ROCES DAVIS NADERT EINDE
Ktfl
Vervuiling is vooral
probleem rijke landen
Nieuw flatbouwproject
met een 'hangende tuin'
7.508.-
Vraag naar
het NS-
zomermenu
tanklager: Angela liet moorden uit tomeloze liefde
Mensendieck beschermd
Militaire rechtspraak
moet gehandhaafd worden
Dubbele controle
bij KLM-vlucht
naar Tel Aviv
«OUW/KWARTET DONDERDAG 1 JUNI 1972
Binnenland/Buitenland T11/K13
oor Jelte Rep
2 toekomst van de zwarte revolutionaire Angela Davis ligt nu wel-
in handen van twaalf blanken: een elektricien, een luchtvaart-
mctionaris, een accountant, een IBM-werknemer, een gepensioneer-
bibliothecaresse, een gescheiden vrouw, een winkelcheffin en ver-
heidene huisvrouwen. De aanklager en de verdedigers hebben hun
ak voltooid. Een kleine honderd burgers hebben in de getuigen-
mk van de zwaar bewaakte gerechtszaal van San Jose gestaan. Ruim
reehonderd 'bewijsstukken' zijn ingeleverd. En nu is het wachten
de conclusie van de twaalf gezworenen, die het laatste woord
>bben in het duurste proces, dat de staat California ooit heeft
woerd.
(ADVERTENTIE)
ls ik kijk naar deze mannen en
ouwen, zie ik dat deze jury niet de
menstelling van dit district weer-
iegelt. Er zijn geen zwarten', had
ngela Davis aan het begin van het
oces gezegd. 'We hebben steeds be-
ierd dat het onmogelijk is een eer-
ik proces te krijgen in het district
nta Clara'. Maar, zo had ze eraan
egevoegd: 'Het heeft geen zin dit
•oces verder op te houden. Na veel
•raad zijn we ervan overtuigd dat de
ry haar best zal doen, mij een
rlijk proces te geven. Wij hebben
rtrouwen in deze mannen en vrou-
■n en zijn blij hen als jury te
cepteren.'
invankelijk leek het selecteren van
n jury een tijdrovende zaak te wor-
n. De advocaten voelden alle kandi-
ten stevig aan de tand over mogelij-
raciale vooroordelen, terwijl Ange-
af en toe 'college' gaf. 'Wat bete
nt dit?', vroeg ze een blanke, ter-
jl ze haar rechter arm omhoog
rekte en haar vuist balde voor de
ack-Power-groet. 'Misschien dat de
acht van het zwarte ras zal blijven
staan in deze maatschappij', was het
izekere antwoord. Angela doceerde
it dit saluut afkomstig is uit de
aanse burgeroorlog, waar het werd
bruikt uit verzet tegen de nazi-
oet, en dat het tegenwoordig staat
'solidariteit, genegenheid en
amhorigheid.'
aat u niet misleiden door het optre-
n van mej. Davis', had de openbare
nklager, Albert Harris, de juryleden
meteen gevraagd. 'Deze lectrix in
ledad-broeder George Jackson
filosofie is een studente in het
iweld. Ze is verbonden met geweld.'
>lgens hem had Angela Davis de
liietpartij in het gerechtsgebouw
n San Rafael georganiseerd in een
nhopige poging haar geliefde, Geor-
Jackson, te bevrijden. 'Haar harts-
cht kende geen grenzen, geen li-
ieten, geen eerbied voor het leven,
lfs niet voor dat van George Jack-
ns jongere broer Jonathan', aldus
irris. De 17-jarige Jonathan had in
idracht van Angela haar wapens het
ADVERTENTIE
gerechtsgebouw binnengesmokkeld en
moest gijzelaars maken, die geruild
zouden moeten worden tegen de 'Sole-
dad-broeders', van wie George Jackson
er één was. Jonathan was één van de
vier mensen, die bij de tragedie om
kwamen.
Liefdesbrieven
Het motief, waarmee Harris kwam
aandragen leek te zijn bedacht door
een schrijver van woeste liefdesverha
len. Maar Harris had het gedestilleerd
uit in beslag genomen liefdesbrieven
van Angela aan George Jackson. Een
deel van de brieven werd gevonden in
Angela's woning in San Francisco en
was gedateerd juni 1970. Deze brieven
spraken van liefde voor George en de
politieke zaak, waarvoor hij streed.
Citaten: 'Iets in jou is erin geslaagd
door te dringen in het fort, dat ik om
mijn ziel had gebouwd. Ik heb je lief.
Ik wens dat ik je kon voelen, dat we
elkaar konden voelen' en 'Ik streef
slechts naar één ding: de vrijheid van
George Jackson en de Soledad-broe-
ders. Als ik mijn liefde voor jou, voor
de zwarten, ernstig neem, moet ik
daar alles voor doen. Dat zal ik.'
Volgens de advocaten van Angela be
wezen deze brieven niets anders dan
haar genegenheid en sympathie voor
alle zwarten, die onrechtvaardig be
handeld worden.
Daarom kwam de aanklager aanzetten
met 18 velletjes brieven die Angela
aan George had geschreven en die
volgens Harris voortdurend aantonen,
dat 'ze bereid is geweld te gebruiken
om George Jackson te helpen.' Het
dagboek, gevonden na de dood van
Jackson in diens cel, dateerde echter
van medio 1971, bijna een jaar na het
incident, toen Angela Davis al tien
maanden in de gevangenis zat. Harris
vond deze brieven zo belangrijk, om
dat ze de politieke motieven die vol
gens zijn aanvankelijke theorie Ange
la's daden beheersen, veranderden in
'tomeloze liefde.'
De rechter moest de verdediging ech
ter gelijk geven dat 'er veel in staat
dat niets met de zaak te maken heeft'
en besnoeide de achttien velletjes tot
twee-en-een-half. Een van de meest
belastende zinnen uit deze correspon
dentie: 'Ik zie mijzelf deze stalen deur
vernielen, mij naar jou toevechten,
jouw celdeur verpletteren en je bevrij
den.' Toen de brieven werden voorge
lezen, verzuchtte één van de advoca
ten: 'Ik voel me als iemand die met
een pistool gedwongen wordt de ver
krachting van zijn moeder gade te
slaan.'
Wapens
Verband leggen tussen Angela Davis
en de moordwapens viel Harris min
der moeilijk dan het presenteren van
een degelijk motief. De vier wapens,
die Jonathan had gebruikt waren alle
gekocht door Angela. Het laatste zelfs
twee dagen voor het incident (5 au
gustus 1970). Twee winkelbedienden
zeiden dat mej. Davis en Jackson vlak
voor sluitingstijd voor 35 dollar het
vuurwapen hadden gekocht, waardoor
de gegijzelde rechter Harold Haley
was omgekomen. De loop van het
moordwapen werd afgezaagd in Santa
Cruz, beweerde de aanklager, 's
Avonds had Angela Davis in een tele
foongesprek met de advocaat John
Thorne gezegd, dat zij en Jonathan
naar Santa Cruz moesten om 'een
paar dingen op te halen.' Volgens de
aanklager werd hier het moordwapen
mee bedoeld.
Angela Davis voorkwam echter dat
Thorne ondervraagd werd. Onver
wacht liep ze naar de getuigenbank om
te verklaren dat Thorne niet alleen
de advocaat van George Jackson was,
maar ook de hare en dat ze daarom
aanspraak maakte op zijn vertrouwe
lijkheid. En wat de wapens betreft,
had Angela Davis reeds in haar ope
ningsverklaring gezegd dat ze die had
aangeschafd wegens het grote aantal
bedreigingen tegen haar leven. 'U zult
begrijpen dat voor een neger, die in
het zuiden opgroeide, vuurwapens de
gewoonste zaak van de wereld waren',
zei ze. Jonathan Jackson, één van haar
lijfwachten, had met anderen toegang
tot haar wapenarsenaal. Ook kocht ze
Van een verslaggever
DEN HAAG Het beroep van Men-
sendiecktherapeut houdings- en be
wegingsleer zal binnenkort be
schermd zijn. Dit is gisteren bekend
gemaakt door de Nederlandse Meneen-
dieck bond.
De bescherming houdt onder meer in
dat uitsluitend degenen, die een wet
tig diploma hebben, het beroep zullen
mogen uitoefenen en dat men de
therapie slechts kan toepassen op 'me
dische indicatie'. De patiënt dient
daarvoor in het bezit te zijn van een
verwijsbrief van zijn behandelend arts.
DEN HAAG Evenals hun ambts
voorgangers Polak en Den Toom me
nen de huidige ministers Van Agt
(justitie) en De Koster (defensie) dat
een afzonderlijke militaire recht
spraak moet blijven bestaan. Ook zij
voelen er niet voor de taak van de
militaire rechter over te hevelen naar
de gewone rechter.
Maar ook dat bewees niet dat Angela
Davis iets te maken met de schietpar
tij.
Angela Davis was inmiddels, althans
volgens Harris, met een geleende
Volkswagen naar het vliegveld van
San Francisco gereden. De wagen was
drie dagen tevoren door Jonathan ge
leend van een kennis. Begin septem
ber vond de eigenaresse de auto terug
op het vliegveld. Een getuige, die
werkte aan de balie van het vliegveld
had haar geheugen flink moeten op
frissen om zich te herinneren dat het
Angela Davis was, die op 7 augustus
haastig was aangekomen en bij haar
een ticket had gekocht naar Los An
geles. Ze had haar herkend door haar
rijbewijs en de grote ruimte tussen
haar voortanden.
Volgens de aanklager was Angela op
de vlucht geslagen, nadat ze verno
men had dat de gijzeling mislukt was.
In de zak van Jonathan had de politie
een reepje papier gevonden, waarop
het telefoonnummer stond van een
telefooncel op het vliegveld. Aankla
ger Harris verklaarde dat Jackson dat
nummer had moeten bellen om Ange
la het welslagen van de operatie te
melden. Andere getuigen vertelden
dat Jonathan Jackson, toen hij met de
gijzelaars wegreed in het gele busje,
op de vraag waar ze heen gingen had
geantwoord: 'Naar het vliegveld van
San Francisco.' Hij heeft dat plan
nooit kunnen uitvoeren.
In het volgende artikel: de verdedi
ging aan het woord.
Mijn leefnet blijft leeg. Kom dobber, beweeg.
Ik wou dat ik nou 's wat ving.
Maar snoek, karper, brasem, die geven geen asem.
En de visser? Die neemt nog 'n King.
Angela Davis kende 'geen eerbied voor het leven'
weieens wapens voor een vriend, net
zoals ze zijn medicijnen zou kopen of
zijn huur zou betalen als hij geen
geld had.
De volgende dag, 6 augustus, werden
Davis en Jackson gezien door een
bezoeker en twee bedienden van een
garage tegenover het gerechtsgebouw
van San Rafael, waar zich op 7 augus
tus het bloedige incident zou afspelen.
Op het parkeerterrein van 't gerechts
gebouw stond een geel autobusje, dat
niet wilde starten. Het zwarte tweetal
liep naar de garage voor hulp. Op het
proces identificeerden de twee bedien
den en de bezoeker hen als Angela
Davis en Jonathan Jackson.
Nauwelijks een dag later stond het
busje weer bij het gerechtsgebouw.
Ditmaal doorzeefd met kogels, naar
binnen en naar buiten. En besmeurd
met het bloed van vier doden en een
gewonde. Een geluidsband, die per
ongeluk van de tragedie was gemaakt,
liet horen dat de hel van geweervuur
precies negentien seconden had ge
duurd. Vier verschillende getuigen
hadden gehoord dat kort tevoren
Jackson of zijn helpers hadden geroe
pen: 'Bevrijd de Soledadbroeders.'
Nederlandse vertegenwoordigers op alternatieve milieu-conferentie:
door Rudie van Meurs
STOCKHOLM De Zweedse hoofdstad raakt langzaam in de ban van het grote spektakel, dat hier
volgende week zal plaats vinden: de VN-wereldmilieu-conferentie. Voorlopig echter gaat de meeste
belangstelling uit naar de alternatieve confernatieve conferentie van Dai Dong, die vandaag begint
in een plaatsje even buiten Stockholm.
Dertig biologen, antropologen, econo
men en sociologen voornamelijk
afkomstig uit de Derde Wereld
willen in zes dagen een verklaring
over het menselijk milieu opstellen,
die aangeboden zal worden aan de
VN-conferentie. Bij hun discussies
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM Wonen in een
flat met uitzicht op een tuin voor
eigen deur: voor de Rotterdamse
architect Ton Jacobs is dat een
reële mogelijkheid. Een haalbaar
compromis tussen efficiënte, maar
doodse woontorenbouw en het
eengezinswoninkje met het be
geerde eigen lapje grond.
Met zijn project van de 'hangende
tuin* heeft hij dat, althans op papier,
aangetoond. En zijn voorstel om de
natuur 'mee naar boven' te nemen, is
kennelijk ook in Den Haag aangesla
gen, want daar gaf bouwiminister
Udink er nog onlangs het predikaat
'experimenteel' aan, wat voor Ton
Jacobs en zijn staf groen licht bete
kent om zijn ideeën in steen om te
zetten.
Het wachten is nu alleen nog op
belangstelling van gemeenten, wo
ningbouwverenigingen en bouwers.
Dat die er zal komen, wordt overi
gens in het kantoor aan de Rotter
damse 's Gravendijkwal nauwelijks be
twijfeld. Zegt stafmedewerker A. G.
L. Tuns: 'het project is nog nauwe
lijks in de publiciteit geweest en toch
hebben we al vele tientallen reacties
gekregen.'
Privacy
Met behulp van een blokkendoos laat
hij zien wat geestelijk vader Ton
Jacobs voor ogen staat bij die krui
sing tussen flat en laagbouwhuis. Zijn
ontwerp blijkt, althans wat de opper
vlakte betreft, nauwelijks te verschil
len van de normale flat: de bewoners
hebben ongeveer 100 vierkante meter
woon- en loopruimte. Maar de wijze,
waarop die ruimte wordt verdeeld is
wél duidelijk verschillend.
In de eerste plaats is de flat gebouwd
in twee lagen met beneden een woon
kamer van 30 meter, een oudersslaap-
kamer van 14 meter, een keukentje
van 8 meter en een badcel en boven
een ruimte van 30 meter, die door
middel van een verschuifbare wand in
twee kinderkamers kan worden ver
deeld.
Daarnaast is er en dat wordt dé
attractie van het ontwerp een over
twee verdiepingen lopende vijf meter
hoge loggia ingepast met een vloerop
pervlak van 20 meter.
'Daarmee zijn we', zegt architect
Tuns, 'óf van het traditionele door-
snee-balkonnetje, dat meestal zo klein
is, dat je er niet eens de benen op
kunt strekken. Met deze loggia heb
ben we een stukje privacy geconstru
eerd, waarmee duidelijk het idee van
een eigen home wordt gegeven. De
mensen kunnen de ruimte naar eigen
inzicht inrichten. Misschien is het wat
overdreven er het predikaat hangende
tuin aan te geven. Het hangt er
helemaal van af wat de bewoner zelf
er van wil maken. Van zo'n 20 meter
gaan zij ervan uit, dat de milieu
problematiek pas opgelost kan worden
als de politieke en economische struc
turen worden veranderd.
De vredesbeweging Dai Dong komt
voort uit de christelijk georiënteerde,
Amerikaanse Fellowship of Reconci
liation. Dai Doing betékent: 'een
wereld van grote eenheid1', een wereld
zonder groepsbelangen en zonder
wetten en regels. Pas als de mens
bevrijd is van onderdrukking en van
materiële en geestelijke uitbuiting zal
hij zich verantwoordelijk gaan voélen
voor zijn omgeving en zal de milieu
crisis opgelost kunnen worden, zo
meent Dai Dong.
Jan en Sof ie Goedman zijn de Neder
landse vertegenwoordigers op de Dai
Dong-conferentie. Zij bereidden de
conferentie voor. Zij zeggen over de
rol van de ontwikkelingslanden: 'Zo
wel de rijke landen als de arme
landen zullen moeten inzien dat het
zo niet langer gaat. Zij hebben elkaar
nodig om tot een gezamenlijke oplos
sing te komen. Maar belangrijk is dat
erkend wordt, dat de vervuiling voor
al een probleem is van de rijke
landen. Een kind in de Verenigde
Staten zal tijdens zijn leven twintig
maal zoveel consumeren en zal vijftig
maal zoveel verontreinigen als een
kind uit India. Twintig procent van
de wereldbevolking gebruikt tachtig
procent van de hulpbronnen'.
Vietnam ten minste één keer besproeid
is en dat de oogst op 8 pet van
alle landbouwgrond werd verwoest
Alles bij elkaar een oppervlakte van
half Zwitserland. Voor een kleine mil
joen Vietnamezen betekende die
operatie dat het voedsel voor een
voorjaar vernietigd werd. Een ander
gevolg is dat grote oppervlakte grond,
water en lucht werd doordrenkt en
besmet met kwik, lood, cadmium en
gechloreerde koolwaterstoffen.
Niet bij VN
Rijke landen
'De rijke landen zijn oorzaak van
milieuvreemde verontreinigingen,
zoals kwiklozingen en het in het wa
ter en lucht brengen van talrijke
andere giftige stoffen. Terwijl in
Nederland de bevolking met één pro
cent per jaar groeit neemt bijv. de
elektriciteitsproduktie met 15 pet toe.
Dat zijn zaken waarmee de rijke lan
den te maken hebben. In onderont
wikkelde landen zijn de milieupro
blemen oorzaak van armoede, van het
wegslepen van de hulpbronnen voor
de rijke landen, van het ontbreken
van kennis. De Verenigde Naties gaan
ervan uit dat zodra je de industriële
ontwikkeling maar naar de arme
landen overplaatst, je ze de middelen
geeft hun eigen problemen op te
lossen. Maar dat betekent tevens dat
je in die landen het tweede proces
invoert dat tot overontwikkeling leidt
en waarvan de rijke landen het droe
vige voorbeeld zijn. Het is onmogelijk
om heel de wereld een West-Europa
te laten worden'.
kan je natuurlijk inderdaad best een
aardig tuintje maken, maar je kan het
net zo goed als een platje gebruiken
om lekker lui in de zon te liggen,
's Winters kan je er zelfs een serre
van maken. Je hoeft dan alleen een
glaswandje aan te brengen.'
Crèche
Een ander pré van het ontwerp
noemt architect Tuns de 50 meter
grote gemeenschappelijke ruimte,
waarover door de bewoners van vier
flats gezamenlijk kan worden be
schikt. Ook hier wordt weer helemaal
aan de mensen zélf overgelaten wat ze
met die ruimte willen doen. Ze kun
nen er evengoed een overdekt terras,
een feestruimte als een crèche van
maken.
De heer Tuns: 'we hebben dit element
met opzet in het ontwerp opgenomen
om er de anonimiteit, die het wonen
in flats doorgaans kenmerkt, mee te
doorbreken. Ik geloof, dat daar echt
behoefte aan bestaat Door het bezit
van zo'n gemeenschappelijke ruimte,
krijgen de bewoners direct meer con
tact met elkaar, al was het alleen
maar doordat ze samen moeten beslis
sen hoe ze die ruimte gaan inrichten.
Zélf zie ik het meest in een crèche.
Nu steeds meer vrouwen overdag bui
tenshuis werken, kan dit een ideale
gelegenheid zijn de kinderen zonder
zorg achter te laten: de speelruimte ls
er en de oppas kan bij toerbeurt
worden geregeld.'
Fabeltje
Prijzen
Duur zo'n experimenteel flatje? De
heer Tuns moet toegeven, dat het in
de woningwetsector geen haalbare
zaak is. Maar overdreven kostbaar wil
hij het ontwerp óók niet noemen.
'Wanneer je uitgaat van bouw in de
nieuwbouwwijk van een grote stad,
kan gerekend worden op een huur
van 340 tot 400 gulden. En als zo'n
flat in de verkoop komt, zal hij,
inclusief grond, een kleine 50 mille
moeten gaan opbrengen.
't Is maar net wat je duur nóemt. Er
zijn genoeg voorbeelden te geven van
veel duurdere flats. En dat zijn dan
meestal alleen nog maar traditionele
standaardwoningen, die de bewoners
nauwelijks een mogelijkheid bieden
iets met zo'n huis te doen om er écht
in te kunnen léven.'
De bevolkingsaanwas wordt op de VN-
conferentie buiten beschouwing gela
ten wegens de 'gevoeligheid" van de
derde wereld. De Dai Dong conferen
tie gaat uit van de filosofie van het
'grote samenzijn' waarin ieder mens
zeLf kan beslissen over zijn gezins
grootte. Jan Goedman: 'We hebben
natuurlijk enorme bezwaren tegen die
mensen die de bevolkingsexplosie in
bijv. India als grootste probleem zien.
Tegen een Amerikaanse baby kunnen
twintig tot vijftig Indiase kinderen
geboren worden. Daarmee wordt een
fabeltje de wereld uit geholpen'. De
bewapeningswedloop, de biologische-
chemische oorlogsvoering in Vietnam,
de verdeling van de macht, de apart
heid zullen op de VN-conferentie niet
aan de orde komen. Op de Dai Dong-
conferentie wèl.
Hier aanwezige Amerikaanse hooglera
ren hebben uitgerekend dat in tien
jaar 64 miljoen liter verdelgingsmid
delen op bijna 2 miljoen hectaren bos
in Zuid-Vietnam werden uitgestort.
Op 3D0.000 hectaren landbouwgebied
werd door de Amerikanen 8 miljoen
hebiciden gesproeid. Uitgerekend is,
dat 15 pet van alle bos in Zuid-
De gevolgen daarvan zijn ondermeer
sterfte bij vogels, vergiftiging van het
land en het voedsel, vergiftiging van
de vissen en met als gevolg medische
problemen bij de mensen die deze
dieren eten. Het zal ten minste dirie
generaties duren voor deze problemen
enigszins zijn opgelost, zo zeggen de
hoogleraren. 'Deze systematische ver
nietiging van de natuurlijke bronnen
in Indo-China is één van de belang
rijkste aspecten van de vervuiling
die het wereldmilieu bedreigt. De ge
volgen van de huidige oorlogsvoering
zijn misschien wel het meest drasti
sche voor onze omgeving. Daarom is
het zo teleurstellend dat ze niet op de
agenda van die VN-conferentie staan',
zeggen zij.
SCHIPHOL Een KLM-vlucht naar
Tel Aviv heeft gisteren op Schiphol
vele uren vertraging opgelopen door
extra veiligheidsmaatregelen van rijks
politie en KLM-bedrijfsbeveiliging in
verband met het bloedbad dinsdag op
de lucthaven van Tel Aviv.
Niet alleen werd zoals gebruikelijk op
alle vluchten naar Tel Aviv de hand
bagage van alle 134 reizigers grondig
geïnspecteerd en moesten zij zelf
fouillering ondergaan, maar voor het
eerst werd nu ook alle bagage geo
pend en nauwkeurig geïnspecteerd.
De nieuwe maatregel vergde ettelijke
uren. In groepjes van 5 moesten de
passagiers uit de pier naar beneden
afdalen en daar de koffers openen
voor inspectie. Daarna moesten ze
terugkeren naar de pier, waar een
metaaldetector moesten passeren, hun
handbagage moesten openen en fouille
ring ondergaan.
(ADVERTENTIE)
Deze zomer kunt u in
ruim 50 stations
restaurants een compleet
menu krijgen voor de
aantrekkelijke prijs van
inclusief bedienlngsgeld
er 'HT'W.
jelig uit met NS
