eoeo
Vóóren
tegen...
Plannen: laat
bejaarden
kamer ruilen
dichtbij
(rije radio (1)
je radio (2)
Het weer
Kleine wensen van oude mensen
Delfstoffen en het onbekende
ROUW/KWARTET DINSDAG 21 MAART 1972
KI
II 5
vakanties eigen personeel mee te ne
men naar het tehuis, waar je gaat
logeren. Dat vind ik een soort motie
van wantrouwen ten opzichte van het
personeel van het tehuis, waar je te
gast bent', aldus mevrouw Beckers.
Het grote voordeel van op deze ma
nier met vakantie gaan, vindt me
vrouw Beckers ten eerste het feit, dat
het financieel aantrekkelijk is (zo'n
verblijf hoeft niet veel te kosten) en
ten tweede, dat de bejaarden de zorg.
die zij in hun eigen tehuis gewend
zijn, nu ook tijdens hun vakantie niet
hoeven te missen. 'Waneer bejaarden
in een pension of een hotel gaan
logeren is er geen sprake van eventu
ele verpleegkundige zorg en ook het
krijgen van speciale dieet-maaltijden
is een moeilijke zaak en dat terwijl
veertig pet. van de tehuisbewoners
dieet-patiënt is', meent mevrouw Bec
kers.
Op het moment wacht zij rustig af of
er andere bejaardentehuizen in Ne
derland zijn, waarvan de bewoners
wat voelen voor haar kamerruil-plan.
1
2
3
U
2
3
4
Horizontaal woorden invullen die ver
ticaal dezelfde betekenis hebben. 1. ta
lent, 2. nakomeling, 3. fiets (Z.N.), 4.
god der liefde.
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
Hor. 1. dole, 4. snedig, 9. ora, 10. Ate,
11. rei, 12. Medusa. 14. mare, 15. ert,
16. gel, 17. eg, 19. irreëel, 22. las, 24.
aal, 25. neg, 27. stander, 30. sa, 32. ent.
33. git, 35. naga, 37. letaal, 39. are. 40.
non. 41. ego, 42. kalium, 43. elan.
Vert. 1. Dommel, 2. ore, 3. lade, 4. sta,
5. Ne, 6. dralen, 7. Ier, 8. gier, 10. as
trant. 13. Uri, 14. mee, 16. gelegen, 18.
gas, 20. rad, 21. les, 23. stegel, 26. gal
lon, 28. ana, 29. rit, 31. enak, 34. tael,
36. ara, 37. lom, 38. aga, 40. nu.
IT. J. C. van Olmen: tegen
De bewoners van Abtswoude, het
bejaardentehuis, waarvan mevrouw
Beckers directrice is, denken nogal
verschillend over haar plan om
kamerruil tussen bewoners van be
jaardentehuizen te organiseren.
De 74-jarige mevrouw M. Plukaard-
Ploegsma vindt het een heel leuk
plan, waarvan zij zeker gebruik
zou maken, mocht het werkelijk
heid worden. 'Kijk, ik kom uit
Friesland, maar daar ben ik een
hele tijd niet meer geweest. Ik zou
het best leuk vinden eens een
weekje in Heerenveen of Dok-
kum te zitten en al die oude
plekjes weer eens te zien. Daar
kom je anders niet zo gemakkelijk
toe. Ik zou trouwens ook best eens
in de buurt van Arnhem willen
zitten. We hebben hier een mooi
tehuis, maar de omgeving is niet
zo mooi, dus kun je hier ook niet
zo fijn wandelen.
Het blijft altijd maar tegelkijker ij,
dat wandelen van ons. Wat betreft
mijn spullen: het zou me niets
kunnen schelen of iemand anders
daar een weekje in zit. Ik til niet
zo zwaar aan die zaken. Ik ver
wacht tenmuiïte niet, dat de be
jaarde, die een week in mijn kader
komt, met een bijl gaat rondzwaai
en om de boel te vernielen. Zelf
vind ik het ook niet erg een week
in een ander bed te slapen. In een
hotel doe je toch feitelijk niks
anders?'
De 79-jarige heer H. C. J. van
Olmen denkt er heel anders over.
'Ik ben erg precies op mijn kamer
en mijn spulletjes. Ik maak alles
altijd zelf schoon en dat doe ik
erg nauwkeurig, ik ben nu een
maal altijd punctueel geweest. Ik
Hiuueiitaar
zou beslist niet willen dat iemand
anders een week in mijn kamer
zat. Ik heb een mooie kleurentele
visie staan, stel je voor dat ze me
die kapot draaien. Bovendien hoe
moet dat met de kasten? Ik zou als
ik wegging al m'n kasten op slot
doen en ivaar zou die andere be
jaarde z'n kleren dan moeten la
ten? Nee, voor mij geen kamerruil.
Ik ga wel anders met vakantie.
Met m'n zoon mee vaar de Canari-
sche eilanden of zo'.
let enkele recente schriftelijke vragen
de regering heeft het Tweede-
;amerlid P. Dankert ongetwijfeld ie-
ereen een plezier gedaan, die vindt,
er vanuit Nederland te weinig
ordt ondernomen om het gemis aan
ijheid te verminderen, waaronder tal
zen in Oost-Europa gebukt gaan. In
e vragen heeft de heer Dankert na-
elijk gesuggereerd, dat Nederland
at deelnemen aan de financiering
in de omroepen Radio Free Europe
Radio Liberty. De voornaamste
ak van deze in Duitsland gevestigde
ations is, radiobezitters in de Sowjet-
Inie en andere Oosteuropese landen
de hoogte te stellen van binnen- en
liitenlands nieuws dat door de com-
unistische pers wordt verzwegen, en
dus het informatietekort in deze lan-
n enigszins te bestrijden,
e kosten van Radio Free Europe en
Jkdio Liberty zo'n 35 miljoen
1\ illar per jaar worden tot dusverre
dragen door de Verenigde Staten. De
atste tijd zijn er echter vooral in de
merikaanse Senaat gezaghebbende
rauiien opgegaan, die stopzetting van
regeringssteun aan deze omroepen
pleiten. Het is vooral senator Willi-
Fulbright, die zich als verdediger
n dit standpunt heeft opgeworpen.
n n de motieven die hij daarvoor
en nvoert, kan niet worden gezegd, dat
en volstrekt onbegrijpelijk zijn, maar
n erg steekhoudende indruk maken
va d argumenten evenmin.
n^et alleen begrijpelijk, maar ook ge-
htvaardigd is Fulbrights boosheid
er het feit, dat zijn regering jaren-
ig degenen die nieuwsgierig waren
ar de herkomst van de dollars voor
dio Free Europe en Radio Liberty,
rad voor de ogen heeft gedraaid,
ficieel werd beweerd, dat dit geld
fd ingezameld onder particulieren:
werkelijke kapitaalverschaffer was
iter de CIA, de Amerikaanse inlich-
gendienst.
dit uitlekte, stelde de regering
ion voor, andere financiële bronnen
te boren, maar voor Fulbright en
medestanders was de aardigheid er
Ze voerden bovendien aan, dat het
de tijd van internationale ontspan-
g die we nu beleven, geen pas geeft,
Amerika een 'overblijfsel uit de
ide oorlog' handhaaft, dat voor de
steuropese regeringen een steen des
itoots is.
dat er wel eens iets niet helemaal
goed verloopt en wanneer je in je
eigen huis bent, vind je dat niet zo
erg. Maar wanneer je gasten in huis
hebt. vind je dat toch niet leuk. Het
lijkt mij niet juist om voor dergelijke
Mevrouw M. Plukaard: ...vóór.
waarde van dit argument hangt er
van af. in hoeverre de twee
inderdaad beschouwd mogen
als een instrument van de
oorlog. Dat ze die hoedanigheid
bezaten, lijdt geen twijfel,
volgens onverdachte deskundigen
ze zich al vele jaren geleden
van stations die ongenu-
voerden tegen de
regimes, tot waarde-
bronnen van zakelijke informatie
Oosteuropese burgers die graag
weten, wat er in en buiten hun
/erkelijk aan de hand is.
;n misschien wel juist als zodanig
Radio Free Europe en Radio
voor degenen die over deze
heersen, natuurlijk bijzonder
Maar wie tegen deze achter-
volhoudt. dat ze ter wille van de
ontspanning moeten ver
geeft daarmee in feite te
dat de informatiebehoefte van
vele Oosteuropeanen hem minder
schelen dan wat een groep dictato-
regimes op prijs stelt. En dat is
zienswijze die met echte sympathie
vrijheidslievende medemensen in
andere helft van Europa moeilijk
te rijmen.
senator Fulbright en de zijnen er
rdaad in zullen slagen, een eind te
en aan de Amerikaanse regerings
voor de omroepen, moet nog
e en. Onlangs hebben de regering-
)n en het Congres afgesproken, dat
ïen
;n bi
t.
in elk geval tot 1 juli
dit jaar zal worden voortgezet.
r de discussie in de VS vestigt wel
gezi
asp ndruk, dat de Amerikaanse rege-
(jjg een eventuele verdwijning van
-bak stat'ons een 'tragedie' heeft ge-
tec
m vcjer
het
e.d.
de
zo 1
f wi
intel
Ikaai
ngen
o
igzan
nd) best een steuntje in de rug kan
et lauiken. Daarom is het geen gek
als West-Europa (en dus ook
:rland) Washington te verstaan zou
n. dat het desgewenst een bijdrage
deui everen in de kosten van Radio
Europe en Radio Liberty,
ligt voor de hand, dat de nieuwe
-financiers dan tevens bij het toe-
op de stations worden betrokken,
zou de reputatie van de omroepen
maar ten goede kunnen komen,
at het minder gemakkelijk zou
gra len. ze te beschouwen als een
Ie< rdeel van het instrumentarium der
rikaanse buitenlandse politiek.
goede transistor-radio is het
devolste bezit van iedereen in de
et-LTnie- die nadenkt, heeft de uit
identanc* Sev'uchte schrijver Koeznet-
kas en'ce^e weken geleden opgemerkt
jen brief aan de Londense Times,
kunnen ons moeilijk voorstellen,
ït^vei k Nederlandse regering, als ze op
beurt even over deze uitspraak
nkt, de suggestie van het Kamerlid
kert niet gaarne zal volgen.
Directrice Jacqueline Beckers peilt de
gevoelens in Abtswoude (Delft)
LOWIETJE
door Cisca Dresselhuys
DELFT Kamerruil tussen de bewoners van bejaardentehuizen:
met dit plan voor ogen zoekt mevrouw Jacqueline Beckers, direc
trice vón het moderne bejaardentehuis Abtswoude in Delft een an
der bejaardentehuis in Nederland, liefst gelegen in een mooie om
geving. Zij is van plan voor de bewoners van 'haar" tehuis kamer
ruil moglijk te maken met de bewoners van een ander bejaarden
tehuis, zodat de bejaarden, wanneer zij daar tenminste zin in heb
ben, voor weinig geld eens een vakantie kunnen doorbrengen in
een heel ander deel van Nederland, terwijl zij de gemakken van
hun eigen tehuis (verpleegkundige zorg, speciale diëten) niet hoe
ven te missen.
Droge maart
Van onze weerkundige medewerker
In deze droge maart, die goud waard
is, gaan onze gedachten uit naar het
eveneens zeer fraaie weertype in de
maand vlak voor de bevrijding: maart
1945. Ook toen heerste de hogelucht-
druk en viel er zeer weinig neerslag.
Wij maten destijds in die hele maand
niet meer dan 8 mm water. Vooral na
de 20ste was het weer zeer fraai met
warmtehoogtepunten op de 24ste:
Maastricht 24 graden. Een officiële
zomerse dag. 25 graden of warmer kon
er toen niet af. Vele jaren later, in
1968. is er wel een geweest, namelijk
op de 29ste toen Gemert en Venlo 25,6
graden Celsius noteerden. De laatste
maartdagen van 1945 zat de klad erin.
Er volgde op de 30ste een flinke kou-
inval met onweer waarna april begon
met 2 stormdagen. Pasen 1945 deed
het bar slecht.
Ook dit jaar is tegen hel eind van de
maand door de 'lange afstand'deskun-
digen in I.nnden een ommekeer naar
kouder weer aangekondigd. Te hopen
is dat pasen 1972 geen voorbeeld gaat
nemen aan pasen 1945. Nog altijd
beheerst een hogedrukgebied boven
de Oelcraïne met uitloper naar West-
Europa tot een ander maximum op de
oceaan het weer. Veel verandert er
dan ook niet en het blijft rustig met
naast mist velden in de nacht en och
tend en hier en daar nachtvorst, zon
nige perioden en aangename middag-
temperaturen van 15 tot 20 graden.
Het blijft droog. Alleen op het noord
westelijk deel van de Britse eilanden
valt wat regen of een bui en in
Frankrijk en Zuid-België acht men de
kans op een onweersbui nu wat gro
ter. De Engelse meteorologen die wat
de circulatie in de afgelopen 4 weken
betreft, overeenkomst zagen met die
in de jaren 1884, 1923. en 1959, ver
wachten tot medio april op zijn minst
een periode met koude oostelijke win
den en een of twee natte tijdvakken,
echter minder vorst en sneeuw dan
normaal.
Weerrapporten van gisteravond 7 uur, maxi
mumtemperaturen van gisteren en neerslag
7-19 uur.
Amsterdam licht bew 18, 0: De Bilt licht
bew 19, 0; Deelen licht bew 19, 0; Eelde on-
zijn gemiddeld ongeveer tachtig jaar
voelen niet meer zo veel voor
verandering en voor veel reizen. Zij
willen niet meer naar een hotel en
zelfs als ze bij de kinderen logeren,
zitten ze na een paar uur of een dag al
weer te praten over naar huis gaan.
Ik geloof dat dat heel logiisch is: men
heeft een prettige eigen kamer, een
goede verzorging en voelt zich het
meest op het gemakt in die eigen
omgeving. Natuurlijk zijn er wel an
dere bejaarden, die tot op hoge leef
tijd reizen ondernemen naar allerlei
verre oorden, maar dat zijn uitzonde
ringen', meent mevrouw Beckers.
Zij heeft wel eens geprobeerd voor de
bejaarden uit Abtswoude, een meer
daagse reis te organiseren maar dat is
op niets uitgelopen. De eendaagse
bustochten zijn eigenlijk de enige uit
stapjes, waarvoor de doorsnee-bejaar
de iets voelt
Hoewel de belangstelling voor de ka
merruil op het ogenblik echt niet
overweldigend genoemd mag worden,
is mevrouw Beckers toch van plan
'iets' op dit gebied te organiseren,
omdat zij gemerkt heeft dat zij er in
ieder geval een klein aantal bejaarden
een plezier mee doet. Bovendien is
het vaak zo, dat, mocht een dergelijke
manier van vakantiehouden bij een
aantal bejaarden aanslaan, er de vol
gende keer opeens veel meer animo
voor zal Mijken te bestaan.
'Wanneer we kamerruil tussen bejaar
dentehuizen onderling gaan organise
ren, zoek ik voor onze bewoners wel
een bejaardenhuis, dat onveer dezelf
de accommodatie en comfort heeft als
Abtswoude. Bij ons hebben de bewo
ners bijvoorbeeld allemaal een een
persoonskamer. Dat betekent, vind ik,
dat je ze bij zo'n kamerruil niet
opeens kuilt onderbrengen in tehui
zen. waar men nog op slaapzalen ver
blijft.
Verder zoek ik een tehuis in een
mooie omgeving, want Abtswoude,
hoe mooi als tehuis ook, ligt nu niet
direct in een prachtige natuur. Daar
om lijkt het me nu juist zo leuk de
bewoners eens een week te laten
wonen in een bosrijke omgeving of
bij de zee.
Een derde voorwaarde om de kamer
ruil te laten slagen is, dacht ik, dit
evenement te laten plaatsvinden in
voor- of naseizoen. In de zomer, wan
neer veel vaste krachten met vakantie
zijn, werken namelijk bijna alle tehui
zen met vakantiehulpen. Dat betekent,
zonnig
bewolking
h
bewolkt 16, 0; Eindhoven licht bew 19, U:
Den Helder licht bew 12, 0; Luchthaven
R'dam licht bew 18, 0; Twente licht bew 18.
0: Vllssingcn licht bew 17. 0: Zuid Limburg
onbewolkt 1S. 0; Aberdeen zwaar bew 10. 0;
Athene onbewolkt 15. 0: Barcelona licht bew
16. 0: Berlijn onbewolkt 19. 0: Bordeaux
zwaar bew 15, 0.4: Brussel onbewolkt 19, 0;
Frankfort onbewolkt 20. 0: Genèvc hair bew
17. 0; Helsinki onbewolkt 5, 0: Innsbruck
onbewolkt IS, 0: Kopenhagen zwaar bew 9.
0; Lissabon half bew 15, o-, Locarno onbe
wolkt 17, 0; Londen geheel bew 19, 0; Lu
xemburg onbewolkt 20, 0; Madrid zwaar bew
12, 0; Malaga licht bew 17, 0; Majorca half
bew 15, 0; Munchen onbewolkt 16, 0: Nice
zwaar bew 16. 0; Oslo onbewolkt 4, 0: Parijs
onbewolkt 21. 0: Rome licht bew 19, 0: Split
onbewolkt 19. 0: Stockholm licht bew 10. 0;
Wenen zwaar bew 13. 0: Zurich onbewolkt
17. 0; Casa Blanca onbewolkt 16. 1: Istan-
boel zwaar bew 9. 0: Las Palmas zwaar bew
12. 0: Tunis onbewolkt 18, 0.
HOOG WATER. 22 maart.
Vlissingen le getij 6
ringvliel 8.33-21.10.
Schevenlngen 8-20.39, IJmuiden 8.49-21.28,
Den Helder 12.14, Harllngcn 2.23-14.53. Delf
zijl 4.43-17.01.
Mevrouw Jacqueline Peckers
concreet voorstel zou komen, weet ik
bijna zeker, dat ik wel een paar
mensen zo'n stuk of zes mee
zou krijgen. Maar het blijft een klei
ne categorie. Dat is in een bejaarden
tehuis nu eenmaal altijd zo, met alles
wat je organiseert. Bejaarde mensen
en de bewoners van Abtswoude
Het plan tot het onderling ruilen van
kamers tussen bewoners van bejaar
dentehuizen is een tijdje geleden ont
staan tijdens een televisie-uitzending
van het VARA-programma 'Dagje ou
der' van Jeanne van Munster. Zij
opperde het idee de bewoners van
bejaardentehuizen eens een kijkje te
laten nemen in eikaars tehuizen.
Mevrouw Beckers van Abtswoude
vond dit een leuk plan en is op het
ogenblik bezig de gevoelens van de
bewoners van haar huis over deze
zaak te peilen.
'Wanneer ik op het ogenblik met een
vrij zonnig
Geef ons pannekoeken en flensjes toe,
roept meer dan de helft van de bewo
ners van een middelgroot bejaarden
centrum spontaan op een vraag van
het bestuur, of ze nog wens-gerechten
in het hoofd hebben.
Om alle activiteiten en verlangens
eens duidelijk op een rijtje te zetten,
heeft het bestuur een kleine enquête
gehouden in het tehuis, waar zo'n
tweehonderd, gemiddeld tachtigjarige,
bejaarden wonen.
Niet dat de bewoners niet tevreden
zijn met wat ze voorgeschoteld krij
gen. Integendeel. Vooral over de toe
gediende porties zijn de meesten
hoogst voldaan bijna 95 procent) en
over de variatie in het eten zijn zelfs
de dieetgebruikers nog tevredener
dan de alleseters. Alleen het opdienen
en de temperatuur van het eten valt
niet altijd even lekker (in beide ge
vallen 10 procent klagers).
Bij de droomwens-maaltijden nemen
verder erwtensoep, biefstuk, paling,
peulvruchten, zuurkool en kip een
belangrijke plaats in. Een enkeling
blijkt dol op spek en speklapjes, verse
zalm, zoutloze patates frites en slag
room. Voor verse groenten bestaat
maar weinig liefhebberij en ook een
slaatje vooraf gaat er niet vlot in.
's Middags en 's avonds is er veel
huisdokter
minder interesse voor het gezamenlijk
koffie- en theedrinken dan 's morgens.
Hoe dat komt? 'Te druk', vinden de
meesten. Een enkele kniesoor zet lie
ver zelf een potje, een ander zegt nog
duidelijker 'de koffie is niet lekker'
of 'het is niet gezellig'. Lezen, t.v.
kijken (Peyton Placeen koffiedrin
ken zijn voor deze bewoners de pret
tigste manieren om de tijd te doden,
maar de individualisten onder hen
zijn ook gek op. zoals ze melden,
'zwemmen', 'borreltje drinken', 'orgel
spelen', 'taart bakken', 'roken' of sim
pelweg alleery zijn'.
Een beperkt aantal mensen gaat nog
wel eens naar toneel of concert, maar
de speciaal voor ouderen georgani
seerde uitvoeringen oefenen op nog
geen drie procent aantrekkingskracht
uit 'Geen interesse', is het meest
gehoorde argument, en een heel enke
le bekent eerlijk: 'Nooit aan ge
dacht
Aan nieuwe vrienden en kennissen
heeft niet iedereen behoefte. 'We zoe
ken het zelf wel uit', zeggen er nogal
wat en misschien zijn dat wel dezelf
de nog zeer zelfstandige bejaarden,
die ondanks hun leeftijdopgaven best
een hometrainer in het huis willen
om lekker fit te blijven.
Het zit wel goed met de verstandhou
ding tussen huisartsen en patiënten.
Het NIPO heeft eens nagegaan, hoe
tevreden de patiënten zijn over de
behandeling door hun huisdokter. Re
sultaat: erg tevreden.
Van de meer dan duizend mannen en
vrouwen die hun mening gaven, bleek
93 procent daar uitstekend over te
spreken en oud en jong ontlopen
elkaar nauwelijks op dit punt.
Huisartsen behandelen hun patiënten
tegenwoordig blijkbaar gelukkig zon
der er op te letten, of ze al dan niet
particulier komen, want fondspatiën
ten en particulier verzekerden zijn
ongeveer even gelukkig met hun dok
ter.
niveau
Bijna vijftien pet. van de Italiaanse
beroepsprostituées bezit een universi
taire graad cn 41 pet. heeft een mid
delbare school afgelopen.
Dit meldt het dagblad II Giorno, dat
opmerkt dat er wel wat veranderd is:
vroeger kwamen Italiaanse meisjes
door de omstandigheden gedwongen
'in het leven' terecht, maar nu maken
ze wel degelijk een bewuste keus.
Publiekprijs De foto van het
popfestival in Kralingen, die op de
tentoonstelling 'Holland Persfoto' in
de filialen van de Bijenkorf al
door de jury was bekroond, is door
bijna 50.000 bezoekers ook als beste
aangewezen. Daarmee verdient foto
graaf Ton Schütz er nog eens 250
aan Startschot Leerlingen van de
internationale school in Amsterdam,
allemaal buitenlandse kinderen, plan
ten morgenochtend twaalf jonge eike
boompjes op het terrein van de Flori-
ade, vlakbij de Amsterdamse RAI.
Daarmee geven ze in feite het start
schot voor deze tuinbouwexpositie,
die officieel 30 maart open gaat
Kinderkattcn Ook morgen komen
in elk van de Bijenkorven (Amster
dam, Den Haag, Rotterdam en Eind
hoven) 50 kinderen met hun poesje
of katertje, waaruit de liefsten en
mooisten worden gekozen. De vier
ailerbesten komen de 29ste voor de
finale terug en wie dan wint, krijgt
voor z'n baasje plus één ouder een
reis naar Disneyland in Florida. De
vijftig kinderen per filiaal zijn gese
lecteerd via de tekeningen en ver
haaltjes die ze maakten over de Dis-
ney-Aristocats
door drs. Rob Foppema
De wereld lijkt op het ogenblik
haast bol te staan van verstandige
mensen die waarschuwen dat wij
ons te snel voortplanten en ons
eigen nest onherstelbaar dreigen
te vervuilen, en dat onder andere
door in een onveranUooordelijk
tempo onze voorraad nuttige delf
stoffen erdoor te jagen. Daar zijn
twee soorten reacties op mogelijk,
en inderdaad zie je mensen die
zeggen dat we de zaken dus heel
anders moeten gaan aanpakken,
naast lieden met de vaste overtui
ging 'dat we er toel ivat op zullen
vinden', want tenslotte hebben we
de problemen die zich tot nog toe
voordeden óók allemaal op een of
andere manier wel min of meer
opgelost.
Nu bestaat er een neiging om die
tweede soort mensen onverant-
voordelijk, lichtzinnig of kortzich
tig te noemen (of alle drie tege
lijk). Spreekwoordelijk is al bijna
het verhaal van het mannetje dat
van een wolkenkrabber naar bene
den viel en, terwijl het langs de
tiende verdieping suisde, tevreden
opmerkte dat het tot dusver alles
zonder problemen verliep.
Het is natuurlijk heel verstandig
om niet met de ogen dicht achter
de optimisten aan te hollen. Ten
slotte weten we wat we nu hebben
en kunnen. Wat we morgen vinden
of overmorgen zullen kunnen,
blijft een gok en gokken met de
toekomst van de mensheid want
daar gaat het toch om lijkt
geen aanbevelenswaardige tijdpas
sering.
Maar het zou jammer zijn als dat
ons het uitzicht benam op de om
standigheid dat er inderdaad met
enige regelmaat ontdekkingen wor
den gedaan en nieuwe ideeën wor
den geboren. Dat is een van de
weinige dingen waar zelfs het bes
te wiskundige model geen rekening
mee kan houden. Daarmee is niet
gezegd dat vooruitdenken en voor
uitrekenen met zulke modellen zin
loos is, alleen dat in de uitkomsten
een soort veiligheidsfactor zit inge
bouwd. Hoe groot die 'extra ruimte
wegens ontdekkingen' is weten we
natuurlijk niet, en daarom is het
verstandig dat we ons er niet te
veel van voorstellen. Maar hij is
er wel degelijk.
Dit alles diende, als' inleiding voor
de ideeën over delfstoffen van de
Leidse student in de geologie J. C.
Deelman. Het gaat hem om een
van de hoofdpunten van de grote
discussie over de toekomst: wij
putten in snel tempo 's werelds
7 rondstoffenvoorraad uit. Voor
olie en een aantel metalen geldt
oog steeds dat we per jaar meer
zrbij vinden dan we uit de grond
halen, en als we harder zoeken
vinden we nóg meer, maar dat kan
oatuurlijk toch niet doorgaan. Op
zen gegeven moment raakt de koek
op.
Alles goed en wel, zegt Deelman,
maar wie zegt dat we ze niet
kunnen kweken? Er zijn degelijke
aanwijzingen dat een heleboel
ertsafzettingen niet zijn ontstaan
omdat in een ver leerleden de
scheikundige omstandigheden toe
vallig zo waren dat dat materiaal
zich daar ophoopte. Daar hebben
bepaalde micro-organismen op zijn
minst een flink handje bij gehol
pen. Omgekeerd: als wij die be
paalde micro-organismen een hand
je helpen is het allerminst uitge
sloten dat zij stoffen die voor ons
nuttig zijn op bepaalde plaatsen
concentreren. Dat zou zich dan
allemaal moeten afspelen op de
zeebodem. In zeewater zitten im
mers alle mogelijke stoffen opge
lost alleen zo verdund dat het
onbetaalbaar is om ze er met tech
nische processen uit te halen.
Maar in het concentreren van stof
fen uit een heel verdunde oplos
sing zijn levende organismen nu
juist beter dan wij het met onze
techniek ooit zullen worden.
Er zijn natuurlijk best redenen te
bedenken waarom het plannetje
van Deelman waarschijnlijk niet
zal lukken. Maar het aardige is
dat niemand op dit terrein iets
zeker weet. De rol van microben in
de bovenlaag van de zeebodem is,
op z'n zachtst gezegd, wat verwaar
loosd, meent de Leidse student. De
redactie van het Chemisch Week
blad vond zijn idee aardig genoeg
om hem anderhalve pagina de
ruimte te geven (17 maart. pag. 9).
En wij vonden het aardig genoeg
om even te vermelden. Als één van
de dingen die ue nu niet en
misschien over twintig jaar wèl
kunnen.
Er zijn staaltjes van wetenschappe
lijk onderzoek waar je doodziek
van wordt. Het Amerikaanse minis
terie van defensie heeft aangekon
digd dat in Zuid-Vietnam een ge
bied van één hectare bespoten zal
loorden met de daar militair ge
bruikte onkruidsbestrijdingsmidde
len. Dit is een proefneming om
vast te stellen hoe lang het duurt
voordat het bespoten terrein weer
bruikbaar is voor de landbouw.
Tot goed begrip: onkruidbestrij
dingsmiddelen zijn door de Ameri
kaanse strijdkrachten in Zuid-Viet
nam gebruikt sedert 1961. In totaal
werd op ongeveer vierhonderddui
zend hectare bouwland het gewas
systematisch vernield. (Dit even
afgezien van het vijfmaal zo grote
oppervlak aan bos dat met vaak
dodelijk gevolg werd 'ontbladerd').
Als er ooit een wetenschappelijk
onderzoek minstens twaalf jaar te
laat werd aangepakt dan is het dit
wel. Een voorlopige aanwijzing
over de uitkomst vormt wellicht
zen al wat oudere vaststelling van
lapanse deskundigen, dat ander
half miljoen hectare bouwland ge
ruïneerd was.
