'Eigen kerkelijk leven nog steeds nodig' Kussen in de kerk van Oldebroek Griekse protestantse uitgever aangeklaagd wegens proselitisme Trouw Kwartet V c vandaag Ds. Ulrich Fick nieuwe secretaris bijbelgenootschappen Bantoes in de 'blanke' kerken? Dr. Masquardt nu toch hoogleraar Overleg in Roermonds kathedraal kapittel Beroepings- werk Boekenetalagi Huisontvangsten tijdens vergadering wereldraad TROUW/KWARTET DONDERDAG 18 MEI 1972 Kerk/Binnenland K -TK Chr. geref. kerken tachtig na 1892 Zij waren naar Utrecht gekomen na een oproep van ds. F. P. L. C. van Lingen in 'Het Wekkertje'. Hun be sluit was het begin van de voortzet ting van de christelijke gereformeerde kerk, die enkele weken eerder nage noeg geheel was verenigd met de nederduitse gereformeerde kerken tot de gereformeerde kerken in Nederlan- d. Op 17 juni 1892 was in een verenigde zitting van de synoden van beide kerken, respectievelijk uit Afschei ding en Doleantie voortgekomen, in de Keizersgrachtkerk te Amsterdam tot vereniging besloten. In het zojuist verschenen Jaarboek 1972 van de christelijke gereformeerde kerken (uitgave D. J. van Brummen te Dordrecht; 236 blz. 4.90) schrijft ds. J. H. Velema een schets over tachtig jaar christelijke gereformeerde kerken. Diepste drijfveer 'De diepste drijfveer om neen te zeg gen tegen de Vereniging en niet in te stemmen met de feestjubel is geweest het eenvoudige geloof dat Gods Woord en de gereformeerde belijdenis bepalend zijn voor het kerkelijke le ven en geen knap theologisch systeem dal op gespannen voet staat met de belijdenis De liefde tot de Waarheid Gods karakteriseerde hen, die christelijk gereformeerd wil den blijven. Ze waren niet in de ban van de geweldige Kuyper en werden niet geïmponeerd door zijn grote ken nis. Schrift en belijdenis waren het kompas, waarop zij voeren'. De rednctlc behoudt zich het recht voor om ter opname ln deze rubriek ontvangen me ningsuitingen verkort weer te geven. BIJ publlkatie wordt met dc naam van dc Inzender ondertekend. Brieven kunnen wor den gezonden aan de lieer Joh. C. Francken. secretaris van dc hoofdredactie van Trouw- Kwartet, Postbus 859. Amsterdam. Roscam Abbing (10) Men schrijft ons Weet prof. Roscam Abbing niet dat men door abortus te plegen een daad van onrechtvaardigheid doet tegeno ver Gods Woord. Waar is dit voor nodig? Is het niet schandalig dat zulke gebeurtenissen toegelaten wor den? De regering zou beter doen om deze gruwelen te verbieden in plaats van deze zonde in de hand te werken. De bevolking neemt in het buitenland veel meer toe dan in Holland. Neem China en India enz. Hier is nog eten genoeg voor kinderen die geboren worden. En waarom dan deze kinde ren door abortus uit te roeien of weg te nemen. Laat de regering niet de oren laten hangen naar de dolle Mi- na's. Maar laat ze handelen naar het gebod des Heren en Zijn Woord. Den Bommel C. Snijder Roscam Abbing (11) Mij bedroeft de houding van prof. Roscam Abbing ten opzichte van zijn stelling inzake abortus. Als hij eerlijk wil zijn en de bijbel voor waar houdt, zal hij moeten erkennen dat hij vol komen fout is. Ontleent hij deze visie uit eigen wijsheid, buiten de H. Schrift om? Zo ja, dat is dat m.i. geen wijsheid met een 'erfdeel' (Pred. 7 11) waar vandaag de dag gelukkig toch nog verschillende theologen in geloven. Wemeldinge J. M. v. d. Hiete Roscam Abbing (12) Het is voor mij een onbegrijpelijke zaak dat de briefschrijvers anti-Ro- De Rotterdammer Nieuwe Haagse Courant Nieuwe Leidse Courant Dordts Dagblad Uitgaven van N.V. De Christelijke Pers Dogelijks bestuurt B. Bol. Den Hoog; dr. E. Bleumink, Potert- wolde; mr. G. C. van Dam, Nootdorp; W. A. Fibbe, Rotter dam; J. Lomer, Utrecht; dn. J. W. de Pous, Den Hoog; J. Smal- lenbroek, Wouenoot. Overige leden van h bestuur; K. Abmo, Amiterdom; H. A. de Boer. IJmuideni Th. Brouwer, Assem m». dr. J. Don net, Den Hoog; J. von Eibergen, Schaorsbeigem mt. K. von Houten, Wogeningen: ds. O. T. Hylkemo. B'lthoven; Joc. Hui|sen, Delll; meviouw M. C. E. Kloosier- mon Fortgem. Voorschoten; me vrouw J. G. Krooyevtld-Wouters, Heerhugowoord; prol. dr. G. N. Lommens, Noorden; ds. F. H. landsman. Den Hoog; H. de Mooij. Rijnsburg; prol. dr. G. C. von Niflrik, Amsterdam; H. Olte- vonger. Buitenpost; mr. dr. J. Ozingo, lunleren; dr. A. Veermon, Riliwijk (Z-H); H. H. Wemmen, Den Hoog; drs. R. Zijlstro, Ooster- lond (Zld). Directiei Ing. O. Postma, F. Diemer Hoofdredactie: J.de Berg (waarnemend) Hoofdkantoor N.V. De Christelijke Pers: N.Z. Voorburgwal 276 - 280, Amsterdam. Postbus 859. Telefoon 020 - 22 03 83. Postgiro 26 92 74. Bonk: Ned. Midd. Bank (rek.nr. 69.73.60.768). Oem.giro X 500. scam Abbing alle eigen verantwoorde lijkheid afwijzen en blijkbaar ook geen waarde hechten aan het gezond verstand. Overigens doen ze zich voor als vrome Christenen maar schromen niet, onchristelijke opmerkingen te maken aan het adres van prof. Ro scam Abbing. In elk geval volstaan deze 'christenen' er mee om eenvou digweg 'Gods wate rover Gods akker te laten lopen', inplaats van zich te verdiepen in de uitermate moeilijke en ernstige problematiek van de drei gende overbevolking. Dat een man als prof. Roscam Abbing dit wèl doet is niet alleen zeer te prijzen maar te vens het bewijs dat het wel en wee van zijn medeschepselen hem ter har te gaat. En dat is, naast God lief te hebben, het allereerste wat God van ons vraagt. Leiden Kerk en kroeg In het artikel 'De kerken doen kroeg bazen concurrentie aan' (T.K. 294) bepleitte W. Gravestein de belangen der kroegbazen. Volkomen zijn recht. Van harte gun ik ook deze mensen een belegde boterham. Sommige ker ken zijn daarin te ver gegaan. Hun bezorgdheid, vooral voor hun minder jarige leden, kinderen soms vanaf 14 jaar, deed hen grijpen naar de zgn. concurrentie. In de café's waren nl. diverse uitwassen ontstaan. Tussen een scala van kleuren en beatmuziek, plaatste men vreet- sex- en boemel hokjes tot grote ergernis der ouders. De kerk, als drager van Gods op dracht, op de kinderen toe te zien, moest wel ingrijpen. Vele ouders ble ken onmachtig hun kinderen uit die café's te weren. Jammer, dat juist die ondernemers uit het horecabedrijf, die hun zaken voor uitwassen bewaar den, vaak de dupe werden. Zo kreeg deze medaille twee zijden. Het zoeken naar de juiste weg zal wel offers vragen. Het welzijn van onze kinde ren moet daarin domineren. Met toe geven, toegeven en nog eens toegeven maken wij de samenleving kapot. Stedum H. Mars Schmelzer De heer Schmelzer heeft (kamerdebat 9 mei Vietnam) o.m. betoogd dat het merkwaardig was, dat zovele Vietna mese burgers in de omgeving van Hoeé naar het zuiden vluchten en niet naar het noorden, vanwaar hun bevrijding zou komen. Een verklaring hiervoor liet hij graag aan de goege meente over. Nu is niet oedere Neder lander zo goed op de hoogte van de Vietnamese kwestie als de heer Schemlzer, daarom is misschien de volgende proeve van verklaring niet helemaal overbodig. Het lijkt' niet onaannemelijk te stellen, dat als oor logsgeweld uit een bepaalde richting Vier fasen Confrontratie dingsbeweging, dit door de Amerika nen tot schietvrije zone wordt verkl aard. Dit is met name voor de noorde lijke provincie, waarin Hoeé ligt, nog eens nadrukkelijk door het Ameri kaanse opperbevel uitgesproken. Het betekent dat in dit gebied alles wat leeft en groeit de Amerikanen altijd weer boeit in die zin dat ze aan die verschijnselen zo gauw mogelijk een eind maken. Tijdens het TET-offen- sief (maart 1968) werd in Hoeé bin nen 6 uur het bestuur door de bevrij dingsbewegingen en de bevolking overgenomen. Daarop volgde een bom bardement vanuit zee en uit de lucht dat 26 dagen duurde en de stad voor 90 pet verwoestte. Na de verzadigings- bombardementen werden de overle venden met napalm 'gebarbecued'. Al met al dus geen aanlokkelijk vooruit zicht, hoewel er toch nog velen schij nen te zijn die momenteel bovenge noemde gevaren trotseren en als bur gers blijven zitten of als soldaat over lopen. Dit is eigenlijk een merkwaar dig menselijk fenomeen, of misschien ook niet: het zijn natuurlijk geïnfil treerde communisten aan wie al het menselijke vreemd is. Pijnacker G. Bakker Visvangst-Peru In Trouw-Kwartet van 3 mei j.l. las ik onder het hoofd 'Visvangst in. 1970 fors toegenomen' o.a. het volgende: Dit land (Peru) ving altijd al meer vis dan andere landen.en verder: Peru vangt vrijwel uitsluitend ansjo vis. Deze wordt tot vismeel verwerkt. In 1970 bedroeg de vangst 12.6 min. ton. Terzelfde tijd las ik in het geref. Weekblad van 28 april j.l. onder het hoofd 'Het geweld van de geweldlozen' het volgende: 'Wanneer de rijke wa teren van Peru leeggevist worden door Amerikaanse vissersschepen ten behoeve van veevoeder in de Vere nigde Staten, terwijl de kinderen van Peru een chronisch proteïnetekort vertonen, dan is dat geweld'. Mijn vraag is: hoe is het een met het ander te rijmen. Rotterdam P. Wilschut Voor meer brieven zie ook pag. 20. Vleugels Ds. F. P. L. C. van Lingen Ds. Velema onderscheidt in deze tach tig jaar vier fasen, waarvan de laatste pas begonnen is. De eerste dertig jaar stonden in het teken van de opbouw van een eigen kerkelijk leven. De tweede periode (1922-1945) duidt ds. Velema aan met het woord conso lidatie. Deze werd gekenmerkt door positiebepaling tegenover de gerefor meerde kerken en de gereformeerde gemeenten met soms felle polemie ken, zoals tussen Schilder en Van der Schuit, om zaken als de veronderstel de wedergeboorte. Centraal stond in deze periode de figuur van prof. J. J. van der Schuit. Nog steeds Na 1945 volgt de periode der confron tatie. Het isolement waarin men no lens volens terecht gekomen was. werd doorbroken, mede als gevolg van het schisma in de gereformeerde ker ken. Met andere kerken wordt gepraat en de christelijke gereformeerden doen actief mee in de internationale raad van christelijke kerken (ICCC), de gereformeerde oecumenische syno de (GOS) en het contactorgaan van de gereformeerde gezindte (COGG). Waren de christelijke gereformeerde kerken eerst veracht, daarna per gra tie geduld, nu werden zij erkend, schrijft ds. Velema. De na-oorlogse tijd betekende ook confrontatie met allerlei vernieuwin gen in het kerkelijk leven. 'Op voor zichtige wijze is geprobeerd de juiste houding te vinden en de rechte lijn te trekken. Gemakkelijk is dat niet gegaan Wat voor de een een acceptabele verschuiving was, werd door de ander als een principiële verandering gezien'. Concentratie In het midden van de jaren zestig zijn de christelijke gereformeerden de vierde periode van hun geschiedenis volgens ds. Velema ingegaan: die van de concentratie. 'De tijd voor de con centratie is gekomen tegen de achter grond van de hele kerkelijke situatie in Nederland en niet minder in het theologisch klimaat van deze tijd. Als de Apeldoornse hogeschool in 1962 werd de school hogeschool in het spoor van Kampen en Amsterdam gaat of als de kerken de gereformeer de kerken achterna lopen op enige passen of zelfs kilometers afstand, dan concentreren we ons niet en gaat de bestaansreden voor eigen kerkelijk le ven beslist verloren. Concentratie is daarom geboden zowel voor de hoge school als voor de kerken in het algemeen. Voor de hogeschool het zou een bijzondere zegen zijn wanneer onze hogeschool zich concentreerde op het bewaren van de gereformeerde theologie in deze tijd. En bewaren betekent niet: herhalen of wegstop hen, maar het betekent er mee wer ken en er zo mee werken dat in een andere tijd nieuwe schatten worden nadert, de burgerbevolking de legend opgedolven en antwoord wordt gege- vergestelde richting op vlicht Iedere ven °p n,euwe ïr,8en A1(l115 Velema' Vietnamees weer, dat zodra een ge bied in handen valt van de bevrij- Ook voor de kerken acht ds. Velema concentratie geboden: 'We spreken ook in onze kerken reeds van vleu gels. Het is begrijpelijk. Een blad als 'Bewaar het pand' brengt in een ande re sfeer dan de Amersfoortse nota. Een tegenstelling behoeft dit nog niet te zijn, als ieder zich maar wil con centreren op het eigenlijke en het wezenlijke. Dat betekent ook dat we niet lonken naar links of rechts; dat we er niet op uit zijn ons kerkelijk leven zo spoedig mogelijk prijs te geven of in te ruilen voor welke kerk dan ook, maar dat we ons werkelijk Sterkere groei chr. geref. kerken Van een onzer redacteuren De christelijke gereformeerde kerken telden per 1 januari j.l. 70.920 zielen, dat is 794 (1.14 procent) méér dan vorig jaar. Deze kerken zijn daarmee ster ker gegroeid dan in voorgaande jaren, toen de groei respectieve lijk 709 en 410 bedroeg. Er werden 1457 kinderen ge doopt en er overleden 550 chris telijke gereformeerden. Tegeno ver 1448 mensen, die zich ont trokken, traden er 1343 toe. Dit jaar traden opmerkelijk meer gereformeerden toe, dan in voorgaande jaren (530, terwijl 252 een overstap in om gekeerde richting maakten). De christelijke gereformeerden winnen verder in het grensver keer met de vrij gemaakt-gere formeerden (plus 202, min 39), maar verliezen aan de hervorm de kerk (plus 304, min 400) en aan de gereformeerde gemeen ten (plus 104, min 176). Het verlies aan de hervormde kerk was groter, dat aan de gerefor meerde gemeenten kleiner dan in voorgaande jaren. Opmerke lijk is, dat 26 rooms-katholieken toetraden tot de christelijke ge reformeerde kerken en 50 men sen, die voorheen tot geen kerk behoorden. Van een onzer redacteuren ATHENE George Constantinides, een bekend protestants uitgever en publicist in Griekenland, moet zich dezer dagen tweemaal voor de rechtbank verantwoorden op beschuldiging van proselitisme. concentreren op Gods Woord en de belijdenis, waarin we met een schok dezelfde strijd herkennen, die wij vandaag hebben te voeren'. Ds. Velema vervolgt: 'De situatie ln andere kerken; de verwarring ener zijds en de verstarring anderzijds ma ken een eigen kerkelijk leven nog steeds nodig. Als we ons tenminste concentreren op de roeping van de kerk het Woord Gods te bewaren en pijler en fundament der Waarheid te zijn. Er zijn nog vage, maar toch reeds te signaleren symptomen dat ook in de christelijke gereformeerde kerken niet meer gezien wordt waar het om gaat. Dat is bv. het geval, als de nieuwere theologie in de praktijk gaat boeien: als de klemtoon valt op de het leven vernieuwende kracht van het evangelie ten koste van het per soonlijk geloof; als niet scherp meer onderscheiden wordt in de prediking; als een automatisme wordt veronder steld waar we vroeger zelf tegen stre den; als de veralgemening onder jon geren en ouderen doordringt en het persoonlijk element gaat verdwijnen; als feitelijk na tachtig jaar gevraagd wordt: was het allemaal wel nodig en heeft het wat uitgehaald? We zouden nog wel een poos door kunnen gaan'. Ds. Velema merkt dan nog op: 'Con centratie is nodig, opdat we niet uit elkaar groeien, zo niet uit elkaar spatten. Middelpuntvliedende krach ten zijn er genoeg. Middelpuntzoeken de krachten te weinig. Daarom noe men we deze nu ingetreden periode de periode van de concentratie. Al leen zo is er toekomst voor ons kerke lijke leven'. Het eerste proces wordt gehouden in Pyrgos in de Pelopponnesos. De aan klacht luidt, dat Constantinides in november 1968 aan studenten een nieuw testament in modern Grieks, een boekje met toespraken van de predikant Spiros Zodhiates en nog enkele geschriften gratis heeft toege zonden. Dit wordt genoemd een 'schending van de gewetens van deze studenten met als doel hen over te halen om over te gaan naar de evan gelische kerk.' De Griekse orthodoxe kerk is staats kerk. Acht en negentig procent van de bevolking wordt ertoe gerekend. Op proselitisme staat maximaal vijf jaar gevangenisstraf. De openbare aanklager stelt.dat het nieuwe testa ment in modern Grieks en de andere literatuur, die Constantinides rond stuurde, vanuit het standpunt van de orthodoxe kerk ketters zijn. Het nieu we testament in modern Grieks is zelfs lange tijd in Griekenland verbo den. Constantinides stelt, dat de in houd van zijn pakketten algemeen christelijk is, dat de verspreiding al jarenlang ongestoord geschiedt en dat de toespraken van Zodhiates in bijna alle Griekse kranten hebben gestaan. Het tweede proces is gebaseerd op de aanklacht, dat hij dergelijke litera tuur heeft toegezonden aan jongelui, die gereageerd hadden op een adver tentie. Constantinides en Zodhiates benadrukken, dat noch de regering, noch de staatskerk als geheel verant woordelijk moeten worden gesteld voor dergelijke acties. Van tijd tot tijd zien openbare aanklagers zich genoodzaakt tot dergelijke stappen on der druk van plaatselijke fanatici. Zij betreuren het, als de indruk gewekt zou worden, als zouden regering en kerk als geheel onverdraagzaam zijn jegens godsdienstige minderheden. Wekelijks worden al jarenlang in bij na alle Griekse kranten toespraken van Zodhiates geplaatst als betaalde advertenties O Logos, de protestantse uitgeverij in Athene, die door Constantinides ge leid wordt, is bijna even groot als orthodoxe uitgeverijen. O Logos publi ceert naast protestantse lectuur ook Griekse klassieken, zoals de werken van de kerkvader Joannes Chrysosto- mos, in de originele tekst met mo- dern-griekse vertaling, waaraan nog nimmer een orthodoxe uitgever zich waagde. Dit bezorgde O Logos de complimenten van het patriarchaat van Constantinopel en van vele Griek se bisschoppen. DEZE DAG KA' Fet eerste geluid dat tot mij j'10'5 drong Hat was het luiden van een onbefc te I klok van ver kwamen de tonen »«r daken van de slapende stad toen hoorde ik ook de vogels bedrijvig omdat het daglicht dat nu nog alleen van hen en vac bomen was E: J daarna begon het Het duu een eerste bromfietser in de buur een snelle wagen op de boulevar late LONDEN Tot nieuwe algeme ne secretaris van de Wereldbond van bijbelgenootschappen (UBS) is ds. Ulrich Fick benoemd, thans nog Oberkirchenrat van de luther se kerk in Wiirttemberg. Hij is de opvolger van dr. Oliver Be- guin, die 25 jaar deze hoge post bekleedde en in april van dit jaar overleed. De wereldbond omvat vijftig bijbelge nootschappen, die in meer dan hon derd landen werken. De bond is ver antwoordelijk voor de coördinatie van het vertalen, uitgeven en verspreiden van de bijbel over de gehele wereld; zijn vertaalstaf is direct betrokken bij vertaalprojecten in zo'n 240 talen. Aan het wereldbudget stellen zijn le den jaarlijks bijna acht miljoen dollar beschikbaar ten behoeve van een we reldwijde bijbelvoorziening (vorig jaar 171 miljoen bijbels en bijbelge deelten). Verwacht wordt, dat ds. Fick in no vember zijn nieuwe functie zal aan vaarden. Hij is al geruime tijd bij het werk van bijbelgenootschappen be trokken, sinds 1967 als voorzitter van het Wurttembergse bijbelgenootschap en later als voorzitter van het Euro pese vertaalcomité. Aanvankelijk was Ulrich Fick verslag gever voor radio en tv. In 1952 werd PRETORIA (EPD) In de Neder duitse gereformeerde kerk blijft de beslissing, of bantoes deel mogen rie men aan de godsdienstoefening in 'blanke' kerken, vooralsnog aan de plaatselijke gemeenten overgelaten. De regionale synode van Zuid-Trans vaal besloot in een deze geen beslis sing te nemen, maar de generale synode om een principiële uitspraak te vragen. Het voorstel, om synodaal uit te spre ken dat alle kerkdiensten in 'blanke' kerken voor bantoes toegankelijk zijn, is gedaan in het offioiële orgaan van de NGkerk, 'Die Kerkbode*. Op de Zuidtransvaalse synode werd de vrees uitgesproken, dat aanvaarding van het voorstel tot integratie zou kunnen leiden. Anderzijds werd gezegd, dat afwijzing van het voorstel van Die Kerkbode de indruk zou wekken, dat de politiek van de NG kerk gebaseerd is op onchristelijke en onrechtvaardi ge rassenvooroordelen. hij predikant, vier jaar later radiopas tor van de Lutherse kerk in Wiirttem berg. In 1961 ging hij naar Addis Abbeba als programmaleider voor 'Ra dio Voice of the Gospel', een zender, die door de Lutherse wereldfederatie wordt geëxploiteerd. Zijn verantwoor delijkheden als oberkirchenrat zijn vooral missionair, oecumenisch, kerke- lijk-maatschappelijk en bewegen zich voorts in de public relationssfeer. Sinds 1960 is ds. Fick ook voorzi\ter van de service-afdeling voor. het werk overzee van de Evangelische Kirche in Duitsland. Op de komende eerste wereldassemblee van de wereldbond, die in september in Addis Abbeba plaats heeft, zal hij officieel aan de vertegenwoordigers van de bijbelge nootschappen worden voorgesteld. BERLIJN (EPD) De omstreden jonge Berlijnse t'.eoloog dr. Frie- drich-Wilhelm Marquardt is aan de vrije universiteit van Berlijn be noemd tot hoogleraar in de faculteit der geestes- en sociale wetenschap pen. Marquardt was tot nu toe al aan het seminarie voor protestantse theo logie binnen deze faculteit werkzaam. Vorig jaar werd Marquardt een be noeming aan de kerkelijke hogeschool in Berlijn onthouden, nadat het colle ge van de hogeschool zijn 'habilitati- onsschrift' met een kleine meerder heid had afgekeurd. Daarop legde prof. Helmut Gollwitzer zijn leerop dracht aan deze hogeschool neer. Het omstreden werk van Marquardt is in middels in de boekhandel verschenen. Het is getiteld 'Theologie und Sozia- lismus das Beispiel Karl Barths'. Marquardt betoogt erin, dat Barth in zijn denken beïnvloed is door het socialisme. ROERMOND —(KNP) Het kathe draal kapittel -van het bisdom Roer mond heeft overleg gepleegd in ver band met de bisschoppelijke maatre gel inzake het personeelsbeleid in het bisdom. Het kathedraal kapittel heeft echter ervan afgezien 'om in dit stadi um een mededeling over het overleg te doen'. Er zal niet eerder een communiqué van de kant van het kapittel worden verstrekt dan na het overleg met de andere kaders van het bisdom, dat voor morgen gepland is. Huisontvangsten tijdens een dichtslaande deur van iemand voor dag en dauw langzaam kwam het op gang na het gieren van de eerste tram versnelde het proces zich duidelijl nu kwamen er meer geluiden het verkeer meldde zich luidrucht|het, claxons en een sirene het werd tot één zwaar gonzen de stad was opgestaan maar ik bleef mij afvragen welke klok het was geweest die in alle vroegte begonnen wa: deze dag aan te kondigen en ik wist dat hij er morgen niet meer zou zijn dit klokgelui droeg deze ene dag. NED. HERVORMDE KERK Beroepen: te Bolsward: A. Griff te Heeg. GEREF. GEMEENTEN Beroepen: te Rotterdam West: Lamain te Grand Rapids. dra Har lie ;el( |38( OLDEBROEK Ooit zal een Oldebroekse tegen haar man geklaagd hebben dat de banken in de kerk zo hard waren. Ze kon af en toe een beetje gaan verzitten, maar dat hielp weinig en op die manier had ze ook niet veel aan de zondagse preek. Als we eens een kussen meenamen, opper de ze. Goed meid, zal haar man hartelijk geant woord hebben, ik zal meteen aan het gemeentebe stuur vragen of het goed is.Want zo was dat nog in 1875 in Oldebroek: een verzoek om een kussen op een kerkbank te mogen leggen, moest via de burgerlijke machthebbers lopen. Over de verhouding tussen kerk en overheid gesproken. Overigens hadden kerkvoogden en notabelen ook het nodige te vertellen in dergelijke zaken en er werd veel en druk vergaderd. Iedereen zorgde wel op tijd aanwezig te zijn, want er was bepaald, dat je wanneer je pas een kwartier na de aanvang der vergadering verscheen, een dubbeltje voor de armen moest afstaan. Deze gegevens zijn te halen uit een boekje 'De geschiedenis van een Veluwse dorpskerk', dat Gé Wentzel schreef over de hervormde Lambertuskerk in Oldebroek. Er staan we zouden zeggen: uiteraard meer aardige dingen in. We hebben hier en daar wat aangestreept. Met de predikanten was de jonge reformatorische gemeente van Oldebroek in het begin niet al te gelukkig. De eerste predikant, Timanus Alberti stond hier van 1592 tot 1594. Men liet hem 'uut wichtigen orsacken' vertrekken en dat was mis schien het beste voor beide partijen, want ds. Alberti was direct al 'swack in syn examen bevonden' en moest vermaand worden 'tot neer- stich lesen in sonderheit des Catechismi'. Omge keerd had ds. Alberti klachten over zijn trak tement. In de 17e eeuw stond een vrijgezel ln Oldebroek: ds Assueros Florentii Serris, die een standje kreeg omdat zijn liefdesbrieven aan een zekere Hendrikje 'al te vry ende familiaer' waren en die later berispt werd omdat hij tijdens een classisvergadering 'boven behoren brandewijn be geert en de gedroncken' heeft. Klachten over slecht bezoek aan de middagdienst zijn niet van vandaag of gisteren. Op 23 februari 1766 werd er 's morgens 9 gulden en 12 stuiver gecollecteerd en in de middagbeurt maar één gulden en 2 penningen. Iets anders was het natuurlijk, wanneer er geen dienst was, zoals op zondag 14 februari 1807 vanwege de 'hooge sneeuw'. De predikanten moesten vroeger enorme wandel tochten maken om bij hun gemeenteleden te komen. Vandaar dat er een 'kerekenwagen' werd aangeschaft, waarmee de dominee zelf reed of zich liet rijden. In 't laatste geval hield dat in dat de predikant geen paard had. Hij kreeg dan éen toelage van vijftig gulden (dit was in 1855) 'ten einde met het kerekenrijtuig ln zijn herderlijk werk de gemeente te bezoeken'. In 1868 werd de weduwe H. Meester officieel tot 'wagenschoon- houdster' benoemd. In 1898, op de avond van de kroningsdag van de jonge koningin Wilhelmina, begaven zich zo'n driehonderd Oldebroekers naar de woning van een plaatsgenoot die geweigerd had de vlag uit te steken: ruiten sneuvelden en alles wat los en vast zat werd aan diggelen gegooid. De kerkeraad, die overigens het niet-vlaggen meer betreurde dan de geweldpleging, zat ermee: kon nu het avondmaal op zondag 11 september wel doorgaan? Men besloot het avondmaal uit te stellen, wegens gebrek aan tijd om de schuldigen te censureren. In 1785 gaf de kerkvoogdij 12 gulden uit aan: 'klokkesmeer en brood Avondmaal', in 1811 moest de diakonie de begrafenis bekostigen van Aaltje Aarte, die al haar bezittingen aan de diakonie vermaakt had. Aan wittebrood werd 38 gulden uitgegeven, aan bier ruim 12 gulden en aan jenever nog eens een tientje! Begrafenismaaltij den waren wat je noemt 'in' en al in de achttiende eeuw moest men goed opletten dat 'inheemse schooyers of bedelaars' niet probeerden zich bij zo'n gelegenheid gratis goed te doen. Tot zover wat willekeurige verhalen uit dit pretentieloos geschreven boekje, waarmee de heer Wentzel Oldebroekers, oud-Oldebroekers, mensen die uit hun vakantie Oldebroek kennen èn dege nen die in lokale kerkhistorie aardigheid hebben, deugd gedaan heeft. Belangwekkend zijn ook de bijlagen, die o.m. de disposities van de orgels welke achtereenvolgens in de Lambertuskerk ge staan hebben, geven, en bijv. ook de instructie voor de stovenzetster uit 1900. Volmaakt is deze uitgave niet, soms is de auteur al te argeloos (is er, om iets te noemen, helemaal geen discussie geweest romdom het waarschijnlijk niet fraaie orgel dat in 1929 kwam?), hier en daar is de stijl niet vlekkeloos (pag. 56: Men sloot zich aan bij de gereformeerde bond in de hervormde kerk, waartoe het tot vandaag behoort) en ondanks de 'errata' zijn een paar correctiefouten blijven staan, (pag. 41: muziekdonatie, i.p.v. notatie). Maar hiertegenover staat, behalve de grote hoe veelheid aardige bijzonderheden, de sympathieke manier waarop de auteur-tot twee keer toe (op pag. 27 en 61) de autochtone hervormden en de nieuw-komers vertelt dat zij bij elkaar horen. De oplage van Wentzel's op stevig papier gedrukte boekje van 110 pagina's is beperkt, maar liefheb bers kunnen 'De geschiedenis van een Veluwse dorpskerk' (ja, er zijn véél illustraties) nog bestellen bij kerkvoogd L .Boeve, Zuiderzeestraat weg 121 te Oldebroek. De prijs is veertien gulden (plus verzendkosten). Fotogeniek Overijssel Lf Overijssel, reeds veelvuldig op ds C. voelige plaat vastgelegd (zoals Coi heet) is opnieuw onderwerp van A fotoboek geworden. En het kan Zoi ontkend: Overijssel blijft fotoge: P- Ditmaal was de aanleiding het scheid van jhr. dr. O. F. A. H. der Nispen tot Pannerden als commit Rij der koningin. Hij ontving het ei m exemplaar in leer. W- Daarnaast is een aantal exempl Ws van het nieuwste fotoboek 'Overij Ovi in linnen band vervaardigd. Ze zu 189 de eerste jaren als voor deze sep misschien wel een beetje duur, i 27 tevens heel zinvol relatiegeschenk get de provincie dienen. Behalve get luxueuze uitgave is er dan nog vat populaire versie, die in de hal Ou komt. Een pocket in offsetdruk w vai waar, maar ook erg mooi van uil dei ring en met dezelfde inhoud. me Het zijn allen Overijsselaars, die Ge de totstandkoming van het boek r va, werkten: Ger Dekkers (foto's), Hb0 Wiersma (tekst), Chris Hein (lay-e jj en J. M. W. Waanders (uitgever), jjè hebben ons afgevraagd wat we jai meest bewonderden: de schoont va, van dit gewest of de wijze was j deze door de fotograaf werd gen a streerd. We kwamen tot de conclc j' dat de overtreffende trap, hoe ot Vo rijmd het taalkundig ook moge i op beide gelijkelijk toepasbaar"is. De tekstschrijver voorzag het allereerst van een meer algemi i nogal bespiegelende inleiding. Ver gens schreef hij bij elke plaat ens regels volgens de formule, die hier daar ook wordt gehanteerd bij i logsmonumenten en dergelijke, m zonder het rijm. Een wat plech dichterlijk proza. Persoonlijk preft ren we wat zakelijker, nuchterder derschriften, maar wie zijn wij? Nee, Overijssel komt ons in d uitgave toch allereerst uit de fo: tegemoet. En wat een veelzijdige vincie is het eigenlijk. Hoe groot ita de verschillen tussen bijvoorbew'; Twente, de Heuvelrug en de kopIf Overijssel. Grenzen ('De eenheid «2 Overijssel, die begon als een staati p dige bij de vrede van MUnster, Is nooit tot een volledige, in algemi y zin culturele, uitgegroeid', lezen blijven kunstmatige dingen. Jac. U UTRECHT De Utrechtse raad v kerken heeft het initiatief genoffl om tijdens de vergadering van b centrale comité van de wereldr» £c van kerken in augustus in Utr« 'home parties' te organiseren. De 1 Do d. eling daarvan is, buitenlandse S v» ten die dat wensen informeel D "JJ Nederlanders en Nederlandse get si; nen in aanraking te brengen. Dm voor zal in de regel pas na half ti vb s' avonds tijd beschikbaar zijn, m» de organisatoren menen aat afsprabj*, desondanks zin hebben. Wie belangstelling heeft kan zich 0 vermelding van naam, beroep en lcnvoorkeur opgeven: bij Home F ïii ties-wereldraad Nieuwe Gracht fri Utrecht L

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1972 | | pagina 2