Pad van
Dolle Mina's
gaat niet
over rozen
eoeo
dichtbij
1
Jdj
Commentaar
Wanhoopsdaad
.ichtpuntje
jMan neergeslagen
:n beroofd van geld
Tips voor uw waterhuishc uding
Kamerlid wil
publikatie
rapport-Koekamp
®O©©©«©0©0®
narii
fjora
JÜJl
ROUW/KWAETET WOENSDAG 10 MEI 1972
Binnenland T5/K7
Jixons besluit tot afgrendeling van de
loordvietnamese haven heeft veel weg
an een onverantwoorde wanhoops-
W. Om een militair en politiek
ankroet van het dictatoriale regime-
hieu te voorkomen, riskeert de Ame-
ikaanse president een rechtstreeks
onflict met de Sowjet-Unie, die de
avens in kwestie nodig heeft voor de
levoorrading van Noord-Vietnam.
let zou verbazingwekkend zijn, als de
lussische machthebbers nu een reprise
even van het optreden van Chroest-
jow ten tijde van de Cuba-crisis door in
Amerikaanse blokkade te berusten,
laarmee zouden ze zich in de ogen
an velen in de communistische wereld
elachelijk maken. Om dit te vermij-
en, zullen ze op de Amerikaanse
rovocatie fors moeten reageren. Men
an slechts hopen, dat hun reactie
esondanks verstandiger uitvalt dan
et antwoord van Nixon op de provo-
atie waaraan Noord-Vietnam met zijn
raanzinnig offensief Amerika heeft
Iootgesteld.
)e opmars van neo-fascisten in Italië
niet uitgebleven. Aanvankelijk leek
et resultaat van de vervroegde verkie-
ingen mee te vallen. De uitslag
oor de Senaat gaf daartoe aanlei-
ing. Nadat het resultaat voor het Huis
an Afgevaardigden bekend was ge
worden, bleek de klap toch harder te
ijn aangekomen dan verwacht was.
let neo-fascisme in Italië is een factor
eworden, waarmee ernstig rekening
ehouden moet worden,
let enige lichtpuntje is dat de partij
de christen-democraten (Democra-
ia Cristiana) niet is bezweken onder
neo-fascistische stormloop en dat
10k de poging van de Communistische
artij (PCI), een coalitie van centrum
nks onmogelijk te maken, is mislukt.
Zant ook socialisten, sociaal-democra-
:n en republikeinen hebben zich weten
handhaven, al heeft het gescheiden
socialisten en sociaal-
0 630
mkom
l: C 3
52-53
S l.Orf
peen
2800
en 20
ersein loewel de monarchisten gemene zaak
naaktén met de neo-fascisten is de
loedgolf uitgebleven, waarop men in
ie kring heimelijk had gehoopt en
'aarvoor democratisch gezinde Italia
an bevreesd waren geweest. En dat
:rwijl de christen-democraten en de
beralen zich veel meer tegen de com-
ïunisten dan tegen de neo-fascisten
'inazii adden gekeerd. Alleen de liberalen
5 Sla ebben met deze tweeslachtige houding
|3 erlies niet kunnen voorkomen.
i )at neemt niet weg dat dc neo-fascis-
in het parlement in Rome een qict
verwaarlozen aanhang hebben cn
n°® n'et 's vastSesteH waarom zij
)den ininder hebben bereikt dan vooraf
fercl aangenomen. De verklaring hier-
louan r m°et voora^ worden gezocht in de
3000-: 'ijze waarop de Democrazia Christia-
la zich kon handhaven, terwijl zij bij
regonale verkiezingen van vorig jaar
tté ki och rake klappen had gekregen.
i1* lier heeft waarschijnlijk de kerkelijke
sj nvloed zich sterk doen gelden, met
5,05- iame bij de vrouwen, die belangrijk
")(!{neer kiesgerechtigden leveren dan de
o^w'nannen. De record-opkomst kan een
0-4,80 anwijzing in die richting zijn. Het
lesef dat de DC door communisten en
b ieo-fascisten buiten spel kon worden
Tbs ezet, heeft blijkbaar preventief ge
rund 'crkt. Wel moet hierbij worden opge-
nerkt dat het communistische gevaar
tok nu weer een zwaar argument was
>m steun voor de DC te vragen.
;r )e Italiaanse politici moeten nu van
'oren af aan beginnen. Het duidelijke
irlies van dè liberalen maakt de vor-
drecl n'ng van een coalitie van centrum-
a®n echts niet alleen onwenselijk maar ook
onwaarschijnlijk. De hang van de soci-
listen naar samenwerking met de
tommunisten blijft echter een zware
«lasting voor een samengaan met de
rentrum-partijen. Het zal niet eenvou-
»t:sj lig zijn een uitweg te vinden, die een
trachtige aanpak van de Italiaanse
iroblcmen garandeert.
025;
pi
5k.'tlv
leln:
au
'.000
Van een verslaggever
BAARLE-NASSAU De rijkspolitie
speurt naar een ongeveer 30-jarige,
'kleine maar forsgebouwde' man, die
'stermorgen de' 57-;arige ambtenaar
in het ministerie van defensie, de
ïer Van O., heeft neergeslagen. Bij
het speurwerk wordt assistentie ver
leend door de Belgische politie.
De heer Van O., die op het terrein
KrCvan het munitiedepot, waarvan hij
bewaker is, woont in de twee
kilometer verderop gelegen boerderij
fan zijn ouders bezig met het voeren
van dieren toen hij werd overvallen.
Er ontstond een vechtpartij, waarbij
ie overvaller de heer Van O met een
pistool neersloeg. Daarna werd het
Uachtoffer aan handen en voeten gc-
bonden en in de varkensstal aan een
'paal gebonden. Vervolgens maakte de
overvaller zich uit de voeten met de
ika portefeuille van de heer Van O.,
1 1 waarin 300 gulden zat.
De heer Van O. liep een hersenschud
ding en een wond aan het gezicht op.
Logboek 'geslapen in varkenskot'
door Leo Kleijn
'Vrouw beslis' staat er uitdagend op de kleurige T-shirts die de Dolle
Mina's deze zaterdag voor het eerst dragen. Maar in Artishock, het
royale onderkomen van de Soester kunstenaarsvereniging, valt nau
welijks een vrouw te bekennen. De vrouwen van Soest hebben an
ders beslist; hun afwezigheid doet de in het vooruitzicht gestelde
'manifestatie' verzanden in een overigens niet ongenoeglijk onder
onsje.
De Dolle Mina's gaan er niet al te
zeer onder gebukt. Op hun per huif
kar afgelegde tocht door Nederland,
bedoeld als protest tegen de abortus
wetgeving die ons boven het hoofd
hangt, hebben ze al vaker in de
woestijn staan roepen. De nood van
de vrouw, die in eigen bulk niet de
baas dreigt te mogen spelen, is niet
overal even hoog gestegen.
In Soest zijn de Mina's niet op het
meest uitgelezen ogenblik gearriveerd.
Ter gelegenheid van het afscheid van
burgemeester Bentinck wordt in de
sporthal een groot beatfestijn gehou
den, en daar kan een discussie-avond
natuurlijk nooit tegenop. De Iets ou
dere inwoonsters van Soest zullen,
naar wordt verondersteld, .op deze
zaterdagavond de verleiding van het
televisie-spektakel 'Eén van de acht'
wel niet hebben kunnen weerstaan
Even wordt nog overwogen de activi
teiten te verleggen van Artishock
naar de sporthal, teneinde het dansen
de beatvolkje op zijn beslissingsbe
voegdheid te wijzen, maar voor die
toch wat twijfelachtige onderneming
is de zendingsdrang ook weer niet
groot genoeg. Ten gerieve van de drie
of vier mensen die beat en televisie
getrotseerd hebben, wordt de NVSII-
film over abortus gedraaid, waarna in
letterlijk kleine kring nog wat wordt
gefilosofeerd over het voor en tegen
van de omstreden medische ingreep.
Kladpartij
De volgende morgen is er van de
vrede die zaterdagavond over de
strijdbare vrouwen (en, niet te verge
ten. mannen) leek te zijn gedaald,
weinig meer te bespeuren. Bij de
buiten Soest, een flink eind van de
weg af. gelegen boerderij, waar ze in
tenten overnacht hebben, treft de ver
slaggever de Mina's in lichtelijk opge
wonden toestand aan.
Nog geen half uur eerder hebben ze
ontdekt dat hun komst naar Soest
toch niet onopgemerkt is gebleven.
Op de huif van hun bij de boerderij
geparkeerde vervoermiddel staat met
zwarte koolteerletters te leizen: 'Het
zal je moeder maar wezen' en: 'Ga en
vermenigvuldigt u'. Ook de woorden
'Vrouw beslis' op een door de gebrui
kers van de kar zelf aangebracht span
doek zijn niet onverlet gebleven.
De gevoelens van verontwaardiging
over deze streek zijn gemengd met
die van verbazing. Maarten, een don
kere gebaarde Dolle Mina, die met de
even donkere en gebaarde Hans, met
Paolin en met Loes tot de vaste be
manning van de kar behoort, merkt
op dat hij zo'n kladpartij overal, be
halve in Soest, had verwacht. Over
eenkomstig die verwachting was de
wagen de vorige avond ook, voor het
eerst, onbeheerd achtergelaten.
Tijdens het verblijf van de Mina's in
Artishock moet de vermenigvuldiger
Figuur-puzzel
FIGUUR-PUZZEL
Vul in: 1-2 witte suiker, 2-3 heimelijk.
1-4 onderwerp, 3-4 kolfhamer, 3-6 ci-
troenkruid, 4-5 zedenkundig, 5-6 boer
derij. Bij juiste invulling leest men in
de dikomrande hokjes de naam van
een bloem.
Oplossing vorige puzzel:
Horizontaal: 1. discussie, 2. ido-idioom,
3. vel-tel-one, 4. aera-nor-kl, 5. Gea-
adat-et, 6. alm-tuk-tam, 7. talent-roe,
8. ia-Ens-ieme, 9. elegie-Ees.
Verticaal: 1. divagatie, 2. ideëel-aal, 3.
sol-ram-lee, 4. citaat-eng, 5. Uden-dun-
si, 6. silo-aktie, 7. soort-tree, 8. ion-
Kea-ome, 9. emelt-mees.
hebben toegeslagen. Bij hun terug
komst, herinneren de kampeerders
zich, hebben ze wel een sterke teer
lucht geroken, maar ze veronderstel
den dat het hekwerk een goede beurt
had gekregen. In bijvoorbeeld Stap
horst zouden ze onmiddellijk argwaan
hebben gehad, maar in Soest, toch
geen bolwerk van conservatisme
nee.
Na een korte beraadslaging wordt be
sloten de politie van Soest van het
gebeurde in kennis te stellen. Een
rechercheur, zo wordt beloofd, zal
poolshoogte komen nemen. Paolin
belt ook de Utrechtse Dolle Mina Nel
van Beek, het brein achter de huif
kartocht.. Tot haar stomme verbazing
reageert Nel van Beek juichend op de
jobstijding. De huifkar, krijgt Paolin
te horen, is plotseling weer 'nieuws'
geworden en de anti-abortus-teksten
moeten vooral niet worden verwilderd.
De bemanning van de kar heeft in
middels al geconstateerd dat daar ook
geen beginnen aan is: koolteer is een
gemeen goedje dat zich niet laat uit
vlakken. Hans. die min of meer de
dagelijkse leiding heeft, besluit, met
instemming van zijn tochtgenoten, het
advies van Nel van Beek toch niet op
te volgen en na enig kunst- en vlieg
werk zijn de geboortebevorderende
leuzen goeddeels aan het oog onttrok
ken.
Attractie
Tegen twaalven, zo'n drie uur later
dan de bedoeling was, is het eindelijk
zover dat de aftocht kan worden ge
blazen. Het weer is aangenaam en
allengs past de stemming onder de
kruisvaarders zich aan de meteorologi
sche omstandigheden aan. De inzitten
den van de huifkar houden zach onle
dig met het vouwen van stencils die
door anderen aan passerende automo
bilisten, op deze dag in groten getale
op de weg worden uitgedeeld.
Intussen blijkt de publiciteitsgevoéli-
ge Nel van Beek niet te hebben
stilgezeten. Ze heeft het ANP inge
licht over het incident met de huifkar
in Soest, waarna het in de uitzending
van de radionieuwsdienst wereldkun
dig is gemaakt. De bemanning beseft
dat de kar daarmee aan attractie heeft
gewonnen en als de weerlicht wordt
het kladwerk alsnog vrijgegeven.
Mokerhei
Op de smalle wegen die naar de
plaats van bestemming voeren, veroor
zaakt de slechts met één pk toegerus
te huifkar van tijd tot tijd forse
verkeersopstoppingen. Niet alle auto
mobilisten tonen begrip voor de situa
tie. Een vrouwelijke bestuurder
snauwt haar dolle seksegenoten toe
dat ze beter op de Mokerhei kunnen
gaan rijden. Een andere vrouw, inzit
tende van een auto, werpt zeer demon
stratief de haar zo juist uitgereikte
stencils het raampje uit. Dolle Anja
wenst haar verontwaardigd een spoe
dige ongewenste zwangerschap toe.
Het merendeel vaal de verkeersdeelne
mers toont zich niet onwelwillend
Met een zekere gretigheid wordt het
informatiemateriaal in ontvangst ge
nomen. De drukte verhindert de dis-
tribuanten er een mondelinge toelich
ting op te geven, laat staan een
discussie uit te lokken.
Blijkens het van dag tot dag bijgehou
den logboek is het ook op sommige
andere dagen bij uitdelen gebleven.
De onderhavige verslaggeefster
schrijft dat ze dat betreurt; van haar
is ook de van realiteitszin getuigende
uitlating: 'Als mensen vriendelijk
zwaaien, weet je niet of het om de
actie is of om de leuke meiden op de
kar'.
Het logboek toont aan dat de Dolle
Mina's, sinds ze op 15 april uit het
Limburgse Sevenum zijn vertrokken,
niet over rozen zijn gegaan. Zo ver
meld het logboek: 'Geslapen in een
varkenskot in het stro. Ontzettend
koude nacht en ochtend'. In het ver
slag over de eerste dag staat te lezen:
'In de huifkar heel dicht tegen elkaar
aan, met wat dekens om ons heen
geslagen. Het was wat je noemt war
men aan eikaars lijf'.
Ook andere beproevingen bleven de
Dolle Mina's niet bespaard, getuige
dit citaat: 'In Ruurlo zijn we op het
kerkplein gestopt, hebben in het café
documentatie en condooms uitgedeeld
en een paar gesprekken gehad. Me
teen dacht iedereen dat de condooms
uitgeprobeerd moesten worden en wel
liefst met ons'.
Minister Stuyt heeft aangekondigd
dat we binnenkort veel meer voor ons
water moeten gaan betalen. Hij ver
wacht om deze krant te citeren
dat de verhoging van de prijs van het
drinkwater onzorgvuldig waterver
bruik zal doen verminderen.
Wat kunnen we daartegen doen?
Niets. Het wordt gewoon duurder en
daarmee uit. Maar wel kunnen we. tot
het zover is, nog zoveel mogelijk lol
aan het goedkope leidingwater bele
ven. Bijvoorbeeld:
1. U neemt een paar keer per dag een
extra bad. Liever niet in de tobbe,
maar onder de douche, dat stroomt
harder door; ten minste tien maal de
badkuip laten vollopen is ook goed.
2. U wast uw kleren een paar keer
teveel, dan kunnen ze er een tijdje
tegen als de magere waterjaren aan
breken.
3. U bezat u eens lekker aan goed
koop water, fluor of niet. Straks kan
het niet meer en bent u op frisdrank,
lütjn of whisky aangewezen die per
liter goedkoper zijn dan water. De
wijnhandelaren zullen dan ook een
flinke voorraad gebotteld water moe
ten inslaan, willen ze niet op de fles
gaan.
4. U geeft de kinderen uitsluitend
water te drinken. In gefluorideerde
gebieden kunnen hun gebitjes zo nog
op peil gebracht worden, omdat u
straks alleen nog tandbedervende li
monade voor ze hebt.
5. U trekt elk kivartier de w.c. door,
gewoon voor uw plezier; nog even, en
het mag misschien nog maar één keer
per dag, als iedereen genoeg geweest
is.
6. Als u toch de slang op de kraan
zet om uw stoep te schrobben, neem
dan gelijk de hele straat mee. Uw
kleinkinderen kunnen er dan nog
over meepraten, hoe u u persoonlijk
in de strijd tegen de vervuiling hebt
geworpen.
7. U geeft uw kanarie een badje. Niet
zo'n kleintje, maar voor deze goedko
pe gelegenheid minstens een teil vot,
zodat het lieve dier het nog lang zal
heugen.
8. En dan uiv auto. Behandel 'm met
liefde en veel water, zolang u nog
kunt. Binnenkort kent niemand meer
uw fraai, heldergekleurd stokpaard
terug in de besmeurde blikken stof
wolk die u dan bezit. Iedereen zal
trouwens in dit eenheidstype rijden*
Past u deze gulden regels toe, dan
kunt u later met genoegen op die
goed, oude tijd terugblikken. En voel
u vooral niet bezwaard. Als het water
eenmaal duur is, moet u misschien
wel een weekje overslaan met baden
en uw vervuild hansopje nog een
maandje langer aanhouden. En wat er
van uw ongeschrobde stoep terecht
moet komen met al die loslopende
honden je moet er niet aan den
ken.
vredespijp
paradijs
Pilsje
Op en rondom de huifkar, die vrijdag
in Den Haag over de eindstreep gaat,
zijn er ook veel vrolijke momenten
geweest. In Limburg werd de Dolle
Mina's beloofd dat er voor hen gebe
den zou worden; een politieman merk
te op dat hij de activisten welgezind
was, omdat zij ervoor probeerden te
zorgen dat er een artikel minder in
het wetboek van strafrecht komt. En
in een plaats als Staphorst was de
onvangst veel vriendelijker dan was
gevreesd.
Tijdens de tocht van Soest naar
Nieuw-Loosdrecht wordt de kar een
halt toegeroepen door een man die
vraagt of de Dolle Mina's soms trek
in een pilsje hebben. Even later zit
ten ze, voorzien van een zogenaamd
pijpje, gezellig in het gras. Haagse
Bram. de vrolijkste vogel uit de huif
kar en elk weekeinde paraat, tokkelt
uit dank wat op zijn gitaar. 'Dit is',
zegt hij even later, met een vrouwelij
ke Mina verstrengeld teruglopend
naar de kar, 'de mooiste manier van
actie-voeren die ik ken.'
Wordt het wieden of oogsten in Rot
terdams parken en plantsoenen? Sinds
leden van de AMVJ rondverteld heb
ben dat ze 20 tot 30.000 hennepzaadjes
overal hebben uitgezet, die nu al
opkomen en eind september droogrijp
zijn, lijkt de gemeente Rotterdam
even verslagen. Alleen plantsoenen-
hoofd ir. Raad heeft verontwaardigd
gereageerd: 'Elke hennepplant die z'n
kop boven de grond steekt zullen we
weg9choffelen'.
'Als ze dat werkelijk willen', zegt
sociaal begeleider Ben de Levie van
Shic (sociaal hulp- en Informatiecen
trum van de AMVJ) 'zou dat wel
mogelijk zijn, maar het lijkt me niet
eenvoudig en het kost een hoop tijd.
In het Kralingsebos staan planten ln
bloei, die wij niet gezaaid hebben,
maar ze staan er nog steeds. De
mankracht is er niet'.
Vrijdag hebben ze een gesprek met ir.
Raad. 'Misschien begrijpt hij ons
standpunt daarna beter. We hebben
het niet alleen gedaan om de plant
soenen een beetje fleuriger te maken
dit jaar zijn er veel minder bollen
geplant omdat er te weinig geld was
maar vooral uit ideële motieven.
We hopen dat de handel in elkaar zal
storten als de hennep vrij verkrijg
baar wordt voor mensen die er be
hoefte aan hebben. Daarmee willen
we niet ledereen stimuleren om hen
nep te gaan roken, maar wel voorko
men dat de 'rokers' in handen vallen
van de handelaars, door wie ze op
hard drugs overstappen. We krijgen
ze hier bij bosjes, hard drug-gebrui
kers. meer dan met welke andere
problemen ook.
Al we vrijdag met ir. Raad tot een
compromis komen, zullen we hem een
vredespijp aanbieden'.
Italië mag dan 'n bijna 60.000 staats
instellingen ongeveer één voor
elke duizend Italianen best een
paradijs van bureaucratie genoemd
worden, vooral voor de mensen die
nog altijd profiteren van organisaties
die eigenlijk allang opgeheven hadden
moeten zijn.
Het kan bijvoorbeeld twee maanden
duren voordat je bij een staatstan-
darts terecht kunt, maar het gaat veel
vlugger als je het speciale bureau
voor zieke geallieerde militairen kunt
gebruiken of alsnog aanspraak wit
maken op hulp vanwege de uitbar
sting van de Vesivius in 1906. Duizen
den van dit soort organisaties trekken
nog altijd geld van de staatskas. Som
mige bestaan alleen op papier. Vol
gens een schatting van de regering
zouden er zeker 9000 opgeruimd kun
nen worden: dat zou de schatkist 500
miljoen dollar besparen, wat in lires
nauwelijks meer uit te drukken valt.
Pogingen om dit soort bureaus op te
heffen, stuiten steeds op hardnekkig
verzet van de profiteurs. Een parle
mentslid probeert dat al 16 jaar. Het
lijkt onbegonnen werk: in al die tijd
heeft hij er maar 53 kunnen laten
sluiten.
begrip
DEN HAAG (ANP) Het kamerlid
dr. Imkamp (D'66 wil bevorderd zien
dat het rapport-Bakema over de toe
komstige structuur van de Haagse
Koekamp-Malieveld op zo kort moge
lijke termijn gereed komt. Schrifteli |k
heeft hij dinsdag aan minister Lardi-
nois van landbouw en visserij ver
zocht dit rapport na verschijning
openbaar te maken.
•ANK AMKO- BANK AMEKSFOOKT POSTOIHO 11209»
.'at weten roomskatholieke tiners
in typisch roomse begrippen, die
overigens nog altijd veelvuldig ge
bruikt worden? In het bisdom Breda
is een kleine steekproef gehouden
onder derdeklassers van een MAVO
en daar is, zo meldt het bisdom in zijn
informatieblad 'Overweg', onder meer
het volgende uitgekomen:
De deken is het hoofd van de pastoor.
De curie: een school waar je voor
pastoor kunt leren.
Het celibaat: de jaarlijkse samenkomst
van paus en kardinalen.
Het brevier: een soort bier voor pa
ters.
Dc eucharistie: een ruimte achter de
kerk.
En ten slotte het 'allerheiligste': dat
is de pastoor zelf.
Wild eten
De Voedsel- en landbouworganisatie
van de Verenigde Naties (FAO) pro
beert op het ogenblik in Kenia aan te
tonen dat het commercieel verant
woord is, wilde hoefdieren te gebrui
ken als voedselbron.
Sommige mensen hebben er kritiek op
dat de FAO het opeten van gazellen
en andere antilopen aanmoedigt, ver
telde de Canadese prof. A. de Vos
vorige iveek op een symposium van de
(honderdjarige) Nederlandse dierkun
dige vereniging. Maar het is ten eer
ste onvermijdelijk en ten tweede
waarschijnlijk de enige manier om de
Afrikaanse wildstand te redden. In
West-AJrika wordt alles wat loopt,
kruip* of vliegt, opgegeten als men
het te pakken krijgt. In Ghana, waar
prof. de Vos op het ogenblik werkt,
komt plaatselijk tot driekwart van de
toch al te kleine vleesconsumptie uit
deze ongeorganiseerde bron. Wild als
voedselbron is gewoon niet af te
schaffen.
Daarom is het des te benauwender
dat de ontwikkelingen in Afrika het
wild dreigen af te schaffen. De bevol
kingstoename veroorzaakt een steeds
grotere druk op de toch al uitgemer
gelde weidegronden, waar zowel het
vee als de wilde hoefdieren van af
hankelijk zijn. Dat neemt de veehou
ders uiteraard tegen het wild in.
Dat is een van de grote problemen
die het FAO-project moet overwinnen,
en daar komt nog het vooroordeel bij.
dat het wild onvermijdelijk ziekten op
de veestapel overbrengt. Soms gebeurt
dat inderdaad, aldus prof. De Vos,
maar daar is zeker iets tegen te doen.
Zijn eigen onderzoek onder de Thom-
songazelles in Kenia toonde aan dat
een goed beheer van de wilde kudden
hun gezondheidstoestand, en dus het
besmettingsgevaar voor vee, sterk kan
verbteren. En soms werkt het ook de
andere kant op. Zo is vastgesteld dat
goede bestrijding van runderpest en
mond- en klauwzeer onder de veesta
pel ook leidt tot verdwijning van deze
ziekten bij het wild.
Het beheren van wilde kudden is
zowel biologisch als sociaal nog een
moeilijke zaak. Je moet vrij nauwkeu
rig weten hoeveel en welke deren
geschoten moeten worden. Wordt er
teveel 'geoogst' dan loopt natuurlijk
het aantal dieren terug, en dus cle
produktie. Maar te weinig schieten
verlaagt de opbrengst ook sterk: dOor
overbeweiding wordt de 'draagcapaci-
teit' van de grond kleiner, tegelijk
vermindert in de te grote kudde de
produktie van jonge dieren.
Maar om tussen te veel en te weinig
te kunnen balanceren zijn betere tel-
methoden nodig. Niet alleen het aan
tal dieren, maar ook de leeftijdsverde
ling en de verhouding tussen de aan
tallen mannetjes en vrouwtjes moeten
bekend zijn. En dan moet de plaatse
lijke bevolking ervan worden over
tuigd dat er selectief moet worden
afgeschoten alleen oudere dieren
en niet gestroopt. Dat gaat tegen
tradities van eeuwen in.
Bij het proefproject in Kenia worden
de geschoten dieren ter plekke aan
een diergeneeskundige inspectie on
derworpen. Voor consumptie goedge
keurd vlees wordt dan gekoeld naar
de hoofdstad vervoerd.
Er moeten nog veel problemen wor
den onderzocht, aldus prof. De Vos,
van de 16 deskundigen die we uitein
delijk, nodig hebben (acht van de
FAO, acht uit Kenia zelf), zijn er nog
maar vier aan het werk. Zo moet de
beste manier van afschieten worden
ontwikkeld wanneer je de kudde
opschrikt wordt de volgende 'oogst'
aanzienlijk moeilijker.
'Wij hopen dat ook andere Afrikaanse
landen geinteresseerd zullen raken
wanneer het project in Kenia slaagt.
De eerste verzoeken om informatie
zijn trouwens al binnengekomen.
Maar als het mislukt, ziet het er
droevig uit voor het wild in de dorre
gebieden van Afrika. Dan zou de
wildstand wel eens zo sterk achteruit
kunnen gaan dat zelfs de bevolking
in de beschermde wildparken wordt
aangetast'.
Op hetzelfde symposium van de jubile
rende dierkundigen gaf de directeur
van het Oecologisch instituut, dr. W.
H. van Dobben, een overzicht van de
verhouding tussen mens en dier in de
wereldgodsdiensten. Het is begrijpe
lijk dat een mens mentaal niet erg
geschild is voor het doden van een
dier, zei dr. Van Dobben, hij is het
lichamelijk namelijk ook niet. De oud
ste mens, zonder werktuigen, kon een
gevangen dier alleen maar moeizaam
dood slaan, een heel andere aanpak
dan je bij het roofdier ziet. Dat doodt
zijn prooi instinctief en snel, maar is
daar dan .ook voor uitgerust.
Bij natuurvolken gaat het doden van
een dier met rituelen gepaard, er
worden excuses gemaakt voor de in
greep, en zelfs misleiding komt voor.
Een Siberische stam pleegt een gevan
gen beer in gebroken Russisch toe te
spreken, om hen de indruk te geven
dat een ander volk hem doodt.
Het Boedhisme heeft volgens zijn leer
een absoluut respect voor het dier,
waarin immers een wedergeboren
mensenziel kan huizen. Tot op de dag
van vandaag kan in Birma in officiële
stukken weinig worden teruggevonden
over malariabestrijding. Daarbij wor
den muggen vergiftigd, en dat mag
dan noodzakelijk zijn, maar men
spreekt daar niet over.
Met het temmen van dieren ging ove
rigens ook het respect voor het dier
hard achteruit. Voor het 'domme vee'
blijkt dat moeilijker op te brengen.
Het oudtestamentische Israël was een
herdersvolk, en respect was dan ook
ver te zoeken. Genesis (9:2) spreekt
op dit punt duidelijke taal, zei dr.
Van Dobben: 'En de mees en de
schrik voor u zij over al het gedierte
der aarde', was Gods boodschap voor
Noach en zijn zonen. Latere exegeten
zaten daar wel een beetje mee, en
spraken liever over een rentmeester
schap. ('U weet wel, een rentmeester
is de figuur die moet zorgen dat de
pachters net niet doodgaan en dat de
baten blijven vloeien'.) In ieder ge
val, de oude wet kent maar één
bepaling die wijst op een soort van
verplichting tegenover het dier: gij
zult het bokje niet koken in de melk
van zijn moeder.
Ook het Nieuwe Testament is een
blijde boodschap voor mensen, niet
voor dieren, constateerde de Arnhem
se bioloog. In de christelijke middel
eeuwen valt zelfs een dieptepunt
waar te nemen, een diepgeworteld
wantrouwen tegen de natuur, waar
voor nooit een goede verklaring is
gegeven. Heksen werden met dieren
geassocieerd, de schilderijen van Je
roen Bosch laten dieren als dreigende
monsters zien. Die verkrampte hou
ding heeft tot in de reformatie nage
werkt.
Pas in onze cultuur wint de erken
ning veld dat het dier zijn rechten
heeft. Maar in een nauwelijks verou
derd handboek vroeg de strafrechtge-
leerde Van Kan zich nog ernstig af
wie bij het misdrijf dierenmishande
ling nu de gebelgde partij is. De
mens, vond Van Kan, die bij het
kennisnemen zedelijk gekwetst wordt.
LOWIETJE
kunstzinnig
Dit is geen weekendpuzzel. Het is een
nogal ingewikkelde manier om de da
tum boven eeu briefje van een paar
regels aan te geven, uitgevonden door
de Nederlandse Stichting voor kunst
zinnige vorming. Telkkens als de
stichting vanuit Amersfoort een be
richtje of briefje verstuurt, zit er een
juffrouw of misschien wel een kunste
naar gereed om met de vulpen de
datum op kunstzinnige wijze gestalte
to geven door wat hokjes mooi zwart
te maken. Het ontwerp gaat tien jaar
mee.
zending
De rijkspolitie in Doom zou best
willen weten waar 'dominee' E. B. op
het ogenblik is. Tot voor kort woonde
deze, wat de politie een 'vlinderachti
ge persoonlijkheid' noemt, in Doorn
en gaf zich, wat met zijn 25 jaar krap
aan kon, voor predikant uit. Dagelijks
bestudeerde hij in dit dagblad nauw
keurig de overlijdensadvertenties. De
in zijn ogen geschikte families stuur
de hij een naar achteraf bleek
tweedehands bijbel plus acceptgiro
kaart. En de familie, die in vele
gevallen zonder meer aannam dat de
overledene de bijbel besteld had, be
taalde.
Bij een boekhandelaar ging het mis.
Toen het pakketje arriveerde, vroeg
de zoon zich verbaasd af waarom pa
een bijbel zou kopen, waarvan hij zelf
splinternieuwe exemplaren in voor
raad had. Bovendien kostten die bij
bels tussen de 14 en 16 gulden en
niet de 50 tot 55 gulden die de 'domi
nee' daarvoor vroeg (inclusief admini
stratiekosten en btw').
Behalve naar B. die al eerder voor
dergelijk kruimelwerk is veroordeeld
zoekt de politie ook naar zijn
slachtoffers. "Vermoedelijk', zegt op
perwachtmeester Verbrugge, 'zijn dat
er twintig tot dertig. B. had waar
schijnlijk een voorraadje tweedehands
bijbels op de kop getikt en toen hij
uitverkocht was, verdween hij'. Tot
nu too hebben zich een paar getuigen
gemeld (telefoonnummer van de
Doornse politie: 03430-3344). maar die
zijn niet op B's zending ingegaan.
Het is nog maar de vraag, of do
'dominee' vervolgd kan worden. B.
was wel zo wijs niets op zwart op wit
te zetten. Hij suggereerde alleen dat
de overledene een bijbel besteld had.
