Architect heeft een kas als huis Franse meesters uit twee eeuwen bij Van Wisselingh Scheepvaartunie vooruitzichten op lange termijn gunstig tflfonen onder het glas, in de natuur Oving-Diepeveen voorziet redelijk bevredigende winst Van der Giessen-De Noord voldaan over herstel in '71 Schotse kerken bespreken unie Kiene ziet 1972 zonder pessimisme tegemoet Gehandicapt meisje moest aangekleed onder koude douche Dr. Gijsen zet weer mensen aan de kant Muziekfestival politiekorpsen in Amsterdam Kamercommissie hoort actiegroep Davos jVARTET WOENSDAG 17 MEI 1972 Van onze correspondente VAESRADE Landschapsarchitect Jacq Ritzen (45), zijn vrouw Miep en beide kinderen wonen in een kas, onder het glas, temidden van de natur. Voor het voorbijrazend verkeer in Vaesrade ver dekt achter een hoge, dichtbegroeide heuvel bouwde de landschapsarchitect zijn kas-huis, van de weg enkel bereikbaar door een tunneltje, onder de heuvel door. Jacq. Ritzen is de traditionele boer derijtjes-bouw beu, hij wil iets nieuws een huis, aangepast aan de natuur. En zijn kas-huis is volgens hem nog lang niet het einde. Al jaren zoekt hij naar de ideale bouw en na duizenden schetsjes is hij nu een eind op weg geraakt naar zijn ideaal, een bouwsel bestaande uit regelmatige 24-vlakken waarmee eindeloos geëxperimenteerd kan worden en dat mogelijk spoedig ge schikt is voor de fabriek. Met zijn 24 vlakken, met evenveel raak en aanknopingspunten een eindeloos schakelsysteem. Ritzen het gesprek vaak onder brekend om hardop te denken is ervan overtuigd dat zijn systeem nog niet volmaakt is. 'Ik hoop nog eens iemand te ontmoeten, die me erbij kan helpen. Toch is Jacq. Rit zen ook weer huiverig met zoge naamde 'helpers' in zee te gaan fabrieksmatig misbruik van zijn systeem zou averechts kunnen wer ken op zijn ideaal. Voorlopig leeft de 'natuurmens' Jacq Ritzen in zijn kas-huis in Vaes rade, gemeente Nuth. Geen Lim burgse gemeente zou hem ooit toe staan een dergelijk huis in serie te laten bouwen, maar dat is ook geenszins de bedoeling van de land- schaps-archdtect. Zijn huis past in de omgeving, daar in Vaesrade, direct achter de heuvel langs de drukke verbindingsweg met het centrum van Nuth met aan de andere zijde een groot dal. temidden van het groen. Niet alleen buiten, maar ook binnen leeft het gezin Ritzen letter lijk tussen het groen. Aan de ene zijde van het huis tussen de subtro pische planten, aan de andere tussen de tropische. Direct bij het betreden van het kas- huis staat de bezoeker al in de sub tropen. Het kas-huis is een echte kas, opgebouwd uit twintig elemen ten van drie bij drie meter, neerge zet door een echte kasbouwer. Voor de rest is de woning een echt doe- het-zelf-geval, dat hij samen met zijn Duitse vriend en architect inrichtte. Bouwkosten 25.000 gulden. Ritzen: De kassen zijn gemaakt op de mensen die erin moeten werken. Waarom er dan niet in leven? Het materiaal is eenvoudig en eerlijk. Rondom goedkoop kasglas, het dak afgedekt met halve plastic buizen. Zelfs in de heetste zomers is het koel. 'Met een ouderwetse handbe diening kunnen alle daken open. Verder smijten we de deuren tegen elkaar open en een heerlijke bries hier over de heuvel maakt het best dragelijk'. Miep Ritzen: 'Zeker straks, als ons zwembad gereed is. Heerlijk, vanuit het bed, trapje af en plof in het water Inrichting Het hele kas-huis bestaat uit drie niveaus. Bij het binnenkomen staat men laten we het zo maar noe men op tafelniveau met lager het woongedeelte en hoger de slaap 'hokken'. De grote woonkamer ligt in een grote kuil met rondom alle maal banken. Zelf getimmerd van goedkoop hout en dienstdoend voor alles als trap om de hal te bereiken, als ligbank om heerlijk te 'relaxen'. In het midden een grote open ruim te met centraal een grote elektroni sche installatie: kleuren tv, draagba re zwart-wit tv en een stereo radio- installatie Om prachtige meubeltjes uit geïllus treerde kijkbladen geven Jacq. Rit zen en zijn vrouw Miep niets. Die uitgebreide installatie midden in de kamer vindt hij veel belangrijker. 'Dat is nodig om een zo natuurlijk mogelijke weergave te krijgen. Aan meubels heeft men niet veel. Het lichaam kan overal terecht. Dat past zich gemakkelijk aan Jacq Ritzen laat het duidelijk blij ken: Hij wil af van de traditionele stoeltjes-tafeltjes mentaliteit. In zijn huis staat dan ook maar één tafel met daarom heen enkele traditionele stoelen. Daar neergezet voor de vele gasten die het gezin dagelijks over de vloer heeft en waarvan mogelijk enkelen niet direct zo goed kunnen wennen. Na een drukke dagtaak in zijn kan toor aan de Maastrichtse Hoogbrug- straat (Ritzen heeft een aardig 'draaiende' zaak met vijf medewer kers) ploft Ritzen op een van de banken rondom neer. 'Kijk', zegt hij, 'iedereen wil alles forceren..Ik niet, ik doe gewoon, ik leef. De mens loopt te zwaar in een stramien waarin hij zich niet thuisvoelt. Daar probeer ik vanaf te komen'. Jacq Ritzen fronst zijn wenkbrauwen als ik naar een grote cabine op de bovenste bank wijs. Gemaakt van enkele tegen elkaar geplaatste dek- selloze doodskisten, tenminste daar lijkt het veel op. 'De zerk' Ritzen: 'Een eigen vinding. We noe men het de zerk. Dat daar 'en hij wijst weer naar de cabine' is mijn meditatiecabine. Daarin trek ik me terug om te mediteren, eens heerlijk rustig na te denken. Hij is ver plaatsbaar. We hebben er wieltjes onder geplaatst. Zomers kan je er zo mee naar buiten Rondkijkend blijken Ritzens-zerken overal terug te keren, als deuren. Erg handig. Zo'n deur biedt een massa ruimte aan kastjes. In de slaapkamer doen twee tegenover elkaar geplaatste deuren dienst als kleerkast. De slaapkamers liggen op het hoog ste niveau, in de nok van het dak verwerkt. Aan weerszijde tegenover de ingang en hal, die van dochter en zoon. Via een trapje bereikbaar uit de woonkamer die van Jacq en Miep Ritzen zelf. Niet groot wei nig ruimer dan de ouderwetse al koof maar zeer praktisch inge richt. Op het niveau van de halis een plateau met iets lager via een trapje bereikbaar een werkkuil, waar in een bureau en een stoel staan. Daarboven het slaapgedeelte. Recht tegenover de ingang in de kuil een grote hal die tropische en subtropische binnenhulstuin met el kaar verbinden. Het trapje is ge maakt van hardstenen boorkernen als treden. Decoratief, maar het is wel opletten geblazen met lopen. Een misstap en men ligt tussen de mandarijn, koffie, vijg of ananas Jacq en Miep Ritzen wonen in juni een jaar tussen het groen van Vaes rade. Weinigen nog weten van het bestaan van hun woning. En dp Ritzen-famiLie vindt dat heerlijk, want ze hebben geen pretenties. Wo nen in de natuur. Er midden in. dat ROTTERDAM Oving-Diepeveen groothandel in walserijprodukten van ijzer en staal) heeft de omzet, zoals werd verwacht, zien dalen van 157 min tot 134 min. De winst liep terug van 2.9 min tot 2,1 min. De directie verwacht, dat de internati onale verbetering van de prijzen voor buizen en walserijprodukten ook in Nederland zijn invloed zal doen gel den, hoewel er hier door specifieke moeilijkheden nog niet veel van te merken valt. Vooral ook door de voortschrijdende diversificatie zijn de verwachtingen van Oving-Diepeveen gematigd optimistisch. Dit optimisme wordt nog wel getem perd door de verdergaande kostenstij gingen, waarbij dank zij 'de matiging' de stijging van de lonen en salarissen zeker 10 pet. in 1972 zullen bedragen. Als gevolg van de fusie met Struyc- ken en co. zal mede door de winstin- breng van dit bedrijf het resultaat over 1972 redelijk bevredigend kun nen worden, aldus de directie. Afgezien van de teruglopende staal- conjunctuur is de situatie in Neder land verergert door de te snelle kos tenstijgingen. de harde strijd om het marktaandeel en het gevecht met le veranciers en afnemers om behoud van de aangevochten marge. Hierdoor krompen de marges in 1971 belangrijk in. Zoals gemeld wordt voorgesteld het dividend van 16 tot 14 te verla gen. KRIMPEN AAN DE IJSSEL Van der Giessen-De Noord (scheepsbouw) constateert met voldoening dat de eerder uitgesproken verwachting, dat 1971 met een positief resultaat zou kunnen worden afgesloten, bewaar heid is. De brutowinst ging omhoog van 1,1 min naar 4,3 min en het winstsaldo (na aftrek van afschrijvin gen en belasting) bedroeg 2,1 min tegenover een nègatief saldo van 991.000 in 1970. In aanmerking ne mend, dat in het verleden het eigen vermogen sterk is aangetast en de reserves uit de winst (per aandeel van 1000 bedraagt het winstsaldo 429,59) dienen te worden aange vuld, wordt voorgesteld een dividend uit te keren van 7 pet. Voor het laatst werd dividend uitgekeerd in 1968 (6 pet.). De omzet steeg in 1971 van 124 min tot 148 min. De orderportefeuille was per ultimo 1971 gestegen met 16 pet van 150 min tot 174 min. De directie vertrouwt, dat zij in staat zal zijn de opgaande lijn in het bedrijfs resultaat voort tc zetten. Zij ziet in het thans bereikte reeds een gedeelte lijk resultaat van het streven tot reorganisatie cn diversificatie. RIJSWIJK Hoewel 1971 voor de Nederlandsche Scheepvaart Unie duidelijk weerspiegelt, dat het vervoersvolume over de gehele wereld achterbleef door een aantal monetaire en conjuncturele oorzaken, moet structureel op den duur toch gerekend worden met toeneming van de wereldhandel en de vraag naar transport. Op wat langere termijn gezien, hoopt de NSU daarom weer op betere tijden. In deze toekomstbeschouwing van het jaarverslag stipt de directie aan, dat de voor de NSU zo belangrijke lijn- vaartsector (de grootste sector binnen de NSU) zich in een fase van her- structuretnng bevindt. Dat geldt in de eerste plaats de Kon. Nedlloyd, waar de samenstelling van de vloot nogal wat veranderingen ondergaat en waar, zoals gemeld, met enkele Scandi navische rederijen tot nauwe samen werking werd besloten voor de contai nervaart tussen Europa en het Verre Oosten. Dit zal nog een zekere in- vloed op de resultaten van deze tak van bedrijvigheid kunnen hebben. Voor de Kon. Java China Pakketvaart Lijnen (evetneens lijnvaart) zijn de vooruitzichten voor de komende jaren bevredigend. De algemene vrachtenmarkt voor mas sagoed en voor tankers geven in de huidige situatie geen reden voor opti misme, vindt de raad van bestuur. Maar als gevolg van de bij de aanhef geschetste ontwikkeling, is men van mening, dat een opleving op den duur niet kan uitblijven. Rond 1975 zullen bij de NSU een aantal voor het vervoer van energie bronnen bestemde schepen in de vaart komen en zal de herstructure ring van de lijnvaartbelangen in over wegende mate zijn voltooid. Het in de NSU geïnvesteerde vermogen zal daar door al meer evenwichtig gespreid zijn, schrijft het bestuur. LANDACTIVITEIT Ook voor de activiteiten te land ziet de NSU een zodanige groei in ge wicht, dat zij omstreeks het midden van het lopende decennium een tran sportcentrum in de meest uitgebreide zin zal zijn. Vergroting van de trans- portbelangen op het land wordt voor al gezocht in de geïndustrialiseerde gebieden en in die marktgebieden, die zich kenmerken door een relatief ster ke economische groei. Ook door een verdere ontwikkeling van samenwer kingsverbanden wordt een versterking van de internationale marktpositie be oogd. Het afgelopen jaar was voor de NSU niet gemakkelijk door de dalende vrachtenmarkt. de monetaire onzeker heid, de voortgaande stijging van de lonen en arbeidsonrust, vooral in de VS. De stagnerende bedrijvigheid in Japan en daarna in de VS en Europa deed de vraag naar vervoer van mas sagoed verminderen. De vrachten voor droge lading tonnage vertoonden daarom een sterke daling. Ook de tankvrachten liepen in 1971 terug, zij het in wat mindere mate. De waarde vermindering van de US-dollar kon. zij het vertraagd, enigermate worden gecompenseerd door maatregelen in de tarievensfeer. De omzet van de NSU is in het afgelopen jaar gestegen van ƒ1.382 min tot 1.439 min. De netto con cernwinst zakte van 65.9 min tot 60.2 min. Er is, zoals gemeld een ongewijzigd dividend van 7 voorge steld. EDINBURGH (EPS) In Schotland is een rapport gepubliceerd met voor stellen voor een verenigde kerk. Het rapport doet suggesties over nieuwe, vergrote gemeenten en het poolen van gebouwen en mankracht. Het stelt ook voor, dat boven predikanten en gemeenten superintendenten of bis-, schoppen komen. Zes kerken zijn in het plan betrokken: de kerk van Schotland, de episcopale kerk, de ver-1 enigde vrije kerk, methodisten, con- gregationalisten en de kerken Christus. van 1Q5, Wijk AMSTERDAM Klene's suikerwerk- fabrieken ziet 1972 zonder pessimisme tegemoet. Over 1971 daalde het saldo winst van 200.600 tot 199,900, waaruit een onveranderd dividend ge; van 16 pet. wordt voorgesteld. Ue( De concurrentie op de binnenlandse in markt nam in hevigheid nog verderr toe. In de dropsector werd een ware prijzenoorlog gevoerd, aldus Kiene. 'In bepaalde gevallen werd geconsta teerd dat de kwaliteit in gelijke mate daalde met de prijs'. Aangezien de directie de standaard-1 gej kwaliteit zegt te hebben gehandhaafd 1 en men zich afzijdig hield van de prijzenslag, was het niet eenvoudig foo het marktaandeel te behouden. Uit eindelijk werd een 3,3 pet. hogere omzet behaald. Binnenland Financiën TPOTZHUS13 DRI Van een onzer verslaggevers Het kashuis van landschapsarchitect Ritzen van de zijkant bekeken. Op de voorgrond het zwembad-in-aanleg. Links en rechts de zerk-deur. een vinding van de bewoner zelf. KRIMPEN AAN DE LISSEL Een verzorgster van de Zwaluwenhof, het tehuis voor geestelijk gehandicapten I in Krimpen aan de IJssel, heeft zich volgens een woordvoerder van de ou dercommissie schuldig gemaakt aan kindermishandeling. De 18-jarige Adri van Holst wilde op Hemelvaartsdag v niet met haar groep gaan wandelen maar naar de televisie kijken. De verzorgster heeft haar toen van de stoel 'gesleurd, de arm omgedraaid' fit( en gekleed en wel een koude douche p gegeven. De rijkspolitie te Krimpen aan de IJssel werd door een zuster van Adri van Holst op de hoogte gesteld of- schoon geen formele aanklacht werd n- ingediend. De politie stelde hierna een onderzoek in. In afwachting van de resultaten van dit onderzoek wil st adjudant C. Wiebenga niet spreken cri over een geval van kindermishande- 5]a, ling maar over 'hardhandig omsprin-jj 1 gen'. De oudercommissie heeft het stich tingsbestuur onder ogen gebracht dat p]g hieruit blijkt dat er bij de Zwaluwe hof een gebrekkig beleid wordt ge voerd. Het tehuis kwam januari van dit jaar in het nieuws toen het stich tingsbestuur directrice W. van de Rid- der-Wrijfwinkel uit haar functie ont hief en ontslag verleende aan haar man die huismeester was. Zeven leid sters verklaarden zich solidair met het echtpaar van der Ridder en ver lieten het tehuis. De ouders van de 26 pupillen die in de Zwaluwehof wor den verzorgd, schaarden zich achter p het bestuur. Van een verslaggever ROERMOND De huidige neelsdienst van het r.k. bisdom mond raakt al zijn bevoegdheden kwijt: bisschop dr. Gijsen heeft kend gemaakt dat hij het personeels beleid in zijn diocees voortaan alleen, samen met vicaris-generaal A. Caster mans, zal gaan voeren. Hij vindt personeelszaken zo belangrijk, dat hij dit werk beter zelf kan doen. Nactot al eerder topfunctionarissen als hulp-bisschop Beel en vicaris-generaal Van Odijk opzij geschoven waren, nu weer zonder enig vooroverleg voor personeelszaken eerst verantwoor delijke dr. W. van Kempen (een van de drie door het kathedraal kapittel destijds voorgedragen kandidaten het bisschopsambt!) en de heer H Korsten aan de kant gezet. Het besluit van mgr. Gijsen heeft ongenoegen gewekt. De dekens ben de bisschop gevraagd zijn besluit terug te nemen, maar na beraad met de heer Castermans besloot dr. Gijsen pde zijn beslissing te handhaven, meen is men van oordeel dat bisschop zijn beleid wenst te voeren zonder enige inspraak. AMSTERDAM Ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan van het Am sterdams Politie Muziek Gezelschap heeft het APMG de organisatie van het jaarlijkse Politie Muziek Festival op zich genomen. Donderdag 25 mei zal dit Festival worden gehouden waaraan 18 Neder landse politiemuziekkorpsen cn de Muziekkapel van de Politie Antwer pen deelnemen. 8.009.00 uur: aankomst van de 19 muziekkorpsen bij RAI-Congrescen- trum. 9.00—9.45 uur: Vertrek muziek korpsen naar de startplaatsen, van waar in stervorm naar de Dam zal worden gemarcheerd. Leidseplein (voor Hirsch), Rembrandtsplein (voor Schiller), Westermarkt (bij Prinsen gracht) en Prins Hendrikkade (bij St. Nicolaaskerk). Vóór aankomst van de korpsen op de Dam geeft het korps van Amstel veen van 9.309.50 een show op het Middenterrein. 10.0011.00 uur: Défi lé op de Dam voor de Commissaris der Koningin, de hoofdcommissaris en ge nodigden. Na het défilé spelen alle korpsen gezamenlijk de mars 'De Ros sinanten'. De bijeenkomst op de Dam wordt besloten met het Wilhelmus. Daarna marcheren de korpsen via Kalverstraat en Spui naar Rokin, van waar zij met rondvaartboten vertrek ken naar het RAI-Congrescentrum. 14.0017.00 uur: Muziekfestival in RAI-Congrescentrum. Bovendien vindt een muzikale rondgang plaats op de Floriade en bij bejaardencentra in Buitenveldert. 20.0021.15 uur: Con cert in grote zaal van Congrescentrum door de Muziekkapel van de Politie Antwerpen en de Rijkspolitiekapel. Van een verslaggever DEN HAAG De actiegroep tot behoud van de astmakliniek in Davos heeft gisteren in een hoorzitting de Tweede-Kamercommissie voor de volksgezondheid gevraagd de sluiting van de kliniek ongedaan te maken. Verder vroeg zij een onderzoek in te laten stellen naar de mogelijkheden tot voortzetting van de kliniek en te bevorderen dat de patiënten, die thans in Davos zijn, hun kuur kunnen afma ken. De actiegroep, die patiënten uit Davos, ouders van patiënten en oud-patiënten wil vertegenwoordigen, ontving al 10.000 handtekeningen van mensen, die het niet eens zijn met de sluiting. Jongkind: La Seine a Bougival tentoonstelling bij E. J. van Wis selingh en Co aan het Rokin te Amsterdam: zoals ieder jaar weer een interessante collectie schilde rijen, aquarellen en tekeningen van Franse meesters uit de 19e en 20e eeuw. Zo heet het althans op de uitnodiging en dat is waar schijnlijk alleen maar omdat 'in Frankrijk gewerkt hebbende meesters' te lang zou zijn gewor den. Want tussen een heel fijne Francois Bonvin, een verrukkelijke Daubigny en een heel klein teder schilderijtje van Fantin Latour, ook Max Ernst. Vincent van Gogh, Jongkind en Mari no Marini. En Kees van Dongen, maar die wérd tenslotte een Frans meester. Hier. een groot bloemstuk waarbij je zonder enige overdrijving van een flonkerende, stralende kleur kunt spreken. Zo maar een paar grepen, een beetje chronologisch. Theodore Rousseau bij voorbeeld met een doekje als 'Pont de Moret; dergelijke puur-persoonlijke schilderijen bleef de befaamde Pa- rijse Salon al maar afwijzen. Met het gevolg, dat Rousseau uit de stad vertrok en zich in Barbizon vestigde. Velen volgden hem de School van Barbizon en dat betekende zonder meer een grote opleving van de land schapskunst. Het bleef nog wel het 'mooie' landschap, maar het werd niet meer geidealiseerd, zoals het romanti sche. Voorbeelden op deze tentoon stelling, de al eerder genoemde Dau bigny en Jongkind, van wie niet min der dan vier schilderijen aanwezig zijn. Een vroeg haventje bij maan licht (1853), een erg kleurige (en erg pas gevernist) geizcht op Rotterdam en voor mij de top een Seinege- zicht bij Bougival uit '66. Als je zo'n schilderijtje ziet, kun je je pas voor stellen, waarom Monet Jongkind wel eens om raad vroeg. Monet is trouwens ook mooi vertegen woordigd. Met een rotslandschap bij Pouville uit 1882, een moeilijke tijd voor veel impressionisten en een tijd waarin Monet meer en meer overging tot vereenvoudiigng en benadrukking van de structuur van de kleur. Renoir ging het in die jaren ook anders doen. Hij had in 18 1 Pompéji gezien en fresco's van de bekende oude Itali anen en kwam daardoor tot de over tuiging dat hij te ver gegaan was met zijn impressionisme en de vormen teveel had verwaarloosd. Het doekje dat hier hangt is daar overigens niet bepaald een goed voorbeeld van: dat is zo'n tussendoortje uit 1885 waar mee hij in onnatuurlijke kleurtjes decoratieve effectjes maakte. Maar ja. leg maar eens de hand op een goede Renoir.Dan Pisarro, in leeftijd een van de oudste impressionisten, maar eentje, die niet zo op de voorgrond trad. Ook een van de meest zuivere in de leer, kijk maar naar het landschap hier. Verder o.a. nog een litho van De Toulouse Lautrec. een aquarel van Emile Bernard, vijf werken van An- dré Derain, een Raoul Dufy, een knap tekeningetje van Constantin Guys en een bij deze presentatie wat uit de toon vallende Lanskoy uit 1960. Een zeer goed verzorgde catalogus met 23 uitstekende reprodukties. Zo als altijd bij Van Wisselingh, in het Frans. Vroeger misschien deftig en zelfs practisch voor een kunsthandel. Nu alleen nog maar een traditie. En achter sommige tradities, vooral aan die zo volstrek tnutteloze en onhandi ge. moet je eens een punt durven zetten. De tentoonstelling duurt tot 9 juni. De woonkuip. inet rechts de trap die naar het slaapvertrek van de ouders Ritzen voert. Rondom banken. Geen luxueuze meubelen, enkel in het midden een enorme stereo radio en tv-installatie.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1972 | | pagina 8