Drs. Wissink:
kerken moeten
eindelijk eens
meedenken
Wijze witte magistraten
Meer dan 45.000
kinderen betrokken
bij geref. clubwerk
Trouw
Kwartet
Franciscaanse prijs
voor Billy Graham
Examenkandidaten
naar huis: er
zijn geen opgaven
Lotto nadelig voor
schatkist en toto
n
naarengeland
via
hoek van holland!
harwich
Beroepings-
werk
am
DE KERK
DE WERELD
Tienertoer wordt
20 procent duurder
pn
Politie ontruimde
woonwagenkamp
Tiel
Getuigenis-conferentie
in het 'Kerkblaadje'
Duitse bisschoppen
stellen ultimatum
BoekenetalagcL
TROUW/KWARTET WOENSDAG 19 .APRIL 1972
KERKI1IWU\LA\I» T2/J H"
Didactisch/godsdienstige vorming op school
door Ton van der Hammen
Het is de hoogste tijd, dat er met de bijbel op school iets gaat ge
beuren. Er moet iets opengebroken worden, zegt drs. Rieuwert H.
Wissink, die met zijn boekje 'De bijbel op school. Ja, maar hoe?'
(zie ons blad van gisteren) hoopt, dat er inderdaad iets los zal wor
den gemaakt. Aan een doordenking van hoe het Boek op school zou
moeten functioneren heeft het tot nu toe helaas ten enenmale ont
broken. De kerken hebben daarbij al evenzeer de boot gemist, zegt hij.
Gelukkig wordt nu eindelijk die fun
damentele zaak eens heel concreet aan
de orde gesteld. Daaruit komt naar
voren, dat het zelfbewustzijn van ker
ken, schoolbesturen en -directies in
dezen behoorlijk zoek is.
Intussen moet een merkwaardig ver
schijnsel worden geconstateerd: ter
wijl de kerken leeglopen, is dat met
de christelijke school bepaald niet het
geval. Dat zou erop kunnen wijzen,
dat twijfelende ouders hun kinderen
uit een soort verlegenheid naar deze
school blijven sturen. Als dat inder
daad waar is, kun je verder filosofe
ren: veel ouders komen er zelf niet
meer uit en delegeren bewust of on
bewust 'het onderwijzen in de voor
zei de leer' aan de school, die dit dan
maar waar moet maken.
Dat legt wel een erg grote verant
woordelijkheid op de christelijke
school, die tot op heden evenmin
doorzag hoe het in de praktijk alle
maal zou moeten. Zo bezien gaat het
over een veel verstrekkender pro
bleem dan 'het christelijke' van de
school: de totale vorming van jonge
ren tot christenen is dan in het
geding.
En daarmee zitten we meteen weer in
de sfeer van de verlegenheden (de
bijbel is niet zo eenvoudig te verte
ren, het is een weerbarstig boek)
waaruit een doorbraak tot stand zal
dienen te komen. Kennelijk moet de
christelijke school daarbij het spit
afbijten: veler ogen zijn althans hoop
vol op dit instituut gericht!
Culturele crisis
De heer Wissink is het eens met prof.
dr. H. Berkhof, die de verlegenheden
hoofdzakelijk een gevolg acht van de
culturele crisis waarin kerk en chris
tendom zidh bevinden. Een citaat, ter
verduidelijking. Berkhof zegt: 'De
kerk als geheel wordt meegezogen
met de machten van de Europees-
Amerikaanse cultuur. We hebben ge
kozen voor een technische en con
sumptieve samenleving. Dat is een
belissing die we ons nooit goed be
wust hebben gemaakt. Intussen heeft
die moderne cultuur ons allen veran
derd. Zo lang we elkaar beschuldigen
(pro's en contra's, polarisatie) hebben
we die zaak nóg niet door. Het is
alsof bomen elkaar er een verwijt van
maken dat zij verdorren, terwijl de
grond waarin zij wortelen wordt ge
draineerd. De levenssappen trekken
eruit weg. Maar zij kijken elkaar erop
aan'.
En verder (nog steeds Berkhof): 'We
zullen geweldig verticaal moeten te-
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J.de Berg (waarnemend)
Dagelijks bestuurt B. Bol, Oen
Hoogi dr. E. Bleumink, Paters-
wolde; mr. G. C. van Dam,
Nootdorpi W. A. Fïbbe, Rotter
dam) J. Lanser, Utrecht) drs. J.
W. de Pous. Oen Haag; J. Smol-
lenbroek, Wossenaar.
Overige leden van het algemeen
bestuurt K. Abmo, Amsterdam)
H. A. de Boer, IJmuiden; Th.
Brouwer, Assen; rr.r. dr. J. Don-
ner, Den Hoog) J. van Eibergen,
Schoorsbergen; mr. K. van
Houten, Wogeningen; ds. O. T.
Hylkemo, Bilthoven; Joe. Huijsen,
Delft; mevrouw M. C. E. Klooster-
man-Fortgens, Voorschoten-, me
vrouw J. G. Krooyeveld-Wouters,
Heerhugowaord) prof. dr. G. N.
lommens, Noorden; ds. F. H.
Landsmon, Oen Hoog; H. de
Mooij, Rijnsburg; prol. dr. G. C.
von Niftrik, Amsterdom) H. Olte-
vonger, Buitenpost; mr. dr. J.
Ozingo, lunteren; dr. A. Veerman,
Rijswijk (Z-H), H. H. Wemmers.
Den Hoog; drs. R. Zijlstra, Ooster-
lond (Zld).
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro 26 92 74. Bank;
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768). Oem.giro
X 500.
rugkoppelen, om horizontaal gehoor
zaam te kunnen zijn De zaak-
zèlf staat op het spel. Polarisatie
wordt hierbij ten onrechte ingevoerd,
want in welke hoek van de kerk we
ook zitten, we lijden onder dezelfde
vanzelfsprekendheden van onze cul
tuur. Daar moeten we vanaf om dan
vanzelf weer in het offensief te ko
men. Daarbij moeten we elkaar niet
verketteren, maar moeten we dank
baar zijn voor elkaar (zie het beeld
van de gemeente in 1 Corinthe 12)'.
Pluriformiteit
Wat dat praktisch voor de school
Inhoudt? Drs. Wissink: we moeten
beginnen met het erkennen van een
pluriformiteit van meningen (ik heb
'het' niet in m'n zak en u ook niet)
om dan te proberen vanuit het her
stelde vertrouwen elkaar de dingen
eerlijk en zo geprononceerd mogelijk
te zeggen. Dat hoeft helemaal geen
hachelijke zaak te zijn, als we maar
willen geloven dat God ons dan vla
De redactie behoudt zich het reeht voor om
ter opname in dexu rubriek ontvangen me
ningsuitingen verkort weer te geven. BIJ
pubilkaile wordt met de naam van de
Inzender ondertekend. Brieven kunnen wor-
den gezonden aan de lieer Joh. C. Francken.
secretaris van de hoofdredactie van Trouw-
Kwartet, Postbus 859. Amsterdam.
Gepasseerd
Drs. R. H. Wissink met enkele van zijn leerlingen van de christelijke pedagogische academie in Zwolle.
Hij is als docent voor het godsdienstonderwijs en a ls decaan deze opleiding verbonden.
search van de godsdienstige en didac
tische vorming moet tot op heden op
particuliere basis maar zo'n beetje,
dat wil zeggen fragmentarisch, gebeu
ren. De kerken, en met name de
reformatorische, moesten daarvooi
eens wakker worden, mede in hun
eigen belang. Want om met de
aanhef te eindigen het is de hoog
ste tijd, dat er wat gaat gebeuren.
Trouw/Kwartet van 12 april jl. ver
meldt dat ds. J. T. Wiersma, de
voorzitter van de predikantenvereni
ging, heeft gezegd 'dat het volstrekt
niet de bedoeling was om bij de
samenstelling van het forum de op
stellers van het Getuigenis te passe
ren. Dit agendapunt was al gepland,
toen er nog de verwachting was dat
de synode in haar februarizitting haar
boodschap ter bemoediging aan de
gemeente naar aanleiding van het Ge
tuigenis zou vaststellen. Daarom was
het de bedoeling het forum samen te
stellen uit leden van de synodale
commissie, die deze boodschap hadden
voorbereid. Toen sommige commissie
leden niet konden werd getracht en
kele opstellers of geestverwanten van
het Getuigenis te krijgen, maar tot
ons verdriet stuitten wij in dit stadi
um op een muur van verontschuldi-
ginde onwelwillendheid'. De teken bij
deze voorstelling van zaken het vol
gende aan:
1. De opstellers van het Getuigenis
zijn wel gepasseerd. Nooit hebben zij
iets vernomen van het bestuur ten
aanzien van de bespreking van het
Getuigenis ter predikantenvergade
ring. Pas toen ds. Binnenkamp, de
enige pro-man in het forum, bedank
te, benaderde de secretaris van de
predikantenvereniging tien dagen
voor de vergadering mij of ik zijn
plaats als noodhulp zou willen Inne
men. Dat betekent dat wanneer ds.
Binnenkamp niet had bedankt het
forumgesprek op de voorgestelde wij
ze was doorgegaan en dat de opstel
lers volkomen bij de samenstelling
van het forum waren gepasseerd.
2. Tussen de synode, waar de bood
schap van de synodale commissie niet
werd aanvaard, en de aprilvergadering
van de predikanten was volop tijd om
alsnog contact met de opstellers op te
nemen. Dit is niet gebeurd. 3. Wat
betreft 'de muur van verontschuldi
gende onwelwillendheid' merk ik op.
dat ik in overleg met de opstellers
een brief naar de secretaris heb ge
zonden, waarin werd meegedeeld dat
ondergetekende de uitnodiging om als
noodhulp te fungeren moeilijk kan
aanvaarden omdat: a. de opstellers
buiten de opzet van de bespreking
van het Getuigenis zijn gehouden; b
de bespreking in een negatief kader is
gesteld gezien de formulering van de
titel van het agendapunt; c het forum
eenzijdig was samengesteld (één pro
man).
Hilversum
prof. dr. H. Jonker
ROME (AFP) De Amerikaanse
evangelist dr. Billy Graham heeft de
'internationale franciscaanse prijs'
voor 1972 gekregen. Radio Vaticana
maakte bekend, dat hem de prijs is
toegekend om de 'oprechtheid en au
thenticiteit, waarmee hij het evange
lie van Jezus Christus uitdraagt'.
het menselijk verantwoordelijkheids
besef zal beschermen.
Waar in eerste instantie behoefte aan
bestaat ook op school is mystiek,
retraite. Of, zoals ik het in een van
de stellingen aan het eind van mijn
boekje heb geformuleerd: 'Zo is er in
een christelijke school ruimte voor
meditatie en voor praktische stelling-
name. Het meditatieve en het actieve
leven zijn één'. De huidige school
praktijk met gebeden volgens een vast
patroon en karakter betekent gewoon
ik aarzel niet om het te zeggen
de dood in de pot. Daarvoor de rich
ting van meditatie en mystiek kiezen.
Dat zijn middelen die ertoe meewer
ken, dat je je moet concentreren.
Daar zijn vormen voor van kleuter
tot en met de adolescentiefase. Er zal
op school geordend aandacht aan ge
geven moeten worden. Uit de medita
tieve houding zal dus altijd een werk
houding moeten resulteren: ik denk
aan Wilde Ganzen, ami een zendings-
project, aan het bezig zijn voor din
gen in de buurt.
Specifieke eisen
Natuurlijk stelt dit, maar ook de
integratie van de bijbelse functie in
het hele leerplan (zoals dat in ons
artikel van gisteren is geschetst) spe
cifieke eisen aan de leerkracht. Wat
dat betreft wil drs. Wissink ouder
wets-streng zijn: schoolbestuur en
-directie mogen van hem/haar alles
verlangen. Ondermaatse krachten, qua
geloofshouding, moeten geweerd wor
den. De roeping is bij de leerkracht
onverkort van toepassing. In werken
en handelen op deze wijze moet het
zelfbewustzijn weer gaan meespreken.
Is dit alles niet erg ambitieus? Wat is
de haalbaarheid ervan, mede in aan
merking genomen alle andere crisis
verschijnselen die 'in het huidige on
derwijs te signaleren zijn? We zullen
moeten beginnen bij de studenten op
de pedagogische academies. Drs. Wis
sink heeft op hen zijn hoop gevestigd.
Van de huidige generaties heeft hij
niet al te grote verwachtingen.
In de kou
De schrijver wil er tenslotte ook geen
geheim van maken, dat de kerkelijke
instituten het christelijk onderwijs
met al deze vragen toch wel erg in de
kou laten staan. Met name van her
vormde en gereformeerde zijde bij
de rk ligt het iets beter, die hun
hoger catechetisch centrum in Nijme
gen hebben wordt praktisch niets
gedaan aan de godsdienstige opvoe
ding van het kind, terwijl dat kind,
naar steeds blijkt, er volledig 'in'
voor is! Geweldige kansen blijven zo
onbenut. Als men weet dat van ge
middeld elke Christelijke pedagogische
academie per jaar zo'n honderd nieu
we leerkrachten aan ae scholen wor
den afgeleverd, dan betekent dat na
één jaar al een bereik van liefst 3000
leerlingen!
Er zou in ons land een instituut voor
de godsdienstige opvoeding van het
(school)kind moeten komen. Samen
werking met alle protestantse geledin
gen en rooms-katholiekenDe hele re-
Van een medewerker
DRIEBERGEN/HILVERSUM Zestig jaar geleden kwamen een
paar gereformeerde 'knapenleiders' bijeen om een landelijke bond te
stichten; de bond voor gereformeerde jeugdorganisatie (GJO). In
middels zijn de knapenverenigingen, vaak luisterend naar de naam
'Het mosterdzaadje', ter ziele, maar wel zijn momenteel ruim 45.000
kinderen in de leeftijd van acht tot zestien jaar bij het gereformeerd
clubwerk betrokken: een aantal dat in de afgelopen zestig jaar nog
nooit zo hoog is geweest.
Van een correspondent
BUSSUM De rector van het St.
Vitus College te Bussum heeft dins
dagmorgen alle 37 eindexamenkandi
daten van de zesde klas HBS-B naar
huis gestuurd. Toen bleek dat de
examen-opgaven scheikunde niet in
het van de staatsdrukkerij afkomstige,
verzegelde pakket zaten. Er zaten al
leen wat aanwijzingen voor dit exa
men bij. De nerveus geworden leerlin
gen mochten 's middags wel terugko
men om zich te wagen aan het vol
gende onderdeel van het examen: een
opstel.
DEN HAAG De invoering van een
Nederlandse lotto, waartoe de kamer
leden Geurtsen (WD) en Van Schaik
(KVP) 'n initiatiefvoorstel hebben in
gediend, zal nadelige gevolgen hebben
voor de schatkist. Staatssecretaris Van
der Stee (financiën) verwacht dat de
lotto de staatsloterij voor een deel zal
verdringen waardoor deze bron van
staatsinkomsten zal kunnen teruglo
pen met 30 40 miljoen gulden per
jaar. De totale jaaromzet van de
staatsloterij in 1972 wordt geraamd op
250 miljoen gulden, hetgeen de staat
ongeveer 60 miljoen gulden oplevert.
Naar de mening van minister Engels
(erm) zal de invoering van de lotto
zonder twijfel ook de opbrengst van
de toto aanzienlijk doen dalen.
Het aantal Nederlandse deelnemers
aan de Duitse lotto wordt geschat op
150.000 per week, hetgeen overeen
komt met een jaarlijkse besteding van
ongeveer 30 miljoen gulden. Daarvan
komt statistisch de helft aan prijzen
weer terug.
(ADVERTENTIE)
N
voor zaken en genoegen
per auto of trein
elke morgen/elke avond
brochures/boekingen
bij uw reisbureau
en elk n.s. station
een!
15,
irtp.
a v
tsti
Het landelijk centrum voor gerefor
meerd jeugdwerk (ICGJ), waarin
sinds september '71 de beide jeugd
bonden rijn geïntegreerd, hield in
Hilversum een landelijke bijeenkomst
voor leden van ouderbesturen en lei
ding van jeugdclubs. Deze dag, onder
de titel 'Spoor '72' was als zodanig de
opvolger van de traditionele GJO-
bondsdag. ICGJ-voonzitter drs. D. Jol
was dankbaar voor de groei van het
clubwerk en terugblikkend, attendeer
de hij er op dat o.a. de strijd tegen
de 'vleeschkleuTige, kousen van het ge
reformeerde erf verdwenen is.
Wat in de afgelopen jaren niet veran
derde, is de vraag naar de plaats van
de bijbel op de club. en ook in
Hilversum is tijdens 'Spoor '72' deze
vraag aan de orde gekomen. De lu
therse ds. W. Bley, bekend van de
kinderdiensten die het IKOR uitzendt
hield een toespraak over 'de argeloze
bijbelverteller'.
Hij waarschuwde tegen argeloosheid
bij het vertellen uit de bijbel en
illustreerde dat aan de hand van en
kele voorbeelden. Hij benadrukte, dat
bijbelvertellingen niet moeten ontaar
den in romantische sprookjes of in
griezelverhalen. Daar is de bijbel niet
voor. Bijbelvertellingen zijn details
uit het grote geheel, dat u in één
adem moet meelezen, aldus ds. Bley.
Het gaat om de Messiaanse belofte.
Dat moet de essentie zijn.
Hij adviseerde zijn gehoor (ca vijf
honderd aanwezigen) een beroep te
doen op de predikant. 'Dan maar wat
minder bij de bejaarden en meer bij
de jeugd en als dat niet kan, moet er
.maar een dominee bij komen', aldus
ds. Bley. Dat deze suggestie niet door
iedereen in dank werd afgenomen
bleek uit het nagesprek dat door een
aantal aanwezigen met hem werd ge
voerd.
Ds. C. M. Boerma, vice-voorzitter van
het LCGJ, wees in,zijn slotwoord ook
op het LCGJ-materiaal voor de clublei
ding. Het gaat er in ons jeugdwerk
om het geloof, de hoop en de liefde
door te geven die in ons is. Dat is de
belangrijkste opdracht. Wij moeten
ons niet laten drukken in de hoek die
polariserende ouderen ons opdringen.
Het gaat niet om een keuze tussen
links en rechts. Het gaat ook niet om
de vraag die sommige jongeren ohs
stellen, nl. of de methodiek van Jesus
People of Youth for Christ niet de
onze moet worden. In jeugdwerk zijn
dit schijngevechten, aldus ds. Boerma.
Doorgaan in de heilzame traditie van
Jezus Christus is de ware opdracht
door H. Biersteker
Oud-burgemeester J. J. G. Boot van Hilversum
heeft de indruk gekregen dat de discussie over de
apartheid in Zuid-Afrika dikwijls aan beide zijden
eenzijdig gevoerd wordt, dat vaak de argumenten
langs elkaar heengaan en zich niet richten op de
sterkste en wezenlijke punten van de andere rijde.
Daarom schreef hij het boekje 'Apartheid pro
en contra', dat in oktober 1971 zijn eerste en in
februari rijn tweede druk kreeg. De Zuidafrikaan-
se ambassade die het boekje zo'n 'treffer' vond,
dat zij het beleefd aanbevelend naar de priesters
en dominees van Nederland toestuurde, schrijft
erbij: 'Hy oördeel wel en ons stem niet altyd
noodwendig met sy oordeel saam nie, maar hy
veroordeel niet en weerhou hom van betweterig
heid. Sy kritiek berus op sy eerlike oortuiginge
en daar sit geen sweem van skynheiligheid, poli
tieke dogma of sekondêre motiewe aan vas nie.'
Dat laatste is juist. Maar dat hoeft nog niet te
betekenen dat 'alleen suiwer politieke ekstremis
en starsinnige' aan dit pleidooi kunnen voorbij
gaan. Er zijn ook anderen die met reden aan dit
pleidooi kunnen voorbijgaan. Zwarten bijvoor
beeld. Dc heer Boot wil namelijk tussenbeide
komen in een voor hem onbevredigende discussie
tussen blanken. En dan wordt het onderwerp al
gauw: wat doe je als blank volk met zo'n ontzet
tende hoop zwarten om je heen? Het blijkt al op
de eerste pagina: hij wordt gegrepen 'door de
ernst van de problemen waarmee het volk van
Zuid-Afrika, dat ons zo na aan het hart ligt te
worstelen heeft'. De niet-blanke lezer weet dan
onmiddellijk dat hij uitsluitend in de vierde
naamval bij het verhaal betrokken is.
Kritiek
De kritiek die de schrijver tegen het eind van het
boek vragenderwijs uit is vooral gericht tegen de
zg. 'kleine apartheid' binnen de door de blanken
beheerste maatschappij, daarentegen wil hij de
'grote' (ofterritoriale) apartheid, een blanke
republiek, gegarneerd door zwarte thuislanden,
gaarne een kans geven, ook al heeft hij zijn
twijfels. Er moeten veel groter gebieden voor
beschikbaar worden gesteld en er moeten veel
radicaler offers voor worden gebracht En de
regering spreekt wel van voortdurend en nauw
overleg met de Bantoes, maar, vraagt de schrijver,
'waarover en met wie wordt het bedoelde overleg
gepleegd?'
Ernstige en principiële kritiek heeft hij op d»
•geboden apartheid en verboden gemeenschap'
waar blanken en zwarten in één staat samenleven:
ontuchtwet, kerkelijke apartheid, ongelijke lonen,
het strafrecht, het recht van de staat om mensen
na een vrijsprekend vonnis toch in arrest te
houden, de trekarbeid, de verwijdering van vrou
wen en oude mannen uit de steden naar de
thuislanden. Boot 'kan niet zien dat Zuid Afrika
definitief het plan volhouden mag en kan, dat de
niet-blanken in de Republiek hun burgerrechten
elders moeten genieten. Dat heeft immers niets te
betekenen'.
Hij pleit dan ook voor een geleidelijke integratie,
maar geen 'one man, one vote', liever verbindt hij
het stemrecht aan 'een bepaald niveau van oplei
ding of een bepaalde positie'. Volgens hem is dio
kleine apartheid niet nodig als voorwaarde van de
grote apartheid. Hij zegt, dat zijn opsomming niet
volledig kan zijn (waarom niet?) maar deze maakt
wel voldoende duidelijk 'dat men naar mijn
mening in Zuid Afrika met een zwart-wit oordeel
niet de rechte weg volgt maar dat een onbevoor
oordeelde toetsing nodig is aan de boven allen
staande norm van Hem, die de God van blanken
en niet-blanken is'.
Tragiek
De tragiek van Boot is echter dat hij deze hogere
norm allang uit handen heeft laten vallen in de
voorgaande hoofdstukjes. In zijn kritiek op de
'Boodschap aan het volk van Zuid Afrika' door de
Zuidafrikaanse raad van kerken schrijft hij onder
meer: 'Theologen kunnen in hun vergaderingen
zulke machtige woorden spreken, zonder dat er
bloed uit vloeit, maar geen politicus die voor
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Voorthuizen: H. Vel<aa^
zen te Lopik; te Harderwijk: A. Gi^'
er te Delft; te Krimpen a.d. IJsser^1
- - - - - ®lge
liti
de
te Sprang: W. Verboom te Bensc
te Koudekerk a.d. Rijn: A. G, dl
Linden te Zevenhuizen (Gr.); te
heusden: G. Veldjesgraaf te Wou^
woude.
GEREF. KERKEN
Van een verslaggever
UTRECHT De populaire tiener
toerkaart wordt twintig procent duur
der: de prijs gaat omhoog van 25 tot
30 gulden.
Van de kaart, die in juni, juli en
augustus verkrijgbaar is en die recht
geeft op acht dagen onbeperkt trein
reizen plus een reductie van 50 pro
cent op de tarieven van het interloka
le busvervoer, hebben vorig jaar ruim
164.000 tieners gebruik gemaakt. De
NS verwacht dat het er dit jaar.
ondanks de prijsverhoging, nog aan
zienlijk meer zullen zijn.
Beroepen: te Wartena en te Vir 1
mels: W. J. Eeltink. fcand. te Amf,
dam.
Aangenomen: naar Ermelo: A.
Assielt te Dordrecht.
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt: voor Dordrecfht-Zuid (g
verz. Schippers): A. Rebel te Gn
gen.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te Slikkerveer: J. C. "V
strate te Meliskerke.
Bedankt: voor Hoogvliet: Chr.
Poel te Yerseke; voor Gouda: L.
te Beekbergen.
S.)
TIEL De gemeentepolitie van Tiel
versterkt met enkele mobiele eenhe
den van de rijkspolitie heeft gister
morgen het centraal woomvagencen-
trum in Tiel ontruimd, dat in ver
band met de ernstige vernielingen
voorlopig dicht gaat.
De afgelopen dagen zijn tientallen
wagens uit eigen beweging vertrok
ken. Vier gezinnen wachtten tot het
ingrijpen. Een takelwagen sleepte de
vier woonwagens het kamp uit. De
gehele operatie verliep rustig. Zes
wagens mogen in het woonwagencen
trum blijven. De bewoners hebben
toestemming, omdat zij bereid zijn
aan de wederopbouw mee te werken.
In een bijzonder nummer van
'Kerkblaadje', orgaan van de E
van vrienden van dr. H. F. Kohlt r
ge onder redactie van dr. W. Aal ns
(wiens 'Ec-clesia' hierin wordt v'
gezet) en ds. D. van Heijst,
opgenomen de referaten van prof
G. C. van Niftrik en dr. W. Aal
over het 'Getuigenis', gehouden 11
een conferentie van de Vriendent
te Utrecht. Daarnaast komt in Jr.
bijzondere nummer een uitvoerig?®1:
richt over de conferentie voor vai
L. J. Geluk. Exemplaren van dit i rc
mer zijn verkrijgbaar voor ƒ1,
stuk, te storten op postreke
88.71.47 t.n.v. de Administratie
het 'Kerkblaadje', Hossel Muierts 5^"
7 te Ommen. P'
daden en gevolgen verantwoordelijk ls zal het met
zijn verantwoordelijkheid in een boze wereld
overeen kunnen brengen naar deze woorden te
handelen.' Afgezien van het feit dat zulk spreken
van theologen in Zuid-Afrika niet zonder risico is
(hoeveel tientallen werden er de laatste maanden
niet het land uit gezet?) is het bewogen getuige
nis van deze raad van kerken nu juist gericht
tegen de rechteloosheid die met dat woord 'kleine
apartheid' wordt aangeduid en die hij zelf zo
oppervlakkig en onvolledig weergeeft, dat de
Zuidafrikaanse ambassade zich wel kan veroorlo
ven zijn boekje te verspreiden.
Hij praat hier helemaal als een magistraat: 'Of in
een bepaalde situatie integratie van etnische groe
pen in een verband wenselijk en verstandig is,
dan wel afzonderlijke ontwikkeling, dat is een
zaak van praktisch-politieke wijsheid. En of even
tueel zulk een afzonderlijke ontwikkeling of zulk
een integratie mogelijk is, dat is een kwestie van
deskundige beoordeling van de gegeven situatie*.
Hij bedoelt dat men daar niet de bijbel bij moet
halen. En het is rijn kritiek op de boodschap van
de raad van kerken, waarin verzoening gesteld
wordt tegenover apartheid. Hij vindt dat een
onzuivere tegenstelling: 'Verzoening staat tegeno
ver vijandschap. Al is de verhouding tussen
rassen en volken dikwijls van vijandschap door
trokken, toch moet men onderscheiden tussen die
vijandschap, die zondig is en de onderscheiden
heid die een natuurlijk gegeven is'. De raad van
kerken was er echter maar al te goed van
doordrongen dat apartheid de dekmantel is van
ten hemel schreiend onrecht, dat uiteraard vijand
schap veroorzaakt.
En tenslotte, wat blijft er van de ook door hem
bepleite toetsing aan de 'boven allen staande
norm' over als hij ineens Calvijn uit zijn verband
rukt die ergens gezegd heeft, dat in landen waar
de bevolking niet als geheel onder de heerschap
pij van Christus leeft de overheid niet de radicale
maatstaven van het evangelie mag aanleggen?
Moet dit beginsel van tolerantie van vier eeuwen
geleden nu dienen om discriminatie acceptabel te
maken? Moet een eerlijke rechtsbedeling dan
maar wachten tot de laatste Xhosa bekeerd is? En
moeten tot zolang ook de miljoenen zwarte chris
tenen maar een goed toevoorzicht hebben in de
wijze witte magistraten, die alles wèl zullen
maken? Dat kan Boot wiet menen. Maar in zijn
betutteling van een lijdend en strijdend deel van
de kerk in Zuid-Afrika heeft hij het evangelie per
ongeluk onklaar gemaakt als toetssteen van de
apartheidswetgeving.
BONN (KNP) De Westduitse
schoppen zijn van plan te breken
de katholieke duitse studentenveijln
ging en de vereniging van studeu
pastores, indien zij niet aan de
sohoppelijke eisen gevolg geven,
bisschoppen willen, dat zij ophotfil
met maatschappij-kritische en k ee
kritische activiteiten. Gebeurt
niet. dan zal hun wellicht het
ontnomen worden zich kathaliekjtie
noemen.
De bisschoppen willen, dat de stu
tenparochies en organisaties zich
een overkoepelende organisatie n
nigen, waarmee de bisschoppen 121
nen praten. Nu vieren alle studen
parochies op eigen gelegenheid
volgens hun eigen inzicht hun li
gie en stellen zij vanuit maatscha] )f
en kerk-kritisoh standpunt hun e
actieprogramma's op, terwijl een
de bisschoppelijke controle niet m
lijk is.
H. F. van Peer, Ed Leyten, J.
Bakergem. -GORCUM, een oude
maar heerlijk jong. Uitgave: J.
Voorhoeve Den Haag. (Inte
prijs: ƒ34,90 na vcrschiji j'
39,90) 11
lei
eft i
in I
-or: V
en
Bijna 140 foto's op kunstdrukpal
verwerkt in een kloek formaat,
gen met een korte tekst aandacht
een der karakteristiekste steden
de Merwede. Van Peer, die voor^
beschrijving aansprakelijk is, h 1
kans gezien in nog geen zes paf
de vertelling te doen. Een goede
houding, want het is voor alles
kijkboek, dat verleden, heden en
komst van Gorinchem weergeeft
samenstellers de foto's zijn
Leyten en van Bakergem, de vol
ving van W. C. Mol hebben'
oude en het nieuwe in suggest
beelden gevangen. De auteur komt
een voorzichtige naamsverklar
Men neemt aan, dat de combüiL
van de familienaam Goring (c)
heim of heem heeft geleid tot
officiële naam Gorinchem.
Het platenboek begint met een
frontatie met de oude stad, binm
vestingmuren. Een apart hoofdstt
gewijd aan de rivier, in zomers
winterse dagen. Dan volgt de ii
trie, onderdeel van de 'nieuwe
De uitgave, waardoor de Junioj
mer Gorcum en omstreken het ii
tief nam, eindigt met het ondei
recreatie. Bij ieder hoofdstuk is
korte vertaling in de Engelsi
Duitse taal gegeven.
In de serie 'Stad en Land Fotol
van deze Haagse uitgever is dit et
toon aan het in vele oprichten
nerende Gorcum een sieraad- t
