hitelaw weigert
esprek met IRA
'Als iemand in Duitsland het fascisme
vertegenwoordigt, dan is het Göring'
[ALT-akkoord stopt
wapenwedloop niet
Kremlin strijdt
tegen drankzucht
An Loc
werd
geraamte
van een
spookstad
Helikopters landen in formatie
Opiniepeiling: Brandt
zou verkiezingen winnen
Aantekeningen van George Dimitroff gepubliceerd
ilieuconferentie
i onzekerheid
ankrijk bemiddelt
IPC-oliekwestie
P/KWARTET WOENSDAG 14 JUNI 1972
Buitenland T7 Kil
ovisionele vleugel vroeg overleg in'Vrij Derry'
FAST (Reuter, UPI, AP) De leiders van de Provisionele vleugel van liet Ierse Republikein-
sger hebben gisteren de Britse minister voor Noord-Ierland, William Whitelaw, uitgenodigd vre-
•sprekingen te beginnen en aangeboden de guerrilla-activiteiten zeven dagen op te schorten.
Kelaw heeft het aanbod gisteravond verworpen, omdat hij niet kail ingaan op een ultimatum van
fcrroristen.
RA heeft minister Whitelaw ver-
t naar 'Vrij Derry' te komen
Jiolieke deel van Londonderry,
de Provisionals wordt bé-
t en waar de politie en de Britse
pen nooit komen. De Provisionals
jgden hun vredesinitiatief aan op
jersconferentie in Londonderry,
rerd geleid door hun stafchef
i MacStiofain, die door de Ierse
riteiten wordt gezocht wegens lid
schap van een verboden organisa-
Itiofain zei, dat bij de door hem
estelde besprekingen in 'Vrij
met minister Whitelaw moet
jen gestreefd naar een 'rechtvaar-
vrede'. Hij meende, dat als Whi-
r de uitnodiging publiekelijk zou
aanvaarden, vredesbesprekingen bin
nen 48 uur kunnen beginnen en de Pro
visionals alle militaire operaties - een
week lang zullen oprschorten. Als
voorwaarde voor een ev entueel vredes
overleg stelt de IRA, dat het Britse
leger alle arrestaties, razzia's, huiszoe
kingen en het lastigvallen van bur
gers moet staken. MacStiofain zei ver
der, dat de Britse militairen onder
geen enkele voorwaarde weer toegang
tot de door de IRA beheerste katho
lieke wijken van Londonderry Bog-
side en Creggan zullen krijgen.
Als minister Whitelaw de uitnodigng
van de Provisonele vleugel van de IRA
niet aanneemt, zullen wij gedwongen
zijn onze campagne voort te zetten,
aldus MacStiofain. 'Onze organisatie is
'KHOLM (UPI, Reuter) De onlangs in Moskou gesloten over-
:omsten tot beperking van strategische wapens zijn onvoldoende
10rs ide nucleaire bewapeningswedloop tussen Amerika en Rusland te
apen. Het opstellen van nieuwe kernwapensystemen zal onvermij-
ijk de wapenwedloop tot grotere en gevaarlijker hoogten opstu-
op"fe
nnis.
dit oordeel komt het Internatio-
instituut voor vredesonderzoek
lolm (SIPRI) in zijn gisteren
lenen jaarboek 1972.
idien zal de voortgaande wapen
loop het verdrag tegen versprei-
van kernwapens ernstig verzwak-
schrijft het gezaghebbende insti-
dat gefinancierd wordt door de
idse regering maar statutair onaf-
relijk is.
in het eind van de jaren zeventig
ongeveer eenderde van alle landen
rekfj wereld kernreactoren voor elektri-
itsproduktie bedrijven. Daarbij
grote hoeveelheden plutoni-
een deel daarvan is geschikt voor
maken van atoombommen. Lan-
,ee|' die vinden dat hun veiligheid
r het verwerven van kernwapens
9e-'den gediend, zullen ook inderdaad
vervaardiging overgaan, meent het
RI. Gebrek aan technische kennis
de kostenfactor zijn niet meer de
tige beletselen die zij in het ver
in waren,
gens de door het instituut verza
de gegevens besteedde de wereld
1971 zes procent van alle beschik-
middelen aan militaire uitgaven,
totaal bedrag van 575 miljard
den. Koplopers waren Amerika
miljard). Rusland (140), China
ar schatting 25 miljard), West-
.and (20 miljard). Frankrijk
en Engeland (18). Samen gaven
ie zes militair sterkste landen vier
de van het wereldtotaal uit. Dat
reldtotaal kom overigens overeen
uitgaven van alle regeringen
behoeve van gezondheidszorg plus
erwijs.
ir niet alleen de grote 'bedragen
beangstigend. De waarde van de
«nexporten naar landen van de
de wereld bereikte vorig jaar het
Brdbedrag van 5,8 miljard gulden,
J trvan viervijfde terechtkwam in
het Midden-Oosten en Azië. De Sow-
jet-Unie streefde Amerika voorbij in
de waarde van haar wapenexporten,
maar de Amerikanen blevend e belang
rijkste leverancier in termen van
hoeveelheden. (In dit overzicht zijn
Noord- en Zuid-Vietnam buiten be
schouwing gebleven).
Het SIPRI schat dat in de afgelopen
tien jaar alleen al aan militair onder
zoek en ontwikkeling van nieuwe wa
pens in de wereld jaarlijks 48 miljard
gulden werd uitgegeven, waarvan 46
miljard door de 'grote zes'. Ter verge
lijking diene dat de wereld per jaar
13 miljard uitgeeft ten behoeve van
medisch onderzoek.
nu sterker dan zij in vijftig jaar is
geweest Zij is voldoende uitgerust
om de verzetscampagne tegen de Brit
se militaire heerschappij voor onbe
paalde tijd voort te zetten', aldus de
leider van de Provisionals.
Voordat minister Whitelaw het vredes
initiatief van de Provisionals afwees,
zei een van zijn naaste medewerkers
gisteravond dat het voorstel van 'aan
zienlijk belang' is. In Londen weiger
de een regeringswoordvoerder com
mentaar op het IRA-aanbod. De Brit
ten hebben tot dusver het standpunt
ingenomen, dat het niet mogelijk is
te onderhandelen met 'moordenaars'.
Minister Whitelaw had gistermiddag
een gesprek met militair-protestantse
leiders in een poging een explosieve
confrontatie, die het aanstaande week
einde dreigt, af te wenden. De pro
testanten, die de Ulster Defence Asso
ciation (UDA) leiden, willen dat een
einde wordit gemaakt aam de autonome
status van verscheidene katholieke
wijken in de Noordierse steden, waar
politiemannen en Britse militairen
zich niet meer wagen. De UDA eiste
gisteren van Whitelaw, dat hij op z'n
laatst het aanstaande weekeinde het
Britse gezag in "Vrij Derry' weer
moet herstellen, omdat de protestan
ten anders hun eigen gebieden voor
de politie en de Britten zullen afslui
ten. De autoriteiten vrezen, dat zo'n
ontwikkeling zou leiden tot een open
oorlog tussen de vijfhonderdduizend
katholieken en honderdduizend pro
testanten in Noord-Ierland.
Whitelaw heeft herhaaldelijk laten
weten, dat hij het Britse gezag in de
autonome katholieke gebieden pas zal
herstellen, als de tijd daarvoor rijp is.
Volgens Britse militairen zou een ge
wapende actie op dit moment in de
katholieke wijken veel slachtoffers ei
sen.
Gewapende jongeren hebben gisteren
in Belfast een aantal autobussen ge
kaapt en in brand gestoken, waardoor
op verscheidene punten een verkeers
chaos ontstond. Gistermiddag richtte
een bom schade aam in het westen
van Belfast Een tweede bom ging af
in een auto, die geparkeerd stond bij
een bejaardeninrichting in Belfast In
beide gevallen liep niemand letsel op.
Een formatie -Amerikaanse helikopters landt in formatie bij het Zuidvietnamese Lai Khe om troepen
van de tweede Zuidvietnamese divisie in een aanvalspositie te brengen.
STUTTGART (DPA, Reuter) Uit
een opinie-onderzoek, waarvan de re
sultaten gisteren zijn gepubliceerd,
blijkt, dat bij nieuwe verkiezingen
voor de Westduitse Bondsdag in de
herfst 52 procent van de kiezers zich
zou uitspreken voor de socialistisch-
liberale coalitie. De christen-democra
tische oppositie zou zich tevreden
moeten stellen met 47 procent. Het
onderzoek werd ingesteld door het
Wickert-instituut voor Publieke Opi
nie.
Rainer Barzel, voorzitter van de West
duitse christen-democraten heeft offi
cieel bevestigd, dat zijn partij niet
bereid is om in samenwerking met de
socialistisch-liberale regeringscoalitie
op vervroegde Bondsdagverkiezingen
aan te sturen. Barzel, die het woord
voerde op een commissievergadering
van de CDU, zei dat alleen kanselier
Willy Brandt de weg naar zulke ver
kiezingen kan effenen.
De 65-jarige Herbert Wehner, een van
de eigenzinnigste mensen uit de top
van de Westduitse sociaal-democrati
sche partij, is gisteren herkozen als
leider van de SPD-fractie in het parle
ment.
MOSKOU (Reuter) De Communisti
sche partij in Moskou is opnieuw een
grootscheepse campagne begonnen te
gen een van Ruslands ergste sociale
kwalen, het grote drankgebruik. Het
centrale comité van de partij heeft
een decreet uitgevaardigd, dat giste
ren in alle belangrijke bladen stond
afgdrukt, waarin de ministeries en de
lokale partij-afdelingen de mogelijkhe
den krijgen voorgeschoteld om het
probleem te bestrijden.
Het decreet bevat een oproep tot het
creëren van meer sportfaciliteiten, ex
tra roeibanen en openluchtbioscopen
voor de zomer, en meer ski-hellingen
en ijsbanen voor de winter. De minis
teries en partij-afdelingen krijgen op
dracht een krachtige campagne via
pers, televisie en films te voeren om
de nadelige effekten van alcoholge
bruik te belichten. Het gebruik van
alcohol wordt in Rusland algemeen
gezien als de grootste oorzaak van
verkeersongelukken en als een zeer
belangrijke faktor ran de misdaad.
Vorige week haalden de kranten een
voorval aan uan een fabriek in de
Oeral waar 30 procent uan de arbei
ders minstens eenmaal per jaar in een
ontnuchteringscentrurr van de politie
belanden. De pers wees met het voor
beeld op het produktieverlies door
dronkenschap. Het decreet van het
centrale comité vormt een aanwijzing,
dat andere maatregelen ter bestrij
ding van dronkenschap niet afdoende
zijn gebleken of zelfs hebben gefaald.
De laatste tien jaar is de prijs van
wodka bijna verdubbeld, cognac kost
tweemaal zoveel als drie jaar geleden
en de uren waarin sterke drank wordt
verkocht zijn drastisch beperkt.
Maar de oude Russische drinkgewoon
ten zijn stevig geworteld. Iemand die
bij zijn drinkende partners achter
blijft wordt beschouwd als niet-man-
nelijk.
OCKHOLM (Reuter, UPI) Over
vooruitzichten van de VN-milieu-
ferentie komen tegenstrijdige be
lten uit Stockholm,
belangrijke dingen gebeuren ach-
gesloten deuren, waar een speciale
rkgroep nog steeds zit te zwoegen
het ontwerp van de Universele
ieuverklaring en de ongeveer vijf-
ingediende amendementen. De
otste controverse bestaat nog
eds tussen China en de Verenigde
ten. De Chinezen drongen gisteren
i op een vaststelling dat het 'neo-
onialisme en imperialisme van de
«mogendheden' (Amerika en Rus-
li) en de grondoorzaak was van mi-
bvernietiging in de derde wereld,
de wandelgangen vernam Reuter-
respondent Stephen Croall gisteren
afgevaardigden meer hoop kregen
het bereiken van een overeen-
fflst. Maar UPI-correspondent Ian
stergren kreeg de indruk dat de
dijen nog onverzoenlijk tegenover
aar stonden.
door A. J. Koejemans
Zondag 18 juni zou Georgi Dimitroff 90 jaar zijn geworden. Voor
vele ouderen is hij de nog in hun herinnering voortlevende, voor
menige jongere reeds legendarische held van het Rijksdagbrandproces
voor het Hooggerechtshof in Leipzig, dat in de laatste maanden van
1933. plaatsvond. De brandstichting in het Rijksdaggebouw in
Berlijn was waarschijnlijk op touw gezet door de nationaal-socialis
ten, maar werd in ieder geval door hen gehanteerd als een voor
wendsel voor de inzet van een bloedige vervolging van alle progres-
sief-denkende mensen, socialisten, communisten, liberalen, ook anti
fascistische christenen,
bnryshrdlu
RIJS (Reuter) In de oliecom-
ssie van de Organisatie voor Econo-
sche Samenwerkint en Ontwikke-
g (OESO) zijn geen bezwaren ge
flirt tegen de bemiddelende rol, die
anrkijk gaat spelen tussen de rege-
'g van Irak en de Britse, Franse,
"erikaanse en Nederlandse oud-eige-
fen van de genaaste Iraq Petroleum
(IPC). De eerste contacten tussen
ankrijk en Irak zijn inmiddels ge
ld, toen de voorzitter van de Iraq
honal Oil Co. een vertegenwoordi-
ontmoette van de Cie. Francaise
Petroles, die een belang in de
C heeft. Vandaag zal de vice-presi-
"t van Irak Saddam Hussein, voor
l vier dagen durend bezoek in
hjs aankomen om over de nationa-
»tie te praten. Tijdens zijn verblijf
deFranse hoofdstad zal hij ook met
*sident Pompidou een gesprek heb-
over deze kwestie.
De nazi's beweerden, dat de Rijksdag
brand had moeten dienen als een
'signaal' voor een communistische op
stand in Duitsland. Zij beschuldigden
o.m. Georg Dimitroff, lid van de
'Executieve' der Communistische In
ternationale. van zo'n complot tegen
de staat en brachten hem, na elf
maanden van (geboeid) voorarrest,
voor het gerecht.
Het even intelligente als onverschrok
ken optreden van Dimitroff sloeg niet
alleen de aanklacht aan gruizels; het
doorbrak ook de angst en de verlam
ming, die de overwinning van het
nationaal-socialisme in Duitsland en
De heer A. J. Koejemans, publicist le
Amsterdam en auteur van ondermeer
Van Ja tot Amen en Jezus in Magni
togorsk, stuurt ons onderstaand arti
kel over Georgi Dimitroff, de Bul
gaarse communist, die leefde van 1882
tot 1949.
Dimitroff kreeg grote bekendheid
door zijn moedige optreden tijdens
het rijksdagbrandproces van 1933. Hij
werd tijdens dat proces vrijgesproken
en, nadat hij het staatsburgerschap
van de Sowjet-Unie had gekregen,
vrijgelaten. In 1935 werd hij secreta
ris-generaal van de Kominterm. Na de
oorlog ging hij terug naar Bulgarije,
waar hij in 1946 premier werd.
Het artikel van Koejemans is geba
seerd op aantekeningen over het pro
ces, die Dimitroff zelf heeft gedic
teerd aan zijn secretaris. Deze zijn
nog niet eerder gepubliceerd.
in de westerse wereld teweeg ge
bracht had. Zijn standvastigheid en
moed wekten bewondering zelfs in
kringen, die geheel afwijzend tegeno
ver het communisme stonden. Een
hoogtepunt van het proces was onge
twijfeld de confrontatie tussen Dimi
troff en de Pruisische minister-presi
dent en latere 'Luftmarschall' Her
mann Göring. en Hitlers propaganda-
minister Göbbels.
Zojuist zijn wij in het bezit gekomen
van Dimitroff's eigen aantekeningen
over het proces, direct na zijn vrijla
ting bij aankomst in Moskou gedic
teerd aan zijn toenmalige secretaris,
dr. Alfred Kurella, nu hoogleraar in
de filosofie te Berlijn. Zij worden nu
voor 't eerst gepubliceerd. Over zijn
duel met Göring en Göbbels geeft
Dimitroff als zijn oordeel:
'Met twee woorden kan men zeggen:
Göring is voor de rechtbank versche
nen. alleen om te zeggen: met dat
communistische tuig moet je je niet
bijzonder bezig houden en ze niet
naar de artikelen van de wet behande
len. De rechtbank moet kort en bon
dig een voorbeeld stellen. Dat zijn de
brandstichters van de Rijksdag, omdat
het communisten zijn. En omdat zij
Rijksdagbrandstichters zijn, zijn geen
verdere bewijzen nodig. Snel een ein
de maken aan het onderzoek: ophan
gen. Dat heeft hij tot uitdrukking
gebracht in zijn botsing met mij. Ik
was heel tevreden. Ik wilde dat. Ik
heb hem in zekere mate in die engte
gedreven, zodat hij het na zijn rede
(die rede was ook een brutale rede.
een openlijke fascistische, bloedige re
de) nog krasser nog drastischer, tegen
over Duitsland en de hele wereld tot
uiting zou brengen.'
'Dat heb ik bereikt. Wanneer iemand
in Duitsland dit barbaarse fascisme
met andere woorden: dit mengsel van
oud-germaans barbarendom en nieuw
fascisme, dat is het nationaal-socialis
me in Duitsland wanneer iemand
in Duitsland met vlees en bloed een
echte vertegenwoordiger daarvan is.
dan is dat Göring. Dat is niet Hitier.
dat is niet Göbbels. Hij is net zo'n
soldaat van het fascisme als ik een
soldaat van de revolutie. Dat kan men
heel openhartig toegeven. Hij heeft
gezegd: 'Als het revolutionaire tribu
naal van de heer Dimitroff ons zou
hebben veroordeeld, zou het daaraan
niet zoveel tijd en moeite hebben
gespendeerd. Het zou ons kortweg
geliquideerd hebben.' Toen hij dit zei
heb ik geknikt. Als een revolutionair
Deze foto van Georgi Dimitroff werd in 1948, een jaar voor zijn dood, gemaakt.
tribunaal Göring en de hele bende
veroordeeld zou hebben, dan was er
vanzelfsprekend van hen niets overge
bleven.'
'Heel normaal'
Het standpunt van onze pers, dat
Göring gek is. was niet alleen doel
loos, maar ook schadelijk. Göring
moet voor de massa's in Duitsland in
het buitenland niet als iets abnor
maals voorgesteld worden, omdat het
fascisme niets abnormaals is. Het fas
cisme is heel normaal en heel ver
antwoordelijk', en de vertegenwoordi
gers van het fascisme zijn ook eigen
lijk niet de beslissende factor. Die
vertegenwoordiger is niet abnormaal,
maar een politieke bandiet, een werk
tuig van het brutaalste kapitalisme.'
'En Göbbels moet u ook karakterise
ren. Hij is klein, niet alleen van
postuur, maar in 't algemeen. Hij
heeft mij gekwalificeerd als 'n kleine
communistische agitator. Hij dacht
dat dit voor mij een grote belediging
was. Ik heb alleen gezegd: 'Ik ben
toch groter dan Göbbels. tenminste
van postuur. Een feit is echter, dat
terwijl Göring zich de moeite heeft
getroost op mijn vragen te antwoor
den, Göbbels geen antwoord gegeven
heeft. Daarom heb ik tenslotte gezegd:
ik ben tevreden, omdat heel vaak
niet-antwoorden het beste antwoord
Is. Naar inhoud waren zijn verhoor
en zijn aantwoorden veel zwakker dan
dc positie van Göring. De positie van
Göring is een duidelijke positie: het
communisme is een gevaar voor ons.
Wij vechten met alle macht tegen het
communisme. Punt. Uit Dat is duide
lijk. Göbbels is een acrobaat, een
hokus-pokus-maker.'
Het beeld van Georgi Dimitroff dat
uit dit dictaat oprijst, zou wellicht
vertekend kunnen worden ,al& het
niet werd aangevuld met het volgende
fragment
"Opeens in Berlijn, ik wist niet dat zij
gekomen waren, mijn moeder en mijn
zuster.Bij een botsing met de pro
cureur-generaal dr. Werner, ik herin
ner me niet, welke raag het was
Plotseling zie ik dat mijn oude Ba-
boesjka' daar zit. Ik ben later te
weten gekomen dat ze er van 's
morgens vroeg al was. Ik heb dat niet
gemerkt Ik heb dat niet verwacht Ik
heb niet in het bijzonder naar het
publiek en de correspondenten geke
ken. Mijn aandacht was hoofdzakelijk
gericht op de rechtbank, de aanklagers
en verdedigers, die voor mij zaten.'
'Ik was zeer verrast. Ik wist dat er
een plan bestond haar naar het bui
tenland te laten komen. Maar ik wist
niet, dat ze ai gekomen was. Zij kwam
uit Bulgarije. Ik had haar in tien jaar
niet gezien. Voor 't eerst weer ln dit
proces. Verrassing en vreugde en
dat is tot uitdrukking gekomen in een
nieuwe slag tegen Werner en dr.
Bünger (de president van het Ge
rechtshof), met een grotere woede.
Wat voor een indruk heeft zij gekre
gen. Zij kent geen woord duits. Mijn
zuster ook niet, en er was toen geen
tolk bij hen. Een paar dagen heeft zij
de zittingen bijgewoond. En toen heb
ik verlof gekregen voor een gesprek.
Ik heb haar gezien, natuurlijk met
grote vreugde, dat is toch heel na
tuurlijk. Zij zei tegen me: 'Je zult
nooit vrij worden. Ik versta niets.
Geen woord. Maar als ik zie hoe je
spreekt met de president met de pro
cureur met de advocaat, dan is het
me duidelijk' dat die mensen je nooit
zullen vrijlaten. Je hebt die weg geko
zen. Het is duidelijk, je moet op die
weg verder. En Als Jij iets doet, moet
dat goed zijn. 'Maar zoals de zaak
staat', zegt de oude Baboesjka, 'zelfs
als Je vrijgesproken wordt, die men
sen zullen niet willen dat je uit hun
handen raakt.
Naar Moskou
Dat was dus de indruk. De oude
Baboesjka was met grote achting, res
pect en sympathie in de rechtszaal en
daarbuiten behandeld. Ik kon van
haar horen, dat de stemming buiten
heel gunstig is, of met andere woor
den, er is een overeenstemming tus
sen mijn redevoeringen voor de recht
bank en de stemming der mensen.
Dimitroff's 'Baboesjka' had de stem
ming goed gepeild: ook na zijn vrij
spraak werd Dimitroff niet vrijgela
ten. Eerst twee maanden later, nadat
hem het staatsburgerschap van de
Sowjet-Unie was verleend werd hij
onverwachts op een vliegtuig naar
Moskou gezet
Een nieuwe etappe in Dimitroff's an
ti-fascistische strijd brak daarmee aan.
die hem uiteindelijk aan het hoofd
van de regering van zijn geliefd Bul
garije bracht. Maar toen was op de
ruïne van het Rijksdaggebouw in Ber
lijn reeds de vlag van de overwinning
op het nationaal socialisme geplant.
Göbbels had zelfmoord gepleegd,
Göring betrad de weg naar de galg.
AN LOC (Reuter) Het markt
plein van An Loc is vandaag een
begraafplaats met rijen smerige
bruine heuveltjes waar eens de
groentekramen stonden. Iemand
heeft op een nabijgelegen stuk
beton de woorden gekalkt: 'Het
vaderland is u dankbaar.'
Ik kwam gisteren op een motorfiets
in An Loc aan, nadat ik uit een
helikopter was gesprongen, die op
weg was naar een plaats ongeveer 2
km ten zuiden van de stad om enkele
Zuidvietnamese soldaten op te pikken,
die tijdens het communistische beleg
gewond waren geraakt. Een wanhopi
ge scene volgde op de landingsbaan
van hoofdweg 13 toen in zwachtels
gewikkelde, kreupele soldaten poog
den aan boord van het toestel te
klimmen. Alleen de behengdigste
lichtgewonden speelden het klaar.
Een man met een gebroken been
klom grimmig op het landingsgestel,
maar toen de helikopter na eerst
voorzichtig van de grond te zijn geko
men plotseling snel opsteeg viel hij
met een kreet van pijn op de grond
terug.
Overal im An Loc is dood en
verderf. Er zijn nauwelijks tien hui
zen overgebleven, of geraamtes ervan,
na het beleg van 65 dagen door
mogelijk meer dan 10.000 Noordviet-
namese militairen. De belegeraars
werden gisteravond teruggedreven
vanuit hun stellingen rond de stadsge
vangenis naar het uiterste zuiden van
de stad maar de communistische ra
ketten en granaten blijven vallen.
Je moet blijven lopen. Een raket slaat
in en er volgt een vernietigende ex
plosie. Een man valt dood of gewond
neer, maar hij wordt achtergelaten.
De stank van de doden doet
je kokhalzen. Ik zag de lijken van
Noord Vietnamese soldaten vlakbij een
verwoeste tank van het type T54. Na
weken in zon en regen te hebben
gelegen waren het niet meer dan
skeletten.
Een groep vluchtelingen, bleek en
mager, kwam strompelend naar de
stad terug. Ze hadden zich langs de
hoofdweg zuidwaarts begeven, maar
de Noordvietnamezen legden nog
steeds hinderlagen langs de weg dus
keerden ze maar naar de stad terug.
Een man vraagt me om een sigaret
In An Loc kun je een pakje verkopen
voor vijftien maal de originele prijs.
De vluchtelingen hebben samen met
de soldaten in de bunkers geleed. Ze
deelden mee in hun rantsoenen en
wachtten op de dag. dat ze konden
ontsnappen. Ongeveer 1000 hebben
zich al in veiligheid kunnen brengen.
Volgens officiële cijfers zijn minstens
3000 burgers gedood, gewond of wor
den vermist. Een Zuidvietnamese offi
cier zei me, dat de strijd om An Loc
voor zijn kameraden even beslissend
was. als die m Dien Bien Phoe in
1954. Ze zeiden, dat het Noordvaetna-
mese bombardement van raketten,
granaten en mortieren op het hoogte
punt zo'n 1000 inslagen per dag
tweemaal zo zwaar was als de aanval
op Dien Bien Phoe, maar de verdedi
gers van An Loc hebben de steun
gehad van Amerikaanse en Zuidviet
namese vliegtuigen, waarbij duizen
den tonnen bommen werden gegooid
op de rubberplantages rond de stad.
waar de Noordvietnamezen hun stel
lingen hadden opgebouwd.
Ik trof de bevelhebber van An Loc,
generaal Le Van Hoeng, maar kon
hem nauwelijks herkennen. Hij was
veel magerden dan op foto's, die ik in
de pers van Saigon had gezien. Hij
heeft op dit ogenblik geen tijd voor
verslaggevers. Het uniform van een
Amerikaanse adviseur, die bij hem is.
is zo vuil en versleten door het
verblijf in de bunker, dat ik enkel
door de tekens op zijn helm kan ont
waren. dat hij kolonel is. Een andere
Amerikaanse adviseur, een kapitein,
is erg dankbaar voor een paar kleine
stukjes frans brood, die ik uit Saigon
heb meegebracht, zelfs al is het brood
24 uur oud. Hij smeert er wat jam op
en boter uit zijn noodrantsoen.
Het garnizoen hoopt, dat het ergste
voorbij is, dat noordvietnamezen en
de Vietcong-strijders zich terugtrek
ken. Maar niemand weet, waar de
vijand zich ophoudt. Het oerwoud be
gint aan de rand van de stad en er
moeten zich in het oosten grote uit
wijkplaatsen bevinden.
Een helcipter met verse regerings
troepen komt in de stad aan en
plotseling dalen weer raketten en gra
naten op het gebied neer. Het stof
trekt op en een soldaat zit op de
grond en zwaait naar zijn kameraden
om hulp. Hij kan niet lopen.
Na de nacht te hebben doorgebracht
in dc kelder van een huis, samen met
regeringstroepen, nam ik een helikop
ter terug naar Saigon met minstens
50 brieven bij mii van soldaten uit
An Loc voor hun families.
