i
W ontwerpt praktischer
iti-alcohoi-systeem
1
8
4
AUTO
RiniïRj
IP
IP
IJ IVUIM
if
A Jul
Wolter opnieuw
ontdekt
FILMPREMIÈRES VAN DEZE WEEK
Raden naar de moordenaar in
'De kat met de negen staarten'
A
J
luws-Sallands deel van E-8 wordt geopend
Residentie Orkest
herhaalt successtuk
En dan nog...
Duitsland-Rusland
komt niet op tv
jbkampioen test
liidshinder
i/eiligheid
Poolse auto met wielloze
caravan als opbouw
Diaconessenhuis
in Eindhoven
breidt sterk uit
De duivelin uit Texas
En toch heb ik je lief
Tripster van 16
7,/KWARTET VRIJDAG 26 MEI 1972
Binnenland T11/K13
Sicco de Jong
arch in Wolfsburg breidt snel uit
gen heeft ter gelegenheid van
toonstelling Transpo 72, die
in de Amerikaanse hoofdstad
Igton wordt geopend, een pre-
gegeven van de veiligheidsre-
in Wolfsburg. Het voornaamste
daarivan omvat een herzien
van de ESV de veiligheids-
en een anti-alkohol-systeem
auto's in te bouwen. Dit anti
systeem is aanzienlijk prakti-
lan de tot nu toe gebruikte
janatuur en reaktietestappara-
gebruikt worden om te voor
dat iemand, die teveel gedron-
>ft, zijn auto kan starten.
Verenigde Staten is de helft
le auto-ongelukken te wijiten
ohol-misbruik. De Amerikaanse
iiten eisen daarom voor de na-
ekomst een installatie in de
'aardoor iemand die onder in-
verkeert de wagen niet kan
VW het voornaamste bui-
e meric dat in Amerika ver-
rordt heeft hierop een vari-
laakt: bij het niet tijdig afwer-
a een aantal handelingen gaat
arschuwingsknipperlichtinstalla-
ken. Men kan dan altijd wèl
luwe van het systeem is dat de
(ngen, die de bestuurder moet
(ten, alle te maken hebben met
rijden. Hij moet binnen een
0e tijd zijn gordel aan gespen,
tsteking inschakelen, het rem-
I intrappen en de elektrische
ingen verlichting, ruitewis-
clignoteurs tevens ter con-
en uitschakelen. Het is een
ma van elf handelingen. Doet
o 9*9
Een testslee met dummy in VW's researchcentrum te Wolfsburg,
waarmee ook luchtzakken getest zijn. VW houdt het echter met zijn
veiligheidsauto op de verbeterde autogordel.
Resultaat van een frontale botsing tegen een betonnen muur met een
VW-kever. De botssnelheid bedroeg 50 km. per uur.
men dit verkeerd dan gaan de knip
perlichten werken. Dan moet men het
contact afzetten en 10 minuten wach
ten om de tests opnieuw in de juiste
volgorde uit te voeren. Mislukt dat
weer, dan moet men een half uur
wachten, voordat een herhaling moge
lijk is.
VW geeft geen duidelijke verklaring,
waarom niet het starten absoluut ver
hinderd wordt. Maar het is duidelijk,
dat een menselijke vergissing op deze
manier zeker 10 minuten tijdverlies
kan veroorzaken, ook zonder dat men
teveel gedronken heeft. Technisch
lijkt het eenvoudig in plaats van de
waarschuwingslichten te laten knippe
ren het starten onmogelijk te maken.
Het is overigens wel zo, dat het
testprogramma op een plaatje in de
auto afgelezen kan worden: men be
hoeft het niet van buiten te leren.
Volkswagen heef ook aangekondigd
in verband met de luchtvervuiling te
werken aan een gasturbinemotor, die
overigens voLgens VW voor personen
wagens nog niet goedkoop genoeg ge
produceerd kan worden. Verder heeft
VW in samenwerking met specialisti
sche concerns op het gebied van de
elektrotechniek Bosch, RWE en
Varta een elektrisch aangedreven
Transporter ontwikkeld.
Op het gebied van de veiligheid legt
VW zich toe op een anti-blokkeer-
systeem voor de remmen, versterkin
gen voor benzinetank, bumpers en
dak en verbeterde autogordels. VW's
ESV heeft dan ook geen luchtzak of
air bag, maar gordels. De research
afdeling te Wolfsburg en het testcen
trum Ehra-Lessien worden steeds
sterk uitgebreid, aldus VW.
jt een jaar geleden de
kmheden bij de bouw van de
(rer de IJssel ernstig vertraging
Dnden er stortte een monta-
in wordt het gedeelte Ter-
l -Holten van de E 8 met uitzon-
- van het deel Apeldoorn-Deven-
ütpend. Deze opening zal volgen-
«ëk woensdag geschieden. Ook
fi lening is vertraagd, want Rijks
baat had gepland vorig jaar het
ijin gebruik te zullen nemen.
I 8 leidt officieel van Londen.
maar in de praktijk van Den Haag
naar Warschau. De weg is klaar via
Oudenrijn naar 'de Berekuil' bij
Utrecht en van Amersfoort via Hoeve
laken naar Terschuur. Het gedeelte
Utrecht-Amersfoort Rijksweg 28
moet in 1976 als shelweg voltooid
worden. Dan dient de E 8 ook doorge
trokken te zijn via Borne en bezuiden
Hengelo naar Oldenzaal en de Duitse
grens, vanwaar de weg via Osnabrück
naar Berlijn loopt.
Van Hoevelaken tot Borne valt de E
8 samen met Rijksweg 1, die bij
Amsterdam begint. Het gedeelte Am
sterdam-Hoevelaken moet hiervan vol
gend jaar als snelweg gereedkomen.
De brug over de IJssel bij Deventer
zal in het najaar voor het verkeer
geopend kunnen worden.
Het dan gereedgekomen gedeelte van
de 'Holland-Twente-route' kost voor
een lengte van 75 km. 260 miljoen.
Hierbij is niet meegerekend het kla
verblad Hoevelaken, dat in december
1971 gereedkwam. Het Veluwse ge
deelte van de E 8 loopt vandaar naar
Apeldoorn door een mooi natuurge
bied, om welke reden de weg er vaak
diep ingegraven werd. Op andere de
len is er soms een middenberm van
80 meter om het natuurschoon tot
zijn recht te laten komen. In het
Overijsselse deel Deventer-Holten
is de middenberm doorgaans 13
meter breed. Voor de aansluitingen
bij Apeldoorn wordt een deel van de
daar aan te leggen Rijksweg 50 open
gesteld.
DEN HAAG Als afsluiting van de
manifestatie 'Een stad vol muziek'
waarin het Residentie Orkest (deze
maand mei) de boer opging met klei
ne formaties en in diverse lokaliteiten
van Den Haag concerteerde, wordt
een grootse 'Spectacle coupé' georga
niseerd. Deze wordt gegeven op zater
dagavond 3 juni in het Congresge
bouw. Die avond zal ook een herha
ling gegeven worden van de eenmans-
opera 'Eight songs for a mad King'
van Peter Maxwell Davies, een stuk
dat bij de opvoering in januari jl.
door het Residentie een enorme in
druk op het publiek maakte. Ook nu
weer zal de solopartij worden vertolkt
door de fameuze bariton William Pear
son. Het instrumentale ensemble uit
het Residentie Orkest staat hierbij
onder leiding van Richard Dufallo.
De 'spectacle coupé' met topnummers
uit de muzikale meimaand, zal twee
maal op die zaterdagavond worden
gegeven: om half acht en om tien
uur. Daartussen wordt de 'Eight
songs for a mad King' uitgevoerd.
Het Teatro Stabile di Cantania,
maakt met steun van de Italiaanse
regering een toernee door Europa en
geeft in ons land op 4 juni een
voorstelling in de toneelzaal van het
Nederlands Congresgebouw te Den
Haag met 'Liola' van Luigi Pirandel
lo.
Han Bentz van den Berg heeft uit
handen van burgemeester Admiraal
de Raadhuisprijs van de gemeente
Bussum ontvangen voor de belangrij
ke rollen welke hij de laatste jaren in
Nederland vertolkt heeft.
De Amsterdamse Cineclub organi
seert de volgende week een Vrijheids-
week met als thema het werk van
diverse bevrijdingsbewegingen in Afri
ka, U.S.A. en het Midden-Oosten; in
een groot aantal clubhuizen worden
daartoe bijeenkomsten met films geor
ganiseerd en er zijn tentoonstellingen
van foto's en affiches die door de
bevrijdingsbewegingen naar Amster
dam zijn gezonden.
Bij de Nederlandse Bachvereniging
is een artistieke adviescommissie geïn
stalleerd, bestaande uit de heren prof.
dr. Eduard Reeser, drs. J. J. van der
Horst, Gustav Leonhardt en Willem
Noske, plus de dirigent Charles de
Wolff en de zakelijk leider van de
Bachvereniging C. G. van Oudenniel.
HILVERSUM De NCRV heeft van
de KNVB geen toestemming gekregen
om vanavond de vriendschappelijke
voetbalwedstrij d West-Duitsland-Rus-
land rechtstreeks via de televisie uit
te zenden. Volgens de KNVB is de
bond te laat om toestemming voor
deze uitzending gevraagd.
nrj
Wolter: Amsterdam. Amsteldijk na de regen, 1918.
'Tentoonstelling van werken door de Hollandse impressionist Hen
drik Jan Wolter, 1873-1952', onder deze titel wordt tot 17 juni een
tentoonstelling gehouden bij Douwes aan het Rokin 46 te Amster
dam.
Die naam, Wolter, is niet bepaald een
begrip geworden. Waarschijnlijk zal
dat voor een goed deel een gevolg
zijn van het boven aangegeven feit:
hij was een impressionist (van het
zuiverste water), in een tijd toen dat
impressionist-zijn niet bepaald actueel
meer was. Toen Wolters begon te
schilderen, dat was omstreeks de
eeuwwisseling, had zich als een artistie
ke omwenteling voltrokken waardoor
juist het impressionisme in het ge
drang kwam.
Het ging, volgens de voorschriften
van de vernieuwers, niet meer om
een verantwoorde natuurgelijkenis, ze
ker niet meer om een estetische uit
beelding, l'art pour l'art was uit den
boze. Meer dan ooit probeerde men
innerlijke, psychologische waarheden
na te streven, de kunst werd aan
velerlei nieuwe wetten gebonden: ex
pressionisme, kubisme, surrealisme.
Maar de schilder Wolter trok er in
die artistiek woeilige jaren op uit.
doch de schoonheid die hem boeide en
schilderde haar. Het was zonder meer
een verheerlijking van de schoonheid,
die naar voren komt in de uitbundige
zonnigheid, die de meeste van zijn
werken kenmerkt.
Het was hem vooral om het licht te
doen, stralend jong licht, een zuide
lijk palet had hij vaak, overladen met
veel lichtend blauw en sprankelend
geel.
Ongedwongen en pittig zijn de kleine
doekjes, die hij in een razend tempo
schilderde om het speciale moment
dat hem in een bepaalde situatie
getroffen had, zo goed en bewogen
mogelijk te kunnen weergeven.
Wolter wilde het schone en goede dat
hij visueel beleefde, ontdaan van alle
bijgedachten laten zien als het zich
aan hem voordeed. Zijn kunst bleef
ook in de latere jaren een onmiddel
lijke, zuiver schilderkunstige weerga
ve van zintuigelijke indrukken.
Het is een goede gedachte geweest
van de heer Evert Douwes dit werk
weer eens in al zijn kleurige, vreug
devolle pracht te vertonen, 't Is een
belevenis zo tussen de overigens boei
ende en bewogen dagelijkse kunstbe
drijven door weer eens zo'n onbela
den, vanzelfsprekend en smeuiig oeu
vre te zien. G. K.
(uwe gedeelten van de E 8, ook bekend als Rijksweg 1 of 'Holla nd-Twente-route': links in Gelderland, rechts in Overijssel.
.NWB-weekblad Autokampioen
en vergelijkende test gepu-
voor de geluidsproduktie en
veiligheidsfactoren van tien
ire modellen. 'Veel lawaai kan
k doen aan de veiligheid, niet
i omdat het irriteert maar ook
men geluiden van andere ver-
Èeltiemers minder goed hoort'.
Autokampioen. De geluiden zijn
lerkte binnen de auto's geme-
ie soorten geluiden zijn niet
(treerd; de geluidshinder buiten
ïertuig evenmin, al zal hier
een parallel te trekken zijn.
aai is ook nog een subjectieve
'dus het blad, dat met de
le meetresultaten komt:
lecibel: Fond Taunus 1600
lecibel: Fiat 128
lecibel: Simca 1000 en Simca
lecibel: Daf 55 en Ford Escort
cibel: Opel Kadett 1100 en
I 1300
^cibel: Fiat 850
decibel: Citroen 2 CV-4
Belfde modellen werd tevens de
B bij 100 km. per uur gemeten.
kwam de VW-kever als beste
bus met een remweg van 44
bij koude en 47 meter bij
remmen. Bij koude remmen
look de Simca 1100 (45 meter),
m <pscort (46), Citroen 2 CV en
Taunus (48) en Fiat 128 (49)
pede 50 meter. De Simca 1000 had
dacl meter de langste 'koude' rem-
le Fiat 128 deed er met warme
5 veP het langst_over: 60 meter tot
F'
ra
_al<
De Vaca-mobiel: kruising van bedrijfsauto en caravan.
Bij de Fiat 850 en Simca
lokkeerden de achterremmen en
hiDaf 55 en Opel Kadett was er
,Q jjvan licht blokkeren.
:e b|V. Bataafsche Accufabriek te
1 vaam heeft een nieuwe AFA-
i- hpntwikkeld, die gedurende de
levensduur niet met gedestil-
'ok controle van het vloeistof-
l deze accu is overbodig gewor-
Het onderhoudsvrije produkt
volgend jaar in serie-fabricage
6 in de verkoop genomen. De
Kwaliteit van de accu is even
lis van de huidige accu met
lefbare toppen, aldus AFA.
Een tussenvonm van een campmg-car
en een caravan is de jongste construc
tie op kampeergebied. De wagen is tot
stand gekomen in samenwerking tus
sen de Poolse autofabriek Zuk, de
Belgische importeur daarvan, N.V.
Avonds te Mortsel, en het Nederland
se campingbouwbednjf De Schakel te
Oldenzaal. De naam van het nieuwe
voertuig is Vaca-mobiel, waarin de
woorden vakantie, caravan en automo
biel aan elkaar gekoppeld zijn.
Het idee voor de Vaca-mobiel kwam
van Avonds. Dit Belgische bedrijf
zocht kontakt met De Schakel, fabri
kant van de BIOD-caravans, kampeer
wagens met een polyester schaal. Zo'n
caravan is zonder wielen achterop het
chassis van de Zuk-bedrijfsauto
geplaatst. Daarbij werd de caravan
met de cabine van de auto verbonden.
De Zuk-fabriek te Lublin in Polen
bestaat sinds 1953. Er worden uitslui
tend bedrijfswagens gebouwd. 1-Iet
model, waarop de Vaca-mobiel ge
baseerd is, heeft een viercilinder mo
tor van 2,1 liter.
Renault en Peugeot
openen twee
gezamenlijke fabrieken
De Franse Régie Renault en het fami
lieconcern Peugeot hebben in Noord-
Frankrijk twee gezamenlijke fabrie
ken geopend. De officiële opening
werd vorige week verricht door de
Franse minister voor industrie, F. X.
Ortoli. Het betreft hier een fabriek
van motoren te Douvrin en een fa
briek van automatische transmissies
te Ruitz.
De fabriek te Ruitz, die Nederlands
aardgas gebruikt, is nog klein: er
werken 300 personen, maar over zes
jaar zullen het er circa 2000 zijn,
omdat de belangstelling voor de auto
matische transmissies zal toenemen,
aldus Renault. In de fabriek te Dou
vrin, waar 1100 man werken, worden
dagelijks 2700 motoren gemaakt. Hier
zullen in de toekomst ook motoren
voor de PRV-groep vorig jaar op
gericht door Peugeot. Renault en Vol
vo gemaakt worden.
Philips en MAN
met aardgasmotor bezig
Tijdens een expositie, verbonden aan
een symposium van de Technische
Hogeschool te Eindhoven, heeft Phi
lips deze week een aardgasmotor ge
toond, die samen met de Duitse vracht-
autofabriek MAN ontwikkeld werd.
Deze ontwikkeling is nog niet vol
tooid, maar er is al wel veel belang
stelling voor De motor is immers
aanzienlijk schoner dan de huidige
voor bedrijfsauto's en autobussen ge
bruikte dieselmotor.
De Nederlandse importeur van MAN,
Eurotruck Import te Vianen. heeft
meegedeeld dat met name openbaar
vervoersbedrijven in Nederland be
langstelling voor de nieuwe ontwikke
ling tonen.
EINDHOVEN Het Eindhovense Di
aconessenhuis heeft plannen ontwik
keld om in de nabije toekomst te
gaan uitbreiden in vier fasen. Met
deze plannen is een totaalbedrag van
30 miljoen gulden gemoeid. Het aan
tal bedden zal na de uitbreiding maxi
maal 600 bedragen. Vooruitlopend op
toestemming van de overheid ls al
begonnen met een voorbereidingsfase.
Op het ziekenhuisterrein zijn twee
barakken opgetrokken waarin de
bloedbank en de administratie zijn
ondergebracht.
De in het ziekenhuis vrijgekomen
ruimten zullen worden benut voor
uitbreiding van de feiteijke zieken
huisaccommodatie. De feitelijke uit
breiding betreft de bouw van een
nieuw torengebouw van 10 verdiepin
gen naast de bestaande hoogbouw.
Hierin zullen worden ondergebracht
de bloedbank, een kraamcentrum, een
nierdialyse afdeling, de EHBO-opname
en de afdeling fysische therapie. De in
het nu bestaande ziekenhuis vrijgek -
men ruimte zal worden benut voor de
uitbreiding van de poliklinisch© afde
ling en de röntgenafdelingen.
Wie houdt van het spcüetje 'ra
den naar de moordenaar' komt in
'De kat met de negen staarten,
een Frans-Italiaans-Duitse co-pro
ductie geregisseerd door Dario
Argento, wel aan zijn trekken.
Nu eens verdenkt men deze, dan weer
gene. Het begint allemaal met een
inbraak in een geheimzinnig insti
tuut, waar onderzoek wordt verricht
naar chromosomenfactoren die ie
mand voorbestemmen tot de misdaad.
Een flard van een belangrijk gesprek
wordt afgeluisterd door een blinde
kruiswoordpuzzel-maker (Karl Mal
den) en als op de inbraak een onguur
ongeluk volgt gaat hij tezamen met
een journalist (James Franciscus) de
tective spelen.
De twee makkers komen op hun
speurtochten onder andere in een
grafkelder terecht, zij laten bijna het
leven door gas- respectievelijk melk-
vergiftiging, chantage speelt een rol,
er wordt een kind gekidnapt en met
de dood bedreigd en de vleselijke
lusten in de gedaante van Catherine
Spaak zijn ook niet vergeten. Het vrij
ingewikkelde verhaal wordt duidelij
ker verteld dan in dergelijke films
vaak te doen gebruikelijk is en de
spanning blijft er wel in.
Even een eng trekje signaleren. Zo en
passant wordt de theorie gelanceerd,
dat mensen met een bepaald afwij
kend chromosomenpatroon maar lie
ver vanaf hun geboorte geïsoleerd
moeten worden, omdat zij een bedrei
ging vormen voor de samenleving.
Misschien is het spijkers op laag wa
ter zoeken, maar men kan met derge
lijke zaken niet voorzichtig genoeg
zijn.
W. Wielek-Berg
Amsterdam-Tuschinski, 18 jr.
In 'De duivelin uit Texas' (hoeveel
beter is niet de oorspronkelijke, sobe
re titel 'Hannie Caulder') trekt een
vrouw op wraak uit. Reden tot toorn
heeft ze wel: drie psychopatische
broers hebben haar verkracht, haar
man vermoord en het huis in brand
gestoken. Een filosofische premiejager
leert haar hoe ze moet schieten. Een
scherpschutter worden is erg moeilijk,
maar iemand doodschieten nog moei
lijker. dat is de moraal van het ver
haal. Tenslotte doodt ze toch en daar
wordt ze een stuk droeviger van.
Wijzer waarschijnlijk niet, want ze
trekt met een andere premiejager ver
der om haar vakkennis te benutten.
Aan het eind van de film wordt een
liedje gezongen, waarin de
vreedzaamheid onder de mensen
wordt geloofd. Dat is niet de enige
poging die regisseur Burt Kennedy
doet om zijn opvoeding tot doden van
relativerend commentaar te voorzien.
Maar het is wel een beetje hypocriet
om de geweldloosheid te bezingen
Karl Malden in 'De kat met de negen staarten'.
wanneer je niet anders dan lekker
geweld laat zien. Hoe het ook zij,
Hannie Caulder is een uitstekend
gemaakte film, met een mooie dialoog
(Zegt de ene broer tegen de andere:
'Als pa nog leefde zou je dat niet
doen'. Antwoordt de broer: 'Pa zou
nog leven als jij hem niet had dood
geschoten').
Ernest Borgnine, Christopher Lee en
Diana Dors spelen er in mee. Robert
Culp maakt iets heel goeds van zijn
rol als eerste premiejager. Raquel
Welch in de hoofdrol is niet overtui
gend, het verdriet en de wraakzucht
moeten wel erg ondergronds woeden,
want ze vertrekt geen spier van haar
mooie gezicht.
W. W.-B.
A'dam-Cineac, Damrak. 18 jr.
Dat er aan de Zweedse 'modelstaat'
nog wel het een en ander mankeert
wil ik graag aannemen, maar dat de
rassendiscriminatie daar te lande zo
welig tiert als regisseur Gunnar
Höglund in zijn film 'En toch heb ik
je lieflaat zien, wil ik toch ook
weer niet geloven. Misschien gelooft
hij het zelf niet. Hij vond Johnny
Nash een geweldig acteur en wilde
graag met hem werken en Johnny
Nash is toevallig een neger. Vandaar.
'En toch heb ik je liefis een
romantisch filmpje met een flinke
scheut melodrama erdoor. Het gaat
over de liefde tussen een blank meis
je en een zwarte jongen. Die liefde
overwint alle obstakels als daar zijn:
jaloezie en vooroordeel van vrienden
en magen, misverstanden, een begin
van brand en zelfs dienst nemen in
het Amerikaanse leger. Een klein jon
getje speelt er een allerliefst rolletje
in. Hij is dan ook de enige die wat
voorstelt.
W. W.-B.
Amsterdam-Cinetol, 14 jr.
In Tripster van 16 oftewel The people
next door (met zo'n Nederlandse titel
weet je wèl meteen waar je aan toe
bent), laat regisseur David Greene de
drugs en het generatieconflict weer
eens opdraven. Een meisje van zestien
(Deborah Winters) blijkt op de LSD-
toer te gaan. Haar ouders (Eli Wal
lach en Julie Harris) schoppen hun
hippe zoon het huis uit omdat ze ten
onrechte denken dat hij de verstrek
ker is van het gevaarlijke goedje.
Er wordt naar ouderwetse trant lek
ker vrijblijvend gedold met de gevoe
lens van het publiek. Eerst gaat alle
sympathie uit naar het meisje, want
haar ouders zijn zo walgelijk dat zelfs
een 'bad trip' beter lijkt dan de
dagelijkse portie getreiter, gezanik en
gezeur.
Doch allengs gaan vader en moeder
menselijke trekjes vertonen en wor
den de lampen gericht op de minder
aangename karaktertrekken van het
meisje, dat intussen is opgesloten in
de krankzinnigenafdeling van een zie
kenhuis. Ach ja. de ene zwakheid heft
de andere op, nietwaar? Vandaar dat
dit quasi moderne draakje geen vergif
in zijn staart heeft doch zowaar een
happy ending.
W. W.-B.
Amsterdam-City, 18 jr.
