Opluchting in Europa
na triomf voor Brandt
Apollo
terug
Na basisonderwijs
voortaan schoolgeld
'vdA: insinuaties
an VVD over
Lngola-comité
Nkroemah
overleden
Het Kwartet
Suien
Uitbreiding bepleit
van tandheelkunde
ziekenfondspakket
ANWB bepleit
verplichte keuring
tweedehands auto's
Kamerlid vraagt
waarschuw zwangere
vrouwen die roken
In deze krant
Vrije voet omhoog
tot ruim f 13.000
Belgische bankier
door China vrijgelaten
Nieuwe Leidse Commit
STELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
..Stantvastich is ghebleven
mijn hert in teghenspoet!"
VRIJDAG 28 APRIL 1972
53ste jaargang
vooraanstaande
prot. christelijke
dagbladen
ktraat
37
Postbus 76
Telefoon 31441
Gironr. 269274 t.n.v. N.V. De Christelijke Pers, Amsterdam
Abonnement ƒ7,90 per maand, per kwartaal ƒ23,35 Afd. Bezorging vanaf 08.30 uur.
onze parlementsredactie
f HAAG Dr. Ir. Vondeling van de PvdA heeft gisteren de
-er Mr. A. Geurtsen uitgedaagd de 'insinuaties', die hij uitte aan
adres van het Angola-comité buiten de Tweede Kamer te herha-
Dr. Vondeling vroeg dit, omdat de liberale woordvoerder alleen
en het parlement wegens belediging kan worden vervolgd.
elle treffen tussen PvdA en WD
zich voor tijdens het debat over
weigeren van subsidie voor de
van het Angola-Comité tegen de
gese koffie. Zoals bekend had de
nale commissie ontwikkelings-
egie onder leiding van prins
wel geadviseerd dit project te
liëren.
Jeurtsen deed een aanval op het
dat hij beschuldigde van actie
bedrijven en van intimidatie,
n ieder geval frappante gelijke-
let strafbare afdreiging vertoont'.
het liberale Kamerlid verder
ipmerkte het jammer te vinden,
e PvdA zich door de interpella-
haarde achter een kleine minder-
die er blijk van geeft geen
g te schuwen om zijn zin door te
barstte de bom bij de PvdA.
E. van Thijn en anderen eisten
nr. Geurtsen, dat hij zijn 'insinu-
waar zou maken. Hetgeen niet
irde. Het betoog van de liberaal,
n hij ook suggereerde dat het
niet alleen handelde uit
elijke bewogenheid, vond geen
dank bij de confessionele rege-
:racties. Minister Boertien be
de er in zijn antwoord met geen
u aandacht aan.
flere criteria
incident met de VVD drong even
fernvraag van het debat op de
irgrond: behoort de uitbanning
het kolonialisme en het racisme
jiedoeling van de koffie-actie) tot
(centrale doelstelling van de
ïkkelingsstrategie. Interpellant A.
ir Beek toonde dit duidelijk aan.
ister Boertien zei, dat koloniaiis-
en racisme er slechts zijdelings
te maken hadden. Maar in twee-
kstantie bekende hij, dat de crite-
foor de toekenning van de subsi-
jdoor de Nationale commissie niet
^lijk waren. Hij had die criteria
angetroffen, toen hij minister
boertien beloofde, dat hij met de
jnissie van prins Claus zou gaan
n en wierp de suggestie van de
[P. Jongeling (GPV) ver van zich
jat de commissie maar opgeheven
(moeten worden, omdat ze 'toch
kwaad dan goed zou doen'. De
hdsman had geen bezwaar tegen
jotie van de KVP, ARP en CHU,
in op duidelijker criteria wordt
édrongen en een anders systeem
Subsidieverlening wordt gevraagd
de gehele samenleving achter
L De gedachte gaat er naar uit
gezegd
mputer stelt
jignose
om de commissie zelfstandiger te
maken.
Minister Boertien nam het duidelijk
voor de commissie op. Hoewel hij de
actie zondag in de kerken om zich
door middel van hand opsteken uit te
spreken voor wat hij noemde een
'collecte voor Chili via de over
heidskas' wel wat eenzijdig noemde.
Kritiek KVP en ARP
Het besluit van minister Boertien
tegen het advies van de commissie in
het Angola-Comité geen subsidie te
geven voor de koffie-actie kreeg be
halve van de oppositie ook geen in
stemming van de KVP en zijn eigen
ARP.
Dr. A. J. Vermaat deelde.mee, dat de
gehele ARP-fractie het niet eens was
met dr. Boertiens hoofd- en bij
argumenten. De criteria zijn niet dui
delijk. Daarom had de minister de
Nationale commissie in ieder geval
het voordeel van de twijfel moeten
geven. Mr. J. A. Mommersteeg (KVP)
zei, dat de beslissing ongewenste me-
ninsgverschillen had veroorzaakt, hij
was de indiener van de motie van de
KVP, ARP en CHU.
De heer A. L. ter Beek (PvdA) en
ook dr. B. de Gaay Fortman (PPR)
toonden aan, zoals de groep van 77 en
ook Unctad 2 hebben gesteld, dat
kolonialisme en racisme wel degelijk
iets te maken hebben met de centrale
ontwikkelingsstrategie. Het wegnemen
van de koloniale structuren maakt pas
de ontwikkeling van de landen moge
lijk aldus dr. De Gaay Fortman.
De heer Ter Beek diende een motie
in, waarin wordt uitgesproken dat de
koffie-actie van het Angola-comité be
hoort bij de ontwikkelingsstrategie en
daarom binnen het mandaat van de
nationale commissie vervalt. Zoals ge
zegd, beloofde de minister de kwestie
van de criteria juist met de commis
sie te bespreken.
teuze van de krant kan voor
ezer zelfs een keus zijn voor
'orm van menszijn.
Prof. dr. B. Goudzwaard op het
perssymposium van de Vrije
Universiteit.
Pisselcndc bewolking met plaat-
blijk enkele buien. Matige, aan
kust eerst nog krachtige
Dordwestelijke wind. Maximum-
imperaturen van 9 graden aan
e kust tot 12 graden in het
Didoosten.
IORGEN EN OVERMORGEN:
öbestendig en vrij koud.
forgen zon op: 05.14
onder: 20.02
maan op: 21.46
onder: 05.26
gaat naar de knoppen!
AMSTERDAM De ziekenfondsraad
heeft een advies aan de minister van
volksgezondheid opgesteld met betrek
king tot de toekomstige ontwikkelin
gen van de ziekenfondsverstrekkingen
voor tandheelkundige hulp. De zie
kenfondsraad gaat ervan uit dat het
aantal tandartsen in Nederland in de
komende jaren zal toenemen,
waardoor het mogelijk zal zijn voor
ziekenfondsrekening uitgebreider
tandheelkundige hulp te verlenen.
Het advies komt op het volgende
neer:
1. Uitbreiding van preventieve tand
heelkundige behandelingen, onder an
dere door het aanbrengen van fluori
de op het gebit van kinderen tot 16
jaar. 2. Het opzetten van een organi
satie van kindertandverzorging voor
alle kinderen tot dertien jaar. 3. Uit
gebreide tandheelkundige hulp aan
kinderen, die op hun dertiende een
redelijk behandelbaar gebit hebben.
Tegen het advies was één lid van de
ziekenfondsraad.
Van een verslaggever
DEN HAAG Aan de verkoop van
tweedehands auto's dient verplicht
een keuring vooraf te gaan, aldus de
ANWB en de Consumentenbond in
een verzoek aan de minister van ver
keer en waterstaat. Met deze keuring
hopen de beide bonden de consument
te beschermen tegen de malafide
praktijken van handelaren in tweede-
h ds auto's.
Deze keuringen staan dus geheel los
van de op handen zijnde verplichte
periodieke keuringen. De bonden zijn
van mening, dat het hierbij zou moe-
tn gaan om een uitgebreide conditie
keuring. Een zogenaamde veiligheids
keuring wordt voor de zekerheid van
de consument onvoldoende geacht. De
bonden hebben zich ook gewend tot
de minister van economische zaken en
hem verzocht strenger toe te zien op
de naleving van de voorschriften van
de winkelsluitingswet, de vestigings
wet en de wet op het afbetalingsstel
sel, voorzover dit nog niet is gebeurd.
Volgens de ANWB en de Consumen
tenbond zal dit strenger toezicht ze
ker leiden tot een noodzakelijke sane
ring van de malafide autohandel.
DEN HAAG Vanuit vier fracties in
de Tweede Kamer is minister Drees
(verkeer) gevraagd maatregelen te
treffen voor de spoedige aanleg van
een railverbinding Utrecht-Nieuwegein-
IJsselstein. De Kamerleden Van Zeil
(KVP), Van Thijn (PvdA), mevr. De
Ruiter (CHU) en Koning (WD) zeg
gen in een toelichting op vragen hier
over dat een railverbinding onmisbaar
is, omdat reeds thans sprake is van
veel verkeersopstoppingen op de weg.
DAKAR (AP, Reuter) Kwame
Nkroemali, de voormalige president
van Ghana en een van de leiders van
de Afrikaanse onafhankelijkheidsbe
weging, is gisteren op 62-jarige leef-
rpd in zijn ballingsoord Guinee, over
leden.
Van een verslaggever
DEN HAAG Het PSP-Kamerlid H.
Wiebenga acht het noodzakelijk, dat
grotere bekendheid wordt gegeven
aan de schadelijke gevolgen van het
roken door zwangere vrouwen. Hij
heeft hiervoor de medewerking
gevraagd van minister Stuyt (volksge
zondheid) in vragen, waarin hij ver
wijst naar de resultaten van een En
gels onderzoek.
Het onderzoek leidde tot de conclusie
zo blijkt uit de toelichting op de
vragen dat de kans, dat een kind
sterft bij de geboorte of kort daarna
met 28 procent stijgt als de moeder
rookt en dat het geboortegewicht van
kinderen van ïokende moeders gemid
deld 170 gram lager ligt.
De heer Wiebenga vraagt minister
Stuyt pamfletten met waarschuwende
tekst te laten verzorgen, die opgehan
gen kunnen worden in wachtkamers
van artsen en gynaecologen.
^ezers schrijven
Boekenelalagc
Strips
Radio- en tv-programraa's
Commentaar
Autorubrick
JtfM-
O
f
sF ikt-
"Ik vier een jubileum. Ik heb mijn
25-ste onvoldoendekaart meege
bracht
Barsels oppositie verliest met twee stemmen
Binnenland
Munitiefabriek in last 5
Abortuswet dreigt lijdens
weg te worden 7
Machinist: 'Sein stond groen' 11
Buitenland
Muskie stopt campagne9
Nixon zoekt 'eervolle vrede' .17
Kerk
Vastgelopen dominee gaat
'gewoon' werken 2
Sport
Eenheid sportwereld in ge
vaar
Economie
DSM draait iets beter
BONN (AP, ANP, DPA, Reu
ter, UPI) De overwinning
van de regering Willy Brandt en
de nederlaag van de christen
democratische oppositie is zowel
in de Bondsrepubliek als ook in
Europa en de VS als een vol
slagen verrassing gekomen.
Menig regeringsleider heeft een zucht
van verlichting geslaakt toen gisteren
na het middaguur bekend werd dat de
motie van wantrouwen van de opposi
tie twee stemmen te kort kwam, waar
door de regering Brandt en haar
Oostpolitiiek voorlopig zijn gered.
Regeringen plegen hij dergelijke
kwesties geen gelukwensen te sturen.
Maar tal van partijen in West-Europa
hebben openlijk van hun vreugde
blijk gegeven nadat de uitslag van de
stemming in de Bondsdag bekend was
geworden. De Sowj et-Unie heeft wel
openlijk de overwinning van Brandt
begroet. En de Poolse regering gaf
haar felicitaties in de vorm van een
felel aanval op de Westduitse CDU/
CSU, die door haar minister van bui
tenlandse zaken Stefan Olszowski
werd beschuldigd van 'anti-communis
tische blindheid'.
Vlak voordat Bondsdagvoorzitter Ivai-
Uwe von Hassel gisteren de uitslag
van de stemming bekendmaakte werd
bondskanselier Brandt al bestormd
door opgetogen partijgenoten en rege
ringspartners. die al wisten dat de
CDU/CSU de nederlaag geleden had.
Von Hassel openbaarde na het luiden
van zijn belletje van orde de details
van de stemming: 260 parlementsle
den hadden aan de stemming over de
motie van wantrouwen meegedaan.
Vóór de motie hadden 247 Bondsdag
leden gestemd, tien leden waren te
gen, terwijl 3 leden zich van stem
ming hadden onthouden.
Dat betekende twee stemmen tekort
voor de absolute meerderheid van 249
en de overwinning voor Brandt. De
SPD-braetie en het merendeel van de
26 liberale parlementsleden, hadden
de stemming geboycot. Door deze tac
tiek tc volgen kon dc SPD en dc FDP
nagaan wie van de eigen parlements
leden toch ging stemmen en mogelijk
verantwoordelijk zou zijn voor de val
van de regeringscoalitie. Vaststaat dat
de liberaal Knut von KUhlmann-
Stumm, die eerder uit de FDP stapte,
de motie van de oppositie heeft ge
steund. Hij had dit tevoren aangekon
digd.
EMOTIES
Toen eenmaal vaststond dat Brandt
had gewonnen barstten de emoties los
in de parlementszaal. Onder de soci
aal-democraten ontstond grote opwin
ding. Iedereen stormde op Brandt af,
die stralend honderden handen schud
de. Een afgevaardigde barstte in tra
nen uit.
De fractieleider van de CDU. Rainer
Barzel. bleef beduusd en hoofdschud-
23
Rainer Candidus Barzel feliciteert bondskanselier Wily Brandt na de stemming over de motie van wan
trouwen. Het ziet er naar uit dat Barzel voorlopig nog kandidaat blijft.
dend in zijn bank zitten toen hij zijn
nederlaag vernam. Pas na enige tijd
stod hij op om Brandt geluk te
wensen. Barzel, die er ongetwijfeld op
gerekend had bondskanselier te wor
den, zei later tegen de pers dat 'dit
slechts een gevecht en het begin van
de campagne is'.
Twee weerspannige parlementsleden
van de FDP hebben gisteren bekend
gemaakt dat zij uit de Bondsdag zul
len stappen. Dc liberaal Von
Ivlihlmann-Stumm treedt af nadat de
verdragen met Moskou en Warschau
in de Bondsdag in stemming zijn
gebracht. De 52-jarige liberaal Ger
hard Kienbaum heeft onmiddellijk
ontslag genomen. Volgens het West
duitse persbureau DPA heeft ook
Kienbaum de motie van de oppositie
gesteund. Het vertrek van Kienbaum
is een meevaller voor Brandt die
daarmee zijn luttele meerderheid met
een stem versterkt ziet voor de stem
ming over de niet-aanvalsverdragen
volgende week.
Het blad van de Russische regering
Izwestia heeft de overwinning van
Brandt gisteren de bevestiging ge
noemd van de juistheid van haar
Oostpolitiek. 'De krachtmeting eindig
de in de ineenstorting van de hoop
van de rechtse oppositie', aldus de
commentator van het blad. Het blad
waarschuwde dat 'een zorgvuldig
voorbereide coup is mislukt, maar dat
dit niet betekent dat de strijd achter
de rug is'. Daarmee werd gezinspeeld
op de volgende belangrijke stemming
in de Bondsdag, waarbij over de aan
vaarding van de niet-aanvalsverdragen
zal worden beslist.
HOUSTON (UPI„ Reuter)
John Young, Ken Mattingly en
Charles Duke zijn terug. De plons
in zee van de Apollo 16, om kwart
voor negen gisteravond, was vier
seconden over tijd en miste de
voorsteven van het vliegdekschip
Ticonderoga op nog geen twee
kilometer.
Hoewel de cabine in eerste instantie
op zijn kop in het water van de Stille
Oceaan terechtkwam, meldde Young
dat de toestand van de bemanning
voortreffelijk was. Dat kon hij overi
gens pas vier minuten na de plons
doen, omdat zijn radio-antennes uiter
aard ook onder water zaten. Door bal
lonnetjes aan de ondergedompelde bo
venkant van de cabine op te blazen,
werd het geheel alsnog rechtop gezet.
In het water zwom even later een on
gebruikelijk groot aantal bergers. In
plaats van de normale drie waren er
nu tien kikvorsmannen, met de op
dracht om alles wat naar beneden ge
komen was op te pikken. Nadat bij de
vorige Apollo-landing een hoofdpara
chute in elkaar was geklapt, wilde men
nu alle textiel en touwwerk voor in
spectie beschikbaar hebben.
Destijds had men maar één parachute
te pakken kunnen krijgen voordat hij
zonk, en dat was jammer genoeg niet
de weigeraar. Men vermoedt dat het
uitstoten van overtollige brandstof vlak
voor de landing van de vorige Apollo
met vuurverschijnselen is gepaard ge
gaan, waardoor nylon lijnen smelten.
De procedure was ditmaal gewijzigd.
Kort voor de landing had de Apollo
nog een kleine koerscorrectie uitge
voerd, om de kans weg te nemen dat
de bewoners van het eilandje Penrhyn
gloeiende brokken metaal op hun
hoofd zouden krijgen. Zij woonden pre
cies in de baan die het af te stoten
motorcompartiment van de Apollo an
ders zou afleggen.
Van Veen wil maximumbijdrage sterk verhogen
Van onze onderwijsredactie
DEN HAAG Minister Van Veen wil liet maximumschologeld verhogen van 200 tot 500 gulden
per leerling per jaar. Dat zal gelden voor heel het voortgezet onderwijs, óók \oor de leerplichtige
leeftijd. Gelijktijdig zal liet aantal vrijstellingen voor lagere inkomensgroepen flink worden vergroot.
Het ontwerp school- en cursusgeldwet
is gisteren bij de staten-generaal inge
diend. Wanneer het parlement het
ontwerp tijdig goedkeurt, treedt de
wet in augustus in werking. De eerste
aanslagen volgens de nieuwe wet moe
ten dan in de zomer van 1973, dus
aan het einde van het schooljaar wor
den betaald.
De schoolgeldwet zal gelden voor heel
het voortgezet onderwijs, inclusief het
hoger beroepsonderwijs (pedagogische
en sociale academies enz.). In de
huidige wetgeving begint de heffing
van schoolgeld pas bij het derde leer
jaar van het voortgezet onderwijs.
Cursusgelden voor avondscholen, dag
avondscholen en cursussen vallen niet
onder de wet. Deze ci.rsusgelden wor
den vastgesteld bij algemene maatre
gel van bestuur.
De regering is niet van plan school
geld te gaan heffen voor het basison
derwijs. De kleutergelden worden niet
verhoogd en in de toekomst misschien
zelfs afgeschaft. De uitbreiding e n
verhoging van het schoolgeld is on
derdeel van het regeerakkoord. Dc
bedoeling van de maatregel is een
deel van de snelle kostenstijging in
liet voortgezet onderwijs op te van
gen.
Minister Van Veen vii.dt dat de nieu
we schoolgeldwet een belangrijk soci
aal karakter heeft. De schoolgeldvrije
voet is verhoogd van 7.320 tot 13.320
gulden. Daarbij is als ^oorbeeld geno
men een gezin met twee kinderen.
Als maatstaf geldt dan het belastbaar
inkomen van 1971
Tachtig miljoen
Dnor de verhoging van de schoolgeld-
vrije voet zullen ongeveer driemaal
zoveel gezinnen vrij van schoolgeld
blijven. Niettemin is de meerop
brengst van de nieuwe heffing aan
zienlijk. De regering hoopt op 'ïcn
extraatje van 80 miljoen. Dat extra
bedrag wordt op tafel gelegd door
ongeveer een miljoen leerlingen. Per
gezin kan dat een flink bedrag zijn.
Het minimumbedrag dat geheven
wordt is verhoogd van 10 tot 54
gulden. Het maximum van 500 gulden
moet bijvoorbeeld betaald worden
door ouders met één fiscaal kind en
een jaarinkomen van 44.000 gulden.
Op aanvraag wordt reductie gegeven,
wanneer in één gezin meer dan één
kind voortgezet of uiversitair onder
wijs volgt. Als twee kinderen school
geld betalen is de reductie 25 procent,
bij drie kinderen 40 procent en bij
meer kinderen 50 procent.
Het schoolgeld zal geïnd worden door
de rijksbelastingdienst. Dat betekent
een centralisering, want nu kunnén
zowel het rijk, de gemeente als de
besturen van bijzondere scholen
schoolgeld innen. In de cursus 1972-73
geldt het gezinsinkomen van 1971 als
maatstaf.
Volgens minister Van Veen wordt de
toegang tot het voortgezet onderwijs
voor niemand onmogelijk gemaakt. De
lagere inkomens krijgen juist een
vrijstelling. De hele groei die een
studickostenvergoeding krijgt, valt so
wieso buiten de heffing. In het hoger
beroepsonderwijs maakt de verande
ring in de wetgeving hoogstens een
paar tientjes per leerling uit Het
beurzenbeleid hoeft daar niet voor
gewijzigd te worden.
Minister Van Veen acht zijn wetsont
werp niet in strijd met het internatio
nale verdrag inzake economische, soci
ale en culturele rechten, dat in 1969
door de regering, is bndertekend. Arti
kel 13 van het verdrag bepaalt dat het
voortgezet onderwijs voor ieder toe
gankelijk moet zijn. Volgens de minis
ter betekent dat niet, dat het onder
wijs kosteloos moet zijn, oojc niet in
de leerplichtige leeftijd
Toegankelijk
De toegankelijkheid kan verzekerd
worden op verschillende manieren.
Deze toelichting is op voorstel van
Nederland in het verdrag aange
bracht. De toegankelijkheid tot het
voortgezet onderwijs wordt in Neder
land onder meer verzekerd door het
systeem van kinderbijslag en -aftrek,
de schoolgeldvrije voet en de moge
lijkheid een studiekostenvergoeding
aan te vragen. Heffing van schoolgeld
is gezien de gestegen welvaart en de
kostenstijging in het onderwijs aan
vaardbaar, aldus minister Van Veen.
In het bijzonder onderwijs kan de
verhoging en uitbreiding van het
schoolgeld moeilijkheden opleveren
voor de bijdrage die het schoolbe
stuur zelf vraagt. Op sommige bijzon
dere scholen kan dat bedrag per leer
ling oplopen tot een paar honderd
gulden per jaar. Minister Van Veen
ziet dat probleem ook wel, maar vindt
dat de schoolbesturen daar zelf een
oplossing voor moeten zoeken. De
vrijheid van onderwijs komt volgens
hem in ieder geval niet in gevaar
door zijn wetsontwerp.
In het hoger beroepsonderwijs wordt
door sommige instellingen boven het
verplichte schoolgeld nog een extra
bijdrage geheven. Voor een academie
voor lichamelijke opvoeding bijvoor
beeld is lat 200 gulden. Deze extra
heffing moet door de instelling zelf
geïnd worden. Minister Van Veen
hoopt dat er op dit punt wat meer
eenheid in het hoger beroepsonder
wijs zal komen.
BRUSSEL (AP) Een struikelblok
tussen China en België is uit de weg
geruimd, nu uit Peking het bericht is
gekomen, dat de Chinezen de Belgi
sche bankier Frans Jozef van Roos-
broeck zullen vrijlaten.
Deze werd in 1968 in Sjanghai gearres
teerd en sindsdien vastgehouden.
De heer Van Roosbroeck, directeur van
de Belgische Overzeese bank (Banque
Beige Pour L'Etranger) in Sjanghai,
had China niet mogen verlaten sinds
de communisten daar in 1949 de
macht hadden overgenomen.
Het Belgische ministerie van buiten
landse zaken deelde gisteren mee, dat
Van Roosbroeck morgen China zal wor
den uitgezet en dan tegen het begin
van de volgende wede in België kan
worden verwacht. Zijn vrouw en kin
deren zijn daar al.
