ïEG-regeling voor
nijnwerkers ook bij
ndustrie-arbeiders
Groei SHV in
voornamelijk
intern
1971
Nederland dreigt
Japanners met
exportbeperking
Binnenkort bod op
Mosa te verwachten
SKF opent grootste
onderzoekcentrum
voor kogellagers
Hoge rente drukt waarde
Vastgoedfonds Nederland
Proost en Brandt Resultaten dit jaar minder
NSM boekt
procent
Dgere winst
rekent op
gelijk resultaat
isische handel met
enland nam toe
ïn-esses
Renteverlaging bij
Spaarbank van
de Stad Amsterdam
Beladingraad KLM
verbeterde licht
Nee1, fondsen in New Vork
Zeereus loopt van stapel
New York op lager niveau
ta 85
lUW/KWARTET DONDERDAG 20 APRIL 1972
FINANCIËN ECONOMIE T15/KI»
hogelijk profijt voor A kzo- werk nemers
I
RAATSBURG De Europese commissie wil de maatregelen die
jawerkers bij omschakeling behoud van hun inkomen garanderen,
voor industriearbeiders laten gelden. Daarvan zouden bijv. werk-
ners in de vezelindustrie, dus ook het Akzo-personeel kunnen pro-
iren. De Europese commissie wil de maatregelen, die vroeger door
Kolen- en staalgemeenschap werden genomen nu ook op grond
I het EEG-verdrag kunnen uitvaardigen.
wil de Commissie, net als vroe
de Hoge autoriteit van de EGKS
lepaalde industriële sectoren, met
jie de textielindustrie, structuuron-
oeken kunnen laten verrichten,
bleek uit het antwoord van Albert
pe, lid van de EEG-commissie op
jen van de socialistische fractie in
Europese parlement over het ont-
van 6.000 man in Akzo-fabrieken
federland, België, West-Duitsland
Zwitserland.
[•capaciteit, in de produktie van
stvezels volgens Coppe 25 procent,
gt, naar het tweede kamerlid dr.
P. Oele (PvdA) vertelaarde, ook
e kunstmest-, cement-, spiegelglas-
nonomeerindustrie, en bedraagt in
Jiemische industrie als geheel 7
tljard gulden.
de koden- en staalgemeenschap
t met overcapaciteit te kampen
ld, met name van dunne staal-
t. Maar het EGKS verdrag bood
nogelijkheid, een bepaalde indus-
e sector door te lichten, wat de
i op onjuiste investeringen ver-
ïde en door de bedrijven op prijs
gesteld. Het EEG-verdrag biedt
mogelijkheid tot op heden niet.
jommissie werkt aan een richtlijn
de voorwaarden voor collectief
lag in de zes landen van de
eenschappelijke markt te harmo
ren. Indien deze, thans enorm
chillende. voorwaarden niet wor-
geharmoniseerd, dreigt het gevaar
ondernemingen zich daar vestigen
r de ontslagvoorwaarden voor hen
gunstigst zijn. Voor de werkne-
j zijn deze voorwaarden thans het
tigst in België.
periode 1961/1969 zijn in de
TERDAM De nettowinst van t|
bninklijke Nederlandsche Stoom-
Mij is het afgelopen jaar met |f
47 procent gestegen van 7.66 i
>en tot ƒ11.27 miljoen. Dit heeft
NSM vooruitlopend op het jaar-
8g 1971 laten weten.
Ihee blijkt de winst aanzienlijk
èr te zijn gestegen dan de omzet,
Verigena nog een vooruitgang van
16y2 procent te zien gaf en
aee van ƒ360 miljoen op ƒ420
en kwam. Het rendement op het
vermogen steeg van 3.4 procent
procent, welk percentage door
testuur toch nog als onvoldoende
beschouwd.
rinst per aandeel van 100 nomi-
is gekomen op 18.30 was
3) en de cash flow op 66.47
381. Het voorstel is, zoals al
r bekend werd gemaakt, het di-
d te verhogen van 9 tot tl
int.
EEG ca. 6.000 multinationale onderne
mingen gevormd, 3.000 door ameri-
kaanso en 3.000 door europese bedrij
ven, en in de toekomst kan de vor
ming van dergelijke ondernemingen
door Japanse concerns worden ver
wacht.
Tot nu toe zijn in dit proces 400.000
ontslagen gevallen, en in de toekomst
kunnen nog meer worden verwacht.
Overigens merkte Coppe op, dat niet
do doorsnee Europese onderneming te
klein is, maar dat de grote Europese
ondernemingen te klein zijn om op de
wereldmarkt te kunnen concurreren.
Tegen het zomerreces van het Europe
se parlement zal een onderzoek van
de Europese commissie, of de afspra
ken waartoe het Akzo-concern wil ko
men met andere kunstvezelproducen
ten over de productie van polyami
den, onder de bepalingen van het
verdrag van Rome valt die kartelvor
ming verbieden, zijn voltooid.
Een Duitse instantie heeft Akzo, zoals
gemeld wegens verboden kartelvor
ming een boete van tientallen miljoe
nen guldens opgelegd, maar een on
derzoek op Europese schaal vergt
meer tijd en is ingewikkelder. Akzo
zelf vindt dat de huidige interpretatie
van de Europese kartelwetgeving niet
bijdraagt tot een bestrijding van de
overproduktie. De raad van bestuur
noemt Italië, waar de regering subsi
dies verleent en onverantwoord ruime
credietfaciliteiten geeft. Het Monte*
Edison-concern, dat vorig jaar een
omzet had van 12 miljard, leed daar
bij een verlies van ƒ1 miljard en
heeft desondanks voor de komende
drie jaar een investeringsprogramma
van 12 miljard, waarvan 3 miljard
in de sector van de chemische vezels.
Dit laatste feit memoreert Akzo in
een overzicht van de economische en
markttechnische aspekten van de her
structurering bij Enka-Glanzstoff.
Daaruit blijkt, verder dat prijsdalin
gen van Enka Glanzstoffproduktcn het
resultaat in 1970 met ƒ220 min hebben
benadeeld en ln 1971 met ƒ110 min.
Voor dit jaar wordt het nadelig effect
geschat op 125 150 min. In 1970 en
1971 kwamen daar nog eens loonkos
tenstijgingen bij van resp. 83 min
en 100 min.
Enka-internationaal voert momenteel
onderhandelingen over de levering
van een complete tapijtgarenfabriek
aan Polen. Het zou gaan om een
fabriek met een capaciteit van 5000
ton per jaar oftewel de helft van de
produktiecapaciteit van de tapijtgaren
fabriek (Enkalon) in Emmen. Met de
levering van de fabriek is naar ver
luidt een bedrag gemoeid van 33
miljoen.
Gezien de ervaringen, opgedaan met
de door Enka-international geleverde
polyasterfabrieken aan Japan en Tsje-
cho-Slowakije, die mede een overcapa
citeit in de wereld veroorzaakten, zei
de Akzo-woordvoerder dat de Poolse
fabriek uitsluitend bestemd is om aan
de binnenlandse inhaalvraag te kun
nen voldoen. 'Polen heeft tientallen
aanbiedingen van andere bedrijven
gekregen als wij die fabriek niet
- leveren, zal een ander het wel doen.
want die fabriek komt er toch', aldus
een woordvoerder.
De woordvoerder bevestigde dat on
derhandelingen met Polen gaande zijn,
zoals Enka-international met veel an
dere landen contacten heeft over de
levering van complete fabrieksinstalla-
ties'. Hel was hein niet bekend in
welke fase de onderhandelingen ver
keren en of het contract inderdaad
binnen 14 dagen wordt getekend.
AMSTERDAM Door de stijgende
kosten en een dalende rentevoet,
heeft ook de Spaarbank voor de Stad
Amsterdam zich genoodzaakt gezien,
de rentetarieven aan te passen. Bij de
gewone en de 3-maandstermijnboekjes
zijn geen wijzigingen aangebracht,
terwijl de rente van de 6- en 24-
maandstermijnrekeningen met 0,25
pet. werd verlaagd, aldus de
Spaarbank.
De verlagingen gaan in op 1 mei en
heeft betrekking op het gehele werk
gebied van de spaarbank dat zich
uitstrekt over een groot deel van
Noord-Holland en de provincie
Utrecht.
tOU De Sowjet-Unié heeft in
voor een bedrag van 23,6 mrd
1 91,2 mrd) geëxporteerd. Dit
ent een toeneming van 1,5 mrd
1 ten opzichte van 1970. Het
êle persagentschap TASS heeft
cijfers bekendgemaakt.
blijft met een invoer van 734
roebel (ƒ28 mrd) de belangrijk-
iiet-communistische handelspart-
Van Rusland. De handel met de
leliep in 1971 184 min roebel
0 min) tegen 160 min roebel
min) in 1970.
Zit
ailandschc Bank is ln 1971 er niet
sslaagd cle resultaten over het zeer
itige Jaar 1970 le evenaren. Dc
i van het bedrijf vertoonde even-
een bevredigend beeld. De gccon-
eerde winst op rente, provisie en
nde wissels steeg van ƒ2,15 min.
70 tot 2,37 min. in 1971. Als
voor afschrijvingen en belastin-
resteert ƒ428.474 (526.033). Voor-
Id wordt een onveranderd divi-
van 10 pet. uit te keren.
ingenieursbureau Werkspoor 1 Va-
VMFI gaat een technische samen-
(ting aan met het Engelse ingeni-
b ure au Dewplan WTLtd. Beide
aus zijn gespecialiseerd op het ter'
van waterbehandeling en ajval-
rzuivering en beschikken over keu-
ervaring op deze gebieden.
ÏERDAM In het telefonisch
tenverkeer kwamen vanavond de
mde koersen tot stand. Tussen
les staat dp officiële slotkoers van
nmiddag.
63.60-63.80 (64.00); Hoogovens
(67.40); Kon. Oile 118.20-118.80
'I Philips 47.7047.80 (48.00); Unl-
141.50-142.70 (143.10); KLM
00).
De Nederlandse regering geeft in die
nota, die ruim een week geleden ver
zonden blijkt te zijn, uiting aan be
zorgdheid over de omvang van de
Japanse invoer. Gesproken wordt over
dc sterke groei daarvan, en over de
wanverhouding die is ontstaan tussen
onze invoer uit Japan en onze uitvoer.
Het verzoek is daarom dat hêt bedrijfs
leven van Japan en Nederland over en
weer op korte termijn tot een regeling
komt. die de ontwikkeling van de we
derzijdse handel in betere banen kan
leiden. De nadruk ligt dus op het par
ticulier initiatief om tot een matiging
van de Japanse import te komen.
STOK
Zou aan het verzoek evenwel niet
worden tegemoet gekomen dan over
weegt ons land daarover is al
overleg geweest tussen de twee Bene-
luxpartners maatregelen te nemen
AMSTERDAM Proost en Brandt
verwacht over 1972 een resultaat dal
ongeveer evenhoog zal uitvallen als in
1971. De uitkomsten in de eerste twee
maanden van dit jaar zijn met deze
prognose in overeenstemming geble
ken. De omzet is in hel eerste
kwartaal zelfs iets boven de prognose
gekomen, zo is op de jaarvergadering
meegedeeld.
Proost en Brandt verwacht, dat de
daling in het papierverbruik dit jaar
tot stilstand zai komen en dat óf in
1973, of al in de laatste maanden van
1972 de weg omhoog teruggevonden
zal worden. Dat Itt 1971 lagere resul
taten werden behaald, vindt zij niet
onlogisch, daar ook Proost niet ont
komt aan de conjuncturele terugslag.
Het is dus niet te wijten aan een
foutieve diversificatie, zoals een der
aandeelhouders suggereerde.
AMSTELVEEN In maart Jl. is het
totale vervoer van de KLM, vergele
ken met dat van maart 1971 met 20
pet gestegen tot 106.2 min tonkilome-
ter, terwijl de produktie met 18 pet
toenam van 171,6 min tot 202.2 min
tunkilometer. De beladingsgraad gaf
na lange tijd een verbetering te zien
van 51.4 naar 52.5 pet. Het totale
vervoer van de KLM is in het bock-
jaar 1971/72, dat per 31 maart is
afgesloten, met 13 pet toegenomen
van 1.1 mrd tot 1.25 mrd tonkilome-
ter. De produktie nam toe tot 2,4
(2.1) mrd, of met 16 pet. De bela
dingsgraad daalde van 53.5 pet tot 52
pet.
Kon. Olie noteerde op 19 april $36%-
36% «37V4-tt>, Unilever $44'(4-44%
(4545%), Philips $14%-14% (15-%)
en KLIM $39% )39%). Opgave duPont,
Glore, Forgan Inc.
UTRECHT Toen vorig jaar om deze tijd de Steenkolen-Handels-
vereeniging het jaarverslag over 1970 publiceerde, kon het concern
een zeer spectaculaire groei melden. Voornamelijk door overne
mingen was de omzet van 1,71 miljard naar 3,37 mrd. gesprongen
en de netto winst van 27 min. tot bijna 69 min. Zo opvallend was
de ontwikkeling in 1971 niet. De omzet steeg met 380 min. tot
3,75 mrd. en de winst nam slechts toe van 68,6 min. tot 69,7 min.
Op de werf bij de Verolmc Dok en Scheepsbouw Maatschappij in
Rozenburg worden de laatste voorbereidingen getroffen voor de te
waterlating - zaterdag - van de turbinetankcr 'Esso Rotterdam'. Deze
tanker, die 251.000 brt meet, is de vierde van deze klasse die door
Verolme is gebouwd.
Direct na de te water lating van de 'Esso Rotterdam' zal de kiel wor
den gelegd voor de vijfde tanker, de 'Esso Bonaire', die op de Neder
landse Antillen wordt gebouwd.
Met de bouw van deze vijf tankers is een totale investering van 425
miljoen gulden gemoeid.
DEN HAAG De Nederlandse regering heeft er bij de Japanse
overheid op aan gedrongen de uitvoer naar ons land te beperken.
Daarbij is duidelijk te verstaan gegeven dat, indien niet aan dit ver
zoek wordt tegemoetgekomen, ons land zich gedwongen ziet maatre
gelen te nemen.
Die 380 min grotere omzet was vrij
wel uitsluitend te danken aan de
interne groei, zegt dr. B. Bruljt, voor
zitter van de hoofddirectie. Want
overnemingen waren er bijna niet in
1971 (de verwerving van het bouwbe
drijf Melchior is nog niet in de
cijfers opgenomen). En wat de winst
betreft, dat deze maar nauwelijks bo
ven die van 1970 uitkwam vindt zijn
oorzaak in de eerste plaats in de
aanzienlijk lagere buitengewone
winst. Door de omzetting van de olie
maatschappij PAM in Calpam (waarin
SHV en Caltex ieder voor de helft
deelnemen) en nog wat andere trans
acties) bereikte de winst, die naar
aard en Omvang buitengewoon was in
1970 de uitzonderlijke omvang van
ƒ27,4 min, terwijl het concern zich op
dit punt in 1971 tevreden moest stel
len met 19,5 min. Voor een aanmer
kelijk deel was laatstgenoemd bedrag
te danken aan de boekwinst door
verkoop van de verlies lijdende Oos
tenrijkse dochteronderneming PAM
Austria aan Total.
NORMALE WINST
Dat de totale winst tot nog toe boven
die van 1970 uitkwam dankt de SHV
'aan de stijging van de normale winst
van 41,1 min. tot ƒ50,2 min .Daarbij
heeft de stijging van de olieprijzen
een zodanig gunstige rol gespeeld, dat
de conjuncturele druk meer dan ge
compenseerd werd, legt dr Pruyt uit.
Voor 1972 verwacht de SHV een re
sultaat, dat zal achterblijven bij dat
van het afgelopen jaar. De conjunctu
rele teruggang zal het concern op vrij
veel gebieden treffen, aldus het jaar
verslag en ook de buitengewone winst
zal afnemen naarmate de herstructu
rering van de groep vordert. Ook het
kende o.m. dat in 1971 91 filialen zijn
gesloten met een verkoopoppervlakte
van ruim 11.000 m2. Momenteel heeft
Dc Gruyter 248 verkoopeenheden,
waaronder 28 bezorgboxen (van waar
uit bestellingen worden thuisbe
zorgd. De winkeloppervlakte is 60.000
m2. De omzet van De Gruyterwinkels
is ondanks de inkrimping van het
aanal winkels ongeveer gelijk geble
ven: circa 1 miljard, zodat per filiaal
aanzienlijk meer is verkocht. Een op
vallende ontwikkeling is verder, dat
het Dc Gruyter-produktiebedrijf, tra
ditioneel de toeleverancier van het
winkelbedrijf zich sterk is gaan ont
wikkelen als zelfstandige leverancier
van levensmiddelenprodukten aan der
den. Deze ontwikkeling gaat nog door,
zegt hoofddirecteur drs. A. Schuitema
ker. hoewel de levering aan de De
Gruyterwinkels belangrijk blijft. Een
andere groep, die tot nog toe nauwe
lijks leverde, is de zelfbedienings
winst leverde, is de zelfbedieningsgro-
olie olïrtSnt ui dit groothandel {de Makro'sl. Maar de SHV
in 1971 succesv
jaar minder baten opleveren
DU GRUYTER
Een verbetering wordt wel verwacht
bij de groep Grootwinkelbedrijf, waur-
in het in oktober 1970 overgenomen
De Gruyter is opgenomen. Het op het
concernverlies drukkende resultaat
van De Gruyter is in het afgelopen
jaar trouwens al teruggelopen van
18,7 min. tot 4,9 min. Daar komt
nog bij. dat andere delen van het
concern konden profiteren van de fis
caal compensabelc verliezen bij liet
Bossche Levensmiddelenbedrijf.
De reorganisatie bij De Gruyter bete-
MAASTRICHT Binnenkort is een bod te venvachten op de aande
len Mosa Porselein- en Tegelfabrieken in Maastricht. In de gisteren
gehouden jaarvergadering werd meegedeeld dat het bedrijf is bena
derd over een fusie en dat de resultaten van het oriënterend overleg
de venvachting wettigen dat overeenstemming kan worden bereikt.
Vandaag wordt de notering opgeschort.
Op korte termijn zullen waarschijn
lijk nadere mededelingen worden ver
strekt. Of het bod van binnen- of van
buitenlandse zijde komt wilde het
bestuur ook niet zeggen. Gisteren zijn
ROTTERDAM De hoge rente heeft het fondsvermogen van Vast-
goedbeleggingsfonds 'Nederland' in Rotterdam (woningen, garage
boxen, winkels en bedrijfsruimten) gedrukt.
In het jaarverslag wordt- ter toelich
ting erop gewezen dat het verschil in
de taxatie-uitkomsten in 1971 en de
vorige (makelaars)taxaties in de jaren
1965-1969 kan worden verklaard door
dat speciaal de oudere taxaties minder
beïnvloed werden door de hoge rente
stand dan afgelopen jaar het geval
was. 'In een periode van lage rente
worden vastgoed-beleggingsobjecten
hoger gewaardeerd dan in een periode
met een hogè rente', zo wordt verder
toegelicht.
Ultimo 1971 bedroeg het fondsvermo
gen zodoende 30,02 miljoen tegen
33,74 miljoen eind december 1970.
Aangezien het aantal uitstaaode parti-
cipatiebewijzen gelijk bleef (46.478)
liep de waarde per participatie terug
tot 646 (was 726). Daar de inkom
sten een lichte stijging te zien gaven,
was het mogelijk de uitkering per
participatie met een dubbeltje te. ver
hogen tot 37.70.
Ten aanzien van de waarde-ontwikke-
ling op langere termijn zijn de be
heerders van het fonds optimistisch
gestemd. Wat de inkomsten betreft
wordt enerzijds gewezen op toenemen
de huurbaten, maar anderzijds op stij
gende onderhoudsprijzen en lagere
rentebaten op de liquide middelen.
intussen dc vakbonden en onderne
mingsraden ingelicht.
Gisteren ging de koers nog met ƒ3,80,
ofwel met 19 procent omlaag, waarbij
de notering werd vastgesteld op ƒ92
laten.
Biij Mosa Werken ruim 1.000 mensen.
Het bedrijf vervaardigt keramische
muur-, vloer- en vensterbanktegels en
huishoudelijk- en hotelporselein. Vorig
jaar was de export van tegels 23
procent.
In 1971 daalde het bruto-bedrijfsre-
sultaat met 1 procent van 13,1 min
lot ƒ12,9 min. De netto winst liep
terug van 4.9 min tot 4,7 min.
maar het dividend bleef gehandhaafd
op 4,20 per aandeel van 20.
Mosa heeft in België een 50 procent
deelneming in mineraalbewerkingsin-
dustrie 'Brüikhoven' en in Maastricht Asbestos corp.
in de Alfred Regout eh Co's vloert** ran»(l» M,,'ul
gelfabrlck. STWcS»
ln 1971 voerden Mosa en Koninklijke Kataas
Sphinx-Ceramique In Maastricht sa- Mass Ferguson
menwerkingsbesprekingen, maar deze gheii canada
sprongen in de zomer van dat jaar af. idem Warrants
gelooft, dat die bijdrage er in 1972
wel zal zijn.
OMZETCIJFERS
Omzetcijfers per groep wil de hoofdl
directie maar aarzelend loslaten.
Men wijst erop. dat in een pure
handelszaak gemakkelijker een hoge
omzet te behalen is dan in 'n industri
ële onderneming of 'n installatiebedrijf
en dat de concerngroepen door hun
ongelijksoortige activiteiten moeilijk
te vergelijken zijn. Toch wil men
uiteindelijk wel zeggen, dat de 7.000
werknemers in de sterk georganiseer
de (door de volledige integratie van
Geveke Groenpol) groep technische
installaties vorig jaar goed was voor
een omzet van 400 min. en dat de
1.200 werknemers in de groep techni
sche handel bij elkaar voor 250 min
verkochten.
In deze groep was de gang van zaken
vorig jaar bevredigend, maar de con
junctuur zal de technische handel in
1972 zeker niet onbci'ncid laten. Ook
de groep technische installaties ver
wacht een zekere inkrimping. De
stand van de orderportefeuille op 31
december gaf daar al een aanwijzing
voor.
Een groep, die in belangrijkheid
steeds meer terugloopt is de kolen
handel zoals bekend de bakermat van
de SHV. Nog maar 2 pet van de
28.000 personeelsleden, in totaal ruim
500 man zijn nog bij de steenkool
betrokken en over twee jaar zijn dat
er niet meer dan 150. vertelt dr.
Pruvt. Terloops wijst hij er nog op,
dat 'het verbruik van kolen voor huis
branddoeleinden nu in een heel sei
zoen evengroot is als in 1963/64 gedu
rende twee weken.
Het ziet er niet naar uit. dat de SHV
dit jaar al overgaat tot uitgifte van de
tweede tranche van de superobliga
ties. Het bedrag aan liquide middelen
is in 1971 gestegen van ƒ71 min tot
195 min en ook momenteel is de
liquiditeitspositie goed. Als deze situ
atie zo blijft, is er op korte termijn
geen noodzaak voor een tweede tran
che.
Koersen in Montreal
171
16%
t!8 i
41H
ÜH
19/4
271
65.19
4
u f-,
7.97L
42%
22%
NEW YORK
1S/4 19/4
ACE Industries
Airco
Allied Chemical
Aluin. Co of Am
American Brands 44%
American Can. 31% 31%
Am Cvanamid '«*4 »a»
Am Eioctr Power
Am Metal Climax
Am Motors
Am smell Uef
Am Tel A Tel
Anaconda
Anncu Steel
Atlant Richfield
15% 45
22 211
35% 34%
541 55%
27't 27%
30 29
7% 7ai
21 21%
191
oin de Japanse import in te dammen.
Nederland heeft namelijk de mogelijk
heid op grond van de clausule in het
handelsverdrag tussen Japan en de
Benelux-landen eenzijdige maatregelen
te treffen.
Het blijkt intussen dat de Nederland
se regering officieel nog geen medede
ling heeft ontvangen van het bericht
dat, zoals wij gisteren meldden, Japan
bereid zou zijn de uitvoer naar West-
Europa te verminderen. Een woord
voerder van het ministerie van econo
mische zaken merkte daarvan op dat
'zoiets toch aan ons gemeld zou kun
nen zijn'.
Het ministerie weet zodoende niet
wat de inhoud van deze bereidheid
precies omvat en kan daarom ook nog
niet zeggen of de in deze persberich
ten aangekondigde uitvoerbeperkingen
voldoende zijn.
JUTPHAAS Het grootste onder
zoekcentrum voor kogellagers ter we
reld, bereikbaar over het smalste weg
getje van Jutphaas, werd gisteren
door prins Bernhard geopend. Het
Zweedse kogellagerconcern SKF heeft
hier het lange-termijnonderzoek van
zijn vijf grote Europese produktiebe-
drijven samengebracht in een cen
trum waarin tot nog tce veertig mil
joen gulden is geïnvesteerd. De ko
mende vijf jaar wil men nog eens
tien miljoen besteden aan uitbreiding
van de apparatuur.
Bij de opening was ook prins Bertil
van Zweden aanwezig. In het centrum
werken 120 mensen uit tien verschil
lende landen. Zij zullen ongeveer de
helft van hun tijd besteden aan verbe
tering van fabricageprocessen. De
SKF-groep produceert jaarlijks een
kleine vijfhonderd miljoen "kogel- en
rollagers in alle maten en soorten.
Verder werkt men aan préduktont-
wikkeling.
Het 'SKF European Research Centre'
maakt deel uit van een investerings
programma van 1,9 miljard, waar
van in 1971 0,5 miljard werd gerea
liseerd. Groepspresident Folke Linds-
kog: 'we hebben ernaar gestreefd, on
ze Investeringen te laten samenvallen
met periodes van recessie. Het geld is
dan betrekkelijk goedkoop, de arbeids
markt is ruimer, en onze leveranciers
leveren onze bestellingen sneller af.'
Nieuwe ontwikkelingen die in Jut
phaas worden voortgezet en uitgewerkt
betreffen onder andere de lagering
van autowielen en elektromotoren.
Met name voor elektromotoren heeft
SKF een omwenteling in portefeuille
van zodanige omvang dat men op het
ogenblik nog naar partners in dc
elektrotechnische industrie zoekt. Het
'Intraduct-systeem' beïnvloedt ook de
elektrische eigenschappen van de mo
toren in gunstige zin en men
wil het systeem nu aanpassen aan de
eisen die produktie en toepassingen
stellen.
KLANKBORD
Gebruikelijk is momenteel dat de la
gers van een elektromotor bevestigd
worden in lagerschilden, die langs de
hele voor- en achterkant lopen, en
aan het motorhuis zijn vastgemaakt.
Die lagerschilden vormen een mooi
klankbord voor het lawaai dat de
motor produceert. Intraduct schaft de
grote lagerschilden volledig af cn
desgewenst het motorhuis ook. De
lagers worden met veel kleinere
schildjes nog binnen de elektrische
wikkelingen van de motór vastgezet.
Niet alleen wordt zo veel minder
lawaai gemaakt, maar bovendien is de
constructie stijver, wat betekent dat
men binnenin de motor de ruimte
tussen het draaiende gedeelte en de
stilstaande buitenkant in principe
kleiner kan maken. Dat betekent een
groter rendement. Bovendien wordt
de hele motor smaller dan bij de
oude constructie.
Tenslotte kan de temperatuur beter
in de hand worden gehouden. Het
systeem is geschikt voor kleine en
middelgrote elektromotoren. Project
ielder Einar Wallln heeft uitgerekend
dat voor dergelijke motoren jaarlijks
voor 340 miljoen aan lagers wordt
gefabriceerd.
Bendix
Rethl Steel
Boeing
Burroughs
Can Pacific Ry
Cel Cn of Am
Chase Manhattan
Chesnp Ohio Ry
Chrysler
Cities Service
Colgate-Palmolive
Colt Industries
Coramonw Edison
Cons Edison
Cont Can
Cont Oil
Curtiss Wright A
Curtiss Wright A
Dart Ind
Dow Chemical
Dupont de Nem
Eastman Kodak
First Nat City
66% 67 *i
46 46't
172», 170';
lil is
62% 60%
58 58 V3
581 57%
36 35%
39% 39
643/4 64%
24% 23%
34»,4 34%
25% 25%
32% 32%
25% 25%
24% 25%
30% 31%
37 56%
91% 91%
171 171%
119% 117%
57% 56%
Gen Electric
Oen Fond*
Oen Moints
Oen Puljl 001
Ben Tel si
Betty Oil
Bilette
0 int bel Bros
Goodyear T R
Gulf Oil
Illinois Ccntr
Int Büslh Mach
Intern Harvester
Int Nick nf Can
tnt Paper 'S"«
Int Tel Tel 55%
Johns Manville 38%
Kennecolt
Kraft Cn
'M!
80
45'.,
30%
"A
.3 'til
30%
33%
29%
Martin Marietta
May Dep Stores
Mc Donnell
Mobil Oil Corp
Nat Biscuit
Nat Cash Reg
Nat Distillers
Nat Gypsum
Nat Steel
North Am Rockw
Admiral Corp
Alex
Allegheny Pow S
Akzona
Am Standard
Amsted lnd
Ark Louis Gas
23% il-
10.00 10.00
221 22
27% 27%
15 14%
38% 38%
25% 24%
Balt Ohio 4%%
Bavuk Cigars
Burlington lnd
Calif Packing
Can Breweries
Cerro
Chadbourn Goth
Chase Select Fd
Columbia Gas
Cominco
Cont Telephone
Corn Products
Crossbow Fund
55% b 55% b
12% 12%
28% 37%
31 3071
in Jit
„'.1
31 30%
27% 27%b
21 20%
35% 35%
8.27L 8.30L
Muur Corp
Geil Cigar
Int Buk for Rec
Inl Flav Frag
tnt Tech Fund
tni Paper iS 4)
Insllco Corp
lttierspar
inv select Fund
13 12%
30% 30%
22% 22%
54% 54%
45% 44%
50% 50%
62% 61%
32% 32',4
17% 17',
20 19%
421 42*4
35% 34%
20% 20 1
24% 25%
18' X7;
52.00 52.00
3.77L 3.761
Kansas Cliy Ind 4i% 4i%
Kansas Power 25% 25%
KLM 391 39%
Kfuger 23 29%
Leasco !8%
Lone Star Cement 171
Lehman 14 17%
"it
Madison Fund
Olin Mnthiesnn
Penns NY tr
Pepsico
Phelps Dodge
Philip Morris
Phillips Petr
Procter A Gatlibl
Radio Co Of Am
Republic Steel
Reynolds Ind
Royal Dutch Pelr
Rears Roebuck
Shell Oil
Southern Co
Southern Ry
gperry Rand
Stand Oil Calif
Stand Oil Indiana
Stand Oil NJ
Studebaker
sunray bx Oil
Texaco
Texas Inst
Transamerica
Union Carbide
Union Pac RR
United Aircraft
United Fruit
US Steel
West Union Tel
Westlnghouse El
Woolworth
Braz Traction
Nal Can
NY Ccntr A
North West B
N Aut Philips Co
Occldenlal Pelr
Santa Fé Ind
Sniiihem i'ac
Standard III and
Sterling Drug
Candv
UC1F
Unilever
Union Elect
United Cnrps
United Gas
28', 277',
4% AK
83*', 84 Ti,
43 42*4
83 92*4
28 29%
907', 90%
38', 38%
24% 24%
76% 76%
37% 36%
1151 115
44 437',
19% 19%
103% 103%
33'. 34%
56 56%
64% 64%
70% 701
42 39%
471
47%
3i 31
141% 143'/,
22% 22%
48% 49
18% 18%
391 39%
13% 13%
32% 32%
39% 15%
10 U 10%
R4% 85
361 36%
50 49%
51 50%
§.U
45%
1774
9%
46 45%
15 141 Western Bancorp 34% 34%