17e
eeuw en goed bewaard, een imposante
houtstructuur, waar de pelgrim die de
beng op moet, al heel klein en nietig
onder wordt. Dan moet hij de gewel
dige stenen trappen op, met de stam
men des volks, gelovigen en toeristen
in bonte mengeling. De tempelgebou
wen, op een hoog terras, ook al weer
goed bewaarde 17e-eeuwse stukken,
behoren bij de grootste van Kyoto,
misschien wel van Japan. Eigenlijk
zijn ze meer indrukwekkend dan
mooi, het is net als met de Sint
Pieter: op een bepaalde schaal lijkt de
schoonheid onderworpen te worden
aan de massaliteit.
Weer een reeks trappen dient beklom
men te worden om het eigenlijke
heiligdom te betreden. Zoals het hier
gebruikelijk is, en niet alleen op
heilige grond, ook in huizen en res
taurants, de voeten moeten worden
ontschoeid; pas als wij de schoenen
hebben uitgetrokken mogen wij bin
nentreden. Was het in een boeddhis
tisch heiligdom, ik herinner het mij
niet precies meer, dat Rudolf Otto de
ervaring van het heilige voor het
eerst beleefde? Het.zou kunnen; als
prof.dr. j.w.schulte nordholt
tic rodnct'* behoudt Tlrh het recht voor om
ter <i|)ii;iiuo in dt'/.c rubriek ontvangen me
ningsuitingen verkort weer te geven. BIJ
puhiikiilie wordt met de naam ran de
iu/ender ondertekend. Brieven kunnen wor
den gezonden aan d«- lieer Joh. C. Franckeil,
secretaris van dc hooldredac.le van Trouw-
Kwartet, Postbus S3). Amsterdam.
Kamerdebat
Een paar avonden per jaar besteedt
de NOS avondvullende reportages van
happenings in de Tweede Kamer van
de Staten Generaal. Wat je dan op de
beeldbuis te zien krijgt is bedroevend.
Goede trouw van een regeringspartij
wordt beloond met vrijage van andere
regeringspartijen met de oppositie.
Een fractieleider die over de gewijde
grond van de Tweede Kamer loopt,
als een bezorgde hen om haar kui
kens. Geachte afgevaardigden die hun
verontrusting uitspreken over de ko
mende huurliberalisatie in een kledij
die niet past bij het decorum van de
Tweede Kamer. Of is het modebe
wust? Een fractieleider die een dis-
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
N ciuvc leidse Courant
Doidts Dagblad
Deo
Paq«ii|lu
Hoog di. E. Bieummk. Poleis-
woide ui G. C. »on Dof»
Nootdoip W A F'bbe. Rouei
dom
J. lonrei. Uue
W de Pous, Den Hoog, J. Smol-
lenbtoek, Wassenooi.
O-ei'0* leden »on hei algemeen
besiuuii K. Ahma. Am.ieidom;
H A de Boei. IJmu'den. Th.
B'ouwei. Anen. mi. d> J. Don-
oei. Den Hoog J »an E'be'qan
Schoonhei oen mi K. «an
Hou'en Wigemnoen ds O
Hylkemo Bothoven. Joc. Huiuen,
Deilt mevrouw M C E. Klooster
man Fongen», Vocivchoie» me
vrouw I G. Krooyeveld-Wouier»,
Heeihuaowoord o'o'. di G. N
Lommen», Noorden, dj. F. M.
londsmon. Den Haoa. H. de
Mooi) Piinsburg prol dr G C.
von Niltiik. Amsierdom. H. Oue-
vonoer Bu'ienpojl; mi dr. J.
Or ngo. luo'e-en dt A. Veermon.
Pur—lt |Z H| H H Wemmen
Den Hoog dn R Z'|l«UO Oovler
lond tZtdl.
Uilgaven van
N V De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J. de Berg (waarnemend)
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020 -22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768). Gem.g.ro
X 500.
cussie aangaat op het 'nietes-welles'
niveau. Afgevaardigden die zich op
zwepen tot een 'heilige' verontwaardi
ging. Of is het toneel? De TV-camera
is tenslotte op je gericht! Een opposi
tieleider die onverholen minachting
ten toon spreidt voor een paar kleine
fracties. Deze dames en heren verdie
nen met elkaar een ruwe 7.000.000
gulden. Het wordt de hoogste tijd dat
zij zich dat geld waard tonen! Als zij,
in. deze tijd van inflatie, een daad
willen stellen, moeten zij beginnen
met zichzelf een loonsverlaging toe te
kennen van 50 pet, alle partijpolitieke
kibbelarijen opzij zetten en samen met
deze regering brainstormen om Ne
derland uit het slop te halen! Dan
worden zij geloofwaardig.
Groningen
J. J. v. (I. Meillen
Tang op varken
Hoewel niet opvl.egend van aard.
moet me toch wat van h-l hart be
treffende de reaktie - an ds. Glashou
wer op het interview' met dr. A. H. v.
d. Heuvel (zaterdagavond 19-3 19.05,
EO), Dr. v. "3. Heuvel probeerde op
een geloofwaardige christelijke ma
nier het standpurt van de Wereldraad
t.o.v. Oost-Europa en Zuid-Afrika uit
een te zetten. Of we het met dat
standpunt eens zijn of niet, het na
woord van ds. G. sloeg als een on
christelijke tang op een varken. Naar
het leek had nij zijn woordje al klaar
voordat hij gehoord had wat dr. v. d.
H. zou zeggen Dat betekent dat er
geen gesprek mogelijk is, want door
ds. G. worden de woorden van dr. v.
d. H. toch vooringenomen geïnterpre
teerd: de Wereldraad is nu eenmaal
de gestaltevorming van de Anf.c! st
(zo heeft ds. G. het niet gezegd, maar
door de vragende vorm waarin hij het
stelde, suggereerde hij het wel), dus
wat dr. v. d. H. ter verded'Ting
aanvoert, is totaal overbodig. Ds. Glas-
houwer's omroep heet evansehsche
omroep. Zou hel ook mogelijk zijn.
dat hij zijn kommenta. w t evangel i-
scher, iiefdc'-oller. formuleert, zodat
een christelijk en zindelijk gesprek
mogelijk blijft?
Terschelling
E. J. van 'l R'et
Weinig solidair (4)
Met de repliek van de heer Holvast
ben ik het i g.ot? trekken eens. De
ingewikkelde zin waarmee hij zijn
stukje begint, toont aan hoe ongezond
de situatie feitelijk is. Men stelle
zich voor dat een aankomende theolo
gant voorstander is van de NAVO en
dienstplicht. De heer Holvast oorde lt
men daar aan de ingang staat, en dan
natuurlijk van een tempel die nog in
vol gebruik is (dat klinkt te zakelijk,
maar ik weet geen betere uitdruk
king) ondergaat men wat men daar
ziet al gauw als een geheimzinnige,
numineuze belevenis.
Wij staan daar, plotseling uit het
felle zonlicht terecht gekomen in de
diepe schaduwen van het overreiken
de dak. Langzaam wennend aan de
duisternissen, zien wij, geschaard aan
de voeten van het donkere Boeddha
beeld, een groep monniken, links en
rechts een stuk of vier, geknield on
der de hoge gouden lampen, die zacht
oplichten in de schemer. Traag gezang,
begeleid door snerpende klanken van
slagwerk, klinkt op, eentonig, met
dezelfde nadrukkelijke droefheid die
zoveel religieuze muziek eigen schijnt
te zijn. Het betovert, het beklemt, het
wist de werkelijkheid uit, lijkt het
wel. het bestaat op zichzelf, alsof er
geen wereld daarbuiten bestond.
Is het een kijkspel? Wij staan er nog
niet lang en daar komen groepen
Japanse toeristen, voorafgegaan door
gidsen, meisjes in keurige witte blou
ses en blauwe rokken, met vlaggetjes
in de hand, die ongestoord door al de
heiligheid hun gedweeë volgelingen
met snel geratel toelichting geven op
het vreemde schouwspel. Maar heel
wat mensen uit de stroom lijken toch
meer clan alleen maar toeschouwers,
zij werpen munten in de houten bak
ken aan de ingang, leggen de handen
eerbiedig tezamen en buigen het
hoofd, even aandachtig voor het heili
ge. Dan trekt de sitoet weer verder, de
stilte keert weer, en het monotone
Een tempel in het oeroude heiligdom van Horyuclii (foto prof.
Schulte Nordholt).
i
Ile meer dan 22 meter hoge Boeddha-beeld in Nara: zwart en stil,
een god als Gulliver in Lilliput (foto prof. Schulte Nordholt).
lied herneemt zijn heerschappij, on
verstoord, in trage vrede.
In de tweede tempel, vlak achter de
eerste gelegen, is een nog uitvoeriger
ritus aan de gang. In een zelfde
schemerduister zijn daar zeker hon
derd mensen bijeen geschaard, in
rechte rijen, die ononderbroken een
traag klagelijk gezang laten horen,
een gebed blijkbaar, want almaardoor
klinkt het woord Amida (naam van
Boeddha) op. Tussen de rijen in staan
enkele mannen, net als de anderen in
lange gewaden gehuld, die blijkbaar
een soort toezicht houden. Zij tikken
iemand tegen zijn voeten omdat hij
zijn tenen bij het knielen niet goed
heeft opgetrokken, wijzen een ander
hoe hij de handen tegen elkaar moet
leggen, schikken bij een derde een
plooi in het gewaad. Het lijkt om
leerlingen te gaan die worden inge
wijd in de geheimen van het rechte
bidden, zo eerbiedig en ordelijk moge
lijk.
En weer trekken de toeristen langs,
half geamuseerd, half onder de in
druk. De oude wereld is nog werke
lijkheid, maar weten zij er wel hele
maal raadmee? Het is moeilijk te
zeggen Onze ervaring in deze en
verschillende andere tempels is toch
dal de mensen er niet los van zijn.
Overal zien wij het, zij luiden bellen
eij bidden, zij branden kaarsen; zij
offeren geld, zij schrijven wensen op
houten latjes die zij aan de voelen
van Boeddha neerleggen, zij vragen
om genezing, om bescherming tegen
verkeersongelukken, om voorspoed zo
lang en breed als mogelijk is.
Ik weet geen getallen van aantallen
aanhangers van de Boeddhistisch^ re
ligie, het zal ook wel niet 'te tellen
zijn. Geloof is hier immers een min
der nadrukkelijke, minder unilaterale
kwestie dan in het Westen. Het is een
ondergrond van veler leven, niet zo
nadrukkelijk geformuleerd misschien,
maar op allerlei momenten aanwezig.
Het is niet exclusief, zoals bij ons,
waar men kiezen moet, maar inclu
sief, een stroom, een stuk natuur,
niet uit het leven weg te denken,
zelfs niet uit het moderne, gesaecula-
riseerde leven dat zo lijkt te domine
ren.
Herkennen kan ik het echter niet,
niet alleen omdat ik er te weinig van
weet. maar ook omdat het allemaal zo
ver van mij afstaat. O zeker, hier en
daar en dikwijls doet het mij denken
N ederlund.se aamvezigen
V an een onzer
verslazgt
UTRECHT In een commentaar op de afgelopen zitting van het
terecht dat zo iemand maar in dienst centraal comité van de wereldraad heeft het Nederlandse lid prof.
mopt paan. Maar als brave iongen dót
moet gaan. Maar als b.-ave jongen dó'
zou doen. haalt hii de ergste smaad
over zich die in Nederland denkbaar
is. nl. dat h.j een 'uitslover' wn- 't.
Hij hoeft immer? niet in d ïst! ~>e
theologant die pacifist i.c, heeft het
nog moeilijker. Die nv-'t eerst een
andere studie gaan aanpakken om 'ef
fectief dienstplichtig te worden en
daarna moet hij dan dienst gaan wei
geren, allemaal om een geloofw ai g
gesprekspartner tc worden in de za
ken van oorlog en vrede! I>n dubbele
'uitslover' derhalve! In dit opzicht
verwacht de heer Holvast iets te veel
van de geestelijke spankracht van het
menselijk individu. Het is mijn stelli
ge overtuiging dat de fout veeleer ligt
bij die instantiess die bij de overheid
een veel sterker stem in het kapittel
hebben dan ee.i willekeurig aantal
theologie-studenten. Ik doel op Syno
des en Episkopaa' Men heschikt daar
immers over Deputaten 1 j de Hoge
Overheid, over een Raad voor de
Zaken van Overheid en Samenleving
en ook het Episknn ft zonder
twijfel iets soortgeli s. Wanneer n
deze kant afschaffing van de diskrimi-
nerende 'voorrechten' werd t 'c.t,
zou de overheid hiera x zeker gehnor
moeten ven. Initiatie n deze
kant zijn mij niet bekend. Tenslotte
nog iets over het 'halve tarief voor
de a.s. theoloog. De commissie voor het
v ide s
aarschuw.le enige tij leden in
blad voor komende problemen in :1e
hervormde kerk. Men pleite voor af
remming van het aanial aankomende
st n'en d e minee wil'c. worden.
Zou één van die middelen niet n-
nen zijn het aanvaarden van het volle
collegegeld, óók voor de theologie? De
MTi.e. *ing van het 're op een
k .aai .je' i dr.jrmee teve. s
zijn weggenomen.
Kcoti ..-lillc
d A. Sir rs
dr. H. Berkhof gezegd, dat de integratie van de orthodoxie ener
zijds en de gekleurde volken anderzijds in de wereldraad
kerken kennelijk een nog niet voltooid gebeuren is.
Er is nu het stadium waarin alle
aandacht gericht is op die integratie
van de Derde Wereld, waardoor de
theologische tradities van de 'eerste
wereld' (het Westen) moeite hebben
om zich nog gehoor te verschaffen.
De problemen binnen de 'tweede
wereld' (de Oosteuropese landen)
krijgen relatief weinig aandacht.
Prof. Berkhof doelde hiermee op de
beknotting van de mensenrechten
daar. waaraan men weinig meent te
kunnen doen. Hij was verheugd met
een indrukwekkend pakket van stu
dies waaraan in deze zitting goed
keuring is gehecht, onder andere
over de kwaliteit van het bestaan,
over 'de hoop die in ons is', het
geestelijk leven in de kerken e.d.
die hun doorwerking kunnen krij
gen naar het grondvlak via een
netwerk van studiegroepen in aller
lei landen. 'Maar Utrecht zal de
geschiedenis ingaan als het 'neen'
van de wereldraad tegen investerin
gen in Zuidelijk Afrika. Wie daarin
anti-blank sentiment hoort, moet be
denken dat men er tegelijk snel bij
was om zijn stem te verheffen tegen
de maatregelen van Amin in Oegan
da. Achter beide maatregelen ligt
het besef dat men een God wil
dienen die aan de kant van de Prof. Berkhof
verdrukten staat. Dat is wel de
hoofdlijn van de wereldraad in deze
jaren, een lijn die ons soms tot op
de rand van dc revolutie dringt',
aldus prof. Berkhof.
Prof. dr. A. J. Bronkhorst noemde
de vergadering een wezenlijke sti
mulans voor de oecumenische ont
wikkeling in Nederland. Wat hem
voorts had getroffen was de eerlijk-
de indruk van de bevrijding van de
Europese kerken uit hun isolement
waarvan hij de gevolgen zowel posi
tief als negatief achtte. Want hoewel
de kerken uit hun eigen engheid
worden bevrijd en hun verantwoor
delijkheid duidelijker gaan zien lo
pen zij ook het gevaar of overrom
peld te worden door druk van de
jonge landen, of toch weer paterna
listisch jegens die landen te worden.
'Zijn wij bijvoorbeeld niet bezig on
ze oplossing voor de problemen in
Zuid Afrika op te dringen?'
De voorzitter van de raad van ker
ken, dr. A. Kruyswijk, achtte de
zitting voor kerkelijk Nederland een
hele gebeurtenis. Via de landelijke
oecumenische dag en via de inten
sieve berichtgeving van de zitting is
naar zijn mening een nieuwe be
langstelling gewekt op het grond
vlak. De presentatie van de nieuwe
sectetaris-generaal, dr. Philip Potter,
heeft daar zeer positief toe bijgedra
gen. Daardoor wordt het mogelijk
dat de voornaamste besluiten niet
binnen de kring van leidinggevende
organen worden opgesloten maar
ook door gemeenteleden, kerkera
den. raden van kerken en dergelijke
serieus besproken worden.
Over het investeringsdebat zei dr.
Rruyswijk: 'Over de wijze waarop de m Polen neemt tOe
wereldkerk zich hier in dienst van
aan het Rooms-Katholieke geloof zoals
zich dat vooral in de traditionele
streken van Europa nog manifesteert:
de duisternis in de. heiligdommen, de
betovering van de muziek, de afstand
tussen heilig en profaan, en daarom
heen buiten de gemakkelijke en ge
voelige achteloosheid van de toch op
recht participerende gelovigen en de
samenklontering van kitsch in de
reeksen santekramen. Dat had ik zo
ook in Italië gezien, in Polen.
Maar het verschil is groter, en het zit
voor mij vooral in de verbeelding. Ik
erken het, onder de Europese heili
gen, zoals die in de late Middeleeu
wen zijn afgebeeld zijn 'ook bizarre
snuiters, en de sentimentele fantasie
heeft Jezus zelf fot een onuitstaan
baar stuk suikergoed gemaakt tot van
daag op de dag toe, en misschien zou
iemiamd diie hier vandaan bij ons komt
kijken ook wel verbaasd staan. Maar
ik, Hollandse Protestant, weet inder
daad absoluut geen raad met de beel
den die hier in de tempels vereerd
worden. Ik wil alle registers van het
numineuze, die ik uit mijn studie van
de godsdienstgeschiedenis jaren gele
den nog ter beschikking heb. wel
uittrekken, maar dan nog ben ik een
vreemde. Er zijn enkele beelden van
Boeddha (van de een of andere ema
natie van Boeddha, de iconografie is
hoogst ontwikkeld) die een vreemde,
aan de aarde ontheven schoonheid
bezitten, due gestempeld zijn met de
raadselachtigheid van het heilige.
Vandaag zag ik zo'n glimlachende, in
zich gesloten gestalte in een tempel
in het oeroude heiligdom van Horyu-
chi, waarvan ik onder de indruk
kwam.
Maar vaak, al te vaak, is wat ik zie
meer grotesk dan indrukwekkend en
als het indruk maakt dan door de
omvang meer dan door de uitdruk
king. Het is alsof een barre macht
mij wil overdonderen, ik moet ver
brijzeld worden, als niets zijn tegeno
ver beelden van brons, die tot 15 en
zelfs 20 meter hoog zijn, massieve
barre bergen van metaal, donker en
boos oprijzend boven de eeuwige wie
rookgeur en de pop-art-achtige lotus
bloemen. De grootste is in Nara te
zien, de oudste hoofdstad van Japan,
niet zo ver vxa Kyoto. Meer dan 22
meter hoog is hij, alleen zijn neus is
al een halve meter, zijn eindeloze oor
meer dan twee-en-een-halve meter,
enz., enz. Daar zit hij, zwart en stil,
een .god als Gulliver in Lilliput, waar
ik geen deel aan heb.
Maar in elk geval is hij zo groot, zo
massief (hij weegt 500 ton, schat
men) jlat hij zich niet zo gemakkelijk
zal laten wegdringen uit het bewust
zijn of minstens het grillige onderbe
wustzijn van het volk dat voor hem
buigt. Ik ben bijna bang voor hem, ik
beschrijf hem om. mijzelf bewust te
maken van zijn ontzaggelijke aanwe
zigheid. In de hoop dat ik zo tenminste
niet van hem hoef te dromen.
IN DE PUT
Mevrouw prof. dr. C. J. de
heeft zich via onze krant geme
de problemen rondom de lani
pastorale raad in de katholieke
Haar schrijven komt in het kot
op neer dat kardinaal Alfrink te
barig is geweest met het uits;
van zijn teleurstelling,
tweede punt, dat de pastorale n
voortzetting van het pastoraal ci
een bedenkelijke zaak zou zijr
wachten is blijkbaar op het o!
document uit Rome. Ook di
heeft dit nog niet gezien
veronderstelt dat het daarin n
gen ieder meespreken van de
gen gaat. De argeloze lezer va
bedenking zal orgetwijfeld d
dat moest er dan ook nog ai
komen! Genoteerd dient d .n
dien te worden dat hier van mi
ken en niet van inspraak spra
Het tweede argument van
ogel bc _pt zich op een
praktijk van h t pastoraal o.
Vele .erieuse (zijn tie anderq v
serieus?) katholieken hebben
erger;-Is ervaren en zich "gevraj e
"j terecht door de dje 1 nemers
gé" -J werden. Deze uit E
zal wel sa: ïhargen met hi z;
ir .g al felle uitsoraken e
warde toestanden op dit concil
weleer. Rome zou deze raad a
voortzetting niet v.llen. Op eei
katholiek maakt dit alles toe
vreemde indruk. De kerk is geei
bliek en geen democratie. De
laat, als het goed is, geen
vergelijking met de staat toe. Ze
iets geheel eigensoortigs. Maai
neer men aan de verworven he
de mondigheid van het kerkli
ambt aller gelovigen, zoals de
matorische christenen dit noemi
nieuw gaat tornen, kan dit alle
moeilijk anders beoordeeld
dan als een nutteloze regressie
en ontwikkeling van een kerk
weg. Vandaar dat prof. Berkl
recht zei dat wij t.a.v. deze
ontwikkelingen als niet-katholie
de put zitten en geen behoeft
ben aan: zie je wel.
NED. HERV. KERK
Overleden: J.iCwast 161) te Vlis
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Zuidwolde(D r) I
del, kand. te Bunnik; te Sprn
Bogaard te Woerden.
GEREF. KERKEN
Beroepen, te Hollum (Amelan
D. Jubels te Akkrum; te Haarli
Wilschut te Oosternijkerk.
GEREF. KERKEN (VRIJG)
Beroepbaar: Kand. E. Hoogen
Heemraadschaplaan 36 te Amste
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te Waardenburg: A.
Boer te Ridderkerk; te Elspf
Karend te Opheusden.
FRANKFORT (EPD) Men kan in
Egypte op het ogenblik van een reli
gieuze opwekking spreken, vooral on
der de jeugd. Dit deelde de koptische
patriarch Samuel mee tijdens een be
zoek aan Duitsland. Hij preekt zelf
elke vrijdag voor meer dan zevendui
zend mensen in de kathedraal \an
Kaïro. Ook de andere twaalfhonderd
kerken in Egypte zijn tijdens de kerk
diensten doorgaans overvol. Voor de
theologische studie is grote animo.
Aan het seminarie in Kairc studjren
250 studenten en aan de dependance
in Alexandrië 170.
De patriarch waardeerde de positieve
Z van de Egyptische ring
jegens de L.insl j ...en. 'Wij
hebben vrijheid van godsdi ..~L en
vrijheid in het opvoeden vai onze
kinderen. Christenen kunne: hoge po
sities bekleden'. Kerk en staat n
ook nauw samen in de verzorging van
de 750.000 vluchtelingen uit het door
Israël bezette Sinaï-gebied. Met hulp
van de wereldraad van kerken worden
voor hen dorpen gebouwd.
'Konsultatie in de geestelijke g
heldszorg' door J. F. van Raven
Uitg. Boom te Meppel. 254 blz.
18,50.
heid waarmee op bestaande tegen
stellingen was ingegaan waarbij toch
de gemeenschap was verdiept, en
het duidelijk doorgaan op de lijn
van de assemblee van Uppsala in
1968.
Prof. dr. H. A. M. Fiolet, secretaris
van de raad van kerken, was onder
de gerechtigheid moet stellen kan
men van mening verschillen. De be
nadering door de wereldraad is in
dit concrete geval niet de mijne,
maar ik acht het zeer belangrijk dat
wij ermee geconfronteerd worden
omdat ook onze Nederlandse kerken
in de strijd voor het recht van
anderen hun onontwijkbare roeping
hebben'. In het algemeen was zijn
oordeel over de zitting: 'Veel ver
schil van gevoelen, met name in de
kwestie Zuidelijk Afrika, veel emo
tie ook, maar in de eerste plaats een
waarachtige broederschap met tal
van bijzonder fijne momenten'.
WARSCHAU (EPD) In de eerste
helft van dit jaar heeft het bijbelge
nootschap in Polen 68.000 bijbels en
bijbelgedeelten verkocht, zo heeft de
directrice mevrouw Narzynka in War
schau meegedeeld. De Poolse autori
teiten hebben vergunningen verleend
voor de druk van nog eens 20.000
nieuwe testamenten en 100.000 evan
geliën Het bijbelgenootschap werkt
aan een nieuwe vertaling van het
nieuwe testament in het Pools. Het
aantal rooms-katholieken, dat van de
dienst van het bijbelgenootschap ge
bruik maakt, is de laatste jaren sterk
toegenomen.
