Actie vakantie op boerderij
ook in Drente een succes
Angola-comité wil dat
Schmelzer kabinet over
dwangarbeid informeert
"tPEXOA
Spelen op stations
gevaarlijk
Nieuwe Franse
regering
geïntroduceerd
Begin bouw Zwols
winkelcentrum
HANOMAG efficiënt transport
HENSCHEL
ALBATROS
Verkeersovertreder bestraft
TROUW /KWARTET ZATERDAG 8 JULI 1972
Binnenland TI'OB DHL18
OERWOUDONDERWIJS IN HET
BEVRIJDE DEEL VAN GUINEE
Het Portugese
kolonialisme wordt op
drie punten in Afrika
bestreden: In Angola, in
Mozambique en in
Guinee-Bissau. In dit
laatste land duurt de
oorlog al weer bijna 10
jaar. Dertigduizend onder
Portugese leiding staande
soldaten vechten er
tegen de guerrillero's
van Amilcar Cabral. Het
platteland is voor het
grootste deel In handen
van de 'opstandelingen',
de steden en enkele
versterkte punten worden
beheerst door de
Portugezen, die ook heer
en meester zijn in de
lucht. De journalist Larry
Heinzerling, van het
Amerikaanse persbureau
Associated Press,
bezocht het door de
'opstandelingen'
beheerste gebied.
Hieronder volgt zijn
verhaal.
TAMBICO. PORTUGEES GUINEE
Op het dorpsschooltje hier leren de
kinderen hun abc. Zoals op scholen in
de gehele wereld zullen de kinderen
later eenvoudige verhalen gaan lezen
over 'onze klas', 'spelen' en 'onze
vlag'.
De leerboeken in Tambico zijn ver
sierd met grote kleurige plaatjes om
de aandacht niet te laten verslappen
en de enige dorpsonderwijzer, Augus-
to Sanca, 21, maakt ruim gebruik van
het schoolbord. De kinderen zingen
liedjes, dansen en giechelen achter de
rug van de meester zoals alle kinde
ren doen-. Maar er is een verschil. Dit
is een oanroudfeCHbol diep verscholen
in 'de bevrijde zone' van Portugees
Guinee. De 'klas' is een open plek die
in het woud gehakt is en is gemeubi
leerd met ruwe lessenaars in elkaar
getimmerd uit stukken hout en takken.
In plaats van te horen wat bij branda
larm moet worden gedaan, wordt deze
kinderen geleerd zich te verwijderen
als Portugese bommenwerpers zijn ge
signaleerd. Hun vaders voeren een
onafhankelijkheidsoorlog tegen het
Portugese koloniale bewind in dit
kleine, hete en vochtige land aan de
westkust van Afrika.
De rebellen, die onder leiding staan
van de door Moskou gesteunde Afri
kaanse onafhankelijkheidspartij van
Portugees Guinee en de Kaapverdis-
che eilanden (PAIGC). zeggen dat
tweederde van het land met ongeveer
de helft van de 800.000 inwoners van
het land. onder hun zeggenschap
staat.
Dit rijk bestaat hoofdzakelijk uit hut-
tendorpen zoals Tambico, waar onge
veer 2.000 mannen en vrouwen wonen
Het bevrijdingsleger bestaat uit ongeveer 10.000 'geregelde' manschappen. Daarnaast is er veel steun vanuit de bevolking.
AMSTERDAM Het Angola-comité heeft minister Schmelzer vanj
buitenlandse zaken een open brief gezonden, waarin de minister ver-I
zocht wordt zijn mede-leden van het kabinet Biesheuvel ervan op de
hoogte te stellen dat blijkens een resolutie van de Internationale Ar
beidsorganisatie, in Angola nog steeds dwangarbeid voorkomt.
Het comité heeft dit verzoek aan
minister Schmelzer gedaan omdat de
minister het rapport van de Frans
man Juvigny, waarin het tegendeel
gesuggereerd wordt, onder zijn colle
ga's heeft verspreid. Volgens het An
gola-comité heeft minister Schmelzer
dit op verzoek van de Portugese am
bassadeur in Nederland gedaan.
In de resolutie van de Internationale
Arbeidsorganisatie (ILO) wordt Por
tugal ervan beschuldigd de ILO-con-
ventie betreffende de afschaffing van
cle dwangarbeid niet na te leven.
Volgens de ILA verdrijft de Portuge
se regering de Afrikanen stelselmatig
van hun land, waarna zij vervangen
worden door blanke kolonisten. Ver
der is er in Angola sprake van discri
minerende maatregelen tegen Afrika
nen op het gebied van de belastingen,
de werkgelegenheid, vakopleiding, so
ciale voorzieningen en huisvesting. De
meerderheid van de bevolking wordt
door een raciale minderheid onder
drukt. Zonder nationale onafhanke
lijkheid, zo vervolgt de resolutie, kan
er geen sprake zijn van volledige tn
werkelijke rechten van de vakbewe
ging.
Deze resolutie, zo schrijft het Angola-
Comité werd met overweldigende
meerderheid aangenomen. Er waren
211 voorstemmers. Tegen stemde nie
mand. Er waren 84 onthoudingen.
Ook de Nederlandse afgevaardigde
onthield zich van stemming.
'Dat de afgevaardigde van de Neder
landse regering opdracht had zich van
stemmimg te onthouden', zo besluit de
brief, 'toont nog eens aan dat uw
politiek tegenover Portugal niet af-
op oen afstand van een dagmars van
het Portugese garnizoen Farim in het
noorden van het land.
De rebellen zeggen dat een gehele
generatie van Afrikaanse kinderen,
ongeveer 20.000, wordt opgevoed in
een 200-tal van dit soort schooltjes in
het gehele land. De leerboeken, die in
het Portugees zijn, worden gratis ge
leverd door de partij welke ze uit
Zweden heeft gekregen. Zweden levert
ook andere hulp aan de guerrilleros
uiteenlopend van medicamenten tot
muskietennetten.
Het doel is de kinderen de elementai
re beginselen van lezen en schrijven
bij te brengen in een land waar meer
dan 90 procent van de bevolking
nooit heeft leren lezen en schrijven
gedurende ruim 300 jaar Portugees
bewind. Een aantal van deze studen
ten zal na vier jaar 'lagere' school
overgaan naar een 'middelbare' school
in Conakry, de hoofdstad van de aan
grenzende onafhankelijke republiek
van Guinee, waar de PAIGC haar
hoofdkwartier heeft. Heel goede stu
denten krijgen daarna studiebeurzen
aangeboden door bevriende landen,
zoals de Sowjet-Unie.
Portugees Guinee, dat door Portugal
bezet werd tijdens de slavenjacht in
de 17e eeuw, ligt geklemd tussen
Senegal en Guinee, de vroegere Fran
se kolonie op de westelijke bult van
het continent. Duizenden Portugese
kolonisten en ongeveer 800.000 Afrika
nen wonen in dit hete gebied van
moerassen, kreken en getijrivieren
welke verschroeid land overspoelen.
De rebellen, die leiding krijgen van
de Alrikaanse partij voor de onafhan
kelijkheid van Portugees Guinee en
de Kaapverdische eilanden (PAIGC)
beweren dat het gebied voor twee
derden in hun bezit is, hetgeen met
kracht door de Portugezen wordt te
gengesproken.
Cabral
De onafhankelijkheidsoorlog wordt ge
leid door de in Lissabon opgeleide
agronoom Amilcar Cabral, die 46 is
en op de Kaapverdische eilanden
werd geboren. Evenals Portugees Gui
nee was de Kaapverdische archipel.
400 km naar het westen in de Atlanti
sche Oceaan gelegen, belangrijk voor
de Portugese slavenhandel en staat
nog steeds onder zeggenschap van Lis
sabon. Cabral wordt door degene die
hem kennen beschouwd als één van
de meest originele politieke denkers
en militaire strategen van zwart Afri
ka.
In 1963 ging hij van politieke opposi
tie over op gewapend verzet toen het
duidelijk werd dat Lissabon Portugees
Guinee geen onafhankelijkheid wilde
schenken. Hij leidt op het ogenblik
cle oorlog vanuit Conakry, de hoofd
stad van het aangrenzende onafhanke
lijke Guinee, waardoor de meeste van
de bevoorradingslijnen van de PAICG
lopen op hun weg naar het zich
steeds wijzigende oorlogsfront over de
grens. Ondanks zijn marxistische op
vattingen en zijn grote afhankelijk
heid van cle Sowjet militaire hulp,
zijn hoge westerse diplomaten in Afri
ka het er over eens dat Cabral, zoals
één van hen het stelde, 'het imago
heeft van de onafhankelijke volkslei
der die eerlijk het goede wil.'
Ondertussen duurt de schemerige oor
log voort -een aanval van de rebel
len hier, een Portugees bombarde
ment of een aanval per helicopter op
guerrillabastions daar. Het rebellenle
ger, waarvan de sterkte geschat wordt
op 10.000 man geregelde troepen plus
misschien een even groot aantal plaat
selijke leden van de militie, staat
tegenover een 30.000 militairen onder
Portugees bevel die gecommandeerd
worden door gen. Antonio de Spinola,
die met een monocle rondloopt en de
faam heeft een strenge leider te zijn.
Enclaves
De rebellen zeggen dat zij de Portuge
zen hebben samengedreven in zwaar
verdedigde enclaves als Bissau, de
vochtige hoofd- en havenstad aan zee,
en andere versterkte plaatsen die met
prikkeldraad zijn omringd.
De Portugezen verdedigen koppig de
ze grote landelijke centra terwijl hun
piloten met een NAVO-opleiding de
guerrilleros uit de lucht opjagen. 'Wij
kunnen niet ontsnappen aan de bom
bardementen', zei een guerrillacom
mandant terloops terwijl in de lucht
een vliegtuig passeerde. 'Maar wij
kunnen ze met ons licht afweerge
schut ver genoeg weghouden zodat zij
gewoonlijk geen rechtstreekse treffers
kunnen plaatsen.'
Het economische leven van het ge
bied, dat nooit veelbelovend is ge
weest. wordt ernstig verstoord door
de guerrilla-activiteit in het binnen
land. Hinderlagen van de rebellen
maken de weinige geplaveide wegen
en modderpaden tussen de plaatsen in
Portugese handen onveilig. De guer
rilleros slaan gewoonlijk 's nachts toe.
Er worden dan mijnen in rivieren, of
springladingen onder bruggen gelegd
of aanvallen uitgevoerd op plaatsen,
Bissau en de tweede stad Bafata inbe
grepen, en luchtlandingsterreinen.
Doelen
'Overdag zijn zij baas in de lucht en
de grote plaatsen', zo zei een rebellen
leider in Tambico. 'Al het overige is
in onze handen'. De guerrilleros zijn
er niet op uit te veroveren. 'De
verovering zou teveel levens vergen
en de verdediging van het veroverde
nog meer. Wij geven er de voorkeur
aan ons hier schuil te houden en het
leven voor de Portugezen ellendig te
maken met mortieren en artillerie.
Wij hebben geen moeite om doelen te
vinden, zij wel.'
Een buitenstaander die de oorlog uit
de rebellenzone- gadeslaat krijgt cle
indruk dat beide partijen militair
schaakmat staan, maar dat cle tijd in
het voordeel van de rebellen werkt.
Het bescheiden maar zinvolle streven
van de PAIGC om het land op te
bouwen versterkt de infrastructuur
van het rebellengebied. Tambico, een
dorp van ongeveer 2.000 mensen, ligt
op een dag lopen van het dichtstbij
zijnde Portugese garnizoen in de
noordelijke helft van de 'bevrijde zo
ne'. Het komt niet voor op Portugese
oorlogskaarten omdat het naar elders
werd overgeplaatst.
Gezondheidszorg
De kinderen hier die nooit in een
Portugees klaslokaal zijn binnen ge
weest, leren hier in het Portugees
lezen en schrijven en zingen vrij
heidsliedjes in een van de 200 rudi
mentaire schooltjes in het oerwoud
die er, volgens de rebellen, in het
gehele land bestaan. Een naburige
kliniek verstrekt anti-malaria pillen
en andere medicijnen aan de dorpsbe
woners die zeggen dat zij nog nooit
een dokter of een pil hadden gezien
voordat de PAIGC kwam.
De rebellen zeggen dat er 116 van
dergelijke klinieken en zeven veldhos
pitalen bestaan om ziekten te bestrij
den en de mensen te verzorgen die in
de strijd gewond werden. Een volks
telling wordt hier en in andere dorpen
gehouden om gegevens te verkrijgen
over de naar schatting 400.000 mensen
de helft van de bevolking die
in de 'bevrijde' zone wonen.
De rebellen hebben een eigen recht
spraak en voeren een burgerlijke
stand. Zij exploiteren een maatschappij
van centraal gelegen 'volksmagazij
nen', waar de dorpsbewoners stof, lu
cifers en andere produkten kunnen
ruilen tegen hun agrarische produc
ten. Misschien zijn wel het verras
sendst voor een bezoeker van de re-
bellenkampen de voorbereidingen dm
getroffen worden voor de verkiezin
gen van eind mei. De bedoeling is, zo
zeggen rebellenleiders in Tambico, do
democratie te verstevigen en de par
tij, die de oorlog voert en de staatsza
ken behartigt, te helpen 'beter de wi'
en de noden van de bevolking te doen
begrijpen.'
'Communisten'
De Portugezen zeggen dat de oorlog
een communistische poging is om de
revolutie op het gehele continent te
doen oplaaien. Zij zijn in het bijzon
der beducht voor de Kaapverdische
eilanden, welke Lissabon beschouwt
als een 'strategische' schakel tussen
Portugal en blank Zuid-Afrika. Portu
gal betoogt verder dat als het zich
zou terugtrekken dit de guerrillabe
wegingen in haar twee andere Afri
kaanse gebiedsdelen Angola en
Mozambique welke beide rijker dan
Guinee zijn in de kaart zou spelen.
'Wij zijn geen communistische partij',
betoogt Luis Cabral, de half-broer van
de partijleider. 'Onze vrienden hebben
ons gekozen. Wij hebben hen niet
gekozen. Wij aanvaarden hulp van
een ieder die ons wil helpen. U denkt
toch niet ernstig dat wij al onze tijd
hier met vechten verdoen alleen om
iemand anders de macht in handen te
laten nemen als de Portugezen ver
trekken?'
Cabral, die belast is met de nationale
wederopbouw, zegt dat het geen kwes
tie is van communist of kapitalist
zijn. 'Wij zijn Afrikaanse nationalis
ten. Wij willen onafhankelijkheid
voor ons land.'
De VS steunen in geen enkel opzicht
rechtstreeks Lissabon hier, maar re
bellenleiders zeggen dat de Ameri
kaanse economische en militaire pac
ten met haar Europese NAVO-bondge-
noot de koloniale houding van Portu
gal in de hand werken. 'Wij zijn niet
tegen de Atlantische alliantie,' aldus
Cabral. 'Wij zijn tegen de Portugezen
en wij zouden graag zien dat er een
eind aan de NAVO-steun voor hen
kwam. Zonder buitenlandse wapens
en economische hulp aan de Portuge
zen zouden wij de oorlog reeds ge
wonnen hebben.'
DEN HAAG Onbemande of deelsbe-
mande voorstadhalten en -stations van
de spoorwegen in of nabij nieuwe
woonwijken vormen vaak een trekpleis
ter voor kinderen. Maar het probleem
doet zich lang niet overal en in dezelf
de mate voor. Dit heeft minister Drees
jr. van verkeer en waterstaat geant
woord op vragen van het Tweede-Ka
merlid Van Thijn (PvdA)
PARIJS (Reuter) De nieuwe
Franse premier, Pierre Messmer.
heeft donderdagavond een nieuwe
regering gevormd, die de meeste
vroegere ministers gehandhaafd
heeft, maar oud-premier Edgar
Faure op een belangrijke binnen
landse post heeft geplaatst.
Faure, een begaafd politicus met veel
aanhang onder liberale Fransen, komt
aan het hoofd te staan van een 'super
ministerie' voor sociale zaken. Mauri
ce Schumann blijft minister van bui
tenlandse zaken en Valery Giscard
d'Estaing blijft de portefeuille van
financiën beheren. Ook de verstokte
gaullist Michel Debré is gebleven, als
minister van defensie.
Met parlementsverkiezingen op de
agenda voor de komende lente, heb
ben president Pompidou en premier
Messmer besloten het politiek gevoeli
ger ministerie van binnenlandse zaken
te veranderen en het in handen te
laten van de 'orde-en-gezag'-voorstan-
der Raymond Marcellin. In een korte
verklaring tot journalisten, vlak voor
dat hij zijn nieuwe kabinet bekend
maakte, zei Messmer dat de regering
'een grote en lange taak' had. Hij
hoopte dat zijn regering 'eendrachtig
en effectief' zou zijn.
ZWOLLE Eind augustus of begi'
september zal men in het centrurj
van Zwolle beginnen met de bou»
van een nieuw winkelcentrum, dat
maart 1974 in gebruik zal worde! s
genomen. I
In totaal komt er ruim 26.000 vierkaij
te meter winkelruimte beschikbaar ei
parkeerruimte voor ruim duizend au
to's. Aan het moment waarop
bouw kan beginnen is een uitgebreid!
sanering van de Zwolse binnenstai
vooraf gegaan. Eén woning is tensloj
te blijven staan, omdat die onde
monumentenzorg valt en het veel tl
kostbaar zou zijn om hem elders wee
op te bouwen.
ADVERTENTIE)
Thans met een
vernieuwd en verder
uitgebreid
leveringsprogramma.
Automobiel Maatschappij N.V.
Polderweg 98-100, AMSTERDAM, tel.: 020-944157
Van onze correspondent
ASSEN Ook in Drente is men dit jaar gestart met liet organiseren van vakanties op boerderijen.
En die start is een succes geweest. Tot en met 12 augustus zijn twintig Drentse boerderijen volledig
met vakantiegangers bezet.
Ook in het naseizoen wordt een goede belangstel ling verwacht en er is zelfs een boerderij in Zuid
oost Drente die dertig weken is volgeboekt.
Er is geen sprake van kampeerboer
derijen. zegt de heer C. de Jong.
stafmedewerker van de provinciale
VVV-Drentc. welke VW als lid van
de stichting 'vakantie op de boerderij'
dit in Drente voor haar rekening
neemt.
De bedoeling is dat het gezin in het
boerenleven wordt opgenomen en met
het bedrijf kennismaakt Het wordt
zeker niet afgewezen als de vakantie
ganger op de boerderij zijn handen
uit zijn mouwen wil steken. De be
doeling is begrip voor elkaar te kwe
ken en van een bedrijf kennis te
nemen, waarvan men overigens alleen
maar uit kranten iets te weten komt.
Tot nu toe is gebleken dat dit door
beide partijen op prijs wordt gesteld.
Er is slechts één klacht en dat betreft
het werken met bestrijdingsmiddelen.
D4ér heeft menig stadsmens een af
keer van en de stichting 'vakantie op
de boerderij' heeft zich dan ook in
ve/binding gesteld met de haar advi
serende stichting 'Public Relations
voor land- en tuinbouw' om hier iets
aan te doen.
Ideaal
In 1970 werd op het initiatief van de
streek-VVV Achterhoek in samenwer
king met de provinciale VVV Gelder
land en de ANWB met het nieuwe
vakantieproject begonnen. Het sprak
dadelijk aan en ook hier werd met
twintig boerderijen begonnen. Voor
gezinnen met kinderen bleek het vaak
een ideale vakantie te zijn; vooral de
dieren op de boerderij genieten de
belangstelling van de kinderen.
In 1971 deed de streek VW-Twente
mee en voor 60 boerderijen werden er
toen 200 boekingen genoteerd maar
het aantal teleurgestelden was groot.
Nadat om de mogelijkheden te vergro
ten contact met de provinciale VVV's
in Overijssel en Drente was opgeno
men werd besloten tot oprichting van
een aparte stichting 'vakantie op de
boertLrlj' waarvan de ANWB en de
bc rokken VVV's lid zijn.
Adviseurs zijn het Nationaal Bureau
voor Toerisme en de reeds genoemde
Si ichting Public Relations voor de
Land en Tuinbouw. Het werk kan nu
gecoördineerd worden uitgevoerd.
De provinciale VW Noord Brabant
overweegt deelneming in de stichting
en in Friesland en Groningen worden
de mogelijkheden geïnventariseerd.
Dit jaar doen 77 boerderijen mee
waarvan 20 in Drente, 16 in Overijs
sel, 34 in de Achterhoek en zeven in
overig Gelderland.
De vakantiegangers kunnen in vol
pension, zij kunnen een zomerhuisje
op het erf of een deel van de boerde
rij huren.
Men is in Drente, zoals elders, niet
over een nacht ijs gegaan alvorens
een boerderij geschikt werd gevonden
als vakantieverblijf, zegt de heer De
Jong. Van de honderd zich aanbieden
de bedrijven werden er slechts twin
tig geselecteerd. Volgend jaar zal deze
controle nog groter zijn als de ANWB
de taak op zich zal hebben genomen.
De bedoeling daarvan is niet alleen
de vakantieganger maar ook de boer
van dienst te zijn om van beide zijden
teleurstellingen te voorkomen.
Zo komt de boerderij niet in aanmer
king als er géén telefoonaansluiting
is. Ilnge eisen worden gesteld aan
gastheerschap en de boerderij moet in
vol bedrijf zijn. Nauwkeurig wordt
gelet op het aanwezige sanitair en om
een enkele bijzonderheid te noemen:
voor een gezin met kinderen moet
een aparte kamer met wastafel zijn
voor vader en moeder. Natuurlijk is
het gezin niet uitsluitend aan de
boerderij gebonden; men mag er op
uit trekken wanneer men wil en dat
is in Drente zeer aanlokkelijk. Alle kinderen spelenderwijs de verkeersregels. Zij hebben er een niet enthousiasme meedoen. De kinderen spelen
deelnemende boerderijen liggen in een 'verkeersovertreder' streng bestraft. Leiders van een crèche in het Russische Perm
een prachtige omgeving. spel van gemaakt, dat 'de straat' heet, waaraan de kinderen bestuurder, voetganger en verkeersagent. Op de
de rol
leren u«j
foto worfl
vJ
de
