Koningin opent nieuwste
natuurpark in Randstad
CNV moet eigen standpunt kunnen bepalen'
I, TROUW/KWARTET
I Floriade: grootste tuinbouwtentoonstelling ooit gehouden
Borstvoeding
niet af te raden
Recreatieproject
bij Woensdrecht
Gevangenisstraffen voor
expeditiediefstallen
NKV-bond blijft
streven naar
samenwerking
Kamervraag over
groepsopvoeders
Aanrander gepakt
.anser stelt als voorwaarde voor prijsgeven van deel van zelfstandigheid:
BIWEM.AM»
door J. Roelfs
AMSTERDAM - Woensdagmiddag opent koningin Juliana het grootste kunstmatig aangelegde natuurpark,
dat een half jaar lang onder de naam 'Floriade 1972' - naar verwachting - nationaal en internationaal
een magnetische aantrekkingskracht zal uitoefenen.
De tuinbouvexpositie is opgericht aan
de buitenrand van de Amsterdamse
uinstad Buitenveldert, tussen de
lieuwbouw en de historische Amstel.
Aan de voorbereiding ervan is tien
aar gewerkt. Op een terrein, dat
arenlang als een soort Amsterdamse
Negev' kon worden aangemerkt, is,
700.000 vierkante meter natuur bijeen-
[ebracht. Tevens zijn er (in de Am-
telhal van de RAI) elf binnenten-
oonstellingen. Alles samen een geva-
'ieerd tuinpark met internationaal al-
ure in de Randstad Holland, een fleu-
Irig en geurig visitekaartje voor Neder
land, een attractief domein voor leek
?n vakman, met een ongekende over
laad aan educatief materiaal er is
?oor miljoenen in de grond gestopt
•n met speelse evenementen in een
veelzijdig architectonisch decor.
)e tentoonstelling is primair aan de
nens, temidden van de natuur gewijd,
zijn bloemen, planten, bomen
voeding en zijn toekomstig mi-
ieu. Een groot aantal attracties onder
neer in de vorm van een kilometer
ange kabelbaan en een panorama-
reintje lokken mede tot 'een dagje
i'loriade'. Het ligt in de bedoeling het
gigantische park voor Amsterdam te
lehouden en het na afloop van de
entoonstellingsperiode aan te bieden
als modern recreatiegebied.
Hoogtepunten
Voorts zijn er het Fotopanorama Hol
land en het Expopaviljoen, met dit
programma: 30 maart-14 april: Archi
tectenprijsvraag, 18 april-23 mei:
World Press Photo, 1 juni-15 augus
tus: Manifestatie 'Kind in leefmilieu',
20 augustus-1 oktober: Slottentoonstel-
lingen.
'Land uit water' is een educatieve
inzending, met onder meer een Friese
terp met een schuur, waarin oude
terpvondsten kunnen worden beke
ken. Bij een van de drie is een trap
naar de Amstel belvedere, die uitzicht
biedt over een groot deel van het
tentoonstellingsttrrein en een deel
van de Amstel.
Afgezien van een 'luisterkuil' met de
allerlaatste snufjes op het gebied van
de geluidsweergave (de aquadrofoni-
sche installatie) is er volop gedacht
aan de jeugd. Voor peuters en kleu
ters is er het Margriet-dagverblijf De
Floriade heeft ook een spectaculaire
Doolhof.
Van voorlichtend karakter is ook de
sector 'Wonen met groen', waar men
Floriade-terrein met het reuzenrad. In de afgelopen droge dagen is
er duchtig gesproeid om de zaak tóch tijdig in knop of bloei te krij
gen
kennis kan nemen van beplantingen
op balkons, en ook van dc volkstuin
en de schoolwerktuin. Hobbyland
toont wat liefhebbers van planten en
groen kunnen bereiken.
De Floriade, die op de openingsdag
nog niet helemaal gereed is, heeft
voor kinderen een pic-nic-plaats in
Wie het Floriade-terrein bezoekt kan er alle soorten begroeiing
waarnemen
loewel het accent voor een belang-
ijk deel op de tuinbouw zal liggen,
dijker» bloemen een essentiële garne-
ing te worden van deze Floriade, die
Amsterdam vooraan in z'n toeristische
lakket heeft gevoegd. Tussen de ou-
erture van de eerste drie miljoen
ol bloemen en de laatste vruchten
an de herfst zijn er tal van hoogte-
unten.
7e noemen de Artsenijhof, een ver-
cheidenheid van geneeskrachtige
ruiden, verdeeld in een aantal ho
en. met onder meer tropische gewas-
ra. met medewerking van de Hortus
otanicus en de Universiteit van Am-
erdam.
et 'Bloemenpalet' is een nieuw ele-
jent in de parkaanleg, een kleurrijk
heel in het hart van het Beatrix-
ark. Een van de belangrijkste van de
if tuinbouwtakken. die worden ge
presenteerd. is de voedinigstuinbouw:
let telen en de oogst van wereldbe-
pemde produkten.
iehalve in de Lelietuin zijn er ook in
terrastuinen bloeiende lelies te
en. In de afdeling Genetica krijgt
men er een indruk van hoe de sterk
gegroeide kennis van de erfelijkheids
leer in de tuinbouw wordt toegepast.
Voorts dient te worden vermeld de
Casacadetuin (bevloeiingsmethodie-
ken).
in het Rosarium geven 160 volledig
nieuwe rozensoorten een beeld van
wat rozenkwekers over de hele wereld
sinds de Floriade 1960 hebben gepres
teerd. Tot dit onderdeel behoort een
modelkwekerij. In de afdeling Bos en
Inlands hout wordt de recreatieve
waarde van het bosbestand in ons
land aangetoond in samenhang met
haar economisch belang.
Twintig 'visitekaartjes' van Neder
landse gemeenten geven een indruk
van talentvolle beplantingsdiensten.
In relatie met de strijd om de hygi
ene van het milieu is 'n aantal karak
teristieke planten van onderscheidene
Nederlandse landschappen bijeenge
bracht, die door de uitbreiding van
steden, industrieterreinen en wegen
net dreigen te verdwijnen. Voor dia
schieters is er een Rhododendronval-
lei: met azalea's, heide- en grassoor
ten. woltijm, bosbes en jeneverbes.
Bijbelihistorie (flora en fauna in oud
en nieuw-testamentische sfeer) is in
en rondom het bijzonder aansprekende
raviljoen van Israël te zien. In de
nabijheid van deze sector is een
oer-Nederlands facet een weide
met koeien en schapen. Wijzen we
voorts nog op de Iristuin en het
Dahlirama, met slingerpaden in de
stijl van een oud landschap.
Bijbelhistorie
Een specifiek natuurgebied is aange
legd op een unieke plaats: de grote
boomgroepen, die nog aan de Amstel
zijn overgebleven de oude buitens
vormen een fraai decor. In dit
geheel is een 'instructieve tuin'.
In de inzending 'Planten uit alle
werelddelen' staat de herkomst van
gewassen uit alle windstreken in het
middenpunt. Hier zijn representaties
van België, Finland, West-Berlijn,
West-Duitsland, Israël, Oostenrijk,
Frankrijk, Canada en de EEG-hoofd-
steden.
Voor de A raste thai is een haven voor
rondvaartboten en een fontein aange
legd. De' havenkom ligt tussen het
Congrescentrum en het Beatrixpark.
Van een verslaggever
DEN HAAG Er bestaat geen duide
lijke aanwijzingen dat de gezondheid
en de groei van baby's wordt bedreigd
door de insektenbestrijdingsmiddelen
die via de voedselketen in de moeder
melk terechtkomen. Het lijkt daarom
niet noodzakelijk, borstvoeding af te
raden.
Deze voorzichtige.-con'clusie publiceren
dr. J. J. Herngreen en prof. dr. R. L.
Ziel'huis van het Coronel laboratori
um voor arbiedshygiëne van de Uni
versiteit van Amsterdam.
In het Nederflahd tijdschrift voor
geneeskunde schrijven zij wel dat
kunstvoeding principieel de voorkeur
verdient boven borstvoeding, zolang
in de moedermelk lichaamsvreemde
stoffen voorkomen. De opneming van
bestrijdingsmiddelen door de baby is
ongewenst, maar de auteurs vinden
het moeilijker om het ook onaan
vaardbaar te noemen^ Bij de huidige
stand van inzicht'gaat een dergelijk
alarmsignaal zekér te ver, menen zij.
Prof. Zielhuis en dr. Herngreen wij-
WOENSDRECHT Op het landgoed
Kortehoeff bij Woensdrecht is een
recreatieproject ontworpen, dat 30
miljoen gaat kosten en een oppervlak
te van 100 ha. beslaat. Er zal een
motel worden gebouwd van 40 meter
hoog met 360 bedden. Voorts bestaan
er plannen voor de bouw van 700
bungalows, met een zwembad, mane
ge, en een 16 ha. grote vijver.
De particuliere initiatiefnemers van
het project mikken vooral op de be
volking van de randstad, die straks
via de nieuwe zoomweg, Woensdrecht
snel kan bereiken.
zen erop dat niet bekend is of stoffen
als DDT en dieldrin zich in het
lichaam van een baby anders gedra
gen dan bij een volwassene. Men sluit
de mogelijkheid niet uit, dat in een
snel groeiend organisme bijvoorbeeld
het centraal zenuwstelsel ofihet been
merg gevoeliger is voor de opname
van vreemde stoffen. Hiernaar is nog
onvoldoende onderzoek ingesteld.
een schuilhut, maar ook een trimbaan
en een sauna. Letterlijk een hoogte
punt is het rad m°t de panoramagon
dels. 42 meter hoog. In totaal biedt
dit nieuwste Amsterdamse pronkpark
bijna 100 attracties.
Amsterdam heeft met vijf miljoen
gulden aan de expositie deelgenomen.
Geestelijke vaders van deze manifesta
tie zijn: het hoofd van de dienst
beplantingen in de hoofdstad F. G.
Breman. E. Mos, hoofdtuinarchitect
van genoemde dienst, C. van Empe-
Jen, tuinarchitect te Heemstede, Jac.
Kleiboer, hoofdorganisalor, met J. P.
van Oostrum en A. N. Oyevaar. lid
van de architectenfirma Oyevaar, Stol-
le en Van Gooi. De Floriade 1972
heeft als motto 'Van kiem tot kracht'.
Openingstijden, dagelijks van 9.30 tot
22.30 ur. De eerste openingsdag is
donderdag 30 maart.
AMSTERDAM De rechtbank heeft
vrijdag de 28-jarige dagbladcolporteur
G T uit de hoofdstad wegens diefstal
len van goederen ter waarde van circa
40 mille veroordeeld tot zeven maan
den gevangenisstraf, waarvan drie
voorwaardelijk en aftrek van het
voorarrest. T. had de diefstallen ge
pleegd in de loop van 1971 bij Van
Gend en Loos waar hij toentertijd als
chauffeur werkte. De 19-jarige bijrij
der K. M. en de evenoude bijrijder A.
van T., die de chauffeur behulpzaam
waren geweest, werden ieder veroor
deeld tot een boete van 300 en twee
maanden voorwaardelijke gevangenis
straf.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT 'De Industriebond-NKV
is nog steeds overtuigd van de wense
lijkheid van een verdergaande samen
werking met de Industriebond-NYV,
maar dan zal er eerst klaarheid en
voldoende zekerheid moeter. komen
over het wederzijds respect en ver
trouwen en over eikaars goede bedoe
lingen'.
Dit zei de voorzitter van de Industrie-
bond-NICV, de heer P. Brussel, gister
middag bij de installatie van de cen
trale raad van deze organisatie, die
tot stand is gekomen uit een samen
bundeling van vier bonden en met
ruim 140.000 leden thans de grootste
vakbond van het NKV is.
Volgens de heer Brussel is verder
gaande samenwerking met de Indus-
triebond-NW wenselijk omdat ver
sterkte samenwerking op het niveau
van de vakcentrales 'immers niet tot
het beoogde resultaat zal leiden, in
dien deze niet wordt doorgetrokken
naar de samenstellende delen van de
centrales. Door het recente conflict
om de metaal-cao is die ontwikkeling
echter belemmerd', aldus de heer
Brussel, die zei dat de eerste aanval
len van de Industriebond-NW niet
op de werkgevers maar op de andere
bonden waren gericht.
De voorzitter verklaarde dat de Indus
triebond-NKV, die thans ruim een
derde van alle NKV-ers omvat, zijn
invloed in de strijd wil werpen voor
een ingrijpende maatschappelijke ver
nieuwing en voor het vervangen van
machtsverhoudingen door rechtsver
houdingen, vooral voor hen 'die nog
steeds als onmondigen worden behan
deld en geen inspraak hebben bij
beslissingen, die door anderen over
hen en zonder hen worden genomen
en die bij conjuncturele of structure
le veranderingen in het economisch
gebeuren wel als eerste de sociale tol
moeten betalen'.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Het AR-kamerlid
Scholten heeft minister Van Veen
(onderwijs) gevraagd de helpende
hand te bieden aan de dagopleiding
voor groepsopvoeders in de kinderbe
scherming te Amsterdam. In vragen
wijst hij op grote moeilijkheden, die
er bij de dagopleiding zouden bestaan,
waardoor zelfs de voortzetting van
deze opleiding ingevaar zou komen.
AMSTERDAM De man. die op 17
maart op een speelplaats aan de
Weesperzijde een 13-jarig meisje aan
randde, is door de zedenpolitie aange
houden. Het is de 32-jarige havenar
beider H de K uit de .hoofdstad, dip
al eerder met de politie in aanraking
is geweest. Verdachte verd door een
getuige herkend op een foto
door Huub Elzerman
(tRECHT 'Als kapitalisme bete-
jent dat de kapitaalverschaffer het
jleen voor het zeggen heeft, dan ben
i in die zin anti-kapitalistisch./ Met
bige beslistheid betrekt CNV-voor-
jtter J. Lanser zijn stelling. Maar hij
at er direct een beetje argwanend
p volgen: 'Wat bedoel je eigenlijk
|et anti-kapitalistisch? Dat is ook
par een woord.'
en te voren is hem in een gesprek over
rol van de vakbeweging een citaat van
jlen prof. S. Kleerenkoper voorgelezen:
vakbond is een kapitalistisch verschijn-
dat in het kapitalisme is ontstaan, er
«>t in is geworden en er naar alle
arschijnlijkheid in haar huidige vorm
strijdorganisatie mee ten gronde zal
hn.'
nser lacht. 'Wat wil je dan? Dat we
emaal in een commune gaan wonen? Wat
iet alternatief?
kritiek van Kleerenkoper is niet nieuw,
is al vaker gezegd dat de moderne
verenigingen met hun onderhandelingen,
erstandskassen, niet-politieke, maar eco-
nische stakingen naar een verzacht kapi-
isme zoeken, in feite alleen tegen kapita-
ische uitwassen vechten. Over de vraag
hoeverre de vakbeweging zich tegen de
taande orde zou moeten keren, bestaat
sen de vakcentrales weinig verschil van
ning. NW-voorzitter Ter Heide heeft
is gezegd: 'Anti-kapitalistisch of niet, dat
't mij en de leden volstrekt koud. Wat
willen is de belangen van onze mensen
langere en korte termijn verdedigen.'
it blijft evenwel opmerkelijk dat de Ne-
tlandse vakbonden ondanks hun vele ge-
kgerichte doelstellingen en belangen, on-
nks hun trouw aan de onderhandelingsdc-
ieratie, toch zoveel fundamentele verschil-
I zien dat de onderlinge samenwerking
chts schoorvoetend op gang komt. Uit-
Igspunt van dit gesprek is de door het
fV voorgestelde federatieve samenwerking
Ben de drie vakcentrales. Het verbond
I een nauwere samenwerking aangaan,
lar met dien verstande dat de eigen
intiteit gehandhaafd zal moeten blijven,
hdsvoorzitter Lanser is we herhalen
I nog eens tegenstander van een soort
Iheidsvakbeweging, waarin het eigen,
Hstelijke geluid zou verdwijnen. Hij heeft
jpwens 'het goede recht van een christe-
fe vakbeweging' al talloze malen verdp-
Zeggen dat je een deel van de zelfstan-
J. Lanser: in zekere zin anti-kapita
listisch
digheid wilt prijs geven en dat je tegelijker
tijd de eigen identiteit wilt handhaven wekt
de indruk van twee walletjes te willen eten,
geen keuze te willen doen.
T.anser: 'Uit de reacties heb ik niet begre
pen, dat we deze indruk hebben gewekt. We
zijn bereid een deel van de zelfstandigheid
op te geven, maar we willen ons het recht
voorbehouden om als we het over belangrii-
ke zaken niet eens worden, een eigen stand
punt te kunnen bepalen en kenbaar te
maken. Daar heeft iedereen wel begrip
voor. Anderzijds spreekt het vanzelf dat je
in het overleg concessies moet doen, maar
dat geldt voor ieder van de drie al vanaf
1945.
De reacties van NKV en NW waren 'rede
lijk positief.' Ik heb de indruk dat er
bereidheid is om over onze voorstellen ver
der te praten. Het NKV heeft aangekondigd
dat het in de verbondsraadsvergadering van
19 juni duidelijke besluiten wil nemen over
de samenwerking. Ook wij zijn voor een
snelle afronding.'
NKV en NVV zijn van mening dat dp
federatieve samenwerking niet 'zwaar' ge
noeg zal zijn. De afzonderlijke vakcentrales
zouden te veel eigen verantwoordelijkheid
behouden. Zc willen de federatie bovendien
In één gebouw huisvesten.
'I-Iet CNV heeft een duidelijke stap gedaan
en ik neem aan dat onze voorstellen bij
NVV en NKV in het beraad, over de
veidere samenwerking zullen worden be
trokken. Wij zijn niet bereid de vakcentrale
ondergeschikt te maken aan de federatie,
we willen nevenschikking. Dat standpunt
hoeft een nauwere samenwerking niet uit te
sluiten. Over de vraag of we met z'n drieën
in één gebouw zullen gaan zitten kan ik
niets zeggen. Daarover moeten we ons nog
beraden.'
NVV-voorzitter Ter Heide heeft dc moge
lijkheid geopperd dat NVV en NKV samen
een federatie zullen vormen en dat het
CNV in een later stadium alsnog mee zou
doen.
'Ter Heide heeft wel begrip voor onze
situatie, maar de vraag of we inderdaad in
een later stadium mee zouden doen. hangt
toch af van het karakter van de federatie.
Ik geloof overigens niet dat NVV en NKV
inderdaad zonder het CNV verder zullen
gaan. Nee. ik beschouw deze uitspraak ook
niet als een tactische manoeuvre om ons
onder druk te zetten. Zo hebben wij het
althans niet opgevat.'
Het NVV betwijfelt ook of de CNV-
voorstellen inderdaad zullen leiden tot ver
korting van de beleidslijnen en tot meer
doelmatigheid in het werk.
Dat moet nog blijken. Gelet op de ervarin
gen met de ingewikkelde procedure van het
overlegorgaan mag worden aangenomen dat
ons voorstel de doelmatigheid wel degelijk
zal bevorderen. Het hangt wel voor een
helangrijk deel af van de vraag of je het
vaak eens bent. Ik heb duidelijk gezegd dat
het CNV beslist niet van plan is lichtvaar
dig met principiële bezwaren te gaan scher
men.'
In hoeverre is de nu voorgestelde
federatieve samenwerking een eerste stap?
'Tja, het zal niet de laatste zijn. Ik denk dat
de gehele maatschappelijke ontwikkeling
daarbij een rol zal spelen. Hoe zullen de
politieke partijen, de kerken, de maatschap
pelijke organisaties zich verder ontwikkelen?
Dit proces is begonnen in de jaren '40-'45.
Toen is ook de oprichting van de Stichting
van de Arbeid, de plaats waar werkgevers
en werknemers elkaar na de oorlog zouden
treffen, voorbereid. Het mandement van de
bisschoppen in 1954 heeft de ontwikkeling
duidelijk verstoord, maar de draad is toch
hetrekkelijk snel weer opgepakt. Het is
CNV-voorzitter Van Eibergen geweest, die
bij het afscheid van NW-voorzitter Mid
delhuis de nauwere samenwerking op
nieuw ter sprake heeft gebracht.
Het begrip dat tijdens de oorlog groeide
was voor '40 ver zoek. Men bestreed elkaar
Federatie-voorstel
zal niet de
laatste stap zijn...
heftig, de anti-socialistische tendenzen wa
ren sterk en anderzijds ging met in socialis
tische kring geweldig te keer tegen alles
wat christelijk was. In die fase van de
geschiedenis was dat misschien wel begrij
pelijk. maar er zijn wederzijds toch veel
fouten gemaakt. Ik kan me uit mijn jon
gensjaren nog herinneren dat alls wat uit
een bepaalde hoek kwam verkeerd was.
Gelukkig is dat sentiment verdwenen. We
kunnen nu beter naar elkaar luisteren, we
hebben meer respect voor andermans opvat
tingen.
Toen Ter Heide als opvolger van Kloos
voorzitter van het NVV werd, was de alge
mene verwachting dat hij als belijdend
lidmaat van de hervormde kerk minder
moeite zou hebben met het aaneensmeden
van de vakcentrales.
'Ik weet niet of men met deze suggestie Ter
Heide een dienst heeft bewezen. Ik respec
teer en erken de vrijheid dat je als christen
verschillend kan denken over de manier
waarop je aan je idealen vorm wilt geven.
Maar je moet er wel rekening mee houden
dat iemand, die zijn keuze heeft gemaakt,
zijn doel zal nastreven. Voor Ter Heide
geldt dat hij op een besliste manier het
ontstaan van één vakcentrale nastreeft. Het
enige voordeel is dat hij je verstaat, be
grijpt wat het CNV beweegt, zonder die
visie te onderschrijven. Zijn voorganger
Kloos bijvoorbeeld had daarvoor geen an
tenne De irritatie die hij soms veroorzaak
te, heeft de groei naar nauwere samenwer
king wel eens belemmerd.'
Waarom geen fusie? Uit het sociologisch
rapport 'Een onbewegelijke beweging' blijkt
dat eigenlijk alleen de bestuurders fel tegen
een fusie zijn. De meerderheid van de
potentiële leden en de gewone leden is zelfs
voorstander van een fusie zonder voorbe
houd. Met andere woorden: bij wie leeft de
angst voor identiteitsverlies'.'
Een ander deel van de leden is voor behoud
van de zelfstandigheid. En Jioewel dat
voor ons niet bepalend is geweest een
fusie zou ongetwijfeld een afsplitsing tot
gevolg hebben. De suggestie dat de bestuur
ders fellere tegenstanders van een fusie
zijn, meer hechten aan de eigen identiteit,
dat begrijp ik wel. Zij zijn de mensen, die
voortdurend proberen vorm te geven aan
het karakter en de idéalen van het CNV. Ze
voelen zich betrokken, maar de vraag of er
een christelijke vakbeweging moet bestaan
zullen uiteindelijk de leden beantwoorden.
Zij zullen de christelijke sociale beweging
moeten dragen, niet een paar bestuurders.
Anderzijds mag je als bestuurder ook niet
zeggen: 'Ik maak me niet druk, want het
leeft niet bij de leden.' De medezeggenschap
heeft ook jarenlang niet bij dc leden ge
leefd, maar niettemin hebben de bestuur
ders het pleidooi voor de medezeggenschap
volgehouden. Voor de christelijke vakbewe
ging geldt niet dc vraag of de werknemers
wel verantwoordelijkheid willen dragen, wij
gaan er vanuit dat elk mens tot verantwoor
delijkheid is geroepen. Daar maken we ons
druk om. We houden wel rekening met
sociologische onderzoekingen, bijvoorbeeld
bij de formulering van het beleid, maar
7.n'n onderzoek is niet bepalend voor het
beleid. Als sociologische onderzoekingen wel
bepalend zouden zijn. dan zou vrees ik
het actieprogramma aanmerkelijk korter
zijn.
Hoe sterk de gedachte van de christelijke
sociale organisatie leeft, bleek wel in de
cember '70, toen het CNV volgens een
aantal leden een politieke staking (tegen de
overheid dus) uitriep. Er kwam een lawine
aan brieven binnen. Voor die leden stond
toen het christelijke karakter van het CNV
op het spel.'
Niet alleen de angst voor het verlies van
de eigen identiteit speelt een rol. U hebt
tenminste gezegd dat het bij de afwijzing
van een fusie ook gaat om verschillen van
inzicht over de wenselijkheid van een har
monie- of een conflictmodel. Is dat verschil
er wel?
'Alhoewel deze kwestie geen doorslaggeven
de rol heeft gespeeld zie ik wel verschil van
opvatting. Het is jammer dat het NVV en
het NKV niet zoals het CNV een eigen
visieprogramma hebben. Daaraan zou je
kunnen toetsen op basis van welke opvattin
gen men het beleid bepaalt. Het gaat erom
of je je samen als werknemer en
werkgever verantwoordelijk voelt of dat
je op basis van de belangentegenstelling
eruit probeert te halen wat er in zit. Wij
gaan er vanuit dat je samen verantwoorde
lijk bent voor wat en hoe er wordt geprodu
ceerd. Dat is een radicale opvatting. Harde
acties en stakingen hebben als zodanig niets
met radicaliteit te maken. Je kunt namelijk
keihard om meer loon onderhandelen zon
der dat je ook maar een enkele poging doet
om de maatschappij te hervormen. Ik zou
overigens niet weten wat een christen an
ders zou moeten doen dan streven naar
harmonie.'
Is het wel eerlijk het NVV een conflict
model of een hang naar de klassenstrijd aan
te praten? De vakbeweging zit vastgebakken
in allerlei vormen van overleg met werkge
vers en overheid. Er is geen sprake van dat
het NW de ondcrhandelingsdcmocratie zou
willen inruilen voor een revolutionaire aan
pak.
'Dat zeg ik ook niet. Ik bedoel dat het NVV
en met neme dc Industriebond NVV
heeft dat duidelijk gedmonstreerd het
accent legt op de macht. Bij het CNV ligt
het accent op de gedeelde verantwoordelijk
heid. niet op de machtsverdeling. Ook al
beseffen wij heel goed dat macht een reëel
gegeven is, ook bij de oplossing van conflic
ten.
Deze conflicten worden door geen van de
vakcentrales zo fundamenteel van aard ge
acht dat er een strijd tegen het systeem uit
zou voortvloeien. Bijvoorbeeld met dc ei
gendom van de produktiemiddelen als inzet.
'Wat zegt dat: eigendom van de produktie
middelen. Als je alle werknemers een aan
deel zou geven, dan hebben ze de produktie
middelen juridisch in eigendom. Maar het
gaat niet om de eigendom, maar om de
beslissingsbevoegdheden. Dat is het kriteri-
uni. Daarom ben ik voorstander van de
ontkoppeling van kapitaal en zeggenschap
In die zin (zie begin) ben ik anti-kapilalis-
tisch. Maar wat is het alternatief. Vindt
men de communistische samenleving zo ide
aal?
