Prof. Ridderbos bij confessionelen
Kerk hoeft (nog)
niet te spreken
over Vietnam
Schriftkritiek verdeelt
Missouri-lutherse kerk
Kapittel Roermond roept
bemiddeling in van paus
Ds. Van VoorstVader
hoofdpredikant
bij de luchtmacht
Moboetoe verzoent
zich met kardinaal
"De zie dat jullie m'n brief ontvangen hebben*.
Beraad 'Samen op weg'
Trouw
Kwartet
Vrijgemaakt contact
met kerk in Korea
Oostduitse kerk in
getto gedrongen
vandaag
Beroepings-
werk
Luthers centrum in Romf
Boekenetalage
TftOUW/KWARTET DONDERDAG 25 MEI 1972
Kerk/Binnonland T2 K2«
Van een onzer verslaggevers
ZEIST De kerk moet dan spreken over politiek, wanneer er sprake q»
is van valse religie. Dat kriterium stelde gisteren ds. S. Kooistra uit 5
Rotterdam op de bijzonder druk bezochte conferentie van de confes- IJ
sionele vereniging in de hervormde kerk. Inzake Vietnam zag ds. Z
Kooistra dat ogenblik nog niet aangebroken. Q*
Ds. Kooistra gaf twee voorbeelden,
waarin spreken voor de kerk wel
confessionele eis was: het protest van
de oud-christelijke kerk tegen de kei-
zerverering en het protest van de
belijdende kerk in Duitsland in 1934
tegen het nationaal-socialisme in de
Barmerthesen
Hoe afschuwelijk ds. Kooistra de bom
bardementen op Vietnam ook vond
(hij verklaarde persoonlijk geheel in
te stemmen met de motie-Geelkerken
en de Amerikaanse politiek te veroor
delen), men kan volgens hem niet
zeggen, dat het belijden der kerk nu
op dezelfde wijze in geding is. als in
1134.
Ds. Kooistra, die behoort tot de eerste
groep ondertekenaars van het getuige
nis, sprak over 'Het belijden der kerk
nu' De klassieke belijdenisgeschriften
wilde hij 'onbekrompen ondubbelzin
nig' gehamihaafd zien. Terwijl men de
religie van d^ belijdenis zal moeten
handhaven, zal men onderscheid die
nen te maken ussen fundamentele en
niet-fundamentele leerstukken in ck
belijdenisgeschriften. Ds. Kooistra was
het dan ojk eens met de wijziging
van het ondertekeningsformulier,
waartoe d gereformeerd-» synode
heeft besl >'en.
'Iegelijk was hij voorstander van een
nieuw kerkelijk belijden. Hij betreur
de het, dat de proeve van nieuw
belijden in 'Fundamenten en perspec
tieven' in het vergeetboek is geraakt
Het heeft de gemeente blijkbaar toch
te weinig aangesproken. Hat getuige
nis heeft ti'i wel gedaan. Het komt in
juni weer ter sprake in de hervormde
synode. Ds. Kooistra zou het een ge
weldig fiasco vinden, als de synode
niets zou weten te zeggen naar aanlei
ding van dit stuk. Hij hoopte, dat de
synode het getuigenis alsnog zou aan
bevelen als leidraad voor de verkondi
ging der kerk.
Verder verwachtte hij veel van de
poging van hervormden en gerefor
meerden in de werkgroep 'Samen op
weg', om te komen tot een eenparig
geloofsgetuigenis over het belijden
van Christus in deze tijd. Ook een
nieuwe katechismus zou van veel be
lang kunnen zijn voor de eenheid in
de leer. In zo'n nieuw belijden zou
meer gezegl moeten worden over het
koninkrijk Gods, Israël, het missio
nair karakter van de kerk en met
name ock over de sociale gerechtig-
neid. Verder zal daarin ook gesproken
moeten worden over de theologie van
Dorothee Sölle die ds. Kooistra een
enorme uitdaging aan de kerk noem
de.
Tijdens deze zeer geanimeerde confe
rentie werd het overlijden van prof.
dr. Th. L. Haitjema herdacht en sprak
voorzitter ds. C. A. van Harten prof.
DEN HAAG Tot hoofdluchtmacht-
predikant is als opvolger van ds. A.
C. J. van der Poel, die met pensioen
gaat benoemd ds. R. C. A. van Voorst
Vader, luchtmachtpredikant te Breda.
Ds. Van Voorst Vader, geboren in
1918, werd in 1945 legerpredikant. In
1950 verbond hij zich aan de hervorm
de gemeente te Bergentheim (Overijs
sel). In 1955 vertrok hij naar Uit
hoorn en sinds september 1960 is hij
luchtmachtpredikant.
Tijdens een ontvangst in de Wilhel-
minakerk, Juliana van Stolberglaan te
Den Haag, zal op maandag 29 mei ds.
Van Voorst Vader geïntroduceerd
worden. Tegelijkertijd is er gelegen
heid afscheid te nemen van ds Van
der Pool en echtgenote Ds. Van der
Poel vertrekt naar Stockholm, waar
hij een parttime predikantsfunctie
aanvaard heeft.
Uit 'Christianity Today'
dr. G. C van Niftrik toe ter gelegen
heid van diens veertigjarig ambtsjubi
leum Hij prees de hoogleraar in vier
punten: u bent altijd onverdacht or
thodox gebleven; u hebt steeds een
warm pleidooi gehouden voor het
goed recht van de religie, de verbor
gen omgang met God; u bent in uw
theologisch denken uzelf gebleven, en
u bent een geëngageerd mens ge
weest, niet alleen met uw hoofd, maar
ook met uw hart en uw handen.
Van een onzer redacteuren
Dc redactie behoudt zich het recht voor om
ter opname In deze rubriek ontvangen me
ningsuitingen verhort tveer te geven. BIJ
publlkatie wordt met de naam .van do
inzender ondertekend. Brieven kunnen wor
den gezonden aan de heer Joh. C. Francken,
secretaris van do hoofdredactie van Trouiv-
Kwartet. Postbus KSO. Amsterdam.
Moet het nu zo?
Collega Van Amerongen, rector van
het Stedelijk Gymnasium in Haarlem,
voert een felle strijd voor het behoud
van het categoraal gymnasium. Van
een (tot voor kort) voorzitter van de
werkgroep schoolleiders zelfstandige
gymnasia kun je nauwelijks iets an
ders verwachten. En gezien de defen
sieve positie waarin het categoraal
gymnasium zich bevindt, is dat van
zelfsprekend.
Ter gelegenheid van de dreigende sa
menvoeging van het gymnasium 'Ype-
laari in Breda met andere scholen
voor voortgezet onderwijs, is collega
Van Amerongen weer in de publici
teit getreden. Ditmaal interviewde
Aukje Holtrop onze verontruste colle
ga. Het resultaat treffen we aan in
het dagblad Trouw/Kwartet van 8 mei
jl. In dit interview geeft Van Ame
rongen een aantal argumenten op
grond waarvan naar zijn mening een
tendens in de richting van het zelf
standig gymnasium bespeurbaar is.
Het zij zo. Ik gun het hem van harte
en hij weet dat ik dat meen. Maar net
zoals ik er bezwaar tegen heb als
politieke partijen naar de gunst van
kiezers dingen door middel van kri
tiek op de andere partijen, vind ik
het onjuist en onverstandig, als verte
genwoordigers van het categoraal
gymnasium het bestaansrecht argu
menteren met kritiek op de scholen
gemeenschap.
In dat licht bezien moet ik constate
ren dat de aanvallen die Van Ameron
gen op de scholengemeenschap doet,
niet getuigen van veel respect voor
wat dóér voor het kind wordt gedaan.
Het is niet moeiliji- zowel in de
literatuur met betrekking tot het on
derwijs als in de praktijk voorbeelden
te vinden die met Van Amerongens
beweringen in strijd zijn.
Wat is het geval? We zijn, ieder, op
onze eigen manier en met onze eigen
inzet en idealen bezig vorm te geven
aan het eigentijdse onderwijs We zul
len het moeten opbrengen om. wer
kend in het ene schooltype, respect
op te brengen voor wat elders ge
beurt. En we zullen als daar argu
menten voor aanwezig zijn, net zo
moeten strijden voor het ene type als
m-al nog zo precies niet weten. En
we zullen elkaar hard genoeg nodig
voor het andere, omdat we het alle-
hebben om iets meer te weten te
komen.
Haarlem
Th. M. E. Llket
rector Spaarne-Scholengem.
Knieval
Nadat de Roemeense predikanten
Cseh en TUski in Trouw Kwartet ge
legenheid hebben gekregen om ds.
Wurmbrand 'weg te praten' komt nu
een hervormde predikant," G. W. van
Tricht, ons in het nummer van 16
mei vertellen dat het met die ver
drukking van christenen in Roemenië
nogal meevalt, Hij werpt nieuw licht
op de zaak door aan te voeren dat
men daar in Roemenië anders
praat en denkt over vrijheid dan wij
in het westen. Ds. Van Tricht stelt
o.a.'De kerken in Roemenië hebben
binnen de muren van de kerk toch
nog heel wat vrijheid'. Vervolgens:
"Maatschappijkritiek, hoe bijbels ook
gefundeerd, kan da^r natuurlijk geen
plaats vinden'. Hij acht de Roemeense
staat aanvechtbaar zoals alle staten.
Dit zgn. vergeten punt in de discussie
rondom Wurmbrand betekent in feite
een knieval voor het totalitaire com
munistische staatssysteem aldaar, een
systeem, over welke hoedanigheid ds
Van Tricht met geen woord rept. Als
hij dat wel gedaan had, zou hij niet
geschreven hebben.
Amsterdan
Moed
'Is het niet immoreel, dat de eerste
man van een land (Sadat) het bestaat
om uit te spreken, dat hij hij wél!
bereid is een miljoen mannen op
te offeren om een ander land te
vernederen? Willen die miljoen man
nen, hun vrouwen en kinderen dat?
Ware het. niét logisch, dat hij de
moed opbracht zichzelf te liquideren'.
Den Haaf,
.4. Xbesterhuis
EO (5)
Het NCRV bestuur betreurt dat de
E.O. C-omroep wordt omdat verdeeld
heid het koninkrijk van God niet
bevordert. Maar wie maakte de
scheur? Wij niet: weet u nog dat dr.
Ozinga zei: Waar die 100.000 E.O.-
leden vandaan komen weet ik niet.
De oplossing is eenvoudig: de meeste
E.O.-leden hebben zo'n hekel aan
scheuring dat ze er niet toe komen
konden voor de NCRV te bedanken:
ze betalen nog liever dubbel: Maar
laat men het niet in z'n hoofd halen
om die dubbelbetalers niet dubbel te
tellen, want dan zullen wij als één
man voor de E O. geteld willen zijn.
Waarom? Omdat wij niet als dooie
vissen met de stroom van de tijd
willen meedrijven.
Maar er is een goede weg tot hereni
ging nog open, NCRV-bestuur! Dat is:
eerlijk erkennen van fouten. Ook de
wet dient veranderd: als wij het ver
eiste aantal leden hebben, gaat het
niemand anders aan of wij een volle
dig programma brengen, dat is vrll-
heidsbeknotting.
Gorcum F. A. de Hooit
EO (6)
Het is zeer de vraag of de vermeerde
ring van preken, zingen, bidden enz.,
zoals dit ons staat te wachten, de
onkerkelijkheid aan zal trekken of
meer zal afstoten. Er kan een overver
zadiging om zich heengrijpen, die
geen reactie oproept bij de buitenker
kelijken, en waarmede de kerk even
min gediend is. Erudieten als Gun
ning, Hoedemaker, Bavinck hebben, zij
het niet direct, toch door hun grootse
publicaties, indirect meer tot het alge
mene volksleven gesproken, dan de
overgeestelijkheid van 'zingend-getui
gen.' Dit meer doordringen in het
volksleven, impliceert niet een ver-
maatschappelijkte Evangelieverkondi
ging, maar evenmin een oververzadi
ging met psalmen en gezangen.
De invloed van Gunning, Hoedema
ker, Bavinck drong door tot het den
kend deel der natie, zij het ook in
negatieve zin, maar heeft nooit door
overgeestelijkheid tot oververzadiging
geleid.
Amsterdam c. de Groot
Voor meer brieven zie elders deze
krant.
SAINT LOUIS (VS) Een van de grote kerken in de Verenigde volgens een woordvoerder van Moboe-
Staten, de Missouri-lutherse kerk, heeft haar 'kwestie-Kuitert' gekre
gen. De man in kwestie is de veertigjarige oudtestamenticus aan het
Concordia Seminary in Saint Louis, dr. Arlis J. Ehlen. Er is een
rechtstreeks conflict ontstaan tussen de president van de kerk, dr.
J. A. O. Preus, en de docenten van het seminarie, die zich solidair
hebben verklaard met hun collega.
De Verenigde Staten kennen drie gro
te lutherse kerken, waarvan de 2.8
miljoen leden tellende Missouri-kerk
het duidelijkst een conservatieve posi
tie inneemt. Deze kerk is bij voor
beeld niet aangesloten bij de wereld
raad van kerken on evemndn bij de
Hitherse wereldfederatie. De laatste
tijd 'reden er echter onmiskenbaar
verschuivingen op. met als gevolg ver
ontrusting in de rechterflank en soms
"innige discussies op de jaarlijkse
conventie, die in deze kerk de plaats
van een synode inneemt.
De kritiek van de verontrusten richt
zich grotendeèls op het Concordia Se
minary, het grootste lutherse semina
rie In Amerika, waar de laatste tien
jaar geruisloos de Schriftkritiek zou
zijn Ingevoerd,
Preus, sinds 1E69 president van de
Missouri-kerk, heeft in maart openlijk
positie gekozen door een stel richtlij
nen, getiteld 'beginselen over Schrift
en belijdenis', aan het seminarie te
sturen en de raad van toezicht op te
dragen, deze te gebruiken In 4 een
onderzoek an de 48 docenten op hun
zuiverheid in de leer.
Tegelijk zond hij een brief aan alle
predikanten en gemeenten, waarin hij
schreef: 'Het is voor mij heel duidelijk
geworden, dat sommige dingen moe:
ten veranderen. Ik Ken ervan over
tuigd, dat er geleerd wordt, wat in
strijd is met d" manier, waarop onze
synode het Woord van God en de
confessionele positie van onze kerk
opvat'.
In een geamenlijke verklaring hebben
de docenten van Concordia de richtlij
nen van Preus afgewezen. Zowel de
taxatie als de oplossing van de veron
derstelde problemen aan het semina
rie is volgens hen ontoereikend. Kate-
gorisch verklaarden zij. dat Preus een
vertekend beeld van de situatie aan
het seminarie had gegeven.
De zaak werd akuut, toen Ehlen's
contract eind vorig *aar afliep. De
raad van toezicht aan het seminarie
wijdde verscheidene vergaderingen
aan zijn opvattingen en besloot toen,
zijn contract niet te vernieuwen, her
zag dat besluit later en gaf hem toen
(mei zes tegen vijf stemmen) een
verlenging van zijn contract met één
jaar, ip plaats van. zoals gewoon ge
weest zou zijn, vier jaar.
Preus gaf toen de president van het
seminarie, dr. -John. H. Tietjen, op
dracht. erop toe te zien, dat Ehlen
geen colleges zou kunnen geven, waar
in hij de gelegenheid zou krijgen
zijn afwijkende opvattingen te verkon
digen. Toen T'etjen weigerde, aan
Preus' verlangen te voldoen, gaf
Preus zijn richtlijnen.
Preus zegt, dat hij tegen vernieuwing
van Ehlens contract was, omdat Ehlen
'niet in staat is te verklaren, dat hij
de historische feitelijkheid van be
paalde wonderen rond de uittocht van
het volk Israël uit Egypte bevestigt',
Ehlen heeft daarop gereageerd, dat
hij 'de feitelijkheid bevestigt van wat
de Schrift als feit bedoelt te geven'.
Tietjen heeft nog extra olie op het
vuur gegooid door te verklaren, dat
het tegenwoordig onmogelijk gewor
den Is, om op academisch niveau
bijbelwetenschap te bedrijven zonder
de historisch-kritische methode te ge
bruiken. Kennelijk zijn de hoogle
raars vastbesloten, om deze zomer op
de conventie een beslissing te force
ren.
DRIEBERGEN De follow-up werk
groep 'Sam'-n op weg' (van hervorm
den en gerpformeèrden) en het insti
tuut 'Kerk Wereld' houden een
bijeenkomst in 'De Voorhof' (op het
terrein van 'Kerk en Wereld' in Drie
bergen) die a s. vrijdagavond 26 mei
om acht uur begint en zaterdagmid
dag 27 mei om ongeveer zes uur
afgelopen zal zijn. Daarop wil men
zich beraden op de vraag: hóe nu
samen op weg? Het gaat daarbij om
het volgende: 1. inventarisatie van
wat gedaan is; 2. het bepalen van het
waaróm van Samen op weg (compleet
met mogelijke bespreking van kerkor-
delijke, theologische en sociologische
kwesties). Aanmelden bij de hervorm
de jeugdraad, postbus 114, Drieber
gen.
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Oordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J.de Berg (waarnemend)
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro 26 92 74. Bankt
Ned. Midd. Bonk (rek.nr.
69.73.60.768). Gem.giro
X 500.
Van een onzer verslaggevers
ZEIST 'Ik ben bevreemd en ver
bijsterd over de argeloze wijze, waar
op men juist in deze tijd de identiteit
van de kerk steeds meer in twijfel
trekt en het evangelie vertaalbaar
acht in maatschappelijke begrippen
Nog nooit stond de bijbelse boodschap
verder buiten de bestaanshorizon in
de westerse cultuur dan nu. De 'poli-
tische theologie' kan daardoor onmo
gelijk als vervanging dienen, want
daarin verliezen de diepste vragen
aangaande de menselijke existentie
hun klem'.
Dit zei prof. dr. Herman Ridderbos
uit Kampen in een geladen referaat
op de jaarvergadering van de confessi
onele vereniging over de verhouding
tussen het koninkrijk Gods en de
geschiedenis. Prof. Ridderbos uitte
ernstige kritiek op elke poging tot
indentificatie van koninkrijk Gods en
de geschiedenis.
Uit Paulus' brief aan de Kolossenzen
liet hij zien, dat het koninkrijk Gods
een geestelijke bestaanswijze heeft:
het bestaat in de heerschappij van
Christus uit de hemel door zijn Geest.
Daarin ligt tegelijk de voorlopigheid
van dat koninkrijk aangeduid. Wat
Christus schenkt, is zijn Geest als
onderpand, eersteling van wat nog
moet komen.
De kerk heeft dit "'voorlopige' maar al
te vaak gebruikt als een oorkussen
om zich neer te leggen bij het be
staande, of, nog erger, door er de
geestelijke voorspreekster van te zijn.
Maar de kerk mag zich ook niet op
sleeptouw laten nemen door allerlei
maatschappijkritiek en Ideologie, die
hun fundament hebben in menselijke
zelfverlossing. Prof. Ridderbos vond
die veel lijken op de verzoeking in de
woestijn, waar de satan Jezus ook een
machtig messiaans perspectief toonde.
Andere kijk
Fundamenteel
Dat begrip 'voorlopigheid' noemde
prof. Ridderbos fundamenteel voor de
huidige discussie. Men kan er vrese
lijk misbruik van maken. Dat doet
een conservatisme, dat vroom zingt
'hier beneden is het niet', maar zich
intussen toch in de huidige wereld op
zijn gemak voelt en niet hard draaft
om daar verandering in te brengen.
Hoe waardeert men dat 'voorlopig'j
dat 'nog niet'? Kan het binnen de
bestaanswijze van deze wereld tot een
oplossing komen, of is het 'nog niet'
aan deze bedeling als zodanig verbon
den? Het antwoord op deze vraag
geeft een fundamenteel andere kijk
op het leven, de wereld. Voor prof.
Ridderbos stond het vast, dat nieuw
testamentische begrippen als konink
rijk Gods en Zoon des mensen uit
een apocalyptische context stammen.
Dat betekent, dat de toekomst van het
koninkrijk Gods zich niet in seculaire
begrippen laat vertalen. De verbin
ding van het koninkrijk Gods en de
geschiedenis zal altijd onder het voor
teken van de toekomst moeten blijven
staan. De boodschap van het Rijk en
de christelijke hoop reiken dieper dan
wat door menselijke daden realiseer
baar is.
De gemeente is op een bijzondere
wijze bij Christus' koningschap be
trokken. Paulus noemt haar in Efe-
ziërs de volheid van Hem, die alles in
allen vervult. Christus is het hoofd
van alle dingen, maar de gemeente is
zijn lichaam. Prof. Ridderbos sprak
van het concentratiepunt, de binnen
ste cirkel van een veel wijdere kring.
Die eigen identiteit van de kerk
wordt meer en meer aangevochten,
naarmate het koninkrijk Gods en de
geschiedenis meer geïdentificeerd
worden. De kerk wordt beschreven als
het ziekenhuis, waar je zo' gauw mo
gelijk weer uit moet, want je bestem
ming ligt in de wereld. De kerk moet
zich binnenste-buiten keren. Alle na
druk valt op dé doorgeeffunctie van
de kerk. Ze wordt steeds vaker socio
logisch doorlicht, of haar structuren
daar wel op zijn ingesteld. Prof. Rid
derbos kon zich voorstellen, dat veel
kerkmensen moe en beu worden van
al dat gebeuk on gesol op de kerk,
van al dat modieus gepraat, dat hun
tijd voorbij is en dat hun geloofsbe
grip de voortgang van het rijk tegen
houdt.
Maar toch past de kerk niets slechter
dan zich rancuneus terug te trekken
binnen eigen muren. Juist nu is nieu
we bezinning op haar taak nodig.
Want de confrontatie van de kerk
met de wereld neemt nieuwe vormen
aan, waarvoor de kerk niet gereed is.
Ook door mijding zou de kerk haar
identiteit onrecht aandoen.
Vaak fantasieloos
Want al blijft het 'nog niet', toch is
het koninkrijk niet een zaak voor na
dit leven alleen. Ook is de kerk het
koninkrijk niet. Christus is hoofd
over alle dingen. Hij is niet gekomen
om de wereld te veroordelen, maar
om die te behouden. Daarom blijft er
het raadsel van de geschiedenis. Het
heeft iets te maken met de openbaar
wording van de kinderen Gods in
Romeinen 8. De kerk staat te vaak
fantasieloos terzijde en verstaat te
weinig het 'zuchten van de schepping
in barensnood'. Getuigt dit zuchten
ook niet van God? -
Christus' macht over alle dingen is de
leef- en arbeidsruimte voor de ge
meente. Dat betekent, dat zij niet in
kwade ordeningen behoeft te berusten
als iets onvermijdelijks. In Christus'
macht over alle dingen ligt ook de
hoop voor de wereld. Maar het moet
ontvangen worden. De belofte van het
rijk is niet anoniem. Ze heeft een
adres en vraagt een antwoord.
De solidariteit van de kerk met de
wereld kan niet daarin bestaan, dat
zij aan de wereld een beslissing be
spaart, maar juist daarin, dat zij tot
beslissing dringt ten aanzien van de
enige Naam die behoudt. Zij heeft
over die beslissing heen geen op
dracht van haar Heer ontvangen, al
dus prof. Ridderbos.
BERLIJN (EPD) Tegen de ten
dens. de kerk in Oost-Duitsland terug
te dringen tot een bestaan als louter
'cultuskerk', heeft bisschop Hans-Joa-
chim FrSnkel zich gekeerd in een toe
spraak in de synode van de evange
lische kerk van Görlitz.
In zijn rede, die hij eind maart hield,
maar die nu pas in hes .westen
bekend geworden is, signaleerde hij
verschijnselen, die hij in strijd noem
de met het in de grondwet veranker
de beginsel van godsdienstvrijheid. De
kerk van Görlitz (de kleinste Oost-
duitse landskerk, het overblijsel van
de kerk van Silezië, die als gevolg van
de Poolse annexaties bijna geheel te
niet ging) is als gevolg van de rege-
rinsgpolitiek 'tot een soort van getto-
bestaan veroordeeld', zei Frënkel,
mede doordat haar vertegenwoordi
gers geen toestemming krijgen om
internationale conferenties bij te wo
nen.
Frönkel benadrukte, dat zijn kerk
haar bijdrage aan het oecumenisch
gesprek evengoed vrij wil houden van
een tegen het marxisme gerichte anti
ideologie, als van een 'onkritische toe
juichende politieke horigheid'. Hij
kritiseerde ook tendenzen op onder
wijsgebied, 'die op een benadering
van christelijke kinderen en ouders
uitlopen'. Steeds duidelijker tekent
zich volgens hem in Oost-Duitsland
een ontrechting van al degenen, die
de wereldbeschouwing van het dialek-
tisch materialisme niet kunnen delen,
af.
ROERMOND (KNP) Het overleg tussen het kathedraal kapittel van het
bisdom Roermond en bisschop Gljsen, dat gisterochtend plaats vond, Is mis
lukt. Na afloop ervan werd het volgende communiqué uitgegeven, dat het
kathedraal kapittel in overleg met de bisschop had opgesteld:
'Het overleg van de bisschop met het kathedraal kapittel heeft niet tot het
beoogde resultaat geleid. Daarom meent het kapittel gezien de ernst van de
situatie de bemiddeling te moeten inroepen van de H. Stoel om uit de impasse
te geraken. Het kathedraal kapittel hoopt dat deze gang van zaken verder geen
aanleiding zal geven tot verscherping van de situatie'.
Noch bisschop Gijsen noch de voorzitter van het kathedraal kapittel, mgr.
Van Odijk, waren voor commentaar bereikbaar.
KINSJASA ïKNP) President Mo
boetoe van Zaire heeft kardinaal Ma-
Loela toegestaan, naar zijn land terug
te keren. De Kardinaal was 11 februa
ri naar Rome vertrokken en hoorde
daar, dat hij niet terug mocht komen.
Het conflict tussen de president en de
kardinaal was het gevolg van een
aantal bepalingen, die de president
had afgekondigd: een (gedwongen) te
rugkeer van het volk van Zaire naar
een Afrikaanse authenticiteit; de in
stallatie van jeugdgroepen van de re
volutionaire volkspartij in de semina
ries en de verplaatsing van sommige
kerkelijke feesten van een werkdag
naar een zondag. Kardinaal Maloela
protesteerde tegen dit 'onbezonnen en
veel te gehaast doorgevoerde afrlkani-
seringsproces'.
toe heeft de president in zijn groot
moedigheid de kardinaal vergiffenis
geschonken. Deze mag nu terugkeren
naar Zaire en blijven bijdragen aan
de evolutie van het land 'in de sector,
die hem eigen is'.
MATTEM De generale synode van
de gereformeerde kerken (vrijgemaakt)
heeft zich bezig gehouden met de
verhouding tot de presbyteriaanse
(kosin-)kerk in Korea. Sinds 1967 on
derhouden de gereformeerde kerken
(vrijgemaakt) correspondentie met
deze kerk, die 74.000 zielen telt.
Er werd vooral gesproken over hulp
aan het seminarie in Poesan. Een
voorstel van deputaten om iemand als
'zendeling-professor' naar Korea te
zenden (hij zou naast colleges aan het
seminarie ook zending moeten bedrij
ven) vond in de synode weinig weer
klank. Men voelde er meer voor, af
en toe gastcolleges te geven, zoals
prof. dr. L. Doekes recentelijk heeft
gedaan, en verder Koreaanse studen
ten de gelegenheid te geven, in Kam
pen te studeren. Ook is financiële
steun -noodzakelijk, nu het seminarie
overheidserkenning heeft gekregen op
voorwaarde, dat een nieuwbouwplan
ter grootte van een miljoen gulden
wordt uitgevoerd.
De synode besprak verder een voor
stel van de kerkeraad van Emmen
inzake de wenselijkheid van het in
bouwen van een pastorale stage in de
opleiding tot dienaar des Woords. De
synode besloot, curatoren van de
Kamper hogeschool te verzoeken, om
gehoord het oordeel van de hoogle
raars zo spoedig mogelijk aan deze
synode nog advies te geven over deze
kwestie.
TERZAKE
De eerste bladzijde
Buber vertelt: Mer. vroeg aan I
Levi Jizchak: Waarom ontbreek
alle traktaten van de babyion
Talmud de eerste bladzijde en bi
het altijd met de tweede? Hij
woordde: Hoeveel een mens ooi
leerd heeft, hij moet zich altijd
ogen houden dat hij nog niet aa
eerste bladzijde toe is.
Het is de vraag o 1 wijdit werk
altijd voor ogen houden. Wij wo
er wel vaak aan herinnerd, maai
is de vraag of we er ons werk
aan herinneren laten. We
graag terug in het bekende. In
we eens geleerd hebben. Dat is
fcrouwd en bekend, we zijn eraai
wend In dat model te denken ei
ontbreekt ons aan de bereidhelt
op de uitdaging om van vorenafa
beginnen in te gaan. Maar h
natuurlijk inderdaad de vraag o
op die manier wel werkelijk
begonnen zijn. We waren nog
eens aan de eerste bladzijde toe.
lege eerste bladzijde moet ons tel
opnieuw te binnen brengen dat
kennis gebrekkig is en altijd
dreigt te verworden tot eenmaal
worven denkbeelden die eigenlijk
dig opnieuw zouden moeten wo
overdacht. Wie op deze uitdaging
gaat behoeft niet 'alles kwijt te
ken', zoals wij dan vaak vrezen,
wij ons door het feit dat wij blad
twee anders zouden moeten lezen
we tot nu toe altijd gedaan hebbe
laten in de war brengen dan
inderdaad de vraag gesteld worde
we het wel altijd goed gelezen
ben. Men kan nog al eens h
zeggen: Als ik Genesis I niet lette
mag opvatten dan hoeft het voor
allemaal niet meer! (U mag het
tuurlijk best. maar het gaat vaak
de vraag welke ruimte u de ai
laat. Maar dan zal toch de vraa)
tafel moeten komen: is uw geloo
Christus werkelijk afhankelijk
een bepaalde visie op Genesis l?Is
geloof zo gemakkelijk af te nen
Laat die eerste bladzijde maar
blijven om ons eraan te herinn
dat we altijd leerlingen blijven.
NED, 1IERV. KERK
Beroepen: te Schoonhoven: J. Br
huis te Onstwedde; te Den
Loosduinen: J. Veenendaal te B
lem-Schoten en S. Nijdam te IJn
en K. Hanhart, hoogleraar te
(VS) te Geldermalsen: M. Hofmai
Sydney (Austr.).
Loo, kand. te Groenekan.
Aangenomen: naar Aalst: J. G.
Bedankt: voor Zuidwolde: A. J.
Bue te Yerseke.
GEREF. KERKEN
Aangenomen: naar Mijdrecht: J.
Wijngaarden te Tiel.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Bedankt: voor IJmuiden: J. C. Blo!
Voorburg; voor Delft: W. G. e V
te Helpman.
Van een verslaggever
DEN HAAG De uit de veertie
eeuw stammende vrouwelijke kloo
rorde van de heilige Brigitta b
aan de Zweeds-lutherse gefheente
Rome een crypt in haar klooster
beschikking gesteld voor .het hou
van lutherse godsdienstoefeningen.
Bij de opening van dit lutherse i
trum in het Romeinse nonnenklooi
drong de Nederlandse kardinaal
Willebrands, hoofd van het vaticaa
secretariaat voor de eenheid der ch
tenen, aan op nauwe betrekkin
tussen de rk kerk en de Zwee
lutherse kerk.
Grieben: Rumaniën, Uitgave:
Thiomlg AG Miinchen. Import
voor Nederland. Meulenhoff-Bn
NV Amsterdam. Prijs: 9.
Reisgidsen over Roemenië zijn
gezaaid. De ontsluiting van dit
kanland voor het individuele en
groepstoerisme vanuit het Westen
durende de laatste jaren, was az
ding om in de toonaangevende
van landenreisboeken Grieben
een deeltje aan dit Donauland
wijden. Het is een gedegen uitgave
de Duitse taal geworden, waarin I
accent valt op de toeristische aantr
kelijkheid van de Karpaten en
stranden aan de Zwarte Zee. Het la
ls vooral in trek geraakt bij Dui
vakantiegangers, mede omdat de pi
zen er nog beslist niet aan de hc
kant zijn. In het handzame boek
voorzien van een goede uitvouwt»
kaart, worden ruim vijftig ondenvj
pen behandeld, met voor Nederla
als informatief onderdeel autorou
en kampeerplaatsen. Campings bev
den zich overwegend in de toerist!
centra en langs de hoofdwegen. 0
tuurpatroon, historie, flora en fau
en overnachtingsmogelijkheden w
den er vrij nauwkeurig in besprokl
Bijzondere aandacht wordt gevraa
voor het Donau-deltagebied, een pal
dijs voor natuurliefhebbers. Strek
en steden worden apart behandë
evenals de Roemeense keuken. V<
kenners van de Duitse taal is het e
Informatief boekje. De samenstellt
waarschuwen hen, die van bus-
treinverbindingen gebruik willen li
ken. dat men verstandig doet zi
tijdig ter plaatse te oriënteren. 1
gids wordt gecompleteerd door e
uitvoerige index.
B
