Op IJsland ideaal 'maanlandschap' Tram maakt ruimte voor metro-bouw Spoorwegen koopt j Twee Provinciën 8 Dagen kriskras door Nederland muim Eerste markt in de hoek Veel ouderen in Reeuwijk Acad. examens Avondexpositie Haagse schildersacademie Lucht(sport)hal in wording Eiland vol tegenstellingen Slalom voor automobilisten TROUW/KWARTET ZATERDAG 22 Jl'LI 1972 Binnenland DKL8 HOEK VAN HOLLAND Met enig officieel vertoon zal op dinsdag 25 juli in Hoek van Holland de eerste marktdag worden gehouden. Voor de ze gelegenheid zal de directeur van het marktwezen in Rotterdam, de heer Rijkee, ook marktwaarts komen. De markt wordt elke dinsdag gehou den op de parkeerplaats achter de Prins Hendrikstraat en zal geopend zijn van 10 tot 6 uur. Hoewel de gemeenteraad pas vorige week een definitieve beslissing nam over de markt, heeft het marktwezen toch kans gezien om de oorspronkelijke datum van 25 juli te handhaven. REEUWIJK De bevolking van Reeuwijk met zijn 8350 inwoners telt vijfentachtig personen in de leeftijd variërend van 97 tot 82 jaar. De heer C. P. van der Hoorn, Randenburgse- weg 20, is met zijn 97 jaar de oudste inwoners. Hij wordt gevolgd door de heer B. van Dijk, Lecksdijk 20, die 93 jaar oud is. In het jaar 1881 is geboren de heer C. E. Teekens, Zoutmansweg 44 (90 jaar). De bevolking telt vervolgens personen geboren in de jaren: 1882 (twee vrou wen en twee mannen) 1883 (drie mannen) 1884 (twee mannen en drie vrouwen) 1886 (een man en twee vrouwen) 1887 (drie mannen en twee vrouwen) 1888 (vijf mannen en drie vrouwen) 1889 (vier mannen en drie vrouwen) 1890 zeven mannen en zes vrouwen. ADVERTENTIE Wie 8 dagen lang veel in ons land wil reizen, is het voordeligst uit met een 8-daags kriskras-abonne ment. M M Kinderen T m 4 t/m 9 jaar I Tf Tf b £6ld. En als extra plussen: half geld op de inter lokale bussen; recht op 't kopen van voordelige koppeling kaartjes voor bijna alle N S-vakantiedagtochten. NS-identiteitsbewijs of pasfoto meebrengen. voordelig uit met NS UTRECHT Geslaagd voor kand ex sociale geografie: mej. A M Bos, Wassenaar, F M VatUant Den Haag; geslaagd voor doet. er kunstgeschiedenis: mej. F H M Kruimel Den Haag. NIJMEGEN Geslaagd voor kand. ex tand heelkunde: L W de Bruyn Den Haag, mej. A L Goel Den Haag, J A Goosseus Den Haag. voordelig uit met NS karwei 'plat'. Over tegenstellingen ook nog dit. De totale oppervlakte van IJsland is 103.000 km2 en er wonen ongeveer ?00.000 mensen (van wie 80.000 in Reykjavik), die zo ver spreid wonen dat er ruim honderd vliegvelden moesten worden aange legd, bijna evenveel als het aantal jaarlijks geconstateerde aardbevingen. Van IJsland uit voeren de eerste ontdekkers (Leifur Eriksson) naar Amerika, bijna vijf eeuwen vóór Co lumbus. Het is een land met de oudste democratie ter wereld (Al thing, 843) en de nieuwste mode (mini-mini). IJsland heeft geen leger of lucht macht, heeft geen politie (behoudens enkele verkeersagenten in Reykjavik maar die kent dan ook iedereen bij naam), en kent geen fooien of lucht verontreiniging. Bijna alle IJslanders zijn lid van de evangelische Lutherse kerk en er zijn slechts duizend rooms- katholieken. Hun bisschop mgr. H. H. Frehen is een Nederlander die uit Limburg komt. Hij rijdt soms een week om enkele van zijn in eenzaam heid werkende priesters te bezoeken. Bezet Tijdens de tweede wereldoorlog werd IJsland eerst door de Engelsen en daarna (in 1941) door de Amerikanen bezet. Er waren toen meer Ameri kaanse soldaten dan het gehele inwo nersaantal bedroeg. Een vijfde deel van de IJslanders leeft van de visserij en de export bestaat voor het grootste deel (97 procent) uit visprodukten (kabeljauw, haring en vismeel). In vele vissers plaatsen is de lucht van de visver werking niet te harden, maar de IJs landers snuiven deze geur met welbe hagen op. Zij noemen deze de 'pen- ningar lykta', de geldgeur Op IJsland zijn (bijna) geen bomen en helemaal geen vlinders; wel leven er 76 verschillende soorten vogels. In de meren en rivieren is het goed vissen (zalm en forel), maar men krijgt een bekeuring als tussen 12 en 3 uur de hengel wordt uitgegooid ('de vis moet ook lunchen"). Op tal van plaatsen vindt men heetwa- terbronnen, waarvan de temperatuur dikwijls de 100 graden Celsius be reikt. (Een ei is er binnen 5 minuten gekookt). Die bronnen liggen soms aan de voet van bergen, die met sneeuw zijn bedekt. In de plaats Gesir ligt vanzelfsprekend de grootste spul ter'. Alle scholen hebben een (warm- indruk van de wonderen der schep ping. Daartoe behoren ook de prachtige wa tervallen Dettifoss (foss waterval), die 44 meter en de Gullfoss (de gouden waterval), die 32 meter hoog is. Het zijn de mooiste watervallen van Europa, en ze zijn het minst in cultuur gebracht. Ze komen zo maar ergens tussen de enorme lava-velden tevoorschijn en een souvenir-shop of een patates-friteskraam zult u er te vergeefs zoeken. Men denkt echter wel aan het benut ten van deze enorme neerstortende watermassa's. IJsland komt meer en meer in de belangstelling van de Europese toe rist. Die vindt er heel andere dingen dan in de bekende toeristen! an den en juist daarom is een bezoek aan dit land van vorst en vuur aan te beve len: J. H. Kruizing Extra plussen: half geld op de inter lokale bussen; recht op 't kopen van voordelige koppeling kaartjes voor bijna alle NS-vakantie dagtochten. In Juni, juli en augustus. NS-identiteitsbewljs of pasfoto meebrengen. Lijn naar oost gaat eindelijk beginnen ROTTERDAM Eindelijk zullen de Rotterdamroers wat gaan zien van de aanleg van de metro-lijn naar Om moord. Niet dat er al meteen spaden de grond in gaan of tunnelstukken worden ingegraven. Maar de tram over de Blaak zal moeten verdwijnen om plaats te ma ken voor de metro-werkers en aan een nieuwe trambaan gaat men nu begin nen. Het is de bedoeling dat tegen het eind van dit jaar de tram haar nieuwe baan kan berijden en dan staat er niets meer in de weg van de metro-bouwers. Zoals bekend is het nog steeds het plan. dat eind 1970 de metro naar Ommoord rijdt. De nieuwe tramlijn ter vervanging van de sporen over de Blaak komt te liggen in de Keizerstraat, Nieuwstraat en het marktterrein bij het spoorweg- viaduct. Daar sluit de tram aan op de sporen in de Mariniersweg, via de Goudsesmgel rijdt de tram dan naar het Oostplein. Een moeilijkheid is, dat het verleggen van de trambaan moet gebeuren in een van de drukste buurten van Rot terdam zodat deze verkeerssituatie tot gevolg beeft dat er vooral 's nachts moet worden gewerkt De dienst van gemeentewerken zet dan ook dit karwei in met veront schuldigingen voor de nachtelijke her rie aan de bewoners van deze buurt en belooft zo weinig mogelijk lawaai te maken. Voor bijzondere familiegebeurtenis sen. zoals huwelijk of begrafenis wil de gemeente bijzondere mede werking verlenen. Daarvoor kunnen KATWIJK Tot en met 29 juli is er in de Burgersdijkstraat 13 een ten toonstelling van werk van amateurs van de schildersvereniging 'Pictura'. De openingstijden zijn van 10 tot 12. 14 tot 17 en 19 tot 22 uur. de buurtbewoners telefonisch contact opnemen met de heer J. H. Schijfsma van het districtskantoor in de Mari niershof, telefoon 126174. DEN HAAG Vanaf maandagavond 24 juli organiseert de heer H. Raab in de Haagse Schilderacademie, Valerius- straat 24 en 26 een avondexpositie, die elke avond van maandag tot en met vrijdag geopend zal zijn van half acht tot half tien. Speciaal voor hen, die overdag verhin derd zijn heeft de heer Raab deze oplossing van de avondexpositie geko zen. De eerste expositie toont werk van J. E. Akkringa, Paul Citroen en Pol Dom. AARLANDERVEEN Het bestuur van de Vereniging voor Christelijk Nationaal Schoolonderwijs, Aarlander- veen verzoekt de raad medewerking voor het inrichten van een documen tatiecentrum ten behoeve van de bij zondere school aan de Jacob van Dam straat 24. SLIEDRKCHT Nu zijn de timmerlieden en metselaars van de firma Van Andelen Veth nog bezig met het leggen en storten van de fundering. Over anderhalve maand echter rennen op deze zelfde plek tientallen meisjes en jongens achter een bal aan. of staat een groep scholieren te zweten tijdens de gymnastiekoefeningen. De bouwer heeft beloofd dat de werkzaamheden begin september klaar zullen zijn waarna kan worden begonnen met het oprichten van de opblaasbare sporthal. Het is de bedoeling dat deze dan half september in gebruik kan worden genomen. Waar de stokvis te drogen hangt waait de penningar lijkta geldgeur over IJsland. Reykjavik heeft verschillende openluchtbaden, die door het water van de gysers worden verwarmd. Op de achtergrond enkele moder ne flatgebouwen. water) zwembad en zwemmen leren is in IJsland verplicht Het verkeer ging op 26 mei 1968 van links- op rcchtshoudend over: ondank* deze ingrijpende gebeurtenis gebeuren er bijna geen auto-ongelukken. Een op de zes IJslanders heeft een auto, waarbij opvalt dat dit nuttige vervoermiddel op uiterst beschaafde wijze door het rustige verkeer wordt geloodst Reykjavik Hoewel de hoofdstad Reykjavik 'ro kende baai' wordt genoemd, valt er nergens rook te bekennen. Het is meer de stoom die afkomstig is van de heetwaterbronnen. Ondanks de gunstige ligging (aan de baai) kwam de stad pas in de 18e eeuw tot ontwikkeling. In 1786 kreeg hij stadsrechten en er waren toen ongeveer 200 inwoners. Nu is de be volking tot 80.000 aangegroeid en wordt al gedacht aan de annexatie van de aangrenzende dorpen Kopavo- gur en Hafnarfjördur. Gaat dit door dan woont de helft van de bevolking in de hoofdstad, die de noordelijkste ter wereld is. Bijna 90 procent van alle huizen worden door de warmwa terbronnen van /erwarniing voorzien. Reykjavik heeft een Nationaal Thea ter (geopend in i959), een Nationale Bibliotheek (sinds 1818) en een Nati onaal Museum, waarin de gehele IJs landse geschiedenis in al zijn facetten wordt getoond. De universiteit werd in 1911 geopend en in 1940 gemoder niseerd. Sinds enkele jaren verrijzen er wol kenkrabbers, die echter (vanwege de altijd dreigende aardbevingen) niet hoger dan negen verdiepingen mogen zijn. Een aantal .eer moderne hotels (Loftleidir. Saga, Vik) geven de stad een grootsteedse allure. Ondanks dat is plaatsbespreken maan den van tevoren nodig evenals bij de eigen luchtvaartmaatschappij Loftlei dir, die verleden jaar zijn 25-jarig bestaan vierde. Naast het schaken is de voetbalsport het meest populair. Elke plaats of gehucht, waar dan ook gelegen, heeft een voetbalveld, waar achter de doel palen visnetten zijn gespannen De belangrijkste voetbalclub is KR (een afkorting van Knattspyrnuffelag Reykjavikur), die tegen Feijenoord speelde en 'nogal' verloor. Deze populaire voetbalclub in Reykja vik heeft zijn ontstaan te danken aan een Schotse drukker, die in zijn vrije tijd de IJslanders met de toen nog nieuwe sport in «anraking bracht. Dit gebeurde in 1899 en zijn jeugdige publiek was in één slag voor deze sport gewonnen. Zij kochten voor veel geld (dat door collectes bijeen werd gebracht) een leren voetbal en sticht ten in maart 1899 de Knattspyrnuffe lag Reykjavikur, afgekort KR Grote spuiter Nu IJsland bezig Is de nieuwe techno logische mogelijkheden aan te pakken, verandert het geleidelijk aan van een agrarische in een industriële maat schappij. Op het ogenblik werkt 30 procent van de bevolking in de indus trie, terwijl dit slechts 3 procent was aan het begin van deze eeuw. Het land blijft echter oen vrijwel onbedor ven schouwspel bieden van mysterieu ze natuurkracht De beroemdste hete bron van IJsland is de Störi Geysir (Grote Spuiter), ongeveer 100 km van Reykjavik gelegen, die over de hele wereld zijn naam aan dit natuurver schijnsel heeft gegeven. Wie deze spuiter, die een water- en stoomkolom van zon 60 80 meter omhoog werpt, heeft gezien, komt opnieuw onder de 8 Dagen m treinen op JI de tiener- I ^11 toer voor I WWi ROTTERDAMUtrecht Tussen di recties en commissarissen van de NV Nederlandse Spoorwegen en" de NV Rederij op de Lek is overeenstem ming bereikt betreffende overname van het volledige aandelenpakket van de Rederij op de Lek door de Neder landse Spoorwegen. Door deze transac tie verwerft de Nederlandse Spoorwe gen bovendien alle aandelen van de NV Vervoermaatschappij De Twee Provinciën in Ridderkerk en Slie- drecht. Deze transactie wordt een feit, zodra de minister van verkeer en waterstaat daartoe toestemming verleent. De aan delen van de NV Rederij op de Lek waren tot nu toe alle in particuliere handen. Deze onderneming omvat de NV Tram- en Bargedienstvereniging en de NV Eerste Sliedrechtse Omni busvereniging. Verder is zij houdster van drie kwart van het aandelenpak ket van de NV De Twee Provinciën. Het resterende kwart van de Twee- Provinciën-aandelen behoort toe aan de NV Rason te Ridderkerk, die ge heel in handen is van de Nederlandse Spoorwegen. De Twee Provinciën zal als dochter van de Nederlandse Spoorwegen de exploitatie van haar autobuslijnennet voortzetten op dezelfde manier als zij tot nu toe deed. Ook worden voor directie en personeel geen consequen ties van de transacties verwacht HOEK VAN HOLLAND In samen werking met de heer L. Hemmes uit Honselersdijk, voorzitter van de BMW-club Nederland, houdt de com missie zomeractiviteiten van de VVV in Hoek van Holland op zaterdag 29 juli een auto-slalom op het parkeer terrein achter de Prins Hendrikstraat De slalom is in feite een soort behen digheidswedstrijd voor automobilis ten. Op het parkeerterrein zal een parcours worden uitgezet waar de au tomobilisten zo snel mogelijk moeten doorkomen. Het parcours is zodanig dat er voor auto en bestuurder vrijwel geen risi co's aan verbonden zijn. De hindernis sen kunnen in twee manches worden 'genomen', waarvoor men in totaal ongeveer zes minuten nodig heeft De technische leiding is in handen van de heer Hemmes en zijn assisten ten. De slalo m begint om elf uur 's morgens en duurt tot ongeveer vijf uur. De prijsuitreiking vindt plaats in restaurant Hoekje de Viersprong aan de Maasdijk. Er kunnen in totaal zestig auto's deelnemen. De inschrij ving (tegen betaling van 2,50) kan gebeuren op het VW-kantoor tot vrijdag 28 juli 8 uur. Wanneer echter zestig deelnemers hebben ingeschre ven wordt de inschrijving onherroepe lijk stop gezet REYKJAVIK De strijd om het wereldkampioenschap schaken tussen de Amerikaan Bobby Fi scher en de Rus Boris Spasski, die eindelijk zonder reel problemen schijnt te kunnen worden voort gezet, heeft IJsland, dat in oppervlakte driemaal zo groot is als Nederland, in het centrum van de belangstelling geplaatst Ook de IJslanders zelf leven met de schaakmatch mee, want ze zijn ge boren schakers. Reeds in 1150 deed het schaakspet op dit barre eiland in de Atlantische Oceaan flln intrede. In de sagenlitera- tuur woril over schakers en hun spel geschreven en het is bekend dat er omstreeks het jaar 1600 IJslanders waren die wekenlang dagelijks aan één partij schaak werkten. De regels waren nog wel enigszins anders dan die in 1924 door de Fide (de interna tionale schaakbond) zijn vastgesteld, maar de literatuur voor dit spel vonnt thans een bijna volledige schaakbibliotheek, die in de universi teit van Reykjavik is ondergebracht. Hoewel IJsland pas ln 1930 aan een Olympische landenwedstrijd deelnam, steeg bet schaakniveau sindsdien aan merkelijk. Sinds 1957 bezit IJsland zelfs een grootmeester in de figuur van de toen 22-jarige Frederik Olaf- •00. Geen windeieren De strijd om het wereldkampioen schap legt dit eiland geen windeieren. Men heeft berekend dat elke IJslan der zo'n vijftig gulden rijker wordt door de opbrengst van dit toernooi. Die opbrengsten ontstaan door de ver blijfkosten van de ruim duizend gas ten, die gedurende de 80 dagen k 100 per dag in hotels, pensions en privé zijn ondergebracht. Reken daar bij de film- en televisierechten, dc publicatierechten en de inkomsten van Loftleidir, de IJslandse lucht vaartmaatschappij, en de miljoenen komen binnen. Wie in Nederland het woord IJsland als vakantieland laat vallen, wordt enigszins meewarig aangekdien. Im mers wat is daar te beleven? Het antwoord op deze vraag kan alleen gegeven worden door lieden, die on danks alle waarschuwingen toch naar dit kleinood in tie Atlantische Oceaan gaan. Zij slaan de raad van 'winterkleding meenemen, gaten in bet ijs hakken om water te krijgen en bang zijn voor ijsberen' in de wind en zij beleven een zeldzame vakantie, met ongedach te mogelijkheden en grote variaties. Variaties op het gebied van eten en drinken (aardappelen met jam), op het gebied van klimaatwisselingen (op één dag sneeuw, hagel, felle zonne schijn en regenbogen) en op het ge ringe verschil tussen dag en nacht. Wat dat weer betreft: wanneer een jongedame op IJsland nogal eens van gedachten verandert zegt men: 'Ze is zo veranderlijk als het weer op IJs land.' IJsland kent geen extreme tem- meperaturen, maar de verwcheiden- heid van weertypen op één dag is aanzienlijk. Wanneer de golfstroom dit eiland niet omspoelde zou het vrijwel onbewoonbaar zijn. Vandaar dat men op 1 januari niet alleen het nieuwe jaar maar ook de golfstroom in zijn feestliederen herdenkt Het wemelt op IJsland van vulkanen die op een rijtje achter elkaar liggen van het zuidwesten naar het noord oosten. De actiefste zijn de Hekla (22 uitbarstingen), de Katla (14) en ie Askja, die sinds 1875 zesmaal actief was. voor 't laatst in 1961. De jongste vulkanische uitbarsting zorgde voor het ontstaan van Surtsey aan de west kust. De moderne geologie komt de IJslan ders te hulp en zij kunnen aardbevin gen en uitbarstingen voorspellen en de bevolking waarschuwen. Dat was in 1873 nog niet mogelijk en daarom veroorzaakte de uitbarsting van de vulkaan Laki een ramp. Deze krater stootte een hoeveelheid lava uit, die een lengte van 112 km bereik te. De helft van alle huizen, 77 pro cent van het aantal paarden en 80 procent van alle schapen werden door de lava bedolven. Ruim 9000 inwoners (19 procent van de toenmalige bevol king) kwamen om het leven of stier ven de hongerdood. Aan dc voet van de Askja oefenden de Amerikaanse astronauten. Zij speelden een partijtje voetbal-op-de-maan, zoals Neil Armstrong het uitdrukte. Maanreizigers De oppervlakte "an bepaalde delen van IJsland is identiek aan die van de maan. Daarom kwamen in 1965 en 1967 een aantal Amerikaanse astro nauten naar de omgeving van de vulkaan de Askja. gelegen aan de voet van de grootste gletsjer van Europa, de Vatnajökull (8000 km2). De toe komstige maanreizigers vonden deze omgeving het meest ideale maanop pervlak op aarde. In 1967 was Neil Armstrong er met 17 collega's. Zij verrichtten er niet alleen hun geologi sche arbeid maar zij speelden op de onbegroeide kale vlakte 'een voetbal wedstrijd op de maan', zoals Arm strong het uitdrukte. Na hun vertrek werd er een nieuwe autoweg dwars over dit onherbergza me gebied aangelegd. Ook wij hebben van deze (eenbaans-)weg gebruik ge maakt en wij konden het Armstrong nazeggen: 'Het is precies de maan hier.' Jammer genoeg konden de IJslanders zelf de maanlanding niet volgen, want hoewel zij sinds 1966 televisie hebben, werd er in de maand juli niet uitge zonden wegens vakantie van het per soneel Over tegenstellingen ge sproken. IJsland heeft de grootste gletsjer van Europa; kindersterfte is er het laagst; bet is het land met de oudste Europese taal (die geen dialect kent) en de smalste bruggen, waarbij de ruimte tussen bus en brugleuning soms aan beide zijden vijf tot tien centimeter bedraagt. De chauffeurs zijn dan ook de handigste van Euro pa. Er is maar één asfaltweg op het gehele eiland; hij loopt van Keflavik, het vliegveld van de maatschappij Loftleidir, naar Reykjavik (45 km) en werd door de Amerikanen in de twee de wereldoorlog aangelegd. Men is dit jaar begonnen met een tweede asfalt weg van de hoofdstad naar Akureyri de op één na grootste stad van IJs land (450 km). Per jaar komt één kilometer gereed, dus in 2422 is het ADVERTENTIE

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1972 | | pagina 8