Zambia heeft
geld over
voor de bijbel
VVV I
Twee stromingen op
theologencongres
actie en mystiek
In Zwitserland onveilig
sein voor intercommunie
Father Adrian Smith:
Trouw
Kwartet
VNO kan maar zeer
ten dele meegaan
met prof. Steenkamp
Zendingsmeeting
voor jongeren
Praagse theoloog
Mandl overleden
uw probleem
Minister op uitschuifbare bumper
ook het onze
Beroepings-
werk
Boekenetalagi -
TROUW KWARTET WOENSDAG 22 M A ART 1972
KERK HIAMiM AMI
door Ton van der Hammen
OEGSTGEEST Er is een groeiende belangstelling voor de bijbel
in Zambia, vooral onder de jongeren. Verleden jaar werden in hef
land (het vroegere Noord-Rhodesië, twintig maal zo groot als Ne
derland; inwonertal vier tot vijf miljoen) maar liefst 452.000 bijbels
en bijbelgedeelten in de eigen taal verkocht. Dat wil zeggen: men
heeft er geld voor over om in het bezit van het boek te komen. En
men wil het ook (leren) lezen.
Father Adrian B. Smith, a] jaren als
priester in het land werkzaam (twin
tig procent van de bevolking is
rooms-katholiek en twintig protes
tant) en dezer dagen in Nederland
spreker op een congres van het Ne-
derlandsch Bijbelgenootschap en de
Katholieke Bijbelstichting, licht dat
leren-lezen nader toe. Baptisten be
gonnen een aantal jaren geleden een
schriftelijke bijbelcursus. Daar heb
ben tot heden meer dan 3500 Zantbia-
nen op ingeschreven. De belangstel
ling ervoor wordt geïllustreerd door
het feit dat één advertentie wel 600
aanmefldingen kan opleveren. Bijna 60
procent van de deelnemers beëindigt
deze cursus en 75 procent van de
cursisten zijn middelbare scholieren,
jongeren tussen de 15 en 21 jaar.
Cijfers om in Nederland jaloers on te
zijn.
Er is een hartelijke en intensieve
samenwerking tussen protestanten en
rooms-katholieken om de bijbel in de
landstalen toegankelijk voor de men
sen te maken en daarbij de nodige
begeleiding te geven. De tijd, dat men
elkaar verketterde, dat de ene missio
naris in Zambia Marcus zat te verta
len, terwijl vlakbij op een presbyteri
aanse zendingspost een ander hetzelf
de deed, is gelukkig lang voorbij.
Oecumene bloeit
De oecumene bloeit, wat blijkt uit de
interkerkelijke activiteiten, waaraan
22 van de 26 gevestigde christelijke
kerken deelnemen. Men heeft een
trainings- en ontmoetingscentrum in
Mindolo, de voorlichting wordt samen
gedaan via 'Multimedia Zambia', een
organisatie die de pers, radio en tv
verzorgt en ook een eigen maandtijd-
schrift uitgeeft in een oplaag van
50.000 exemplaren. Er is diakonale en
medische samenwerking en niet te
vergeten de coöperatie via het bijbel
genootschap van Zambia, dat gezamen
lijke r.-k.-protestantse vertalingen pu
bliceert. Dit genootschap publiceerde
tot nu toe vertalingen in 36 van de
in totaal 72 Zamlbiaanse talen, waar
mee het overgrote deel van het volk
kan worden bereikt.
De procedure bij die vertalingen is
dat ze tot stand komen door plaatse-
De redactie behoudt rich het recht voor om
ter opname tn dcr.e rubriek ontvangen me
nlngsultlngen verkort weer tc geven,
publtkatic wordt met de naam van
inzender ondertekend. Brieven kuuncu
den gezonden aan de lieer Joh. C. Francken
secretaris van de hoofdredactie van Trouw
Kwartet, Postbus «59. Amsterdam.
Schaamteloos
Het is jammer, dat uw radio- en tv-
commanlator vorige week dinsdag zo
geboeid werd door het eerste net dat
hij het programma van de VARA op
het tweede net heeft gemist. Had hij
het wel gezien, dan zou hij zeker niet
nagelaten hebben, daartegen te protes
teren, daar twijfel ik niet aan. Het
ging over 'seksuele voorlichting' op
school, waarbij de onderwijzeres aan
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Dogelijk» beMuun B. Bol, Den
Haag; dr. E. Bleumink, Paters-
wolde; mr. G. C. van Dom,
Nootdorp; W. A. Fibbe, Rotter
dam; J. Lonser, Utrecht; drs. J.
W. de Pous, Den Haag; J. Smal-
lenbroek. Wassenaar.
Overige leden van het algemeen
bestuur: K. Abma. Amsterdam;
H. A. de 8oer, IJmuiden; Th.
Brouwer, Assen; mr. dr. J. Don-
ner. Den Hoog; J. van Eibergen,
Schoarsbergen; mr. K. van
Houten, Wogeningen; ds. O. T.
Hylkemo, Bilthoven; Jac. Huijsen,
Dellt; mevrouw M. C. E. Klooster-
mon-Fortgens, Voorschoten; me
vrouw J. G. Krooyeveld-Wouters,
Heerhugowoard; prof. dr. G. N.
Lammens, Noorden.- ds. F. H.
landsman. Den Hoog; H. de
Mooij, Rijnsburg; prof. dr. G. C.
van Niftrik, Amsterdam; H. Otte-
vanger. Buitenpost; mr. dr. J.
Ozingo, lunteren; dr. A. Veermon,
Rijswijk (Z-H); H. H. Wemmers.
Den Hoog; drs. R. Zijlstra, Ooster-
lond (Zld).
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie.-
J.de Berg (waarnemend)
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z,
Voorburgwal 276 - 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768). Oem.giro
X 500.
Jongerendag
Volgens Centraal Weekblad der Gere
formeerde Kerken wordt een jonge
rendag gehouden te Emmen waar
spreken zullen prof. dr. J. Verkuyl en
mr. dr. B. de Gaay Fortman. Als nu
zulke leiders moeten spreken om 'on
ze' jongemensen op te wekken om te
wandelen in de wegen van Gods
Woord, dan vraag je je toch wel af,
of het comité geen positiever mensen
kan aanzoeken. Bij de laatst gehouden
Kamerverkiezingen gaven genoemde
heren er de voorkeur aan hun stem
uit te brengen op een 'linkse' partij
en ze maakten daarvoor nog propa
ganda ook. Zulke Voorlichters' heeft
'onze' jeugd niet nodig.
Bruinisse i. M. de Waal
de kinderen vragen stelde, die m.i.
alle perken te buiten gingen, terwijl
dc opmerkingen, die de kinderen
maakten met gebruik van schutting
woorden menig ouder zullen hebben
doen blozen. Ik vraag mij in gemoede
af: zijn we al zo diep gezonken dat
zelfs dit ongehinderd kan gebeuren?
Ik heb tot nu toe nergens een protest
hiertegen gelezen of gehoord. Stopt
men zijn oren liever dicht en houdt
men de handen voor de ogen? Het
eind zal zijn een poel van vuiligheid
en zedeloosheid, waar ons volk aan
ten onder gaat, tenzij aan dergelijke
smerige praktijken voor goed een
eind wordt gemaakt. Ik kan niet be
grijpen dat mensen met verantwoor
delijkheidsgevoel voor de jeugd het
die richting uit kunnen sturen, zoals
nu te zien en te horen was.
Vlaardingen P. B. Huizer
Werkloosheid
Do vakbonden proberen de indruk te
wekken dat de schuld van de werke
loosheid alleen bij de regering ligt.
Over het probleem werkwillig of niet
werkwillig praat men liefst niet.
Waarom moeten vele werkgevers
steeds maar weer buitenlandse werk
nemers aannemen' Doodgewoon om
dat in vele delen van ons land er
geen werkwilligen zijn of bedoelen de
vakbonden soms dat het verschil in
loon tussen werkwilligen of niet werk
willigen te klein is? Laat de vakbon
den eens eerlijk dit ter sprake bren
gen. nu de regering indien men wil
werken het loon aanvult tot wat men
vroeger verdiende. Mertens en zijn
vrienden zouden maar eens een week
je moeten gaan werken als ambtenaar
bij een arbeidsbureau. Zouden zij dan
de moed hebben de vinger op de rotte
plek te leggen? Om misverstand te
voorkomen, natuurlijk zijn er wel
werklozen, die graag willen werken,
en ik ben blij dat zulke mensen dan
door onze goede sociale wetgeving
niets te kort komen. Maar ik heb
geen goed woord voor hen die lever
van de 'steun' leven dan te werken.
Maalsland A. Noordam
Father Adrian B. Smith
niet altijd goed verstaan
lijke vertalers, van de oorspronkelijke
bevolking dus, die door taalgeleerden
worden geadviseerd. Een bijna omge
keerde situatie vergeleken met vroe
ger. toen zendingsarbeiders, die zich
de taal zo goed mogelijk eigen hadden
gemaakt als vertalers optraden, daar-
bij geadviseerd door mensen van de
autochtone bevolking.
Welke verklaring heeft father Smith
voor het gefascineerd zijn van de
Afrikanen in Zambia voor de bijbel?
Hij noemt een aantal positieve, maar
ook een aantal negatieve factoren, die
hierbij in het geding lijken te zijn.
Voor velen is de bijbel het eerste
boek. dat in hun eigen taal is ver
taald. In een land, waar al het moge
lijke wordt gedaan om het analfabetis
me op te heffen, is natuurlijk enorme
vraag naar leesstof. En aangezien de
bijbel het enige boek is kan het de
weg, voor mensen die pas hebben
leren lezen, naar een nieuwe wereld
openen.
Een ander punt is, dat de oosterse
wijze van denken en schrijven, die
vooral in het Oude Testament naar
voren komt, de Afrikaan onmiddellijk
aanspreekt. Een bijbelcitaat zal hem
eerder plegen te overtuigen, dan eed
waterdichte logische redenering. Her
haaldelijk wordt de bijbel dan ook
terecht of ten onrechte geciteerd
door Zambiaanse politici. Daar komt
nog bij, dat men hier in een wereld
leeft, waar men grote eerbied heeft
voor alles wat 'voorvaderlijk' is.
Het derde (positieve) punt is de ont
hulling, dat je in de bijbel de christe
lijke boodschap kunt lezen in een
context die bij de eigen denkwereld
onmiddellijk aansluit, terwijl die
boodschap oorspronkelijk in Europese
kleding kwam. Het gaat dus om de
ontdekking, dat christendom van oor
sprong nimmer aan de westerse we
reld en het westerse denken was voor
behouden.
DEN HAAG Het Verbond van
Nederlandse Ondernemingen heeft ge
reageerd op de verklaring die profes
sor Steenkamp maandag voor de Adel-
bertvereniging heeft afgelegd, en
waarin hij onder meer pleitte voor
een matiging tot het uiterste van
lonen en prijzen.
Het VNO zegt het eens te zijn met
prof. Steenkamp voor wat de lonen
betreft. Het VNO is wat de loonont
wikkeling in 1972 betreft niet opti
mistisch. Over de prijzen zegt het
verbond dat die dan ook wel moeilijk
in de hand te houden zullen zijn.
Het VNO zegt het niet eens te zijn
met het uitgangspunt van de Eindho-
vense hoogleraar, dat neerkomt op
het veilig stellen van de collectieve
voorzieningen. Inflatiebestrijding wil
zeggen dat middelen en bestedingen
in evenwicht moeten worden gebracht
en vllgens het VNO kunnen de collec
tieve voorzieningen daar niet buiten
blijven.
Van een onzer verslaggevers
NIJMEGEN De theologische faculteit van de Nijmeegse universi
teit heeft met het thema voor het door haar georganiseerde weten
schappelijk congres blijkbaar wel in de roos geschoten. Het onder
werp: 'Toekomst van de religie: religie van de toekomst?' bracht zó
veel belangstellenden op de been dat de congresleiding, welke ge
mikt had op een 250 deelnemers, heel wat aanvragers moest teleur
stellen.
Die grote belangstelling is wel te
begrijpen, want het congresthema
brengt twee van de meest in het oog
lopende tendenzen binnen de theolo
gie met elkaar in gesprek. Het KNP
geeft de volgende omschrijving (we
hoeven dus niet altijd met de woorden
horizontalistisch en vertikalistisch te
schermen):
Aan de ene kant is er een stroming
die zich sterk richt op aktie. Zij wil
tot een grondige maatschappijhervor
ming komen en sluit nauw aan bij
het moderne Marxisme. Deze sterk op
de maatschappij" en op de toekomst
gerichte interpretatie van het evange
lie is vooral geïnspireerd door theolo
gen als Metz en Moltmann. In Neder
land is zij. bijvoorbeeld vertegenwoor
digd door de groep rondom het tijd
schrift 'Tegenspraak'.
Aan de andere kant is er sprake van
een stroming die bijna het omgekeer
de voorstaat. Zij lijkt zich van de
maatschappij en de wereld te willen
losmaken en heeft de mystiek, het
gebed en de meditatie weer ontdekt.
Het is een beweging die vooral onder
groepen jongeren is ontstaan. Men
kan denken aan 'de opleving van de
yoga-beoefening en de hang naar het
Zenn-Boedhisme. Wij kunnen ook
denken aan de snelle groei van de
Jezusmovement. Binnen de kerken
heeft deze tweede stroming een groei
ende invloed. Daar ziet men bijvoor
beeld een groeiende bezinning op het
gebed. Deze twee tendenzen binnen
de kerk en de theologie (globaal
weergegeven: de aktieve en de mystie
ke stroming) wil het congres, dat tot
en met donderdag duurt, met elkaar
confronteren. Welke van deze twee
stromingen heeft de toekomst? Hoe
zal de religie van de toekomst er uit
zien? Zal het een van deze stromingen
zijn of hebben zij ook raakvlakken en
zal er een synthese groeien?
Negatief punt: omdat een aantal zen
delingen de bijbel meende te moeten
introduceren als het laatste woord,
dat letterlijk genomen dient te wor
den, een boek, dat in zichzelf macht
bezit, is een aantal mensen in Zambia
er een nieuwe fetisj in gaan zien, een
object van afgodische verering. Father
Smith kent zelfs 'n gebied in Zambia,
waar een cultuur van het Zwarte
Boek is ontstaan. Deze bijbel moet
dan ook een zwarte kaft hebben,
krijgt een ereplaats in huis, net zoiets
als in Nederland vroeger de ereplaats
die de statenbijbel kreeg, maar met
dien verstande, dat de Zwarte Bijbel
op een soort huisaltaar ligt, het boek
dat bepaalde privé wensen kan vervul
len en je kan vrijwaren van duivelse
machten.
Tenslotte: onder een aantal Zambia-
nen wordt de bijbel aangegrepen als
rechtvaardiging van onafhankelijke
sektenvorming, waarin ze naar hun
gévoelen veel beter hun eigen cultu
reel patroon kunnen beleven. Voor
beelden: Abraham Church in Oost-
Zambia,tot -stand gekomen in 1950,
"die polygamie toestaat, en een heel
grote seqte m Noojid-'Zambia, waarin
de aandacht varii,religie naar politiek
werd verlegd-itnldie hele dorpen van
tegenstanders heeft vernietigd onder
het geschreeuw van 'Jericho, Jericho*.
Sektenvorming
De betekenis van de sektenvorming
mag niet worden onderschat. Er zijn
er liefst 58 in Zambia en vijf procent
van de door het Zambiaanse bijbelge
nootschap verkochte bijbels gaat naar
leden van die sekten. Een ontwikke
ling, die de vraag beeft doen rijzen:
mag een bijbelgenootschap in gevallen
als deze de bijbel altijd maar, zonder
meer. blijven verkopen?
Wat de toekomst betreft, aldus father
Smith, kan gezegd worden, dat alle in
het Zambiaanse bijbelgenootschap sa
menwerkende kerken er zich van be
wust zijn hoe nodig het is, dat de
Schrift wordt begeleid en ingeleid.
Dat zal met nog groter zorg moeten
gebeuren. Met andere woorden: het
gaat niet om een verspreiding van de
bijbel, die statistieken tot hoofddoel
heeft. Het gaat om een levende pro
clamatie door woord en getuigenis,
om het eens ouderwets te zeggen. En
tenslotte: het is nodig, om op een
christelijke manier enige afstand te
nemen van het boek. Zodat wellicht
gemakkelijker begrepen wordt dat het
geen -boodschap in zichzelf is, maar
een drager van de .Boodschap.
Van een verslaggever
AMERSFOORT De belangstelling
voor de onlangs gehouden zendings
conferentie voor hervormd-gerefor-
meerde jongeren was zó groot dat de
organisatoren (dat zijn: de gerefor
meerde zendingsbond in de hervorm
de kerk, de hervormd-gereformeerde
jeugdbond en de hervormde bond voor
inwendige zending op gereformeerde
grondslag, welke bonden er samen
een commissie voor zendingsoverleg
op na houden) nóg een zendingsmee
ting voor jongeren moesten uitschrij
ven. Deze wordt gehouden op zaterdag
29 april in het jeugdcentrum Silvosa,
Prins Bernhardlaan 1, Bilthoven (tij
dige aanmelding is gewenst).
Ook ditmaal is er een gesprek met
een teruggekeerde zendingsarbeider,
nl. drs. K. F. de Blois, die als taalge
leerde in Kenya veel werk heeft ver
zet en over enige tijd voor de bijbel
genootschappen opnieuw naar Afrika
zal gaan. De heer De Blois zal een
causerie houden over: jongeren in
Kenya. De Amsterdamse evangelist
Thijs Moonen zal het hebben over:
jongeren in Nederland
PRAAG (KNP) Gistermiddag is de
internationaal bekende Tsjechische
r.k. theoloog dr. Antonin Mandl (54)
begraven. Ofschoon meer dan twintig
jaar niet in staat wetenschappelijk
werk te doen, is hij een van de
invloedrijkste figuren in de Tsjecho-
slowaakse kerk geweest, vooral door
zijn contacten met de jeugd en met
talrijke vernieuwingsbewegingen in
de kerk en de maatschappij. Hij ver
taalde de Nederlandse nieuwe katechis-
mus in het Tsjechisch. De publika-
tie ervan werd echter verboden.
Dr. Mandl was door de Tsjechoslo-
waakse regering voorbestemd om een
belangrijke belastende rol tc spelen
in een proces tegen aartsbisschop Be-
ran van Praag. Tijdens zijn gevangen
schap van 1949 tot 1964 werd hij
hierop geprepareerd. Dankzij een
"interventie van Chroestsjef onder
druk van president Kennedy ging dit
proces niet door. Kennedy had Rus
land namelijk koren beloofd, maar als
een van de voorwaarden gesteld, dat
Chroestsjef het proces tegen Beran
zou tegenhouden. Na zijn vrijlating in
1964 kreeg dr. Mandl een arbeiders
baantje bij de Praagse waterleiding,
later een ondergeschikte functie aan
de academie voor wetenschappen.
BERN (KNP) De Zwitserse bisschoppenconferentie heeft het
sein op onveilig gezet voor experimenten op het gebied van inter
communie of intercelebratie tussen rooms-katholieken en protestan
ten.
De bisschoppen hebben wèl goedkeu
ring gehecht aan de doopovereen-
komst, welke de r.k. kerk van Zwit
serland gesloten heeft met de protes
tantse kerken. In deze overeenkomst
wordt de geldigheid der doopbedie-
ning wederzijds erkend. Maar inzake
het hierop volgende gesprek tussen de
kerken in Zwitserland over de eucha
ristie willen de bisschoppen slechts
met de grootste voorzichtigheid han
delen. Zij dringen er bij priesters en
leken op aan zich niet in onbezonnen
experimenten van intercommunie en
intercelebratie te storten.
Niemand zo zeggen zij heeft
bezittersrechten op de sacramenten,
zodat zij naar eigen believen ermee
zouden mogen omgaan. Rondom de
eucharistie blijven nog vragen open.
zoals het ambtelijk priesterschap, het
offerkarakter van de eucharistievie
ring en de werkelijke tegenwoordig
heid. Die moeten eerst tot oplossing
worden gebracht voordat gemeen
schappelijke eucharistievieringen de
eenheid werkelijk kunnen dienen. Al
dus verklaren de Zwitserse bisschop
pen.
De Amerikaanse minister van transport John Volpe zit hier op de speciale
bumper van één van de drie veiligheidsauto's, die door drie Amerikaanse in
dustrieën zijn ontwikkeld. De wagen, gebouwd door Fairchild, heeft een zware
bumper die bij snelhlden boven de 45 km automatisch 30 cm naar voren
schuift om een eventuele eerste klap op te vangen.
Brieven die niet zijn voorzien van naam en
adres kunnen niet in behandeling worden
genomen. Geheimhouding is verzekerd. Vra
gen die niet onderling met elkaar in verband
staan moeten in afzonderlijke brieven worden
gestold. Per brief dient een gulden aan post
zegels te worden ingesloten. Adres: redactie
Trouw-Kwartet, postbus 859, Amsterdam.
Vraag: Welke organisaties zijn aange
sloten bij de Stichting oecumenische
hulp aan kerken en vluchtelingen?
Antwoord: Bij deze stichting, die in
Nederland de afdeling hulpverlening
van de wereldraad van kerken in
Genève vertegenwoordigt zijn aangeslo
ten: de bond van vrije evangelische
gemeenten, de doopsgezinde broeder
schap, de evangelisch lutherse kerk,
het genootschap der vrienden (Qua
kers), het leger des heils, de Neder
landse hervormde kerk, de Nederland
se protestantenbond, de oud-katholie
ke kerk, de remonstrantse broeder
schap en de unie van baptistenge
meenten.
Vraag: De huur van onze, woning
bedroeg in 1968 23 gulden per week,
per 1 april vorig jaar 29 gulden en
per 1 april a.s. 36 gulden. Npg nooit
heeft de eigenaar echter iets aan het
onderhoud van het huis gedaan. Som
mige ruiten vallen bijna uit de spon
ningen. Lekkages heb ik zelf verhol
pen en ook heb ik geyser, douche en
bad laten aanleggen. Omliggende wo
ningen (zelfde bouwer, andere eige
naar) zijn wel goed onderhouden.
Kan desondanks de huur van mijn
huis drastisch worden verhoogd?
Antwoord: Hier is kennelijk sprake
van ernstige verwaarlozing. Wij advi
seren u met de kwitanties van de
materialen van bad, douche, geyser
enz. naar de huurcommissie in uw
woonplaats te gaan.
Vraag: Onlangs las ik dat er in Rus
land een groot tekort aan bijbels
bestaat. Waar kan ik geld storten om
in die nood te voorzien?
Antwoord: Uw gift is welkom bij het
Nederlandse Bijbelgenootschap in
Amsterdam (giro 300.482). Als Hage
naar kunt u het bedrag ook storten
op giro 49.706, afdeling Voorburg van
het NBG, Reuvenslaan 75.
Vraag: Welke bevoegdheid is vereist
om les te kunnen geven in het vak
reclame op een leao-school of een
detailhandelsschool? Ik bezit een di
ploma publiciteitsvormgeving en gra
fisch ontwerpen van de academie voor
beeldende kunsten in Rotterdam en
de aktes l.o. tekenen en. handenarbeid.
Antwoord: U kunt met uw aktes en
diploma's les geven op de door u
genoemde scholen, maar nooit meer
dan enkele uren, omdat het om bijvak
ken gaat. Wij raden u aan zich in
verbinding te stellen met de pedagogi
sche academie in Dordrecht om de
mogelijkheden van een applicatiecur
sus of de opleiding tot onderwijzer na
te gaan.
Hulp van lezer: Het secretariaat van
de protestants-christelijke vereniging
van kosters in Nederland wordt be
hartigd door de heer C. v. d. Perk,
Generaal Swartlaan 5,0 Rijswijk (ZH).
telefoon 070-119228.
Verzoek van lezer: Kunt u me helpen
aan het gedicht 'Hoe Jaap je een
blauwtje liep?'
Vraag: Hebt u adressen voor me van
cursussen handenarbeid (speciaal
houtdraaien) liefst te Rotterdam?
Antwoord: Dergelijke cursussen geven
leraren aan technische scholen in hun
vrije tijd. Informeer dus bij techni
sche scholen. -
Vraag: Ik las dat het Algemeen Bur
gerlijk Pensioenfonds over 11,5 mil
jard beschikt voor pensioenbetalingen
aan honderdduizenden mensen. Ik las
ook dat het ABP bijv. te Rijswijk
meer dan duizend woningen heeft
gebouwd. Wordt hier niet omgespron
gen met miljarden, die ten goede
moeten komen aan hen die daarvoor
jarenlang gespaard hebben?
Antwoord: Het fonds betaalt de pensi
oenen uit de rente. Als dit geld in de
bekende zweetdoek in de grond was
verborgen zou het geen geld opbren
gen en door de uitbetaling van pensi
oenen steeds verminderen. Belegging
in onroerend goed is o.i. een vrij
waardevaste belegging, die veel geld
aan huren opbrengt en waarmee hon
derdduizenden geholpen worden. De
woningbouw èn de gepensioneerde
ambtenaren zijn ermee gebaat.
ZACHTHEID UIT ZWEDEN
Geheel in strijd met deze rek
slogan ten dienste van een zacht
papier dat voor zekere, niet nadek
te duiden, doeleinden bijzondejK
schikt schijnt te zijn, hoewel,
daarover verschillen de meningeiflj
reikte ons de vorige week een bS
dat beter zoiets als hardheid uit I
den mag heten. Ene Berndt Gu f
son, een man die daarvan veel s<
af te weten, heeft Zweden en v
pers de hele wereld laten wete i
het met de kerk in Zweden dei
slecht staat dat binnen afzienbar J
het einde van de kerk te verwa f
moet zijn. Hij sprak in zijn pi
se van 10 tot 15 jaar. Dan zo i
volledig gebeurd zijn met deze "L
man van de waarheid'. Het bfl
dat dit meldde vertelde verd«H
Berndt Gustafsson van meninM
dat er onmiddellijk iets (zo mtiH
veel) gedaan moest worden aa p
godsdienstonderwijs op de verscl g
de scholen. Het bericht dat ik la p
te kort om hieruit conclusies te g
ken. Ik kan me niet voorstelle
dit het enige advies geweest is.
dat de heer Gustafsson in de I
richting denkt staat voor mij B
vast. Het wordt nu wérkelijk ti
de kerken zich systematisch gaa R-
zinnen op wat zij willen. En dami
iets met jonge mensen zal m »r
zijn is duidelijk. Men mag de si
in ons land voorlopig nog m i 1
desastreus beoordelen, maar de 1 i.
tien jaar is er een storm van b :e
nis door de kerk gegaan. Men fc e
niet meer op z'n beloop laten, itt
aard niet in de betekenis van, d: il
de Heer der kerk nodig te t
moeten komen. Maar vaak krijg tit
indruk dat er enerzijds te dram lei
gedaan wordt en anderzijds te
niek. Er zijn parochies, wijkge tj<
ten. waar de jonge mensen vo|vo
verdwenen zijn. Wanneer m ld
daar samen niets aan doen, ge
Berndt Gustafsson zeker dóér
Tenzij. Ie
Ji
d'-f
eli
NED. HERV. KERK jj
Beroepen: te Leiden (stud, pred v
Langenbach te Den Haag-Loosdu i
te Krabbendijke: H. v.d. Giesi
Capelle aan den IJssel.
Bedankt: voor Vaassen: W. A. B|p
gen te Zwolle.
GEREF. KERKEN
Beroepen: tè Alphen aan de Rij i?
de Ruiter te Augustinusga-SurhuP1'1
Bedankt: voor Urk: C. Zeemaj^'
Lioessens.
Nog niet beroepbaar, maar wel
's zondags dc kerken tc dienen:
Th. Zoutman, Columbusplein 3
Amsterdam
GEREF. KERKEN (VRIJG)
Bedankt: voor Den Haag-Loosdt
L. Douw te Enschede-ZW.
GEREF. KERKEN (VRIJG. B.V. n
Beroepen: te Deventer: J. C. S srl
fer, kand. te Kampen.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te Klaaswaal: J. C. W
te te Meliskerke. n
Bedankt: voor Aalburg, Genemi b:
Gorinchem en voor Hoofddor
Blok te Beekbergen.
GEREF. GEMEENTEN IN NEDns
Bedankt: voor Barneveld: A. Wi|et.
Veenendaal.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen: te Sliedrecht-Midde
straat: C. den Hertog te Harden* gf
Bedankt: voor Rozenburg: A. I rt
sma te Goes.
Frank E. Huggett: 'The moden
therlands'. Pall Mali Press, Lo
2.75, 272 blz.
'The modern Netherlands' is een 5;
waardig goed gedocumenteerd
over Nederland. Het is altijd
genoegen, te lezen hoe buitenla
over ons denken en hoe ze ons
Huggett is een bewonderaar va
land, het spreekt uit elke pagii \i0
zelfs dat ik er als Nederlander,
hoogte van de gebreken van
land en volk, wel eens verlegen
was. Toch heeft de auteur wel
voor onze gebreken. Hij vindt of
curieus land, bepaald niet een
je'. Hij wijst erop dat Nederlam
sterk geïndustrialiseerd land is
ten dele of geheel drie van de
ste internationale bedrijven tej
reld hun oorsprong vonden. D o],
teur stipt ook aan, dat de Nede h
se ontwikkeling snel gegaan is
maar enkele jaren geleden moch
Nederlander onder zijn dertigste
niet huwen zonder toestemming
zijn ouders en hij mocht niet ee
naam van zijn eigen kinderen ki
hij was gebonden aan een off
lijst.
De geschiedenis wordt beknop
met veel kennis van zaken behai lp
vooral de allerlaatste. Over de de
schillende sociale structuren, 5,1
schappelijke, politieke en kerk
wordt nauwkeurige informatie i0l
strekt. De positie van de kroon
belicht en aan de groei van de 1["
stad en de Delta-werken wordt c,
eens veel aandacht gegeven. Wat ia;
of nauwelijks uit de doeken koiN
de Nederlandse bijdrage tot de m
ne wetenschap en de stand van f:
op kunstgebied. Daarentegen 1 n
behandeling van school en uni^
teit breedvoerig.
Het is duidelijk, dat de auteur
een brede en nauwgezette kenni fi«
schikt van ons land. Het loont zei
moeite, ons land te bezien dooi
ogen, doordat de 'vreemde' ki
van onze samenleving erdoor in
oog springen.
J.
7t
Tl
!D
