CHRISTELIJKE PERS VOORJAARSPUZZEL 1972
Na onderzoek broei
hooibergen nieuwe
bestrijdingsmethode
Prognose van aantal
ziekenhuisbedden is
niet erg gunstig
Handelvereniging jubileert
met een Russisch oratorium
Jarig prinsje kreeg hut
CNV-kritiek op de KBV
Suriname in hout
Geen 'Dag Mevrouv
Dag Meneer'
Ere-tentoonstelling
Dirk van Gelder
Zesde Antiekbeurs
in Breda
CODERINGEN MET NUMMERAANDUIDING
fï
CODERINGEN ZONDER NUMMERAANDUIDING
TROUW/KWARTET DINSDAG 18 APRIL 1972
BIMENLA1VD T PNOUS 8/DHL
DELFT In zwolle worden binnenkort twee bestelauto's gestatio
neerd die elk duizend liter vloeibaar gemaakt stikstofgas kunnen
vervoeretn (met een temperatuur van ongeveer 200 graden onder
nul)Met die wagens zal in de wijde omgeving broei in hooibergen
worden bestreden.
Dat blijkt ongeveer tienmaal zo goed
koop als de klassieke methode.
Deze nieuwe techniek is een zijlijntj
van het onderzoek van de Delftse ir.
A. Ohm, die de afglopn jaren een
aanzienlijke kennis over hooibergen
en hooibroei heeft verzameld. Morgen
promoveert hij bij prof. N. W.
F.Knossen (natuurkundige technolo
gie).
Ir Ohm begon zijn onderzoek in 1968,
toen de jaarlijkse brandschade door
hooibroei in een paar jaar tijd was
verdubbeld tot meer dan vijftien mil-
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Op verzoek van de
minister van volksgezondheid en mi
lieuhygiëne heeft de provincie Zuid-
Holland een inventarisatie gemaakt
van het huidige aantal ziekenhuisbe
dden en de aantallen die gezien toe-
of afname van de bevolking in 1980
en 1985 nodig zijn.
Volgens de prognoses over de bevol
kingsgroei in de provincie kan wat de
algemene ziekenhuizen betreft de
vraag naar ziekenhuisbedden overtrof
fen worden door het aanbod. In 1980
zou dit neerkomen op 1235 en in 1985
op 668 bedden. Hierbij zijn wel mee
geteld alle nog op papier staande
bedden, waarvan de plannen nog niet
eens zijn goedgekeurd en waarvan het
niet eens zeker is of die plannen ook
allemaal wel goedgekeurd zullen wor
den.
Ook het aantal bedden in verpleegte
huizen voor langdurig zieken of gees
telijk gestoorde bejaarden zal in de
jaren tachtig voldoende zijn. Mochten
echter de gegevens juist zijn die door
de agglomeraties Den Haag en Rotter
dam zijn verstrekt over hun bevol
kingssamenstelling en de daaruit afge
leide prognoses dan zullen deze de
algemene cijfers dermate beïnvloeden
dat in beide vormen van verpleegte
huizen in 1985 een ernstig tekort
optreedt van resp. 622 en 889 bedden.
jeon gulden (bij een hooiproduktie
ter waarde van zevenhonderd mil
joen) Het leek tijd om de oorzaken
eens van dichtbij te bekijken.
Dei zijn in een paar zinnen samen te
vatten. In hooi leven bacijteriëh en
andere micro-organismen. Net als alle
andere levende wezens produceren die
warmte. Die warmte lekt naar de
buitnkant van de hooiberg weg. Als
de warmte sneller wordt geprodu
ceerd dan hij weg kan lekken wordt
de berg warmer, tot hij uitiendelijk
in brand vliegt.
Het klinkt erg simpel, maar de volle
dige theoretische beschrijving van het
gebeuren bleek toch bar ingewikkeld
te zijn. Boven 70 graden bijvoorbeeld
zijn alle micro-organismen dood, en
warmt het hooi verder zichzelf op als
de omstandigheden daar 'gunstig'
voor zijn. Dat is een zuiver scheikun
dige reactie, waar nog nooi t onder
zoek naar was gedaan. Maar nu heeft
zoek naar was gedaan. Maar nu heeft
ir Ohm dus de hele theorie rond, en
hij heeft bovendien aan levensgrote
proef-hooibergen in Friesland aange
toond dat die theorie klopt met de
werkelijkheid. Hij heeft zelfs een
goed omlijnd idee waarom het aantal
broeigevallen van 1965 tot '68 zo hard
toenam voornamelijk omdat de hooi
bergen hoger toerden). En een paar
overigens niet onverwachte ideeën om
broei met verbeterde ventilatie te
voorkomen.
Intussen heeft het 'zijlijntje' van de
stikstofkoeling ('een idee van twee
van mijn studenten') zijn waarde 'al
bewezen. Als ergens in een hooiberg
broei optreedt en dat komt de
brandverzekering geregeld bekijken
was er altijd maar één oplossing.
De berg moest worden afgegraven
terwijl de vrijwillige brandweer met
aangesloten slangen de wacht hield
om bij het eerste smeulen de rest
onder water te zetten (en als veevoer
te bedervn). Zo'n operatie kostte
duizenden guldens.
Nu pompt men vloeibare stikstof door
een buis de broeihaard in. En dan is
het gewoon over, de schade is nihil.
Vorig jaar werden bij wijze van proef
21 bergen behandeld; de toatel kosten
bedroegen 12.500. In twee gevallen
werd waarschijnlijk een boerderij-
brand voorkomen.
AMSTERDAM In de oorlog was er ergens in het Gooi een koortje
dat een koor, en een dirigentje dat een dirigent wou worden. Beiden
waren, terecht, ambitieus, want de zaak was het waard. Optreden was
er toen niet bij, tenzij via de 'Kulturkammer' en daarvoor pasten
zowel koor als leiding.
APELDOORN De jarige prins
Maurits heeft gistermorgen van een
deputatie van werkgevers en werkne
mers in de Nederlandse koopvaardij
als cadeau voor zijn vierde verjaardag
een Surinaamse bosnegerhut gekre
gen. De Aukanerhut, die met het ms
'Neptunus' naar Nederlqnd is ge
bracht, staat voorlopig in het konin
klijk park bij het chaletje. Mr. Pieter
van Vollenhoven zei, dat het in de
bedoeling ligt om later de hut een
definitieve plaats te geven in de bloe
misterij. Daar bevinden zich planten
die door de Nederlandse koopvaardij
uit de gehele wereld naar Nederland
zijn gebracht.
De hut is een kopi van een bosenger-
hut van de stam der Aukaners, in
Suriname negerslaven, die destijds de
plantages ontvluchtten om vanuit het
bos hun vrijheid te bevechten.
Van onze soc.-economische redactie
UTRECHT Het Christelijk Natio
naal Vakverbond levert in het laatste
nummer van 'De Gids' kritiek op de
katsolieke bond van vervoersperso-
neel, die volgens hethCNV teveel
doordramt over de samenwerking tus
sen van vakcentrales en die daarmee
eerder het tegendeel zal bereieken.
De KBV heeft vorige week verklaard
dat het CNV zich moet aansluiten bij
de fusieplannen van NKV en NVV en
dat deze laatste twee vakcentrales an
ders maar snel samen verder moeten
gaan. Volgens het KBV moet het
NKV op de verbondsraad in juni een
defintieve beslissing nemen om zijn
besluiten waar te maken.
Het CNV noemt de redenering van de
KBV 'merkwaardig', omdat de bond
voor de eigen vakcentrale andere
maatstaten aanlegt dan voor het CNV.
'Het CNV mag zijn eigen besluiten
niet waarmaken, maar moet zich wel
de las laten voorschrijven door het
NKV. En dat wordt dan gezegd door
zulke hartstochtelijke voorstanders
van samenwerking op het moment dat
de CNV-voorstellen bij de beide ande
re vakcentrales in studie zijn', aldus
het CNV.
Daarom werd men 'kerkkoor', zong in
kerken en de concerten heetten 'Wij
dingsdiensten', omdat er altijd wel
een predikant te vinden was, die tien
minuten van de pauze met een 'stich
telijk woordje' voor zijn rekening
nam. De muziek stond toch praktisch
altijd op 'geestelijke' teksten. Een en
ander sloeg aan en resulteerde na de
bevrijding in een uitvoering in de
Naardense kerk, van Handels 'Judas
Maccabaeus'. Het Gooise koortje heet
te Bel Canto, en de dirigent was Jack
Loorij. De uitvoering sloeg in en de
Amsterdamse Kunstkring bracht het
inmiddels gegroeide koor over naar
Amsterdam. Dan zet de Omroep zich
er achter, en wordt de 'Nederlandse
Haendelvereniging' geboreh.
Die bestaat nu 25 jaar en heeft inmid
dels 90 uitvoeringen gegeven van 38
werken van Georg Friedrich Hëndel.
Natuurlijk met een aantal pre
mières voor Nederland. In die tijd
heeft Loorij een aantal ontdekkingen
gedaan in Handels nalatenschappen
die gedrukt en in handschrift berusten
AMSTERDAM In de Surinaamse
Galerie Runstraat 19 in Amsterdam
wordt tot 9 mei een tentoonstelling
gehouden onder de titel 'Suriname in
hout'. De collectie plastieken van
Johan Pinas - en houtsnijwerk is
samengesteld door de oud-conservator
van het Surinaams Museum, de heer
P. Bolwerk.
Johan Pinas, van wie hier houten
beelden te zien zijn, 40, was oorspron
kelijk uitvoerder in het bouwbedrijf
en studeerde daarnaast aan de Suri
naamse Academie voor Beeldende
Kunsten. Een jaar of vier geleden
ging hij zich helemaal wijden aan de
beeldhouwkunst. Hij is nu, op uitno
diging van het kabinet van de gouver
neur van Suriname in Nederland voor
een studieopdracht.
in Engeland, het land met een sterke,
soms verstarde, Hëndel-traditle. Die
ontdekkingen begonnen in 1951 en
droegen vrucht in enkele nieuwe ge
vonden stukken, nieuwe ideeën om
trent uitvoeringswijze. De praktijk
had de componist altijd wel genood
zaakt met veel vrijheid met zijn wer
ken om te springen, vrijer dan hij
omsprong met zijn medewerkers aan
wie hij zijn wil oplegde.
Bij al deze dingen zag Loorij kans om
onder meer de oude barokke versie
ringskunst in ere te herstellen, wat
bij het publiek, de koorleden en solis
ten aanvankelijk soms op heftige te
genstand botste, doch na enkele jaren
van praktische aanpak en stug volhou
den algemeen is geaccepteerd.
Een ander probleem zijn de counter
tenors die Handels partituren bevol
ken. Altstemmen die door tenoren,
mannen dus, met een typisch eigen
timbre gezongen worden. Dit is nog
steeds een zaak van een tekort aan
goede counter-tenors, en hangt even
als het versieringsprobleem ten nauw
ste samen met de opleiding van voca
listen. Deze is in Engeland verder
dan hier.
Omtrent het a.s. jubileum-concert op
27 april in de Grote Zaal van het
Concertgebouw te Amsterdam werd
over het programma o.m. het volgen
de meegedeeld: Er zal geen groot
werk van Handel maar enkele frag
menten van minder bekende werken
worden uitgevoerd, voorafgegaan door
het Orgelconcert op 7 nr 4, door Jos
Wielakker. Verdere solisten zijn on
der meer Elly Ameling en Charles
Holland en Jan Bleumers. Na de
pauze volgt een uitvoering van een
Russisch Oratorium van Giuseppe Sar-
ti, een Italiaan die de laatste jaren
van zijn leven in St. Petersburg .werk
te en in 1802 te Berlijn stierf. Zijn
oratorium is gecomponeerd op teksten
van de Russische liturgie, voor dub-
belkoor en een sterke orkestbezetting.
In 1968 werd het in Leningrad ont
dekt en daarna door een Tsjechisch
koor in Perugia uitgevoerd.
DEN HAAG De Haagse Cornell
had het seizoen willen besluiten ml
een luchtig stuk en koos daarvo
Dag mevrouw, Dag Meneer, vier
akters van Lotte Ingrisch. Maar I
de voorbereidingen bleek dat defl^
eenakters toch niet geschikt waj
zodat de directie en de artistie
raad, in overleg met de spelers bes
ten ze toch maar niet uit te brenge
In plaats daarvan worden gespeeld
Blok aan het Been op 21, Schakels i an
22, 't Is Voorbij op 23 en 29 april.
DEN HAAG De Haagse kunstensjikf
Dirk van Gelder viert dit jaar z\&a
65e verjaardag en ter gelegenhë
daarvan presenteert het prentenkaaa
net van het Haags Gemeentemusei F8
een keuze uit zijn grafiek en teken
gen.
Dirk van Gelder behoort tot die gei)
ratie kunstenaars (met o.a. Thijs M; t-
ve, Pam Rueter en Nico Bulder- i'
vooral de houtgravure in Ned er la00
tot grote technische perfectie hebber
gebracht. Naast voorbeelden van vii as
en gebruiksgrafiek zullen ook zijn v p).
minder bekende tekeningen te zi
zijn: lyrisch uitgewerkte Nederland
en Italiaanse landschappen, indr le
gend geobserveerde en minutieus ge o
kende natuurstudies.
t
BREDA Voor de zesde maal woi ol
er in gebouw 'Het Turfschip' aan ijk
Chasséveld te Breda een kunst
antiekbeurs gehouden. Deze beurs
van 22 april tot 2 mei woi
georganiseerd door de Stichting u'
derlandse Kunst en Antiekbeurs
staat onder auspiciën van 'Het Ned
landse Antiquirs Genootschap',
beurs telt dit jaar 27 deelnemers
alle delen van het land. Op
oppervlakte van 2370 vierkante me ia
worden meer dan 6000 stukken ti
toond. ir
Alle goederen die er aangeboden w'n
den, zijn door een deskundige co1
missie op authenticiteit beoordee
De beurs zal dagelijks van 2 tot
uur geopend zijn.
5 33 12 2 4 18 30 6 81
3 10 142 38 9 59 7 53 11
19 51 89 13 43 82 18 29 44
16 24 25 96 42 57 39 20 58
64 41 107 15 59 82 26 27 32
112 110 111 8 52 18 37 72 85
114 116 14 14 83 48 95 59 97
67 90 73 135 66 22 28 76 105
54 142 126 12 138 18 59 82 125
142 33 51 23 47 122 82 18 50
74 89 107 15 59 82 31131 78
94 117 110 77 45 75 79 71 80
121 41 139 102 55 144 2 18 93
133 111 114 124 86 88 92 30 104
3 16 54 116 56 113 22 81 21
(J6^) 87 5 33 126 120 127 138 4 99
46 51 107 111 42 12 53 58 34
10 142 89 110 8 60 9 59 100
114 48 66 136 118 13 43 61 103
24 19 49 116 39 52 106 84 63
126 51 89 23 95 122 82 123 1
^2^ 25 41 69 33 107 102 15 144 128
^23^ 38 110 130 120 18 141 108 17 65
24) 54 54 111 22 138 12 59 35 99
73 114 70 2 82 18 98 145 129
142 116 42 15 4 59 97 125 6
19 126 107 22 9 82 34 63 140
96 33 89 138 39 18 7 131 11
67 112 52 95 122 59 82 29 30
30) 90 133 74 51 48 144 32 44 72
110 66 102 57 113 127 37 50 76
135 111 126 33 136 68 2 4 18
94 139 49 114 5112 9 39 71
117 87 116 77 91 59 92 78 36
121 89 107 47 15 109 52 95 53
41 110 114 126 118 13 43 22 100
10 25 46 111 57 138 122 58 80
3 120 31 103 106 93 104 85 105
5 116 130 42 12 82 143 123 108
(^4(p 16 33 124 113 144 18 129 6 11
69 112 51 8 48 59 128 141 97
89 110127 15 2 145 7 84 40
24 54 107 70 66 136 22 138 81
64 90 96 111 119 134 29 125 44
67 135 23 114 118 82 76 78 85
116 13 4 18 59 32 37 72 101
94 126 51 116 77 12 20 50 80
117 33 107 47 9 82 93 115 1
121 139 69 39 18 59 82 71 137
89 110 124 18 26 92 131 104 105
3 124 70 102 43 2 4 18 20 26 7 30 53 6
111 33 110 8 77 59 82 29 58 11 17
19 46 49 114 23 120 9 18 59 32 97 44
10 41 69 96 33 107 57 12 82 37
16 38 51 89 130 42 45 39 27 125
73 112 70 77 130 48 18 59 50 131 30 72 81 85
24 74 111 70 82 71 53 76 78 105 21
25 64 67 135 114 55 28 92 100 80
90 116 126 113 15 52 31 58 35 34
139 33 114 66 127 136 95 103 106 81
51 47 124 77 18 59 82 123 128 93 104
87 46 89 116 130 102 22 122 141 97 108
49 107 126 138 144 145 125 85 105 36
94 110 118 12 15 18 75 131 129 81
69 111 33 107 13 22 60 59 7 101
117 51 43 57 138 2 4 82 18 79 30
121 5 110 126 8 70 9 6 84 21
3 24 96 14 23 39 59 11 85 1
111 113 61 82 29 32 53 44 72 105
112 114 120 42 12 68 37 58 115 65
126 51 107 48 127 118 52 86 76 81
10 135 33 136 15 91 95 122 18 88 97
39 110 66 22 138 75 50 125 131 78 85
16 139 46 111 116 12 59 98 30 80
25 102 56 15 144 82 71 53 93 105
64 133 114 47 22 138 2 92 58 104
38 126 77 4 100 97 108 81 137 40
67 94 73 89 111 130 13-12 9 103 129 140
90 117 121 69 33 15 143 106 125 6
74 5 51 124 70 130 120 66 22 11 44 34
3 89 110 8 42 138 109 119 123 128
107 114 23 43 39 18 59 20 128 141
54 116 33 107 66 12 134 52 82 145 72
87 38 126 77 102 57 118 18 131 76 99
3 33 47 120 113 45 95 30 78 99
16 142 51 89 70 15 22 55 53 85 84
24 42 127 136 60 122 144 59 26 58
25 19 83 13 138 2 4 82 18 7 80
73 74 110 14 48 12 9 59 29 93 104 105
64 83 66 15 39 82 18 27 32 108
67 94 96 47 124 59 82 28 81 21
112 111 116 33 43 52 18 59 37 97
90 117 121 135 114 23 47 22 61 95 129
139 126 51 14 102 120 57 138 122 34
5 89 83 77 120 68 82 31 50 125 6 11 85
46 69 107 48 91 144 18 59 71 17
3 133 41 110 114 12 109 2 82 131 35
54 111 116 113 127 18 75 92 100 30 63
10 16 49 126 56 56 4 79 53 58
24 25 33 124 56 9 39 52 44 36
