Mammoet
warenhuizen
voor de
koopkracht
op wielen
Weinig resultaten bij
Japans-Amerikaanse
handelsbesprekingen
De Boer trekt bod
op Senefelder in
Trouw/kwartet zaterdag 29 juli 1972
DOW JONES INDEX
Buitenlands
bankpapier
Goudprijs weer op
recordhoogte
Sterke groei bij
Centrale
Levensverzekering
De Telegraaf had
goed le halfjaar
V olkswagendealer
Hoogenboom door
Britten overgenomen
Engeland betaalt
steunaankopen
van Pond terug
Amerikaanse goederenmarkten
Interimdividend
ABN naar keuze
Ook Van Nelle doet
koffieprijs omlaag
Aan- en verkoop van
vreemd geld
gaat f 1 kosten
Ned. fondsen in New York
r
WALL STREET VERDEELD
Ecnnonilp-FinnnciKn Tl» K10
door Nico Kussendrager
Gemeentebestuurders en middenstanders vrezen de zelfbedieningswarenhuizen.
AMSTERDAM In het buiten
land bestaan ze al jaren: (mam
moet)-warenhuizen, zonder be
diening, maar mét een groot as
sortiment, waarin levensmidde
len een ondergeschikte plaats in
nemen, tegen lage prijzen. Deze
kruisingen tussen een warenhuis
en een supermarkt staan door
gaans op het platteland of op een
industrieterrein, vlak bij grote
bevolkingsconcentraties, en er
zijn uitgestrekte parkeerterrei
nen in de directe omgeving. Mam
moetwarenhuizen zijn gericht op
de 'automobiele' klant die één of
twee maal per week zijn inkopen
doet, niet de gang wil maken
naar het stadscentrum, maar de
buurtwinkels te klein of te duur
vindt.
Ook in Nederland is deze koopkracht
op wielen ontdekt: Albert Heyn heeft
al drie mammoetwarenhuizen onder
de naam Miro, de Bijenkorf opent
volgend jaar de deuren in Muiden en
de SHV. die onder meer de Gruyter
bezit, exploiteert de Makro, officieel
voor o.a. de winkeliers, maar in de
praktijk toch ook deels voor de gewo
ne consument.
Opkomst
Eigenlijke oorzaak van de opkomst
van de zelfbedieningswarenhuizen is
de sub-urbanisatie, de trek naar de
voorsteden en het platteland. Met de
bevolking verplaatste zich ook de de
tailhandel, die van zijn klanten afhan
kelijk is. In de nieuwe woonwijken
zijn winkelcentra gebouwd, waarvan
de grootte en de samenstelling nauw
keurig worden bepaald aan de hand
van de te verwachten bestedingen van
de bewoners.
Enkele jaren geleden werd dit zorg
vuldige (hoewel niet altijd feilloze)
rekenwerk wreed verstoord door de
opkomst van de zgn. witte winkels,
discount zaken consumenten-markten,
of hoe ze verder ook mogen heten. In
een oude loods of boerenschuur richt
te een ondernemende middenstander
een supermarkt in met uitermate lage
prijzen, maar ook zonder enige luxe
of comfort. Dat laatste zal echter de
consument een zorg zijn: voor vijftien
cent minder is hij best bereid even
een doos los te scheuren om er een
kilo suiker uit te pakken, in plaats
van het bij de erkende groot-grutter
van een aluminiumrek te pakken. De
witte winkels kregen steeds meer vas
te grond onder de voeten en het
bouwwerk der verticale prijsbindin
gen wankelde. Grossiers en fabrikan
ten weigerden goederen te leveren,
gemeentebestuurderen maakten de
witte winkels het leven zuur. Maar de
hoop dat dit soort primitieve zaken
een snelle dood zouden sterven bleek
ijdel.
Sterker nog: het basis-idee van de
witte winkels (bestemd voor de auto
mobiele consumenten uit voorstad
en buitenwijk) bleek enkele grote
ondernemingen ook te trekken. Albert
Heyn vestigde zijn Miro al ras in
Leeuwarden. Maastricht en Vlissingen
en heeft ook elders plannen, Bijen
korf Beheer volgde en wil in totaal
drie mammoetwarenhuizen neerzetten
en ook andere bedrijven hebben wel
ideeën, die zij echter niet scheutig
rond strooien.
Volgens directeur-generaal drs. J.
Bons jr. van Bijenkorf Beheer is er
in ons land plaats voor enkele tiental
len zelfbedieningswarcnhuizen, uit
gaande van het gegeven dat er binnen
een straal van tien kilometer enkele
tienduizenden mensen moeten wonen
om de vestiging van zo'n zaak te
rechtvaardigen. De ideeën van de Bij
enkorf gaan uit naar vrij grote waren
huizen eenheden (8000 vierkante me
ter verkoop oppervlak), met ongeveer
30.000 laaggeprijsde massa-artikelen,
waarin de levensmiddelen sector geen
overheersende plaats heeft. Drs. Bonds:
'De reeds massaler wordende goede
renstroom. de behoefte aan lagere dis-
tributiekosten voor massa-goederen en
de onmogelijkheid voor bestaande
s'ads- en winkelcentra om de toekom
stige goederenstroom geheel op te
vangen leidt tot deze nieuwe winkel-
vorm'.
Bij Albert Heijn spelen dezelfde over
wegingen een rol. En ook hier zal de
nadruk niet liggen op de levensmidde
len omdat de behoefte aan duurzame
en andere consumptiegoederen in ons
land de afgelopen tien jaar ruim twee
maal zo sterk is gestegen als de vraag
naar voedings- en genotmiddelen. En
kele typische kenmerken van de Mi-
ro's zijn' een goede bereikbaarheid,
een breed assortiment, relatief lage
prijzen die zoveel mogelijk 'rond' zijn,
dienstverlenende bedrijven in de
onmiddellijke omgeving, zoals o.a. een
benzine-station.
Middenstanders
De middenstanders vrezen door deze
ontwikkelingen kind van de rekening
te worden. Detaillisten in de stadscen
tra zijn bang voor omzetdalingen en
ook de winkeliers in de buurt- en
wijkcentra vrezen dat hun klanten
wegblijven om boodschappen te gaan
doen in het zelfbedieningswarenhuis.
Toch is de heer J. Mol, adjunct
secretaris van het Christelijk Neder
lands Ondernemers Verbond 'geen
uitgesproken tegenstander' van de
zelfbedieningswarenhuizen. 'Mits', zo
voegt hij er onmiddellijk aan toe, 'er
een adequaat onderzoek komt naar de
gevolgen van deze ontwikkeling voor
de gevestigde middenstand en er een
duidelijk omschreven planologisch be
leid is. Aan beide ontbreekt het mo
menteel. De opkomst van de zelfbedie-
ningswarenhuizen is waarschijnlijk
niet tegen te houden maar de ontwik
keling moet geleidelijk en geleid zijn'.
Naar zijn mening moet het bestaande
winkelapparaat 'absoluut' behouden
blijven. De zelfbedieningswarenhuizen
mogen niet meer zijn dan een aanvul
ling, geen vervanging.
Of er voor die aanvulling ruimte is,
is een andere zaak. Door middel van
een advertentie in de dagbladen (30
mei) legde de Bijenkorf Beheer uit
dat dat zeer zeker het geval is. 'Door
de groei van de bevolking en het
besteedbaar inkomen blijft de detail
handelsomzet toenemen. Bijenkorf Be
heer berekende dat het peil in 1971
van ƒ41,5 miljard in 1980 zal zijn
uitgegroeid tot ƒ90 miljard, rekening
houdend met een inflatiefactor van 4
pet per jaar'.
In een brief aan de ondernemersorga
nisaties was het bedrijf wat voorzich
tiger: de reële stijging, dus zonder
inflatie, zou iets minder kunnen zijn.
nl. van ƒ41,5 miljard tot 75 miljard.
Enkele dagen later kwam nogmaals
een correctie: 75 moest zijn 61,5 mil
jard. Een toch wel iets geringere
groei dan aanvankelijk werd voorge
steld. Toch blijft Bijenkorf Beheer
blijmoedig van mening dat er ruimte
is voor haar mammoetwarenhuizen
zonder de gevestigde middenstand veel
leed te berokkenen. Maar is dat opti
misme gerechtvaardigd. Voor het ant
woord is wel wat gefundeerder reken
werk nodig dan wat de Bijenkorf in
haar advertentie uit de hoge hoed
toverde. Behalve de te verwachten
omzetstijgingen komen ook nog ande
re zaken aan de orde als de omzetstij
ging per vier kante meter. Ook deze
factor is mede (en wellicht zelf gro
tendeels bepalend) voor het aantal
winkels in de grootte va nhet verkoop-
oppervlak in de toekomst
Voer
Voer voor economen, maar ook plano
logen kunnen alvast hun eetgerei vat
ten. Wat zijn de gevolgen van de
zelfbedieningswarenhuizen voor de
ruimtelijke ordening? In antwoord op
kamervragen herinnerde minister
Udink onlangs aan een uitspraak van
zijn voorganger Schut: zowel land
schappelijk gezien als uit het oogpunt
van ruimtelijke ordening rijzen ern
stige bezwaren tegen een veelvuldige
vestiging vai "free standing stores'
buiten de stedelijke centra. Hieraan
kunnen ook uit een oogpunt van
verkeersafwikkeling bezwaren verbon
den zijn. Maar aangezien naar goed
Nederlands gebruik momenteel een
interdepartementale werkgroep 'dc-
tailhandelsactiviteiten buiten de win
kelgebieden' een onderzoek instelt
wachtte de minister nog even met het
nemen van een beslissing en het ge
ven van richtlijnen. En staatssecreta
ris van economische zaken Oosten
brink wees onlangs op de taak van de
gemeenten bij de ruimtelijke orde
ning en op de duidelijkkeid die er
moet zijn in de bestemmingsplannen
en op de noodzaak van onderzoek en
overleg.
Drs. Bons (Bijenkorf Beheer) zegt:
'Als de overheid niet meewerkt door de
zelfbedieningswarenhuizen in de pla
nologie op te nemen, dan komen ze,
al of niet verkapt, op industrieterrei
nen. in oude fabriekshallen of schu
ren, toch tot ontwikkeling. Daarom is
het beter bij het opstellen van be
stemmingsplannen rekening te hou
den met de ontwikkeling van de su
perstores'.
Planologisch beleid
Drs. J. G. Borcherts Utrechts geo
graaf die zich vooral bezig houdt met
stedelijke ontwikkelingen en met de
dienstensector is in principe voor
stander van een goed planologisch
beleid waarin de zelfbedieningswaren
huizen zijn opgenomen. Maar volgens
hem is het al te laat. 'De groei gaat
waarschijnlijk zo snel dat we hem in
het totale beleid nog nauwelijks kun
nen inpassen'. Hij wijst op de ver
keersstromen die vooral vrijdags
en zaterdags zullen ontstaan rond
de zelfbedieningswarenhuizen. 'We
moeten dat zeker niet onderschatten'.
Deze verandering van het distributie
patroon zal ook ingrijpende gevolgen
hebben voor de binnenstad. In Brus
sel sloten al twee van de vijf grote
warenhuizen in het centrum en een
derde balanceert op de rand van de
afgrond. 'Maar', vindt Borchert, 'we
kunnen de levensvatbaarheid van de
stadscentra niet veilig stellen door
nieuwe winkelvormen tegen te gaan.
De binnensteden zullen moeten wor
den aangepast, bijvoorbeeld door de
aanleg van voetgangersdomeinen, veel
meer dan tot nu toe.
Dan zijn er ook nog goede kansen
voor de detaillisten in de binnenstad.
Wanneer er een verschil groeit tussen
inslaan, boodschappen doen en winke
len (is sfeer, gezelligheid) dan zijn er
voor de speciaalzaken en de zaken
met wat luxere artikelen zeker moge
lijkheden. Wat een gezellige binnen
stad biedt kan geen enkele zelfbedie-
ningswarenhuis. hoe groot en hoe
mooi ook. ooit geven'.
verachijnsel. Wel is de con
sumentenbond bang dat sommig»
zelfbedieningswarenhuizen misschien
een te sterke positie bijna een
monopolie gaan innemen waardoor
aanvankelijk lagere prijzen aanmerke
lijk kunnen stijgen. Andere kantteke
ning: er moet rekening worden gehou
den met groepen als bejaarden, men
sen die slecht ter been zijn, geen auto
hebben enz. Zij moeten niet tussen de
wal en het schip vallen alsd e groei van
de zelfbedieningswarenhuizen een gro
te vlucht neemt, maar de kans krijgen
bij de winkelier In de huurt te blij-
\en kopen.
De consumentenbond stelt ook het
Makro pasjessysteem aan de kaak. dat
111 de praktijk zo lek als een mandje
blijkt te zijn. Winkeliers, horecabe
drijven groot-verbruikers enz. krij
gen een pasje waarmee /ij ongelimi
teerd mogen kopen, ook buiten hun
branche. De kruidenier kan dus ook
autobanden voor de buurman, een
televisietoestel voor zijn zoon en een
bankstel voor de achterkamer meent-
men. Bovendien mag hij zich laten
vergezellen van een begeleider cn
blijkt het ook nog wel eens mogelijk
een pasje uit te lenen. Velen bezoe
ken derhalve de Makro als consument.
Consument
Heel goed. vindt de Consumenten
bond. die en-oor pleit het pasjessy
steem maar helemaal af te schaffen.
Want: het belang van de consument
staat bij de bond (uiteraard) voorop.
En wanneer die consument geen win
kelier nodig heeft, met weinig gemak
genoegen neemt, advies niet op prijs
stelt, bereid is zelf een radio onder de
arm te nemen in plaats van hem te
laten thuis bezorgen, dan moet hij de
kans krijgen in het zelfbedieningswa-
renhuis te kopen. 'Mensen dwingen
die het zonder de diensten kunnon of
willen stellen is op den duur toch een
onhaalbare zaak'.
Is een effectieve ruimtelijke ordening
(waarbij groene gebieden '20 moge
lijk' groen blijven, niet meer ver
keersstromen worden opgewekt dan
strikt 'noodzakelijk' is en de binnen
stad zoveel mogelijk in het leven
wordt gelaten) ook van belang voor
de consument?
HAKONX (Japan) De chef-onderhandelaar van president Nixon
bij de Japans-Amerikaanse handelsbesprekingen, William Eberle, is
teleurgesteld over het resultaat van het vierdaagoverleg. Volgens
hem heeft Japan nauwelijks concessies gedaan. Eberle waarschuwde
voor een groeiende invloed van de protectionisten in Europa en de
Verenigde Staten als de Jappanners het handelseven wicht in de we
reld blijven verstoren.
Volgens hem betekenen dc weinige
maatregelen waarover overeenstem
ming is bereikt geen enkele omme
keer. Binnenkort zullen nieuwe be
sprekingen worden geopend om te
proberen betere resultaten te berei
ken.
Eberle zei dat het de bedoeling is van
de VS het geschatte handelsoverschot
van ongeveer 3.800 miljoen dollar te
rug te brengen tot 2.800 dollar dit
jaar en met nog eens 1000 dollar in
1973. De resultaten van de handelscon
ferentie zijn volgens Eberle niet in
dollars uit te drukken, omdat zeis
het beperkte pakket maatregelen
waarover overeenstemming is bereikt
concrete stappen van de Japanners
vereist.
Ingewijden in Japan geven toe, dat er
weinig resultaat is bereikt. Er is al-
AMSTERDAM Dc advicskocrsen
voor buitenlands bankpapier geldend
bi Amsterdam luiden maandag:
Dollar 3.15-3 21
Ponden 7.74-7.94
B. tres 7.28-7.43
DM 99.75-101.25
Lires 52.50-55.00
Escudos 1170-12.30
Can. dlrs 3.20-3.27
Pr. fres 66.75-68.75
2«'. fres 84.0085 50
Zweedse kr 66.25-68.25
Noorse kr. 48.00-50.00
Deense kr. 45.00-47.00
Oostenrijkse sch. 13.85-14.10
Pesetas 4.97-5.22
Fin. mark 76.25-78.25
Joeg dinar 18.00-21.00
Priekse dr 10.4011.40
LONDEN De goudprijs in Londen
beeft donderdag opnieuw een record-
Peil bereikt. De slotnotering was
S 66,75 later per troy ounce. Dat is
een prijsstijging van 1,27 en een hal
ve dollar in vergelijking met woens
dag. Toen donderdagmiddag de offi
ciële prijs werd vastgesteld noteerde
het goud al 65 dolarcent hoger dan
de vorige dag. Vraag van de zijde van
Europese beleggers veroorzaakte de
stijging, die extra groot werd door de
berichten over het grotere tekort op
de Amerikaanse handelsbalans in ju
ni. Dc vorige recordprijs (66,75 dollar
iPer troy ounce) werd enkele weken
geleden genoteerd.
leen. zo zeggen zei. gedeeltelijke over
eenstemming over het vergreten van
de export van landbouwprodukten uit
de VS naar Japan. Andere Amerikaan
se eisen, zoals de verruiming van de
uitvoer naar Japan van vlees, compu
teronderdelen, gecondenseerde sinaas
appelen en vooral blik-produkten zijn
door de Japanners niet ingewilligd.
Er is nog wel gesproken over de
eenmalige export van verrijkt urani
um naar Japan, tegen vooruitbetaling.
Binnenkort zal hierover verder wor
den overlegd
DEN HAAG De Centrale Levens
verzekeringsbank, die nauwe banden
heeft met het NVV vindt het ontstaan
van enkele grote levensverzekerings
concerns ongewenst, zo schrijft zij in
het jaarverslag. Een dergelijke ont
wikkeling is onjuist zowel voor de
concurrentieverhoudingen en de
dienstverlening als voor de belangen
van de in de bedrijven werkzame
mensen.
Ook het levensverzekermgbedrijf staat
voor de noodzaak, zo schrijft de direc
tie, om naast vergroting van de omzet
te streven naar beperking van de
kostenstijging. Deze noodzaak wordt
vergroot doordat de rente, een van de
belangrijke inkomstenbronnen, op een
lager niveau is komen te liggen. Vast
staat, dat van alle bedrijven, en met
name van de kleine cn middelgrote
bedrijven, extra inspanningen zullen
worden gevraagd om de continuïteit
te waarborgen.
De groei van de Centrale Levensverze-
keringbank heeft zich in 1971 in ster
kere mate dan in voorgaande jaren
voortgezet. De geldomzet (premies ei
gen rekening en netto-beleggingsop
brengsten) steeg met 8,7 min. of
bijna 15 pet. tot 67 min., zo blijkt
uit het jaarverslag. De toeneming van
het verzekerd kapitaal was zeer bevre
digend. Eind 1971 werd een stand
bereikt van 1.977 min., hetgeen
234 min. of 13.4 pet. meer was dan
eind 1970. Inmiddels is de 2 mil
jard-grens ruimschoots gepasseerd.
De op zichzelf gunstige groei van de
geldomzet met 15 pet. was niet toerei
kend de stijging van de kosten met 19
pet. geheel op te vangen. Het bedrijfs
resultaat over 1971 van 2,98 min.
was ongeveer gelijk aan dat over 1970
(ƒ3,04 min.), doch in 1917 was cr
sprake van een extra (boek)winst van
ca. 0,7 min. door bijschrijving op
vaste eigendommen.
AMSTERDAM De gang van zaken
bij de Holdingmaatschappij de Tele
graaf is in het eerste halfjaar van
1972 zeer bevredigend geweest. Dc
omzet steeg met ruim 12 pet. Doordat
de kostenstijging in de hand kon
worden gehouden is de winststijging
groter geweest, zo deelt de holding
maatschappij mee Het advertentievo
lume heeft een verdere daling onder
gaan, maar toont een beter verloop
dan in het begin van het jaar kon
worden verwacht. Met de bouw van
een nieuw hoofdkantoor in Amster-
dam-Sloterdijk is een aanvang ge
maakt. Gezien de zeer ruime liquidi
teit zijn aan de financiering van deze
bouw geen problemen verbonden
De gang van zaken in het tweede
halfiaar wordt met vertrouwen tege
moet gezien. Voor geheel 1972 lijkt
een stijging van de netto-winst van
minstens 25 pet. te mogen worden
verwacht
ROTTERDAM Het Rotterdamse au
tomobielbedrijf Hoogenboom, de
grootste Volkswagen-dealer in Neder
land, zal worden overgenomen door
de Britse groep Bristol Street uit
Birmingham. Over deze transactie is
onlangs in principe overeenstemming
bereikt. Bristol wil voor het geplaat
ste aandelenkapitaal van het Rotter
damse familiebedrijf een bedrag van
1.7 min. pond sterling (ruim 13
min) betalen. Bij Hoogenboom en de
twee dochterondernemingen (Paho en
Caranautica) werken ongeveer 400
personeelsleden. Volgens een woord
voerder van Hoogenboom zal de ver
koop van na bedrijven aan de Engelse
groep geen nadelige gevolgen hebben
voor de werkgelegenheid.
LONDEN Het Britse ministerie
van financiën heeft een regeliug ge
troffen voor de wijze waarop Enge
land de steun zal terugbetalen, die
verscheidene landen in de periode
voorafgaand aan de 'zwevende' koers
aan het pond sterling hebben gegeven
in de vorm van interventie-aankopen
ten bedrage van 2,6 miljard dollar.
Volgens bevoegde zegslieden betreft
het betalingen aan België, Frankrijk,
West-Duitsland, Nederland en Noor
wegen.
Op grond van het EEG-akkoord over
smallere bandbreedtes zal de vereffe
ning moeten plaatsvinden in valuta's
en in goud of door goud gegarandeer
de activa (bijzondere trekkingsrechten
of de reservepositie bij het IMF), in
een verhouding die overeenkomt met
dc samenstelling van de reserves van
het land dat moet betalen.
In het geval van Engeland gaat het
om 630 miljoen dollar in goud of
door goud gegarandeerde activa en
om ongeveer 2 miljard dollar aan
deviezen. Engeland heeft voor beta
ling van de 630 miljoen dollar de
reservepositie bij het IMF (ook wel
goudtranche genoemd) gekozen.
IS DU bereid tweemaal zoveel te geren
HILVERSUM/ROTTERDAM Kon. Drukkerij en Uitgeverij v/h
C. de Boer jr. te Hilversum heeft haar bod van 250 pet op de aande
len Alois Senefelder holdingmaatschappij ingetrokken De Boer is
tot deze beslissing gekomen nadat de Nederlandse Dagblad Unie
tweemaal zoveel (500 pet) heeft geboden voor Senefelder. De beslis
sing is mede genomen in de overtuiging dat bij de NDU door om
standigheden andere overwegingen bij het uitbrengen van het hoge
re bod hebben gespeeld dan die welke ten grondslag liggen aan het
door De Boer eerder uitgebrachte bod.
CONSUMENT
Tot slot: zal de tonsunient baat heb-
ben bij de zelfbedieningswarenhuizen.
Wie kan daar beter over oordelen dan
de Consumentenbond zelf? Directie
secretaris D. Westendorp: 'Wij hebben
tegen de zelfbcdieningswarenhuizcn
geen enkel bezwaar, maar wel is de
lokale vestigingsplaats van groot be
lang. Wanneer dii soort zaken een
aanvulling betekenen op het bestaan
de. kan de consument er alleen maar
baat bij hebben. Ze zijn voor hem
uitermate gemakkelijk bij het doen
van inkopen voor dagelijks gebruik
en voor massa-artikelen'. De bond ge
looft dat de hoogte van de prijzen
bij de dagelijkse inkopen steeds be
langrijker wordt en daarom zijn de
relatief goedkope 'verbruikersmark-
ten' met in hun verlengde de zelfbe
dieningswarcnhuizen geen tijdelijk
Indusl. Sporen (lm ooi. M-rii
26 juli 932.57 229.75 108.82 74.06 426 2
27 juli 926 85 227 60 106.75 74.12L 424.7
28 juli 926.70 227.56 108.66 73.86 426 0
26 juli 14.130 15.440 1.739 613 810
27 juli 13 870 14 800 1.717 477 873
28 juli 13.050 16.920 17.31 609 763
Koersen in Montreal
Ashesln» carp
Vtnaai hiM
C'ikimiI Hainiiiftt
Nut Ga»
M«« i-erguaon
Nai Kc-sourrea
Shell CahaU»
«5 37
13%
l«S
14»,
16%
15*4
15%
8.OIL
4 IP*
23
2* 7
21
85 84
11%
- IK4IMI O - Bledrni L - Lateni - Num.
De NDU heeft verklaard dat het aan
bod zal worden gestand gedaan indien
tenminste 90 pet van de gewone aan
delen wordt aangemeld, onverminderd
de bevoegdheid ook bij een lager
percentage het bod gestand te doen.
De aandelen dienen uiterlijk 22 au
gustus a.s. te worden aangemeld. Op
25 augustus zal per advertentie wor
den bekend gemaakt of het aanbod
gestand wordt gedaan, waarna zo
spoedig mogelijk lot afrekening zal
worden overgegaan.
De raad van commissarissen en de
directie van Senefelder hebben meege
deeld dat zij haar aandeelhouders ad
viseren dit bod te aanvaarden, aange
zien de NDU dezelfde waarborgen
voor de continuïteit van het bedrijf
geeft, als bij hel bod van De Boer
werd verkregen.
In aansluiting hierop verklaart de
directie van de NDU dat door het bod
op Senefelder de werkgelegenheid in
dc grafische industrie niet zal worden
geschaad. Een samenvoeging van haar
onlangs door brand verwoeste dochter
onderneming. Henkes Holland Haar
lem, en het nabijgelegen Senefelder
te Purmerend zal het mogelijk maken
alle contractuele verplichtingen met
de vele opdrachtgevers van Henkes
Holland op korte termijn na te ko
men en tevens een groot grafisch
bedrijf te stichten, dat de concurren-
AMSTERDAM Algemene Bank
Nederland zal per aandeel van 100
een interimdividend over 1972 uilk-
keren van 8 in contanten, met dien
verstande, dat aandeelhouders tot 1
november naar keuxe in plaats daar
van kunnen ontvangen 2 in contan
ten alsmede 2,50 in gewone aan
delen ten laste van de agloreservc. De
nieuw uit te geven aandelen zijn
gerechtigd tot het slotdlvldend over
1972.
Het vorige Jaar bedroeg het interim-
dividend 8 in contanten.
ROTTERDAM Na Douwe Egberts
heeft nu ook een andere grote koffie-
brander een prijsverlaging aangekon
digd. Van Nelle-Lassie zal per 1 augus
tus de belangrijkste koffiesoorten Su
pra. goudmerk en roodmerk per pak
van 250 gram met 6. 7 resp. 9 cent in
prijs verlegen
tie op de binnenlandse en buitenland
se markt in alle opzichten het hoofd
kan bieden.
AMSTERDAM De Nederlandse
banken gaan met ingang van 1 sep
tember bij aan- cn verkoop van
vreemd geld 1 per nota in rekening
brengen, zo heeft de Nederlandse
Bankiersvereniging meegedeeld. De
banken vinden dit bedrag noodzake
lijk voor de bestrijding van de kosten
die verbonden zijn aan het omvangrij
ke werk dat voor deze vaak kleine
transacties moet worden verricht In
de meeste gevallen brengen de ban
ken overigens voor deze transacties al
kosten in rekening, aldus de Ban
kiersvereniging.
Eveneens per 1 september zullen de
banken enkele tarieven die zij voor
hun dienstverlening in rekening bren
gen. herzien. Deze herziening heeft
betrekkig op de tarieven voor het
openen van z.g. documentaire kredie
ten. een wijze van betaling die in het
verkeer met het buitenland wordt
toegepast. Naast een verhoging van
hot tarief dat aan banken in het
buitenland in rekening wordt ge
bracht. wordt het minimum van deze
provisie voor bankcliënten van 10
op 20 gebracht.
Verder zullen de tarieven voor het
verzorgen van incasso's in het binnen
land worden verhoogd. Hel incasseren
van vorderingen door aanbieding van
wissels en kwitanties is. mede door de
toeneming van het girale verkeer en
door nieuwe, efficiënte Incassometho
den, zoals die via de bankgirocentrale,
een nog slechts sporadisch voorko
mende vorm van dienstverlening ge
worden. Het tarief voor de meest
voorkomende vorm van incasso is
vastgesteld op 1 promille met een
minimum van ƒ10.
EFFECTBNKOERSBN AVONDVERKEER
In hel telefonisch effectenverkeer kwamen
gisteravond de volgende koersen tot stand.
Tussen haakjes staat dc officiële ilotkocrs
van gistermiddag
AKZO 78 70 f76 70) Hoogovens (77 80)
Kon. Olie 126.40 '126.OOi Phlllpi 57.00gl
<58.90) Unilever 126.70 1126.70). KLM
(104.00).
Kon. Olie noteerde op 28 Juli I 39%-39% (39-
Unilever 8 39*»-40'. <39%-«0>: Philips
8 1744-18 17%-%) en KLM 8 32?» (32%) Op
gave duPont. Glore. Forran.
CHI* AGO
1 artee
sept
dec
27/7
153%
158*5
181
28/7
155%
160*5
163*5
Mais
cpt.
mn
124%
123%
127"*
136%
125%
129%
Hater
-cpt.
dec.
inrt.
71%
74%
72%
75%
354%
SiilaDiim-n
g. 352%
sept 333%
nov. 316»,
337%
319%
R»KCa
lull
WINNIPEG
lOOSb
102»,
99''L
Harer
ok>
jec
115%
115'vL
72*5 L
new v«ma
30.50-30 55
31.83
(I 47b-2R.49L
51
32%
27 95
2» 31
•suiker cootr. II
l'K'O 5.10
sl'pl 5 12-5 089
okt. 5 20 5 I 79
nu
115%
115%L
30 35
18 57
20 43
S2*én
32 '»n
28%
2* 92
Str. loco 175-178'.L 17»-17I%L
Lm8
St. L.
ANTWKBfCN
Ausir. Wol
aug onr. «tv.
sept. onr one
okt. onr onv
auuBAix
\r..ii«p.
3Upt
onr
18 33-15 45
LONDEN
Metalen en I per u»
M f Industries 44'i
Airco is>»
Allied l'liemlcal 2d*",
Alum Cu ol A lil 47' j
Anirrtmn Bunds 41%
Afll Motors 9%
Am (anil and Rel IS'»
Am lel and lel «2%
A in pe* 7
xiiatonda 17%
Ar nuu üeel 2"
Allaut Rnhfisld 57
46
28',
2154
314,
<5 b 4".
31', 31
3/ 37%
34 V, 85
19", 18*»
3433*1
23% 25*-,
29% 30%
28 25]',
JOH 43%
Cheap end onio
l'lllex service
C'nlgale Palniolivo
Coli Industrie»
Common* tdi.un
Con» Kdteun
Corn C#ii
Cum Oil
CurllKs-Wrlghl
Curtiss-Wrighi A 46% m
Dari Industrie, 52 51%
Deer# and Co 61 '4 60%
Dow Chemical 88*5 88]',
Du Hom I B t) 166' a 1141/4
Ka«tman Kodak 138% 138%
First Nil City 86*5 86*',
Admiral i orp 16", 17";
Ale»
Allegheny Pon 8 20% 20'
Akrons
Am Harm art] 11 '4 111
Ainsted Ihd 36% 38%
Ark I ouls Ga«
Can B'merles
term
ChadDourti Uutb
Chgen Select Fd
Columbia Gas
C'ltnirico
Com telephone
Ford Motor
64
"-ruehaul
39
tien tlrc-tric
63
•■rn ►...His
2«"i
Gen Motors
73%
Gen Puhl IUII
21
Gen l«l and Elec
24%
Gene Oil
72%
Gillette
51%
Ginth. 1 Brother»
22%
Goodvc 11 1 and R
29
•.nil (III
22%
Illinois Centr Ind
32%
Inxilco
14%
Int Bu.in Mach
397
int Harvester
3274
Inl Nickel of Lan
30
Inl Paper
35%
Ini lei and lol
49%
J.itine Wanville
33
Junes and Laughl
IK
Ling-1 erne m Voiigh
l.iilon Industrie»
Lockheed Airiralt
Martin Marietta
May Dep Storok
Mcdonnvl Douglas
M "hi! Oil
Nabisco
Nil Cash Registei
Nat Distil and CI
Nai Cvpsua
Nat Stool
Nat Load ind
North Am Hock*.
Inl Una tui Roc
lilt Fla» Ha*
iii* Cupel 16 4)
Kansas CM» ind
11*4 lm
10% 10",
21% 21-',
20% 10%
41'A 40%
38'5 36%
59'i 58%
54% 54%
30% 30*4
19% 1074
IKS 11%
39 H 40
14% 14%
34% 34%
Phelps Dodge
Philip Morn,
Phillip» PriruleUIT
Procter and Uimli
17% 10%
26% 38%
3% 3%
*8% 87%
31'5 36%
110% -
29', 29 H
06 97%
RCA 34% 34*4
Republic b'eal JJ% 22%
Ret nold» Ind gj% 47
Ruval Dutch Pair 30% 30%
sama ie ind
Seat, Roebuck
Shell nil
suulheiri
Southern Pacific
Southern Rulway
Sperrv Rand
standard Oil Col.
Standard Oil Ind
Slanda'd on NJ
Siudeheker Worth)
Sun Oil
79% 30%
109% 109%
44', 44%
19% 19%
44% 44%
47% 47%
43% 43*.
59% 59
66% 66%
75% 76%
45% 44%
40% 39%
lesaco I etas Gull 11% 31
lesas lustrum. 175% 173%
I ran.ain erica IS 18
■hide
28'. 28'5
38H 28'.
20% 20%
It
18
17% 17%
25% 15%
17% 17%
Vadiwh Fund
Unilever
Union t.
"mruyal
tinned Aircraft
united Brands
U 6 Steal
Weatern Union
Nat Can
NY Coritl A
Nurih waai B
N Am Philips Co
i Kr «lent a I Pot*
Standard Brand*
tinton Elect
United orp#
I filled lie*
39',b 19%b
43% 48%
16 16%
38% 56%
13*5 13'»
28% 18%
M". 86%
44'. 4 j
38'* 3 'i»k
15'4
»%b
86%
15%
16%
33
M%
17%
.9k
