Idenburg: de
aanval gaat
stap voor
stap verder
dichtbij
TW-verhoging
s atificatie
Groningen, een magische stad
Gesprek begint
over vergoeding
groepspraktijken
Chomsky
kbladen+weekbladen weekbladen w Tenzij je 70 jaar bent, zoals Idenburg.
ILW KW ARTET DONDERDAG 18 MEI 1972
Binnenland
T.1 K5
ommentaar
1de
tat
zelfstandigen hebben lang moeten
:htcn op de fiscale tegemoetkoming
Is die nu door het kabinet-Bieshcu-
is voorgesteld. Zij hebben dc laatste
tn tot de zwaarst getroffen slachtof-
van de inflatie behoord. Het is
dat ze daar eindelijk, al is het
ten dele, voor worden schadeloos
leid.
het kabinet hieraan een tegemoet -
ning heeft toegevoegd aan inko-
nstrekkers uit vermogen, ligt minder
ir de hand. Waarom zouden divi-
en rentetrekkers moeten worden
foordeeld boven mensen die hun
argeld in huizen beleggen en trou-
ook boven mensen die een inko-
n uit arbeid winnen? De vermogens-
jtters hebben bij staatssecretaris
iolten blijkbaar een streepje voor;
hij legt niet uit, waarom de
ksvertegenwoordiging hem daarin
moeten volgen,
engens: een terechte maatregel als
tegemoetkoming aan de zelfstandi-
kost veel geld en niemand zal in
lelijkheid hebben kunnen verwach-
dat deze voorziening zonder belas-
[verzwaring kon worden uitgevoerd
zeker niet nu de toestand van dc
•rheidsfinanciën een ongekend diep-
unt heeft bereikt.
de dekking in het wetsontwerp van
regering wordt gezocht in de sfeer
de indirecte in plaats van de
ede belastingen, zal vooral de VVD
aanspreken. Deze partij hamert er
jaren op, dat de verhouding tussen
itb directe en de indirecte belastingen
eef zou zijn en dat het zwaartepunt
meer naar de tweede categorie
zou moeten worden verschoven,
t grote bezwaar daarvan is, dat bij
opleggen van indirecte belastingen
ge :n rekening kan worden gehouden
itw het draagkrachtbeginsel. De ver-
ging van dc BTW die nu is voorge-
Id om hel fiscale voordeel ten bate
dc zelfstandigen te betalen, zal
gend jaar onherroepelijk leiden tot
gende prijzen, die door rijk en arm
ijkelijk moeten worden betaald.
Ie
«cl idanks het feit dat het oppositieleider
d' rzel nie is gelukt dc christcn-demo-
ten tot instem ing met de van een
ten tot instemming met de van een
ige te bewegen en ondanks het
(breken van een absolute meerder-
Mfod (249 van dc 496 stemmen) is de
ificatie van de verdragen met Rus-
d en Polen gisteren waarschijnlijk
:h werkelijkheid geworden,
irgen vergadert dc Bondsraad (waar
de regeringen van de deelstaten zijn
rtegenwoordigd) en het is vrijwel
;er dat de christen-democraten daar
gebruik zullen maken van hun
rderheid om de Bondsdag alsnog te
odzaken. de verdragen met de abso-
e meerderheid goed te keuren. Laat
Raad de zaken zoals zij nu zijn, dan
ivoor president Gustav Heincmann
weg vrijgemaakt om de ratificatie
imenten te ondertekenen,
felle tegenstand van de afgevaar-
len van de CSU (de Beierse zuster-
ij van de CDU, waarvan Franz
•f Strauss voorzitter is) en de duide-
tegenzin in Barzels eigen CDU
:n helaas aanvaarding met een
IJJJyalc meerderheid onmogelijk ge-
aakt. Te betreuren valt, dat geen
ikele chr sten-democraat vóór de ve'r-
agen heeft gestemd. Men kan het
nij irzel niet euvel duiden, dat tot stem-
ithouding werd besloten. Zoiets kan
v et in scène zijn gezet, gezien de
ftige emoties, die zich de laatste
Joe gen hebben losgemaakt.
is voor de regeringspartijen geen
den, ophef te maken over hun over-
inning, als dc Bondsraad geen nieuwe
oeilijkheden veroorzaakt. Op eigen
:ht hebben zij de verdragen niet
dc eindstreep kunnen brengen,
anselier Brandts coalitiekabinet bc-
niet langer over een meerderheid
de Bondsdag, waarmee tot de ver
ezingen in de herfst van volgend jaar
irder kan worden geregeerd,
et zijn niet alleen de christen-demo-
aten. die met politieke malaise heb-
:n te kampen, nu de reeds bestaande
Dé irdeeldheid openlijk aan de dag is
r v etreden. De liberalen zijn dc gevolgen
an hun omzwenking naar links nog
0j( iet te boven en de tegenstellingen in
et SPD-kamp spitsen zich toe als
evolg van de onverwachte 'opmars'
Nieuw Links.
(iettemin is er reden om dc goedkeu-
taïtmg van de verdragen aangenomen
at de Bondsraad geen nieuwe hinder-
iis zal opwerpen met instemming te
(egroeten. Zij kunnen straks geen oor-
jaak meer zijn van een onverkwikkelij-
confrontatie tussen regerings- en
ipositie-partijen. Het vierniogendhe-
inakkoord over Berlijn kan in werking
reden en vervolgens kan een begin
'orden gemaakt met voorbereidingen
[oor een Europese vciligheidsconferen-
Voor de landen van West- en Oost-
jropa breekt een periode aan. waarin
J pede bedoelingen waar gemaakt moe
ien worden.
dw tel
Op weg naar een constructief
onderwijsbeleid nog veel kansen gemist
door P. J. HAGEN
AiMSTERDAM Prof. dr. Ph. J. Idenburg waarschuwt van tevoren
dat hij geen opzienbarende dingen gaat zeggen, wanneer hij van
middag zijn afscheidscollege geeft als hoogleraar in de onderwijs
kunde aan de Universiteit van Amsterdam. Hij heeft geen behoefte
aan een herhaling van de ongezouten kritiek die hij zo nu en dan op
het onderwijsbeleid van deze en vorige regeringen heeft gespuid.
Voorzover in zijn afscheidsrede over 'De utopie in het onderwijs
beleid' over de politieke praktijk gesproken wordt, zal Idenburg zich
laten kennen als een voorzichtig strateeg: 'we moeten genoegen ne
men met een aanval, die stap voor stap voorwaarts gaat'. Voor de
verbetering van het onderwijs is wel een offensief nodig, maar in een
revolutie gelooft Idenburg niet. De aanval mag wel radicaal zijn,
maar de 'uitbundige prediking van de omzetting aller dingen' is
vruchteloos. Zonder volharding en geduld kom je nergens.
Er zullen ongetwijfeld studenten on
der het gehoor van de scheidende
hoogleraar zijn die een stevig protest
tegen de 'afbraak-politiek' van de hui
dige ministers van onderwijs en we
tenschappen meer op zijn plaats vin
den dan een oproep tot geduld en
volharding. En het zou Idenburg ook
niet moeilijk moeten vallen. Hij hoeft
maar zichzelf te citeren om de nodige
indruk te maken. Op de laatste blad
zij van zijn veelgeprezen boek 'Schets
van het Nederlandse schoolwezen'
staan zinnen die nog best bruikbaar
zijn: 'Wij hebben de indruk dat de
motoren zijn afgezet en het roer niet
meer wordt bediend. Het schip (dat is
ons schoolwezen, red.) wordt door de
wind en de stroom willoos voortge
stuwd.'
Maar Idenburg is niet in de eerste
plaats de man die zich bij tijd en
wijle scherp uitlaat over ministers die
het departement van onderwijs als
een snoepwinkeltje beheren. En zijn
uitbrander aan ambtenaren die ver
nieuwing schuwen en zweren bij vaste
voorschriften mag niet de indruk ge
ven dat Idenburg het overheidsbeleid
alleen in zwart-wit termen kan be
schrijven.
Zijn boeken 'Schets van het Neder
landse schoolwezen' en Theorie van
het onderwijsbeleid' zijn de neerslag
van een uitermate genuanceerde visie
op ons onderwijs. Idenburg is zo ge
nuanceerd dat zijn studenten hem
nogal eens het verwijt hebben ge
maakt dat hij te weinig stelling
neemt. Dat verwijt komt dan vooral
uit de groep van marxistisch georiën
teerde studenten, die vinden dat ook
het onderwijs beheerst wordt 'door
klassetegenstellingen. En de minister
van onderwijs is in dat geheel niet
meer dan een lakei van de heersende
klasse.
Maar prof. Idenburg voelt er weinig
voor zo'n ideologie in te slikken om
dan vervolgens de feiten te rangschik
ken volgens diezelfde ideologie. Zijn
opsomming van feiten leidt hem eer
der tot terughoudendheid bij het for
muleren van een eigen oordeel. Als
hij alle economische, godsdienstige,
historische, culturele, politieke, enz.
factoren op een rijtje heeft gezet.(
moet hij de grootste moeite doen om'
een dominante factor te ontdekken.
En wanneer uit bepaalde hoek dan
gezegd wordt dat hij zich blind staart
op "bourgeois'-feiten, zegt Idenburg:
'maar zulke grapjes aanvaard ik niet.'
Prof. Idenburg heeft vele malen ge
pleit voor een constructieve onder-
Zitten blijven
De wonderen ?ijn de wereld niet uit,
maar in Groningen wordt dat over
een weekje wel mirakels duidelijk.
Dan 26, 27 en 28 mei wordt
daar het natipnale congres voor de
goochelkunst gehouden. Nederland
kent z'n eigen 'Magische Unie', die
dit festijn elk jaar organiseert.
Driehonderdvijjtig magiërs uit zes
landen zullen die drie dagen de stad
Groningen in hun ban houden. In de
eerste plaats is daar het geheimenkist
je, waar een zich 'Avara' noemende
goochelaar drie voorspellingen inge
stopt heeft. Dat kistje is verzegeld en
in de etalage van een Gronings wa
renhuis ge:ett waar het blijft staan
tol het congres begint. Iedereen is
natuurlijk benieuwd wat er in zit en
of de voorspellingen uitkomen, maar
voorlopig houdt de politiecommissaris
de sleutel tot die geheimen veilig op
zak. Burgemeester Buiter mag op de
congres-openingsdag als eerste in het
kistje kijken en daarna alles rondver
tellen.
De Groningers kunnen bovendien zelf
iets van het congres opsteken. Wie op
straat een van dc 350 goochelaars
tegenkomt, mag hem aanhouden en
wijspolitiek. Maar dat betekent niet
dat een constructief beleid naar zijn
mening geheel ontbreekt. 'Ik heb ook
gezegd dat we sinds de mammoetwet
daarheen op weg zijn. Eigenlijk is dat
begonnen bij minister Rutten. die
duidelijk stelde dat zijn beleidsplan
gebaseerd was op onderwijskundige
beginselen.' Voor het Nederlandse on
derwijs was dat iets nieuws, want het
departement van onderwijs heeft al
tijd zijn handen vol gehad aan juri
dische en financiële beslommeringen.
Het heeft na de beëindiging van de
schoolstrijd een halve eeuw geduurd
voordat de overheid schoorvoetend
weer begon aan een actiever onder
wijsbeleid.
Nu zijn er tekenen dat de door Iden
burg voorgestane constructieve onder
wijspolitiek terrein wint. De duidelij
ke uitspraken van de vroegere staats
secretaris Grosheide over de midden
school Mdie hij overigens al gauw
weer moest inslikken), de voorzichti
ge pogingen om het kleuter- en basis
onderwijs te vernieuwen, de bemoei
enis van de overheid met de leerplan-
ontwkkieling: dat zijn allemaal voor
beelden die erop wijzen dat we de
kant van zo'n constructief beleid uit
gaan).
Maar prof. Idenburg vindt dat er nog
teveel kansen gemist worden. Juist de
verlegenheid rondom de middenschool
is daarvan een bewijs. De minister
had op grond van ontwikkelingen in
het buitenland moeten zeggen: het
gaat overal de kant uit van geïnte
greerd ondeiwijs voor alle 12- tot 15-
jarigen. ik denk dat we daar in Ne
derland ook naar toe gaan. laten we
beginnen met vijf experimenten, en
laten we daarna beslissen hoe het
moet.'
Prof. dr. Ph. J. Idenburg geeft vanmiddag zijn afscheidscollege als hoogleraar
in de onderwijskunde aan dc Universiteit van Amsterdam. De in 1966 als direc
teur van het Centraal Bureau voor de Statistiek gepensioneerde Idenburg heeft
zich dan vijf jaar kunnen wijden aan zijn grote hobby, die hij de rest van zijn
leven (zeer professioneel overigens) in zijn vrije tijd heeft bedreven.
Dr. idenburg Is van huls uit Jurist. Zijn
belangstelling voor het onderwijs werd ge
wekt toen hij van 192S tot 1928 werkte op
het bureau van de Schoolraad voor scholen
met de bijbel. Die belangstelling werd ver
der aangewakkerd door rijn schoonvader, de
pedagoog P. A. Kohnstamm. Toen hij in 1929
bij dc afdeling culturele statistiek van het
CBS ging werken had hij reeds een proef
schrift over het Engelse onderwijs-bestuur
geschreven. In 1934 werd hij privaat-docent
in de geschiedenis, de theorie en dc statis
tiek van het onderwijs.
In 1946 was hij een Jaar lang directeur-
generaal op het departement van onderwijs,
onder minister Van der Leeuw. Daarna
keerde hij terug naar het CBS waarvan hij
sinds 1939 directeur was. In 1936 werd hij
benoemd tot hijzonder hoogleraar In dc
pedagogie en tot directeur van het Nutssemi-
narium voor pedagogiek, het Kohnstamui-
instituut, in Amsterdam.
Prof. Idenburg. sinds de oorlog lid van de
Partij van de Arbeid, heeft zich naar zijn
zeggen nu 'mijlen ver verwijderd' van het
milieu van protestantse schoolraad en chris
telijk historische politiek. Misschien is dat
er de oorzaak van dat hij nooit minister van
onderwijs is geworden. Trouwens, de Partij
van de Arbeid heeft zich nooit sterk
gemaakt voor de post van onderwijs: mis
schien zou dat teveel gaan kosten. En
Idenburg zelf had ook weinig ambitie in die
richting: ik ben teveel op mijn vrijheid
gesteld, zegt hij.
Een andere gemiste kans: het rapport
'Opstaan tegen zittenblijven' van dr.
K. Doornbos, uitgebracht door de
Stichting voor Onderzoek van het On
derwijs, waarvan prof. Idenburg ja
renlang voorzitter is geweest. In dat
rapport (nu veilig opgeborgen in de
la van de minister) wordt een plan
gelanceerd voor de afschaffing van
het zittenblijven oinncn tien jaar.
Toen ue nota verscheen waren de
reacties zeer positief, behalve van de
regering. Die heeft er nooit wat mee
gedaan en prof. Idenburg verklapt dat
de directeur-generaal van het onder
wijs net bijna nog zonde van het geld
vond om die nota aan alle inspecteurs
toe te zenden. Dat acht hij typerend
voor het 'beleid' op het ministerie De
begroting stijgt naar de tien miljard
gulden per jaar. Maar geld voor rese
arch kan er nauwelijks af. Als je ziet
wie die miljarden beheren, dan hou
je je hart vast.
Afgezien van minister Van der Leeuw
(onder wie prof. Idenburg directeur-
generaal van het onderwijs was) en
minister Rutten is Idenburg weinig
onder de indruk van de mensen die
in Nederland voor het departement
van onderwijs ministeriabel worden
geacht. In dat verband is het aardig
zijn recente bespreking te citeren van
het boek waarin twee Engelse oud
ministers van onderwijs worden geïn
terviewd.
Zowel van de conservatief Boyle als
van de socialist Crossland schrijft
Idenburg: 'deze gentlemen hebben een
stuk cultuur dat men bij de doorsnee
politicus in Nederland node mist.' En
aan het eind van zijn recensie fanta
seert Idenburg: 'Welnu, ik stel voor
dat wij onze huidige ministers en
staatssecretaris hun kans geven. Naar
de bovengestelde maatstaf mogen wij
geen grootse politiek van hen ver
wachten. Maar laat ons voor een vol
gend kabinet een van die Engelse
staatslieden uitnodigen. Hij mag een
paar van zijn naaste medewerkers
meenemen. En. a propos, als dit on
derwerp toch in behandeling komt,
laat ons dan ook meteen maar een
man of vrouw voor CRM zoeken.'
Principieel fout
Prof. Idenburg. in zijn vrije tijd voor
zitter van dc Raad voor de Kunst.
Dan mag je weg.
Pastoraal
Op de achterpagina van De Nieuwe
Linie kan er veel mee door, maar
hoofdredacteur Gerard van den Boo-
men verzekert 'n paar verontruste a-
bonnnees dat ze bij hem aan de Prinsen
gracht ook wel eens zeggen: ho men
sen, dat kan nou net niet. Twee
weken geleden is dat nog gebeurd:
kijk es aan! Maar voordat wij in DNL
bij dit pastorale woord aangeland wa
ren, hadden we van de voorpagina al
genoteerd dat minister Schmelzer hoe
langer hoe meer op zijn voorganger
Luns gaat lijken; braaf slippendragen
van Amerika en zo. DNL's Gerard de
Bruijn tekende veel op uit de mond
van premier Biesheuvel, onder meer
dat je niet kunt stellen dat de banken
en het bedrijfsleven de touwtjes in
handen hebben. Voorts: aandacht voor
Argentinië, dat volgens sommigen al
leen nog maar gered kan worden door
Peron; voor Thailand, waar een mee
dogenloos militair regiem heerst; voor
de olie van Gulf; voor baas in eigen
bed; en voor Bokseberend. En: actie
tienduizend is geslaagd!
Geen goed woord
Ook in De Groene geen goed woord
voor minister Schmelzer, die sprak
over het Vietnamese offensief in ter
men van 'meedogenloze agressie' van
Noord-Vietnam. De stadhuisplannen
van burgemeester en wethouders van
Amsterdam kunnen in de ogen van
De Groene nog steeds geen genade
vinden. Het blad vindt het 'verbazing
wekkend' dat het kortgeleden inge
diende voorstel van b. en w. tot de
bouw van het stadhuis op het Water-
looplein 'ook gesteund lijkt door de
wethouder van Stadsontwikkeling, die
zich in het openbaar vele malen tegen
de plannen voor dit nieuwe stadhuis
heeft uitgesproken.' Het is jammer
dat die wethouder zijn column in De
Groene niet meer heeft.
Legende
Is de befaamde bel van Slochteren
plotseling te klein? Welnee, de zoge
naamde schaarste moet het publiek
rijp maken voor een hogere aardgas-
sprijs. Aldus De Haagse Post, die het
in dit verband heeft over het einde
van een legende. In de wachtkamer
van de afdeling personeelszaken van
Enka Breda ligt op een overjarige
Avenue een exemplaar van De Waar
heid, weet HP in een levendig ver
haal over de jaarvergadering van Ak-
zo te melden. Ischa Meijer praatte een
dag lang met dichter-schrijver Bern-
lef, en van Franse komaf is een
schrikbarend relaas over de oorlog in
Vietnam, het land dat 'je gerust een
dorado voor militaire wetenschappers
en technici (mag) noemen. Ze hebben
miljoenen menselijke proefkonijnen
ter beschikking om er grint-, spin- en
drakentandmijnen, perforatie-, sinaas
appel- en ananasbommen op te be
proeven.
Diep ingeleefd
Ten gerieve van Vrij Nederland heb
ben Martin van Amerongen en Igor
Cornelissen zich 'diep ingeleefd' in
kerkelijk Nederland, en dit weer ten
gerieve van twee maal zes artikelen
onder de kop 'Gods rol in politiek
Nederland', waarin uitvoerig uit de
doeken zal worden gedaan hoe het de
kleine luyden van Abraham Kuyper
en die-van-Schaepman is vergaan tot
op de dag van vandaag. Dat betekent
voor belangstellenden (die al afgevlo-.
gen waren op de kop van Abraham de
Geweldige op de voorpagina) zes we
ken achtereen VN lezen! Ook hier
aandacht voor Akzo ('hielp zijn eigen
gier doende met de Italiaanse verkie
zingen, verhaalt Jan Nagel hoe het
André van der Louw in Roemenië
verging en komt (helemaal op de
laatste pagina) Piet Grijs op Mulisch
versus Van het Reve terug.
Koffie
In Elsevier valt te lezen dat niet
alleen de politiek maar ook de weten
schap ervoor zorgt dat we ons kopje
koffie niet (meer) met onverdeeld
genoegen kunnen drinken. Moet het
ernaar toe dat we met het horloge
naast het kopje keurig elke minuut
een slokje niet te warme koffie ne
men. opdat wij onze slokdarm over
eind houden? Overigens is dit maar
een klein verhaaltje, vergeleken bij
het omslagverhaal over Henri Kissin
ger, de man achter Nixon. Rex Brico
praatte met Huub Oosterhuis ('Ik
hard het niet langer') en voorts in
deze Elseviers onder meer Damwou-
de's dubbelmoord, de homeopathie in
de tang, de vraag of Peron terug
komt in Argentinië en 'De verwor
ding van een lustoord' (d.i. het Von
delpark).
UTRECHT De ledenvergadring
van de Landelijke Huisartsenvereni
ging heeft het bestuur van de LHV
gemachtigd om met dc ziekenfondsen
t? gaan praten over de kostenvergoe
ding voor groepspraktijken. Het voor
stel daartoe haalde slechts een zeer
krappe meerderheid.
Het Gemeenschapplijke Overleg van
Ziekenfondsorganisaties (GOZ) heeft
de LHV over deze kwestie een 'noti
tie' toegezonden, die bij de huisartsen
zer slecht is gevallen. Er staat in dat
zoveel mogelijk moet worden uiteg-
gaan van een vergoeding van de wer
kelijke kosten. De LHV heeft daar
bezwaar tegen omdat zc meent dat de
fondsen zich teveel mt de praktijk
voering zullen gaan bemoeien als ze
de gemaakte kosten gaan vergoeden
en dus gaan beoordelen.
Bejaarden
Omslagverhaal van Accent: aangepaste
bejaardenwoningen en stimulering
wijkhulp beter dan 'opbergflats'. In
het verhaal komt ook even de kwestie
van de (actieve) euthanasie ter spra
ke. Drs. Klatter gunt Van Riel ('A-
pen scheermessen in handen geven')
zijn losse tong als hij gevaar signa
leert. de Belgische journalist Bos-
schart ging met pater O'Callaghan
praten over 'Snippers van oudste bij
beltekst in grot gevonden?' ('t ant
woord op deze vraag luidde in ons
blad via drs. Baarda ontkennend), en
Thomas Leeflang is doende met de
markt verzieken'). Voorts is Jan Ro- herleving van Dick Bos.
In het commentaar 'Geweld' van giste
ren werd ten onrechte de indruk ge
wekt, dal dc Amerikaanse filosoof en
linguïst Noam Chomsky zélf aan het
Amerikaanse militaire optreden in
Vietnam een argument zou ontlenen
ter rechtvaardiging of verontschuldi
ging van het geweld waarvan sommige
studentengroepen in de VS zich bedie
nen. Chomsky zelf keurde ook laatstge
noemd geweld niet goed.
vragen een wonderbaarlijke truc te
laten zien. Of die het doet is een
tweede, maar de duistere figuren lo
pen zo duidelijk herkenbaar met hun
goochelaars-insigne te koop, dat ze
nauwlijks kunnen terugkrabbelen.
Behalve die openbare trucs hebben de
Avara's, Magiro's Trucado's of hoe ze
verder mogen heten, een hoop te
doen. De eerste twee dagen goochelen
ze in het diepste geheim. In besloten
zittingen leren ze de laatste trucs van
elkaar en daar mogen buitenstaanders
uiteraard niets van weten. Maar daar
na treden ze wel degelijk naar buiten
op: zc bezoeken verpleeginrichtingen
en bejaardentehuizen, geven een spe
ciale kindervoorstelling en besluiten
hun congres in de Evenementshal
met een groot goochelfestival, dat
voor iedereen toegankelijk is. Daar
zullen onder meer de (Nederlandse)
wereldkampioen 1970 Richard Ross en
de Amerikaanse 'goochelprofessor' Dai
Vernon bij zijn De Haagse Nic Niber-
co komt er ook zijn laatste uitvindin
gen demonstreren. De bezoekers mo
gen dus verwachten dat er raadsel op
raadsel ontsluierd (of geschapen) zal
worden.
kamikaze
creatie
vindt zowel het onderwijs- als cul
tuurbeleid van de huidige regering
principieel fout. Hij kan zich voorstel
len dat er bezuinigd moet worden
(zelf was hij in 1928 secretaris van de
Bezuinigingscommissie-Pop die het
overheidsbeleid moest doorlichten),
maar dan niet op onderwijs en cul
tuur. 'Er zijn zoveel uitgaven die het
volk als geheel doet, en waar we best
van buiten kunnen. Er zijn genoeg
mogelijkheden om te versoberen:
waarom moeten er van die hele dure
auto's en zeiljachten zijn, waarom
moet iemand meer dan één of twee
ton verdienen, en' zo is er wel meer
luxe die voor versobering in aanmer
king komt. Daarbij vindt prof. Iden
burg het niet erg wanneer ook van de
onderwijs-consument een financiële
bijdrage wordt gevraagd. Schoolgeld
en hoger collegegeld kunnen zelfs een
'opvoedende' waarde hebben, zegt hij,
mits er een progressief tarief is dat
lagere inkomens spaart en mits het
beurzenbeleid zodanig is dat iedereen
kan studeren. Datzelfde geldt ook
voor de cultuur. Van hem mag een
bezoek aan een museum best een
gulden kosten, als verdere rampen
ons dan bespaard blijven. Nu de ram
pen echter toch te verwachten zijn
(de volgende begroting zal voor on
derwijs en cultuur nog slechter zijn
dan de vorige) is Idenburg wel ge
noeg realist om de situatie onder
ogen te zien. Als voorzitter van de
Raad voor de kunst is dat wel erg
moeilijk: je moet bij wijze van spre
ken advies geven over bezuinigingen
waar je vuur en vlam tegen bent.
Maar weglopen uit protest is ook
zinloos. Over het vertrek van Jan
Kassies en Daniël de Lange zegt prof.
Idenuurg: 'weglopen is een veel te
dure vorm van protest De goede
mensen moeten niet weglopen, dan
De Otomat doet geen half werk. Dit
geleide projectiel vindt z'n weerga
niet als het om grondige vernietiging
van vijandelijke schepen gaat. Aldus
een advertentie in ons eigen officiële
luchtmachtorgaan, de Vliegende Hol
lander, afkomstig van de Franse Ma-
tra-farieken in Vélizy.
Alsof het om een witter-dan-wit was
middel gaat, prijzen ze in juichende
bewoordingen hun vernietigender-clan-
vernietigende vinding aan. treffend
geïllutsreerd met een vrolijk plaatje
van een uit elkaar spattende oorlogs
bodem. Dc Otomat kan gelanceerd
worden vanaf schepen, uit vliegtuigen
en vanaf het vasteland, 'alles met
dezelfde doeltreffendheid'. Succes ver
zekerd: het ding duikt op z'n doel als
een Kamikaze, een Japanse zelfmoord
piloot. En dat is nog niet alles: zijn
500-ponds oorlogskop ontploft pas als
de raket zich goed diep in zijn doelwit
geboord heeft. Het kan niet missen:
zo'n schip gaat er aan. Het Sowjet-
projectiel dat in 1967 het Israëlische
oorlogsschip Eliat dat als voor
beeld wordt aangehaald de grond
in boorde, was nog niets vergeleken
bij dit nieuwe vernietigingswapen. De
Otomat doet 't in weer en wind. bij
dag en nacht. De ontwerpers hebben
overal rekening mee gehouden.
De vinding wordt volgend jaar opera
tioneel, alle tijd dus om rustig nader
technische gegevens op te vragen bij
de fabriek, die ze graag aan gegadig
den verstrekt. Of dat Noord-Vietname-
zen of Amerikanen. Arabieren of Is
raëli's zijn, zal de oorlogsindustrie
een zorg wezen. De Vliegende Hollan
der zal vast niet het enige legerblad
zijn, dat deze in het Engels gestelde
Matra-advertentie aangeboden kreeg
en heeft opgenomen.
tegengif
Release Haarlem heeft in een open
brief aan Haarlems gemeenteraad uit
eengezet, waarom de brochure
'dienstweigeren' is uitgegeven. Er
staat onder meer in: 'Voorlichting
over het goede en juiste van de
militaire dienst is er te over; ja, zelfs
lokt men jongens naar het leger door
te wijzen op financieel voordeel dat
men er kan behalen ('sla munt uit je
diensttijd'). Die voorlichting vindt
overal plaats: op de tv, in allerlei
tijdschriften en in de bioscoop. Op
verschillende plaatsen in ons land
worden legervoorlichtingsdagen ge
houden voor scholieren. Onze brochu
re is tegen deze achtergrond slechts
een beetje tegengif'.
Veertig exemplaren van 'dienstweige
ren' heeft de gemeenteraad er bij
gekregen om zelf te kunnen oordelen,
houden voor scholieren. Onze brochu-
in de raad scherp afgekeurd heeft en
daarbij zelfs het woord anarchisme
heeft laten vallen.
De 4 rouw \an Lord Snowdon, ook wel
mevrouw Armstrong-Jones of prinses
Margaret genoemd, heeft een nieuwe
jurk. Ze verscheen in deze creatie op
de galavoorstelling van de naar het
boek 'Gejaagd door de wind' gemaakte
gelijknamige musical in Londens ko
ninklijke schouwburg.
openheid
Bent u hier onder werktijd of heeft u
speciaal voor dit bezoek een halve of
hele dag vrij genomen? Komt u voor
uzelf of voor een gezinslid? Is het wel
nodig dat u hier persoonlijk komt?
Deze en dergelijke vragen krijgen de
bezoekers van het Arnhemse gemeen
tehuis voor hun neus. Het gaat daar
een beetje omgekeerd toe: inplaats
dat je zelf over je problemen begint,
stellen de loketbeambten de vragen.
Achteraf mag je natuurlijk wel zeg
gen waarvoor je komt en helemaal
zinloos is dat uithoren ook niet: de in
totaal tien vragen vormen samen een
klein onderzoekje om er achter te
komen of de Arnhemmers ook 's
avonds behoefte aan open loketten
hebben. Blijkt dat het geval, dan
besluit de gemeente wellicht tot zulke
openheid in donkere tijden.
LOWIETJE
Breekbaar De bisschop van Haar
lem, mgr. Zwartkruis, is als zovelen
thuis over een matje of zo gestruikeld
en heeft daarbij twee ribben gebro
ken. Een bisschop is niet eens onfeil
baar laat staan onbreekbaar
Klacht De PTT is blij met de
miljoenste klacht die op 0017 is bin
nengekomen. Misschien was dat trou
wens wel een vraag, want bij deze in
1969 ingestelde klantenservice kun je
vanuit het hele land gratis terecht
met alle vragen en klachten over
-posterijen, postcheque- en girodienst
en rijkspostspaarbank. Dag en nacht,
want als er geen mannetje of vrouwt
je achter het toestel zit, is er altijd
wel een antwoordapparaat Postrecla
me Overigens hebben de posterij
en, waar ook op deze aardbol, duide
lijk behoefte aan reclame. Nu al voor
de tiende keer is er een tentoonstel
ling ingericht van dc vijftig beste
postcampagnes uit de hele wereld, die
van maandag af twee lang in het
Schinkelgebouw aan de Amsterdamse
Sloterweg te bezichtigen is Utrech
ters Tot en met de hele volgende
maand is in het Utrechtse gemeente
archief de 'Burger in Utrecht' te zien,
een expositie die toont wat de stad en
haar poorters de laatste 850 jaar heb
ben uitgespookt. Zo lang is het (2
juni) op de kop' af geleden, dat
Utrecht van keizer Hendrik de Vijfde
stadsrechten kreeg Knevel Ieder
die uit hoofde van zijn beroep fre
quent met slechthorende medemensen
in aanraking komt, dient het dragen
van een de bovenlip maskerende snor
te worden ontraden, vindt de medicus
drs. L. Feenstra, die gisteren in Gro
ningen promoveerde. Behalve wijs ook
een bescheiden mens, deze Feenstra
althans naar zijn laatste stelling te
oordelen: 'de wetgever was wijs toen
hij de titel 'dr' met een kleine letter
liet beginnen'
