onderwijs'
ordt ontkend
Veel kritiek op
UNCTAD-nota
'Steeds meer macht voor de werknemers'
Steenkamp bepleit
uiterste matiging
Gratis!
de postgiro
F;
SE it
Meisje aangerand
Oók in de lentezon
akcentrales
gen hoger
llegegeld
im
Grote internationale
verzekeringsfusie
Speciale zondag voor
binnenlands diakonaat
u hoeft er niet langer
van wakker te liggen,
neem'n PULLMAN
~y
dc&makkéüjk!
Protest Duitse
wapenleveranties
aan Portugal
Dievenbende in de
Betuwe opgerold
Prof. J. Wemelsf elder: strijd is al bij voorbaat gewonnen
Ps
ittensterfte
Winschoten
Kamerlid: laat postgiro
huidige rente handhaven
Vakcentrales willen
geen commissariaat
JOUW/KWARTET DINSDAG 21 MAART 1972
in iTi:\LA\I9 HIWKM AMI
11
an onze onderwijsredactie
EN HAAG Minister Van
een (onderwijs) ontkent dat er
ssen hem en staatssecretaris
ihelfhout (eveneens onderwijs)
n conflict bestaat over de vraag
de minister op 5 april de Na-
inale Onderwijstentoonstelling
IOT) behoort te openen. Vol-
ns de tekst van een interview
het NKV-blad 'Ruim Zicht' zou
r. Schelfhout het onjuist achten
t de minister door zijn aanwe-
;heid een onderwijskundig au-
ooltje gaf aan deze 'volkomen
mmerciële aangelegenheid'.
het interview zegt mr. Schelfhout
het grote aanbod van leermidde-
uitermate verwarrend en kosten-
hogend is. Hij pleit daarom voor
i objectieve veroordeling van de
aliteit van leermiddelen. Er zou
soort 'Kema-keur' voor het onder-
js moeten komen.
egwjjzer
Schelfhout ziet niets in een staats-
geverij voor leermiddelen. Dat riekt
teveel naar dirigisme van de
at. Er moet rekening gehouden
den met de vrijheid van uitgevers
alles op de markt te brengen en
de vrijheid van scholen om alles
liezen. Maar een lijst van aanbevo-
leermiddelen kan wel dienst doen
wegwijzer.
staatssecretaris verwacht verder
nig van de uitnodiging aan het
ss van de ouders om de tentoon-
ling op zaterdag te bezoeken. 'De
[evers hebben de markt overvoerd
een veelheid van leermiddelen,
ruit niemand meer een verstandi-
keus kan doen. Als de onderwijs-
i na
eaUlister van Veen
145
mensen zelf op de NOT door
bomen het bos al niet meer zien, wat
moeten de ouders daar dan in hemels
naam zoeken.
Onderwas-element
Minister Van Veen verklaarde in reac
tie op deze uitspraken, dat de staats
secretaris geen enkel bezwaar heeft
tegen zijn aanwezigheid bij de ope
ning. Wel kunnen zowel minister als
staatssecretaris zich voorstellen dat er
een manifestatie gehouden wordt,
waarbij het onderwijskundig element
een zwaarder accent krijgt dan nu het
geval is.
Afwezig is dat element overigens niet,
aldus de minister, want er wordt een
hele serie lezingen gehouden over
onderwijskundige onderwerpen. Een
van de inleiders is minister De
Brauw, de derde bewindsman van on
derwijs en wetenschappen. Hij zal op
10 april spreken over 'nieuw onder
wijs voor nieuwe studenten'. Tenslot
te zegt minister Van Veen dat hij het
voor het onderwijs nuttig vindt dat
alle onderwijskundige hulpmaterialen
periodiek centraal worden tentoonge
steld.
Verbaasd
De voorzitter van de NOT, prof. dr. J.
W. van Hulst, toonde zich hogelijk
verbaasd over de tekst van het inter-
-veiw in Ruim Zicht. 'Dit is de achtste
onderwijstentoonstelling', aldus deze
CHU-senator en VU-hoogleraar, 'en
tot nu toe zijn alle tentoonstellingen
door de minister van onderwijs geo
pend. Het verwondert mij dat er nu
ineens kritiek komt'.
'Ik ben mijn voorganger aan de Vrije
Universiteit, prof. dr. J. Waterink als
voorzitter van de NOT opgevolgd en
dat beschouw ik nog altijd als een
eer. Het is bovendien niet waar dat
het onderwijskundig element onvol
doende vertegenwoordigd is. Er is een
programma van 16 lezingen. Vorige
keer zijn deze lezingen zeer druk
bezocht: als er 600 mensen kwamen,
was het weinig, voor sommige lezin
gen was de belangstelling zo groot dat
de inleider zijn verhaal twee keer
moest houden'.
Veelbelovend
Professor Van Hulst gelooft niet dat
de mensen uit het onderwijs op de
NOT de weg niet weten te vinden.
Twee jaar geleden kwamen er 45.000
'bezoekers. Die komen allemaal om
een verantwoorde keus uit de leer
middelen te maken. Uit het feit dat
we dit jaar ook de ouders hebben
uitgenodigd blijkt wel dat het niet
uitsluitend om een commerciële aange
legenheid gaat, aldus professor Van
Hulst. Op onze laatste vraag over de
wenselijkheid van een soort 'Kema-
keur' voor leermiddelen, antwoordt hij
veelbelovend dat hij in zijn openings
woord op 5 april die vraag zal beant
woorden.
Van onze correspondent
HOOGEVEEN De Hoogeveense po
litie zoekt een ongeveer 20-jarige jon
gen die in het weekeinde een 23-jarig
meisje, mej. J. M. J. afkomstig uit
Ermelo, heeft aangerand en een po
ging heeft gedaan haar door wurgen
om het leven te brengen. Het meisje
vroeg aan de Galileilaan de weg aan
twee jongens naar de Sterrrenlaan.
Een van de jongens bood aan met
haar mee te lopen. Hij nam het
meisje mee naar het opengebroken
gedeelte van de Oude Coevorderstraat-
weg, waar hij zich aan haar vergreep.
Toen zij zich verzette probeerde hij
haar te wurgen.
Kort daarna werd het meisje aange
troffen aan de Nelkweg, waar ze een
lift kreeg naar het politiebureau. Zij
kon een duidelijk signalement geven
van de aanrander. Hij is 1,70 meter
lang, ongeveer 20 jaar oud. Hij was
gekleed in een bruine, half lange
ribfluwelen jas en blauwgrijze nauw
sluitende broek.
Deze twee in december geboren lip-beertjes laten zich lekker in de zon rondrijden door moeder beer,
die het allemaal maar best vindt. Of anders gezegd: het wordt weer lente, ook in Artis.
Van onze parlementsredaotie
VENLO De regering zal op korte termijn met het bedrijfsleven
in overleg moeten treden over een uiterste matiging van lonen en
prijzen gedurende twee jaar.
1NINGEN De drie vakcentrales
in zich tot de Tweede Kamer wen-
met het verzoek de wetsvoorstel-
ter verhoging van de collegegelden
minister De Brauw nog niet in
indeling te nemen. Eerst moeten
voorstellen gepaard gaan met
nieuw stelsel van studiefinancie-
Dit vertelde gisteravond in Gro
en de heer E. Steenbergen, voor-
r van de algemene bond van on
tijzen d personeel (ABOP).
;ens de heer Steenbergen zien de
lentrales een tegenstelling tussen
egeringsverk 1 arng en de uitwer-
hiervan in de praktische poli-
Het kabinet-Biesheuvel had na-
jk beloofd dat een verhoging van
collegegelden gepaard zou gaan
voorstellen over studiefinancie-
Dit is niet gebeurd. Ook is niet
aan aan de bij de miljoenennota
legde verklaring van de drie vak-
ra les dat de verhoging van de col-
gelden pas acceptabel is als deze
na de studie betaald hoeft te wor-
Bovendien mocht verhoging vol
de vakcentrales niet leiden tot
ifcing van studenten door financi-
moeilijkheden. Aan beide voor-
5291 den js n,iet voldaan.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De verzekerings
maatschappij 'De Nederlanden van
1870' hebben gisteren via de Generali-
groep waarvan de maatschappij
deel uitmaakt een fusie aangegaan
met een andere machtige verzekerings
groep, Aethna Life and Casualty. De
beide groepen maatschappijen hebben
opgericht het Generali European Mar
keting Office, met als standplaats
Brussel. Doel van de samenwerking is
het ter plaatse verlenen van steun
voor multinationale dekkingen voor
de groepsverzekeringen in de landen
van de EEG.
Het Eerste Kamer-lid voor de KVP,
prof. dr. P. A. J. M. Steenkamp heeft
dit gisteravond gezegd op een bijeen
komst van de Adelbert-vereniging in
Venlo.
De voormalige kabinetsformateur lan
ceerde deze suggestie als een onder
deel van een herstelplan waarmee het
kabinet 'de huidige ernstige economi
sche situatie' het hoofd zou moeten bie
den. Dit om te voorkomen dat de hui
dige inflatie 'de collectieve voorzienin
gen opeet'.
Andere suggesties van de heer Steen
kamp voor een dergelijk plan zijn:
wettelijke maatregelen voor beheer
sing van een aantal niet-loonin-
komens.
Een selectieve investeringscontrole.
Belastingverhoging (vermogensbe
lasting, inflatiecorrectie aan te stel
len, btw en accijnzen).
Faciliteiten voor spaarloon.
Een herziening van het salarisbe-
leid van de overheid.
Een verdere doorlichting van de
o verhei dsuitgaven
Het is opmerkelijk dat prof. Steen
kamp evenals vorige week de KVP-
fractievoorzitter mr. Andriessen, tot
de conclusie komt dat er een verdere
matiging moet komen van lonen en
prijzen. Mr. Andriessen knoopte hier
aan vast, dat als zo'n matiging er niet
op vrijwillige basis zal komen de re
gering niet aan een ingreep in lonen
en prijzen zou kunnen ontkomen. Ook
in het kabinet leeft de gedachte lonen
en prijzen aan banden te leggen als de
inflatie de optrekking van de belas
tingvrije voet, de verbetering van de
positie van de zelfstandigen en de op
trekking van de AOW in gevaar komt.
In zijn toespraak sprak prof. Steen
kamp zijn waardering uit over het
rapport van de commissie-Mansholt,
waarin een nieuwe strategie wordt uit
gestippeld om het milieuvraagstuk tot
eën oplossing te brengen. Overigens
voorzag hij het rapport van de nodige
kritische kanttekeningen. Zo vond hij
het wat overdreven Nederland een
^trekpaardfunctie toe te kennen om de
ze problemen uiteindelijk op Europees
niveau op te lossen. Nederland is geen
autarkie, aldus prof. Steenkamp. (Een
autarkie is een staat, die alle grond
stoffen en produkten. die nodig zijn
om de samenleving draaiende te hou
den, zelf in voldoende mate voort
brengt, red.).
UTRECHT Deputaten voor de alge
mene diakonale arbeid in de gerefor
meerde kerken hebben de plaatselijke
kerken gevraagd, om zondag 23 april
speciale aandacht te schenken aan het
binnenlands diakonaat.
Prof. dr. Steenkamp
(ADVERTENTIE)
de betere matras
Met Postgiro gratis
girokaarten, die u gratis
verzendt in gratis enveloppen.
En nog rente toe!
NEW YORK (DPA-ANP) De deko
lonisatiecommissie van de Verenigde
Naties heeft gisteren een petitie ge
publiceerd van het Angola-comité,
waarin de commissie wordt gevraagd
fel te protesteren tegen de Westduitse
wapenleveranties aan Portugal.
In het verzoekschrift wordt gewezen
op de levering van drie in Hamburg
gebouwde korvetten, die volgens de
regering in Bonn aan Portugal zijn ver
kocht op voorwaarde dat ze alleen bin
nen het Navo-gebied gebruikt mogen
worden. Volgens de berichten in de
Portugese en Zuidafrikaanse pers zijn
de schepen echter herhaaldelijk in de
wateren bij de Portugese kolonies in
Afrika gesignaleerd. Zo melden plaat
selijke kranten dat een van de kor
vetten saluutschoten loste bij het be
zoek van de Portugese president Tomas
aan Mozambique. Een tweede korvet
raakte zwaar beschadigd bij een aan
varing in de haven van Beira (Mo
zambique).
DEN HAAG Alle 19 groepen die
gisteren op de hoorzitting over de der
de wereldhandelsconferentie in Chili,
UNCTAD, het woord voerden, hebben
kritiek geuit op de nota hierover die
is opgesteld door de ministers Lang-
man en Boertien. Gevraagd werd on
der meer 'Waarom is die nota zo laat,
drie weken voor de conferentie, ver
schenen? Al vier jaar heeft men deze
belangrijke gebeurtenis zien aanko-
men'. De groepen vinden de nota
'nietszeggend'; 'op alle punten waar
iets concreets gevraagd wordt van on
ze regering klinkt een, weliswaar ver
sluierd, maar hard 'nee', aldus de ac
tiegroepen.
Ondanks dat in de nota voortdurend
wordt gewezen op de nadelen van het
groepssysteem, blijkt uit diezelfde no
ta dat Nederland zich op alle fronteD
aan die groepen, als de EEG gebonden
acht. Daarom zal ons land, vinden de
groepen, moeten treden uit de belan
gengroep van rijke landen. 'Pas dan
kan zij haar beleid geloofwaardig ma
ken'. Zij drongen aan op politiek gezag
van de UNCTAD, 'want nu kan deze
organisatie alleen maar aanbevelingen
doen aan de Verenigde Naties, die op
haar beurt alleen maar adviezen kan
geven'.
Het overlegorgaan van de vakcentra
les vindt wel dat de invoerplafonds
uit de ontwikkelingslanden verhoogd
moeten worden, 'maar dan niet over
de ruggen van bepaalde Nederlandse
bevolkingsgroepen of regio's heen.
Het moet gelijkmatig gebeuren, zodat
via herscholing geleidelijk aangepast
kan worden aan de nieuwe situatie'.
Het overlegorgaan eist van de regering
dat zij met partners van de EEG een
zodanig akkoord sluit, dat ook door de
Van een onzer verslaggevers
NIJMEGEN Met de arrestatie van
zes mannen uit Eist en één uit Arn
hem heeft de rijkspolitie van het dis
trict Nijmegen een serie diefstallen
opgelost die de laatste maanden m
Eist en wijde omgeving werden ge
pleegd. De buit van de inbraken heeft
een waarde van enkele tienduizenden
guldens. Een deel onder meer ra
dio- en tv-apparatuur is teruggevon
den op de adressen waar de mannen
woonden. Bij de opspooractie waren
vijfitg politiemannen betrokken die te-
gelijktijdig op elf verschillende adres
sen werden ingezet
De arrestaties zouden het resultaat zijn
van het coördinerend optreden van een
rechercheteam dat onlangs gevormd is.
In Eist worden de aanhoudingen ook
in verband gebracht met de brartd-
stichting kort geleden in de gemeente
lijke sporthal. Volgens de politei is die
mogelijkheid 'niet uitgesloten', maar
concrete aanknopingspunten ontbreken
nog.
andere land en-partners ruim één pet.
van hun bruto-nationaal inkomen
wordt besteed aan de ontwikkelings
hulp.
Vier leden van de Eerste Kamer en
acht leden van de Tweede Kamer zul
len deel uitmaken van de Nederland
se delegatie naar de UNCTAD. De
parlementariërs, die naar Chili zul
len gaan, zijn de leden van de Eerste
Kamer F. T. van der Maden (KVP),
ir. H. J. Louwes (WD), drs. C. A.
Koopman (PvdA) en dr. W. Albeda
(ARP) en voor de Tweede Kamer:
drs. J. M. den Uyl (PvdA), drs. J. P.
Pronk (PvdA), drs. M. J. J. van Amels-
foort (KVP), mr. J. A. Mommersteeg
(KVP). H. P. H. Waalkens (WD),
mr. G. C. van Dam (ARP), drs. D. F.
van der Mei (CHU) en drs. M. G. B.
Engwirda (D'66).
Op de hearing van de vaste commissies
voor de handelspolitiek en voor de
ontwikkelingssamenwerking werd het
vraagstuk van de ontwikkelingssamen
werking zeer uitvoerig aan de orde ge
steld. Tijdens deze bijeenkomst werd
van de zijde van de UNCTAD-strate-
giegroep o.a. als eis gesteld alsnog
een vertegenwoordiger van de Neder
landse jongeren in de UNCTAD-dele-
gatie op te nemen.
do
vinden de vakcentrales dat her-
furering alsmede verkorting van
dieduur nodig zijn. Afgezien
Ie principiële bezwaren acht men
irhoging ineens tot 1000 gulden te
Men is meer argwanend gewor-
doordat er in de komende jaren
we verhogingen te verwachten
ook dan weer zonder een nieuw
>em van studiefinanciering. Er
voor te worden gewaakt, aldus
eakcentrales, dat door abrupte
oging lagere milieus worden ge
en. Dit dreigt nu wel te gebeuren.
at 19,
146*
Van onze sociaal-economische redactie
AMSTERDAM De strijd om liet arbeiderszelfbestuur lijkt reeds bij voorbaat ge
slecht, omdat de tegendruk, die in beginsel moet komen van kapitaalbezitters en
bedrijfsleiders zo zwak is.
Dit is één van de conclusies uit liet onderzoek 'Arbeiders zelfbestuur in de Joegosla
vische industrie', dat door een werkgroep van de Technische Hogeschool in Eindho
ven onder leiding van prof. dr. J. Wemelsf elder is verricht.
onze correspondent
SCHOTEN In de omgeving
ie Burgemeester Wiecherstraat te
choten zijn de laatste tijd een
groot aantal katten gestorven,
jl eveneens katten ziektever-
iselen vertoonden, die op vergif-
lijken. Een van de katten is
een dierenarts onderzocht. Deze
vastgesteld dat zc vermoedelijk
rattenvergif dood zijn gegaan,
olitie stelt een onderzoek in.
Het onderzoek, dat is gepubli
ceerd als bijvoegsel van het
laatste nummer van Economi
sche Statistische Berichten,
stelt de vraag aan de orde of
het arbeiderszelfbestuur een
afschrikwekkend dan wel een
navolgingswaardig voorbeeld
is.
Prof. Wemelsfe'der laat in het
midden of de invoering van
het arbeiderszelfbestuur in
Nederland gewenst is. Wel
komt hij tot de conclusie dat
de machtsverschuiving van de
kaptaalverschaffer naar de
werknemer, die zich de laatste
halve eeuw in ons land vol
trekt, nog niet is uitgewerkt.
Hij noemt daarom het bestu
deren van meer extreme vor
men van industriële organisa
ties van groot belang.
Grote groei
Uit het onderzoek blijkt dat
er geen aanwijzingen zijn dat
de economi: >he groei en de
produktiviteit van de Joegosla
vische industrie op enigerlei
wijze door het rbeiderszelfbe-
stuur in gedrang komen. De
economische groei is verhou
dingsgewijs zelfs groot.
Prof. Wemelsfelder omschrijft
het arbeiderszelfbestuur als
een organisatie van industrie,
waarbij de belangrijkste be
slissingen met betrekking tot
het bedrijfsgebeuren in han
den van de bedrijfsgenoten
zijn gelegd. Onder de belang
rijkste beslissingen verstaat
hijde goedkeuring van balans
en verlies- en winstrekening,
de goedkeuring van de plan
nen op korte en langere ter
mijn en de controle op de
uitvoering daarvan, de inko
mensverdeling en de benoe
ming van de belangrijkste be
leidsfunctionarissen.
Verrassend noemt hij het, dat
de inkomensverdeling in Joe
goslavië niet sterk afwijkt van
de Nederlandse verhoudingen.
Alleen het gemiddelde salaris
van de Nederlandse directeur
en adjunct-directeur wijkt af
naar boven.
Voldoende
Uit het onderzoek blijkt dat
de Joegoslavische industrie in
vele opzichten aan economi
sche kriteria voldoet. 'Zij
blijkt niet de gebreken te ver
tonen, die men op grond van
vooronderstellingen en theore
tische overwegingen zou ver
wachten,' zegt prof. Wemels
felder.
Hoewel het irreëel is aan te
nemen dat van de zelfbestu-
rende organen in het geheel
geen macht zou uitgaan, valt
volgens hem niet te ontken
nen dat directeur en bedrijfs
leiding zowel wat hun kennis
als wat hun wettelijke positie
betreft over een grote hoeveel
heid macht en manipulatiemo
gelijkheden beschikken. 'Om
dat zij met ondeskundigen te
maken hebben, is hun macht
ongekend groot. Dit is dan
ook de reden dat er voorstel
len zijn gedaan om de be
staande arbeidersraden op te
heffen en de gekozen dienst
hoofden in een beheersraad
nieuwe stijl onder te bren
gen.' aldus prof. Wemelsfel
der.
Bedreiging
Prof. Wemelsfelder
Hij voegt hieraan toe dat het
feit dat de werknemers de
directeur kunnen ontslaan een
bedreiging vormt waarmee hij
in zijn beleid rekening moet
houden (circa een half pro
cent van de directeuren wordt
niet herkozen). Hoewel de
machtsverhoudingen in Joe
goslavië in feite kennelijk
heel anders liggen dan dat zij
formeel zijn geregeld, lijkt het
prof. Wemelsfelder wel ver
antwoord om te stellen dat de
macht van de werknemers gro
ter is dan elders in West-
Europa. 'In elk systeem, hoe
ingenieus ook uitgedacht, zal
echter de macht van de werk
nemers een krachtige begren
zing vinden in de 'kennis is
macht'-positie van de deskun
digen, waardoor in dit opzicht
het zelfbestuur een schijnver
toning wordt,' zegt hij.
Aangezien de geijkte bezwaren
tegen het Joegoslavische mo
del van arbeiderszelfbestuur
tegen elke democratische orga
nisatievorm kunnen worden
ingebracht, zijn zij minder ter
zake. 'Kern van de zaak is,'
zegt prof. Wemelsfelder. 'dat
men het gevoel heeft mee te
mogen of te kunnen beslissen
over eigen lot. Wanneer de
beslissingen dan ongeveer de
zelfde zijn als onder een com
mando of semi-commando-
systeem heeft het arbeiders
zelfbestuur het voordeel dat
het een klaarblijkelijk essen
tiële behoefte kan bevredigen.
Dit ondanks het feit, dat in
bepaalde opzichten de macht
van de bedrijfsleiding groter
is dan in een systeem, waar
deskundige commissarissen te
genspel kunnen bieden. Dit
psychologische of ideologische
voordeel mist een commando-
of semi-commando organisa
tie.'
De Amerikaanse zangeres Nancy
Wilson is gisteren in ons land aan
gekomen. Vandaag en morgen
wordt een show van haar opge
nomen die op 15 april door de
AVRO zal worden uitgezonden.
Van een verslaggever
DEN HAAG Het Tweede Kamerlid
Oele (PvdA) heeft de ministers van
verkeer en waterstaat en van finan
ciën de toezegging gevraagd, dat zij
de PTT de vrijheid zullen laten tot
handhaving van het door de postgiro
geldende rente-niveau. Hij heeft te
vens de bevestiging gevraagd, dat er
voor de PTT geen formele verplich
ting bestaat om de rente op postgiro
rekeningen aan te passen aan de per
1 april te verlagen rente op salaris
rekeningen van de particuliere ban
ken.
Van een verslaggever
UTRECHT De commissie medezeg
genschap van het overlegorgaan der
drie vakcentrales meent, dat het over
het algemeen geen voorkeur verdient,
bestuurders of functionarissen van vak
bonden en vakcentrales voor te dra
gen voor een raad van commissarissen.
Zij zouden in situaties kunnen belan
den, waarin hun verschillende verant
woordelijkheden aanleiding kunnen
geven tot conflicten en waardoor hun
geloofwaardigheid naar buiten geweld
zou worden aangedaan.
De grote naamloze en besloten ven
nootschappen moeten hun statuten
uiterlijk 1 juli van het volgend jaar
hebben aangepast aan nieuwe eisen ten
aanzien van de samenstelling van de
raad van commissarissen. Bij vacatu
res zullen ook de gekozen leden van
de ondernemingsraad een aanbeveling
kunnen doen.
De commissie medezeggenschap heeft
de ondernemingsraden geadviseerd nu
al punten ter sprake te brengen als de
meest wenselijke samenstelling van de
raad van commissarissen, het meest
wenselijke aantal leden van de raad en
de mogelijke vrijwillige versnelling
van de raad van commissarissen. Het
resultaat van het overleg over de eer
ste twee punten zou in de statuten van
de vennootschap moeten worden vast
gelegd.
