p Israël content met opkomst bij verkiezingen Duizenden trekken naar Harrisburg voor protest Delegatie Hanoi blijft in Parijs Pakistan: goede toekomst als het acute problemen overwint Craig belooft meer proteststakingen pakistan Beriijnse muur weer open Allende wil naasting ITT-eigendommen ROUW/KWARTET DONDERDAG 30 MAART 1972 JERUZALEM, NABLOES, WASHINGTON (Reuter, AFP, AP, UPI) In Israëlische regeringskringen is men dik tevreden over het resultaat van de gemeenteraadsverkiezingen in tien steden op de door Israel bezette westelijke Jordaan-oever. Van de 16.950 kies gerechtigden mannen boven de 21 jaar, die eigendommen heb ben en een bepaalde minimum-belasting betalen hebben 13.725 hun stem uitgebracht. Ondanks dreigementen van de kant v,an de Palestijnse commando-organi saties, die hadden gezegd iedereen te zullen doden, die zich kandidaat stel de, en de verkiezingen op een misluk king te laten uitlopen, bleek in totaal procent van de kiesgerechtigden te zijn opgekomen, tien procent meer dan bij de laatste gemeenteraads-ver- kiezingen, die in 1963 onder Jordaans bestuur plaatsvonden. De burgemeesters en gemeenteraadsle den in vijf gemeenten werden op nieuw gekozen. Daaronder was ook Mazouz al-Masri, de burgemeester van Nabloes, waar het verzet tegen de verkiezingen het felst geweest is. Al- Masri had zich vorige week op het laatst als lijsttrekker teruggetrokken, maar werd onder druk van de Israëli sche minister van defensie ertoe over gehaald, zijn beslissing te herzien. Niettemin is het onzeker, of hij bur gemeester blijft, omdat volgens de van kracht zijnde Jordaanse wetten in westelijke Jordaan-oever de burge meester door de overheid in dit geval de bezettende macht be- ïoemd wordt. !n totaal hebben 53 van de zittende raadsleden hun zetels behouden en werden er dertig nieuwe raadsleden jekozen. Niet alle zittende raadsleden ïadden zich herkiesbaar gestel. De ■erkiezingen hebben in feite in negen gemeenten plaats gehad, omdat er in ién stadje zeven kandidaten voor de >eschikbare zeven raadszetels waren. In vijf steden Jericho, Jenin, Qual- qilyia, Ybed en Toubas werden Iüeuwe kandidaten gekozen, die min- Ier op koning Hoesseins bestuur zijn gesteld en meer nadruk zouden willen eggen op een nieuwe orde in Cis- brdanië, buiten de invloed van de toning. )e verkiezingen zijn tot verbazing van buitenlandse journalisten in zeer grote rust verlopen, zonder dat er van meer Israëlische militaire aanwezig heid in de steden iets te merken viel. Maar volgens radio-Amman zijn de verkiezingen in een sfeer van terreur verlopen. De Jordaanse regering was vveneens zeer gekant tegen het hou- flen van de verkiezingen, die zij als Illegaal' had bestempeld. ^Pressies ywGeneraal Mosje Dajan zei later in een ^v-interview, dat de verkiezingen daar- t om zo belangrijk waren, omdat nu „^vjbewezen was dat het overgrote deel ^an de Arabische bevolking in de V^ezette gebieden bereid was zich te frjwjevrijden van de druk der commando- ^'SjgDrganisaties en van Amman. Dajan ont- 5 cnde dat er pressie van Israëlische Jn ant geweest was op de Palestijnse evolking om te kiezen, maar hij gaf oe dat de Israëlische regering in ctie gekomen was, toen ten gevolge an dreigementen van buitenaf, de andidaten zich begonnen terug te rekken. Die tegen-maatregelen, die rij namen, waren bedoeld om het ïrrorisme te bestrijden en de Jor- aanse regering duidelijk te maken dat deze geen beslissingen kan nemen over wat er zal gaan gebeuren in Nabloes', aldus Dajan. De verlriezingen zelf hebben ook in Israël aan nogal wat kritiek bloot gestaan, omdat gebruik gemaakt werd van de feodale census-kieswetten van Jordanië. Het militaire bestuur over de bezette gebieden heeft echter ge zegd, dat als Israël de kieswetten zou hebben gewijzigd, dat een inbreuk geweest zou zijn en de belangrijkste Genève inzake bezette gebieden en dat als Israël zich hiervan niets had aangetrokken de wijziging van de kieswetten zelf inzet van de strijd geweeest zou zijn en de belangrijkste reden voor velen om de verkiezingen als zodanig te boycotten. Op 2 mei zullen opnieuw gemeente raadsverkiezingen worden gehouden in veertien andere gemeenten op de westelijke Jordaan-oever. Van Palestijnse kant is erop gewezen, dat de grote opkomst van de kiezers niets bewijst, omdat de identiteits kaarten van de kiezers op de stembu reaus werden afgestempeld, de men sen, die niet zo'n stempel hadden, zouden later door de Israëlische auto riteiten tegengewerkt worden, wat be treft handelsvergunningen en reisver gunningen naar Trans-Jordanië, zo werd opgemerkt. In Nabloes, van oudsher de meest Arabisch-nationalistische stad op de westelijke Jordaan-oever, hebben de Israëli's inderdaad van dit soort pres sie-middelen gebruik gemaakt om de dreigementen van Al Fatah en de Jordaanse régering te bestrijden. Dat werd dinsdagavond wel erg duidelijk na de verkiezingen. Toen maakte het militaire bestuur nl. bekend dat de inwoners van Nabloes opnieuw aan vragen kunnen krijgen voor export documenten en reisvergunningen, na dat deze eerst waren opgehouden. Koning Hoessein van Jordanië heeft dinsdag met president Nixon en met functionarissen van de Amerikaanse regering onderhandeld. De perschef van het Witte Huis, Ronald Ziegler, zei na afloop dat de Amerikaanse regering geen standpunt heeft over het plan van Hoessein een semi-auto- nome Palestijnse staat op de westelij ke Jordaan-oever te vormen. De Ame rikaanse regering verwelkomt volgens hem stappen, die 'een situatie creëe- ren, welke bevorderlijk is voor de vrede in het Midden-Oosten', maar hij weigerde het plan van Hoessein in deze categorie van stappen onder te brengen. Waarnemers maken hieruit op, dat Washington koel staat tegeno ver Hoesseins plan. Ziegler en andere Amerikaanse rege ringsfunctionarissen gaven wel te ken nen, dat men in Washington Hoes seins nieuwe verzoek om nog eens voor 15 miljoen dollar Amerikaanse militaire steun te krijgen voorna melijk in de vorm van tanks, vliegtui gen en geschut welwillend beziet. Jordanië krijgt dit jaar al voor 40 miljoen dollar aan militaire hulp en voor 45 miljoen dollar aan economi sche hulp van Amerika. Families, die gescheiden waren door de Beriijnse muur, hebben elkaar snikkend omhelsd, nadat de Oost duitsers gisteren de grens voor ze ven dagen hadden opengesteld voor Westberlijners. Het was de eerste periode sinds zes jaar, dat de DDR heeft ingestemd met een algemene passenregeling, en de eerste maal sinds 1952 dat de Westberlijners zo wel naar Oost-Berlijn als naar de rest van de DDR kunnen gaan. De Westberlijners verdrongen zich voor de negen grensdoorgangen met koffie, bloemen, nylon hemden, pan ties en andere geschenken onder de arm, die schaars zijn in Oost-Duits- land. Moeders kusten zonen en doch ters, die ze jarenlang niet hadden gezien. Mannen huilden openlijk. De controle-posten gingen 's morgens om 6 uur open en in de koude, winderige ochtend begonnen zich bij de controleposten langzaam rijen te vormen. De controle verliep soepel. Van een stormloop op de muur was geen sprake. De grootste drukte wordt morgen, Goede Vrijdag, en tweede paasdag verwacht. Naar schatting zullen zeker 450.000 West berlijners van de regeling gebruik maken. Op de grote autobanen on dervonden Westduitsers en Westber lijners weinig hinder van de contro le. Vrachtwagens en buitenlanders werden echter wel op de gebruikelij ke wijze gecontroleerd. Langs de toegangswegen in Oost-Duitsland was veel politie op de been. Ook de bewaking van de muur is verscherpt. Op de foto begroeten twee zoons uit Oost-Berlijn hun Westberlijnse moe der, nadat ze de muur bij de Frie- drichstrasse gepasseerd had. HARRISBURG (Reuter) Ter wijl duizenden betogers nkar Har risburg trekken voor een paas- pelgrimage om te protesteren te gen het proces tegen det zeven katholieke vredesactivisten, heb ben de aanklager en verdediging voor het laatst het woord ge voerd. De aanklager had het vooral voorzien op de enige niet- katholiek in het gezelschap: de Pakistani Eqbal Ahmad, die hij 'de man achter de schermen' noemde in het komplat tegen de regering. Aanklager William Connaly gebruikte deze omschrijving zeker zes keer in zijn requisitoir, dat 150 minuten duurde. Hij las een aantal brieven voor, die pater Philip Berrigan in de gevangenis aan zuster Elizabeth McA- hster geschreven zou hebben. In deze brieven zouden de plannen voor de samenzwering voor het vernietigen van dienstplicht-archieven en van ver- warmingskanalen in Washington en voor het ontvoeren van Nixons presi dent Henry Kissinger beschreven zijn. Connally verklaarde, dat de non ge schreven had dat ze een Westpaki- staanse student ontmoet had, dat ze 'zijn hersens' wilde gebruiken en dat hij 'van grote waarde achter de scher men' zou zijn. De aanklager wees erop, dat een aantal van de acties, waarvan de beklaagden beschuldigd worden, hadden plaatsgevonden voor dat zij Boyd Douglas, de kroongetui ge, hadden ontmoet. Douglas was een mede-gevangene van Berrigan, die diens plannen aan de FBI verraadde. Hiermee wilde Connally kennelijk de aantijgingen van de verdediging ont zenuwen, dat Douglas als provocateur op was getreden en de verdachten tot illegale activiteiten had aangezet. Ver der wees Connally erop dat pater Berrigan zijn supporters had omschre ven als 'overtuigde radicalen', terwijl hij zijn broer, de pater-dichter Dan, omschreef als een 'progrèssief man'. Dit was in zijn ogen 'een heldere omschrijving die het "verschil aan toont tussen progressief en radicaal: het overtreden van federale wetten'. Connally noemde pater Berrigan 'de vredespriester wiens beroemdste brief die over d ontvoering is'. Advocaat Paul O'Dwyer las de twee brieven, waarin Berrigan en zuster Elizabeth de ontvoering bespraken, nog eens aan de jury voor. Hij beweerde dat het zogenaamde komplot nooit verder kwam dan de brieven. 'Hier werd het geboren en hier stierf het', aldus de advocaat. Volgens hem waren de twin tigtal brieven tussen de priester en de non slechts een poging om de gevan gen Berrigan op de hoogte te houden. PARIJS SAIGON (UPI, AP) De Noordvietnamese delegatie naar het geschorste vredesoverleg in Parijs heeft verklaard voor onbe paalde tijd in de Franse hoofdstad te zullen blijven. Woordvoerder Ngoejen Thanh Le zei, dat de afvaardiging blijft wachten tot de VS een nieuwe ontmoetingsdatum voorstellen. De Noordvietnamezen zullen zelf geen initiatief nemen. De woordvoerder zinspeelde er op, dat de regering in Hanoi hoopt op een bemiddeling van een derde partij om het vredesoverleg weer op gang te brengen en een einde te maken aan de oorlog. Hij verwees herhaaldelijk naar een verklaring van het Noord vietnamese ministerie van buitenland se zaken, waarin een beroep op de regeringen en volkeren van de socia listische en andere landen wordt ge daan 'het saboteren van de Parijse conferentie door de regering-Nixon' te veroordelen en 'met kracht te eisen dat de VS weer aan het overleg gaan deelnemen'. Noord-Vietnam overweegt voor de eerste maal tijdens de oorlog in Viet nam zijn luchtmacht in te zetten ter bescherming van zijn troepen in Zuid- Vietnam en Laos. Het heeft de lan dingsbaan van zijn zuidelijkste basis verlengd en is bezig met de aanleg van twee andere vliegvelden, zo heb ben Amerikaanse militaire zegslieden gisteren bekend gemaakt. LUCHTOORLOG Volgens deze zegslieden wordt hier door de mogelijkheid van een verdere intensivering van de luchtoorlog ver groot en dreigen er Amerikaanse ver geldingsmaatregelen op Noord-Viet nam. 'Wij hebben informatie dat zij (de Noordvietnamezen) van plan zijn Mig's in te zetten ter ondersteuning van hun grondtroepen', aldus een van de zegslieden. Volgens de zegslieden werd de lan dingsbaan in Dong Hoi, 70 km ten noorden van de gedemilitariseerde zo ne verlengd om gebruik te kunnen worden door de in Rusland gebouwde Mig-21, het modernste jachtstraalvlieg- tuig van Noord-Vietnam. BELFAST (Reuter, UPI, AP) De nieuwe protestantse sterke man van Ulster, William Craig, heeft gisteren beloofd zijn campagne tegen de Britse machtsoverneming voort te zetten en heeft ver klaard: 'We hebben burgerlijke ongehoorzaamheid niet uitgesloten'. Craig, die de algemene proteststaking heeft georganiseerd en zich verzoend heeft met de aftredende premier William Faulkner, sug gereerde dat er meer stakingen zullen komen. Het leven in Noord-Ierland is gisteren weer in zijn normale doen gekomen, nadat het twee dagen lang was ver lamd door de algemene staking. Maar verspreide schietpartijen en andere schermutselingen hebben de angst vergroot, dat gewelddadigheden zullen uitbreken tussen de protestantse meerderheid en leden van de katho lieke minderheid. Een geheel nieuwe ontwikkeling was een aanval op Britse militairen door een protestantse groep. Maar de mach tige Oranje-orde, waarschijnlijk de in vloedrijkste protestantse organisatie in de provincie, kwam gisteren in spoedzitting bijeen. Waarschijnlijk zal ze een beroep op de bevolking doen om af te zien van geweld. De Oranje orde telt onder haar 150.000 leden iedere belangrijke protestantse leider in de provincie. De machtsovername door de Britse regering gaat vandaag in. Premier Faulkner was gisteren druk bezig met het schrijven van een ontslagbrief, met het vergezellen van zijn kabinet aan een afscheidsbezoek aan de gou verneur en het poseren voor persfoto grafen. Het aftreden van zijn regering maakt een einde aan 51 jaar zelfbe stuur. die onafgebroken is uitge oefend door de protestantse meerder heid. De kosten van de twee-daagse staking werden, gisteren officieel geschat op 4 miljoen pond sterling aan verloren produktie, niet meegeteld het verlo ren loon van de stakers. Hoogtepunt van de staking was een massa-bijeen komst voor het parlementsgebouw, het Stormont. 's Nachts braken rel letjes uit. Een groep protestantse jon geren brandde een katholieke nood schoot af en bekogelde de Britse soldaten, die een weg trachtten vrij te BELFAST (UPI) Een krachtige bom, geplaatst in een in het centrum van Belfast geparkeerde vrachtwagen, is gisteravond ontploft, waardoor de ruiten sneuvelden van het gerechtsge bouw. een brandweerkazerne en ver scheidene kantoren. De bom explo deerde zonder waarschuwing vooraf. maken voor brandweerlieden. De sol daten schoten met rubber kogels op de groep. SANTIAGO (Reuter) President Al- lende overweegt inbeslagneming door de staat van alle aandelen die de Ame rikaanse International Telephone and Telegraph Corporation (ITT) in de Chileense telefoonmaatschappij bezit Dit is gisteren bekendgemaakt door een woordvoerder van de regerende 'Verenigde Volksactie-beweging' (MA- PU), na een onderhoud met president Allende. De regering had haar advoca ten opgedragen de mogelijkheden voor een dergelijke confiscatie te bestude ren. De MAPU had er enkele dagen gele den op aangedrongen de ITT-bezittin- gen in beslag te nemen nadat de Ame- rikaanuse rubriekschrijver Jack An derson een artikel had gepubliceerd, waarin hij verklaarde in het bezit te zijn van geheime documenten, waaruit zou blijken dat de ITT met de Ameri kaanse geheime dienst had samenge werkt bij het organiseren van een staatsgreep in Chili die moest verhin deren dat Allende in 1970 tot staats hoofd zou worden gekozen. RAWALPINDI, maart De grootste acute problemen voor Pa kistan liggen zeker op het economische vlak. De stijgende prijzen en de dalende werkgelegenheid tonen aan, hoe diep de amputatie van Oost-Pakistan het leven hier beïnvloedt. Dat is niet verwon derlijk. Want de afgelopen kwart eeuw zijn de economieën van Oost- en West-Pakistan in hoge mate met elkaar verstrengeld. De plotselinge scheiding komt daardoor hard aan, vooral in West- Pakistan, dat een duidelijke uitbuitersrol speelde. Enkele gevolgen: Bijna de helft van de buitenland se deviezenopbrengsten was af komstig van de thee- en jute-expor- ten vanuit de oostelijke vleugel. De ze verdiensten ongeveer een mil jard gulden per jaar zijn voor West-Pakistan verloren gegaan. De exportoverschotten van Oost- Pakistan werden voor een belangrijk deel gebruikt voor de industrialisa tie van West-Pakistan, dat het leeu wendeel van 's lands import van ru we stoffen en machinerieën naar zich trok. Ook dit voordeel ver- i dween. i Het investeringsprogramma in j West-Pakistan werd deels ook gefi- I nancierd door besparingen in het oosten. Volgens schattingen beliep dat een bedrag van ruim vierhon- j derd miljoen gulden per jaar. Ook daaraan kwam een einde. Daar komt nog bij, dat West- Pakistan jaarlijks voor vierhonderd j miljoen gulden aan jute, thee, pa- i pier en lucifers uit Oost-Pakistan importeerde. Deze import, die in 1 roepees kon worden betaald, moet j voortaan op de wereldmarkt worden betrokken tegen harde buitenlandse valuta. Waardoor de buitenlandse deviezenvoorraad van Pakistan met eenderde zal verminderen. Om nog maar niet te spreken over de buitenlandse schuldenlast van Pakistan, die het astronomische bedrag van vier miljard dollar be loopt en een jaarlijkse aflossing no dig maakt van vijfhonderd miljoen gulden. Pakistan heeft zijn schuldei sers al uitstel van betaling tot mei 1973 moeten vragen. Verreweg de grootste slag is wel, dat West-Pakistan in Oost-Pakistan een beschermde markt kwijtraakte, waar het jaarlijks voor twaalfhon derd miljoen gulden industriële pro- dukten kon afzetten. De grote vraag is nu waar Pakistan met die produk- ten heen moet. De wereldmarkt biedt weinig perspectief, want de Westpakistaanse produkten die in het oosten werden beschermd tegen buitenlandse concurrentie staan kwalitatief op een laag peil. Om dat te verbeteren, zullen de Westpaki- stani's veel meer in research, verbe terde productiemethoden en hoogge kwalificeerd personeel moeten inves teren. Maar het ziet er niet naar uit. dat de Pakistaanse industrie na een burgeroorlog van tien maanden, ge volgd door een oorlog met India en de afscheiding van Bangladesj daar toe op korte termijn in staat zal Zijn. Bovendien zullen de voornaam ste Westpakistaanse exportprodukten textiel en tabak ook in een verbeterde versie hun weg op de wereldmarkt moeilijk vinden. Want de wereldtextielmarkt is al verza digd en wordt gekenmerkt door hoge tariefmuren en quota-systemen. De wereldtabakmarkt kent z'n vaste bronnen van aanbod en zeer tradi tionele handelsmechanismen, wat de komst van nieuwelingen zeer bemoei lijkt. Toch hoeft de economische levens vatbaarheid van Pakistan op lange re termijn niet in twijfel te worden getrokken. Het land is nagenoeg zelfvoorzienend in de agrarische sec tor. Voral in de Indus-vallei is de 'groene revolutie' met veel succes doorgevoerd. Verder heeft Pakistan voldoende energiebronnen, een goe de infrastructuur, een matige bevol kingsdichtheid en een redelijke in dustriële basis. Maar de sleutelvraag blijft, of Paki stan de huidige omschakelingsprobe- men kan overwinnen om de econo mische vooruitgang op langere ter mijn te herwinnen. Door het verlies van Bangladesj werkt de Pakistaanse industrie thans al ver beneden haar capaciteit, zijn zoals reeds gezegd, veel arbeiders op straat gezet, ter wijl de prijzen sterk stegen. Als deze twijfelachtige ontwikkeling niet snel kan worden bedwongen, zal de sociale onrust nog toenemen, alsme de de kans, dat president Bhoetto niet de gelegenheid krijgt om zijn 'nieuwe Pakistan' te creëren, dat de zwakste groepen meer soelaas moet bieden. Ook hier zit Bhoetto weer tussen twee vuren. Zijn aanhangers ver wachten van hem in snel tempo een aantal noodzakelijke, maar kostbare hervormingen oin de feodale ^ruc- tuur van het land te slechten, ter wijl de economische omschakelings problemen van het moment zijri be- wegingsrijheid ten zeerste beper ken. Dat bleek duidelijk, toen hij de 22 rijke families van Pakistan die meer dan de helft van 's lands eco nomische apparaat beheersen eerst hun paspoorten afnam en de rijksten hunner zelfs naar de cel leidde, maar een maand geleden eer herstel verleende. Het blijft daarom ook raadselachtig, hoe Bhoetto zonder grootscheepse buitenlandse hulp en drastische be zuinigingen in publieke sectoren die tot dusver niet indrukwekkend zijn de nationalisering van basis sindustrieën en de invoering van drastische hervormingen wil door voeren. De aangekondigde landher vormingen zijn tamelijk vergaand. Zo zal een persoon maximaal twee honderd ha gewone grond of zestig ha geïrrigeerde grond mogen bezit ten. Misschien drukt het financie ringsprobleem van dit project niet zo zwaar op Bhoetto, omdat veel 'landlords* hun waardevolle stukken grond inmiddels op naam hebben gesteld van zonen, bediendes, neven, nichten en zelfs lievelingshonden. De Pakistaanse agronoom Sadiq Ma- lik wees ons er bovendien op, dat de hele landhervorming zinloos zal blij ven, als hij niet samengaat met een radicale verbetering in de sociale en economische status van de boer. Wat dus staat voor zaken als techni sche begeleiding, coöperatievorming en voorziening van zaden, kunst mest, insecticiden en machinerieën. Over deze zaken liet de regering haar licht nog niet schijnen. Een andere sympathieke maatregel van de regering-Bhoetto is de natio nalisatie van de talrijke privé-scho- len en de instelling van kosteloos onderwijs. Maar ook hier blijft de vraag van de financiering. Misschien zal antwoord worden gege- Maar dat lijkt nog een ververwijder- de droom. Toch zouden zij Pakistan in staat stellen de overspannen de fensieuitgaven drastisch te besnoei en en de noodzakelijke hervormin gen door te voeren. Bovendien zou India een uitweg kunnen bieden voor de verstopte Pakistaanse ex port. Maar dit zijn verlichte ideeën, die na een 25-jarige bittere Indiaas- Pakistaanse vijandschap in Rawal pindi en zeker in het arrogante New Delhi niet gemakkelijk boven komen drijven. ven in een nieuw twee-jarig econo misch urgentieplan, waaraan in Ra walpindi de laatste hand wordt ge legd en dat het vierde vïjf-jarenplan gaat vervangen. Volgens Pakistaanse zegslieden zullen ambitieuze sche ma's en hooggestemde produktiecij- fers niet meer op het programma staan en zal er meer dan in het verleden naar worden gestreefd de opbrengsten van een uitgewerkte overheidsplanning direct op de meest behoeftge Pakistani's te richten en een vergaande afroming door zaken lieden en oorrupte ambtenaren te voorkomen. Er wordt eveneens ge mikt op een eigen produktie van de verdwenen importen uit Bangladesj jute, thee, lucifers, papier. Ver der zal de consumptiegoederen-in dustrie strak worden gehouden, ter wijl de zware industrie meer stimu lansen mag verwachten. De uitvoering van dit urgentieplan zou ten zeerste worden vergemakke lijkt, als vreedzame relaties met In dia kunnen worden aangeknoopt Beeld van de oude binnenstad van Lahore.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1972 | | pagina 9