Subsidie uit generale kas
voor geref.-bondswerk
Gevoelsbinding, kennis, ervaring
Bij belgenootschap
biedt ook hulp
bij lezen van bijbel
Berkhof: standpunten
niet te overbruggen
Politie zet groep
bezetters buiten
universiteitsgebouw
Vrouw bij vissen
verdronken
vandaac
Jongen verongelukt
op speelplaats
Beroepings-
werk
Boekenetala
Trouw
K warte t
TROI W KWARTET DONDERDAG 22 JI M 1972
Kerk/Bimionlaiid 1 i K
Prof. I on Unnik op jaarvergadering:
Van ren onzer verslaggevers
AMSTERD VM Vk at is de taak van bijbelgenootschappen in een
veranderende wereld, «lie verhevigd om liet meest gedrukt Boek
vraagt? Dat lijkt zo'n eenvoudige vraagstelling, maar degenen die
gisteren de algemene vergadering van het Nederlands bijbelgenoot
schap in KrasnaptiUky. \msterdam. bijwoonden, gingen met een
overmaat aan bezinningsstof naar huis.
Het was voorzitter prof. dr. W. C. van
Unnik, Utrechts hoogleraar in de oud
christelijke letterkunde en de uitleg
ging van het nieuwe testament, die in
ajn openingswoord kort op de bin
nenlandse situatie inging. Hij besprak
de vraag: doet het Nederlands bijbel
genootschap in samenwerking met de
kerken teveel of te weinig ten aanzien
van vertalen en begeleiden van de
bijbel? Aan de ene kant krijgen we te
horen: je doet niet genoeg, want de
mensen kunnen de bijbel niet meer
lezen en hebben daarbij meer hulp
nodig Aan de andere kant, aldus
prof. Van Unnik. wordt door sommi
gen gezegd: je doet teA'eel en dat
kunnen we niet aanvaarden.
Met name waar het de begeleiding
van de Mjbel betreft is een groot
terrein braak komen te liggen, zo
constateerde hij, omdat veel Neder
landse uitgevers, die vroeger in dit
opzicht nogal wat aan de markt brach
ten, het nu laten afweten. Omdat het
bijbelgenootschap service wil verlenen
aan zoveel mogelijk kerken om het
Woord zijn loop te laten hebben, ziet
bet onder meer alt zijn taak in deze
lacune te voorzien.
Première
Op wereldniveau werd de vraagstel
ling naar de taak van de bijbelgenoot
schappen in Krasnapolsky verder ver
diept door de première van een in
dringende audiovisuele presentatie on
der het motto 'Het Woord aan het
woord', samengesteld door ds. Ype
Schaaf en Jan Filius in samenwerking
met filmproducer Joop van Essen
(kleurendia's in combinatie met film
en geluid). Deze bijna een uur duren
de show zal gespreksstof voor vier
dagen gaan opleveren als in septem
ber de Wereldbond van Bijbelgenoot
schappen zijn asseblee in Addis Abe
ba (Ethiopië) houdt
Achtereenvolgens werden in deze pre
sentatie rijf situatietekeningen gege
ven: de bijbel in de dynamische situa
tie, waarin de kerk groeit en het
christendom succes heeft (Afrika); de prof. dr. W. C. van Unnik (rechts), en mr. F. L. S. F. baron van Tuyll van Serooskerken (links), resp.
bijbel in de minderheidssituatie,
waarbij christenen getuigenis moeten voorzitter en algemeen secretaris van het Nederlands bijbelgenootschap, bij de stand over de herziening
ren^^zoa^'hmd^ïane aboeddh^neG Van statenverta''n8- een van de vele voorlichtingspunten die gisteren de algemene vergadering van
islam Indonesië)de 'bijbel in de het bijbelgenootschap begeleidden. Tussen prof. Van Unnik en de heer Van Tuyll ziet men een afbeel-
verwereldlijkte, wat vaak betekent
verstedelijkte situatie, die beheerst
wordt door de z.g. consumentenmaat
schappij (Hongkong, Nairobi); de bij
bel in de weerloze situatie, dus in
Oost-Europa er China waar de vraag
is: zijn we bereid de mensen daar te
helpen op htin voorwaarden? en tens
lotte de bijbel in de revolutionaire
situatie, die de mensen op drie manie
ren vanuit de Mjbel blijkt te motiver
en.
In de eerste plaats om de sociale
ding van Bogerman en van de titelpagina van de statenvertaling.
NIJMEGEN Op verzoek van het
universiteitsbestuur heeft de politie
gistermorgen in alle vroegte het soci
ologisch instituut van de Nijmeegse
universiteit ontruimd, nadat het ge
bouw negen dagen bezet was gehou
den door ongeveer dertig eerstejaars
studenten.
Met deze actie wilden de sociologie-
studenten verzet plegen tegen de her
structurering van het wetenschappe
lijk onderwijs, dat naar hun mening
neerkomt op een aanzienlijke verzwa
ring van het studieprogramma. Boven
dien vonden zij hun opleiding te
eenzijdig gericht op de technieken en
te weinig maatschappij-kritisch.
Bij de ontruiming hebben de studen
ten. die door deze actie volkomen
werden vprrast. geen verzet geboden.
Kort na het optreden van de politie
gaven de studenten e en verklaring
uit waarin men protesteert tegen 'een
bot optreden van buitenaf', hetgeen te
meer als grievend werd gevoeld, om
dat de studenten naar eigen overtui
ging steeds bereid zijn geweest tot
onderhandelen, doch daarbij telkens
zouden zijn gestuit op negatieve reac
ties van de universitaire overheden.
Van de zijde van de universiteit
wordt dit ontkend. Er is aan de
wensen tegemoet gekomen door aan
te bieden, dat een onvoldoende tenta
men, zelfs viermaal zal mogen worden
overgedaan.
Men besloot het instituut te ontrui
men omdat tentamens en examens
moesten worden afgenomen en het
niet mogelijk was om bij de daarvoor
benodigde papieren te komen, aldus
een woordvoerder. De studenten heb
ben inmiddels aangekondigd, hun ver
zet te zullen voortzetten en hebben
daarbij massale acties in het vooruit
zicht gesteld.
Synode onthutst over altreden sectie
Van een onzer verslaggevers
DRIEBERGEN In teneergeslagen stemming behandelde de her
vormde synode dinsdagavond een aanvullende beleidsnota van het
Instituut Kerk en Wereld, waarvan secretaris-generaal ds. F. H.
Landsman aan het eind toegaf dat deze niet werkelijk tot haar recht
kon komen 'na de wederzijdse nederlaag' in de kwestie van de ver
houding met het werelddiakonaat.
structuren aldaar te veranderen
zónder geweld (latijns-Amerika). Ver
volgens om dat te doen mèt geweld,
ook christelijk gemotiveerd, wat in de
show geïllustreerd werd met venets-
strijders uit Angola, die met een
bijbeltje in de achterzak lopen. En
tenslotte om de sociale structuren
helemaal niet te veranderen, omdat
weer anderen, al even christelijk ge
motiveerd, menen: Dat is onze op
dracht niet. want Christus komt mor
gen terug, wij moeten voor het einde
daar is zoveel mogelijk zielen voor de
Heer winnen, hetgeen in de show
werd geïllustreerd met NASA-beelden
van de aarde en de maan
Vragenpakket
In de over het algemeen milde kritiek
was één felle uitschieter naar aanlei
ding van een opmerking in de nota.
dat de werkers van Kerk en Wereld
zich 'meer en meer bewust zijn', dat
zij zich 'bewegen in het nauwe grens
land tussen het dienstbaar getuigen
in woord cn daad en manipulatie
door woord en daad' Ds. H. Smits uit
Ingon nep naar aanleiding daarvan
uit, dat het instituut gevaar liep te
gaan manipuleren en zèif een macht
zou kunnen worden die ontmaskerd
zou moeten worden. Hierdoor waren
do aanwezige directie- en curatorium-
leden nogal in hun wiek geschoten en
mejuffrouw 1 Dales vroeg 'met de
schrik nog in de benen over wat er
vanmiddag gebeurd is' of dit een
particuliere mening was of dat deze
uitlating steun vond In de synode Zij
achtte dit een beschuldiging zonder
enige poging tot verificatie en des te
grievender waar de nota juist blijk
geeft van de bewustheid van de staf
dat het gevaar van manipulatie ook in
het vormingswerk om de hoek ligt.
I nter kwam ds. Smits nog uitleggen
dat hij uitdrukkelijk gewaagd had van
een gevaar, niet van een toestand die
al bestond.
Er waren meer opmerkingen, waarin
reserves werden geuit ten aanzien van
de maatschappijkritische instelling
van Kerk en Wereld, maar de theolo
gische kritiek van prof. dr. H. Berk
hof en dr. J. M. Hasselaar ging daar
niet tegenin. Die betrof meer de ge
loofsinhoud achter dat alles en een
onvoldoende peilen \an de crisis van
de westerse cultuur in bijbels licht.
Prof. Berkhof gaf gaarne toe dat wat
de Ujd aanreikt uitermate belangrijk
is. maar hij citeerde de opmerking
die hij eens had gehoord: 'een kerk
die trouwt met de tijd is in de
kortste tijd weduwe
Werelddiakonaat
Na de aanvaarding van de nota zon
der stemming, kwam ds. D. H. Schol
ten uit Eindhoven nog terug op de
gang van zaken rond het werelddiako
naat. Hij meende dat zijn motie waar
in het verlangen van de sectie naar
een bevriezing van het organisatie
schema en de aanstelling van een
DEN HELDER De 25-jarige Erna
J. Rademaker uit Arnhem is gisteren
bij het vissen op de Waddenzee even
buiten de haven van Den Helder over
boord geslagen en verdronken Zij
was mot nog acht mensen aan boord
van het vissersvaartuig 'Rival', dat op
ongeveer honderd meter uit de haven
voor anker lag.
Ué't is niet bekend hoe ze te water is
geraakt De andere opvarenden heb
ben haar nog reddingsmiddelen toege
gooid. Zij kon deze niet meer berei
ken. omdat zc door de sterke stroom
werd meegevoerd. Toen het vissers
schip haar wilde volgen weigerde de
motor Met behulp van een vaartuig
van het marinebewakingskorps is de
vrouw later uit het water gehaald.
Kunstmatige ademhaling mocht niet
baten.
commissie van wijze mannen was
overgenbmen als het vèrst strekkend
het eerste in stemming had moeten
komen en was verbaasd geweest, dat
na de aanvaarding van het andere
voorstel, afkomstig van ds. M. van
den Bosch, dit voorstel niet meer ter
tafel was gebracht Praeses ds. J. C. H.
Jörg zei gehandeld te hebben uit de
overtuiging dat het voorstel-Van den
Bosch het verst strekkend was.
Nadat vervolgens ds. T. H. L. Beer-
nink uit Hengelo er op aangedrongen
had de zaak opnieuw in beschouwing
te nemen en de verhouding met de
sectie te herstellen'omdat zoiets als
dit niet kan In de kerk', kwam prof.
Berkhof naar voren met de raadge
ving de breuk nu te erkennen niet
opnieuw te proberen de zaak te lij
men, 'want dan zitten we straks wéér
in dezelfde toestand'. De synode had
zijns Inziens genoeg blijk gegeven van
haar verlangen om de verhouding zo
goed mogelijk te maken, maar 'de
standpunten zijn onoverbrugbaar'.
Inmiddels hebben de leden van de
sectie medegedeeld dat zij nog een
week aanblijven om het lopende werk
af te maken.
In geen van de gevallen werd in de
presentatie een oordeel uitgesproken,
maar wel werd daardoor een heel
vragenpakket aangereikt, dat kan wor
den samengevat met: Zijn wij bereid
om al deze vormen van bijbelgebruik
te accepteren?
Verder uitwerken daarvan leverde aan
het slot weer vragen op als: Wat is de
bijbel? Een selectie, een evangelie,
een nieuw testament? Is het alleen
een gedrukt boek, willen de mensen
nog wel lezen, noeten ze wellicht
meer audio (via het gehoor) en visu
eel met het Woord benaderd worden?
Het moet immers in een taal die ze
kunnen verstaan, wat ook weer bete
kent: welke taal? Van de élite? Van
de Kerk? Van de gewone man? Dit
alles steeds weer toegepast op de vijf
situaties, die overigens nergens ter
wereld zonder meer. maar altijd in
mengvormen voor plegen te komen.
Het slot van de presentatie spitste
zich wel heel erg op de aanwezigen in
de zaal toe. toen felle lampen op hen
werden gericht, waarMj ze tegelijker
tijd hoorden: als de zaken er zo
voorstaan, dan hebben we ook uw
denkkracht nodig om mee te helpen
d* antwoorden te vinden. Iets soortge
lijks zal gebeuren in Addis Abeba,
waar dan tegelijkertijd alle namen
van de gedelegeerden op het doek
verschijnen.
Tot zover deze onthullende en voor
velpn in Amsterdam ongetwijfeld ook
onthutsende presentatie. In de mor
genuren hadden dea anwezieen 'life'
kennis kunnen nemen van alle Mjbcl-
gonootschap-afdelincen. die in tien
'beurshoeken' van de zaal stands had
den en waar staf-, alsmede commissie
leden konden worden geïnterviewd
over hun werk.
Van een onzer verslaggevers
DRIEBERGEN Uitvoerig
heeft de hervormde synode gis
teren nagekaart over het besluit
van de generale financiële raad
en het breed-moderamen van de
synode om uit de generale kas
subsidies te gaan verlenen voor
takken van kerkewerk die uit
gaan van enkele hervormd-gere-
formeerde organisaties.
Is het wel juist om uit de generale
kas werk te gaan subsidiëren dat het
stempel van een bepaalde modaliteit
draagt? Gaat men niet een gevaarlijke
weg op omdat nu ook andere modali
teiten een beroep op de generale kas
kunnen doen? Valt de hervormde
kerk zo niet in modale groepen uit
een0 Waren zo de vragen. Daarbij
legden vele synodeleden verband tus
sen deze regeling en het aanvankelijk
verzet van de gereformeerde bond
tegen de verplichting om aan de gene
rale kas bij te dragen. De gerefor
meerde bond heeft de macht van de
mammon gebruikt om zijn zin door te
drijven, zei ds. C. C. Addink uit
Holten en ds. T. H. L. Beernink uit
Hengelo veronderstelde dat de genera
le financiële raad had gehandeld als
een kat in het nauw.
Uit een nota -'an ds. G. J. F. Wessel-
dijk van de generale financiële raad
bleek dat met ingang van 1973 vijftig
proeent van de meeropbrengst uit de
gemeenten van de gereformeerde-
bondsmodaliteit bestemd zal zijn voor
specifieke gereformeerde bondsdoe-
einden met een maximum van twee
honderdduizend gulden. Hiervan zal
veertig procent ten goede komen aan
de bond voor inwendige zending, der
tig proeent aan het hervormd-gerefor
meerd jeugdwerk en dertig procent
aan het leerstoel- en studiefonds van
de gereformeerie bond. Daarbij dient
dan wel aangetekend dat als van an
dere kerkelijke groeperingen gelijk
soortige subsidie-aanvragen binnenko
men, zij mee zullen delen in deze
twee ton, die dan niet zal worden
verhoogd. Van het breed-moderamen
was er een stuk waaruit bleek dat dit
college 'niet zonder aarzelingen' zijn
fiat aan deze regeling had gegeven.
DRAAGWIJDTE
Ds. N. Warns uit Groningen stelde al
meteen dat met deze regeling een
Rubicon is overgetrokken. De kerk
gaat nu werk dat wel ten bate van de
hele kerk wil zijn maar dat toch van
een bepaalde modaliteit uitgaat, steu
nen. De synode moet zich goed be
wust zijn van de draagwijdte van deze
beslissing. Men kan wel zeggen: Zo
wordt de gereformeerde bond dichter
bij de kerk betrokken, ma^r zo help
je tegelijk deze bond zijn isolement te
handhaven.
Ds. Beernink sprak in scherpe termen
over koehandel. Dit is koren op de
molen van elke malcontent in de
kerk. zei hij. Hij noemde het onbe
grijpelijk dat zo'n belangrijke beslis
sing genomen is zonder ruggespraak
met de synode. Het pleit niet voor de
gereformeerde bond dat hij op dit
'volstrekt oneerbare voorstel' is in
gegaan. Ds. K. A. Abelsma uit Wate
ringen vond de regeling daarentegen
verstandig. Refererend aan de titel
van een pas verschenen boekje zei hij
dat de gereformeerde bond 'gewoon
hervormd' wil zijn. Laten wij hem
daarin terwille zijn, zei hij.
Ds. S. Koolstra uit Rotterdam prees
het evangelisatieblad Echo van de
IZB waarmee ook in niet-gereformeer-
de bondsgemeenten wordt gewerkt.
Hij vond het niet meer dan billijk dat
ook de vrijzinnig hervormden op de
zelfde wijze nu behandeld zullen wor
den. Ds. D. H. Scholten uit Eindho
ven zei dat een zeer principiële wissel
gepasseerd is. Hij juichte het toe,
maar achtte '•en breed beraad over
MENS EN MENS
elijl
izoe
be
M
dag
door dr. C. Rijnsdorp
Ten dienste van liet kerkelijk gesprek schreef
Liebje Ku>lman—Hoekendijk enkele jaren gele
den haar veel te weinig geraadpleegde en geciteer
de boekje Dwarslagen in de christenheld (Baarn
1969). Men herinnert zich de vier accenten: 1 een
individuele, persoonlijke relatie met God. 2. de
relatie met de medemens. 3. de ambten, sacramen
ten, liturgie en gebruiken en 4. de leeroverdracht.
de prediking en de bijbel. Aan hert gesprek wijdde
zij een afzonderlijk hoofdstukje, waarin in nog
geen zes bladzijden veel wijze en op ervaring
berustende wenken werden gegeven. In rijn
Woord vooraf schreef prof dr. H. Berkhof o.m.
het volgende: 'Natuurlijk zijn haar vier typen ook
een keus Er zijn er nog meer. Ik zou graag een
even indringende tekening hebben willen zien van
hot bevindelijke als van het vrijzinnige type.'
In dit stukje ls hel mij niet om typologie te doen.
hoe belangrijk d;e ook ls. Ik wil erop wijzen,
hoezeer verschillen in gevoelsl inding, in kennis
en in ervaring het wederzijds begrip kunnen
bemoeilijken. De vaak ontmoedigende discus
sies voor radio en televisie en op gemeenteverga-
d.-rtngen nopen hiertoe. Gesprekstechniek is voor
een discussieleider formeel van betekenis, maar
de praktijk leert het niet voldoende. In een
gesprek en op een vergadering is niet een stel
onthechte breinen aan het woord, maar mensen
van vlees en bloed, elk met rijn eigen herkomst,
milieu, karakter geschiedenis, beperktheden,
voorkeuren, angsten, neigingen. Ik beperk mij tot
de drie genoemde factoren. Gevoelsbindingen. het
woord zegt hH al. rijn niet rationeel Mijn vader
verloor bij de doleantie veel hervormde klanten,
maar deed er nooit bitter over. Voor ons kinderen
veroorzaakte dit een gevoelsbinding aan de kerk
van Kuyper. Iets dergelijks komt men tegen bij
Gereformeerde Bonders, juist omdat ze bleven; bij
de vroegere Hersteld Verbanders en MJ vrijge-
maakten vanwege het hun berokkende onrecht en
leed. Dirt soort bindingen gaan om zo te zeggen in
het bloed over. De hartstochten die in de kerkelij
ke diacuasuM loskomen, ontspruiten met kracht
aan deze primitieve emoties Ondergaan onrecht,
geleden miskenning, maar ook hoogtepunten (men
is ergens door iemand in een bepaalde kerk
gedoopt, getrouwd, getroost, men is existentieel
aangesproken door een psalm of lied enz), vormen
de vruchtbare voedingsbodem voor gevoelsbindin
gen van allerlei aard. Als Ik verhitte kerkelijke
discusmes meemaak, klap ik onherroepelijk dicht
omdat ik op affe<rten stuit die ik niet ken, maar
die machtiger zijn dan de gesproken woorden.
Men weet te weinig van eikaars achtergronden af.
Toch is de situatie paradoxaal, want dorpsgemeen
teraden. waar men elkaar van haver tot gort kent,
zijn soms evengoed emotioneel sterk geladen. Men
moet van elkaar niet te weinig maar vooral ook
niet te veel weten, wil men de illusie overeind
houden, dat men over zaken op zakelijke wijze
bezig is.
En nu iets over kennis Men kent de leuke
uitdrukking dat die of die bij rijn spreken of
schrijven niet gehinderd is door kennis van de
zaken waarover hij het heeft Joachim Kahl, in
rijn tegen het christendom geschreven boek Het
onheil van liet christendom Utrecht-Antwerpen
1970), in het Gereformeerd Weekblad door prof. dr
G Th. Rothuizen uitvoerig bestreden, merkt er
gens terecht op dat het christendom rijn voortbe
staan mede dankt aan de onwetendheid van zijn
aanhangew. Onwetendheid is vaak een bescher
mende laag rondom een of ander geloof. Men
moet evenwel geloven met open ogen. Onder
tussen is het verschil in reikwijdte van de ge
zichtskring (de kennishorizon als u wilt) een
grote handicap, vooral in het kerkelijk gesprek
De geestelijke verwarring van onze dagen is voor
een belangrijk deel veroorzaakt doordat de alge
mene kennishoriion door de massamedia op pijn
lijke wijze is uitgezet, terwijl velen, ook door hun
irrationele gevoelsbindingen, binnen de gezichts
einder van vóór de oorlog of van nog vroegere
datum gevangen blijven. Het kwaad begint dan in
hun ogen waar de eigen gezichtskring ophoudt.
Het verschil in ontwikkeling wordt dan een
verschil in golflengte Verstandelijke kennis en
hartelijk geloof komen dan tegenover elkaar in
een polaire positie te staan. Veel ouderen, begrij
pelijkerwijze. kunnen de soepelheid van geest niet
meer opbrengen zich te herscholen. In de
stroomversnellingen slaat hun kano om. Oud rijn
heeft tegenwoordige geestelijk gesproken een tra
gisch accent. Maar er is ook onwil en pure reactie
en de laatste tijd ook veel georganiseerde reactie:
altijd begrijpelijk, deels gerechtvaardigd, deels
niet.
Het woord kennishorizon komt men vaker tegen
dan het woord ervaringshorizon. Nu is het niet
zo, dat ik de eeuvoudige vromen met hun beperk
te kennishorizon wil uitspelen tegen intellectue
len met een beperkte ervaringshorizon, of om
gekeerd. Wel moet ik even duidelijk maken, dat
ik hier met ervaring iets anders bedoel dan een
historisch gegroeide gevoelsbinding. Het gaat mij
hier om echte regilieuze ervaring, de echte bevin
ding die van Ruler op het oog had, wèl te
onderscheiden van haar welkebende droesem. John
Macquarrie, in deel één van zijn meerdelig werk
De beginselen van de christelijke theologie, afzon
derlijk getiteld Filosofische Theologie (Roermond
MCMLXvni), verwijst op bl. 127 e.v. naar Martin
Heideggers on derschei ding, in diens Was 1st Me-
taphyslk?, tussen berekenend denken, existentieel
denken en primordiaal of essentieel denken, dat
hij uitdrukkelijk vergelijkt met de opvattingen
van de religie en die van de poëzie. Hier is de
op«ïnheid voor openbaring vanuit de transcendente
sfeer in het geding. De mens kan zich door God
aangeraakt wéten, omgang met God hebben, ge
loofservaring opdoen. Hier zijn de mensen met
een beperkte kennishort»>n niet in het nadeel,
maar de kerkgeschiedenis heeft ook weet van
Augustinus. Luther, Pascal, Kierkegaard.
Nietzsche heeft gezegd dat elke filosofie een
autobiografie, een geschreven zelfportret is. De
theologie werkt weliswaar met openbaringsgege-
vens, maar weerspiegelt toch heel sterk de per
soonlijkheid van de theoloog die aan het woord ls.
Een theoloog zonder eigen persoonlijke geloofs
ervaring kan een heel eind komen met wat
Macquarrie noemt het 'herhalende, repetitieve'
denken, maar de verhouding tussen kennis en
ervaring is dan gestoord.
Zou men, naar de mens gesproken, riet wanhopen
aan de zin van elk kerkelijk gesprek? Dat hoeft
niet, maar wel moet daarbij zelfkennis in het
geding gebracht worden, en de bereidheid aan de
gesprekspartner iets van zijn achtergronden te
laten ziea Altijd aangenomen, dat men eerlijk wil
zijn.
alle consequenties .(bijvoorbeeld nu
ook subsidie aan de studiekas van de
vrijzinnig henvormden) gewenst. Ds.
Ph. A. Warners uit Utrecht had
bezwaar tegen de subsidie aan het
leerstoel- en studiefonds. Waarom
moet dr. C. Graafland als bijzonder
hoogleraar vanwege de gereformeerde
bond aan de Utrechtse universteit
komen, terwijl er al hoogleraars zijn
die tot deze modaliteit behoren? Ds. A
D. H. Huysman uit Purmer sprak van
'een bijzondere onwijze gang van za
ken'. 'Stel Je voor, dat ik de minister
van financiën zou schrijven dat ik
mijn belastingplicht alleen wil nako
men als een flink deel van het geld
zal worden besteed aan doelen die mij
sympathiek zijn?'
'ONVERTEERBAAR'
Ds. M. van den Bosch uit Goes noem
de de regeling een principiële stimule
ring van het modaliteitsdenken en dat
in een tijd van polarisatie. 'Laten we
eerlijk zeggen dat de eis van de
synode tot verplichte bijdrage aan de
generale kas niet haalbaar is geble
ken'. Dit gebrek aan lovaliteit vond
hij onverteerbaar. Ds. G. Spilt uit
Ede wees erop dat het niet gaat om
een bijdrage aan richtingsorganisaties
maar om subsidies aan bepaalde pro
jecten waarvan niet alleen de gerefor
meerde bondsgemeenten profiteren.
Hij noemde het voorts een fabeltje
dat wie uit het studiefonds var de
gereformeerde bond gesteund wordt,
verplicht zou zijn het geld terug te
betalen wanneer hij later als predi
kant niet langer tot de gereformeerde
bond behoort.
Ds. Wesseldijk zette in zijn be
antwoording uiteen dat het in de
gereformeerde bond als onbillijk werd
en-aren dat terwijl men zelf jaarlijks
ebn half miljoen bijeen brengt voor
apostolaat, jeugdwerk en theologische
opleiding men dan ook nog ten volle
zou moeten meedragen aan het alge
mene kerkewerk. De generale financië
le raad heeft deze onbillijkheid er
kend en daarom deze regeling voorge
steld. De gereformeerde bond heeft
dus bepaald niet 'met mammon macht
willen uitoefenen'. Het gaat niet om
steun aan modaliteiten als zodanig
maar om projecten die jnet een be
hoorlijke begroting aan de generale
financiële raad moeten worden voorge
legd en waarover uiteraard verslag-
plicht ter synode zal bestaan. Ds.
Wesseldijk wees er verder op dat nu
al allerlei niet strikt kerkelijke instel
lingen worden gesubsidieerd, ook in
terkerkelijke ook in het buitenland
en die geen verslagpllcht hebben. De
subsidie aan het leerstoel- en studie
fonds heeft alleen betrekking op stu
diebeurzen, niet op de leerstoel van
dr. Graafland.
Scriba ds. F. H. Landsman zei dat de
betekenis van functionele groepen en
het leken-apostolaat steeds meer toe
neemt. Hij verwachtte dat in de toe
komst een groot stuk van het werk
van de kerk niet meer in de instituti
onele vormen zal geschieden, maar
door vrije groepen. Willen we levende
kerk blijven, dan zullen we met deze
•groepen zoveel mogelijk in contact
moeten blijven, zei hij.
Van een onzer verslaggeefsters
DEN HAAG De zevenjarige Senne
Erkelens is op de speelplaats van de
Nutsschool in Den Haag om het leven
gekomen. Het jongetje kreeg enkele
betonnen platen van een schutting
tegen zijn hoofd.
Senne was tikkertje aan het spelen
met zijn negenjarig vriendje Bart.
Toen Bart tegen de schutting aanliep,
stortte die gedeeltelijk in. Bert kreeg
enkele planten op zijn borstkas. Sen
ne, die vlak achter hein liep, kreeg
betonnen platen tegen zijn hoofd en
overleed ter plaatse.
Het was een goede gedachte
VPRO om eens uitdrukkelij i
dacht te schenken aan de psyi r.
in het bedrijf en met name
woonte van het testen van
personeel. De relativiteit van d
tests kwam duidelijk uit. Bot
zal iedereen wel mensen in z'j w L
lie en kennissenkring hebben
dertijd bij een test weinig oitwij
hoop meekregen en die intu
zefde famlilie verbluffen min
prestaties. Niet de testende in
want die stelt men meestal ni< irar
op de hoogte. Toch zou het de
waard zijn als eens een aantal
hun test, in vroeger jaren opgAene
terugzonden met de verraeldi ran<
hun huidige positie. Het lijkt
beide partijen een goede z;
was natuurlijk een uitzonderin
daarom niet minder navrant
van de deelnemers aan de uitAjt" j
vertelde. Het was hem overkoi
hij, na enige tijd bij een fir we^
werkt te hebben, van zijn direc js jr
een reprimande kreeg vergeztf
een opmerking over een
zijn testrapport. Je zou haast ens
conclusie komen dat de desbei het
de chef indertijd vergeten is
of dat die test dan wel geheel
gemist heeft Er is geen tijd
dat er druk over de klasi
gediskusieerd werd, het zoulT^
luxe zijn al de ihenselijke verl
gen binnen de bedrijven en
kantoren eens kritisch bekeke 7n
den. Het gevecht van man tege
het bekende ellebogenwerk en
treiteren schijnt er geen uitzi
te zijn. Alles heeft uiteraard
tergronden, maar veel levens
vreugde door de situatie van n
mens waarin zij Verkeren. Ei
zou iedere verbetering van ons
lieu moeten beginnen.
Beroepen: te Ridderkerk: K. [SZ
te Wemeldingen; te Alkmaar i
J. D. Kila te Den Helder.
is r
Kc
Pi
a oud
SS «E
al
rlij:
Hans Habe Gelijk eens Dai
reis door Israël. Uitgave: De B
NV Baarn. Prijs: ƒ15,90.
Zelden zal er een boek over de
we staat Israël zijn verschene
zoveel informatie bevat en t«
zonder leesbaar is.
De auteur, die blijkt geeft va
gedegen bijbelkennis heeft bi
rondzwervingen en bij de zei
gesprekken met mensen uit
scheidene groeperingen, de 1 DE
mogelijke objectiviteit betracht ,w
boeiende inventarisatie is echti i
belijdenis geworden, waarin l ?a
ageert tegen naar zijn inzie
de schijnvrede, die de grote dei
tieën in de wereld aan de 1
staat hebben opgelegd. Aan hl Di
van zijn verbluffende serie do: j
taties, met onder meer een gi
met Eban, zegt de Duitse auteur
'Door oorlog en vrede zal de
moeten leren, dat David niet
zoals Shylock z'n einde vond s
Israël is het Zesde, het ongescl
Boek van Mozes opengeslagen'.
Gelijk eens David is een van de
informatieve en ook meest i
boeken, die wij de laatste tijd
het moderne Israël onder ogen
ben gekregen. Wie Habe heeft
zen, kan in een discussie over
immens gecompliceerde problee
deze vuurhaard in het Nabije
zinnig meepraten.
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactiei
J. de Berg (waarnemend)
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro 26 92 74. Banki
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768). Gem.giro
X 500.
