Barnevelders in verzet tegen 'kadaverlucht' PTTP31 lokter Mary Verghese Comité wil eindelijk uitspraak van Kroon f/i Onbenullig 'Gemeentelijke stankruiker is verkouden' altijd personalia Kabeljauw met hazelnoot BINNENLAND/RADIO EN TV T4/K11 Van een onzer verslaggevers BARNEVELD In Barneveld is een aantal inwoners in georgani seerd verband in opstand gekomen tegen wat genoemd wordt de 'kadaverlucht', die nu al vijf jaar verspreid wordt door De Vries Zonen N.V., een bedrijf dat pluimveeveren zodanig bewerkt dat het materiaal geschikt wordt voor veevoer. de goude gaper door W. G. VAN DE HULST, plaatjes van W. G. VAN DE HULST Jr. Als de meijer verdwenen is, z'n e. doffe voetstap op 't bospad meer wordt gehoord, sluipt ook lan achter hem naar 't poortje, 't geopend worden, juist als hij t. Hij glipt óók naar buiten: daar, - de andere zijde van de muur, is 't 't zwaar geboomte, eigenlijk nog erdcr dan hier, en er is meer ruimte om zijn listig spel te spelen, dan hier aan de binnenzijdeHij duikt onder in de duisternis; wacht De vierkante, onbewust van wat daar achter hem gebeurt, stapt wrevelig en met zware stap dieper het bos in. Hij heeft haast; hij wil zo gauw mogelijk weer terug zijn; diep in zijn hart is maar een kriebelig wantrouwen tegen over die dikke slampampers met hun knecht. Hij moet op post blijven bij zijn meesteres.Als die kruidenboer die scheefnek, nou maar thuis is! Die moet mee. dadelijk! Lange praatjes dienen nergens voor. Er pinkelt door 't geboomte een lichtje. De man is thuis. ELTJES GROTE AVONTUUR ssiev sden. pleeg de eder e vei n en het wat ontwaren we hier?' zei cope Sam. 'Een vorstelijk schip, altijd maar. We zetten natuur- oet aan boord, en betreden daar- eerst een stevige loopplank van vooroorlogs rozebottelhout. En den we dan, geachte cliëntèle? zwendel, geen bedrog, maar een ,Jtardig jacht, waarvan slechts één jon kan profiteren! Niet voor en niet voor negen, niet voor en'Ik weet het, ik weet interrumpeerde smidje Verho- 'Dit jacht kost slechts vierdui- dollar'. 'Kijkt U maar eens vervolgde Goedkope Sam on oorbaar. 'Wat ziet U daar? Een aantal nuttige contrapties, waarvan de stoere zeeman op zijn tijd zal kunnen profiteren. Zo ontwaart ge daar een stuurwiel, vervaardigd van sterk en mooi eikenhout en geschilderd met een speciale lak, die bestand is tegen duwen, krassen, vijlen, zagen, schaven en schuren. En dit stuurrad bevat niet één en niet twee, geen drie, geen vier en geen vijfnee! zes deugde lijke spaken bevat dit buitengewone stuurrad'. 'Zo, zo', zei smidje Ver holen sarcastisch. 'En kun je er ook aan draaien?' 'Natuurlijk!' ant woordde C adkope Sam gepikeerd. 'Als je er aan draait, beweegt het IDNAND Het actiecomité, dat kortgeleden in het leven is geroepen, heeft gister middag bij monde van voorzitter E. A. Regoor meegedeeld dat het inzake deze stinkende affaire nu eindelijk wel eens een uitspraak van de Kroon wil vernemen, een beslissing waarop al twee en een half jaar wordt gewacht. De Vries Zonen NV ligt op het betrekkelijk nieuwe Barneveldse in dustrieterrein De Harselaar, op wei nig meer dan een steenworp van de nieuwe Holland-Twenteroute (de E-8). Aanvankelijk werden de veren, die zelfs uit Pakistan zouden worden aan gevoerd, alleen verwerkt in beddekus- sens met poezelige namen. Sinds 1967 is echter een valorisator in gebruik, die het pluimveeslachtafval aan een proces onderwerpt, waardoor het kan dienen als veevoer. Bij deze behande ling komen 'walgelijke dampen' vrij, die naar gelang van de windrich ting de omgeving op grote schaal vergiftigen. Schade Ook de omliggende bedrijven hebben protest aangetekend tegen de stank veroorzaker. Sommige bedrijven zeggen er financiële schade door gele den te hebben. Een fabriekshal stond een jaar leeg vóórdat er zich een bedrijf in wilde vestigen. Er is nu een bedrijf dat een miljoen moet investeren voor een noodzakelij ke uitbreiding, maar de directie vraagt zich af: moeten we dat onder deze omstandigheden wel doen? Men- roer ook! En als ik U nou zeg, dat dieplood, log, compas, watertank en motor ook allemaal puik in orde zijn, wat doet U dan? 'Dan zal ik U alleen nog vragen wat dit fraaie schip kost', zei de smid. 'En als U dan misschien zo vriendelijk zou willen wezen niet net te doen of U op de markt staat, maar kort ;n krachtig de juiste prijs wilt noemen .Vier duizend dollar', zei Goedkope Sam. Maar de smid zou de smid niet zijn geweest, als hij alles eerst niet eens goed had onderzocht. Maar alles was puik in or die en dus kocht en betaalde hij het scheepje D. C. Wilson —97— iresseerd in de medische- en leidsproblemen van beide lan- ials Mary was, vond zij het con- tussen India en de Verenigde schrijnend. India bezat volgens gtistieken één arts op elke 5000 één verpleegster op elke de Verenigde Staten hadden >kter op elke 700 zielen, één egster op elke 350. India had ziekenhuisbed voor 4000 inwo- in de westerse landen beschouwt één bed per 100 inwoners als een ste. De Amerikanen waren ge- kt dat er elke veertig minuten overleed aan tuberculose, in stierf er elke minuut iemand De gemiddelde levensverwachting in Amerika boven de zeventig, ijl die in India pas zeer onlangs i de dertig was gestegen. haar eigen terrein betrof, dat revalidatie, was Mary fel af- .cIMtig op het westen. In India waren *- 1 *its zeer weinig Instellingen ter >rging en verpleging en voor de epsopleiding van minder validen, bevond zich in Bombay het All- i Institute of Physical Medicine Rehabilitation en had het All- Institute of Medical Sciences te Delhi interesse getoond voor de :hting van een instelling op dit ïd, doch het aantal geschoolde inde krachten was nog uiterst ge- Hier in het Bellevue-ziekenhuis werd 29 dollar per dag per patiënt ten koste gelegd. Indien men in India slechts twee dollar ter beschikking had gehad konden er wonderen wor den verricht! Bovendien waren daar nog geen centra voor arbeidstherapie. Herscholing was iets onbekends. Als een man uitviel, moest zijn vrouw maar zien hoe ze hem verzorgde, ook al kon zij dan niet werken en kwa men de kinderen van honger om. Eens was Mary getuige van een indruk wekkend voorbeeld van wat revalida tie vermocht. Zij bezocht de firma Abilities Inc., een bedrijf op Long Island dat was gesticht door Henry Viscardi jr., die daarmee wilde aanto nen dat mensen met een lichamelijke handicap even produktief kunnen zijn als gezonden. Deze Henry Viscardi had vanaf zijn geboorte misvormde benen bezeten en pas op zijn zeven entwintigste jaar had hij met behulp van kunstbenen leren lopen. Hij leid de Mary zelf in zijn bedrijf rond. In 1952 was hij met vijf personeelsleden gestart, die tezamen slechts één bruik baar been bezaten en vijf armen! Nu werkten er bijna vierhonderd man, allen ernstig invalide, die een goede boterham hadden door werk dat een hoge vakbekwaamheid eiste. Men fa briceerde van elektronische elementen tot de speciale verpakking ervoor. Men was begonnen in een garage voor een tweetal auto's en inmiddels was het bedrijf uitgegroeid tot een flink gebouw met air-conditioning, ruime werkhallen en kantoren, en voorzie ningen voor sport en recreatie. Henry Viscardi bracht zijn levensinstelling onder woorden op een wijze die Mary herinnerde aan de opvattingen van dokter Rusk: 'Er bestaan geen 'min der valide' mensen er zijn alleen mensen. Iedereen heeft op de een of andere manier wel een handicap.' Abilities Inc., zo zette hij uiteen, doorstond met succes de concurrentie strijd met andere firma's van overeen komstige omvang. De hele inrichting bestond uit standaardmachines en - instrumenten, waaraan slechts een en kele wijziging was aangebracht. Alle werknemers hadden een volledige ar beidsweek en kwamen en gingen zelf naar en van de fabriek, al waren ze toch allemaal slachtoffer van aandoe ningen als polio, encephalitis, paraple- gie dubbelzijdige verlamming van het lichaam epilepsie, of hadden zij oog- of gehoorafwijkingen. In de acht jaar die de firma bestond was Viscardi's visie meer dan gerecht vaardigd gebleken. Destijds was hij aangevangen met een geleend kapitaal van 8000 dollar, in 1959 was het bedrijfskapitaal inmiddels gestegen tot twee miljoen. Wegens de uitste kende veiligheidsmaatregelen betaalde het bedrijf minder dan de helft van de gebruikelijke verzekeringspremies. Men had een ziekteverzuim van een op de honderd dagen tegen een natio naal gemiddelde van 1,3; om andere redenen afwezig was men slechts een derde van de tijd van de gemiddelde Amerikaanse werknemer. Mary was verbluft toen ze die rijen druk bezige sen, die bij de bednijven komen solli citeren. bedanken na een volle neus gehaald te hebben voor de eer. Maar niet alleen de bedrijven hebben er last van: Vele omwonenden houden de ramen gesloten. Zij vluchten als het even kan weg. Het bordje soep zou er soms nog naar smaken. Als de eerste aflevering van 'The Protectors' maatgevend is voor de ge hele door de TROS gekochte serie, kan de kijker niet veel meer verwachten dan alweer een clichématig produkt. Wie die prullaria toch uitzoekt. De on benullige verhaaltjes springen over de buis als vlooien op een honderug. Heb je er één gezien, dan kan je voor alle andere het verloop van de verwikke lingen voorspellen. Geen spanning, geen verrassing en vooral geen acteren boven de middelmaat. Wie er een punthoofd van kreeg, kon nog een stukje meepakken van 'Hou ten Koppen', waarin Laurel en Hardy de topartiesten van de VPRO kostelijk op dreef waren. Daarna was het weer wikken en wegen: terug naar de TROS voor 'Groningen 300 jaar ont zet' of op het eerste net blijven om het vervolg van 'West' te zien. Ik heb het eerst in Groningen gepro beerd, Om 'de herinnering aan de heldhaftigste verdediging en de geluk kigste verlossing bij het nakomeling schap levendig te houden' waren de organisatoren op het idee gekomen, dat alle organisatoren in de laatste driehonderd jaar al hebben gekregen als er wat te herdenken valt: je geeft een feestconcert. Of het programma iets met het memorabele feit te ma ken heeft, is niet belangrijk. Als ie maar begint met de regionale hymne. Inmiddels is, aldus het actiecomité door de Hoge Raad uitgemaakt dat een valoriator onder de werking van de destructiewet valt. Men ging er van uit dat er een verboden bedrijf mm—————— werd uitgeoefend en wendde zich, tot de regering. De toenmalige staatsse- Radio vandaag Cretans van sociale zaken en volksge zondheid, dr. R. J. Kruisinga, schreef da+ De Vries Zonen NV inderdaad geen vergunning op grond van de destructiewet had ontvangen. Op elf december 1969 liet hij weten dat pro ces-verbaal was opgemaakt. Intussen ging de Vries in beroep bij de Kroon. Het gemeentebestuur van Barneveld dreigde met sluiting; een door De Vries gebouwde schoorsteen met een hoogte van veertig meter had geen soelaas gegeven. Verkouden Volgen het actiecomité zijn de omwo nenden van De Harselaar door het bedrijf regelmatig 'zoetgehouden' met beloften, circulaires, te verwachten TNO-rapporten, mogelijke nieuwe ap paratuur. Daarbij zou De Vries stee vast als een soort rechtvaardiging aan gevoerd hebben, dit speciaal aan het adres van de genabuurde bedrijven: wij zaten hier het eerst.' Het actiecomité heeft nu verschillen de ijzers in het vuur liggen. Diverse instanties, die misschien iets kunnen doen, zijn benaderd. Het a.r.-tweede kamerlid dr. A. J. Vermaat heeft over de Barneveldse zaak vragen gesteld aan de ministers van Justitie en van Volksgezondheid en Milieuhygiëne. Er kwam een meldkamer voor klachten, waarvan druk gebruik gemaakt wordt. 'Helaas' aldus voorzitter Regoor van het actiecomité, 'is de officiële gemeen telijke stankruiker altijd verkouden; hij ruikt nooit wat.' HILVERSUM I KRO- 7 oo Nws. 7.02 Het levende woord. 7.07 (S) Badinerle: klass.- en amusem.muz. (7.30 Nws: 7 41 Echo.) 8 24 Overweging. 6.30 Nws. S.41 Moeders wit is wet. 9.45 Dood doet Leven- serie gesprekken over leven, dood en toekomst. 10.00 (S) Aubade: klass. muz. (10.30 Nws.) 11.00 V.d. zieken. 11.55 Med. 12.00 (S) Van twaalf tot twee: gevar. progr. (12.22 WIJ van het land: 12.26 Med. t.b.v. land- en tulnb.; 12 30 Nws: 12.41 Echo; 13.00 Raden maar.) 14.00 De Zee om 11.02 uur. hoorspel 14.30 (S) Interlokaal op vrij dag: muz mlddagmag. (15 30 Nws: 16.00 Vraaggesprek.) 17.00 (S) Het Metropole Ork. met zangsol. 17.25 V.d. kinderen. 17.30 Nws. 17.32 Echo. 18.00 Vakantietoeslag: licht progr. 18 30 Nws. 18 41 Echo. 18.50 Verkenning. 18.58 Marfctber. 19.00 (S) Vrijdagavondstereo coc- tail. 19.55 Kanjer Koning Kompetitie. 20.00 In antwoord op uw schrijven: verzoekpl- progr. 22.00 Korte Arabesken voorlees- progr. 22.25 Overweging. 22.30 Nws. 22.38 Den Haag vandaag. 22 50 (S) Zomergoal: een sportprogr. met veel muz. 23.55-24.00 Nws. HILVERSUM II AVRO: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn. 7.20 SDag met een gaatje. (8.00 Nws; 8.11 Radiojournaal: 8.30 De groenteman 9.00 Roemeense muz. 9.35 Waterst. 9.40 (S) Speel- muz. uit de 20ste eeuw 10.00 V.d. kleuters 10.10 Arbeidsvitaminen. (11.00 Nws.) 11 30 (S) Vingervlug: klass. kamermuz. 11.55 Beursber. NOS: 12.00 Blik op de wereld: een progr. over ontwikkelingswerk. 12.30 Over- heidsuitz. v.d. landbouw. 12.40 (S) De Brass Band 12.50 Recht en slecht, praatje. 13.00 TV vandaag 500 gr kabeljauwfilet 100 gr hazelnoten 1 dl melk 50 gr, geraspte kaas 2 eetl sherry zout, peper paneermeel, boter nootmuskaat citroen De visfilet inwrijven met zout, peper en wat citroensap. Even laten intrek ken en de vis dan op een vuurvaste, ingevette schaal leggen. Bestrijk de vis met wat gesmolten boter. Rol de Hazelnoten fijn met een deegroller en doe er 1 dl. melk bij. de twee eetl sherry en de geraspte kaas. Giet de saus over de vis en strooi er nog wat nootmuskaat overheen. Dan een laagje paneermeel over de vis en een paar klontjes boter. Zet de schaal ongeveer dertig minuten in een hete oven. Menutip: huzarenslaatje, kabeljauw met hazelnoot, gemengde sla met wor teltjes, flensjes. Commissaris De huidige commis saris van gemeentepolitie te Haarlem mermeer, W. A. C. Vos, is als zodanig eervol ontslagen en per 1 oktober be noemd tot commissaris van gemeente politie te Zwolle. NEDERLAND I NOS 18.45 Brigadier Dog 18.55 Journaal KRO 19.05 Piste NOS 20.00 Journaal KRO 20.21 Brandpunt 21.20 Jules en de Olympische Spelen 1972 NOS 22.50 Journaal NEDERLAND II NOS 18.45 Brigadier Dog 18.55 Journaal 19.05 De Schaduw uit, de zon in, filmrep. v.d. beklimming v.d. noordwand v.d.Eiger En dat deed het Noordelijk Phïlharmo- nisch Orkest dan ook, echter niet zo best. Van dirigeyit Frits Smienk ging niet- veel rust uit; hij gaf zijn aanwij zingen in de vierde versnelling en dat ging af en toe lijken op een afle vering van de 'Comedy Capers'. Het vervolg van Amerika's geschie denis, in de reconstructie van de VPRO, was boeiender. De authentieke prenten en de gefilmde beelden sche nen elkaar suggestiever te ondersteu nen dan bij vorige aflveringen. Jan Blokker weet met deze melange van werkelijkheid en fantasie de aandacht wel vast te houden. Met het 'herkau wen' van de recente Democratische Conventie in Miami zal dat niet zo zijn gelukt. Mij intrigeerde meer de televisiefilm 'Die Delegation' waarvan ik de eerst uitzending niet had gezien. Weer een oer-Duits uitspitten van een thema. Rainer Erler heeft in zijn film veel in terviews en reconstructies verwerkt, zodat het gevoel van echtheid soms ge ducht werd versterkt, maar ook hij moest natuurlijk aan het slot) erken nen dat het raadsel van de vliegende schotels nog altijd niet op te lossen is. En met die zekerheid neem ik voor lopig afscheid van buis en kijkers om in vakantiestemming de kast dicht te laten als ik er niet naar wil kijken. TH. Nws. 13.25 Toerlsmo: een'progr. met toeristi sche Inf. uit binnen- en bultenl. VARA: 13.11 Act. NOS: 13.55 (S) Promenade matinee: licht orkest. 14.25 Spiegel van Duitsland: lnf. en muz. uit de Bondsrepubliek. EO: 14.55 Shofar: maandelijks mag. van Israel. 15.25 Ruimte: radiomag. met gewijde muz. en een korte overdenking VPRO: 16.00 VPRO-VriJ- dag: rep., interviews, comm., ber., telef. reacties en licht muz. (16.00 Nws; 17.55 Med.) (18 00 en 20.00 Nws.) NOS: 20.30 (S: Muz. uit de Barok. VARA: 21 00 Orontea. opera van Antonio Cestl, door orkest en sol. van de Italiaanse omroep. 22.35 (S) Hoe later op de avond: liedjesprogr 22.55 Med. 23.00 Nws. 23.10 Act. 23.20 (S) Hedendaagse muz. 23.55-24.00 Nws. HILVERSUM III NCRV: 7 00 Nws. 7 02 Zing. zing, zing. (8.00 Nws.) NOS: 9.00 Nws. 9.03 Joost de Draayer Show. 10.00 Nws. 10 03 De Eddy Becker Show 11.00 Nws. 11.03 De Vincent van Engelen Show. VPRO: 12.00 Nws. 12.03 The Joe Blow Show 13.00 Nws. 13.03 De Felle Meuders Show. NOS: 14 00 Nws. 14.03 De Herman Stok Show. 15.00 Nws 15.03 De Hugo van Gelderen Show. 16.00 Nws. 16 03- 18.00 De daverende dertig. (17.00 Nws.) BELGIE 324 m (Nederlands) 12 00 Nws, med. en SOS-ber 12.08 Lichte muz. 12.15 Klelnkunstkron. 12.50 Bultenl. persoverz. 13.00 Nws, weerber en toneela genda. 13.20 BRT-produktles. 13.55 Beursber. 14.00 Nws 14.03 Lichte muz. 15 00 Nws. 15.03 Liedjes zonder woorden 16.00 Nws en beurs ber. 16 10 Robert Stolz-conc. 17 00 Nws en med. 17.10 Amusem.muz. uit de Jaren 60. 17.55 Weegschaal. 18.00 Nws. 18.05 Ultz. v.d. soldaten. 18.43 Paardensportuitsl. 18.45 Olympisch Journaal. 19.00 Nws. act. en taalwenken. 19.30 Lichte muz. 19.40 Keurig Engels. 19.45 Boekbespre king. 20.00 Olymninconcert. 22.00 Nws. 22.10 Dansmuz. 23.40-23.45 Nws. IN US 20.00 Journaal AVRO 20.21 De tuin van Dr. Cook 21 20 The creative world of Stan Kenton NOS 22.20 Journaal DUITSLAND I 10.00 Nws. 10.05 Journaal van gisteravond. 10.30 Minna von Barnhelm. blijspel. 12.10 Kaukasler lm Karwendel, film. 12.50 Intern, persoverz. 13.00-13.20 Journaal 15.50 Nws. 15.55 Klass muz. 16 40 V.d. kinderen. 17 10 In-8-72: Hoe politiek ls de Jeugd? 17.55 Nws. (Reg. procr.: NDR: 18.00 Sportjournaal. 18.30 Act 13.45 Zandmannetje. 13.55 Nord- schau-Mag. 19.26 Die Schongrubers. 19.59 Progr. overz. WDR: 18 00 Reg. nws. 18.10 Die Schongrubers. 18.40 Hier und Heute. 19.15 V.d. kleuters. 19.25 Alarm. TV-fllm 20.00 Journaal, weerber. en weerber. v.h. wee kend. 20.15 Cultureel mag. 21.00 Rep. uit Bonn. 21.25 Verkeerslnf. 21.30 FBI-polltie- serie. 22.15 Journaal, weerber en weerber. v.h. weekend 22 30 Rep. verkiezingen ln Amerika. 22.45 Ein Mordanschlag, fUm. 24.00 Journaal. BELGIE (Nederlands) 18.55 Fabeltjeskrant. 19.00 RK-ultz. 19.30 Progr. overz. 19.40 Weerber. 19.44 Med. 19.45 Journaal. 20.10 Panorama. 20.55 Gelukkige dwaasheid, film. 22.35 Nws. 22.40-23.10 Ulti mate trip, filmrep, (Advertentie) arbeiders en technici, velen in rol stoelen gezeten, de meest ingewikkel de machines zag bedienen. Aan eni gen van hen werd zij voorgesteld: Art, die op zijn tweede jaar polio gekregen had, de eerste employé en nu onderdirecteur en bedrijfsleider; Murray, een oorlogsinvalide wiens schrijftafel op de boekhoudafdeling bestond uit een soort draaibare bran card, eens een verbitterd man, afhan kelijk van ondersteuning door de staat; Alex, geboren zonder armen of benen, jaren achtereen krantenjongen, nu voorman van de verpakkingsafde ling, gelukkig getrouwd en vader van een dochtertje; Ellen, die kinderver lamming had gehad en nu personeels- chefin was. *Voor mij is dit zomaar een baan,' zei Ellen tegen Mary, 'het is eigenlijk een levensopgave.' Het meest nog werd Mary getroffen door het lot van een jongeman die vroeger concertpianist was geweest »»n beide handen had verloren. Doch met behulp van de twee haken die ze vervingen speelde hij haar een melo dietje voor op een elektrisch orgel. Had hij handen bezeten, zo overwoog Mary, dan was hij wellicht een l.eel onopvallend pianist gebleven. Nc.oit had hij misschien iemands ziel zo kunnen treffen als nu. Toen hij ze verloor moet hij echter, zo dacht ze, evenals ik hebben gemeend dat zijn wereld ten onder ging. En in een flits schoot de gedachte haar door het hoofd: stel dat mij geen ongeluk was overkomen zou ik dan nu niet een heel gewone gynaecologe zijn geweest, zoals er in India zovel en zijn? Zou ik mij dan wel voldoende hebben ingezet voor de lichamelijk gehandicapten in mijn land? (Wordt vervolgd)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1972 | | pagina 11