Jieuw Iritish conflict bij Leyland autobiografie FILMPREMIÈRES VAN DEZE WEEK Renault komt met 15 en 17 in semi-sportwagenklasse D|Jzonaer vwwwzzwz maar erg eenzijdig L ïff 'KWARTET VRIJDAG 21 APRIL 1972 BCHVGMAVD T11/K13 r Sicco de Jong igsproblemen en een voortdu- reorganisatie van de Austin- en export hebben opnieuw tot een binnen de Nederlandse verte- irdiging van British Leyland Behalve een persoonlijk con- s er ook onenigheid tus- twee aandeelhouders in de naatschappij British Leyland and c.v. te Gouda. Hierin de Engelse British Leyland Corporation als beherend ven- lor 60 procent deel en R. S. Zonen als stille vennoot procent. Van de zijde van wordt echter ontkend, dat dit andse belang binnenkort aan de verkocht zou worden, i een persbericht van British 1 Nederland c.v. hebben 'De de heer D. Wolters, algemeen ur, in verband met zijn gezond- estard aangeraden enige tijd nemen.' De heer Wolters heeft :arom maar teruggetrokken, al- persbericht, dat ten onrechte dici' citeert en verder ook een overtuigende argumentatie imdat de heer Wolters al voort- in conflicht was met de Britse rganisatie, die eerst in Lausan- estigd was en nu te Londen overplaatsing van Lausanne onden, waarbij ook de Britse irecteur ontslagen werd, kreeg sident-commissaris van British Nederland, de heer W. Smit, de functie van contactman tus- nden en Gouda, r Wolters, die jaren achtereen kvis in dienst geweest is, had h al moeilijk de British Ley- alers in Nederland waaron- ;ele dochterondernemingen van Itokvis voldoende auto's te De Britten lieten na stakin- iin eigen thuismarkt voorgaan Wig jaar geïntroduceerde Mor- •prijs voor (eerstechniek titraal Beheer-groep compu- steii en verzekeringen gaat trlijkse prijs voor 'een uitzon- technisohe bijdrage ter bevor- van de verkeersveiligheid' uit- Deze prijs zal ten goede ko- in een Nederlander, die dan k l,een studiereis aangeboden jury voor de verkeerstrofee zitting: ir. G. J. van der hoogleraar in de voertuigtech- Delft, ing. W. Fick, hoofd :he dienst EVO, J B. Th. Hu- direkteur circuit Zandvoort, ager, autotechnisch publicist oor A. Vogel van de Algemene rsdienst Rijkspolitie. De eerste il in november worden toege- 127 vierde maal i-van-het-jaar 0 cc-Fiat 127 heeft voor de keer de eerste plaats bereikt n 'auto-van-het-jaar-verkiezing', il komt de trofee uit het Tsie- Bartislava van het tijdschrift ické Noviny'. De Fiat 127 werd 1 door de Renault 15 en 17, de id en de Mercedes Bcnz Coupé iC. Aan de verkiezing namen Tsjechoslowaken deel. won de Fiat 127 de trofee in and (Autovisie), Duitsland tern) en Denemarken (Morgen luwe Datsun rel in l05pn verschenen de naam Laurel, die er eerst n 1800 cc-model werd gebruikt, lapan een nieuwe Datsun ver- n. Ditmaal heeft de Laurel ech- zescilinder tweeliter motor en euwe type is ook groter dan lorganger. Er komen zowel se- s hardtop-versies van. De intro- in Nederland wordt pas om- het einde van dit jaar ver- iwe Veith-band itse fabriek Veith heeft een autoband uitgebracht, de Ra- 40 Supermetallic. Deze radiaal- ïeeft een stalen gordel, waar- aldus Veith het comfort rijden niet wordt verstoord, de band 'afdoende bescher men aqua-planing' bieden, laning ontstaat doordat het zich vult met water, waarna zich als een gladde band gaat 2ii. Het is echter zeer de vraag u hier de waarheid spreekt. De Morris Marina, na twaalf maanden eindelijk gearriveerd. De standaard versie met 1300 cc-motor en twee ris Marina is nu eerst na twaalf maanden in Nederland gearriveerd. Bovendien verdienen de British Ley- land-dealers per auto minder dan dea lers bij andere merken. Het gevolg was al dat velen agentschappen voor Japanse en Franse auto's verkozen. De importeur van Rover, Sieberg N.V., ging op BMW en Citroën over. De heer Wolters heeft zo tussen twee vuren gezeten, wat inderdaad geen gezonde situaatie was. In middels hou den geruchten aan, dat na zijn ver trek ook Stokvis waarop een bod is uitgebracht door de OGEM-groep deuren kost ƒ8.190,de vierdeurs de luxe ƒ8.990,Er zijn ook 1800 cc- en coupé-versies van verschenen. het met de Britse auto's niet meer zo ziet zitten. Sinds British Leyland Ne derland vier importeurs hun import ontnam en met één, Austin-importeur Stokvis, een financiële regeling trof, is het marktaandeel in Nederland te ruggelopen: van 5,5 procent in 1968 naar 5 procent in 1969. 3,8 procent in 1970, 3,6 procent in 1871 en 3,2 pro cent in de eerste drie maanden van dit jaar. Van de drie directeuren, die in juli 1970 de leiding over British Leyland Nederland c.v. kregen, is er nu nog één over: drs. J. P. J. De Kleermaeker. Eerste paal voor Renault-Mijdrecht Renault is te Mijdrecht begonnen met de bouw van een nieuw centraal on derdelen magazijn. De eerste paal hiervoor is deze maand geslagen. Het nieuwe onderdelencentrum met een oppervlakte van 8.000 m2 wordt begin volgend jaar in gebruik geno men. Al in 1965 kocht Renault 30.000 m2 grond te Mijdrecht voor een afleve ringscentrum van zowel aut's als on derdelen. De Belgische fabriek bij Brussel is echter snel gegroeid en blijkt in staat de auto's rechtstreeks te blijven leveren. Alle Renaults ook die er niet geassembleerd worden komen van deze fabriek, waar de wagens een ML-tectyl-behandeling on dergaan. Dat geldt dus ook voor de 15 en 1,7. In Clockwork Orange, naar een boek van Anthony Burgess, komt de slech te. Gewelddadige Alex door toevallige doodslag in de gevangenis. Daar wordt hem met een psychologische kuur een walging van sex en geweld bijgebracht. Die genezing maakt hem vernederend weerloos in de, nog niet genezen, samenleving. Hij kan niet meer kiezen tussen goed en kwaad. En zonder vrije wil is hij geen mens meer. Kwaadwilligen drijven hem tot zelfmoord. Die mislukt. En dan wordt hij van die genezing genezen en krijgt hij zijn oude lust in sex en geweld weer. Kubrick zet boosaardige Alex met zijn volgelingen meteen in een barokke bar voor melk en drugs, vol naaktpop- pen. Als ze een oude dronkenlap af tuigen, voor de lol, is de Thames-kade een zorgvuldig uitgelicht dekor. Het gevecht met een andere bende, die net een meisje wil verkrachten in een leeg theater, wordt een verbijsterend judo-ballet. Het verkrachten van de vrouw van een in elkaar getrapte schrijver, met een dansje op Singing in the Rain, en feestneuzen, is een triest komisch nummer. Kubrick gebruikt vertraagde projec ties voor wreedheden, of kluchtig ver snelde voor een vluggertje van Alex met twee meisjes. De beelden worden sarcastisch begeleid door muziek van Purcell, Rossini, of nadrukkelijk met Beethovens Negende. Bizarre inte rieur zitten vol erotische popart- kitsch. Niets is gewoon. Kubrick be gint als een theatrale showman, die de toeschouwers volkomen overbluft. De doodslag, op een vrouw, gebeurt met een gebeeldhouwde phallus. De symbolieken liggen er dik op. Als Alex gepakt en gestraft wordt voor zijn geweld blijken de kerels van de politie en de bewaking net zulke sadisten te zijn. Maar zij passen in het systeem van wet en orde. En Alex past zich gemakkelijk aan. Sadist wordt masochist. Hij wordt zelfs zeer bijbels. Om te fantaseren over de sex en het geweld, die daarin voorkomen. Hij zou bijvoorbeeld de romeinse sol daat willen zijn die Jezus geselde. De Renault 17 met het kenmerkende ventilatierooster aan de achterzijde: op dit moment komt alleen de TL-versie met 1600 cc-motor van 90 DIN-pk in Nederland; de 17 TS met elektronische benzine-inspui- ting volgt komend najaar. Renault introduceert vandaag de in oktober te Parijs ten doop gehouden modellen 15.en 17 in Nederland. Naar prijsklasse gerekend vormen deze wa gens de nieuwe top van het Renault- programma. Maar Renault Nederland N.V. ver wacht niet zozeer Renault 16-rijders voor de 15 en 17 te kunnen interesse ren. Het Franse merk spreekt immers tot nu toe vooral veel automobilisten aan, die een zo ruim mogelijke perso nenwagen willen. Van die gedragslijn is echter met de coupé's 15 en 17 afgeweken. Met deze modellen be treedt Renault de categorie van semi- sportwagens, waarin Fiat, Ford en Opel achtereenvolgens reeds aktief werden. In Nederland heeft vooral Fiat in de jaren '60 het idee van de sportieve gebruikswagen gepropageerd; met de 850 Coupé. De Fiat-coupé's ook de tegenwoordige 128 en 24 Sport Cou pé herinneren nog in veel aan de sedans, waarvan zij afgeleid zijn. Drie jaar geleden bracht evenwel Ford, los van de gewone personenauto's uit Da genham en Keulen, de Capri uit. In 1970 volgde Opel met de Manta, waar van het chassis tevens bestemd werd voor de Ascona. Bij Renault is men nu voor de constructie van de 15 en 17 van het model 12 uitgegaan In vele opzichten komt het onderstel van de nieuwe Renault-coupé's met de 12 overeen, maar de achterasconstructie is gewijzigd. De carrosserie van dc Renault 15 en 17, waarop drie varianten bestaan, appelleert aan het uiterlijk van een snelle sportwagen. De interieurruimte is daarentegen veel groter dan bij een conventioneel sportmodel zoals een Alpine of Matra en is tevens opmerkelijk groot voor de semi-sport wagenklasse der coupé's. VOORWIELAANDRIJVING Renault is thans 's werelds voornaam ste fabrikant van auto's met voorwiel aandrijving. Aandrijving op de voor wielen betekent dait er geen cardantun- nel nodig is, wat dus ruimtewinst in het interieur oplevert. Binnen de ca tegorie van de semi-sportwagens heeft Renault op deze manier de eigenschap ruimte hoge prioriteit gegeven, uiter aard zonder dat de lage wagen 1,31 meter hoogte zich met de conceptie van de 4. 6. 12 Break en 16 kan meten. Voorwielaandrijving is echter in Frankrijk vooral populair geworden door de pluspunten op het gebied van wegligging en stabiliteit. Bij de nieu we Renault 15 en 17 zijn bovendien de voorwielen weer onafhankelijk op gehangen en is de achteras zodanig geconstrueerd dat het stuurkarakter onafhankelijk van de belasting van de wagen constant blijft. De motor van het nieuwe model voor de 15 TL een 1300 cc (van de 12) en voor de overige een 1600 cc (van de 16) is vóór de vooras geplaatst. De 1300 cc levert 60 DIN- pk, wat bij de stroomlijn van deze Renault 15 neerkomt op een topsnel heid van 150 km. per uur. De 1600 cc- motor van de 15 TS en 17 TL komt op 90 DIN-pk en 170 km per uur. De Renault 17 TS heeft dezelfde motor, maar dan met Bosch elektronische benzine-inspuiting, waardoor het ver mogen op 108 DIN-p en de top op 180 km per uur komt. Die 17 TS zal in normale en in hardtop-uitvoering eerst in de herfst in Nederland verschijnen evenals de hardtop-versie van de 17 TL. Thans zijn direkt leverbaar: de 15 TL k 11.400,— de 15 TS k 12.800,— en de 17 TL k 13.500.Het verschil in model tussen de 15 en 17 is dat de 15 scharnierende zijruiten heeft ter hoogte van de achterbank en de 17 kleine wegdraaibare zijruiten en een ventilatierooster. De 15 TS en 15 TL kunnen k 1.550,extra met automa tische transmissie geleverd worden. De duurste in de serie wordt de metaalkleurige R 17 TS hardtop op z'n Frans découvrable - k 19.810, Malcolm McDowell (rechts) in Clockwork Orange. De kuur is een bedacht wetenschappe lijke hersenspoeling. Alex moet da genlang, met opengesperde ogen, ge weld-films zien (waarbij opnamen uit Nazi-Duitsland), en spuitjes zorgen dan, dat hij ervan gaat walgen. Dat lukt mij, en menigeen, trouwens zon der spuitjes ook wel. Alex kan, door zijn voorwaardelijke reflexen, alleen nog maar de andere wang toekeren. Waar zijn ouders, zijn vroegere mede plichtigen. die politieagenten werden, en politici een dankbaar gebruik van maken. Want de politiek heeft Ku brick er ook nog even bijgehaald. Alex' genezing was een succes voor de (welke?) regering en de oppositie heeft dus belang bij Alex' ondergang. Hij wordt, met behulp van de Negen de. tot zelfmoord gedreven, maar tot vreugde van de regering overleeft hij die. en hij wordt weer helemaal de oude. Pas na de film komt het nadenken, want Kubrick, een machtig filmer, boeit en overdondert en laat niet los. Achteraf heb ik gedacht: nou en? Waar was die Kubrick nu voor of tegen? Hij toonde, met genoegen en artistiek, ziekelijk geweld, maar geen oorzaken. Hij had geen oog, en geen gevoel, voor iets anders. Er komt geen nor male toestand en geen gewoon aardig mens in zijn film voor. Ouders zijn onbenullig en liefdeloos, de priester is een brullende hypocriet, de reclas- seringsambtenaar is een sadistische homofiel, de jongemannen zijn dom dierlijk en slaafs, de doktoren zijn kil en gevoelloos, ga zo maar door. Ku brick schiep een kunstmatige wereld om daarin gelijk te krijgen. Meester lijk, maar akelig eenzijdig. Clockwork Orange is een bijzondere film,' dat wel, maar lang niet zo goed, meen ik, als ze overal al zeiden en schreven dat ze was. Ber Huising (Amsterdam-Tuschinski 18 j) Kom een kopje koffie bij ons drinken Het is Ugo Tognazzi, een fijn en rustig acteur met veel ironie, die als nette belastingambtenaar en oude vrijgezel op zondagmiddag, in een saai Italiaanse provincieplaatsje, een kopje koffie komt drinken bij drie onge trouwde zusters, die flink van vader erfden. Hij wil zich daar wel nestelen en trouwt de oudste (Angela Goodwin), die blij is met een man al hoeft ze niet meer zo. De tweede zuster, Fran cesco Coluzzi, ging wel gretig, en in het geheim, met een waardeloze jon gen, die altijd in een verlaten kloos ter, totdat de pastoor er achter kwam. De jongen had het zelfs verraden om haar tot trouwen te dwingen. Maar thuis kreeg ze het beter met haar zwager. En de hysterisch kirrende, onvolwassen gebleven jongste, Milena Vukotic, die harp speelde, werd hele maal dolzinnig toen hij haar ook wel wilde. Hij kreeg het heel goed bij die drie vertroetelende vrouwen, maar ook druk, en toen hij op een keer ook nog dronken achter het domme dienstmeisje aanging werd het teveel. De zusters reden hem voortaan in een wagentje. Alberto Lattuda, die in de tijd van het neo-realisme en ook daarna, wel mooie films maakte (De Mantel, An na) koos dit zielige komieke verhaal, van Piero Chiara. vermoedelijk om de Italiaanse provinciale bekrompenheid en duffe sfeer, met uiterlijk fatsoen en verborgen (over) spanningen. Met zijn voortreffelijke spelers, en in zo'n plaatsje, wist hij die stemming ook wel naar werkelijkheid weer te geven. Vervelend, schijnheilig en kinderach tig. Daar keek hij dan, in het begin, wel fijntjes doorheen, maar hoe meer hij onthulde, met meer leedvermaak dan humor, des te grover werd hij. Tenslotte is de film niet leuk meer, en tragies nog minder. B. H. (Amsterdam Alhambra, 18 j). Gebri Doro Gebri Doro, een filmpje over Surina me, van de Surinamer Frank Zichem, bestemd voor de tv is (eindelijk eens) geen schilderachtige folkloristische aanmoediging tot tropentoerisme, maar een kritische film. Gebri, een jonge, krachtige (Afrikaan se) god stapt aan land. Hij wordt in Paramaribo gearresteerd, hij krijgt stapels papieren voor huisvesting cn werk. maar hij vindt op zijn zwerf tochten werklozen, armen, vervuilde erven, houten krotten, onderbetaalde zwoegers (suikerplantage Mariënberg) en ook fruit, bauxiet, hout, maar daarvan gaan de baten naar het bui tenland. In de mooiste huizen wonen bakra's (blanken). In het weergeven van Su- rinames arme werkelijkheid is Frank Zichem documentair en goed. (Met Mare Felperlaan en Anne Taverne aan de camera). In zijn typering van politie, ambtenaren en bazen is hij karikaturaal. Wel leuk, maar te sim pel. Surinames uitbuiters van nu zijn geen cholerische, besnorde heerschap- jes met tropenhelm meer, die je met een vuistslag het beeld uit kunt slaan. En ze zijn niet alleen om te lachen. Behalve Surinaamse muziek gebruikte Zichem een goed protestlied ,maar dat wordt waarom eigenlijk? in het Engels gezongen. Zo'n boodschap kan niet duidelijk genoeg zijn. Sommise Verzwelgers van de wereld Die verzwelgers van de wereld zijn wij, voorlopig nog, met de insek- ten als sterkste tegenstanders, die ons zullen overleven als wij het, door eigen schuld, niet meer har den. Want zij hebben een paar honderd miljoen jaren ervaring in het aanpassen, en zij zijn voor huil strijd om het bestaan verschrikke lijk bewapend en gepantserd. Ze zijn nog overstelpend talrijk ook. In The Hellstrom Chronicle, zoals de dokumentaire oorspronkelijk heet, dringt de acteur Lawrence Pressman, als de niet bestaande geleerde Nils Hellstrom, ons voort durend harde feiten van een moor dend leven, en onheilspellende boodschappen op. Ze klinken, in het Nederlands nagesproken, nog gezwollen ook, en ze zijn groten deels overbodig. Want de beelden van de insecten wereld, micro opgenomen en mon sterachtig vergroot, zeggen al ge noeg. Ze zijn zeldzaam, prachtig, en afgrijselijk. Fotograven Walon Green, Ken Middleham, Helmut Barth en anderen, hebben met al lerlei technische middelen, veel ge duld en kennis van zaken, gedu rende twee jaar in verschillende landen, insekten opgenomen. Kleu rige vlinders, het ontpoppen, dan sende, eendagsvliegen, parende li bellen, zwoegende torren, vraat zuchtige rupsen, gruwelijke kaken, bewegelijke sprieten, loerende monsters, spartelende prooien, het vreten en gevreten worden. Een ganadeloze wereld, met een sprinkhanenplaag en roofmieren in lange colonnes, die alles overval len, overzwermen, doodbijten en wegdragen. Er zijn wonderlijke op namen bij van bijen in hun bezige doen en van (afrikaanse) termie ten in hun zelf gebouwde heuvels met lucht- en watercirculatie en een eigen paddestoelenkweek, met vette eierenleggende koninginnen, die vertroeteld en versjouwd wor den. Griezelig om te zien en te horen. Met teveel commentaren en teveel muziek, maar indrukwek kend als de natuur zelf spreekt. De film kreeg dit jaar een Oscar en verleden jaar in Cannes al de Grand Prix voor techniek. B.h. (Amsterdam - Calypso, 14 j) opnamen, daar dadelijk duidelijk, wor den hier vermoedelijk niet meteen in hun betekenis gevat Dat zijn dan nog wat zwakheden in een allereerste film van Frank Zichem en zijn medewer kers. B.H. The hot rock De Engelse regisseur Peter Yates, werkzaam in Amerika, beoefent vele genres. Zijn bekende debuut 'Bulitt' was een misdaadfilm, daarna kwam een gevoelige liefdeshistorie 'John and Mary' en toen een avonturenfilm 'Murphy's War'. Zijn nieuwste film 'The hot Rock' is een misdaadcomedie waarin wordt aangetoond dat gapperijen soms toch wel eens lonen, ook al zijn de dieven stuntelaars van het zuiverste water. Een dure diament dient uit een mu seum te worden ontvreemd. Prachtige plannen worden gesmeed, grote aan kopen gedaan, maar alles loopt mis. Telkens komt het ding namelijk door toeval of pure stommiteit terecht op plaatsen waar het beslist niet hoort. In de gevangenis, op een politiebu reau, in een zwaar bewaakte bank. Al die onneembare forten moeten dan gekraakt worden, met behulp van een enorme truck en zelfs van een heli kopter, want geld speelt bij de voor bereidingen geen grote rol. En laat het nu toch nog lukken, tegen alle verwachtingen in. 't Is geen onaardige film geworden, maar een topper in zijn soort is het niet, daarvoor zitten er teveel zwakke plekken in. De aandacht wil nog wel eens wegzakken. Robert Redford en George Segal spe len de hoofdrollen. Ze.ro Mostel geeft ook acte de présence als een advocaat van zeer kwade zaken. W. Wielek-Bey (Amsterdam - Bellevue Cinerama Den Haag - Asta Rotterdam Cinerama 14 Ir.) Canadese films in Filmmuseum In het filmmuseum gaat men de vol gende week nog door met het verto nen van Canadese films. Met 'Q-bec my love' heeft regisseur Jean-Pierre Levebre wel wat erg veel sneeuw op de schep genomen. Het land Quebec wordt gesymboliseerd in een vrouw, met als baas Peter Ottawa, alias Canada, als minnaar Sam Was hington, alias Amerika en als man Jean-Baptiste Billingue, alias het Frans-sprekende deel van Canada. Volgens de regisseur speelt zijn film zich af op drie niveau's, een nationa listisch. een internationaal en een erotisch, en hij heeft Quebec een paar flinke vegen uit de pan gegeven. Maar als buitenstaander, alias nlet-Cana- dees, zit je er maar vreemd tegenaan te kijken. Amerika is het kwaaie beest, dat is wel duidelijk, maar van Canadese politici moet hij ook niet veel hebben. Trudeau kijkt ons tenmin ste vanaf zijn affiche met onmisken bare louche blik aan, En dan is daar plotseling Che Guevara. Ja, hij zal er niet zijn, maar wat doet hij er? Mysterie. Een mysterie is eveneens, waarom hoofdrolspeelster Anne Lauriault zich voortdurend zeer langzaam moet aan- en uitkleden en naakt brieven zit te tikken tegenover haar eveneens naak te baas. 't Zal wel met de vervreem ding van de erotiek te maken hebben, neem ik aan. Ook wordt bij voortdu ring dreigend verklaard, dat humor het enige is wat niet pornografisch is. Maar komt die humor? Niets daarvan! Met de pornografie loopt het trouwens ook nogal los. Om kort te gaan: een zeer pretentieu ze film. die zijn pretenties op geen enkel niveau waar maakt. Grotere tegenstelling dan tussen 'Qe- bec my love' en 'A marrier couplé' van Allan King is nauwelijks denk baar. 'A married couple' gaat over een echtpaar, dat hun dagen door brengt met ruzie maken, het uitpra ten en weer opnieuw beginnen met kissebissen en harrewarren. Over het geld, over de auto, over het vlees voor de hond en over het bed. Bijna nooit over het kind, dat is er gewoon, als een aardig intermezzootje in een halfsleetse nachtmerrie. Van symbo liek is geen sprake, 't is allemaal zo realistisch als het maar kan. Het wordt ook nergens echt dramatisch, omdat je niet het gevoel krijgt dat oen der beide partners door dat huwe lijk in zijn mogelijkheden wordt be knot. 't Is een soort gespeelde docu mentaire over een stukje zeer triviaal dagelijks leven. W. W. B. Amsterdam. Filmmuseum 26 en 27 april. Het is al geweld wat Clockwork Orange slaat, maardan behandeld door Stanley Kubrick. En die kan hard en bitter satirisch zijn, zo als wij nog weten van zijn Dr. Strangelove. Met een pessimisti sche kijk op onze toekomst. Waar voor hij onwennige toestanden en ruimten weet te verbeelden, zo als in 2001, A Space Odyssey. Met een berekend opvallend gebruik van velerlei filmmiddelen, waar mee hij indruk maakt. Dat doet hij verstandelijk, hij denkt alles uit, en werkt maar weinig op het gevoel.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1972 | | pagina 13