Crisis door veto Allende eoeo Zware tankslag in Zuid-Vietnan Karume had veel vijanden Skol spreekt uw taal. Proef't maar. wvï Wilson geen voorzitter van Soc. Internationale Kosygin tevreden Grondwetswijziging Chili gaat niet door Chaplin terug in Californië Bomaanslag Frankfort werk van Kroaten? TROUW/KWARTET MAANDAG 10 APRIL 1972 ÏUMEM.AM) T5 SANTIAGO (Reuter, UPI, AP, AFP) President Salvador Allende van Chili heeft zijn veto uitgespro ken over een wijziging van de grondwet. De herziening was bedoeld om te voorkomen dat de president zonder toestemming van het parlement particuliere ondernemingen zal nationaliseren. Allende verklaarde naar aanleiding van zijn besluit, nog eerder het parle ment te zullen ontbinden dan in te stemmen met een verzoek van de oppositie, een volksstemming over zijn nationalisatieplannen te houden. De in februari door de parlementaire oppositie aangenomen wijzigingen van economische aard zijn nu door on geveer 30 presidentiële veto's getrof fen. De oppositie is van mening dat zij deze veto's met een eenvoudige meerderheid kan verwerpen. Volgens Allende is hiervoor een meerderheid van tweederden nodig. De president wil de kwestie nu voorleggen aan het Opperste gerechtshof. Op initiatief van de christen-democra ten (de krachtigste oppositiegroep) heeft de Senaat besloten het hof te vragen een onderzoek in te stellen naar beschuldigingen inzake een sa menzwering tegen Allende. De rege ring heeft beweerd dat zij onlangs de protestmarsen van vrouwen heeft ver boden omdat rechtse groeperingen van plan zouden zijn, deze marsen te gebruiken om onrust te zaaien, het presidentiële paleis te bestormen en de president te vermoorden. De tegenstanders van Allende hebben opgeroepen tot een massale mars voor de democratie, die woensdag kort voor het begin van de UNCTAD- conferentie in Santiago zal worden gehouden. Allende heeft naar aanlei ding hiervan aangekondigd dat voor deze week een demonstratie ten gun ste van de regering zal worden geor ganiseerd. bewind van Lanoessa, te streven naar verzoening met de Peronistische par tij, die nog steeds de sterkte politieke beweging in Argentinië is. Aangeno men wordt, dat Peron niet zal probe ren, opnieuw aan de macht te komen. Mexico Bij rellen tussen studenten en politie in Sinaloa in het noorden van Mexico is een student doodgeschoten. Volgens de politie is het niet duidelijk, wie het dodelijke schot heeft gelost. Even als bij dc demonstraties van donder dag eisten de studenten het aftreden van de rector-magnificus van de uni versiteit van Sinaloa, omdat deze de hulp had ingeroepen van de politie bij botsingen tussen elkaar beconcur rerende groepen studenten Verscheidene mensen werden in Bo gota (Colombia) gewond (en honder den gearresteerd) bij botsingen tussen stakende leraren die de steun van hun leerlingen hadden en politie die versterking van militairen had gekre gen. De betogers staken vijf auto's in brand. Ontvoering Argentinië Om verdere onlusten in het westen van zijn land te voorkomen, heeft president Alejandro Lanoessa van Ar gentinië bekend gemaakt, dat de elec- triciteitsprijzen die tot de moeilijkhe den hadden geleid, niet verhoogd zul- President Allende len worden. Bij de onlusten zijn tot- dusver vier doden gevallen. Doordat het Argentijnse hooggerechts hof een arrestatiebevel tegen ex-presi dent Juan Domingo Peron verjaard heeft verklaard, is de laatste juridi sche hindernis voor Perons terugkeer uit de weg geruimd. De 77-jarige Peron. die al 17 jaar in ballingschap leeft, kan nu niet meer worden gear resteerd. Het besluit van het Hof wordt uitge legd als een poging van het militaire De vice-president van de Volksbank van San Juan (hoofdstad van Porto Rico) is ontvoerd. De ongeveer 40- jarige directeur Jose Lui Carrion zal worden vrijgelaten als een losgeld van circa een miljoen gulden is betaald. De Volksbank is eigendom van de familie Carrion. Een uitgeputte postduif bracht in Bu enos Aires een 'boodschap', die in verband wordt gebracht met de ont voering van de Italiaanse Fiat-direc teur Oberdan Sallustro, die in Argen tinië al bijna drie weken wordt ver mist. De boodschap bevatte de zin: Mama, de doos is al in de koelkast. Hetgeen zou kunnen betekenen, dat. het losgeld is ontvangen. Charlie Chaplin, omringd door journalisten bij zijn aankomst op het vliegveld van Los Angeles voor zijn eerste bezoek aan Californië sinds 20 jaar. Hij werd toen vanwege zijn 'immorele gedrag' door de autoriteiten zó dwars gezeten het was tijdens de communistische heksenjacht van wijlen senator McCarthy dat hij Amerika verliet en zwoer er nooit meer terug te komen. Chaplin zal een 'Oscar'-prijs krijgen. pcn-vlaktemaat-lof 5. plaats in Fries land-durf. 6. lading-tennisterm-pers. voornaamw. 7 meisjesnaam-akelig 8. onheilaanbrengende godin-zelfkant plaatsje onder Vries 9. regelen. OPLOSSING VAN VRIJDAG: Hor.: 1. stelde. 4. raket. 7. Oeral, 9. bereids. 11. Eris, 13. aalt, 15. lak. 16. roe. 17. alm. 18. lef, 20. Gea, 22. Elis, 24 berk, 25. kabinet, 28. kleed, 29. rodeo, 30. leest. Vert: 1. steel. 2. Loes, 3. eer. 4. Rai, 5. Alda. 6. tante, 8. revolutie, 9. blik, 10. sar, 12. ratel, 14. lover. 18. leger, 19. fik. 20. get. 21. akant, 23. sakeé, 24. bede. 26. blo. 27. nel. SAIGON (Reuter, AFP, DPA, AP, UPI) De oorlogsactiviteitenj Zuid-Vietnam zijn in het afgelopen weekeind verder opgevoej' Noord- en Zuidvietnamezen voerden voor het eerst een zware tail slag uit bij de gedemilitariseerde zone. De druk van de communa sche troepen in de buurt van Saigon werd versterkt en de Ameri» nen voerden hun bombardementsacties op tot een niveau, zoals in afgelopen drie jaar niet meer is voorgekomen. Ondanks zwaar vijandelijk vuur slaagde een gedurfde poging van zwaar bewapende leden van een Amerikaanse speciale reddingsbri gade om met een lichte observatie-helikopter drie Amerikaanse en zes Zuidvietnamese militairen uit het omsingelde Loc Minh te halen. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM Labour-leider Harolu vVilson staat voorlopig niet kandidaat voor het voorzitterschap van de Socialistische Internatio nale. Wilsons partijgenoten hebben zaterdag op de bestuursvergade ring van de Socialistische Internationale in Amsterdam het voorstel om hem tot voorzitter te benoemen, ingetrokken. Vervolg van pag. 1 Irak is door dit vriendschapsverdrag nu één van de nauwste bondgenoten \an de Sowjet-Unie geworden, afge zien natuurlijk van de landen van het Warachau-pakt. Hoe belangrijk de Russen het verdrag vinden, blijkt wel uit het feit, dat Sowjebpremier Kosy gin persoonlijk naar Bagdad is geko men om het verdrag te ondertekenen. Tijdens zijn bezoek hebben Russische oorlogsschepen een vriendschapsbe- zoek aan IRAKESE HAVENS GE BRACHT. Radio Bagdad meldde gisteren dat Kosygin zijn tevredenheid over had uitgesproken over e betrekkingen tussen de Irakese regering en de Ira kese communisten. Hij was voldaan over de 'nationale samenwerking in Irak', zo zei de radio en over de betrekkingen tussen de regerende Baath-partij, de Koerdische democrati sche partij en de communistische par tij. Twee jaar geledeen beschuldigden de Russen nog de Irakese regering ervan de communisten in het land bloedig te vervolgen. Deze beschuldiging was beslist niet uit de lucht gegrepen, aangezien Irak een faam heeft verwor ven in de Arabische wereld zijn com munisten op de meest bloedige wijze massaal te vervolgen, zich opnieuw met hen te verzoenen om hen vervol gens opnieuw hen de dood in te jagen. De Sowjet-Unie heeft volgens een in 1969 gesloten overeenkomst 300 mil joen dollar gestoken in de ontwikke- line van het zeer belangrijke olieveld Noord-Roemeila in zuid-Irak, de groot ste Russische investering in een Ara bische olie-industrie. In ruil daarvoor kan de Sowjet-Unie Irakese olie be trekken. Noord-Roemeila zal aanvan kelijk vijf miljoen ton olie per jaar produceren en in 1979 veertig miljoen ton. FRANKFORT (DPA, Reuter) Bij een bomaanslag op een overwegend door Joegoslavische gastarbeiders be zocht restaurant in Frankfort zijn acht mensen gewond. Op het moment van de explosie waren ln de zaak 70 tot 80 gasten aanwezig. De politie sluit de mogelijkheid van politieke motieven niet uit, daar de aanslag is gepleegd aan de vooravond van de 31e verjaardag van de stich ting van de onafhankelijke staat Kroa tië. Wilsons eventuele kandidatuur maak te deel uit van een pakket van voor stellen van de Engelse socialisten om de Internationale een andere struc tuur te geven. Bij die nieuwe struc tuur zouden er in feite twee voorzit ters komen: één voor de dagelijkse leiding en een representatieve politie ke leider. Daarmee zou-de Socialistische Internationale weer wat meer beteke nis kunnen krijgen. Deze politieke leider, de functie met het minste werk maar het meest gewicht, zou Wilson moeten worden. Op zuiver formele gronden is nu het voorstel van Labour inclusief de kandidatuur van Wilson, ingetrokken. Op het con gres van de Socialistische Internatio nale in Wenen, dat eind juni wordt gehouden, komt de structuurwijziging vermoedelijk weer aan de orde. Dat de Labour-delegatie in Amster dam het Engelse voorstel zo gemakke lijk heeft laten vallen, houdt volgens ingewijden verband met de onverzoen lijke houding, die Wilson blijft aanne men tegen de mensen in zijn partij die vorig jaar vóór Engelands toetre ding tot de EEG hebben gepleit. De Europees gezinde delegatie die in Am sterdam was, heeft kennelijk geen zin gehad om te verdedigen, waar om Wilson zo een goedl ieder van de Socialistische Internationale zou zijn en daarom het voorstel om for mele reden maar laten vallen. Het bestuur van de Socialistische In ternationale heeft zijn steun toege zegd aan de Grieken, die zich verzet ten tegen het kolonelsregime. Het leveren van wapens aan Griekenland wordt veroordeeld. Wapenleveranties verzwakken de kans op herstel van de democratie in dat land, zo staat in de resolutie. Het -bestuur bepaalde verder nog, dat bij de Socialistische Internationale aangesloten politieke partijen zelf mo gen uitmaken, met welke partijen zij verbindingen willen aanknopen. Zoe ken zij contact met partijen in het buitenland, dari moeten ze eerst over leg plegen met de partij in dat land, die is aangesloten bij de Internationa le. Amerikaanse militaire woordvoerders hebben het vermoeden geuit, dat de Noordvietnamese aanval over de gede militariseerde zone in feite een aflei dingsmanoeuvre is, bedoeld om in de Mekong-delta vastere voet te krijgen en daar een gebied in handen te krijgen, van waaruit een voorlopige regering van Zuid-Vietnam namens de Viet Cong kan optreden. De achter grond van het Noordvietnamese offen sief zou dan zijn om met meer troe ven in handen op het Parijse vredeso verleg tegenover Saigon en Washing ton te staan. De tankslag dn het noorden rondom de steden Dong Ha en Quanig Tri heeft volgens Saigon aan duizend Noordvietnamese militairen het leven gekost. Nog eens duizend zouden zijn gewond en veertig van de vijftig Noordvietnamese zware tanks vernie tigd. Amerikaanse woordvoerders ga ven later toe dat deze berichten wel iets te optimitisch waren. Men dacht echter wel, dat de Zuidvietnamezen erin geslaagd zijn het Noordvietname se offensief in het noorden op twee fronten tot staan te brengen. Maar in het zuiden wordt de provin ciestad An Loc, op 80 km ten noorden van Saigon ernstig door de communis ten bedreigd. Er wordt ook al gevoch ten op kleinere schaal op slechts 56 km ten noorden van Saigong, aan de belangrijke autoweg-13. Op het centra le plateau hebben de Noordvietname- zen en de Viet Cong-strijders hun druk op de provincie Kontoem ver sterkt door het afsnijden van hoofd weg no 19, die Kantoem met Pleikoe verbindt. Gisteravond werden ook zware gevechten gemeld rondom het kamp Basto-gne op 20 km ten westen van Hoee. De Zuidvietnamezen zouden het daar zeer zwaar te verduren heb ben. Vier Amerikaanse oorlogsschepen, die de bevolkte kustgebieden «in de Zuid vietnamese provincie Kwang Binh be stookten, zijn zaterdag volgens het Noordvietnameze persbureau door Noordvietnamese kustbatterijen in brand geschoten. De schepen zouden zware schade hebben opgelopen. Ook zou boven Noord-Vietnam een B-52- bommenwerper zijn neergeschoten, waardoor het aantal neergehaalde Amerikaanse vliegtuigen op 3.465 zou zijn gekomen. 75 B-52-bommenwerpers hebben de troepenconcentraties van de No vietnamezen in Zuid-Vietnam vallen. Uit Saigon en Washin 1 wordt gemeld, dat het vliegdeks Midway zijn basis Alameda bij I Francisco zou hebben verlaten en nog eens 75 straaljagers op wei naar de wateren rondom Vieti J waar het zich bij de vier vlieg schepen zou voegen, die daar al Er cirkuleren geruchten dat ook vliegdekschip Saratoga op het staat om zijn basis in Florida verlaten. Ook zouden volgens krin die in nauw contact met het Pent: staan, nieuwe eskaders gevechtsl menwerpers van de types F-104 e 105 in de VS in paraatheid zijn bracht om op het eerste bevel i c Zuid-Vietnam te vertrekken. Uit pan -zijn in het weekend al d< gevechtsvliegtuigen van het An e kaanse korps mariniers overgebr; waardoor het totaal aantal Amerik se militaire toestellen in Zuid-I nam hoven de vijfhonderd is Vietnamisering Militaire waarnemers in Saigon a- ken op, dat de kolossale rol, die Amerikaanse luchtmacht momen speelt in de oorlog in Vietnam, V feite het 'Vietnamiseringsproces' de door president Nixon met \r propaganda omgeven overdracht fc de Zuidvietnamese gevechtsactivj in de war heeft gestuurd. Amerikaanse luchtmacht voert 1 al meer dan 50 procent van de li aanvallen in het Zuiden uit, tei ongeveer een maand geleden de Vietnamese luchtmacht in staat meer dan 95 procent van de luohl vallen binnen Zuid-Vietnam voor rekening te nemen. |S De Zuidvietnamese hoofdstad geen reserve-troepen meer tot beschikking, omdat een elite-brige van ongeveer 2500 Zuidvletnameselfr rachutisten, die het presidentieeüjd leis in Saigon moesten beschenjn naar Lai Che zijn overgebracht,!: ongeveer 40 km ten noorden frl Saigon, vanwaar ze te voet zijn ve» getrokken naar het noordelijker gen An Loc. dat nu bedreigd woi Vliegtuigen ir ffei 'ordei Volgens Amerikaanse bronnen hebben de Amerikaanse bombardementsvlieg tuigen hun acties tegen Noord-Viet nam nog verder opgevoerd. Ongeveer CHARLOTTESVILLE (UPI) Amerikaanse ex-president Lyilc' Johnson heeft een hartaanval gefr Vrijdag werd hij in een zieken) opgenomen omdat hij klaagde pijn in de borst. door Harm Lamberts Sinds sjeik Abeid Karme ruim zeven jaar geleden in een bloedige staatsgreep op Zanzibar aan de macht kwam, hebben samenzweerders zeker viermaal geprobeerd een eind te maken aan zijn dictatoriale bewind. Al die pogingen mislukten. Karume bleef met harde hand het schitterende kruidnagel eiland voor de Oostafrikaanse kust be sturen. - j? En hij was van plan dat nog lang te blijven doen. Na de staatsgreep in 1964 kondigde hij aan, dat er voortaan geen verkie zingen meer gehouden zouden worden cp Zanzibar. Die kon een ontwikke lingsland zich niet veroorloven, want de politieke leiders zouden immers meer aandacht gaan besteden aan hun herverkiezing dan aan de ontwikke ling van het land, meende hij. Omdat de revolutionaire raad van Karume het eiland nagenoeg hermetisch heeft afgesloten gehouden van de buitenwe reld, is er over de dagelijkse gang van zaken op Zanzibar niet zoveel bekend, maar zoveel is wel naar buiten door gedrongen, dat we weten dat Karume een waar schrikbewind uitoefende en velen een zucht van verlichting zullen hebben geslaakt nu hij van het toneel is verdwenen. Karume had zeer veel vijanden. In de eerste plaats natuurlijk onder de Arabieren die het bloedbad van 1964 hebben overleefd. Ook de Azia ten op Zanzibar en in Tanzania zagen in hem een bedreiging. Toen ik vorig jaar in Tanzania was, had Karume net veel opzien gebaard door te verklaren dat alleen zwarte Afrikanen en men sen die konden aantonen dat een van hun ouders zwart was burgers van Tanzania konden zijn. 'Als jullie op het vasteland dit feit voor anderen verborgen houden, wij op het eiland doen dat niet. We weten zeker dat dit land voor zwarte Afrikanen is en het is in feite een misdaad om mensen die niet zwart zijn te vertellen dat ze ook Tanzanianen zijn,' aldus Karume. Zo'n opmerking viel natuurlijk niet goed bij de tienduizenden Aziaten in het land, van wie velen het Tanzani- aanse staatsburgerschan bezaten. Zo is bijvoorbeeld de zeer bekwame minis ter van financiën in Nyerere's kabinet van afkomst een Aziaat en de minis ter van landbouw was een blanke toen Karume zijn zwart racisme ten beste gaf. Lastig parket (ADVERTENTIE) Horizontaal: 1 kaarsdrager, 2 opgeld- beroemd Italiaans dichter. 3. verpak- kingsmateriaal-boom-zelfkant., wand- versiering-hoekpij ler-heden. 5. schoeisel-bij elkaar behorende voor werpen. 6. bevestiging-pakken-pers.- voornaamw. 7. gemak-deel van de bij belvoorkomen. 8. voormalig eiland water in Utrecht-vaarwel 9. taxeren. Verticaal: 1. vis, 2. Turks bevelhebber- sterk samenhangend-rondhout. 3. ei land ten W. van Sumatra-meisjes naam-volksnaam van de kauw 4. Roei- lnteri* alBVC President Nyerere probeerde enige tijd later de gemoederen te kalmeren door op te merken er niet van te houden dat Tanzaniaanse onderdanen tot papieren staatsburgers werden ge degradeerd. Maar Karume bracht Nye rere steeds weer in een lastig parket en de betrekkingen tussen de twee waren de laatste tijd dan ook nauwe lijks hartelijk te noemen. Nyerere's invloed op Zanzibar was echter zeer klein. Karume heerste op Zanzibar alsof er geen federatie bestond. Dat bleek nog eens duidelijk in 1970, toen hij voor grote opschudding zorgde door meisjes van Aziatische afkomst te dwingen met Afrikanen te trou wen. Op deze radikale manier wilde hij een eind maken aan het bestaan van verschillende rassen op het ei land. Vier jonge Perzische meisjes van wie twee nog maar zestien jaar waren, kregen vier leden van Karu- me's revolutionaire raad als echtge noot aangewezen. Dat gebeurde vol gens Karume met instemming van hun ouders, maar toen de meisjes hun nieuwbakken mannen niet naast zich in bed duldden, gingen ze de gevangenis in. De zaak haalde in de hele wereld de voorpagina's toen een van de meisje kans zag een brief uit de gevangenis te smokkelen waarin ze om hulp smeekte. Hoewel de bevol king op het vasteland van Tanzania over het algemeen ook verontwaar digd was, zag Nyerere geen kans zijn eerste vice-president tot de orde te roepen. Van alle kanten werd mij in Dar-es- Salaam dan ook verzekerd, dat Karu me verre van geliefd was. Of dat ook gold voor de meerderheid van de bevolking van Zanzibar viel moeilijk vast te stellen. Ik mocht het eiland alleen bezoeken als ik er voor zorgde Sjeik Abeid Karume 's avonds weer terug te zijn in Dar-es- Salaam. Voedselgebrek Karume is ongetwijfeld populair ge weest bij de Afrikanen die hem dank baar waren dat hij hun verloste van een eeuwenoud feodaal Arabisch be wind. Maar door zichzelf dictatoriale bevoegdheden aan te meten, heeft hij steeds grotere groepen tegen zich in het harnas gejaagd. Buitenlandse be zoekers, die het eiland sporadisch hebben bezocht, vertelden dat er een spookachtig sfeer hing. De bevolking leek apathisch. Met de economie is het snel bergafwaarts gegaan. Enkele maanden geleden, toen het voedselge brek nijpend werd, ging de rijst op de bon. Wie ouder was dan 13 jaar kreeg een pond rijst per week en kinderen onder de drie jaar helemaal niets. Geen wonder dat Karume's bewind nog al eens bedreigd werd. Vorig jaar nog werden negentien mensen ter dood veroordeeld wegens samenzwe ring tegen de staat. Hun vonnissen zijn later veranderd in levenslange dwangarbeid, een maatregel die volg de op een bevel van Karume alle gevangenissen op het eiland te slui ten. De gevangenen moesten voortaan ingezet worden bij de landbouw. In 1969 waren vier anderen minder ge lukkig. Zij werden door een vuurpelo ton terechtgesteld omdat ze de rege ring ten val hadden willen brenge etl Het is onmogelijk te voorspellen de gevolgen van de moord op Kar t»> zullen zijn. Volgens berichten uit b( es-Salaam heeft de revolution w raad de macht nog stevig in han J* Of deze raad een humaner bewin* voeren, nu Karume er niet meei"bi valt nog te bezien. Jonge officiere n het leger zouden de laatste en! steeds minder gelukkig zijn gew >te met het regime van de sjeik. Mog dat zij hun kans nu schoon zien. I nog geen opvolger van Karume fe' noemd. Officieel komt de burgen ter van Zanzibar, die vice-voorzeI van de Afro-Sjirazipartij Is, in "W merking, maar hij is een oude fr ;n le man, die weinig politieke mtów bezit. De 62-jarige Aboud Kumbe le,< van de revolutionaire raad, scl meer kans te maken. President Nyerere zal vandaag Zanzibar de begrafenis van Kan16' bijwonen. Omdat de nieuwe le f van Zanzibar ook eerste vice-presi e van Tanzania wordt, zal Nyerere o twijfeld een vinger in de pap w hebben bij die benoeming. Toen zibar en Tanganyika in 1964 een deratie aangingen, was Karume a baas en had Nyerere geen keus. 3 Karume heeft hem zoveel hoofd kens gekost, dat Nyerere al zijn /v vloed zal aanwenden om nu iem. naast zich te krijgen die hem er, steeds met quasi-revolutionaire p voor de voeten loopt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1972 | | pagina 6