Volgende week zaterdag
begint de wedstrijd:
Kinderen
beschilderen
stenen
4
eeland is een attractie rijker
eining om schotjes in
ieuwe huizen te Joure
Weer oude munten uit
de 'Hollandia' geveild
Een idee van Trouw/Kwartet.
Voor de Grote Vakantie.
Met hele knappe prijzen:
50 Polaroid kleuren-camera's
Kijk uit naar de krant van 24 juni a.s.
vinciaal museum in kanunikenwoningen in abdij-complex
Mammoet-resten
in staaldraad
woners vragen meer vrijheid
Raad zal motie
wel verwerpen
Van een correspondent
DEN HAAG-NEW YORK Onge
veer 7000 munten en verschillende
goederen, afkomstig uit het schip
Hollandia van de Vereenigde Oost-
Indische Compagnie (vergaan in
1743 bij de Scilly-eilanden) zullen
20 juni in New York worden ge
veild.
De te veilen hoeveelheid munten
bestaat voor het grootste deel uit
Mexicaanse munten en verder uit
Hollandse dukaten. Van de andere
goederen worden onder meer ge
veild twee kanonnen die sporen
van de initialen VOC dragen.
In 1971 is de Engelsman Cowan
erin geslaagd de ligging van het
scheepswrak vast te stellen. Daarna
ls een team van duikers begonnen
met de berging van de inhoud van
het schip. Tot nu toe zijn ongeveer
15.000 munten en veel voorwerpen
geborgen. De staat der Nederlan
den (dienst der domeinen van het
ministerie van Financiën) heeft als
rechtsopvolger van de Vereenigde
Oost-Indische Compagnie zijn rech
ten op het schip en de inhoud
daarvan overgedragen aan de heer
Cowan en diens compagnon, de
heer M. H. Kavanogh. Volgens de
ze overeenkomst zal Nederland een
aandeel in de waarde van de ge
borgen goederen ontvangen.
In april werd in Londen de eerste
velling van munten en goederen
uit de 'Hollandia' gehouden.
'/KWARTET ZATERDAG 17 JUNI 1972
Jan Brokken
JLBURG Directeur dr. P. K. van Dalen noemt het nieuwe
se Museum eerder een rariteiten-kabinet dan een waardevolle
erzameling. Toch is Zeeland met de verhuizing van het Zeeuws
m van een oude patriciërswoning in Middelburg naar de
oikenwoningen van het historische abdijcomplex in het hartje
stad een toeristische attractie rijker geworden. Niet de kunst-
ie van het museum, maar het gerestaureerde gebouw zelf en
ourage geven het toch al monumentale Middelburg een extra
sie.
linuten lopen van de imposan-
[t ligt het abdijcomplex, waar
t zestiende eeuw het provincia-
uur van Zeeland gevestigd is.
grote, historische complex,
de kern uit de twaalfde eeuw
s het Zeeuws Museum nu
bracht. Dinsdag zal het mu
ioor staatssecretaris H. J. L.
officieel worden geopend,
inrichting ervan zal dan nog
et voltooid zijn. Directeur Van
loemt als oorzaak van deze
jng de rust, waarmee de Am-
se binnenhuisarchitect Kho
Ie aan de voltooiing van het
p werkt. 'Hij is dagen met het
in van de vitrines bezig. En
r het dan klaar is, staan de
jnen potjes er wonderbaarlijk
zegt directeur Van Dalen,
een grote waardering merken
voor dee rust, waarmee de Chinese
binnenhuisarchitect met de grillige
ruimten van het museum heeft, ge
werkt. De mooiste vondst van Ie is
ongetwijfeld de staaldraad-constructie,
waarin de Schelde-vondsten over
blijfselen van mammoets zijn opge
hangen. Sommige van deze vondsten
dateren al uit de zeventiende eeuw. Ie
heeft al die beenderen in zijn staal
draadconstructie opgehangen, waar
door je de indruk krijgt voor een
echte mammoet te staan. Het werk
kan bovendien aangevuld worden met
nieuwe vondsten.
De rust, die Ie ten toon heeft ge
spreid, is bij een wandeling door het
museum voelbaar. De binnenhuisarchi
tect kreeg de beschikking over een
prachtig gerestaureerd pand en hij is
secuur met de zaaltjes en zalen omge
sprongen. Bovendien heeft hij zijn
kunnen weten te relativeren. Alle no
dige constructies, van lichtbakken tot
vitrines, zijn zo opgehangen, dat het
nageslacht ze er gemakkelijk en
zonder schade toe te brengen aan het
pand weer uit kan slopen.
Het Zeeuws Museum is een ouderwets
museum, in de goede betekenis van
het woord. Pijlen, die de bezoekers
snel door het gebouw moeten loodsen,
zijn uitgebleven. De bezoeker kan dus
rustig dolen in de wirwar van zaaltjes,
langs oude draaiende trappetjes
van de kelder naar de zolder kruipen.
Toch heeft directeur Van Dalen de
nieuwe ideeën over taak en plaats van
het museum tot uitdrukking willen
brengen, met name in de stoute ruim
te.
In deze zaal kunnen de bezoekers hun
indrukken op een muurkrant kwijt
Ook is een weefgetouw in de stoute
ruimte opgesteld, om de bezoers meer
vertrouwd te maken met deze kunst
en ze ook oog te laten krijgen voor de
structuren van een tapijt. Dit om het
imposante van de in het museum
ondergebrachte tapijtenzaal beter uit
te laten komen. De zeventiende eeuw-
se tapijten komen uit de provinciale
gebouwen en tonen allen taferelen
van de strijd der Zeeuwen tegen de
Spanjaarden.
In de kelders van het gebouw zijn de
oudste Zeeuwse bodemschatten te
zien. Vooral de verzameling Nehalen-
nia valt op. De stenen, waarin op bijna
identieke wijze de godin der scheep
vaart gebeeldhouwd is, zijn in de
zeventiende eeuw bij Domburg en in
1970 bij Colijnsplaat gevonden.
Het Zeeuws Museum zou het Zeeuws
museum niet zijn, wanneer in de zaal
der 17e eeuwse kunst nieit een schil
derij van Michiel de Ruyter, geschil
derd door Ferdinand Bol. te zien zou
zijn. In de zaal zijn ook vier andere
schilderijen van de zeeheld en zijn
vrouwen tentoongesteld, die in brui
kleen zijn gegeven door het nage
slacht van De Ruyter.
Folklore
Op de zolder is de afdeling folklore
gevestigd, waar alle Zeeuwse kleder
drachten te zien zijn. Een etage lager
is nog een schilderijen-zaal. Het aar
digste van deze collectie vormt een
schilderij van de abdij in de zeven
tiende eeuw. Eén blik door het open
staande raam bewijst, dat er nog wei
nig veranderd is aan de grote binnen
plaats van de abdij Alleen de gepar
keerde auto's verhinderen, dat je je
op dit plein een paar eeuwen terug
waant.
Folkloristisch mag ook de Egyptische
mummie in het Cabinet der Curiosi
teiten worden genoemd, niet zozeer
om de mummie zelf, maar omdat deze
al aan het eind van de achttiende eeuw
door het Zeeuws Genootschap is aan
gekocht en er door röntgenfoto's aan
het licht is gekomen, dat er een
ander been aan de mummie ls gezet.
'Klaarblijkelijk bestond er toen al een
levendige handel in deze mummies',
constateert chrecteur Van Dalen.
Kosten
De restauratiekosten van de Kanunnik
kenwoningen bedroegen een kleine
twee miljoen gulden. De inrichtings
kosten waren ruim een half miljoen
gulden. Nieuwe aankopen heeft het
museum niet kunnen doen, want juist
toen men met de inrichting begon
draaide Den Haag de subsidiekraan
dicht. Dat deze maatregel juist een
provinciaal museum moest treffen, is
bijzonder jammer, want het Zeeuws
Museum geeft bij lange na geen beeld
van de kunstzinnige verrichtingen der
Zeeuwen door de eeuwen heen. Maar
mocht Den Haag weer wat scheutiger
met de subsidies worden, dan heeft
het Zeeuws Museum in ieder geval nu
een indrukwekkend onderdak voor de
nieuwe aankopen, die hopenlijk niet
te lang op zich laten wachten.
Binnenland T13 K13
De Kanunikenhuizen op het Abdijplein in Middelburg, waar het
Zeeuwse museum ondergebracht is.
Rimmer Mulder
IE Hoeveel vrijheid krijgt iemand, die daadwerkelijk wil
n de eentonigheid van het Nederlandse woningbestand te door-
ai en zich waagt aan een experimentele woning? Dat is de
rliggende vraag bij het conflict over roiets saais als een bouw
lening tussen het gemeentebestuur van Haskerland en de be-
rs van zes experimentele woningen in Joure.
mingen zijn gebouwd naar een
3» van architect G. Schouten uit
e. Dit ontwerp verwierf het
ie predikaat 'experimenteel',
al toegepast in Eibergeo, En-
e, Velp en Streefkerk. In Joure
dit soort woningen vooral
de activiteiten van de heer C.
leuwenhoven, directeur van een
agsmstituut ter plaatse. Hij wist
l geestdriftigen om zich heen te
nelen en gezamenlijk vonden ze
mnemer voor de bouw.
ouwkosten bedroegen ongeveer
gulden. Daarbij kwam ongeveer
gulden voor de grond. Daarmee
tee zes huizen bepaald niet de
te van Joure geworden, maar ze
m wel de meeste aandacht. Vele
•den zijn al wezen kijken naar
wwsels, die bij de zwijgende
lerheid van Joure bekend staan
ppenhokken.
hebben inderdaad een wat
end uiterlijk. Ze hebben een
hellend dak. De hoge voorgevel
aanmerkelijk lagere achtergevel
in geheel uit glas. De kamer, die
over de hele lengte uitstrekt,
een hoog en een laag gedeelte,
i het lage (voorste) gedeelte bp-
zich een verdieping, die vanuit
Bbtenste deel te bereiken is. De
tying is helemaal opengehouden
lakt voor het oog ook deel uit
de kamer. De keuken is bij de
r getrokken. Achter het 'hoofd-
Hw* bevindt zich nog een siaap-
Over de indeling hiervan zijn
Joure moeilijkheden gerezen
de daar geldende voorschrif-
een woning tenminste twee
ers hebben, die los van el-
bereikbaar zijn. Als je door de
kamer moet om de andere te
"'•en, deugt het niet. In het plan,
id waarvan de bouwvergunning
rekt, was alles dik in orde. De
leugel bevatte twee kamertjes,
1de uitkwamen op een gangetje.
dat naar het "hoofdgebouw' leidde.
De zes eigenaars van de woningen
waren daar niet zo gelukkig mee. Ze
wilden graag vrij zijn bij het indelen
van die vleugel. De een wil die vleu
gel helemaal open houden. Een ander
wil er maar één slaapvertrek en een
derde wil wel twee kamertjes, maar
die moeten dan wed de hele breedte
beslaan, zodat er geen plaats is voor
een gangetje. Bovendien kunnen de
behoeften en de samenstelling van je
gezin in de loop der jaren wijzigen en
dan moet je de mogelijkheid hebben
de boel weer wat anders in te delen,
vinden de experimenteerders. Daarom
vroegen ze de aannemer de vleugel
voorlopig maar niet van schotjes te
voorzien en dienden bij b. en w. een
verzoek dn voor ontheffing van de in
de bouwvereordening gestelde eds.
Daar wilden b. en w. niet van weten.
De verordening geeft ons niet de
mogelijkheid ontheffing te verlenen
voor het artikel, waar het hier om
gaat, lieten zij weten. Het gemeente
bestuur wilde de niuwlichtrs overi
gens best terwiile zijn en liet gemeen
tewerken zes alternatieven maken, die
wel voldoen aan de voorschriften.
De bewoners voelen er niet veel voor.
De zes plannen komen neer op ver
kruimeling van de niet al te royale
slaapvleugel of afscheiding van de
verdieping in het grote woongedee?
In beide gevallen verliezen de wonu.
gen een stuk van hun aantrekkelijk
heid. De eigenaars hebben, toen ze
niet in het reine konden komen met
b. en w., een brief gestuurd naar de
raad. Hoewel die de gevraagde onthef
fing niet kan verlenen heeft die er in
zijn laatste vergadering uitvoerig over
gesproken. Er kwam tenslotte een
motie in stemming, waarin de raad
het college van b. en w. vroeg de zaak
nog eens met de bewoners op te
nemen. De stemmen staakten: zeven
tegen zeven. Daarom moet het voor
stel in de eerstvolgende raadsvergade
ring (volgende week woensdag) weer
in stemming worden gebracht.
B. en W. adviseren de raad de motie,
die van de kant van de PvdA is
ingediend, te verwerpen. Het ooilege,
dat sinds kort onder leiding staat van
de jeugdige mr. Philippus Houben,
blijft van mening, dat het de gevraag
de ontheffing niet kan verlenen. De
bewoners stellen hiertegenover, dat
de wet het gemeentebestuur de be
voegdheid geeft voor alles ontheffing
te verlenen omdat het om experimen
tele woningen gaat
De verwachting is, dat de gemeente
raad de motie zal verwerpen. Het
raadslid, dat de vorige keer afwezig
was, is tegen. Overigens kan de raad
weinig doen in deze zaak. Hij zou in
het uiterste geval de bouwverorde
ning kunnen wijzigen.
De zes eigenaars zijn niet van plan
zich gewonnen te geven als b. en w.
hen lastig blijven vallen over die
slaapkamers. (En daar ziet het wel
naar uit). Ze willen dan proberen een
uitspraak van een hogere instantie te
krijgen over de vraag hoe vrij men
eigenaars van experimentele wonin
gen mag laten. Ze vinden doorbreking
van de eentonigheid, waarmee in Ne
derland gebouwd wordt (overal de
zelfde rijtjes huizen met nagenoeg
dezelfde indeling) van wezenlijk be
lang. Mensen, die daaraan mee willen
werken, moeten van de overheid de
nodige ruimte hebben. Oud-minister
Schut heeft dat verschillende malen
heel duidelijk gezegd. Daarom willen
de Jousters doorgaan met deze zaak.
Voor zichzelf hadden ze al die heibel
zich niet op de hals hoeven te halen
Iedereen weet, dat je best wat kunt
afwijken van in bouwvergunningen
gestelde voorwaarden: bouw- en o-
ningtoezicht kan toch niet alles nalo
pen. Dat geeft men op het gemeente
huis in Joure graag toe.
woningen aan het Zuiderveldplantsoen in Joure, die officieel met predikaat 'experimenteel' zijn
scheiden en bij de plaatselijke zwijgende meerderheid bekend staan als 'kippenhokken'.
