Bijbel in de klas: ja, maar hoe? Met een rijzweep in de kerk.... Verhaal over Marcus steeds fantastischer Planning van kleuter- tot en met voortgezet onderwijs Trouw K wort et Overvallers gepakt Bromfiets tegen auto Drs. Wissink: theoloog en onderwijsman Pater Mosmans uit Zaire uitgewezen Drs. K. Veling benoemd aan Kamper hogeschool vandaag Vredesberaad gaat werken met 'groepenbegeleiders' Beroepings- werk Boekenetalag TROUW/K WART*,T l->n\oi> '.G 18 APRIL 1972 door Ton van der Hammen Op de christelijke school ral het nadrukkelijk om geloofsopvoeding moeten gaan. De school zal veel meer een fundamentele bijdrage aan de menswor ding van de kinderen moeten gaan leveren door hen met het getuigenis van de bijbel te confronteren. Een methodiek is daarvoor nodig: van kleuter-, via basis- naar voortgezet onderwijs. Planning op lange termijn dus. KERK IllWEM AMl T2 Dit is in het kort wat drs. R. H. Wissink, theoloog èn onderwijsman, genuanceerd betoogt in zijn boekje 'De bijbel op school, ja, maar hoe?', dat als cahier nummer twee is ver schenen onder auspiciën van de Unie 'School en Evangelie'. Het geeft een blauwdruk van het 'hoe' en wil als proeve ter discussie dienen. Hopelijk niet te lang, want er is haast bij om tot handelen te komen, zegt de schrij ver. Met zijn bijdrage sluit hij aan op 'Profiel van een school met de bijbel' van drs. T. M. Gilhuis, die daarin de inleidende beschouwing op het vraag stuk leverde. De pennevrucht van drs. Wissink vliegt weg. In enkele weken was de eerste druk (uitgever is Kok, Kam pen) uitverkocht. Een bewijs, hoe velen met het vraagstuk ernst willen maken. Maar ook: ermee 'zitten', in verlegenheid zijn hoe het christelijk onderwijs vandaag verwerkelijkt moet worden. Er is de afgelopen jaren al heel wat, vaak nogal vruchteloos vooral als het om de praktijk ging afgepraat over en T>ezonnen op' het specifieke karakter van de christelijke school. Op onderwijsconferenties. Op de scho- len-zelf, die er soms zelfs speciale ouderbijeenkomsten voor beleggen. Weerkerende vraag: het moet met de bijbel, maar hoe geven we daar in de praktijk eigentijds gestalte aan? Het boekje geeft in dit opzicht een handreiking, als je het bescheiden wilt stellen. Maar het zou wel eens meer kunnen zijn. In deze zin: daar hebben we nu op zitten wachten. Eindelijk een heel reëel, overtuigend begin. Zo kunnen we verder. Verlegenheid Want de verlegenheid is algemeen. Drs. Wissink constateert: het zelfbe wustzijn in deze wezenlijke zaak, die de vorming van de kinderen tot chris tenen beoogt, is gewoon zoek. Daarin lijkt hij gelijk te hebben als je hoort het is een extreem voorbeeld, maar wel typerend dat een lerarenbezin- ning van zo maar een scholengemeen schap over het christelijk karakter onder meer een actie 'schone school' heeft opgeleverd. Over die verlegenheid zegt drs. Wis sink onder meer: Vroeger was het duidelijk de bijbel gaf, dachten we, heldere richtlijnen. Iedereen kon we ten waaraan hij zich moest houden. Vandaag de dag heet de bijbel vaag bron van Inspiratie, wat Jn concreto inhoudt: leren leven met het gebod van het uur en met een ethiek per situatie. Voor velen klinkt dat als willekeur. De een komt tegen de ander in het geweer, kortom, de een heid is verder zoek dan ooit. Hoe dan ook, de schrijver vindt dat wel duidelijk is geworden wat de bijbel niet is: hij geeft geen nauw keurige beschrijvingen wat er con creet moet gebeuren (met de bijbel kun je in het maatschappelijk leven tot verschillende standpunten ko- De Rotterdammer Nieuwe Haagse Courant Nieuwe Leidse Courant Dordts Dagblad Uitgaven van N.V. De Christelijke Pers Dagelijk* buluur: B. Bol, Den Hoog; dr. E. Bleumink, Poleis- woldej mr. G. C. van Dom, Nootdorp: W. A. Fibbe, Roller- dom; J. Lanser, Utrecht; dr». J. W. de Pou», Den Hoog; J. Smol* lenbroek, Wassenaar. Overige leden van het algemeen bestuurt K. Abmo, Amsterdam; H. A. de Boer, IJmuiden; Th. Brouwer, Assen; n;r. dr. J. Don net, Den Haag; J. van Eibergen, Schaarsbergen; mr. K. von Houten, Wogemngen; ds. O. I. Hylkemo, Brllhoven; Joc. Huiisen, Delft; mevrouw M.CE. Kloosler- man-Fortgens, Voorscholen; me vrouw J. G. Kroayeveld-Wouters, Heerhugowaard; prof. dr. G. N. Lammens, Noorden; ds. F. H. Londsmon, Den Haag; H. de Moot|, Ri|nsburg; prol. dr. G. C. von Niflrrk, Amsterdam; H. Olte- vonger. Buitenpost; mr. dr. J. Ozinga, lunleren; dr. A. Veermon, Ri|swi|k (Z-H), H. H. Wemmers, Den Hoog; drs. R. Zi|lslra, Ooslet- lond (ZidJ. Directie: Ing. O. Postma, F. Diemer Hoofdredactie: J.de Berg (waarnemend) Hoofdkantoor N.V. De Christelijke Pers: N.Z. Voorburgwal 276 280, Amsterdam. Postbus 859. Telefoon 020 - 22 03 83. Postgiro 26 92 74. Bank: Ned. Midd. Bank (rek.nr. 69.73.60.768oem.giro X 500. De integratie van bijbelse aspecten in het onderwijsproces heeft drs. Wissink willen uitbeelden in een schema van vier cirkels (A. Beginsituatie van het kind: B. Jezus van Nazareth Chris tus de levende Heer Christus de komende Heer; C. Het bijbelverhaal O. en N.T.; D. De toekomst Gods). Het principe komt hierop neer, dat de bijbelstof afwisselend in de verschil lende ontwikkelingsfasen van het kind aan de orde wordt gesteld op een telkens wat hoger niveau. Bijbel se knelpunten worden niet uit de weg gegaan. Met tal van praktische voor beelden geeft de schrijver aan, hoe de bijbelse aspecten in de verschillende vakken kunnen worden geïntegreerd. De pijltjes geven aan hoe de wissel werkingen plaats hebben. Alles staat met alles ln verband. Vroeg of laat komt dit aan het licht Als het goed ls wordt het kind telkens tot diepe verwondering gebracht Dat is dan weer een reden om God te danken. men). Hij blijkt een weerbarstig boek te zijn, waaruit beginselen niet zo eenvoudig zijn af te leiden. Je bent niet klaar met ondertekening van een statuut, waar keurig netjes in ver meld staat dat de bijbel de grondslag van de school is: óf hij dit is moet blijken ln het dagelijks onderwijspro ces. Nieuwe kansen En daar zitten we dan weer. Echter: de bijbel krijgt in het onderwijs- nieuwe-stijl kansen als nimmer tevo ren, meent drs. Wissink hoopvol. Daarmee is men immers afgestapt van het inzicht dat uitsluitend de leerstof uitgangspunt zou moeten zijn en dat het om 'frontaal' les geven gaat, waar door het kind als individu weinig aandacht krijgt. Men stemt het onder wijs tegenwoordig meer af op het KIND, dat men serieus wil nemen in zijn beleving van de werkelijkheid. Welnu, daardoor ls eindelijk verlos sing mogelijk uit het afschuwelijk isolement waarin de bijbel zich be vond, namelijk dat hij alleen een duidelijke rol speelde in 't godsdienst onderwijs. Hij kan, aldus de schrij ver, nu echt gaan functioneren, waar mee hij bedoelt, dat er geen thema ln het onderwijs aan de orde behoeft te worden gesteld of de bijbelse aspecten kunnen daarhij ook ter sprake komen. Niet dat dit geen hachelijke zaak ls. Want de bijbel erbij halen zal altijd blijven betekenen: pas op, het ver keerslicht springt op rood, de bijbel spreekt een eigen taal, ondubbelzinnig en irritant, hij leent er zich bar slecht voor om zich voor ons karretje te laten spannen. Vertrekpunt Het vertrekpunt, aanzet voor de plan ning op langere termijn ziet drs. Wissink in een goed verslag van de religieuze achtergrond van het kind. Zo'n religiografisch verslag, zoals de schrijver het noemt, moet Inzicht ge ven in zijn religious milieu, in wat het van de bijbel weet, welke voor stellingen het heeft van bijbelse ge beurtenissen en personen, welke gods dienstige gebruiken en liederen het kent, etcetera. Zo'n verslag kan de opvoeder behoeden voor al te grote blunders. Want een leraar die in de eerste klas van een lyceum waar veel kinderen zitten die zijn grootgebracht bij een letterlijk verstaan van een Van een verslaggever DEN HAAG De 18-jarige kelner B. L. en de 19-jarige autospuiter L. G., die beiden in het weekeinde zijn gearresteerd, hebben bkend vrijdaga vond in de Slachhuissraa Den Haag de chef-monteur van een garage bedrijf te hebben overvallen. Deze chef-monteur wilde een enveloppe met 2315 in een nachtkluis bergen Hij kreeg een klap met een ijzeren staaf op het hoofd. De beide overval lers zijn er daarna met 1100 van door gegaan. Bij hun aanhouding had den ze nog 600 bij zich. Hun arrestatie hebben ze te danken aan een bewoner van de Slachthuis- straat. Deze zag de beide mannen enige tijd voor de overval poolshoogte nemen. Hij vertrouwde de zaak niet helemaal en noteerde voor alle zeker heid hun autonummer. OIRSCHOT De 52-jarige incasseer der P. J. de Laat uit Vessem is overleden nadat hij gisterochtend in Oirschot met zijn bromfiets tegen een vrachtauto botste. bijbeltekst, stoer wil doen door alle wonderverhalen te verwerpen en het scheppingsverhaal te ridiculiseren, is een barbaar die kinderzielen vernielt. Maar een docent die kinderen zijn visie oplegt van een letterlijk ver staan van alles wat in de bijbel staat, terwijl hun op de catechisatie net iets duidelijk is gemaakt over de bijbelse beeldtaal, schiet eveneens een bok. Mogelijkheden en grenzen van het kind moeten worden geëerbiedigd. Dit houdt volgens drs. Wissink o.m. in, dat ernstig rekening moet worden gehouden met de fasen van de ont wikkelingsgang van het kind. Hij wil heel bewust confrontatie met de bij- oel, d.w.z. het kind niet zo maar een lesje, ontleend aan de bijel, aanbie den, maar het van lieverlede binnen leiden in de leef en denkwereld van de getuigen van de openbaring Gods. Het kind moet zoveel mogelijk zelf ontdekken. De opvoeder begeleidt en legt niets op. Hij laat het Woord en het kind aan hun trekken komen. Zes fasen Zes fasen zou de schrijver willen onderscheiden, die globaal overeenko men met de étappes in de ontwikke ling van de kinderen. Eerste fase: kleuterschool en eerste twee klassen basisschool. Aansluiting zoeken bij de belevingswereld van het kind. Kinde ren laten vertellen var him belevenis sen en daarop inhaken met een ver telling al of niet aan de bijbel ont leend. Gebeden en liederen; bij gebe den eveneens kinderen inschakelen. Voor spel en dans ruim plaats. Stren ge selectie van vertelstof; ook keus uit bekende personen van de kerk- en zendingsgeschiedenis. Tweede fase: derde en vierde klas basisschool. Kind nu zeer ontvankelijk voor vertelling: derde klas oude, vier de klas nieuwe testament: hoofdzaken vertellen, oorlogen, wereedheden, ge lijkenissen kies bespreken of nog weg laten. Derde fase: twee hoogste klassen ba sisschool. De oud- en nieuwtestamen tische stof die in drie en vier zijn blijven liggen kunnen nu voor een belangrijk deel besproken worden. Vooral nu is er volop gelegenheid het bijbelonderwijs in het algemene on derwijs te integreren. Vierde fase: eerste en tweede klas voortgezet onderwijs (verschillende kriteria naar schooltype). Kiezen tus sen: opnieuw oude en nieuwe testa ment cursorisch aan de orde stellen of doorstoten naar thematische behan deling van dc bijbel. In deze levensfa se de bijbelse stof kritisch, historisch en theologisch verantwoord behande len, waardoor een scherper inzicht kan worden verkregen in de heilsge schiedenis. Vijfde fase: derde en vierde klas voortgezet onderwijs. Groepswerk, dis cussies, zelfwerkzaamheid. Themati sche, biografische, exemplarische be handeling naar de bijbel. Zesde fase: hoogste klas(sen) voort gezet onderwijs: stof alleen in overleg met leerlingen vaststellen. Drie moge lijkheden: a) belangrijke bijbelse the ma's de dogmatische revue laten pas seren, b) in het licht plaatsen van actuele wijsgerige stromingen, c) in ethisch licht stellen. Confronteren met niet christelijke stromingen en godsdiensten. Het spreekt vanzelf, dat in de hogere fasen bijbelse knelpunten niet uit de weg mogen worden gegaan. Aan de hand van een aantal voorbeelden gaat de schrijver daar uitvoerig op in, tenminste, voorzover 'de omvang van het boekje dit toelaat. Een tiental stellingen is tenslotte ten behoeve van discussiegroepen toegevoegd. Drs. R. H. Wissink, D e bijbel op school, ja maar hoe? Cahiers voor het christelijk onderwijs nr. 2, publikatie van Unie 'School en Evangelie', uitga ve J. H, Kok, Kampen, 92 blz., prijs 6,90. Drs. R. H. Wissink studeerde theolo gie in Groningen en was achtereenvol gens predikant in de hervormde ge meenten van Zeist, Schipluiden en Schiedam. Toen hij enige tijd als dominee godsdienstonderwijs had ge geven aan het Christelijk Lyceum in Deift besloot hij zich geheel aan het onderwijs te geven. Vier jaar ls hij nu docent godsdienstonderwijs en de caan aan de christelijke pedagogische academie in Zwolle. Sinds kort is hij bovendien wetenschappelijk hoofdme dewerker aan de universiteit van Gro ningen voor de didactiek van de cul tuurgeschiedenis van het christendom. De problemen en mogelijkheden van het godsdienstonderwijs leerde hij na der kennen als lid van de redactie van het tijdschrift voor godsdienston derwijs 'Opdracht' en als secretaris van de werkgroep voor dit onderwijs van de raad voor zaken van kerk en school van de Nederlandse Hervormde Kerk. De redactie behoudt xlch het recht voor om ter opname la dexc rubriek ontvangen me ningsuitingen verkort weer te geren. BI] publikatie werdt met de naam van de inzender ondertekend. Brieven kunnen wor den gezonden aan dc heer Joh. C. Francken, secretaris van de hoofdredactie van Trouw- Kwartet, Postbua 859. Amsterdam. Vrije schoten Met veel interesse heb ik het artikel over de 'vrije scholen' gelezen. Van de dingen die de onderwijzers daar doen, onderschrijf ik vele van harte. Maar de maniér waarop u de 'vrije' en de 'gewone' scholen vergelijkt is bedroevend. U vergelijkt één school waar u geweest bent als representant van de vrije scholen met de gewone scholen, waar u zo te zien sinds uw twaalfde niet meer geweest bent. An ders had u veel meer overeenkomsten opgemerkt tussen de basisschool van nu en de vrije school. Een grove fout maakt u als u denkt dat de leerkracht van de eerste klas de jongste en minst ervaren leer kracht is. Ik moet de eerste basis school nog tegenkomen die dat durft. Trouwens, op veel scholen vindt ieder jaar een klasseverdeling plaats. Het is dus best mogelijk dat iemand uit de vijfde volgend jaar de derde neemt en meegaat naar de vierde. Tenslotte: Verintellectualisering van het onderwijs moet niet ontaarden, maar wie op de vrije school gezeten heeft moet na zijn achttiende maar zien hoe hij verder studeert. Aanslui ting bestaat er niet. Dat zeggen mijn kennissen die er zelf gezeten hebben. Utrecht Gerda de Vroet Van een onzer redacteuren AMSTERDAM Het verhaal van de Spaanse jeuzuïetenpater Jose O'Callaghan, die fragmenten van het evangelie van Marcus zou heb ben ontdekt uit het jaar 50 na Christus, is nog ongeloofwaardiger geworden door een vraaggesprek, dat het Amerikaanse persbureau AP met hem in Rome heeft gehad. O'Callaghan ontdekte het fragment van Marcus op een papyrus-snipper, die in 1955 samen met achttien ande re snippers werd gevonden in een grot Qumran in de woestijn bij de Dode Zee. De pater heeft nu aan AP verteld, dat volgens hem nog drie van deze snip pers gelezen kunnen worden als stuk ken uit Marcus. Vijf anderen stem men volgens hem overeen met delen uit de bijbelboeken Handelingen, Ro meinen, Timothells, Jacobus en 2 Pe trus. Wanneer dit juist zou zijn, zou dit betekenen dat al deze bijbelboeken geschreven zouden zijn vóór het jaar 50 en zij niet alleen. Want het boek Handelingen werd door Lucas na zijn evangelie geschreven en 2 Petrus werd geschreven, toen de brieven van Paulus al bekend waren, zodat al deze boeken ook vóór het jaar 50 geschre ven zouden moeten zijn. Dat is zonder meer onmogelijk. Het boek Handelin gen bijvoorbeeld beschrijft gebeurte nissen, die na het jaar 50 hebben plaatsgevonden. Pater O'Callaghan is 42 jaar. Hij is verbonden aan het pauselijk bijbelin stituut te Rome. Hij vertelde AP, dat hij zich al twee en een halve maand met de eerste snipper bezig had ge houden, toen hij 'op een mooie avond op 15 december 1971, tussen zes uur en half zeven' 'ineens, in een bliksem flits' de oplossing zag. Hij kon en wou het niet geloven. Hij ging wande len en pas drie dagen later keerde hij bij zijn fragment terug. Maar het was waar. Vier van de letters konden een deel zijn van het woord Gennesaret. Toen bleken alle overige letters thuis te brengen. Het was Marcus 4: 52 en 53. Met de datering heeft O'Callaghan zich niet zelf bezig gehouden. Hij heeft zonder meer de conclusie aan vaard van de Britse deskundige C. H. Roberts, die de negentien papyrus- stukjes in 1962 dateerde uit de jaren tussen 50 voor en 50 na Christus. De Spaanse pater hevft de snippers zelf niet eens met eigen ogen gezien. Hij vertelde AP, dat hij afschriften had bestudeerd. De originelen zijn in Jeruzalem, waar hij ze in de zomer hoopt te bekijken. BRUSSEL (KNP) In Brussel is aangekomen pater Guy Mosmans, se cretaris van de r.k. bisschoppenconfe rentie van Zaire. Hij is door de autoriteiten van Zaire uitgewezen, vermoedelijk omdat hij het memoran dum heeft samengesteld, dat de bis schoppen van Zaire aan president Mo- boetoe hebben aangeboden en waarin zij zich verzetten tegen de uitwijzing van kardinaal Maloela. Pater Mosmans zei bij aankomst niet te kunnen voorspellen, hoe het con flict tussen de bisschoppen en presi dent Moboetoe zich vei der zal ontwik kelen. Dat hangt voor een groot deel af van de beslissingen, die de nationa listische eenheidspartij zal nemen op haar congres in mei. HATTEM De generale synode van de gereformeerde kerken (vrijge maakt) heeft drs. K. Veling te Gro ningen benoemd tot wetenschappelijk medewerker in de geschiedenis van de wijsbegeerte aan de theologische ho geschool van deze kerken te Kampen. Tevens werd besloten, dat iedere do cent een part-time assistent mag aan trekken. 'De groei van de belangstelling bin nen de kerken voor dit vraagstuk blijft betrekkelijk als men ziet hoe grote groepen binnen de kerken hun verantwoordelijkheid in dit opzicht nog onvoldoende beseffen', aldus de toelichting op het project Er is ster ke behoefte aan 'toegesneden materi aal' en 'deskundige begeleiding'. 'Na overleg met de werkgroep TCerk en ontwikkelingssamenwerking' van de Raad van Kerken, het landelijk overleg van kerkelijke functionarissen inzake ontwikkelingssamenwerking, de algemeen secretaris van de Nederland se Zendingsraad, het moderamen van de hervormde synode'en de organen van andere kerken die verantwoorde lijk zijn voor het werk van het In- ternkerkelijk Vredesberaad is geble ken dat men het IKV mede gezien zijn brede oecumenische samenstel ling de meest voor de handliggende instantie vindt om de inhoudelijkee n methodische begeleiding van plaatse lijk kerkelijk werk ten behoeve van ontwikkelingssamenwerking voor zijn rekening te nemen', zo wordt medege deeld. 'In een land als Nederland kunnen de kerken en de door de kerken gewilde organen een belangrijke bijdrage leve ren aan de activering van de openba re meningsvorming. Door hun deelna me aan Internationale organisaties, waarbij in het bijzonder gedacht moet worden aan de Wereldraad van Ker ken en Justitie et Pax, hebben de kerken mogelijkheden tot internatio nale uitwisseling van activiteiten. Verder bestaat er een groeiend aantal Drs. N. Scheps van Kerknieuws heeft voor zijn reeks artikelen over de (voormalige) gereformeer de kerken in hersteld verband een vraaggesprek gehad met mr. dr. N. G. Geelkerken uit Leiden (o.a. bekend als a.r. Tweede Kamerlid), de zoon van wijlen dr. J. G. Geelkerken. Het gesprek ging o.m. over de laster die werd rondgestrooid over het gezin van dominee Geelkerken in de periode van de Asser synode van de gereformeerde kerken (die, zoals bekend, dominee Geelkerken in 1926 heeft afgezet, wat tot het ontstaan van de kerken in hersteld verband heeft geleid). De heer Scheps vroeg aan de heer Geelkerken: kunt u een voor beeld geven van die laster? Het antwoord van dr. Geelkerken: 'Op een avond om een uur of negen kwam dr. W. A. van Es, gereformeerd predikant in Leeuwar den, met één of twee ouderlingen bij ons thuis. Men had hem verteld dat het gezin van dr. Geelkerken helemaal te gronde ging; zijn vrouw kwam met een rijzweep in de kerk, want zij reed liever paard in het Vondelpark dan dat zij in de Parkkerk kwam, zijn dochters waren figuren uit de Amsterdamse cabarets en onderwereld enz. enz. Toen heeft deze dr. Van Es en het heeft hem, geloof ik, bijzonder gesierd gezegd: broeders, ook deze predikant en zijn gezin hebben een ziel te verliezen. Als die verhalen waar zijn, dan moeten we vandaag nog naar die man toe om hem en zijn gezin de les te lezen. Daarom kwamen ze die avond. En toen vonden ze het hoogst merk waardig dat mijn moeder daar kopjes koffie voor hen schonk en niet direct de allures had van een amazone die een rijzweep in de kerk kwam. De dochters waren kleine meisjes van negen en twaalf jaar, die juist naar hun bedjes zouden worden gebracht of er net in lagen. Een typisch staaltje van laster! Dat heeft jaren geduurd. Toen ik later advocaat werd en op mijn eerste kantoor zat als medewerker met een 'hoog' salaris van ƒ25,- in de maand, toen nog hebben sommige gereformeerde antirevolutionairen van groot gezag destijds aandrang uitgeoefend op mijn werkge vers, die ook politicus was, om dit ketterjong te ontslaan. Anders zouden geen gereformeerden ooit meer cliënt van hem willen zijn. Het advies werd niet opgevolgd. En tot hun eer moet ik zeggen hebben al de adviseurs, naarmate Assen meer ver leden tijd werd, zich volledig gerehabiliteerd.' In het hervormde blad Woord en Dienst schrijft ds. W. Barnard over 'eredienstvaardigheid'. Hij is al aan de zesde aflevering van zijn betoog, en daaruit is het volgende fragment: 'Er zijn twee gevaren die de eredienst bedreigen en dc eredienstvaardigheid belemmeren; dat zijn enerzijds ondoordachte, al te spontane willekeur en anderzijds klakkeloze navolging. Anarchie en byzantinisme. Het ene denkt, dat het nu, vandaag, bij ons pas begint. Het andere doet alsof het ergens bij Luther of het Book of Common Prayer is opgehouden. Beiden miskennen ze de ware zin van de traditie; die onontbeerlijk is in het geloof (maar dat is wéér een hoofdstuk apart). Niettemin, ja. ik vind dat van de Schriftvertol king uit een dienst moet worden opgebouwd. Dat betekent niet; dat betekent vooral niet, een preek met een paar toepasselijke liederen er om heen. Schriftvertolking is nog wel iets anders dan 'preek'! Het is zoveel rijker en veelzijdiger als een landschap meer is dan een landkaart'. In Vuur. oekuraenisch maandblad voor opwekking voor alternatief .getuigenis, is ds. W. W, Verhoef erg kritisch over het getuigenis van prof. dr. G. C. van Niftrik c.s. Hij schrijft o.a.: 'Men verdedigt waarheden en men zal ongetwij feld menen Gode een dienst te bewijzen. Maar het heeft er alles van alsof Christus als een stuk veldgeschut in stelling wordt gebracht tégen de wereld en tégen een aantal stromingen in de kerken. Het is geen peiling van de geloofscrisis. Nog minder een antwoord er op. Het is waarheid die verdeelt, geen waarheid die geneest (want van horizontalistische gevaren ben ik evenzeer over tuigd). Het is een vuist en geen broederhand. Ik kan begrijpen dat er op het eerste gezicht positief op gereageerd hebben, want er zijn veel zorgwek kende ontwikkelingen. Maar wie het enigszins doorziet eh vooral ziet hoe er kerkpolitiek mee gewerkt wordt, moet ontdekken dat dit soort stellingname verdacht is, een schijn van rechtzin nigheid'. De lutherse kerkpresident ds. P. H. G. C. Kok heeft, zo lezen we in het veertiendaagse lutherse blad ELK, op de vraag: 'Is uw kerk bereid de verplichtheid van de oecumene te aanvaarden?' o.a. het volgende geantwoord: 'Wat mij betreft mag de lutherse kerk opgeheven worden, maar ik wil dan wel graag weten waar de gelovigen terecht komen: in een groter geheel, dat nog ondoorzichtiger is dan wat we nu hebben? In een vlees-noch-vis gemeenschap waar men bang is voor elk lepeltje mystiek, poëtisme, aanbidding, maar er alleen op uit is in deze wereld wat kwasi- humanistische kreten te uiten zonder dat de mens echt tot Christus bekeerd wordt? Zou het dan niet mogelijk zijn, dat die nieuwe kerk werkelijk een epicentrum wordt van kracht? Laten we om de tafel gaan zitten en Avondmaal vieren, als het enigszins kan: met brood en wijn (want waarom die wijn is verdwenen in de r.k. kerk is mij altijd een raadsel). Laten we dan niet meteen in secties uiteengaan om te delibereren over onze eigen opvattingen, maar afwachten wat Christus met ons doet'. Van een onzer verslaggevers DEN HAAG Het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV) heeft bij de Nationale Commissie Ontwikkelingsstrategie 1970-1980 een project ingediend voor het aanstellen van vier regionale 'groepenbegeleiders'. Het project, dat in de commissie ondersteund en nader toegelicht werd door drs. C. H. Koeitsier, ds. F. H. Landman, dr. L. J. M. ter Steeg en ds. R. de Zeeuw, valt binnen de doeletinden van de nationa le commissie, namelijk mobilisatie van de publieke opinie voor het on twikkelingsvraagstuk. teui KERKDIENST OUDE STIJL? ver tenia De vorige week maakte 0112e fcsei melding van een middagkerkdie jnd de Jachtlaankerk te Apeldoort ig i gehouden zou zijn 'in de oude om Nader gepreciseerd: met een li e e zoals die in de tijd van de ma mei broeders en de vrouwen-zuster g Vi meengoed was. Omdat wij de li ijk van die dienst niet voor ogen h 1 n moeten wij enigszins op het b met afgaan. Maar dit bericht stelt 01 ledi wel voor enkele vragen. Als i prii goed begrijp moet de oude sti#aaj zocht worden in de volgende iet de zg 'tussenzang' het zingen i \0g oude berijming en het orgelspt langzamer geschiedde dan tegeie di dig pleegt te worden gedaan, verder was er niets. Ds. Timmet ongetwijfeld een uitstekende t 1 gehouden zal hebben, waarin hi rten en zeker geen concessies geda; de hebben aan vijftig jaar gelede tiae moet er niet aan denken, om log maar de actualiteit te noemen) frorr te over een 'thema', 'naar aanl m van' een tekst. Maar waar blestic catechismuspreek van vijftig jaar in den? Men moet de 'ouderen' wi knollen voor citroenen verkopenlBstij middagdienst? Dan ook een cattsü< muspreek. De verdeling in vierLjn ten is evenmin iets van vroeg. a leen. Ware dit zo geweest dan h ,;e het er in ieder geval drie n di zijn. De voorlezer mag in ot geraakt zijn, in veel diensteipK vandaag worden schriftlezingen niet-predikanten verricht. Ik kat'p indenken dat iemand in een btlC geval de oude vertaling leest, die oude vertaling zo vanzelfspi ln een soort 'restauratie' te beti riekt naar reactie. Dit geldt meer van de oude berijming geheel doet me denken aan i die zijn bescheiden woning hee daan van allerlei aanbouwsels 1 begin van deze eeuw en nu u illusoir idealiseren van de got van die tijd ze nog weer een maal aanbrengt. Men kan zich gen of onze liturgie dan toch ee mode is. En als dat zo is kunne liturgologen wel inpakken. Maai men ook nooit meer praten ov ernst van de eredienst. Het won spelletje. relaties tussen de kerken in de rijke landen en de Derde Wereld.' Wat betreft het doel van het project: 'De veldwerkers zullen zich richten tot kerkelijke gemeenten en paro chies, lokale kerkelijke verbanden als jongeren- en vrouwenorganisaties, ge spreksgroepen, oecumenische groepen e.d., met de bedoeling deze bewust te maken van hun verantwoordelijkheid voor de ontwikkelingssamenwerking. Daarnaast assisteren deze veldwerkers bestaande aktiegroepen van kerkelijke origine inzake ontwikkelingssamen werking om op een meer effectieve wijze hun taak te vervullen. Zij hel pen deze groepen te komen tot een goede planning, wijzen de weg in bestaande documentatie en actiemo dellen. Het is te verwachten dat zij tegelijkertijd een brugfunctie kunnen vervullen t ussen de kleine geëngageerde aktie groepen en de bredere groeperingen binnen de kerken.' De vier veldwerkers zullen in eerste instantie voor de duur van twee jaar in dienst van het IKV komen. Voorts zal het secretariaat van het IKV voor deze intensivering van het uitgaande werk uitgebreid moeten worden, "n totaal zijn de begrote kosten voor het project drie tot drie-en-halve ton voor elk van de twee komende jaren. De nationale commissie heeft het pro ject goedgekeurd maar de minister zonder portefeuille voor ontwikke lingssamenwerking die voor alle sub sidies van de commisèie moet teke nen, heeft dit nog niet gedaan. NED. HERVORMDE KERK Beroepen: te Wapenveld: H. VeliïX zen te Lopik; te Ederveen: C. or( Bergh te Katwijk aan Zee. L. Aangenomen: naar Schiedam: S. P stra teTsummarum. (Ie GEREF. GEM. IN NED. Bedankt: voor Alblasserdam: A. L te Veenendaal. Jan Wagenaar Amsterdam in opkomst, aanwas, geschiedei^ voorregten, koophandel, gebote kerkenstaat, schooien en regee^ beschreven door Jan Wagenaar, u0. rieschrijver der stad. Derde deeL t gave: N.V. Buljten Schippe 0„n en UitgeversmlJ Repro-Holland, phen a/d Rijn. Prijs: 57,50. Het derde deel van de ongewi herdruk van Wagenaar, een v hof prominente historieschrijvers vatjemt sterdam, omvat 565 pagina's. Eenin° vangrijk onderdeel van de kloe >sta kunstleer gebonden uitgave, is 1 ang aan 'Vermaarde persoonaadjen r jj schrijver geeft biografische bijzij vo' heden van Amsterdammers, der naam veelal nog voortleeft, voo straatnamen. Me? Het accent valt op de zestiende L j, die 'een veel groter aantal verra lwe Amsterdammers heeft uitgelever 5jdi voordien'. OOQ Wagenaar zegt, dat bijvoorbeeld 000 14de eeuw geen 'inboorlingen' j.» geweest, 'die zig door eenigerle u™ van geleerdheid, beroemd h »n n gemaakt'. ■v De prominenten uit de gouden ool beslaan zo'n 70 pagina's. Het over Koornhert, Roemer Vis Spiegel, Hooft en vele anderen sector van de kunsten, dan staag ri krijgskundigen zoals Jacob Heemskerk, Laurens Reaal, Jarfcsi Galen, De Ruyter, die Wagenaa igte als Amsterdammer kenmerkt, Va|ten Hulst, Sweers, enz. De geleerdet^ge onder meer vertegenwoordigd jrder Plancius, Blaauw, Van Baarle, Dqren noza. Tulp, Witsen en Commelii 1 VI specifieke dichters als Breder»! Vondel hebben een aparte rubriel schilders hun namen zijnfc— noegzaam bekend tellen ui tijd een Jacob Appel, die schoor VS stukken in aanzienlijke h heeft geschilderd. De omvang persoonsbeschrijvingen zïjn het boeiende deel in deze 'Wagenaar EUV waarvan de helft is besteed aaente 'Regeering der stad', met 'byzo ka beschryving der ampten van si ech burgemeesteren, schepen en ra eer den'. Hij noemt dit zelf het gewi t A ste deel van zijn beschrijving. L— snuffelaars zijn er pagina's naa ten afgedrukt, óók van de comi rissen van de wisselbank, van 11 kenmeesters en weesmeesters. In U- uitgave voorts een opsomming 'regten en keuren' en de voornalri-| bezittingen van de stad in die tl AJ ook interessant een 'blauw van 'schutteryen, burger-compa#NSl wagten en bezetting'. In de niü 'F aflatende stroom van 'Amstet ift drukwerk' andermaal een kostelij tme: zit voor verzamelaars. ie Hen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1972 | | pagina 2