Stap vooruit
met Rome
IKOR-KINDERDIENSTEN
ZWART OP WIT
Besluit benoeming
Van den Heuvel
nietig verklaard
vandaag
Veel doopsbedieningen
in Roemenië
Berocpings-
werk
L
E
Trouw fc
K wart et
TROUW/KWAKTET ZATERDAG 19 AUGUSTUS 1972
KERK.
Kerkmusicus en componist
Frits Mehrtens bespreekt:
Kinderdiensten I. II. Ill
en IV, van de Amstelveense
lutherse predikant W. Bleij
(foto). De boekjes zijn
uitgegeven bij Callenbach
Nijkerk en kosten f 8,90
per deel.
Ds. Wonno Bleij is de klok rond.
Als vier gelijke kwartieren liggen nu
vier deeltjes Kinderdiensten naast el
kaar, hand in hand omspannen zij één
kerkelijke jaargang.
Ik geef u meteen maar de indeling
van deze vier boekjes, dan kunt u zelf
beslissen met welk deel u de kennis
making wilt beginnen.
Deel 1 loopt van de 13-de zondag na
Trinitatis tot aan Advent,
Deed 2 trekt door tot de 4-de zondag
na Epifanie,
Deel 3 bevat de Paaskring (tot en
met Palmzondag),
Deel 4 herbergt de zondagen Quasimo
do geniti t.e.m. de 3-de zondag na
Trinitatis.
Aan deze opsomming kunt u' meteen
aflezen welke structuur aan deze
reeks ten grondslag ligt: lezingen en
liederen (met name de psalmen) zijn
in grote trekken aangereikt door de
Lutherse traditie.
In het Ten geleide van deel 1 wordt
vastgelegd, dat deze boekjes de neer
slag vormen van een jaargang kinder
diensten, op zondagmorgen uitgezon
den door IKOR-radio. Ik ben blij dat
er zo duidelijk staat. Want in die
kinderdiensten hebben velen zich ver
heugd en bepaald niet alleen kinderen.
Enoch, laten we maar eerlijk
vaststellen: als het IKOR in de pers
verschijnt is dat meestal omdat ie
mand vond dat er een bal over de
zijlijn ging. Als de bal binnen de
lijnen blijft, hoor je nooit iemand;
dat er over de maten van het speel
veld te twisten is.laat ik er maar
buiten.
Als men, aangespoord door deze pu-
-blicatie, zich nog eens voor de geest
haalt op welke wijze het IKOR wat
voor de kinderen gedaan heeft, dan
vertoont dat een duidelijke lijn. Je
zou kunnen zeggen: van zondagsschool
naar kerk. Want het is begonnen met
een typische zondagsschool-structuur,
weet u het nog? Luisterclubs, opge
letheette dat programma. In het
land waren tientallen kinderhui sge-
meentetjes opgericht, die dan bij
beurte het programma mochten ver
zorgen vanuit hun eigen milieu. Gé
Verheul was de grote man van dit
programma.
Meer kerkelijk
Daarna ging de opzet in meer kerke
lijke richting. Ds. en mevrouw Schoch
'produceerden enkele jaren met veel
enthousiasme dit programma toch
wel aardig dat de IKOR-voorzitter
(dat is nl. ds. Schoch als program-
jna-medewerker is begonnen! Met ds.
en mevrouw Bleij werd het program
ma tot een echte kerkdienst. Welis
waar vóór en dóór kinderen, maar
met een duidelijk kerkelijk stramien,
zowel terzake van de liturgie als ten
opzichte van wat vroeger toch meer
vertélling was, nl. de preek.
Als ik nu toch precies ga worden,
moet ik er wél bijzeggen dat me
vrouw Bleij toen nog Marijke Pel
al de muzikale leiding had in de Sclioch-
periode. Als ik nóg preciezer word
en waarom zou je dat niet eens op
schrijven dan moet ik er nog
bijzeggen, dat Marijke Pel deel uit
maakte van de Noctume-cantorij in
de Maranathakerk te Amsterdam u
weet wel, de plaats waar door Bar
nard, Overbosch en ene Mehrtens de
fundamenten zijn gelegd voor het
njeuwe gezangboek.
Wat staat er in?
In deel I vindt u de liturgie, die bij
alle diensten is gevolgd. Kort weerge
geven is de gang van zaken zo: gezon
gen Inleiding naar Psalm 122, Adjuto-
rium, psalm van de zondag, Kyrië-
Gloria, groet, evangelielezing, zondags-
lied, preek, preeklied, voorbeden met
het Onze Vader direct gevolgd door
een afsluitende zegenbede. De voor
deze onderdelen gebruikte muziek is
er ook afgedrukt.
Vervolgens vindt u, per zondag, ndast
de aanwijzingen voor lezing en liede
ren. de volledig uitgeschreven preek.
Liederen waarvan aangenomen kan
worden dat u die niet bij de hand
heeft, staan mét muziek afgedrukt.
Ook de op die zondag gesproken voor
beden kunt u nalezen. Na de preek
6taan in kleine letters een aantal op
merkingen afgedrukt. De ene keer
verhelderen zij in de preek gezegde,
geven soms diepergaande informatie
of verwijzen naar literatuur. Een an
dere keer zegt ds. Bleij eerlijk: dat
en dat stuk zou ik een volgende keer
weglaten, of: dit zou ik nu zo en zo
zeggen.
Half uur
Voor de radio 'gebeurde' zo'n kinder-
dienst in een half uur! En ik zet daar
met opzet een uitroepteken achter.
Wantlet er eens op hoeveel uit
zendingen voor radio en tv geen slot
meer hebben.
'De tijd is op', zegt de tv-discussielei-
der met een verontschuldigende glim
lach tegen de mensen die nét niet
meer aan bod konden komen...
Ook in de muziek is dit verschijnsel
op te merken. Veel grammofoonplaten
'eindigen' niet meerer is geen
'slot'de muziek wordt langzaam
'weg-geregeld'...
Met een liturgie kan dat natuurlijk
niet. Die heeft een kop, een staart en
een daartussen, het is een gehéél, een
vorm, een gestalte. Een liturgie moet
in-zijn-geheel uit de toeter komen, en
dat moet dan, ja moet binnen een
vastgestelde tijd. Nu, de wrijving tus
sen gestalte en vastgestelde tijd, hééft
wat gevreten aan de zenuwen van
radiomedewerkers Een ongeschre
ven dogma was nl.: koste wat het
kost. maar de Zegen móet uitgezonden
worden. En stel u dan maar voor
de wijzer nadert het uur waarop een
andere omroep de zender behoort
over te nemen en de radio-dienst
doende dominee kabbelt maar voort
alsof er geen klokken bestaan en
de radiomensen maar hangen tussen
hoop en vrees: misschien laat ie maar
één couplet van het slotlied zingen in
plaats van de aangegeven vier, of
zullen we een briefje naar de kansel
laten brengen, ofnou ja, toestan
den die alleen maar gehonoreerd zou
den kunnen worden door die radio
mensen te verheffen in een ambtelij
ke adelstand vanwege dat plaats
vervangend lijden.
Ik wil maar zeggen, door het uitzen
den van een liturgie wordt een vorm
besef overeind gehoudenen het
kon wel eens zijn (daar is nog weinig
over gedacht) dat de gestalte-vormige
uitzending de luisteraar pas voluit
ernstig neemt.
En het tweede, daaraan ongeveer ge
lijk is. dat men van deze IKOR-
kinderdiensten kan leren, hoevéél er
kan gebeuren in een half uur
Wanneer in de preek over Mattheus
9:1-8, de genezing van de verlamde,
aan het eind de opmerking valt: 'Dat
zal Jezus lam zijn, paasdam'. dan lijkt
mij dat geen voorbeeld van 'woorden
met dubbele betekenisssen', maar ge
woon een verkeersongeluk op taalge
bied.
Vakmensen moeten maar uitmaken in
hoeverre een en ander een gevolg is
van een theologische denk-soort. Ik
voor mij zou het als een bevrijding
ervaren, wanneer er zonder voorver-
telling direct gestart zou kunnen wor
den vanuit het bijbelstuk en waarbij
uitleg en toepassing zouden inéén-
vloeien als zeggen en doen.
Groeien...
Vragen
Het kan niet de bedoeling zijn om
hier alle vragen langs te lopen, die
een radio-kinderkerkdienst oproept.
Dat is een zéér gecompliceerd pro
bleem. Maar los van al die vele en
verschillende factoren, kunnen deze
kinderpreken toch onderwerp van stu
die zijn. Daarin wordt toch immers de
vraag beantwoord: hoe leiden we het
kind binnen in de wereld van de
Schrift. De vakmensen zouden dit
eens systematisch moeten onderzoe
ken. Persoonlijk ben ik van mening,
dat er toch iets niet klopt met de
ingebouwde vóórvertelling. Die blijft
ook, als u het mij vraagt, een gevaar
lijke zaak. Want de eenmaal gegraven
bedding dwingt de stroom-van-straks
in hóór vastgelegde maten.
Ik denk, dat het op rekening van ds
Bleij's vindingrijke gulheid staat, dat
hij in de voorvertelling tóch weer op
de psychologiserende toer raakt, waar
hij zelf niet wezen wil. En misschien
voert dat dan ook wel tot ludieke
uitspraken, waarbij je jezelf afvraagt:
hoe nu?
Eén voorbeeld:
Lucas 2
In de preek over Lucas 2 staat:
'Maar herders mochten het wel met
een weten, want herders begrijpen
direct waar het in dit geval om gaat!
Dit is typisch iets voor herders! De
herder der herders is namelijk gebo
ren. daar in de velden van Efrata, de
velden van de herder David!' en iets
verder: Daarom was zijn geboor
te Vaknieuws voor de herders en
kregen zij het eerst het bericht van
God!' In de toelichtende rubriek staat
nog: Je zou nl. kunnen zeggen: wan
neer er een metselaar tussen die her
ders gestaan zou hebben, zou hij niets
gezien hebben, want hij was geen
herder
Ik houd het dan maar liever bij
Rembrandt, die de koeien laat urine
ren van schrik.
Eigenlijk brengt deze uitgave wéér
aan het licht, hoe schandelijk het
denken over de godsdienstige opvoe
ding van het kind is verwaarloosd.
Hoe alle kringen waarbinnen het kind
met de bijbel in aanraking wordt
gebracht, nog steeds cirkelen rond
hun eigen souvereinite^ts-middelpun-
ten.
Ds Bleij stort daarover zijn hart uit
in het voorwoord van het vierde deel,
hij schrijft:
Wat zijn de feiten?
Feit is dat mijn dochtertje met een
lied thuiskomt, waarvan de tekst de
volgende is: 'Lees je bijbel, bid elke
dag, als je groeien wil'. Ze heeft het
ook nog in hel Engels geleerd, waar
om, weet ik niet. Achter dit liedje
steekt een theologie die rechtstreeks
uit het heidendom stamt. Mijn doch
tertje leerde dit liecl toen ze vier-en-
half was, dus is totaal niet op de
hoogte van icat ze nu eigenlijk in
zich omdraagt. Het is haar ingespoten
en ik. opvoeder, moet het er maar
weer uit zien te krijgen, als me dat
ooit lukt.
Wie moet ik nu voor de gevolgen van
dat 'als je groeien wil' aanspreken?
Wie kan ik aansprakelijk stellen? En
hoe doe je dat? Als particulier ouder,
Of moet het via mijn kerk? Beseft de
juffrouw wat ze deed? Moet ik bij het
schoolbestuur zijn? En wie vormen
dat bestuur?
Of heeft mijn dochtertje het op de
zondagsschool geleerd? Dan ga ik
naar de kerkeraad. Die kerkeraad
zegt, de zondagsschool opereert zelf
standig, is lid van die en die vereni-
Oinfl. probeert u het daar eens.
En de dominee zegt: afgezien van on-
theologie, het on-bijbelse van de
tekst, is er nog de vraag: waar en
wanneer gebruikt dat meisje dat lied
nu verder? In de kerkdienst? En
tenslotte: ik als predikant speel geen
enkele rol in de opvoeding van uw
kind. Ik heb het alleen maar gedoopt!
Ik hoop het kind nog eens terug te
zien, over tien jaar, en dan hoop ik
er in een of twee jaar de belijdenis
vragen in te kunnen stampen. Ja, als
die dominee zover denkt, dan denkt
de bezorgde vader aan al die groepen
die zijn dochter tussen nu en dan nog
passeren zal: kinderkerken, jeugdker-
ken, buiten-kerkelijke (of para-kerke
lijke) actiegroepen en wat niet al. En
als ze dan zo'n twintiger geworden is.
zal ze dan nog iets van Messias Jezus
weten? Iets van het Schriftgeheim
kennen? Hoe en waar zal ze hebben
leren bidden en zingen en mediteren?
Hoe zal ze zijn gemotiveerd Wat zal
haar geloofsidentiteit zijn? Of zal ze
te zwak zijn om onze afbraakmetho
den te overleven en geen geloofsleven
meer hebben?
Wie valt er een verwijt te maken?
Eigenlijk niemand. De zaken zijn nu
eenmaal zoals ze zijn. Maar het kan
met zo blijven. Het kan niet longer
worden geaccepteerd dat de Bijbel
verdwijnt achter de goedigheid die
wij in kerk en school tegenover de
kinderen ten toon spreiden. Dat is
geen beleid.
dedpunt Zij hebben alle hun opvat
ting over godsdienstige opvoeding...
en aan de eerbiediging van dit deze
eigen-kring-souvereiniteit offeren wij
onzé kinderen.
Twee aspecten zitten er aan deze zaak.
Ten eerste een angst voor herrie...
ten tweede een inzicht inzake het
geloof. Voor velen is het geloof een
zaak als een bliksem-inslag, die je in
alle hoger genoemde kringen kan
overkomen. En natuurlijk is dat waar.
maar waar het om gaat, dat is de
kennis... de Schrtft valt niet uit de
lucht, er valt licht in de Schrift! Die
wordt vervuld.
Daarom moeten wij hardop durven
zeggen, .en ds. Bleij durft clat kenne
lijk niet: een dominee die zijn zon
dagsschool of kinderkerk niet tot de
orde durft te roepen is geen Dienaar
des Woords maar een soort gespreks
leider, die ieder het zijne geeft en
wiens grootste zorg het is om de lieve
vrede te bewaren.
Maar toch
Onjuist
Naar de strekking kan ik ds. Bleij
hartelijk bijvallen. Maar van zijn di
agnose schrik ik, die acht ik volstrekt
onjuist.
Het is niet waar dat 'de Bijbel ver
dwijnt achter de goedigheid die wij
in kerk en school tegenover de kinde
ren ten toon spreiden'.
Die zgn goedigheid speelt zich af
tussen de volwassenen en offert de
kinderen óp gewoon als van
oudsher!
School, kinderkerk, zondagsschool en
kerk draaien alle om hun eigen mid-
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Niemand venvacht meer, dat de r.k. kerk voor de
assemblee van 1975 in Djakarta lid zal zijn geworden van de wereld
raad van kerken. Toch noteerde het centraal Comité van de wereld
raad in zijn vergadering in Utrecht dankbaar, dat de gesprekken in
de gezamenlijke werkgroep een belangrijke stap vooruit hebben op- tot gemeenschap VERPLicf^
geleverd.
De Zwitser Lukas Vischer, die van de
kant van de wereldraad het gesprek
met Rome leidt, vertelde, dat de
werkgroep op haar laatste vergadering
heeft vastgesteld, dat de gemeenschap
tussen de kerken een 'kerkelijke wer
kelijkheid' heeft. (En paus Paulus
heeft niet alleen dr. Potter gelukge
wenst met diens benoeming maar ook
dr. Blake bedankt voor 'de geest van
samenwerking' waarvan Blake steeds
blijk gaf).
Vischer herinnerde aan de belangrijke
rol, die de uitdrukking 'Kerkelijke
werkelijkheid' op het tweede Va
ticaans concilie h,eeft gespeeld. Het
concilie sprak uit. dat de kerken van
de reformatie weliswaar niet konden
worden beschouwd als kerken in de
volle zin van het woord, maar wel
'kerkelijke werkelijkheid' bezaten. Dat
was toen een belangrijke stap vooruit.
Nu is dus gezegd, dat niet alleen de
afzonderlijke kerken maar ook de ge
meenschap tussen de kerken kerkelij
ke werkelijkheid bezit. De uitbreiding
van het gebruik van deze term noem
de Vischer veelbetekenend. Tegelijk
toont het duidelijk de taak, waarvoor
men thans in de wereldraad staat, en
dat niet alleen ten aanzien van de r.k.
kerk.
Versterking
Ik ga eigenlijk al te ver. Want deze
boekjes van ds. Bleij zijn immers
maar- de neerslag van een reeks radio-
kind-. rdiensten. Meer pretenderen zij
niet fe zijn.
Maar toch dringt de vraag zich op, de
impasse waarin wij met kinderen en
godsdienstonderwijs zitten, kunnen
deze kinderdiensten .ons daaruit ver-'
lossen?
Ik dacht van niet.
Want het eerste, dat wij tegen elkaar
zullen moeten zeggen, zoekend naar
een uit-wet zal moeten zijn, dat kin
derdiensten een onmogelijke zaak
zijn. Een optimale kinderdienst is
hoogstens een optimale zondagsschool.
maar laat de hoofddienst onveran
derd. Anders gezegd: de volwassenen,
de vaders en moeders zijn niet be
trokken in dit proces. In de Duitse
lutherse kerk klemt dat niet zozeer.
Daar krijgen de kinderen in hun Kih-
dergottesdienst hetzelfde, zij het op
eenvoudiger niveau, als hun ouders in
de Hauptgoltesdienst. De kinderdienst
functioneert dan dus als een soort
vooropleiding.
Wij bevinden ons in Nederland in
een andere situatie.
Het is overduidelijk, dat wij ons be
wegen in de richting van een ere
dienst waarin ouders mét kinderen
aanwezig zijn. De brandende kwestie
van de kindercommunie bewijst het
zonneklaar.
En die sociologische factor is oorzaak,
dat alle vragen opnieuw gesteld moe
ten worden. En daarin zal het vooral
gaan om de kerk en het gezin, pas op
de derde plaats zal de school een rol
kunnen spelen. En natuurlijk zal ie
dereen het toejuichen, wanneer de
school doet wat in het gezin wordt
nagelaten. En dit grondvlak, het gezin
of de school, is onmisbaar. Immers
daér kunnen Thora en Profeten wor
den doorgenomen. Daar wordt de ken
nis- vergaard, zonder welke er niets te
vervullen valt
Want wat heb je aan een 'vervulde
gerechtigheid' als je de modellen van
gerechtigheid niet kent, hoe weet je
dan hoe je doen moet?
Nogmaals, ik ga te ver.
Ons uit dit slop te voeren, daartoe
heeft ds. Bleij de pretentie niet.
Maar zijn arbeid roept er wel toe op.
Laten wij die oproep dan alsjeblieft
goed verstaan: hoé maken deze radio-
kinderkerkdiensten ons duidelijk hoe
wijons, samen met onze kinderen,
voor het Aangezicht van de Here God
op zondagmorgen hebben te gedragen.
BOEKAREST Uit rapporten, die
uitgebracht zijn op een landelijke ver
gadering van de baptistengemeenten
in Roemenië, bleek dat in 1971 vier
duizend dopelingen werden geregi
streerd. Een buitenlandse waarnemer
voegt aan dit bericht toe, dat er in
hetzelfde jaar waarschijnlijk ongeveer
achtduizend ongeregistreerde doopsbe
dieningen in Roemenië hebben plaats
gevonden.
Sinds de tweede wereldoorlog zijn de
baptistengemeenten in Roemenië, on
danks door de staat opgelegde beper
kingen, sneller gegroeid dan in enig
ander Oosteuropees land. Er zijn
thans 120.000 baptisten officieel inge
schreven.
Lukas Vischer betoogde, dat het werk
zich in de komende jaren vooral zal
moeten richten op versterking van de
geestelijke gemeenschap, die de ker
ken nu reeds verenigt over hun con
fessionele grenzen heen. Voor deze
samenwerking zullen dan ook wel
structuren gevonden moeten worden,
maar die waren voor Vischer niet het
belangrijkst. 'De beslissende factor is
veel meer de gemeenschap, die ons
verenigt'. Hij zag vooral in de voorbe
reiding van de assemblee in'Djakarta
een uitstekende gelegenheid. 'Wij zul
len zeer zorgvuldig moeten onderzoe
ken, op welke wijze de r.k. kerk en
natuurlijk ook de andere kerken die
geen lid zijn, betrokken kunpen wor
den in de voorbereiding'.
Vischer zei voorts, dat er bijna geen
belangrijke tak van arbeid meer in de
wereldraad is, of de r.k. kerk is er op
de een of andere wijze in betrokken.
Negen r.k. theologen zijn lid van de
commissie voor geloof en kerkorde.
Op elke belangrijke vergadering is
een r.k. delegatie, zoals ook op de
komende zendingsconferentie in Bang
kok. Ook wees hij op de plaatselijke
ontwikkelingen. Van minstens vijftien
landelijke raden van kerken is de r.k.
kerk al lid. Deze ontwikkeling kan
van grote invloed worden op de gehe
le oecumenische beweging en is
daarom onderwerp van zorgvuldige
studie in de werkgroep.
Toegejuicht
In de discussie werd het plan om de
r.k. kerk intensief in de voorberei
ding van Djakarta te betrekken toege-
juicht. Verder werd alleen van ortho
doxe zijde aangedrongen op meer
spoed met betrekking tot het,, lidmaat
schap van de r.k. kerk. Zo herinnerde
de Griek prof. V. T. Istavridis aan de
moeite, die de wereldraad tien jaar
Bisschop Karekin Sarkissian
geleden deed, en terecht, om de Rus
sische orthodoxe kerk in zijn gelede
ren te krijgen. De feitelijke reden van
deze orthodoxe wens bleek even later:
de orthodoxen toonden zich aller
minst gelukkig met het spreken over
de oecumenische beweging als een
'kerkelijke werkelijkheid'. De
Armeense bisschop Sarkissian legde
net als in zijn referaat van maandag
weer de nadruk op het groeiproces,
waarin de oecumenische beweging
zich bevindt, en die het nog lang niet
zou wettigen om van meer te spreken
als van een 'verbond van kerken'. Een
Rus constateerde zelfs strijdigheid
met de verklaring van Toronto.
Gunstig onthaal
Het rapport van de Amerikaan Desch-
ner over de eenheidsbesprekingen
kreeg een zeer gunstig onthaal, om de
wegen, die hij erin aanwees om de
spanning tussen multilaterale en bila
terale gesprekken te ovenvinnen. Dr.
W. A. Visser 't Hooft prees het hoge
lijk en de Russische metropoliet Niko-
dim kondigde aan, dat Deschners re
feraat in het Russisch vertaald en in
het journaal van het patriarchaat van
Moskou gepubliceerd zou worden.
In bilaterale besprekingen (vaak geor
ganiseerd door de confessionele we
reldbonden) gaat het vooral om de
historische punten, die scheiding ma
ken, tenvijl in multilaterale gesprek
ken (die het meest gevonden worden
in de derde wereld) de neiging
bestaat, om de historie maar te verge
ten en zijn uitgangspunt geheel te
nemen in de huidige situatie. Tussen
beide wordt veel misverstand en pola
risatie gevonden, zei dr. Visser 't
Hooft. Deschner zoekt een uitweg met
het begrip 'conciliariteit'.
Op een persconferentie zei Lukas Vi
scher op een vraag, of het centraal
comité niets kon doen om de oecume
nische beweging te versnellen, dat het
gevoel van vertraging moet worden
toegeschreven juist aan de snelle
vooruitgang. 'Nu gaan de kerken in
zien, dat de oecumenische beweging
niet maar een vrijetijdsbesteding is
voor enthousiastelingen, maar gevol
gen heeft voor het leven van de
kerken. Daarom gaat het nu wat lang
zamer'. Vischer noemde het nu de
tijd, 'om de mogelijkheden te schep
pen, om straks onze tweede wind te
grijpen'.
Het thema van de vergadering n,(
het centraal comité van de W< lW
raad van Kerken is in vele opzi
een dynamisch thema. Het roept je]
lei gedachten op en zal ongetwi ds(
mede door de concrete punten d
deze vergadering aan de orde kc e(,
breed bediskussiëerd worden.
woordje 'verplicht', in de Nederl
vertaling van 'commitment in fe|d
ship', laat geen twijfel bestaan ov
vraag naar eventuele vrijblijvem j
Het thema is in dit opzicht b sj,
Hel doet denken aan het gebo j,,
liefde, zoals wij dat \an de nè
kennen. Liefde mag iets zijn da:
te dwingen valt. zoals wij vaal
gen, desniettemin is daar dat g isl
hebt elkander lief. Zo hier: zo^
gemeenschap! Een belangrijk
in onze wereld, waarin wij i
dreigen te slaan. Waarin altijd
mensen erop uit zijn ons in
kampen te verdelen. Wat erg
waarin wij altijd weer genei®
om vanwege de ingewikkeldheii
de problemen de naasten te
LI
ondergaan in angst en bedreig du>
ha!
Du
Dat dit thema niet gedragen
door algemeen humanitaire ovDi
gingen maar wel degelijk uikei
evangelie zelf opkomt werd van
af, met name door dr. Blake gtler
Het belang van deze uitspraalkle
niet licht overschat worden. H«zo
plichte is uitvloeisel van di Vri
waartoe de Heer niet verplichl'sr
maar toch deed, nl. gemeenscht Un
ken met ons mensen. ple
uji
VI
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Oudewater: W. Ve^t<
te Benschop.
Bedankt: voor Krimpen aan de suj
sel, Opheusden en IJsselstein:
Schuurman te Putten.
GEREI'. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen: te Zuidhorn: D. But
Huizum.
GEREF. GEMEENTEN
IB
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De bezwaren die zijn ingediend tegen de procedure
bij de benoeming van dr. A. H. van den Heuvel tot secretaris-generaal
van de hervormde synode, zijn door de commissie ter behandeling
van bezwaren en geschillen in de hervormde kerk gegrond verklaard.
Het formele besluit waarin de gronden worden medegedeeld van de
uitspraak volgt nog.
Beroepen: te Middelharnis: A. \bei
Boer te Ridderkerk. h
NED. HERV. KERK ft
Afscheid: van St. Johannesga cind
F. Venema, ber. te Hardegarij]
Den Haag-Loosduinen: H. J. V
ber. te Delden; van Bussum: A.
Tonkelaar, ber. te Warmond; vi
Haag: P. J. Barnouw wegeni
rector vrijz. chr. lyceum te Denj
van Hengelo (Ov.): P. Verdam
ben. leraar g.o. Ichthuscollege
schede.
Intrede: te Culemborg: D. 01
uit Surhuisterveen; te Ede: GJ
broek uit Oudewater; te Gemei
ten Kate uit Scherpenzeel
Harlingen: J. R. Smit uit Witte}
GEREF. KERKEN
Afscheid: van Pernis: H. Kuyl
gens ben. tot evang. pred.; 'vaj
drecht: A. van Asselt, ber. te 1
van Kampen: S. S. van Dijk
ben. bij werelddiakonaat te
van Wirdum (Fr.): R. Klijnsi
te Groningen-N.O.
Intrede: te Amstelveen-Buitenv^PH
R. J. Beukema uit Groningen-j (j
Arnhem (evang.): J. Jac. Bril
uit Oss; te De Glind: J. Jellei
Ommen; te Alblasserdam: N. H c
ner uit Nijverdal; te Middelhui
M. de Bakker uit Zwijndrecht-I
Lindt; te Deventer: J. A. C. Ruif—
uit Maarssen; te Lutjegast:
Kruiter uit Stadskanaal.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Afscheid: van Delft: A. N. Hd
ber. te Amersfoort-C.
3k
ndi
lens
el!
oil
In een brief aan de partijen is mede
gedeeld dat het bezwaarschrift van ds.
K. A. Abelsma c.s. tegen de gevolgde
procedure ontvankelijk is verklaard.
Daarmee is het synodebesluit van 19
juni nietig verklaard.
In reactie hierop verklaarde secreta
ris-generaal ds. F. H. Landsman: 'Als
de commissie dit zegt, is het zo. We
hebben de commissie destijds zelf in
gesteld om de kerkorde te interprete
ren en hier was sprake van een
twijfelpunt. Maar wij zullen nu in het
vervolg van déze interpretatie van de
kerkorde uitgaan. De synode heeft
dus te goeder trouw blijkbaar geen
goede procedure gevolgd. Het breed
moderamen komt volgende week vrij
dag bijéén om op de kortst mogelijke
termijn deze zaak opnieuw aan de
orde te stellen. Het betekent dus dat
er andere kandidaten kunnen worden
ingediend. Dat kan in de najaarszit
ting van de synode gebeuren, maar
we hopen wel dat men de namen een
dag of acht van tevoren laat weten
want dan is er tenminste voldoende
gelegenheid informaties in te winnen.
Als er in de eerste vrije stemming
geen meerderheid is (dat is de helft
plus één) dan moet er een tweede
vrije stemming volgen. Levert die ook
geen meerderheid op dan wordt er
overeenkomstig de kerkorde een der
de stemming gehouden over de twee
kandidaten, die in de tweede stem
ming de meeste stemmen hebben be
haald. We hopen die synodevergade
ring al in de eerste helft van septem
ber te kunnen houden.
Door deze hele gang van zaken is
natuurlijk leed berokkend aan dr.
Van den Heuvel. Er zal maar door de
hele wereldpers gegaan zijn dat je
benoemd bent tot secretaris-generaal
van de hervormde synode in Neder
land en dan ineens blijken dat dat
besluit ongedaan is gemaakt omdat de
gevolgde procedure niet juist was.'
'Geruststelling'
Ds. K. A. Abelsma verklaarde toen
hem om commentaar werd gevraagd:
'Ik ben er trots op dat dit nog in
onze kerk kan. Ik zie het helemaal
niet als een overwinning, maar voel
het als een geruststelling. Het is naar
mijn overtuiging ook voor dr. Van
den Heuvel zelf het best. Het is heel
wel mogelijk dat hij alsnog wordt
gekozen, maar dan tenminste op een
nettere manier. De wijze waarop het
nu ging was een precedent in de
geschiedenis van onze kerk dat hier
mee gelukkig ongedaan is gemaakt.
Zelfs in de eerste de beste visclub
hebben de leden nog het recht om
tegenkandidaten in te dienen.'
Bereidheid
Toen dr. Van den Heuvel nèt
terug van een persconferentie die hij
bij de wereldraad geleld had het
nieuws vernam, zei hij: 'Ik heb mij
bereid verklaard om de kerk op deze
plaats te dienen en die bereidheid
kan noch door de commissie noch
door mij worden aangevochten. Ik
wacht nu het volgende hoofdstuk in
de procedurele voortgang van deze
zaak af. Het enige wat ik betreur is
dat in een tijd waarin de wereldraad
van kerken in Utrecht vergadert zo
veel van de beschikbare ruimte in de
krant aan mij wordt besteed en niet
aan de zaak die mijn hele hart heeft.'
GEREF. KERKEN (VRIJG. B V 6
Afscheid: van Loosdrecht: J. Veif°e]s
ber. te Amsterdam-Z.
Intrede: te Barendrecht: K. C.
ter uit Breda; te Arnhem:
Ommen uit Zaandam.
CIIR. GEREF. KERKEN
Intrede: 22 aug.: te Ermelo: J.
uit Almelo; 24 aug.: te Slid
Middeldiepstraat: C. den Hert Q|
Harderwijk.
SE
Lt
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pen
rde
x z.
Iksfc
«g
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemef Q
Hoofdredactie: |f|3
J. de Berg waarnemend)
F
Hoofdkantoor N.V. De^rkti
Christelijke Pers: N.Z.? 01
Voorburgwal 276 - 280,.
Amsterdam. Postbus 859.^ in
Telefoon 020 - 22 03 83.ivraa
Postgiro: 26 92 74. Banki'ats
Ned. Midd. Bank (rek.nr. n
69.73.60.768)Gem.girOk»..
X 500.
«jaar
