iwonertal Leiden blijft dalen
De Pieterskerk
Agenda van Leiden
kichting tot behoud
n de Pieterskerk
)iddag in Velsen
Leiden krijgt
praatcafé
kcentrum Meerburg
CONTESSA,fijn datje d'r bent
De kerkdienst
versterking
van gelooi
Academische examens
Nagekomen predikbeurten
Halve finale
orgelfestival
in Leiden
Regio L :i
nJfiN De dalende lijn van het
£od ertal, ingezet na de telling per
v'iber 1967, zetee zich ook in 1971
l over de periode oktober 1965
aaktöber 1966 viel er nog een
he ning van het totaal aantal inge-
°en n te noteren van 2499 (van
teiD naar 102.201), waarvan echter
,,eals gevolg van de grenswijziging
juli 1966 en dus slechts 190
£ge 'eigen aanwas'. De groei tussen
Daier 1966 en oktober 1967 bedroeg
d'ersonen. in de periode 1 oktober
P®ta tot 31 december 1968 ntm het
:Dnk inwoners af met 233, een ten-
"deidie zac'1 'n 1969 doorzette met
;n aling van 1313, in 1970 met een
van 1086 en in 1971 met een
ling van 844.-
eeiantal inwoners van de 'Binnen-
8e (het gebied tussen de singels)
bqn 1971 verder terug tot 16.116 en
n t.o.v. 1 oktober 1966 met 15.5
1 is nt gedaald.
mo%t noordelijk deel (Binnenstad-
u was mede onder invloed
o ie voortgaande sanering de af
vang in 1971 met 20 pet het
kt.
waterkste bevolkingsgroei over de
en (de 19661971 gaven de nieuw-
bouwwijken Fortuinwijk met 40 pet,
Boshuizen met 32 pet en Hoge Mors
met 158 pet te zien. In de Merenwijk
waren eind 1971 de eerste 256 van de
ongeveer 6000 in die wijk nieuw te
bouwen woningen voltooid, waarmee
de sterke bevolkingstoeneming van 12
naar 571 is verklaard. Hierbij zij
opgemerkt dat ruim 80 pet van alle
nieuwbouw in Leiden in de periode
19661971 plaats had in de wijken
Fortuinwijk, Boshuizen, Hoge Mors
en Merenwijk. In de Fortuinwijk had
de grootste toeneming van de woning
voorraad plaats in de periode 1962
1967, hoewel in deze wijk ook in de
periode 19681971 nog flink werd
gebouwd. In de jaren 1967 en 1968
was de toeneming van de bevolking
in deze wijk nog zeer sterk, in de
daaropvolgende jaren (19691971)
was van een minder sterke bevol
kingsgroei sprake.
In Boshuizen werden de afgelopen
vijf jaar slechts in 1967 huizen ge
bouwd: 336 woningen werden dat jaar
voltooid. Hiermee samenhangend
steeg de bevolking in 1967 t.o.v. 1966
met 35 pet, een stijging die zich,
weliswaar in minder sterke mate, in
1968 nog even doorzette. In de perio
de 19691971 vertoont de wijk de
natuurlijke daling van het bevolkings
aantal.
In wijk 62 Hoge Mors had nieuwbouw
plaats vanaf 1966, met een top in
1969. Ook in de bevolkingsontwikke
ling weerspiegelt deze ontwikkeling
zich.
Dan is er nog een opmerkelijke groei
van de bevolking in de wijk Room
burg, toe te schrijven aan het voltooi
en van een aantal woningen in de zg..
en van een aantal woningen in de z.g.
Meerburgerpolder. Ook in de Vogel
wijk valt een toeneming van de bevol
king te constateren, met als oorzaak
het in gebruik nemen van het nieuwe
zusterhuis van het Academisch zieken
huis (Rijnsburgerweg 124).
Het aantal geringe stijgingen in het
bevolkingstotaal in verschillende bin-
nenstadswijken moet voor een groot
deel worden toegeschreven aan inci
dentele vestigingen als studentenhui
zen, tehuizen voor gastarbeiders of
een tehuis voor werkende jongeren.
GEZINSVERBAND
De daling, die het inwonertal van de
gemeente te zien gaf, is geheel terug
te voeren tot de categorie 'in gezins
verband wonende personen'. Van ok
tober 1966 tot december 1971 daalde,
bij een algemene afneming van 2,8
pet, het aantal in gezinsverband wo
nende met 7,5 pet. Het aantal zelfstan
dig wonende alleenstaanden steeg
daarentegen in diezelfde periode met
28,0 pet en het aantal inwonende
alleenstaanden (waaronder het meren
deel der studenten) met 22,1 pet.
De gemiddelde gezinsgrootte daalde
van gemiddeld 3,56 personen in 1965,
via 3,50 in 1967, 3,40 in 1969, tot 3,38
in 1971.
Het laagst is de gemiddelde gezins
sterkte in de Academiewijk, Pancras-
oost, Noordvest-west, Pieterswijk en
Pancras-west, met resp. gemiddeld
2,98, 2,99, 3,00, 3,05 en 3,07 personen
per gezin.
De gemiddelde grootte van de gezin
nen in woonschepen komt op 3,04, die
van de woonwagenbevolking op 4,41.
VEROUDERING
Het aandeel der zeer jeugdigen (gebo
ren na 1967) in de totale (wijk)bevol-
king varieert tussen 1,9 pet (Pesthuis-
wijk) en 12,8 pet (Merenwijk.
Het aandeel der boven-49-jarigen nam
verder toe van 27,3 pet per 31 dec.
1970 tot 27,7 pet per 31 dec. 1971.
Voor de 65-jarigen en ouderen afzon
derlijk was deze toeneming nog op
merkelijker: 11,7 pet per 31 dec. 1970,
12,0 pet per 31 dec. 1971.
Het aandeel der 50-jarigen en ouderen
in de totale bevolking steeg bij de
vrouwen van 15,1 pet per 31 dec. 1970
tot 15,4 pet per 31 dec. 1971, bij de
mannen was dat van 12,2 pet per 31
dec. 1970 tot 12,3 pet per 31 dec. 1971.
In de gehele stad blijkt 38,9 pet van
de totale beroepsbevolking handarbei
der te zijn, 50,3 pee employé en 10,8
pet zelfstandige. De beroepsbevolking
maakt 30,7 pet van de totale bevol
king uit.
In de Havenwijk-noord, Groenoord,
Noorderkwartier, De Kooi, De Waard
en Transvaalbuurt bedraagt het aan
deel der handarbeiders in de toale
beroepsbevolking 55 pet of meer.
Relatief veel zelfstandigen worden
aangetroffen in de wijken Pieters
wijk, Levendaal-west, De Camp, Mare-
wijk, Pancras-west, Noordvest-west,
Roomburg, Oostvliet, Stevenhof, Hout
kwartier en Poelgeest.
inpl
pEN Onlangs heeft op verzoek
de burgemeester en van wethou-
|Kret van Otadsontwikkeling een
^eking plaatsgevonden met leden
^de kerkvoogdij van de Hervormde
jeente over de toekomst van de
rskerk. Daarbij kwam de vraag
sprake of het wellicht mogelijk
jzijn de kerk over te dragen aan
Rte vormen stichting.
stichting zou zich ten doel moe-
ten stellen het instandhouden pan de
Pieterskerk als cultuurmonument en
het eventueel geschikt maken van dit
gebouw voor culturele en maatschap
pelijke doeleinden.
In die stichting zoden dan alle in
stanties kunnen deelnemen die belang
hebben bij het voortbestaan van de
kerk. De initiatiefnemers hebben de
kerkvoogdij medegedeeld hun voorbe
reidende werkzaamheden tot een
eventuele onderneming van de Pie
terskerk te zijner tijd van het rijk
te zullen voortzetten.
LEIDEN De stichting gesprekscen-
trum Leiden, waarvan het bestuur
wordt gevormd door Chiel Overduin,
Jan Boer, Willem van Rooijen en
Maarten van Tongeren, opent vrijdag
avond in het pand Vrouwenkerk-
koorstraat 9 een 'praatcafé'. Doel er
van is 'al degenen, die zich om welke
reden dan ook, bezig houden met het
bestuderen van allerlei verschijnselen
(vliegende schotels, verkeersproble
men, Vietnam, yoga) bijeen te bren
gen en te stimuleren door financiële
en materiële steun'.
Het Praatcafé zal na vrijdag elke
avond na zes uur geopend en elke
zaterdag na twaalf uur 's'middags. In
een lager stadium hoopt men studie
groepen te gaan vormen.
EN Maandag is er in Velsen
evangelische landdag, waarvan
thema 'Verlosing, vervulling en
ichting' is.
inkomsten: In grote tent met
zitplaatsen 10.3014.00 en 16.30
cers: Ds. R. Reiling, IJmuiden,
[Th. Dikkes, Leiden (algehele lei
hei; ds. J. A. Malgo, Amsterdam, ev.
v. d. Sande, Driebergen, ev. Jb.
|in Haneveld, Bodegraven.
der werken mee: Trio Niemeyer,
5 Simons, Gebr. Korf en een
uit Canada met getuigenissen,
heer Dikkes, verzocht ons mee te
1(j( in dat er nog een tweede bus
i:hikbaar is. Zo nodig rijdt er een
de.
[DEN Zaterdag 27 mei houdt
wijkcentrum 'Meerburg' voor de
ede keer een wijkfeest. 's Ochtends
-epnt het met een optocht met de
muziekvereniging 'Concordia',
half uur later begint de fancy-
waarvan de opbrengst voor de
v van het clubhuis is. Om twee
zijn de kinderspelen op het ter-
aan de Wierickestraat. De auto-
itters in deze straat wordt verzocht
i auto van half 2 tot 5 uur niet
ir te parkeren.
DINSDAG 23 MEI
Hooigracht 38. 7.30 tot 8.30 uur: spreekuur
huisvesting werkende jongeren.
Breestraat 19. 7 tot 8 uur: spreekuur Chr.
Emigratiecentrale.
Stadhuis, 7 tot 8 uur. spreekuur Bouwfonds
Ned. Gemeenten.
Arbeidsbureau Douzastraat. 9.30 tot 10.30
uur: spreekuur Man-Vrouw-Maatschappij,
voorlichting over parttime-werk.
Driftstraat 49, 10.30 tot 11.30 uur: spreekuur
soc. raadsvrouw.
Steenschuur 6. 8 uur: Leidse ver. van
postzegelverzamelaars.
WOENSDAG 24 MEI
Dijkstraat 2a. 10 tot 11 uur: spreekuur soc.
raadsvrouw.
Stadhuis, 4.30 tot 6 uur: spreekuur soc.
raadsvrouw.
DONDERDAG 25 MEI
Stadhuis, 6 tot 8 uur: spreekuur soc. raads-
Wolf.
Bovenzaal Bevrijdingskerk, 8 uur: afd. Zuid-
West Christenvrouwenbond.
VRIJDAG 26 MEI
Boshuis, achter Hoflaan 78. 7 tot 9.30 uur:
ruilbeurs voor vezamelaars.
Rapenburg 24, jazz-zolder Hot House. 10 tot
3 uur nam.: workshop oude stijl.
Doelenkazerne: tentoonstelling milieubehce
van 10 tot 22 uur.
ZATERDAG 27 MEI
Antonius-clubhuis, 8 uur: toneelver. Tot Ie
ders Genoegen met 'Greet Torburg'.
ADVERTENTIE
kamw-uit&Z
\wtuwe-fxuws
jMtuiML-bkuujJ
Museum Volkenkunde. Steenstraat 1, 2.30
uur: kinderfilm, Fablio, de grote tovenaar.
Doelenkazerne: tentoonstelling mllieubehee
van 10 tot 22 uur.
Rapenburg 94. galerie 'r Dulvenhuys. goua
ches en tekeningen van Jan Kok. van 5-26
mei di en tot en met zond. van 2-8 uur
De Waag: Tweede Triënnale voor het Gewest
Lelden: een serie van drie open inzending
stentoonstellingen voor kunstenaars uit het
gewest. Openingstijden: eerste tentoonstelling
19 mei t.m. 27 mei tweede tentoonstelling 2
juni t.m. 10 juni; derde tentoonstelling 16
juni t.m. 24 juni. Geopend: dagelijks van 10-
18 uur. donderdagavond: 19-21 uur. Zondag:
gesloten.
DIENST APOTHEKEN
Tot maandag 22 mei 8 uur voorm apotheek
Kok, Rapenburg 9, telefoon 24807, apotheek
Voorschoten en apotheek Leiderdorp, Maan
dag 22 mei 8 uur voorm. tot vrijdag 26 mei:
Doeza-apotheek, Doezastraat 31, tel. 21313.
apotheak Leiderdorp en apotheek Oegstgeest
BEHANDELING NA ONGEVALLEN
De poliklinische behandeling na ongevallen
wordt van dinsdag 12 uur Cs middags) tot
woensfag 12 uur waargenomen door het
Diaconessenuuis Vrijdag 12 uuur tot zater
dag 12 uur door het St. Elizabeth ziekenhuis
Hóogracht) Op andere werkdagen en op
zondagen door hel Academisch Ziekenhuis.
Doktersdiensi. 5 maal 2. (Zat. 10 uur
voormiddag tot zondag 24 uur) Brandweer:
5 maal 3. Politie 5 maal 4. EHBO: 20645.
GEENSCIIAP ZUID-WEST
Hulpverlenings- en informatiedienst voor Lel.
den voor hulpverlening tel. 20460: voor
informatie 33921.
BEZOEKUREN ZIEKENHUIS
Academisch Ziekenhuis: Dagelijks behalve op
dinsdag van 19.00-19.45 uur; dinsdag van
13.00-14.00 u; zaterdaag en zondag van 14.30-
15.30 uur.
Bezoektijden Kliniek Verloskunde en Gynae
cologie: Voor patiënten van de afdeling
Gynaecologie en voor zwangeren: van 10-
12.30 en van 15-20 u. Voor kraamvrouwen
van 10-11 30. 15-17.30 en van 18.30-20 u. Op
dinsdag is er de gehele dag geen bezoek.
Bezoek Praematurenafdeling (allen voor ou
ders): dinsdagag niet. Ma., wo., do., cn vrij.
van 18.30-18.45 uur; za.hen zon. van 15-15.15
uur.
Dlaconessenhuis: 1ste klasse dagelijks: 11-12
u., 13-15.14 u: 18.45-19.30 u. 2de en 3de
klasse: dagelijks 13.15-14 u: 18.45-19.30 u.
Kinderafdeling; dagelijks 14.45-15 30 u en
maandag, woensdag- en vrijdagavond 18.30-19
Eilsabeth Ziekenhuis: Volwassenen: 3de klas
alle dagen van 14.15 u en van 18.45-19.30 u:
2de klas: alle dagen van 11.30-12 u vn 14-15
u en van 18.45-19.30 u. 1ste klas: alle dagen
vanaf half twaalf.
Kraamafdellng: 3de klas: van 15-16 u en van
18.45-19.30: 2de klas: van 11.30-12 u (alleen
vaders) van 15-16 cn van 18.45-19.30 u.
SPREEKUUR BEJAARDENHULP
dagelijks van 9.10 uur op Morssingel 8
(stichting Gezinsverzorging Lelden).
FILMS IN LEIDEN
Camera: 'DJango' 18 Jaar. Dag. 7.00 en 9.15
uur. Za, dl, wo 2.30 uur en zo, ma 2.00 en
4.15 uur Batman' a.l. 'Cincinaty Kld' 18
Jaar. 11.30 uur.
Lido: "A town callcdbastard' 18 Jaar. Dag.
en le en 2e Pinksterdag 2.30, 7.00 en 9.15
uur. Bovendien le en 2e Pinksterdag 4.45
uur.Studio: 'La Califfa' 18 Jaar. Dag 2.30.
7.00 en 9.15 uur. o en ma 2.30, 4.45. 7.00.
9.15 uur.
Luxor: 'Wlllard' 18 jaar. Dag. 2.30, 7.00, 9.15
uur. Zo, 2e Pinksterdag, ma 2.30, 4.45, 7.00
en 9.15 uur.
Trianon: 'De bedrieger bedrogen'. Alle leef
tijden. Dag 2.30, 7 cn 9.15 uur. Eerste en
Tweede Pinksterdag 2.30. 4.45. 7 en 9 15 uur.
LEIDEN In een jaarverslag
in het doopsgezind-remonstrant
se kerkblad voor Leiden en
omstreken schrijft ds. H. van
Bilderbeek, doopsgezind predi
kant te Leiden, over de kerk
dienst het volgende:
11c meen er nog altijd vanuit te
mogen gaan. dat het samenko
men van de gemeente op de
zondagmorgen de eerste en voor
velen de enige vorm van ge
meentebeleving is. Daar staat
het evangelie centraal, en daar
zullen wij ons gezamenlijk die
nen te oefenen in het denken
vanuit de boodschap van Gods
heil aan deze wereld.
Mijn bijdrage daarbij is: duide
lijk maken wat cle inhoud van
het evangelie is, waarbij theolo
gische vorming en taalkundige
kennis een eerste stap tot ver-
dudelijking betekenen. Maar
daarnaast zal het niet mogen
blijven bij een, misschien wel
interessante kennisoverdracht,
maar moeten wij doorstoten tot
een in geloof verwerkte keuze
voor deze vorm i>an denken die
door dat evangelie wordt opge
roepen, en een door dat gelovi
ge verstaan op te roepen levens
houding.
Dat laatste kan alleen aandui-
denderwijze geschieden, omdat
wij nooit ,de eigen verwerking
van de geloofskeuze van ie
mands geweten kunnen afne
men.
De vertaling van het bijbels
denken in onze tiid is niet
eenvoudig. De gehele tendens
van onze maatschappij en tijd
geest is meer positivistisch ge
richt en voor een groot deel
meer materialistisch. Twee ten-
denzen die slecht in een bijbels
klimaat passen. Wat dat betreft
is het goed, dat het evangelie
er zonder meer is, want anders
zou in elke eeuw het evangelie
aan de tijdgeest worden aange
past. Dan zouden wij ook niets
meer hebben om ons mee te
confronteren.
Wel meen ik te moeten consta
teren dat m.i. de strijd in onze
tijd voornamelijk gaat om de
vragen rond het mens-zijn, en
de tussen mensen geldende rela
ties. En in de tweede plaats dat
er in onze tijd gesproken kan
worden van een herontdekking
van het Oude Testament, waar
in juist ook het eerder genoem
de sterk aan de orde wordt
gesteld.
Als laatste hierover mag echter
ook gesteld worden dat m.i.
juist ook de dienst op de zon
dagmorgen gezien moet worden
als een versterking en onder
steuning van het geloof van de
gemeente, en in de gemeente.
LEIDEN Doet. ex Engelse taal- en
letterkunde de heer A. P. C. Vendel
(Den Haag); Kerk. examen de heer A.
Mast (Den Haag.
Doet. ex Ned. Recht de heren R.
Lagrouw (Leiden), R. L. A. Dobbinga
(Putten), E. J. Fritz (Leiden), J. P.
Geitelink (Leiden), G. L. Kooij (Lei
den), R. E. Rogaar (Leiden), H. R. C
Schram (Borculo), J. J. Spanjaard
(Den Haag), J. M. A. Vollaers (Den
Haag), C. van Woudenberg (Leiden),
C. W. A. M. Berbee (Haarlem), A.
Dutilk, (Rotterdam), J. van Kuik
(Voorburg), A. J. H. Rozemond (Rijs
wijk), J. P. Counou (Den Haag), H.
Barbas (Leiden), F. C. W. Briët (Rot
terdam), de dames A. M Schram-Roos
Borculo, A. L. Sterk (Leiden). T. L.
Sie (Djakarta).
De kogel is door de kerk. Op de kop
af vierhonder jaar nadat het immense
gebouw voor de hervormde eredienst
in gebruik werd genomen, trekt de
kerkvoogdij van de Leidse hervormde
gemeente, met goedvinden van de
centrale kerkeraad, haar handen af
van de Pieterskerk.
Kerkvoogdij-voorzitter Struys belde
ons woensdag op dat wij donderdaga
vond om half tien in het gebouw bij
de Hooglandse kerk werden verwacht
waar hij een belangrijke mededeling
zou doen over de Pieterskerk. Wij
wisten al dat de universiteit door
geldgebrek geen belangstelling meer
voor de kerk had. Wat kon er toen
anders overblijven dan de simpele
mededeling dat de hervormde ge
meente zich desondanks aan haar ver
antwoordelijkheid voor het onderhoud
van de kerk wenst te onttrekken.
En zo was het ook.
'Niemand wil de kerk hebben', beaam
de de president-kerkvoogd. 'Maar het
is niet verantwoord, dat het gebouw
de hervormde gemeente, die toch al
in de financiële zorgen zit, blijft be
lasten'.
Het bericht kon nauwelijks inslaan.
Het was gewoon de afloop van een
ontwikkeling die al jaren geleden is
begonnen en waarin zich drie jaar
geleden een markant ogenblik voor
deed toen de kerkvoogdij besloot geen
kerkdiensten meer in de Pieterskerk
te houden, behoudens in buitengewo
ne gevallen.
TACTISCH BELEID
Het getuigt van een tactisch beleid,
dat de kerkvoogdij nog enkele jaren
heeft gewacht om uit te spreken dat
zij de verantwoordelijkheid voor het
voortbestaan van de kerk niet meer
kan dragen. Een paar jaar geleden
nog zou een dergelijke mededeling
wellicht veel harder zijn aangekomen.
Nu de kerk al een poos leeg staat,
heeft de hervormde gemeente er in
haar gevoel toch al min of meer
afstand van gedaan.
Trouwens, die hervormde gemeente
zelf is ook aan tal van veranderingen
onderhevig. Zij was vroeger veel meer
geconcentreerd in de stad en daarbij
was de Pieterskerk als het ware haar
merkteken. Deze kerk staat in het
centrum van Leiden en in de kerkelij
ke verhoudingen nam de hervormde
gemeente een duidelijke meerderheids
positie in. In en rond de Pieterskerk
klopte dat kerkelijke leven het
sterkst. Het is nog niet zo lang gele
den dat niemand kon vermoeden, dat
ooit de Pieterskerk nog eens van de
hand zou worden gedaan. Alles was
mogelijk, maar dét niet.
Met de Hooglandse kerk, die nodig
gerestaureerd moest worden en wel
ker restauratie de financiële draag
kracht van de kerkelijke gemeente
weieens te boven zou kunnen gaan,
lag dat wel anders. Langzamerhand
won in hervormde kringen de gedach
te veld, dat dié kerk weieens ge
schrapt zou kunnen worden van de
lijst van hervormde kerkgebouwen.
Maar met het afstoten van de Pieters
kerk zou hervormd Leiden zijn ge
zicht, zijn allure, zijn uitgesproken
herkenbaarheid verliezen.
Bovendien is déér het kerkelijke bu
reau, werden déér de vergaderingen
van de centrale kerkeraad gehouden,
is déér de historische zetel van de
kerkvoogdij.
De Pieterskerk werd ook gezien als
een kerkelijk-historisch symbool. Op
deze plaats werd de vrijheid van gods
dienst, waarvoor deze landen in een
heroische strijd goed en bloed over
hadden, bezegeld. De kerkeraad van
de hervormde gemeente beschouwt
het dan ook nog steeds als een door
de historie en de traditie opgelegde
verplichting op 3 oktober hier een
dienst te houden en er zijn nog altijd
OEGSTGEEST In de kerkdienst op
eerste pinksterdag (om 19 uur) die in
het Gemeentecentrum aan de Lijtweg
wordt gehouden, zal het echtpaar
Doornebal-Verbeek aan de hand van
dia's een stukje van het zendingswerk
in West-Pakistan laten zien.
Mevrouw Doornebal is als arts en
haar echtgenoot als oogchirurg ver
bonden aan het ziekenhuis te Jalal-
pur.
LEIDEN
Ilerv. Gem: Merenwijk Oec dienst 10
u pastoor Van Well (gez. dienst).
ALPHEN AAN DEN RIJN
Herv. Gem: Adventkerk 9.30 u ds
Fokkema m.m.v. Con Amore. Opstan-
dingskerk 9.30 u ds Bogers 6.30 u drs.
Borman en ds Fokkema Open Deur-
dienst. Ma. 9.00 u ds Bogers, Kruis
kerk (Gouwsluis) 9.30 u ds Lefeber.
Nabij 9.30 u jeugdkapel dhr. Otto;
Kerk Oudshoornseweg 10 u ds v d
Laarse Boskoop 8.45 Gez. Pinksteront-
bijt. Zaal Opstandingskerk 9.30 u
dienstverlening door jeugdkapel In
Opstandingskerk. Sionskerk 9.30 u ds
Verploeg 6.30 u ds Koudstaal te Bol
nes. Ma. 9.30 u ds Verploeg. Goede
Herderkerk: 9 u ds Hoogendijk Ge
combineerd met kinderdienst. Ridder-
veld m.m.v. Kerkkoor Onderweij. Rid-
derveld 10.30 u ds Hoogendijk H
Doop. Kapel Martha-Stichting 10.30 u
ds Walpot Aula Morgesterschool 17 u
ds Verploeg.
Geref. Kerk: Salvotorikerk 10 u drs.
Borman 6.30 zie Opstandingskerk Ma-
ranathakerk 10 u ds Van Harmeien
6.30 u ds Bogers en ds De Jong ra m
v de Herv Cantorij Goede Herderkerk
(Noord) 10.30 u ds Vos 6.30 u ds
Veenhuizen Ridderveld 9 u ds Veen-
huizen 6.30 u ds Vos
zgeref. Kerk vrijgem: 9.30 u leesdienst
18.30 u ds Feenstra.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 4.30 u ds
Sneep. Ma 9.30 u ds Sneep.
TER AAR
Geref. Kerk: 9 u ds Van Loenen 19 u
ds Van etten, beiden te Leiderdorp.
AARLANDERVEEN
Geref. Kerk: 10 en 6.30 u ds v d Stoel
Amsterdam.
Chr. Geref. erk: 9.30 u leesdienst 19 u
ds Sneep Alphen a d Rijn Ma 9 u
leesdienst.
BOSKOOP
Herv. Gem: Dorpskerk 9.30 uds Heij-
mans 6.30 u ds Oosterbrug. Ma. zie
geref. kerk: 9 u zangdienst. Voorgan
ger ds Heijmans en ds v d Tas.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 u leesdienst
6.30 u ds Van Dijk Gouda. Namiddag
Openb. belijdenis.HAZERSWOUDE
Herv. Gem: 9.30 en 6.30 u ds Boer.
Ma. gez. dienst in Geref. Kerk. 9.30 u
ds Brink en ds Boer.
HOOGMADE
Ilerv. Gem: 10 u ds Schoonenboom H
Doop.
KATWIJK AAN ZEE
Geref. Kerk: Vredeskerk 9.30 u ds
Van Halsema, 5 u ds Pijlman Trium-
fatorkerk 9.30 u ds Pijlman 5 u ds
Van Halsema. Zeehospitium 8.30
dienst Geref.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 17 u ds v d
Ent. Ma 9 u ds Bouw Scheveningen.
Geref. Kerk Vrijgem: in kerk Geref.
Gemeente 8.30 en 15 u ds Hoff
Geref. Gem: geen opgave.
Soefi-beweging: 3 u bijeenkomst voor
belangstellenden. 4 u Universele Eree-
dienst informeel thema: 'Levend ge
loof.'
KOUDEKERK AAN DEN RIJN
Ilerv. Gem: Ma. 9.30 u ds Koersleman,
Wageningen.
LEIMUIDEN
Geref. Kerk: 9.30 u ds Los 6.30 u ds
De Vree (herv).
NIEUWKOOP
Geref. Kerk: 9.30 u kandidaat Schol
ten Bunnik 6.30 u Post Oegstgeest.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 u leesdienst.
2.15 u ds v d Ent atwijk aan Zee. Ma.
9.30 u leesdienst
NIEUWVEEN
Geref. Kerk: 9.30 u dr. Schelhaas.
Amsterdam. 6.30 u ds Lindenburg Ter
Aar (gez. dienst).
NIEUW VENNEP
Geref. Kerk: 9.30 u ds Den Heeten
16.30 u ds Baas Ma. 9.30 u ds den
Heeten en ds Goverts in Herv Kerk.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 15 u ds De
Graaf Ma. 9.30 u ds De Graaf.
NOORDEN
Geref. Kerk (Wocrdense Verlaat); 10
en 19 u ds Hanenburg.
OEGSTGEEST
Geref. Kerk Vrijgem: in Taberna: 8.30
en 15 u ds Deddens
OUDE EN NIEUWE WETERING
Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 u ds Cziria
's avonds gez. dienst.
RIJNSATERWOUDE
Chr. Geref. Kerk 9.30 u leesdienst
2.15 u ds Bouw Ma 9 u leesdienst.
RIJNSBURG
Geref. Kerk Vrijgemaakt: 10 en 17.15
u ds Deddens.
VALKENBURG
Geref. Kerk Vrijgemaakt: 10 en 17 u
ds Hoff 's avonds Openbare belijdenis.
WARMOND
Herv. Gem: 10.15 u ds Westra Sassen-
heim Ma. Geen dienst.
ZWAMMERDAM
Herv. Gem 10 en 6.30 u ds Goudzw
aard.
Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 u ds War-
nink Rodenrijs.
ZEVENHOVEN
Geref. Kerk 9.30 en 19 u kandidaat te
Nijenhuis te A'dam. 's avonds gez.
dienst in de Herv. kerk.
honderden Leidenaars. oud-Leidenaars
en niet-Leidenaars. die deze traditie
met hun aanwezigheid op dat stille
uur in het feestrumoer honoreren.
De kerk was het centrum van een
'opgewekt' kerkelijk leven. En dat
niet alleen op zondag. De koster had
het in de week druk met trouwerijen,
avondstilten op woensdag, studenten
gebeden en -retraites op vrijdag, or
gelconcerten, koor- en orkestuitvoerin
gen en bijzondere samenkomsten van
allerlei aard.
Alle hervormde voorgangers werden
er in twee diensten binnengehaald en
namen er afscheid, en wie herinnert
zich niet de plechtige stoet waarmee
dat steevast gepaard ging.
Op momenten van historisch en natio
naal gewicht waren de wijde poorten
haast te eng om de drommen toe te
laten. Deze kerk was dan ook geen
hervormd, maar een typisch Leids
bezit.
Het doet niet alleen de kerkelijk-
bewusten leed, dat haar nu dit lot
overkomt en dat vooral de grimmige
tekenen van verval de kerkvoogdij de
vrijmoedigheid hebben gegeven nu
geen afwachtende houding meer aan
te nemen, maar radicaal haar geschie
denis met deze kerk te besluiten.
Elke Leidenaar heeft een gevoelsband
met deze door historie en religie
gewijde plaats.
MOEDIG EN PROGRESSIEF
Er zijn mensen in hervormd Leiden
die het met deze oplossing niet eens
zijn. Zij menen dat aan het kerkenbe-
zit in de binnenstad niet mag worden
getornd. In hun redenering is de
afbraak daarvan begonnen toen men
in de buitenwijken kerken ging bou
wen. De stadskerken vielen sindsdien
uit de gratie. Oosterkerk en Pieters
kerk gingen dicht en het bezoek aan
de Hooglandse kerk, waarvan alleen
het koor nog maar wordt gebruikt, en
de Marekerk is ook niet meer wat het
is geweest.
Het ongerijmde in deze opvatting is
dat een kerk de ontwikkeling van een
stad niet zou moeten volgen. De stad
krijgt door sanering en uitbreiding
een heel ander aanzien, en dat zou de
kerk dan onverschillig moeten laten.
Hoe kan men zich een Mors, een
Zuid-West en straks een Merenwijk
zonder kerk voorstellen.
Dat alle mensen die nu van een
wijkkerk gebruik maken, zonder deze
gelegenheid naar een binnenstadskerk
zouden gaan, is een illusie. De kerk
moet de mensen ook tegemoetkomen
met zoveel mogelijk bij de mensen
zijn. Tegenwoordig betekent dat niet
alleen met haar zondagse eredienst
maar ook met haar activiteiten in de
week. waarvoor een royaal bijgebouw
onontbeerlijk is, iets wat de grote
stadskerken meestal missen.
De kerk functioneert anders in de
samenleving dan vroeger en wil dat
bewust ook. Op haar uiterlijke pre
sentie heeft dat een diepe invloed
gehad. De kerk die naar haar oude
bezit blijft verwijzen en in de nieuwe
sitautie verstek laat gaan, geeft er
blijk van, de eisen van deze tijd niet
serieus te willen nemen. Haar terug
gang zal er niet door worden afge
remd. Zij wekt de indruk, het conser
veren van het verleden een eerste
plaats in haar opdracht te geven.
Op de hervormde kerk in ons land
drukt een geweldige monumentale
last. Tal van gemeenten liggen krom
om enkel en alleen een gebouw in
stand te houden. Waar er geen andere
mogelijkheden zijn. moet dat dan
maar gebeuren, echter niet in de
eerste plaats om het monument als
zodanig aan het nageslacht te kunnen
overdragen, want déérvoor is de kerk
niet gesticht. Maar als een kerkelijke
gemeente drie grote oude gebouwen
moet onderhouden en er kan zonder
bezwaar met hooguit twee worden
volstaan, dan staat haar principieel
maar één ding te doen: naar de staat
ermee! Alleen de overheid is ver
plicht aan monumentenzorg te doen.
En als de kerk haar daarbij een
handje wil helpen, dan is dat voor die
overheid meegenomen. Dat moet ech
ter niet zover gaan dat een kerkelijke
gemeente ver boven haar stand moet
blijven leven, ten koste van allerlei
zaken die wèl tot haar wezenlijke
opdracht behoren.
Elke kerkvoogdij die in dit opzicht
orde op zaken wil stellen, mag moe
dig en progressief worden genoemd.
'VRIENDEN' VAN DE KERK
Intussen staat daar, ondanks haar te
kenen van verval, de Pieterskerk on
wrikbaar in het hart van Leiden.
Daar moet natuurlijk wat mee gebeu
ren, want dit monument mag eenvou
dig niet verloren gaan. Nu moet ie
dereen er zich maar daadwerkelijk
mee gaan bemoeien, die in haar in
standhouding is geïnteresseerd. Plaat
selijke, regionale en landelijke instan
ties en wie weet hoeveel welwillende
particulieren, die zich niet alleen
'vriend van de Pieterskerk' noémen
(want daar koop je tegenwordig niet
veel voor) maar, als er een beroep op
hen wordt gedaan, er ook werkelijk
wat voor over hebben.
Deze kerk gaat echt niet voor Leiden
verloren. Monumentezorg kan zich dat
niet veroorloven. Het besluit van de
kerkvoogdij en de centrale kerkeraad
heeft alleen de verantwoordelijkheid
gebracht waar zij hoort.
De Groot
LEIDEN In Leiden zal op vrijdag
26 mei een halve finale worden ge
houden van het Yamaha electr. Fes
tival, een internationale wedstrijd in
het bespelen van elektronische orgels.
In de afgelopen weken vonden in vele
plaatsen in ons land voorrondes
plaats, waarin de deelnemers aan de
halve finales werden geselekteerd.
De nationale eindstrijd is eind augus
tus in Amsterdam. De winnaar daar
van komt in oktober in Tokyo uit in
de interkontinentale finale.
De halve finale te Leiden zal zich
afspelen in de zaal van 'de Burcht'.
De toegang is gratis, aanvang 20.00
uur.
Deelnemers zijn o.a. K. Henzen, Edu-
ard van Beinumstraat 53, Leiden, en
Mevr. N. Weijers, Van Hoosendorp
straat 5, Leiden.
