leep en soda doen het
;oed in wasautomaat
A
Willem van Otterloo
|)lijft volgend seizoen
Geref. synode
samen met hervormde
G. J. Brinkman legt
zijn functie neer
Gevangenen gebrekkig
op terugkeer in de
maatschappij voorbereid
Synode: onderzoek naar
'ondergrondse kerk'
fotestmars tegen
Suiting Enka-Breda
riranslegging voor
emlle slachtoffers
Hin onderdrukking
Uitstel gevraagd
van aanbesteding
Oosterschelde-werk
Geen Nederlanders
119 Perzen
leggen gasleiding
Volgende maand
gesprek regering
met bedrijfsleven
Ook jarig zondag
Geen supersoon
verkeer in VS
Synodebesluiten
inzake racisme
gehandhaafd
ROUW/KWARTET ZATERDAG 29 APRIL 1972
W Binnenland T9/K9
Vorming van kalkneerslag valt erg mee
fan een onzer verslaggevers
MSTERDAM Wassen met zachte zeep en soda in een wasautomaat gaat goed. De vorming van
kneerslag in de machine, waarvoor de wasmiddelenfabrikanten ons zo bang maken, valt heel erg
t Js gebleken bij onderzoek door
Nederlands instituut voor toeg
it huishoudkundig onderzoek (NI-
[0). Een groep onder leiding van
j. L. M. M. Tijskens heeft daar het
isvoorschrift onderzocht dat Eind-
'un vense huisvrouwen enige tijd gele-
genfn propageerden uit protest tegen
t voorkomen van fosfaten in was-
ddelen, die bijdragen tot de verzie-
ke ig van het oppervlaktewater.
j grepen terug op de klassieke zeep-
■soda, maar als bezwaar tegen hun
*kricept werd aangevoerd dat bij de
"ndhovense dames erg zacht water
de kraan komt, in tegenstelling
de toestand elders in grote delen
n het land. Daar zou de ouderwetse
ithode leiden tot uitgebreide afzet-
van kalkzeep, niet alleen op het
rde
wasgoed, dat daar grauw en stug van
zou worden, maar vooral ook op het
verwarmingselement van de wasauto
maat, dat daardoor tenslotte zou door
branden.
Het NITHO heeft nu proeven gedaan
met hard water zoals dat bijvoorbeeld
in Noord- en Zuid-Holland op grote
schaal voorkomt Drie kilo vuile was
ging in totaal 25 maal de trommelau
tomaat in. Het wasgoed werd goed
wit, aan het eind van de serie werd
geen enkele vergrauwing geconsta
teerd, en het verwarmingselement was
nauwelijks van nieuw te onderschei
den.
'KRANKZINNIG HOOG'
Voor de voorwas werd, geheel volgens
het Eindhovense recept, een half pak
dpi
an een onzer verslagevers
EN HAAG Hoewel Willem van Otterloo in december de pensioen-
irechtigde leeftijd bereikt, zal hij in het komende seizoen nog een
'oot aantal concerten dirigeren. De noodzaak hiertoe is aanwezig,
ndat de directie van het Residentie Orkest er nog steeds niet in is
-ne islaagd een nieuwe vaste dirigent aan te trekken. Zelfs is het nog
■ab
et bekend of dit een Nederlandse of een buitenlandse orkestleider
1 worden.
het komende seizoen staat naast
illem van Otterloo slechts één Ne-
ivoi rlandse dirigent voor het Residentie
v kest, namelijk Hubert Soudant.
A-serie op woensdag met meester-
■ken uit de klassieke en romanti-
ïe periode zal voor het eerst wor-
n herhaald op donderdagavond. In
ee serie komen werken voor van
Chopin, Beethoven en Mozart met
solisten o.a. Rubinstein, Wayen-
rg en Cor de Groot. In de B-serie
(esenteert men op zaterdagavond zes
V ncerten met kern- en hoogtepunten
de ontwikkeling van het symfonie-
test met o.a. werken van Corelli,
lagner, Ravel en Strawinsky. Op
lijdagavond is serie C gepland, een
wisselend repertoire van Bach tot
rtok. Als solist in deze serie zal o.a.
treden David Oistrach met het vi-
concert van Brahms. De serie met
ontspannen karakter bevat zes
icerten met componisten als
'auss, Schubert, Vivaldi, Ravel en
rshwin.
de tien keuze-concerten op zater-
staat Strawinsky centraal; niet
rider dan zestien werken van deze
f inponist zullen worden uitgevoerd.
Mn bijzonder aantrekkelijke serie,
WË arin Van Otterloo o.a. Jeux van
bussy met het Heidelberger ballet
f uitvoeren. Verder in de serie een
f cale première van Heinz Holliger
r composities van de Nederlandse
mponisten Escher, Straesser, Ket-
g, Schat, Van Baaren, De Roos,
jper. Vriend, Van Vlijmen en Ton
Leeuw.
•t laatste concert van het seizoen is
reserveerd voor een uitvoering van
chs Mattheuspassion in barokke
jl onder leiding van Nikolaus Har-
ncourt. Deze uitvoering zal waar-
nijnlijk plaatsvinden met leden van
conservatoriumkoor en van de
derlandse Bachvereniging.
!t de Engelse dirigent Charles Mac-
■as maakt men in maart 1973 een
ifernee naar Zwitserland. Andere
nflstdirigenten zijn Jerzy Semkow,
ns Gierster, Ferdinand Leitner,
fini i Martinon, Michael Gielen en Er-
)st Bour, terwijl Hiroyuki Iwaki
ilia lEDA Htt comité 'Breda solidair
teel t het Enkapersoneel' houdt zater-
n t6 mei een protestmars tegen de
ieel< nnen van het Akzo-concern tot
gini iting van de Enka-fabriek in deze
hi ats (1700 werknemers).
mars, die om drie uur 's middags
siesgmt, indigt met een protestverga-
Ewai 'ing. Het comité nodigde sprekers
van NW, NKV, PvdA en CPN
mil het woord te voeren,
ïgei n personeelsvertegenwoordigers van
lere Akzo-vestigingen in het land is
rraagd of zij uitgebreid delegaties
ir Breda willen sturen.
woo
:e lp een onzer verslaggevers
m -/ELDOORN Een twintigtal orga-
^^aties in Apeldoorn heeft besloten
de herdenking op 4 mei in het
njepark een krans te leggen ter
fedachtenis aan allen, die na de
log in hun strijd tegen onrecht en
derdrukking zijn gevallen, in welk
d en ten gevolge van welk systeem
er dit gebaar is contact geweest
t een vertegenwoordiger van het
«malige verzet. Tot de organisa-
s, waarom het hier gaat, behoren
mesty International. PvdA. PSP,
'R en D'66, de Hervormde Jeugd-
id. de Raad voor de gereformeerde
Ugd, het Christelijk Jongeren Ver-
id en de werkgroep Missie- en
tvikkelingssamenwerking Maria Pa-
hie, Nivon, Novib en de Wereld-
tikel. Na de herdenking komt men
het centrum van de Tobbe samen
b te spreken over "Hoe nu verder?'
Willem van Otterloo
weer zal optreden als vaste gastdiri-
gent.
Ter gelegenheid van de 65e verjaar
dag van Willem van Otterloo zullen
twee langspeelplaten worden uitge
reikt aan de abonnementshouders. De
ze platen zullen niet in de handel
worden gebracht.
VEERE De studiegroep Ooster-
schelde heeft minister Drees (verkeer
en waterstaat) telegrafisch verzocht
de aanbesteding op 9 mei van de
werken voor de afsluiting van de
üosterschelde op te schorten.
Het uitstel wordt gevraagd omdat de
bezwaren t.a.v. de milieuvernietiging,
die de afsluiting met zich zal brengen
volgens de studiegroep steeds dringen
der worden.
De studiegroep vindt overigens dat
men zich in Zeeland moet herbezin
nen op de afsluiting.
Trieste terugkeer
van een gastarbeider
HILVERSUM Het NOS-programma
Panoramiek brengt morgenavond een
reportage over een Portugees, die in
België als gastarbeider werkte en
daarna terugkeerde naar het gehucht
waar zijn familie woont. Was hij in
België ontheemd, na zijn confrontatie
met het welvarende westen is hij
opnieuw slachtofjer van ontheemding
als hij terugkomt in zijn dorp.
Daar heeft sinds eeuwen de tijd heeft
'stilgestaan' inzake leven en arbeid.
Iedereen is er doodarm, de veeteelt
levert er te weinig op. Het wordt een
trieste geschiedenis als het geïndustri
aliseerd heden in aanraking komt met
het agrarisch verleden; democratie
met dictatuur en opstandigheid met
berusting.
DEN HAAG Aan 119 Perzen is een
arbeidsvergunning verleend voor de
zes maanden die zij zullen werken bij
de aanleg van de aardgasleiding Tju-
chem-Ommen-Harderwijk. Het voor
dit werk nodige personeel kon niet op
de Nederlandse arbeidsmarkt worden
aangetrokken, aldus minister Boersma
(sociale zaken) in antwoord op vragen
van het KVP-Kamerlid Hermsen.
soda gebruikt (375 gram), wat de
onderzoekers trouwens 'krankzinnig
hoog' vonden, je zou beter 40 gram
kunnen nemen. De hoofdwas werd
gedaan met een half pak zachte zeep
(225 gram), van te voren opgelost in
een liter warm water. Die hoeveelheid
vonden de mensen van het NITHO
wel goed. Maar het hangt nogal af
van het vuil in het wasgoed; bij
helemaal schoon goed schuimt de ma
chine met 80 gram zeep al over.
Iedereen moet voor zijn eigen was
een dosering vinden die een beetje,
maar nit te veel schuimt.
Het maandblad Koopkracht (van het
Consumenten-contactorgaan CCO),
waaraan wij deze resultaten ontlenen,
tekent aan dat de combinatie zeep-
soda goedkoper uitkomt dan een was
middel uit het pak Maar omdat de
Eindhovense methode was meer moei
te en ongemak kost, wil het blad niet
zonder meer voor omschakeling plei
ten- 'Er zijn immers gezinnen met
kinderen, waar men gewoon geen tijd
heeft voor extra werk en omslag.
Daarom is het hard nodig dat men
opschiet met de ontwikkeling van
voordelige en goede waspoeders zon
der fosfaten.'
DEN HAAG Premier Biesheuvel
hoopt dat in de tweede helft van mei
het gesprek kan plaats vinden tussen
de regering en het georganiseerde
bedrijfsleven. De ministerraad heeft
gisteren over de loon- en prijspolitiek
gesproken, aldus deelde de minister
president mee.
Het interne kabinetsberaad over het
sociaal-economisch beleid loopt paral
lel met dat over de begrotingspolitiek.
De ministerraad heeft zich niet in het
bijzonder beziggehouden met de op
merkingen van dr Zijlstra in het
ve-slag van de Nederlandsche Bank.
Promotie op
komisch effect
AMSTERDAM Hans van den
Bergh, bekend door literaire en thea
terkritieken, wetenschappelijk hoofd
medewerker aan het Instituut voor
Neerlandistiek van de Universiteit
van Amsterdam, promoveerde aan de
rijksuniversiteit te Utrecht tot doctor
dn de letteren op zijn dissertatie 'Kon-
stanten in de Komedie, een onderzoek
naar komische werking en ervaring'.
Hans van den Bergh stelde vast dat
de literatuurstudie zich gewoonlijk
beperkt tot de literatuur, de tekst
zelf, en dat nog niet is noderzocht
hoe literatuur bij de lezers overkomt,
welk samenspel er dus bestaat, en
welke verbindingen literatuur heeft
met de werkelijkheid. Een directe
werking van een tekst op het publiek
is het duidelijkst te constateren en te
meten in de schouwburg als daar om
een komedie wordt gelachen. Van den
Bergh heeft bij vijftien uiteenlopende'
komedies 2224 komische momenten
geregistreerd, en daarop zijn omvang
rijke studie gebaseerd.
Hij kwam tot de conclusie, dat er,
altijd en overal, zeven manieren zijn
om een komisch effect te bereiken.
Dat is vastgelegd in een proefschrift,
een uitvoerig boekwerk, verkrijgbaar
■bij Moussault voor 27.50 (lage
prijs), waarop wij later nog terugko
men. Van den Bergh's promotors wa
ren prof. dr. H. H. J. de Leeuwe, in
theaterwetenschap, en prof. dr. H. P.
H. Teesing, in theoretische literatuur
wetenschap.
Evenals de Koningin is mr. Pieter van Vollenhoven zondag jarig.
Hij wordt dan 33 jaar. Ter gelegenheid daarvan is deze foto van zijn
gezin gemaakt. Prinses Margriet zit achter de prinsjes Bernhard
(links) en Maurits, die baby Pieter Christiaan Michiel op schoot
heeft.
Van een onzer verslaggevers
LUNTEREN De hervormde en de gereformeerde synode gaan een
gezamenlijke vergadering houden. Nadat de hervormden hiertoe
reeds in februari besloten hadden, nam de gereformeerde synode
deze beslissing donderdagavond tijdens de behandeling van het
interim-rapport van de hervormd-gereformeerde werkgroep 'Samen
op weg'.
Het is de bedoeling, dat in deze verga
dering de vragen verder zullen wor
den doorgesproken, die in de beide
afzonderlijke synodevergaderingen aan
de orde kwamen ten aanzien van de
verhouding tussen beide kerken.
De gereformeerde synode accepteerd
verder de uitnodiging van de her
vormd synode, om in gezamenlijk
overleg te komen tot een geschrift
over het belijden van Christus in deze
Van een verslaggever
AMSTERDAM Boven het grondge
bied en de territoriale wateren van de
Verenigde Staten zal het burgervlieg
tuigen verboden worden supersoon te
Vliegen. Staatssecretaris Kruisinga
heeft (net teruggekeerd uit de VS)
verteld dat de Amerikaanse regering
bezig is met het opstellen van een
regeling. Het verbod kan binnen twee
maanden worden verwacht.
Een soortgelijk verbod is een half
jaar geleden al voor het Nederlandse
luchtruim tot stand gekomen. Deze
verboden treffen vooral de onmetelijk
duur geworden Brits/Franse Concor
de. De Amerikaanse luchtvaartdienst
(FAA) gaat het de Concorde trou
wens vermoedelijk nog een beetje las
tiger maken, door ook vluchten die
net tegen de snelheid van het geluid
aanliggen aan een maximum lawaaibe-
lasting te binden. Bij deze vluchten
zou men niet meer lawaai willen
toelaten dan nu geproduceerd wordt
door Boeing 707 toestellen.
tijd. Tevens kreeg de werkgroep op
haar verzoek de opdracht, een 'over
eenstemming in belijden' op te stel
len.
Niet ieder synodelid begreep, waarom
het nodig was. dat er naast een ge
schrift over het belijden van Christus
in deze tijd, zoals de hervormde syno
de wilde, ook nog aan een dergelijke
'overeenstemming in belijden' zou
moeten worden gewerkt, terwijl de
gereformeerde synode bovendien
reeds eerder had besloten, om te
trachten binnen de gereformeerde
kerken tot een eenparig geloofsgetui
genis te komen. (De hoogleraars G. C.
Berkouwcr en H. N Ridderbos zijn
hiermee belast). Wordt al dat werken
aan nieuwe belijdenissen niet te veel
van het goede? Prof. dr. D. Nauta
betoogde daarbij, dat er in het belij
den geen verschil is tussen beide
kerken. Het verschil zit in het functi
oneren van het belijden.
Maar anderen noemden het alleen
maar waardevol, wanneer van onder
scheiden kanten bouwstenen werden
aangedragen voor een eventueel
nieuw credo. Vanuit de werkgroep zei
dr. B. Wentsel, dat men met de
'overeenstemming in belijden' vooral
een handreiking wil geven aan de
plaatselijke gemeenten, die op het
ogenblik veelal aan de gang zijn met
sterk variërende plaatselijke geloofs-
akkoorden.
Wat de opmerking van prof. Nauta
betreft: de synode sprak ook nog uit,
dat het noodzakelijk is. dat er ge
meenschappelijke uitgangspunten ko
men met betrekking tot de betekenis,
de functie en de handhaving van de
belijdenis. De werkgroep kreeg het
verzoek, deze uitgangspunten te for
muleren.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Gevangenen worden nog steeds gebrekkig voorbereid
op hun terugkeer in de maatschappij. De ontwikkeling van moderne
theorieën over die voorbereiding hebben er slechts toe geleid dat bij
de ordehandhaving binnen de gevangenis overwegend gebruik wordt
gemaakt van zachte dwang. De spanningen tussen gedetineerden, die
zich vrijer zijn gaan bewegen, en bewaarders in cellulaire gevange
nissen zijn daardoor toegenomen.
Dit schrijft de heer J. J. A. Zweverij-
nen uit Utrecht in zijn proefschrift
'Dwang en vertrouwen', waarop hij
aan de Utrechtse universiteit is gepro
moveerd tot doctor in de sociale we
tenschappen. Ter verkrijging van de
titel heeft hij zich beziggehouden
met, blijkens de ondertitel van zijn
dissertatie, 'een empirisch onderzoek
naar de machtsrelaties tussen bewaar
ders en gedetineerden'. Inh et kader
van zijn onderzoek werkte de heer
Zwezerijnen als hulfbewaarder drie
maanden in een gemeenschapsgevan
genis en drie maanden in een cellulai
re gevangenis.
In een gemeenschapsgevangenis, waar
in de gedetineerden in groepsverband
hun straf uitzitten, hebben de moder
ne theorieën over de voorbereiding op
de terugkeer in de maatschappij ertoe
geleid dat de machtsrelatie tussen
bewaarders en gedetineerden is ver
zacht, de spanningen zijn afgenomen
en de bewaarders de ordehandhaving
meer aan de gevangenen zijn g aan
overlaten.
In een cellulaire gevangenis hebben
die theoritën juist een toenemende
spanning teweeggebracht. De macht
van de bewaarders is aangetast, waar
door ze tegenover de gedetineerden
terughoudender zijn geworden.
In beide typen gevangenis staan de
voorzieningen ter bevordering van de
resocialisatie, zoals de voorbereiding
op de terugkeer in de maatschappij
wordt genoemd, meer ten dienste van
de ordehandhaving dan de behande
ling van de gedetineerden. De promo
vendus meent dat meer gebruik zou
moeten worden gemaakt van de dien
sten van psychiaten, psycholoog en
maatschappelijk werker. Maar een
werkelijke resocialisatie ziet hij, ook
als dat gebeurt, niet op gang komen.
Het zal er steeds weer om gaan dat de
spanningen beperkt worden gehouden.
De heer Zwezerijnen, geboren in 1937
in Utrecht, is sinds 1963 verbonden
aan het criminologisch instituut van
de Utrechtse unversiteit.
Van een onzer verslaggevers
LUNTEREN De informatiedienst
van de gereformeerde kerken deelt
mee: de generale synode van de gere
formeerde kerken zal niet meer terug
komen op haar beslissingen, die zij in
februari toenam ten aanzien van het be-
cumenisch programma tot bestrijding
van het racisme van de wereldraad
van kerken. De synode heeft in febru
ari opgeroepen tot steun aan slachtof
fers van politieke en sociale discrimi
natie, maar ze stelde zich gereser
veerd op tegenover het programma
van de wereldraad van kerken omdat
dit ook steun verleent aan bevrij
dingsbewegingen, die geweld gebrui
ken.
De synode besloot daarom dat de
gereformeerde kerken haar aandeel in
de hulp wel zoveel mogelijk in over
leg met het wereldraadfonds zullen
geven, maar niet zonder meer via dit
fonds. Tegen dit besluit is van ver
schillende zijden geprotesteerd, o.a. in
brieven aan de synode, waarin ge
vraagd werd de zaak opnieuw in be
handeling te nemen.
De synode heeft echter besloten op
deze verzoeken niet in te gaan. In de
eerste plaats om de formele reden,
dat men bezwaren tegen besluiten van
een bepaalde synode dient te richten
aan de volgende synode. Daarbij komt
echter, dat het beraad over het anti
racisme programma nog niet is afge
sloten. In februari gaf de synode n.l.
opdracht haar deputaten voor zen
ding, diaconale en oecumenische za
ken, om zich op de hoogte te blijven
stellen van de ontwikkeling van het
programma en daarover de volgende
svnode te informeren. Bovendien
heeft de synode haar bezwaren voor
gelegd aan de wereldraad van kerken.
Redactiechef verlaat Trouw
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM Een integratieproces tussen twee christelijke
dagbladen heeft naast zakelijk-positieve, ook personeel-negatieve
kanten. Tot die negatieve kanten behoort de niet te vermijden
omstandigheid dat afscheid genomen moet worden van journa
listen die sinds tientallen jaren zich met hart en ziel gegeven
hebben aan de goede zaak van de christelijke dagbladpers. Wij
zijn genoopt tot het schrijven van deze weemoedige ontboeze
ming nu met het einde van de maand april voor de algemeen
redactiechef van ons dagblad de heer G. J. Brinkman op eigen
verzoek het uur van vertrek gekomen is. Met ingang van 1 mei
a.s. zal de heer J. van Hofwegen (vroeger algemeen redactie
chef van het Kwartet) hem opvolgen.
In de heer Brinkman (63) verliest
de christelijke dagbladpers een
uiterst bekwaam en toegewijd
journalist, die haar gedurende 43
jaar in onderscheiden functie
heeft gediend. Voor de tweede
wereldoorlog was hij werkzaam
voor De Standaard.
Na de bevrijding is de heer
Brinkman eerst jarenlang redac
tiechef geweest van de Utrechtse
editie van Trouw. Niemand min
der dan prof. dr. M. Rooy moet
deze editie eens een heel goed
voorbeeld genoemd hebben van
de wijze waarop de regionale edi
tie van een landelijk dagblad be
hoort te worden geredigeerd.
In diezelfde periode heeft de
heer Brinkman met taaie en niet
ophoudende energie een groot
aantal leerling journalisten opge
leid, die stuk voor stuk tot uit
stekende journalisten zijn uitge
groeid toen zij eenmaal bekwaam
genoeg werden gevonden om
naar het 'dorado' van de Amster
damse redactie te worden overge
heveld. Het is nu eenmaal voor
de jongeling goed het juk in zijn
jeugd te dragen. Welnu, er moest
onder Brinkmans leiding op de
Utrechtse redactie hard worden
aangepakt en aan zijn scherp
ziend oog ontsnapte in de regel
niets. Orde en tucht kenmerkten
zijn dagelijks beleid. Als resul
taat daarvan kan Brinkman tot
zijn voldoening constateren dat
tal van zijn oudleerlingen in de
journalistiek op vooraanstaande
posten staan. Slechts een paar
voorbeelden: de huidige chef
nieuwsdienst, de kerknieuwsredac-
teur en de parlementaire redac
teur van Trouw/Kwartet hebben
op de Utrechtse Mariaplaats en
de Ganzenmarkt hun eerste
schreden op het pad der journalis
tiek gezet.
Na de Utrechtse periode volgde
voor de heer Brinkman de func
tie van chef-redactie van de lande
lijke krant. Sinds 1959 is hij
dat geweest. Dat het een gemak
kelijke periode is geweest kan
niet worden gezegd. Maar in de
loop der jaren is onder Brink
mans leiding een goed georgani
seerde redactie ontstaan waarin
de taken zo harmonieus mogelijk
zijn verdeeld.
Integratie
De laatste jaren zijn voor de heer
Brinkman grotendeels heenge
gaan met integratiebesprekingen.
Van het begin af aan (april 1968)
is hij daar bij betrokken geweest.
De heer Brinkman zelf heeft het
wijs geoordeeld, nu het integra
tieproces vrijwel voltooid is zich
terug te trekken uit zijn dagelijk
se functie en daardoor de weg
vrij te maken voor de volgende
generatie, waarvan dag en nacht
veel zal worden gevraagd. Direc
tie en Bestuur zijn hem voor zijn
inbreng heel veel dank verschul
digd.
Het directioneel en redactioneel
afscheid heeft vrijdagmiddag op
sobere wijze in overeenstem
ming met Brinkmans wens
G. J. Brinkman
plaats gevonden. Directeur O.
Postma ing. heeft daarbij in een
kort speechje Brinkmans verdien
sten voor de krant gememoreerd,
hem als dank voor de prettige
samenwerking een blijvende her
innering aangeboden en daarbij
tevens in uitzicht gesteld dat het
bestuur van de stichting 'De
Christelijke Pers in Nederland'
voor hem mogelijk nog een stu
die-opdracht in petto heeft. Die
zal gaan over de geschiedenis van
de christelijke pers in Nederland,
meer in het bijzonder na 1940
want het is zinvol deze op een of
andere manier voor het nage
slacht vast te leggen.
Samenwerking
Namens hoofdredactie en redactie
heeft secretaris Joh. C. Francken,
tevens als oudste collega met on
geveer evenveel dienstjaren dank
gebracht voor vele jaren van col
legiale samenwerking. De scherp
zinnige en logische betoogtrant,
die de heer Brinkman eigen is,
maakte dat iedere collega die
hem met wensen, verlangens of
moeilijkheden benaderen wilde,
er beslist voor zorgen moest bij
het betreden van zijn kamer goed
beslagen ten ijs te komen. De
heer Francken wenste de scheid
functionaris nog vele goede jaren
toe in zijn geliefd Oosterbeek,
waar hij vandaan komt en waar
hij zich binnenkort weer gaat
vestigen. Niet om niets te doen,
maar om zich, als de mogelijkhe
den daartoe geboden worden, zij
het op andere wijze dan tot dus
ver, toch weer bezig te houden
met het historierijke verleden
van de christelijke dagbladpers,
die hij meer dan 40 jaren actief
heeft gediend.
Van een onzer verslaggevers
LUNTEREN De gereformeerde synode heeft haar deputaten voor
algemene diakonale arbeid opdracht gegeven, een nader onderzoek
in te stellen naar de situatie van die christenen in Oost-Europa, die
wel aangeduid worden met de benaming 'ondergrondse kerk'. Depu
taten werden gemachtigd, om wanneer dit onderzoek daartoe aan
leiding zou geven, hulp te verlenen.
De commissie had zich, zo meldde zij
in haar rapport, indringend bezig ge
houden met de vraag, of de weg die
Wurmbrand wil gaan, een goede weg
is. Deze predikant wijst namelijk alle
legale contacten volstrekt af Het is
voor Wurmbrand onbestaanbaar, dat
kerkelijke leiders achter het ijzeren
gordijn de mogelijkheid hebben om
legaal contact te onderhouden met
westeuropese kerken zonder door het
communisme geïnfiltreerd te zijn.
De commissie was op grond van de
ingewonnen informatie van oordeel,
dat hier op zijn minst een vraagteken
achter gezet moest worden. Voorts
vond de commissie, dat het onduide
lijk is, waar het ingezamelde geld
precies blijft: de wijze van verant
woording zou wellicht anders kunnen,
teneinde de gehele zaak een wat meer
vertrouwenwekkend karakter te doen
verkrijgen.
In de synode werd de vrees geuit, dat
men voor een dilemma staat: de lega
le of de illegale weg, en dat steun aan
Wurmbrands actie de contacten, die
er op het ogenblik zijn, in gevaar zou
kunnen brengen. Dr. J. van Klinken
directeur van het algemeen diakonaal
bureau, zei dat de situatie van land
tot land sterk verschilt Hij benadruk
te de noodzaak, dat er meer en syste
matisch contact gelegd wordt met ker
ken en christenen in Oost-Europa
De synode sprak uit, dat het lijden
van de Oosteuropesc christenen haar
niet onbewogen mag laten en consta
teerde, dat er reeds via verschillende
kanalen steun van onderscheiden aard
verleend wordt.
De synode hield zich met deze mate
rie bezig naar aanleiding van een
verzoek van de heer C J. Smits te
Zoetermeer (gesteund door zestien
kerkeraadsleden aldaar) om 25.000
gulden over te maken op het giro
nummer van 'De Ondergrondse Kerk'
te Amsterdam, die geld inzamelt voor
de activiteiten van de Roemeense pre
dikant Richard Wurmbrand.
Dit verzoek kon de synode zo niet
inwilligen. Daarvoor meende de syno
de, dat er teveel onopgehelderde kwes
ties waren. In de synode discussie viel
echter geen negatief woord over
Wurmbrand. Meermalen werden woor
den van respect en bewogenheid geuit
over zijn werk en zijn lijden.
Rapport
De synodale commissie van rapport,
wier woordvoerder de Zwolse diaken
A.S van Hulzen was, had over deze
zaak gepraat met ICCC-secretaris ds J.
C. Maris, die Wurmbrands actie in
ons land begeleidt, en met ds A H.
van den Heuvel, staffunctionaris van
de wereldraad van kerken.