nonflict dreigt tussen
Vakbonden over Peiger
caballero filter
van goeden huize
VD torpedeert
-partijenkabinet
'Mèt Kurhaus zou Scheveningen verdwijnen'
a J
Hannes zit weer
op de paal
Japanse premier in
september naar China
Wél kerncentrale
op Maasvlakte
25/1.75
anders
dan andere
filters
Verhoogde normen
rij ksstudietoelagen
PTT-auto met
geld geroofd
Utrechts hoogleraar zingt de lof van 'springlevende' gebouw
UQUW/KWARTET DINSDAG 8 AUGUSTUS 1972
n Zi(
strai
Binnenland T3/K5
ld IKV en CNV vinden regeling onrechtvaardig
ADVERTENTIE
ra; i I
eedoj
dra
(1MEN/UTRECHT Over de tussen de directie van de N.V. Peiger in Emmen en de Industrie-
kam ad NW getroffen regeling, die een eind heeft gemaakt aan de staking bij het bedrijf dreigt nu
controverse te ontstaan tussen de Industriebond NW enerzijds en de Industriebond NKV en
CMB anderzijds.
weke 8'
Jgest
idere
rg
rectie en Industriebond NW heb-
afgesproken dat alle stakers, in-
sief bedrijfscontactman Platje weer
dienst worden genomen. Omdat
'ens de directie tengevolge van de
king de produktie op een lager
an dfeau is gekomen, zullen er wellicht
iioute|nen n'et al te lange tijd ontslagen
k01m vallen. De getroffen regeling
- hierover dat de ontslagen gelijk
len worden verdeeld over mensen
aan het werk zijn gebleven en
ters.
confessionele bonden zijn hierover
ontwaardigd. Tweede voorzitter H.
vef der Meulen van CMB zei het
bijzonder onrechtvaardig te vinden als
Peiger werkwilligen zou ontslaan. Hij
voegde eraan toe hier geen genoegen
mee te zullen nemen en desnoods
naar de rechter te zullen stappen. Het
NW heeft verklaard: 'Wij hebben
niets te maken met de NKV-ers en de
CNV-ers. Het ging ons om een oplos
sing van de moeilijkheden voor onze
mensen. Degenen, die bij Peiger heb
ben doorgewerkt hebben in feite een
oplossing van het hele conflict in de
weg gestaan'.
De oplossing van het conflict is niet
door alle werknemers in dit bedrijf
met gejuich ontvangen. Dit verklaar
de gistermiddag het lid van de con
tactcommissie van de Peiger-werkne
mers, de heer Th. Noorlander. De
lange duur van dit conflict heeft
zodanig in het bedrijf doorgewerkt,
dat verscheidene werknemers die in
het bedrijf zijn gebleven, dit sterk in
de persoonlijke sfeer heeft aangetast.
Volgens de heer Noorlander is het
eerste punt dat voorop moet staan,
het bedrijf gezond te houden en weer
in normale banen te leiden. Volgens
hem zijn er nog een vrij groot aantal
punten die uitgewerkt en besproken
aanvaardbare eisen van liberalen
n onze parlementsredactie
ofVj N HAAG De WD heeft de vorming van een vier-partijenkabi-
confessionele partijen met WH)) zo goed als getorpedeerd met
ir eis, dat de confessionele fracties een dergelijke regering una-
re m moeten steunen.
d Aantjes, fractievoorzitter van de
sP°p>, klaagde gisteravond over de ver
ding van het standpunt van de WD.
betekent, dat de zeven fractiele-
van de KVP en ook het lid van
ARP-fractie. die een voorbehoud
'laaiden nu al hun bezwaren moeten
in vallen en zich alsnog conforme-
Aangenomen mag worden, dat
name de KVP er-, ARP dit 'dic-
blt' van de WD niet kunnen accep-
hoofdbestuur, aansluitend op de
itieke realiteit, besprak vervolgens
UUI partijprocedure en de campagne
r de verkiezingen, die, naar men
nam, in november worden gehou-
fractie van de VVD heeft gisteren
het stellen van deze harde eis en
ere voorwaarden besloten. Het
fdbestuur van de liberale partij,
eravond in speciale vergadering
Zei >en. ging met deze stellingname
dtoord Minister De Koster, van wie
igins aangekondigd, dat hij deze verga-
zou bijwonen was niet aanwe-
omdat zijn auto in Frankrijk was
deeljtolen, waardoor hij niet op tijd
zijn.
afloop van het fractieberaad kwam
rtieleider Wiegel, ondanks de voor
starl confessionele partijen onaanvaard-
torn t voorwaarde tot de paradoxale
erst praak. dat de vorming van een
ddaf partijenkabinet moet slagen an-
zo riep hij uit', gaat het land
de bliksem'. Zijn eis van onvoor-
rdelijke unanimiteit van de vier
J.
ities onderstreepte hij met de
voo et: 'in het belang van het land
ierd et alle hens aan dek komen. Geen
zijl
lass
jaui
voor de volksvertegenwoordiging op te
laten draven.
'De heer Biesheuvel is nog niet ge
slaagd. Zolang hij nog aan het forme
ren is, behoeft hij geen verantwoor
ding af te leggen, vas de reactie van
fractieleider Den Uyl. Overigens is
het bijeenroepen van de Kamer voor
de PvdA een kleine moeite. Op het
secretariaat van de fractie lagen bij
het uitbreken van de crisis al 30
handtekeningen gereed, die in een
noodgeval gebruikt zouden kunnen
worden. Maar het fractiebestuur had
nog alle reden deze handtekeningen
voorlopig niet te gebruiken.
Vragen
de 74 leden in de Tweede Kamer,
laat rop de vier partijen zouden kun-
steunen, mogen van de heer Wie-
ontbreken.
allend is ook de voorwaarde van
WD dat het overleg met het
rijfsleven voor 1 november een
iaal contract moet hebben opgele-
d. Volgens de lieer Wiegel een
elijk verlangen omdat de cao-on-
handelingen op twaalf november
den geopend. In confessionele
is deze voorwaarde echter met
flinke dosis wantrouwen ontvan-
Het stellen van zo'n eis zou het
rijfsleven onnodig prikkelen en
lister Boersma (sociale zaken) zou
zeker niet mee akkoord gaan. In
kring houdt men het er daarom
-6 4 dat de WD via een nogal ingewik-
iom ie constructie dezelfde politiek wil
n voeren als DS'70.
islotte stelde de WD de voorwaar-
dat er op 29 november verkiezin-
moeten worden gehouden, een eis
vermoedelijk op niet al te groot
2#J [aar zal stuiten. Tt fractievoorzit-
brengen formateur Biesheuvel
verslag uit. Over de eisen
8380 de WD hebben de fracties van
confessionele partijn zich gisteren
.250 1 officieel kunnen beraden, omdat
hiervan nog niet op de hoogte
^en gesteld.
PvdA
elyl fractie van de PvdA komt vanmid-
bijeen na de vergadering van het
vanmorgen, om de poli
toestand te bespreken. Een be-
,erJgrijk punt is hoe men zal staan
tnover een mogelijk te vormen
fessioneel minderheidskabinet.
k de PvdA is men fel tegen de
stt istische verhoging van de BTW.-
wij t niet teruggeven van de inflatie-
•heirectie zou een minder sterke ver-
!ing van de omzetbelasting moge-
i maken. Ook bestaan in deze partij
iverkomelijke bezwaren tegen de
- igstc wijzigingen in het regeerak-
820 )rd, waardoor ..tijvcorbeeld de ge-
s ettelijke leerplicht voor de werken-
1100 jeugd minder snel wordt uitge-
M, Ook de heffing van schoolgeld
>r leerplichtige kinderen is voor de
vel dA een ernstig feit. Uit het voorlo-
verslag, dat de Tweede Kamer
e week uitbracht, blijkt trou-
dat deze bezwaren ook sterk bij
confessionele partijen leven,
n n tweede belangrijk punt voor de
dA is het schriftelijk verzoek "an
CPN om de Tweede Kamer bijeen
roepen om de kabinetscrisis te
preken. Vijftien leden kunnen vol-
is het reglement van orde de Twee-
Kamer bijeenroepen.
1 PvdA voelt er echter nog niet
Formateur Biesheuvel zal vandaag
van het resultaat van de vergaderin
gen van de fract.ts van de WD,
KVP, ARP en CliU op de hoogte
worden gebracht. Mogelijk ziet hij
reden de vier partijen nog nadere
vragen voor te leggen, waarna hij
snel kan overschakelen op de vorming
van een minderheidskabinet van de
drie confessionele partijen.
De fracties van deze partijen hebben
gisteravond besloten hun voorzitters
in de onderhandelingen met de for
mateur vandaag de nodige bewegings
vrijheid te geven. Tijdens de schor
sing van het beraad in de ARP-frac
tie zei mr. Aantjes, dat hij vandaag te
genover de formateur de motivering
zal geven, waarom zijn fractie het
eens was met het door adviseur Schol
ten in de 'lijmperiode' voorgestelde
loon- en prijsbeleid. De heer Aantjes
verklaarde nog, dat de uitlatingen van
de heer Wiegel, dat de PvdA-fractie-
leider geen premier mag worden en
andere nieuwe dingen die de WD-
fractieleider er steeds inbrengt, de
crisis verlengen. En een snelle oplos
sing van de crisis heeft een zéér ho
ge prioriteit bij de ARP, aldus mr.
Aantjes.
De door het uittreden van DS'70 en
mogelijk WD beschikbare gekomen
departementen zouden voor de korte
tijd, die rest tot de verkiezing en
(waarschijnlijk eind november) kun
nen worden geleid door de zittende
ministers van KVP, ARP en CHU.
!SXlË
In Nederland wordt thans weer het
zogenaamde paalzitten beoefend, wel
licht ontstaan nadat iemand op de ge
dachte kwam, dat dat nog wel eens te
pas zou komen bij een overstromink-
je. De feestelijke figuur op de foto is
Hannes uit het Zuidhollandsc dorpje
Roelofareudsveen, kampioen van vorig
jaar met 85 uur en 20 minuten en
vastbesloten dit jaar weer het langst
op de paal te blijven. Zijn meeste con
currenten had hij trouwens als uitge
schakeld, zoals o pde foto blijkt.
TOKIO (AP) De premier van Ja
pan. Tanaka, heeft bekendgemaakt,
dat hij in september China zal bezoe
ken met als doel besprekingen over
het normaliseren van de betrekkingen
tussen de twee landen.
De juiste data zullen bekend worden
gemaakt, als Peking heeft laten weten
wat het best uitkomt.
zullen moeten worden. De werkwilli
gen van dit elektrotechnisch bedrijf
hebben het nieuws van het beëindi
gen van het conflict zaterdagmiddag
uit de kranten moeten lezen.
Gistermorgen is er van directiezijde
gesproken met de mensen in het be
drijf, waarbij is gebleken dat een
bepaald stuk duidelijkheid nog niet in
voldoende mate aanwezig is. Geruch
ten als zouden er nu bij het werkwilli
ge personeel stakingsneigingen be
staan, sprak de heer Noorlander met
klem tegen. Er wordt uiteraard veel
vuldig gediscussieerd tussen de werk
nemers, doch een stillegging van de
produktie is er niet bij geweest.
Directeur L. Bood was niet bereik
baar door verblijf in het buitenland,
terwijl ook directiesecretaris W. van
den Graaf gistermiddag evenmin voor
commentaar bereikbaar was.
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM De Wetenschappelij
ke Raad voor de Kernenergie heeft in
een pas verschenen rapport zes plaat
sen in Nederland opgesomd waar kern
energie-centrales zouden moeten ver
rijzen, wil de energievoorziening de
komende decennia gewaarborgd kun
nen zijn. In dit rijtje van zes komt de
Maasvlakte niet voor, terwijl het Rot
terdamse gemeentebestuur er zonder
meer vanuit gaat dat de energie-cen
trale die op dit moment op de Maas
vlakte wordt gebouwd, in een later
stadium door kernenergie gevoed zal
gaan worden.
De Rotterdamse wethouder van de
Bedrijven, waaronder ook het Ge
meentelijk Energiebedrijf ressorteert,
zei desgevraagd zich niet bijster onge
rust te maken over de consequenties
van het WRK-rapport. 'Vergeet niet',
aldus de heer Worst, 'dat het WRK-
rapport zich bezig houdt met de kern-
energie-voorziening op langere ter
mijn, op eeuwbasis zelfs. Dat gezichts
veld is zo wijd, dat een vlak voor de
deur staande zaak als een kerncentra
le op de Maasvlakte er niet eens meer
binnen valt'.
Op de Maasvlakte moet een energie
centrale komen van in-totaal 6.000
megawatt. De eerste nog conventi
onele fase daarvan is nu in aan
bouw. Deze moet rond 1975 een ver
mogen van 1400 megaWatt gaan leve
ren, dat rond 1979 volgens de plannen
moet worden aangevuld tot ongeveer
2.000 megaWatt.
'Vanzelfsprekend doet zich daarna de
vraag voor, of we al dan niet moeten
besluiten over te gaan op kernenergie
voor de rest van de centrale', vindt de
Rotterdamse wethouder, 'maar eigen
lijk kun je die vraag nu al beantwoor
den. Natuurlijk gaan we dan over op
kernenergie. We krijgen dan trou
wens geen aardgas meer, dus.Om
de Rotterdamse raad hierop voor te
bereiden, wil de wethouder zo snel
mógelijk met de daarvoor in aanmer
king komende raadscommissies een
bezoek gaan brengen aan verschillen
de kerncentrales, onder meer in West-
Duitsland.
'Voor mijzelf is het geen probleem
meer, hoor', wil de heer Worst wel
kwijt. 'Wijs mij in Nederland maar
eens een plaats aan die beter geschikt
is voor de bouw van een kerncentrale
dan juist onze Rotterdamse Maasvlak
te, waar je zeewater als vrijwel onuit
puttelijke bron van koelwater tot je
beschikking hebt. Zelfs van thermi
sche vervuiling kan daar geen sprake
zijn'.
Ed. Laurens Continental
DEN HAAG Het maximum van de
rijksstudietoelagen voor het weten
schappelijk onderwijs (WO) is voor
het komende studiejaar verhoogd van
5.170 tot 5.6CO gulden waarbij nog de
1.100 gulden komt van dc (verKjpg-
de) inschrijf- en collegegelden. C-^or
het hoger beroepsonderwijs (HBO)'is
de maximumtoelage met 25 gulden
minder verhoogd, namelijk van 4.800
tot 5.265 gulden. Belangrijk verschil
met de normen voor het lopende
studiejaar is voorts, dat de distinctie
beurzen, voor leerlingen met gemid
deld een acht en studenten met goede
studieresultaten, zijn afgeschaft.
Voor het wetenschappelijk onderwijs
geldt, dat ouders van studenten, die
een beurs krijgen, geen aanspraak
meer kunnen maken op de kinderbij
slag en/of kinderaftrek. Ook werd de
gehanteerde inkomensgrens van de
ouders voor het toekennen van een
studietoelage gewijzigd,
Voor het lopende studiejaar werden
bij het WO 34.000 aanvragen voor
studietoelagen gehonoreerd, waarmee
een bedrag van 132.400.000 gulden was
gemoeid. Bij het H30 waren er 29.800
toekenningen, wat 48 600.000 gulden
beliep. De studietoeslagen zullen niet
meer tussentijds worden verhoogd.
Voor een nieuw studiejaar begint
zullen de toelagen telkens worden
aangepast. De nieuwe normen voor de
vaststelling van de rijksstudietoelagen
voor het WO en het HBO zijn <"'e
Eerste en Tweede Kamer aangeboden.
Die voor het overig voortgezet onder
wijs moeten nog volgen.
Sleuteltje in contact
Van een onzer verslaggevers
AMSTELVEEN —Een chauffeur van
een PTT-bestelwagen verspeelde gis
termorgen in Amstelveen zowel z'n
wagen als 7000 gulden kasgeld door
dat hij tijdens een 'bestelling* het
autosleuteltje in het contact liet zit
ten. Na z'n terugkomst zag hij de
auto voor z'n neus wegrijden. De
bestelwagen is later gevonden maar
van het geld cn de dader ontbreekt
nog ieder spoor.
De chauffeur maakte een rondrit
langs PTT-bijkantoren om het dage
lijkse kasgeld af te leveren. Op het
moment van de diefstal waren alle
kantoren op één na afgewerkt. Daar
om meende de politie aanvankelijk
met een geval van joyriding in plaats
van geldroof te doen te hebben. 'Als
het om geld was gegaan, hadden ze
hem beter aan het begin van de
rondrit kunnen stelen,' meende een
inspecteur van de Amstelveense poli
tie. De bestelwagen werd echter leeg
bij een garage in Amstelveen gevon
den. De garage stelde de politie van
de vondst op de hoogte.
Het weer
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG 'Als het Kurhaus verdwijnt, verdwijnt Scheveningen'. Dit conclu
deert de Utrechtse hoogleraar in de geschiedenis van de bouwkunst, mr. dr. A. W»
Reinink, in het augustus-nummer van 'Heemschut'.
Prof. Reinink bedient zich van
hooggestemde kwalificaties om
de cultuur-historische beteke
nis van het Kurhaus te schet
sen.
De kwaliteit van het gebouw,
zegt hij, 'zit in de internatio
nale allure, de onbekrompen
aanpak van de grote bouwmas
sa's, die zowel van land
als van zeezijde erop bere
kend zijn om van veraf her
kend te worden: het Kurhaus
is het resultaat van een volko
men geslaagde poging om aan
Scheveningen een architecto
nisch en urbanistisch hoogte
punt te geven en deze beteke
nis heeft dit gebouw nog
steeds Hoezeer het ge
bouw ook een stedelijk karak
ter draagt het is open voor
zijn situatie, open voor de zon
en de ruimte waarin de zee
wind waait. Juist in de langs
de hele voorgevel lopende, aan
het grote terras grenzende ga
lerij komt dit feestelijke open
staan naar de zeekant zo tref
fend tot uitdrukking. Waar
staat in Nederland een ge
bouw met een dergelijke
prachtige combinatie van
functies?'
'Evenzeer als men hee onlangs
voor afbraak behoede Audito
rium Building te Chicago (ar
chitecten Adler en Sullivan,
1887-9) door zijn combinatie
van concertzaal en hotel als
het mooiste specimen mag be
schouwen in de VS (waar in
de vorige eeuw het hotelwezen
een voor Europa tot voorbeeld
steeds vooraanblijvende hoge
vlucht heeft genomen)
evenzo kan men zonder meer
het Kurhaus als een uniek
hoogtepunt beschouwen, zéker
voor Nederland. Ook in Euro
pees opzicht is het één van de
belangrijkste 19de-eeuwse ho
tels die er nog zijn, juist ook
weer vanwege die combinatie
van functies. Hzt nu verschij
nende standaardwerk
Propylaen Kunstgeschichte
(deel 11 over de negentiende
eeuw) bevat een afbeelding
met uitvoerige toelichting van
het Kurhaus, als één der
slechts "'er Nederlandse ge
bouwen en als één der in
totaal drie hotelgebouwen die
in di boekwerk saan afge
beeld.
Bijna is he gevaarlijk om op
het historisch unieke van dit
gebouw e wijzen, want de
indruk zou gewekt kunnes
worden dat het alleen daarom
behouden moet worden. Nee,
behouden moet het blijven om
de nog steeds springlevende
internationale allure die dit
gebouw tot hethnog steeds on
misbare hart doet zijn en blij
ven van Scheveningen.'
Prof. Reinink (die schreef
voordat staatssecretaris Von-
hoff besloot het gebouw op de
Monumentenlijst te plaatsen)
zie op dit ogenblik niet zo
veel in een rol van Monumen
tenzorg om het gebouw le be
houden. 'Er worden dan al
leen maar ongunstige factoren
geïntroduceerd, namelijk een
waardevermindering door af
braakverbod en een subsidie
verwachting die door CRM nu
toch niet kan worden gehono
reerd. Het behoud van het
Kurhaus (dat echt niet voor
het eerst wordt bedreigd: b.v.
een jaar na de opening brand
de het helemaal af en het
Na nieuw
onweer - koeler
Het blijft in deze augustusmaand een
kwestie van ups en dovms. Gisteren
beleefden !we eerst een up (zomerse
temperaturen tot 28 a 29 graden in
het binnenland) en in de loop van de
middag volgde ej een down(-pour),
zoals de Engelsman een stortbui beti
telt. Het waren er ettelijke en ze
gingen van onweer vergezeld, dat ech
ter plaatselijk was. Langzaam ver
plaatsen ze zich met een oude fronta
le zone over ons land. Er kwamen,
evenals zondag in Engeland het
geval was, ook gebieden met gelijkma
tige regen voor.
Dut de radio in de namiddag zoveel
elektronische echo's gaf, kwam door
de omstandigheid dat zich vóór het
front uit ook al warmtebuien hadden
ontwikkeld, met name boven West-
Duitsland. Om 7 uur gisteravond werd
onweer gerapporteerd uit Essen, het
eiland Borkunt, Diisseldorj, Bonn,
Sauerland, Reims en Meisbroek.
Een hogedrukgebied van 1025 millibar
boven Finland met uitlopers in het
Alpengebied, kan ons niet voorzien
van een periode met bestendig augus-
tus-zomerweer. Het is hoogstens in
staat te bevorderen, dat cr eens een
zonnige en warme dag afkan.
Ten zuidwesten van Engeland nadert
een nieuwe depressie, die de wind
weer terugbrengt in de zuid- lot zuid
oosthoek Het weer heeft echter nau-
'Welijks de tijd warmer te wordenof
cr volgt al opnieuw onbestendigheid.
Daardoor zullen de temperaturen van
daag dan ook minder hoog oplopen
dan gisteren, namelijk tot een niveau
van ca. 22 graden in het Waddenge
bied tot 25 a 26 plaatselijk in het
binnenland.
Nog enkele maximumtemperaturen
van maandag: hemberg 18, St. Hubert
en Minsk 23, Lille 24, Riga, Kiew en
Smolensk 26, Innsbruck en Maagden
burg 29, Diisseldorf 30 en Straatsburg
31 graden Celsius.
In de driehoek UtrechtRotterdam
Breda heeft het gisteren uitvoerig ge-
onweerd met hagelval.
werd in 9 maanden weer opge
bouwd!) vertegenwoordigt te
veel een 'itaal economisch be
lang, óók voor Scheveningen
als gehéél, om financieel te
hoeven worden opgespalkt
door een toch* al lege pot van
CRM', aldus prof. Reinink in
het maandblad 'Heemschut.'
Weerrapporten van gisteravond 19 uur, r
mum temperaturen ni neerslag van 719 u.
Amsterdam zwaar bew 26 2, Dc Bilt regen,
bul 26 6. Dcelen onweer 28 1, Eclde regen
28 1, Eindhoven onweer 28 3. Den Helder
zwaar bew 23 0.2. Luehth. R'dam half bew
24 16. Twente geheel bew 29 3. Vllsslngen
half bew 22 0. Zuid-Limburg zwaar bew 28
0.1. Aberdeen zwaar bew 20 0.3, Barcelona
licht bew 25 0. Berlijn zwaar bew 28 0.
Bordeaux zwaar bew 27 0. Frankfort zwaar
bew 30 0, Helsinki licht bew 23 0. Innsbruck
zwaar bew 29 0. Kopenhagen zwaar bew 23 0.
Lissabon' onbewolkt 26 0, Londen onbewolkt
23 0, Luxemburg zwaar bew 26 0. Madrid
licht bew 31 0. Malaga onbewolkt 29 0, Mal-
lorca licht bew 28 0, Münehen zwaar bew
27 0, Nice licht bew 24 0. Oslo geheel bew
21 U, Parijs zwaar bew 24 0. Rome half bew
27 0. Athene onbewolkt 29 0. Split onbewolkt
I
